To see the other types of publications on this topic, follow the link: Edilim.
Journal articles on the topic 'Edilim'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Edilim.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Muzy, Juliana Pereira de Deus, Luciano Topolniak, Andrey Alencar Quadros, and Silvana de Fátima Dos Santos. "Avaliação pedagógica da ferramenta Edilim / Pedagogical evaluation of the Edilim tool." Brazilian Journal of Development 8, no. 2 (2022): 11760–79. http://dx.doi.org/10.34117/bjdv8n2-221.
Full text
2
Alban Zapata, Margarita María, Cinthya Araceli Alejandría Álvarez, and Elvis Jerson Ponte Quiñones. "Uso del Programa EdiLim en los Procesos Lectores de los Estudiantes de una Institución Educativa de Chiclayo, 2024." Ciencia Latina Revista Científica Multidisciplinar 8, no. 6 (2024): 4425–55. https://doi.org/10.37811/cl_rcm.v8i6.15169.
Full textAbstract:
El estudio presenta por objetivo demostrar la influencia del uso del programa EdiLim en los procesos lectores de los estudiantes de una institución educativa de Chiclayo, 2024, generada por la dificultad que presentan los estudiantes en los procesos lectores y el establecimiento de EdiLim como una alternativa de solución, para ello se estableció elementos metodológicos como el tipo aplicada, el enfoque cuantitativo, diseño experimental con una sub categoría pre experimental, el alcance fue el longitudinal. En cuanto a la muestra se seleccionó a 30 estudiantes de tercer grado, aplicando como técnica la evaluación y su instrumento la prueba, concluyendo: Se demostró influencia significativa (to= 8,561 > tc = 1,699; sig.=0.000<0.05) del programa EdiLim en los procesos lectores; además en el pre test la mayoría de estudiantes se encontraron en inicio con 40.0% y proceso con 30.0%, mientras que en el pos test se incrementó al nivel logrado con el 50.0% y logro destacado con 40.0%, resaltando los beneficios que generó el programa EdiLim en los procesos lectores.
3
Mənsumova, Gülü, Qızıllı Cəfərova та Bəhman Məmmədov. "Kartofun yetişdirilmə texnologiyası". SCIENTIFIC RESEARCH 4, № 6 (2024): 40–44. http://dx.doi.org/10.36719/2789-6919/37/40-44.
Full textAbstract:
Xülasə Məqalədə kartofun insanların həyatında necə önəmli rol oynaması, əkilmə texnologiyası, kartof bitkisinə qulluq qaydaları, məhsuldarlığı qeyd edilir. Eyni zamanda kartof bitkisinin torpaq iqlim şəraiti, vegetasiya müddəti, suvarma texnologiyası qeyd edilib. Bu məhsulu yetişdirmək üçün ölkənin ən məhsuldar rayonları cənub çölləridir, burada kifayət qədər suvarma ilə kartof yüksək məhsul verə bilər. Eyni zamanda, yay aylarında bitkilərin yetişdirilməsi, bu dövrdə bitki inkişafı üçün şəraitin olduqca sərt olması qeyd edilir. Yüksək hava temperaturu, torpağın güclü istiləşməsi, tez-tez quru küləklər və qeyri-bərabər yağıntılar və s. Yuxarıda göstərilən bütün amillərin təsiri, xüsusilə orta yetişmə, gec və orta-gec növlər üçün kiçik kök yumrularının inkişafına səbəb olması qeyd edilir. Həmçinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında tədqiqat məqsədi ilə əkilmiş kartof növlərindən alınan nəticələr qeyd edilib.
4
Feldman Samet, Hadar. "‘Allahı Zikr Edilim’ (Let Us Do Zikr for Allah): The Sabbatian Appropriation of the Sufi Practice of Zikr as Religious Renewal." Zutot 16, no. 1 (2019): 43–53. http://dx.doi.org/10.1163/18750214-12161002.
Full textAbstract:
Abstract This article introduces the idea of religious renewal as it was manifested in the ritual practices of the Sabbatian Maʾaminim of Salonica – followers of Shabbtai Tzvi who converted from Judaism to Islam during the 1680s, in the footsteps of their Messiah. The religious renewal of the Maʾaminim is demonstrated by the appropriation of the Sufi-Muslim practice, known as zikr, as part of their ritual singing. The appropriation of zikr practices by the Maʾaminim is understood in the context of the rise of this practice throughout all of Ottoman Muslim society, specifically as part of ilahi singing, demonstrating religious innovation in Ottoman culture at the beginning of the modern era.
5
Mardon, H. J., R. P. Grant, K. E. Grant, and H. Harris. "Fibronectin splice variants are differentially incorporated into the extracellular matrix of tumorigenic and non-tumorigenic hybrids between normal fibroblasts and sarcoma cells." Journal of Cell Science 104, no. 3 (1993): 783–92. http://dx.doi.org/10.1242/jcs.104.3.783.
Full textAbstract:
Recent reports have described transformation- and tumour-specific expression of fibronectin isoforms generated by alternative splicing of the fibronectin pre-mRNA. We have investigated the expression and distribution of EDIIIA+ and EDIIIB+ fibronectin splice variants in tumorigenic and non-tumorigenic somatic cell hybrids made by fusing fibrosarcoma-derived cells (HT1080) and normal fibroblasts (GM00097). Alternative splicing of EDIIIA and EDIIIB was assessed quantitatively by S1 nuclease analyses. The levels of EDIIIA+ and EDIIIB+ fibronectin mRNAs were similar in the parental and hybrid cells. Domain-specific monoclonal antibodies were used in immunohistochemical studies to identify EDIIIA+ and EDIIIB+ fibronectins in fixed cells. GM00097 and the non-tumorigenic hybrid (clone G3) showed high levels of both EDIIIA+ and EDIIIB+ fibronectin staining. The tumorigenic hybrid (clone C1) showed reduced amounts of EDIIIA+ fibronectin, but no detectable EDIIIB+ fibronectin. No fibronectin was detected on the surface of HT1080 cells. Western blots of protein extracted from culture supernatants and extracellular matrices revealed that GM00097 and G3 cells incorporated most of the EDIIIA+ and EDIIIB+ fibronectin into the extracellular matrix whereas C1 cells released a large proportion of the EDIIIA+ fibronectin, and almost all of the EDIIIB+ fibronectin, into the supernatant. We conclude that there are differences in the presence of EDIIIA+ and EDIIIB+ FNs on the surface of tumorigenic and non-tumorigenic cells and that these differences are due to differential incorporation of FN variants into the ECM.
6
G.D. Yusifov, L.Sh. Mutallimova, and M.H. Khalilli. "MÜXTƏLİF İDMAN NÖVLƏRİ İLƏ MƏŞĞUL OLAN YENİYETMƏ VƏ GƏNC İDMANÇILARIN FİZİKİ YÜKLƏRƏ UYĞUNLAŞMA XÜSUSİYYƏTLƏRİ." Scientific News of Academy of Physical Education and Sport 5, no. 3 (2024): 53–58. http://dx.doi.org/10.28942/ssj.v5i3.693.
Full textAbstract:
Məqalədə məşq prosesində istifadə olunan fiziki yüklərə idmançı orqanizminin uyğunlaşmasında onun yaş xüsusiyyətləri və inkişaf qanunauyğunluqları ədəbiyyat məlumatlarına əsasən ətraflı təhlil edilir. Aparılan araşdırmalar nəticəsində müəyyən edilib ki, fiziki fəaliyyət təkcə güc və dözümlüyü artırmır, həm də damar, tənəffüs, sinir, hormonal sistemləri gücləndirir, dayaq-hərəkət sisteminə faydalı təsir göstərir.
7
CORREA-TANG, Melba Del Rocío, José Lisbinio CRUZ-GUIMARAES, Saúl Alexander PINEDO-FLOR, Kember Mateo MEJÍA-CARHUANCA, and Mónica Paola GARCÍA-CÓRDOVA. "CONOCIENDO Y VALORANDO NUESTROS RECURSOS AMAZÓNICOS A TRAVÉS DE LAS TECNOLOGÍAS DE LA INFORMACIÓN Y COMUNICACIÓN (TIC), UN ESTUDIO DE CASO: Arapaima gigas." Folia Amazónica 19, no. 1-2 (2010): 79. http://dx.doi.org/10.24841/fa.v19i1-2.342.
Full textAbstract:
En muchas instituciones educativas de Loreto y del país, la carencia de medios y materiales, y la ausencia de prácticas de diseño, producción y uso de recursos educativos, con base a las necesidades de los estudiantes, limitan el mejoramiento de la calidad educativa. Ante esta realidad es necesario propiciar el diseño, la producción y el uso de recursos educativos, cumpliendo un rol preponderante las Tecnologías de la Información y Comunicación (TIC), lo que en el futuro permitirá mejorar los procesos de enseñanza-aprendizaje. En concordancia con lo citado se elaboró el material interactivo “El Gigante del Amazonas: paiche Arapaima gigas”, con el objetivo de contribuir a innovar el currículo educativo y la consolidación de los valores de conservación y manejo de los recursos amazónicos a edades tempranas. La información técnica fue traducida en un lenguaje sencillo, facilitando así la labor pedagógica. Este material interactivo agrupa diversas actividades lúdicas de evaluación. Fue procesado en los programas Dreamweaver, Macromedia Flash y Fireworks, y diseñado en formato de página web ejecutado en EDILIM v 3.2. El software fue evaluado con estudiantes de dos instituciones educativas del área de Ciencia Tecnología y Ambiente, ubicados en la ciudad de Iquitos, región Loreto, Perú. Los resultados muestran que los estudiantes de ambas instituciones tuvieron un incremento significativo en la comprensión sobre la conservación y manejo de la especie, a través de las TIC, posibilitando que los estudiantes sean capaces de construir su propio proceso de aprendizaje por medio de la experimentación, innovación, difusión y uso compartido de información y de buenas prácticas
8
Məhəbbət Gözəlov, Fərid Dənyarov, Hikmət Əsgərov, Məhəbbət Gözəlov, Fərid Dənyarov, Hikmət Əsgərov. "BİRBAŞA PÜSKÜRTMƏLİ BENZİN MÜHƏRRİKLƏRİ VƏ ONLARIN PORT-YANACAQ SİSTEMLİ MÜHƏRRİKLƏRLƏ MÜQAYİSƏLİ TƏHLİLİ." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 23, no. 12 (2022): 21–30. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei23122022-21.
Full textAbstract:
Benzinin birbaşa yanma kamerasına vurulması üçün nəzərdə tutulmuş dörd vuruşlu, qığılcımla alışan mühərriklərin inkişafı avtomobil sənayesinin dünya miqyasında önəmli təşəbbüslərindən biridir. Bu cür mühərriklərin əhəmiyyətli dərəcədə artırılmış yanacaq qənaəti, keçici reaksiya və soyuq işə salma zamanı karbohidrogen emissiya səviyyələri üçün termodinamik potensialı benzinin birbaşa vurulmasını nəzərdə tutan yanma sistemlərini başa düşmək, inkişaf etdirmək və optimallaşdırmaq məqsədi daşıyan çoxlu sayda tədqiqat və təkmilləşdirmə layihələrinin həyata keçirilməsinə səbəb olmuşdur. Yanacağın vurulması, püskürtmənin atomlaşdırılması və buxarlanması, yükün soyudulması, qarışığın hazırlanması və silindrdaxili havanın hərəkətinin idarə edilməsi prosesləri fəal şəkildə tədqiq edilir və bu işlər ətraflı nəzərdən keçirilir və təhlil edilir. Yüksək təzyiqli, ümumi relsli, benzin vurma sistemləri və burulğanlı atomlaşdırıcı benzin injektorları kimi yeni texnologiyalar ətraflı müzakirə olunur, çünki bu texnologiyalar kompüter idarəetmə imkanları ilə birlikdə köhnə benzin mühərriklərinin müayinəsini həyata keçirməyə imkan vermişdir. Bütün dünyada tanınmış tədqiqat, prototip və istehsal birbaşa püskürtməli mühərriklər performans, emissiya və yanacaq qənaəti üstünlükləri və əlavə inkişaf tələb edən sahələr üçün nəzərdən keçirilir. Mühərrikin sxemləri, idarəetmə diaqramları və spesifikasiyalar tərtib edilir, emissiyaya nəzarət strategiyaları təsvir edilir və müzakirə edilir. Zəif NOx katalizatorlarının gec inyeksiyalı, təbəqələşmiş yüklü benzinin birbaşa püskürtməli mühərriklərin inkişafına təsiri nəzərdən keçirilib və daha az idarəetmə mürəkkəbliyi tələb edən seçim kimi zəif yanan, homojen, birbaşa püskürməli mühərriklərin nisbi üstünlükləri təhlil edilib. Tarixi nöqteyi-nəzərdən, bu əhəmiyyətli faydalara maraq birbaşa inyeksiya, təbəqələşdirilmiş yük mühərriklərinin potensialının bir sıra mühüm araşdırmalarına təkan verdi. Dolayı püskürtməli dizel mühərriki ilə rəqabət aparan əyləc üçün xüsusi yanacaq sərfiyyatı ilə yük diapazonunun əksəriyyətində tənzimləməsiz işləmə əldə edildi. Əsas çatışmazlıq, mexaniki yanacaq vurma sisteminin məhdudiyyətləri səbəbindən gec enjeksiyon vaxtının tam yükdə belə saxlanılması idi. Bu, 20:1-dən daha zəngin hava-yanacaq nisbətləri üçün məhdud tüstülü yanma təmin etdi. Dizel yanacağının vurulması avadanlığının istifadəsi zərurəti və adekvat güc hasilatı təmin etmək üçün turbomühərrikə olan ehtiyac, dizel mühərrikininkinə oxşar qiymət və performans xüsusiyyətlərinə malik olan, lakin qismən yüklü yanmamış karbohidrogen emissiyasına malik olan mühərriklə nəticələndi. Nisbətən az hava istifadəsinin və sürət diapazonunda məhdud yanacaq vurma avadanlığının istifadəsi mühərrikin xüsusi gücünün olduqca aşağı olması demək idi. Birbaşa inyeksiya, təbəqələşdirilmiş yük mühərrikləri üzərində əvvəlki işlərdə rast gəlinən bir çox əsas məhdudiyyətlər indi artıq aradan qaldırıla bilər. Bu, xüsusilə 15 il əvvəl birbaşa inyeksiya injektorları üçün mövcud olan əhəmiyyətli nəzarət məhdudiyyətləri üçün doğrudur. Hazırda bir sıra avtomobil şirkətləri birbaşa benzin vurma mühərrikinin potensial faydalarının istehsal mühərriklərində həyata keçirilə bilmə dərəcəsini yenidən araşdırmaq üçün yeni texnologiyalar və kompüter idarəetmə strategiyalarına müraciət edirlər. Açar sözlər: Yanma sistemləri, Benzin mühərrikləri, Birbaşa püskürtmə, Port-yanacaqlı püskürtmə
9
Amanova, Ş. S. "ŞƏHƏR VƏ ŞƏHƏRƏTRAFI LANDŞAFTLARDA KƏND TƏSƏRRÜFATININ TƏDQİQİ." Geography and Natural Resources, no. 1(21) (March 28, 2024): 40–44. http://dx.doi.org/10.59423/gnr.2024.78.21.006.
Full textAbstract:
Məqalədə şəhər landşaftında kənd təsərrüfatının inkişaf perspektivləri və onun gələcək proqnozu təhlil edilir. Mingəçevir şəhər landşaftında ərazi və əhali artımı müəyyən edilmişdir. Artan əhalinin ərzaq təminatının yaxşılaşdırılması məqsədilə şəhər ərazisində xaricdən gətirilən məhsullarla yanaşı kənd təsərrüfatının da inkişaf etdirilməsi yolları təhlil edilib. Bu zaman həm ənənəvi, həm də müasir üsullardan istifadə olunub. Riyazi-statistik metod əsasında tədqiqat ərazisinin kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, onların əkin sahələri, məhsuldarlığı, heyvandarlıq və onun məhsulları təhlil edilmişdir. Müasir metodlar əsasında 2023-cü ildə şəhərin sərhədləri müəyyən edilib. 1975-ci ildə topoqrafik plan əsasında sərhəd xətti təhlil edilib. Aparılan araşdırmalar şəhərin qısa müddətdə sürətli inkişafını əks etdirir. Bu inkişaf şəhər landşaftında kənd təsərrüfatının tənəzzülünə və ətraf ərazilərdə onun inkişafına səbəb olmuşdur.
10
İmamverdiyev, Yadigar, and Həbib Abbasov. "MİLLİ E-İMZA İNFRASTRUKTURUNUN AKTUAL ELMİ-TƏDQİQAT PROBLEMLƏRİ." Problems of Information Technology 12, no. 1 (2021): 33–45. http://dx.doi.org/10.25045/jpit.v12.i1.03.
Full textAbstract:
Təqdim olunan araşdırma işində elektron imza (e-imza) ilə bağlı milli e-imza infrastrukturunun mövcud texniki və məntiqi imkanlarını araşdırmaqla, sistemə düşən yükün optimal idarə edilməsi və problemlərin araşdırılıması müəyyən edilib. E-imza vətəndaşların elektron mühitdə identikləşdirilməsi üçün şəxsiyyət vəsiqəsi rolunu təmin etdiyi üçün e-dövlət ekosistemində formalaşdırılan informativ və interaktiv elektron xidmətlərə əlçatanlığın təmin edilməsi və bu xidmətlərdən təhlükəsiz istifadə edilməsi e-imza vasitəsi ilə həyata keçirilir. Məqalədə milli e-imza infrastrukturunun yeni texnoloji çağırışlar, mobillik imkanlarının artırılması, məhdud resusrlu qurğularda yüksək məhsuldarlığın təmin edilməsi, e-xidmətlərdən geniş istifadə üçün yüksək təhlükəsizlik tələbləri baxımından təkmilləşdirilməsi problemləri analiz edilir və aktual elmi-praktiki məsələlər müəyyən edilir. Müəyyən edilən problemlərin həlli istiqamətində beynəlxalq təcrübə araşdırılmaqla milli infrastrukturun komponentlərinin təhlükəsizliyinin və inam zəncirnin qiymətləndirilməsi istiqamətində mərkəzlərinin işinin modelləşdirilməsi üçün elmi-tədqiqat istiqamətləri analiz edilmişdir. Məqalədə milli e-imza infrastrukturunun özünün təhlükəsizlik problemlərinin müəyyən edilməsi ilə mərkəzlərin xidmət sahələrində təhlükəszilik komponenti kimi səmərəsi müəyyən edilir.
11
N.A. Musayeva, G.D. Valiyeva, and I.A.Tagiyev. "FUTBOLÇULARDA YARIŞDAN QABAQ EMOSİONAL STRESİN TEMPERAMENTİN HƏYACAN SƏVİYYƏSİNƏ TƏSİRİ." Scientific News of Academy of Physical Education and Sport 6, no. 4 (2025): 56–62. https://doi.org/10.28942/ssj.v6i4.811.
Full textAbstract:
Müxtəlif idman rəqabəti şəraitində emosional gərginliyin futbolçunun performansına necə təsir edə biləcəyini anlamaq üçün çoxlu araşdırmalar aparılıb.Futbol yüksək səviyyədə psixoemosional stres potensialına malik olduğundan, onun yaratdığı gərginliyin idarə olunmasında yeni yanaşmalar faydalı ola bilər. Məqalə yarışdan qabaq futbolla məşğul olan oğlanların ali sinir fəaliyyətinin (ASF) temperament tiplərinə psixoemosional stresin təsirinə həsr olunub. Bunun üçün xüsusi testlərin köməyi ilə ASF-nin tipləri, ümumi, situativ və şəxsi həyacan səviyyələri öyrənilib. Həyəcan səviyyəsi üç müxtəlif vəziyyətdə: kontrol əvəzinə həmin oğlanlarda sakit vəziyyətdə (kontrol), futbol yarışından əvvəl (FYƏ) və futbol yarışından sonra (FYS) müəyyən edilib. Nəticələr göstərir ki, emosional gərginliyin təsirindən həyəcan səviyyəsində müəyyən qanunauyğunluqlar əldə edilir .Müəyyən edilib ki,bütün mərhələlərdə tiplər arasında həyacan səviyyələrində fərqlər vardır. Lakin yarışdan qabaq həyəcan səviyyəsi kəskin yüksək olur. Alınan nəticələr futbol yarışından qabaq futbolçuların ASF-nin tiplərinin həyəcan səviyyəsini qiymətləndirməklə, onların yarışa uyğun yaxud uyğun olmamasının müəyyən edilməsində istifadə edilə bilər.
12
Zərbəliyeva, Ayşən. "İbtidai sinif dərsliklərində leksik tematik qruplar: fitonimlər". SCIENTIFIC RESEARCH 4, № 11 (2024): 49–52. https://doi.org/10.36719/2789-6919/39/49-52.
Full textAbstract:
İbtidai sinif dərsliklərində, xüsusən də uşaq ədəbiyyatında işlənən bitki adlarının seçilərək qruplaşdırılması dilçi alimlərin əsas tədqiqat obyektlərindən biri olmuşdur. Aparılan tədqiqatlar göstərdi ki, hər bir dilin lüğət tərkibinin əsas hissələrindən birini flora ilə bağlı leksik vahidlər təşkil edir. Fitonimlər öz xüsusiyyətlərinə görə digər ümumi sözlərdən fərqlənsələr də, dilin leksik-qrammatik normalarına əsasən formalaşır. Müstəqillik illərindən başlayaraq müxtəlif növ bitki adları haqqında araşdırmalar aparılmış, demək olar ki, tarixin bütün mərhələlərində bitkilərin insan cəmiyyətinin sağlamlığında böyük rolundan bəhs edilib. Xalqın tələbi, ehtiyacı əsasında yaranmış dil vahidləri apelyativ və onomastik leksika əsas dil vahidləri kimi göstərilmişdir. Müstəqillik illəri uşaq ədəbiyyatında elə bitki adlarından istifadə edilir ki, müəllif bu fitonimləri işlətməklə bəhs etdiyi bitkinin məişətdə, boyaqçılıqda nə kimi rolu olması barəsində xəbər verir. Burada uşaq ədəbiyyatının dilində işlənən xüsusi adların bir hissəsini fitonimlər təşkil edir. Fitonimlər xüsusi bölmə kimi hərtərəfli tədqiq edilir. İbtidai sinif dərsliklərində fitonimlərə ayrıca maraq göstərilir. Məqalədə ümumi olaraq fitonimlər mövzular və siniflər üzrə qruplaşdırılır.
13
Yelena Rəhimova, Fərid Əhmədov, Yelena Rəhimova, Fərid Əhmədov. "EMALDA HƏNDƏSİ PARAMETRLƏRƏ NƏZARƏT SİSTEMLƏRİ." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 47, no. 12 (2024): 398–405. https://doi.org/10.36962/pahtei47122024-42.
Full textAbstract:
Təqdim edilən məqalədə istehsalatda hazırlanacaq elektron sistemin parametrlərinin düzgünlüyünün yoxlanması üçün həyata keçirilən müasir proseslər haqqında danışılmaqdadır. Bu parametrlərə nəzarət etmək üçün müasir sensorlardan əlavə olaraq süni intellektdən də istifadə edilmişdir. Bu sistemdə ilk öncə 3D profilometr obyekti analiz edir daha sonra əldə edilən məlumat prosessora ötürülür və süni intellekt vasitəsilə məlumatlar analiz edilib uyğun parametrlə müqayisə edilir. Mənim fikrimcə parametrlərin əldə edilməsi üçün ən optimal sensor 3D profilometrin bir növü olan optik profilometrdir . Bu sensorlar vasitəsilə yüksək dəqiqlikli analiz və təmassız analiz aparılmaqdadır bu da sxemlərə zərər yetirmədən analizin həyata keçirilməsinə şərait yaradır. Açar sözlər: Obyektləri tanıma sistemi , 3D Profilometrlər , Optik profilometrlər
14
Cəfərov, V. C., N. Ə. Əlimirzəyeva, S. Ə. Bektaşi та ін. "Yüksək təzyiq polietileni, izotaktik polipropilen və polivinilxlorid əsasında polimer kompozitlərin alınması". Herald of Azerbaijan Engineering Academy 17, № 2 (2025): 58–65. https://doi.org/10.52171/herald268.
Full textAbstract:
Məqalədə yüksək təzyiq polietileni (YTPE), izotaktik polipropilen (PP) və polivinilxlorid (PVX) əsasında, komponentlərin müxtəlif nisbətlərində kompozit nümunələrin alınması və onların fiziki-mexaniki göstəricilərinin tədqiqi təqdim edilib. Tədqiqat işi götürülən polimerlərin bir-biri ilə uyuşma xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi və yüksək fiziki-mexaniki xassələrə malik yeni nəsil kompozit materialların alınmasının öyrənilməsi istiqamətindədir. Sadə texnologiyaya məxsus, eləcə də aşağı maya dəyərli yeni nəsil kompozitlərin alınması istiqamətində tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsi aktual sayılır, iqtisadi və ekoloji cəhətdən əlverişli hesab edilir. Polimerlərin bir-biri ilə uyuşması şəraitinin təmin edilməsi və yüksək istismar göstəricilərinə xas olan parametrlərin alınmasına nail olunması məqsədi ilə olefinlərin üstün xüsusiyyətlərinə əsasən müxtəlif nisbətlərdə qarışıqlar alınmışdır.
15
Natiq Qarayev, Bəxtiyar Əhmədov, Natiq Qarayev, Bəxtiyar Əhmədov. "AZƏRBAYCANDA TURIZM MÜƏSSISƏLƏRININ INFRASTRUKTURUNUN INKIŞAFININ AKTUAL PROBLEMLƏRI VƏ TENDENSIYALARI." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 43, no. 08-01 (2024): 198–204. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei4308012024-23.
Full textAbstract:
Məqalədə Azərbaycanda turizm müəssisələrinin infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi sahəsində müasir problemlər və inkişaf tendensiyaları müzakirə olunur. Turizmin inkişaf istiqamətləri və potensialı təhlil edilir. Turizm sektorunda infrastrukturun inkişafının vacibliyi əsaslandırılır. İqtisadiyyatın gəlirli sektoru kimi turizmin multiplikator effekti verilir. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında turizmin genişləndirilməsi imkanları qeyd edilib. Ölkənin turizm infrastrukturunun inkişafı üzrə müvafiq konsepsiyanın komponentləri izah edilir. Yaxın gələcəkdə Azərbaycanda turizm müəssisələrinin infrastrukturunun inkişafı ilə bağlı problemlər və tendensiyalarla bağlı bir sıra təkliflər hazırlanıb. Müasir cəmiyyətdə turizm vətəndaşların həyatının ayrılmaz hissəsi və mühüm iqtisadi fəaliyyət növüdür. Turizmin əhəmiyyətini və buna uyğun olaraq turizm sektorunda sahibkarlığın inkişafını qiymətləndirmək çətindir, çünki turizm ölkənin məşğulluğuna və iqtisadi inkişafına, infrastrukturun inkişafına, dövlətlərin mədəni və təbii sərvətlərinin qorunmasına və artırılmasına töhfə verir. dünya. Turizm ən fəal istirahət və əyləncə formalarından biri olmaqla yanaşı, bir çox sosial-iqtisadi, mədəni, siyasi və mədəni funksiyaların yerinə yetirilməsi baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Turizm müasir dünyada sosial və iqtisadi münasibətləri tənzimləyən, müxtəlif ölkələr və xalqlar arasında əlaqələr quran, biznes maraqlarının əhatə dairəsini genişləndirən qlobal əhəmiyyət kəsb edən bir sahədir. Açar sözlər: Azərbaycan, turizm, turizm sektoru, turizm müəssisələrinin infrastrukturu, mövcud infrastruktur problemləri, infrastrukturun inkişaf meylləri.
16
Demir, Mustafa. "Hadisin Türkçe İfade Ediliş Tarihine Genel Bir Bakış." Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 66, no. 1 (2025): 165–210. https://doi.org/10.33227/auifd.1521465.
Full textAbstract:
Türklerin İslam dinine girmelerinin sosyal, kültürel, bilimsel ve sanatsal tezahürleri olmuştur. Bu bağlamda hadis mefhumunun bütün alt unsurlarıyla Türkçe ifade edilip zamanla ayrı bir literatür sahasına dönüşmesi, ilmî olduğu kadar lugavî bir etkileşimin sonucudur. Son yıllarda ülkemizde yapılan hadis çalışmalarında edisyon kritik, içerik tahlili, tahric vb. türü eski metin incelemelerinin artış kazandığı gözlemlenmektedir. Ancak neşredilen metinlerin tarihî ilim dili zaviyesinden ele alındığını söylemek oldukça güçtür. Bu makale, sözü edilen eksikliğe dikkat çekerek hadis mefhumunun Türk diliyle ifade ediliş sürecini ele almakta ve bilhassa Osmanlı Türkçesi Dönemine odaklanmaktadır. Başka bir deyişle, Hadis ilminin anlatım, çeviri, terim, kitâbiyât göstergelerinden hareketle Türkçe bir yazın alanı hâline gelme serüvenini ele almaktadır. Bu maksatla ilk önce Türkçenin gelişim seyri özetlenmekte; böylelikle hadisin Türkçe ifade ediliş tarihiyle eşzamanlı mukayeseler yapabilmenin önü açılmaktadır. Araştırma, bitiş sınırı olarak Cumhuriyet’in ilanını belirlemekte; şifahî aktarımları da kapsam dışı tutmaktadır. Makale hacmine bağlı kalınarak; hadisin Türkçe ifade ediliş tarihinin analizi, teorik okumalarla belirlenen ana hatlar üzerinden yapılmaya çalışılacaktır. Analiz örneklemine dâhil edilen farklı türden metinler sondajlama okumalara tâbi tutulacak; seçilen temsil gücü yüksek pasajlar nitel veri analizi yöntemiyle kısaca işlenecektir. İlk bulgulara göre; araştırmaya veri sağlayan toplam 7 metin türü ile karşılaşılmaktadır. Ayrıca Türkçenin gelişim evreleri ve bilim dili olma yolunda attığı adımlar ile hadisin Türkçe bir ifade ve yazın alanına dönüşmesi olgusu arasında bazı paralellikler gözlemlenmektedir. Bu araştırma, Türkçe yazılmış eski hadis metinlerinin yayımlanmasının önemli olduğu kadar istifadeye sunulacak yeni çalışmaların artık tarihî ilim dili zaviyesinden de incelenmesi yönünde bir farkındalığa ulaşmaktadır. Ayrıca hazırlanacak metinlerin arşivlenmesi, erişime açılması ve taranması yoluyla hâlen güncelliğini koruyan saha içi bazı sorunlara çözüm bulunabileceği iddiasına sahiptir. Aynı şekilde kendi yazın tecrübemizi kadim dil zenginliğiyle harmanlamanın daha nitelikli çalışmalar üretmeye vesile olacağını savlamaktadır.
17
Bağırov, A. M. "КЛИНИЧЕСКИЕ СЛУЧАИ И ТАКТИКА ЛЕЧЕНИЯ МЕТАСТАЗА В КОНТРАЛАТЕРАЛЬНЫЙ НАДПОЧЕЧНИК ПРИ ПОЧЕЧНО-КЛЕТОЧНОМ РАКЕ". Azerbaijan Medical Journal, № 2 (30 червня 2020): 111–15. http://dx.doi.org/10.34921/amj.2020.2.016.
Full textAbstract:
Məqalədə kontrlateral böyrəküstü vəziyə metastaz vermiş 2 böyrəkhüceyrəli karsinomalı (BHK) xəstədə tətbiq edilən müalicə taktikası müzakirə edilir. Birinci xəstəyə transperitoneal kəsiklə sağtərəfli radikal nefrektomiya və X-XI-ci qabırğaarası lumbotomik kəsiklə soltərəfli adrenalektomiya əməliyyatı icra edildi. 2-ci xəstəyə klinikamıza qəbul edilməzdən kontrlateral böyrəküstü vəziyə metastaz aşkar edilməsinə baxmayaraq, 19 ay əvvəl soltərəfli radikal nefrektomiya və ipsilateral adrenalektomiya icra edilib; həmin xəstəyə adrenal krizi önləmək üçün əvəzedici steroid terapiya fonunda sağtərəfli adrenalektomiya əməliyyatı icra edilib. Nəticə olaraq qeyd edilməlidir ki, kontrlateral böyrəküstü vəziyə metastaz aşkar edilən BHK-li xəstələrdə metastazektomiya əməliyyatı IV mərhələ şiş xəstəliyi olan bu ağır xəstə qrupunda cərrahi müalicənin nəticələrini yaxşılaşdırmağa imkan verir. Почечно-клеточный рак (ПКР) является третьим по частоте, но наиболее смертоносным урологическим раком. Приблизительно в 30% случаях почечно-клеточный рак встречается в IV стадии с различными метастазами (легкое, печень, кости, мозг), ипсилатеральный метастаз в надпочечник обнаружен 1-10%, метастаз в контралатеральный надпочечник встречается редко (0,7%). В этой статье представлены сведения о двух пациентах с почечно-клеточным раком, при первоначальном осмотре которых были выявлены метастазы в контралатеральный надпочечник. Первый пациент перенес правостороннюю радикальную нефрэктомию с трансперитонеальным доступом и адреналэктомии слева. Второй пациент за 19 месяцев до обращении к нам перенес радикальную нефрэктомию слева с ипсилатеральной адреналэктомией, несмотря на то, что при первичном обследовании был обнаружен метастаз в контралатеральном надпочечнике. Пациенту была проведена контралатеральная адреналэктомия с использованием заместительной стероидной терапии с целью предотвращения надпочечникового кризиса. В заключение следует отметить, что метастазэктомия при ПКР, осложненными контралатеральными метастазами в надпочечниках, улучшает результаты хирургического лечения больных IV стадии. Renal cell carcinoma (RCC) is the third most common, but is the most lethal urological cancer. Approximately 30% of renal cell carcinomas (RCC) present as stage IV disease with various metastases (lung, liver, bones, brain), ipsilateral adrenal metastases found 1-10%, contralateral adrenal gland is rarely (0,7%) involved. This article presents information about two patients with renal cell carcinoma, during the initial examination of which metastasis was revealed in the contralateral adrenal gland. The first patient underwent a right-sided radical nephrectomy with transperitoneal access and adrenalectomy on the left. The second patient, 19 months before contacting us, underwent radical nephrectomy on the left with ipsilateral adrenalectomy, despite the fact that then metastasis was detected in the contralateral adrenal gland. The patient underwent contralateral adrenalectomy with the use of replacement steroid therapy in order to prevent adrenal crisis. In conclusion, it should be noted that metastasectomy with RCC complicated by contralateral adrenal metastases improves the results of surgical treatment of the IV stage of patients.
18
Əhya Turabova, Nadir Cəfərzadə, Əhya Turabova, Nadir Cəfərzadə. "QALDIRIB –ENDİRMƏ AVADANLIQLARINDA İSTİFADƏ OLUNAN QAZMA QARMAĞI LÜLƏSİNİN HESABI." ETM - Equipment, Technologies, Materials 25, no. 01 (2024): 87–92. https://doi.org/10.36962/etm25012025-87.
Full textAbstract:
Qazma alətinin çəkisinin ölçülməsi və baltaya düşən oxboyu qüvvəyə nəzarət quyuağzı alətlərlə aşağıdakı üsullarla aparıla bilər: tal kanatının tərpənməz sonluğunun gərilməsi, qazma qarmağında və vertulyuqda fasiləsiz ölçülərlə, kronblok vasitəsilə kronblok altı tirlərə ötürülən qüvvələrin ölçülməsi, üsulları ilə. Geoloji kəşfiyyat qazma qurğularında hansılar ki, verimin hidravliki sistemi ilə təmin edilib alətin çəkisinin hesablanması və baltaya düşən yük verimin hidravliki sistemindəki təzyiqə nəzarət edən göstərici ilə yerinə yetirilir. Bu üsulda geniş yayılaraq öz sadəliyi ilə qüvvə ölçülən cihazın qurğusu ilə fərqlənir. Qazma alətinin çəkisini ölçən alətlər hansılar ki, bu prinsip əsasında işləyir, cihazı iki qrupa ayırmaq olar. Birinci qrupda ölçü cihazları bilavasitə kanata bağlananlar, ikinci qrupda isə cihazları xüsusi qurğuya bağlananlar aid edilir. Qaldırıb–endirmə əməliyyatları zamanı qarmaqda yükün dəyişməsi çəkidən fərqli olaraq kolonun quyunun divarına sürtünməsinin artmasına və ya alətin ilişib qalmasına səbəb olur ki, bu da tutucuya gətirib çıxarır. Açar sözlər: qarmaq, qarmağın lüləsi, yay, dayaq kəməri, əyilmə gərginliyi, qayka.
19
Nəzakət Musayeva, Nəzakət Musayeva, and Nərmin Feyziyeva Nərmin Feyziyeva. "MALİYYƏ AKTİVLƏRİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ VƏ UÇOTU METODLARI." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 28, no. 05 (2023): 430–39. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei28052023-430.
Full textAbstract:
Məqalədə maliyyə aktivlərinin qiymətləndirilməsi və uçotu metodu problemlərinin xüsusiyyətlərindən bəhs edilir. Maliyyə aktivləri və uçotunun spesifik xüsusiyyətləri qeyd edilib, təşkilatın maliyyə aktivləri sadalanıb. Maliyyə öhdəliklərinin müqavilə münasibətlərindən yaranması və pul vəsaitlərinin ödənilməsini və ya digər maliyyə aktivlərinin başqa şirkətlərə ötürülməsini tələb etməsi diqqətə çatdırılıb. Maliyyə öhdəliyinin faktiki maya dəyəri ilə, yəni, alınan məbləğin ədalətli dəyəri ilə qiymətləndirilməsi öz əksini tapıb. Eyni zamanda, aktivin amortizasiya edilmiş ilkin dəyərinin hər il onun ilkin dəyərinə amortizasiyaya məruz qalan məbləğin əlavə edilməsi yolu ilə müəyyən edilməsi öz əksini tapıb və sənədləşdirilməsi göstərilib. Effektiv faiz metodundan istifadə etməklə maliyyə aktivlərinin yenidən qiymətləndirilməsinin, alış qiyməti nominal dəyərdən az olduqda (çox olduqda çıxılmaqla) aktivin ilkin dəyərinə hər il əlavə edilməklə, aktivin ilkin dəyərinin dəyişdirilməsindən ibarət olması da diqqətdən qaçmayıb. Qeyri-maddi aktivlərin amortizasiya olunan məbləği aktivin istifadə müddəti ərzində sistematik əsasda bölüşdürülməli olması nəzərə çatdırılıb. Hər bir dövr üçün amortizasiya xərclərinin mənfəət və zərər haqqında hesabatda tanınmalı olması vurğulanıb. Açar sözlər: maliyyə aktivi, uçot, qiymətləndirmə, metod, amortizasiya.
20
Pinar, Yunus, and Nihal Kubilay Pınar. "The place of affect and emotion in the theories of first language acquisitionİlk dil edinim kuramlarında duygulanım ve duygu olgularının yeri." International Journal of Human Sciences 12, no. 2 (2015): 343. http://dx.doi.org/10.14687/v12i2.3331.
Full textAbstract:
<p align="left">In the basic theories of first language acquisition that attempt to explain how infants learn their primary languages children are treated sometimes as a ‘black box’, at times as a ‘universal grammarian” free from everything, and at times almost as a ‘processor’, and they are seen as objects in a laboratory where emotional factors are ignored.</p><p align="left">This article is the outcome of a thorough survey of literature and primarily it aims to present the most widely accepted language acquisition theories, and, in addition, to examine as to what extent they contain factors of affect and emotion.</p><p align="left">Apart from that, our study aims to find out whether or not the classical and popular theories of language acquisition have empirical or theoretical answers as to the effect variables like joy, happiness, worry, anxiety, introversion, aggression or loneliness have on linguistic development.</p><p align="left">In the centre of the research are the most widely accepted first-language acquisition theories. In this article, behaviorist (Burrhus F. Skinner), nativist (Noam Chomsky), interactionist (Jerome Brunner), usage-based (Michael Tomasello) and linear (William O’Grady) theories of first-language acquisition will be generally examined and the connection of affect and emotion with linguistic development will be discussed in detail as to the place it occupies in the literature.</p><p align="left"><strong>Özet:</strong></p><p>Çocukların anadillerini nasıl öğrendiklerini açıklamaya çalışan temel ilk dil edinim kuramlarında çocuklar kimi zaman: “kara kutu”, kimi zaman: “evrensel bir gramerci”, bazen de adeta bir: “işlemci” olarak ele alınmış ve duygusal faktörlerin sürekli göz ardı edildiği bir laboratuvar objesi olarak görülmüşlerdir.</p><p>Elinizdeki bu makale, derinlemesine bir alan yazın taramasının ürünüdür ve herşeyden önce en çok kabul görmüş/gören dil edinim kuramlarını ana hatlarıyla sunmayı hedeflemektedir. Bununla birlikte ilgili kuramların duygulanım ve duygusal faktörlerin edinim sürecine olan etkisi konusuna yönelik takındığı mesafeli pozisyonu göstermeyi deneyeceğiz.</p><p><br />Çalışmamız bunun dışında; sevinç, mutluluk, endişe, kaygı, içe dönüklük, agresyon, yalnızlık gibi değişkenlerin dilsel gelişime olan etkisi konusunda klasik ve popüler dil edinim kuramlarının teorik ya da empirik yanıtlarının olup olmadığını ortaya koymak gayesini taşımaktadır.</p><p>Araştırmanın merkezinde en çok bilinen ve kabul edilen ilk dil edinim kuramları yer almaktadır. Bu makalede; davranışçı (Burrhus F. Skinner), nativist (Noam Chomsky), etkileşimsel (Jerome Brunner), kullanım temelli (Michael Tomasello) ve doğrusalcı (William O´Grady) ilk dil edinim kuramları ana hatlarıyla irdelenecek ve duygu ya da duygulanım olgularının dilsel gelişim ile olan bağıntısı konusunun dilbilim literatüründe kapladığı yer ve bu ilişkinin göz ardı edilip, edilmediği konusu masaya yatırılacaktır.</p><p align="left"><strong><br /></strong></p><p align="left"> </p>
21
Gulmamedova Сh.V. "Birincili v ikincili sonsuzluqların səbəblərinin strukturu". Actual Questions of Modern Gynecology and Perinatology 6, № 1 (2021): 54–58. http://dx.doi.org/10.28942/mgpam.v6i1.35.
Full textAbstract:
Tədqiqatın məqsədi səbəblərin quruluşunu öyrənməkdir birincil və ikincil sonsuzluq. 556 əlil qadın məhsuldarlıq, 394 qadında birincil, 162-də - ikincil sonsuzluq.Sonsuzluğun səbəblərini qiymətləndirmə miqyasında zurna kimi amillərcie (% 28.4 ± 1.91), kişi faktoru (25.0 ± 1.84%) və yumurtlama pozğunluğu (% 23.2 ± 1.79). Əksər hallarda çaylar, birincil sonsuzluq qeyd edildi (% 70.9 ± 1.9), lakin buna baxmayaraq nisbi pay ikincil sonsuzluq, spesifik hesab edilə bilər ölkə üçün. Sonsuzluğu olan insanların orta yaşı 30.1 ± 0.2 il idi və səbəblərdən asılı olaraq, məhsuldarlıq statistik olaraq əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi. Ras-seçilmiş nümunənin yaşa görə paylanması,populyasiyada sonsuzluqla müşahidə edilir müvafiq məhsuldar paylanmadan qadınlar, həm də evli qadınlar yaşla əlaqəli risk dinamikasını izləməyə imkan verirsonsuzluq: asılı olaraq birincil sonsuzluq riski yaş azalır və ikincil risk məhsuldarlıq - artır. Sonsuzluğun səbəblərinin xüsusiyyətlərinin xüsusiyyətləri həlləri əsaslandırarkən nəzərə alına bilər bu problem.
22
Ortaç Koşun, Gizem, Seçkin Yılmaz, and Rüya Şamlı. "Güçlü Temsil Yöntemleri ile Kişi Tanıma ve Takibi için Hibrit Bir Yaklaşım." Afyon Kocatepe University Journal of Sciences and Engineering 24, no. 6 (2024): 1333–45. https://doi.org/10.35414/akufemubid.1388032.
Full textAbstract:
Halka açık ve kalabalık alanlarda yapılan gözetimlerde, otomatik bir takip sistemi olmadan manuel olarak gerçekleştirilen izlemelerde kişilerin takibi zor bir görevdir. Önerilen çalışma, bu sorunu çözmek ve literatüre katkı sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Hibrit sistem, gözetim sistemlerinde kişilerin tanımlanması ve takibi için tasarlanmıştır. Kamera sistemlerinin kaydettiği videolarda takip edilmek istenen kişi, Mask R-CNN yöntemi kullanılarak segmente edilir ve farklı tekniklerle çıkarılan özellikleri birleştirilerek daha güçlü bir temsil vektörü oluşturulur. Bu temsil vektörü, kişilerin videolarda otomatik bir sistemle aranmasını ve daha etkili bir şekilde takip edilmesini kolaylaştırır. Çalışmada, renk histogramları, Gabor filtreleri, yönlendirilmiş gradyan histogramı ve VGG16 mimarisinden oluşan özellik çıkarım teknikleri kullanılarak güçlü bir temsil oluşturulmaktadır. Bu temsil, kişilerin daha iyi tanımlanmasını sağlayarak videolarda daha hızlı ve etkin bir arama performansı sunar. Çalışma, güvenlik personelinin yüz tanıma zorluğu yaşadığı durumlarda olağan şüpheli kişilerin tanımlanması ve takibini kolaylaştırmak için önemli bir altyapı sağlar. Sorgulanan kişinin her bir video karesinde tespit edilip işaretlenmesini sağlayarak gerçek dünyada kullanılabilir bir uygulama örneği sunar. Elde edilen sonuçlar, kesinlik, duyarlılık ve F skoru metrikleri kullanılarak yorumlanmıştır.
23
ÇAL, Dilek, Emrah ÖZCAN, Ömür KARACA, Esma DERİNÖZ, and İlter KUŞ. "THE EFFECT OF THE DISTANCE EDUCATION SYSTEM IN ANATOMY EDUCATION DURING THE COVID-19 PANDEMIC PERIOD." Kocatepe Tıp Dergisi 24, no. 3 (2022): 281–86. http://dx.doi.org/10.18229/kocatepetip.1108279.
Full textAbstract:
AMAÇ: Çalışmamızda, Covid-19 pandemi döneminde uzaktan eğitim ile anatomi dersi alan öğrencilerin karşılaştıkları zorlukların, uyum sağlayabilme yeteneklerinin, uzaktan eğitiminde avantaj ve dezavantajlarının ve öğrenme başarısı ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamıza Balıkesir Üniversitesi, Tıp Fakültesi 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören toplam 560 öğrenci dahil edildi, ancak bu öğrencilerden 399’u (%71,25) çalışmaya katılmıştır. Katılımcılara literatür taranarak araştırmacılar tarafından geliştirilen geri bildirim formu ve psikometrik anket uygulandı. Veriler analiz edilip yorumlandı. BULGULAR: Araştırmamıza katılan öğrencilerin yaş ortalaması 20,57±2,21 olarak bulundu. Ortalama sınav başarı puanları ise sırasıyla birinci sınıflarda 79,20±10,0, ikinci sınıflarda 62,30±19,16, üçüncü sınıflarda 52,45±14,64 ve dördüncü sınıflarda 57,48±15,30 olarak hesaplandı. Yapılan analiz sonucunda, çevrimiçi uzaktan eğitim alan birinci sınıf öğrencilerinin ortalama başarı puanının istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde diğer gruplardan daha fazla olduğu tespit edildi. Araştırmamıza katılan öğrencilerin %45,9’u, Covid-19 pandemi sonrasında anatomi eğitiminin tamamen yüz yüze olması gerektiğini belirtirken, öğrencilerin %3,8’i ise tamamen uzaktan eğitim olarak verilmesini ifade etmişlerdir. SONUÇ: Öğrencilerin çevrimiçi anatomi eğitiminde daha başarılı oldukları tespit edilse de öğrencilerin çoğunluğu, anatomi dersinin yüz yüze verilmesini tercih etmişlerdir. Uzaktan eğitime geçilmesini gerektiren durumlarda, anatomi eğitimi teorik derslerinin çevrimiçi olarak sürdürülmesinin ancak pratik derslerin yüz yüze olarak devam ettirilmesinin anatomi eğitiminin başarısına olumlu yönde katkı sağlayacağı kanaatindeyiz.
24
Aysun Ağarzayeva, Maya Kərimova, Aysun Ağarzayeva, Maya Kərimova. "QAN TƏZYİQ ÖLÇMƏ VASİTƏLƏRİNİN METROLOJİ XARAKTERİSTİKALARININ MÜƏYYƏNLƏŞDİRİLMƏSİ." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 21, no. 10 (2022): 52–60. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei21102022-52.
Full textAbstract:
Bu tədqiqatda qolda ölçmə aparmaq üçün avtomatik qan təzyiqi ölçmə cihazı hazırlanmışdır. Hazırlanmış qan təzyiqi ölçmə cihazı, həmçinin göstərici və nəzarət cihazı kimi istifadə edilmişdir. Bu cihazda qan təzyiqini proqnozlaşdırmaq üçün çox yayılmış bir ədədi analiz üsulu olan əyri uyğunlaşdırma üsulundan istifadə edilmişdir. Siqnalın işlənməsi üçün Rezistor-Kondensator (RC) və rəqəmsal filtrlərə üstünlük verilmişdir. Mütəxəssis nəzarəti altında 21 nəfər üzərində müxtəlif testlər aparılıb. Əldə edilən nəticələr göstərdi ki, sistolik və diastolik qan təzyiqi və ürək dərəcəsi dəyərləri üçün müvafiq olaraq 94,67%, 92,51% və 97,68% proqnoz dəqiqliyinə nail olmaq mümkün olmuşdur. Məqalədə qan təzyiq ölçmə vasitələrinin insan həyatında rolu, müsbət və mənfi cəhətləri, eyni zamanda onların əvəz edilməsi üçün təklif olunan bir sıra təzyiq ölçmə vasitələri haqqında məlumat verilmiş və alternativ variantlar üçün ölçmə nəticələri göstərilmişdir. Bu yaxınlarda bir neçə tədqiqatda müxtəlif qan təzyiqi ölçmə cihazları təklif edilmişdir . Bu tədqiqatların birincisində xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələr üçün hesabat sistemi hazırlanmışdır . Bu sistemdə xəstələrin təzyiqi və bədən istiliyi davamlı olaraq ölçülür və bu dəyərlər simsiz əlaqə vasitəsilə həkimlərinə göndərilir. Beş şəxs üzərində aparılan qan təzyiqi və bədən istiliyinin ölçülməsi OMRON qan təzyiqi ölçmə cihazı və klinik termometr ilə aparılan ölçmələrlə müqayisə edilmişdir. Nəticələr göstərdi ki, ölçmələrdə orta səhvlər qan təzyiqi üçün ±4 mmHg və bədən istiliyi üçün ±0,17°C olmuşdur. Sistolik qan təzyiqi (SBP) və diastolik qan təzyiqi (DBP) qiymətləndirilməsi üçün salınma amplitüdləri arasında müvafiq olaraq 0,55 və 0,85 sabit nisbətlərdən istifadə edilmişdir. İkinci tədqiqatda Android əsaslı smartfonların displey cihazı kimi istifadə edildiyi simsiz qan təzyiqi ölçmə cihazı hazırlanmışdır. Analoq filtrdən istifadə edən sistemlə 12 şəxs üzərində aparılan ölçmələr OMRON HEM-7111 və civə sfiqmomanometri ilə aparılan ölçmələrlə müqayisə edilib. SBP və DBP nəticələrinin müqayisəsi göstərdi ki, cihazın prototipi OMRON HEM-7111 ilə əldə edilənlərlə müqayisədə müvafiq olaraq 98,63% və 97,13%, digərləri ilə müqayisədə isə müvafiq olaraq 98,99% və 98% dəqiqliyə nail olub. civə sfiqmomanometri ilə əldə edilir. SBP və DBP dəyərləri əvvəllər müəyyən edilmiş hədd səviyyələrinin salınım siqnalları üzərində nöqtələr kimi müəyyən edilmişdir. Başqa bir araşdırmada isə iOS əməliyyat sisteminə malik mobil telefondan displey cihazı kimi istifadə edilmiş və simsiz qan təzyiqi ölçmə cihazı hazırlanmışdır. Hazırlanmış cihaz həm manşet simulyatoru vasitəsilə, həm də klinik şəraitdə sınaqdan keçirilib. 19 nəfər üzərində aparılan klinik testlərdə auskultasiya üsuluna əsasən SBP üçün 2,66 ± 2,71 mmHg və DBP üçün 3,42 ± 4,42 mmHg orta fərq əldə edilmişdir. AC siqnalında ən yüksək amplituda uyğun gələn pik nöqtədə (Pmax) DC siqnal dəyəri orta qan təzyiqi (MBP) dəyəri kimi müəyyən edilmişdir. AC siqnalları üçün DC siqnalında SBP və DBP dəyərlərinə uyğun gələn zirvələri aşkar etmək üçün 0,42 və 0,77 sabit nisbətlərdən istifadə edilmişdir. Son araşdırmada, e-sağlamlıq tətbiqləri üçün PC əsaslı qan təzyiqi ölçmə sistemi, e-BPMS təklif edilmişdir. PC-nin göstərici və nəzarət cihazı kimi istifadə etdiyi e-BPMS 10 nəfərdə aparılan ölçmələr və OMRON qan təzyiqi ölçmə cihazı ilə müqayisə edilmişdir. Nəticələr SBP və DBP üçün orta faiz fərqinin müvafiq olaraq ±0,95% və ±1,32% olduğunu göstərdi. Qan təzyiqi Visual Basic 6.0 proqramlaşdırma dili ilə hazırlanmış interfeys vasitəsilə osilometrik metoddan istifadə etməklə hesablanmışdır. Yuxarıdakı tədqiqatlara əlavə olaraq İlhan və digərləri tərəfindən simsiz qan təzyiqi ölçmə cihazı hazırlanmışdır. Qan təzyiqinin qiymətləndirilməsi üçün üç müxtəlif alqoritmdən istifadə edilib və 38 nəfər üzərində müxtəlif testlər aparılıb. SBP və DBP üçün müvafiq olaraq 94,53% və 92,04% proqnoz dəqiqliyi əldə edilmişdir. Ürək dərəcəsi üçün 95,14% proqnoz dəqiqliyi müşahidə edildi. Başqa bir araşdırmada İlhan tərəfindən naqilsiz qan təzyiqi holteri yaradılmışdır . Qan təzyiqinin hesablanması üçün sadə təpəyə qalxma alqoritmi istifadə edilmişdir. Bu holter cihazı ilə müxtəlif yaş qruplarından 30 nəfər üzərində müxtəlif testlər aparılıb. Test nəticələri göstərdi ki, SBP və DBP üçün müvafiq olaraq 93,89% və 91,95% proqnoz dəqiqliyinə nail olunub. Ürək dərəcəsi üçün 97,66% proqnoz dəqiqliyi müşahidə edildi. Hər iki tədqiqatda mobil cihazlar ekran və idarəetmə cihazları kimi istifadə edilmişdir. Qan təzyiqini ölçən cihaz manjetə yerləşdirildi. Hər iki cihazda analoq filtrlər əvəzinə Rezistor-Kondensator (RC) və rəqəmsal filtrlərdən istifadə edilmişdir. Açar sözlər: Təzyiq, təzyiq ölçmə vasitəsi, qan təzyiqinin ölçülməsi, qan təzyiqi ölçmə metodları, hipertoniya.
25
Şadlinski, V. "Azərbaycan Tibb Universitetinin İnsan anatomiyası və tibbi terminologiya kafedrasının 100 yaşı tamam olur". Journal of Theoretical, Clinical and Experimental Morphology 1, № 5 (2019): 13–20. http://dx.doi.org/10.28942/jtcem.v1i5.80.
Full textAbstract:
İndiki İnsan anatomiyası və tibbi terminologiya kafedrası rəsmi olaraq 1919-cu il sentyabr ayının 1-də təşkil edilib. Fəxrlə demək olar ki, kafedra, keçən il ölkə prezidenti, cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında 100 – illik yubileyini təntənə ilə qeyd etdiyimiz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ən sədaqətli övladlarından, onun yetirmələrindən biri sayılır. Heç də təsadüfi deyildir ki, o vaxtkı Normal anatomiya kafedrası həmin dövrdə təşkil edilən indiki Bakı Dövlət Universitetinin tibb fakültəsi tərkibində yaradılıb, özünün tədris muzeyi ilə birlikdə böyüyərək məhşurlaşıb. 1918-ci il Qafqazyanı ölkələrin (Azərbaycan və Gürcüstan nəzərdə tutulur, çünki həmin dövrdə Ermənistan adlı dövlət qurumu, ümumiyyətlə, yox idi, bu respublika sonralar keçmiş SSRİ rəhbərliyinin təkidi ilə Azərbaycan torpaqları hesabına yaradıldı, zor gücünə qədim Azərbaycan şəhəri olan İrəvan Azərbaycanın əlindən alınıb, bütün demokratik prinsiplər pozularaq, Ermənistanın paytaxtı elan edildi) dövlət müstəqilliyi əldə etdikləri il idi. Ermənistan isə paytaxt şəhəri olmayan qondarma “müstəqil dövlət” elan edilmişdi.
26
Topak, Süleyman. "İFLASTA İŞLETMENİN DEVAMI VEYA KAPATILMASINA İLİŞKİN KARARA ESAS KRİTERLER." Adalet Dergisi, no. 74 (April 17, 2025): 873–910. https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1677350.
Full textAbstract:
İflas kararı alındığında, müflisin işletmesi genellikle kapatılır ve malları satılarak tasfiye edilir. Bu uygulama, iflasın esas amacının, işletmenin mal varlığının nakde çevrilerek borçların ödenmesine yönelik yerleşik anlayışa dayanmaktadır. Ancak, alacaklıların satıştan elde edeceği tasfiye payına kıyasla daha fazla tatmin edilme ihtimali göz önünde bulundurulduğunda, işletmenin kapatılması yerine faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve borçların ödeme yoluna gidilmesi olasılığı da ortaya çıkmaktadır. Fakat, iflasın yönetimiyle ilgili olarak, işletmenin hangi yöntemle sürdürüleceği ya da kapatılacağına dair İcra ve İflas Kanunu (İİK) veya diğer mevzuatlarda açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu belirsizlik, işletmenin faaliyetlerine devam edilmesine karar verildiği takdirde iflas dairesi veya iflas idaresinin karşılaşabileceği olası sorumluluklardan kaçınma eğiliminde olmasına neden olmakta ve dolayısıyla söz konusu seçeneğin pratikte genellikle tercih edilmemesine yol açmaktadır. Oysa, müflise ait bir işletmenin faaliyetlerinin devamı mümkünse, bu seçeneğin göz ardı edilip yalnızca mal satışına dayalı tasfiye yoluna gidilmesi doğru bir yaklaşım olarak değerlendirilemez. Hem ülke ekonomisinin sürdürülebilirliği hem de alacaklıların daha fazla tatmin edilme olasılıkları açısından bu yaklaşım doğru değildir. Zira karşılaştırmalı hukuk sistemlerinde iflasın yeniden yapılandırma aracı olarak ele alınması gerektiği de vurgulanmaktadır. İşletmenin devamına veya kapatılmasına yönelik kararların verilmesinde doğru kriterlerin belirlenmesi, işletmenin yaşatılması durumunda tasfiyeden beklenen faydadan daha yüksek bir verim elde edilebileceğini göstermektedir. Bu bağlamda çalışma, Türkiye’deki iflas sürecinde işletmenin devam etme olasılığının daha fazla dikkate alınmasını teşvik etmek ve işletmenin devamı veya kapatılması doğrultusunda alınacak kararların doğru temellere dayandırılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
27
TEKİN, Mehmet, Musa SİLAHLI, Zeynel GÖKMEN, and Çağrı KESİM. "ENDOVASCULAR APPROACH IN GALEN VEIN ANEURYSM: OUR SIX-YEAR EXPERIENCE AND REVIEW OF THE CURRENT LITERATURE." Kocatepe Tıp Dergisi 24, no. 2 (2023): 167–72. http://dx.doi.org/10.18229/kocatepetip.1022718.
Full textAbstract:
AMAÇ: Altı yıllık süreçte merkezimizde takip edilip Galen ven anevrizmal malformasyonu (GVAM) tanısı almış vakaların mortalite ve morbidite sonuçlarını inceleyerek güncel literatür bilgisi ile karşılaştırmak. GEREÇ VE YÖNTEM: 01.01.2014 - 01.01.2020 tarihleri arasında hastanemizde GVAM tanısı ile endovasküler tedavi uygulanan 6 hastanın bilgileri retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların klinik verileri ve demografik bilgileri medikal kayıtlardan elde edildi. BULGULAR: Bu dönemde takip edilen 6 hastanın hepsine transarteriyel embolizasyon tedavisi uygulandı. Hastaların 4’ü erkek (%67) 2’si ise kadındı (%33). Tanı yaşı açısından değerlendirildiğinde 6 hastanın tamamının tanısı antenatal ya da yeni doğan döneminde konulmuştu. Kısıtlı sayıdaki vaka serimizde mortalite oranı %17 idi. Dört vakada hidrosefali saptandı (%67). Embolizasyon işlemi uygulanan hastalarımızın birinde embolizasyon sırasında kanama, birinde ise işlem sonrası femoral arterde tromboz meydana geldi. SONUÇ: Çalışmamız, antenatal ve yenidoğan döneminde tanı alan GVAM’lu vakaların değerlendirildiği benzer çalışmalardaki sonuçlarla uyumlu veriler ortaya koymuştur.Çalışmamızda değerlendirememiş olsak da, son çalışmalarda da ön plana çıkan nörokognitif uzun dönem klinik sonuçların iyileştirilmesi gerektiği aşikardır. Halen galen ven anevrizmalı hastalarda standart yaklaşım ve tedavi protokollerine ihtiyaç bulunmaktadır.
28
Seyidov, Nabil Z., Tofiq Musayev, Lütfi Qafarov та Səbinə Babazadə. "Onkoloji (xərçəng) xəstəliklərin profilaktikasının əsasları." EURASIAN JOURNAL OF CLINICAL SCIENCES 1, № 1 (2017): 10. http://dx.doi.org/10.28942/ejcs.v1i1.1.
Full textAbstract:
2008-ci ildə dünya ölkələrində 12.7 milyon yeni xərçəng xəstəliyi qeydə alınmış və 7.6 milyon insan xərçəngdən ölmüşdür. Həmin bədxassəli törəmələrin bir çoxunun qarşısının alınmasının mümkünlüyünə dair çoxsaylı sübutların olduğunu nəzərə alsaq, qeyd olunmuş statistikanın nə dərəcədə sarsıdıcı olduğu aydın görünür. Xərçəng diaqnozu qoyulmuş xəstələr arasında sağqalma halları artsa da, ölənlərin sayı hələ də çoxdur. Məsələn, ABŞ-da hər il yarım milyondan çox insan xərçəng səbəbindən ölür. ABŞ-da yaşı 85-dən aşağı olan əhali arasında baş verən ölüm hallarının aparıcı səbəbi məhz xərçəng xəstəliyidir. Ölümün səbəblərinə görə ABŞ-da xərçəng ürək-damar xəstəliklərini artıq üstələyibdir. 
 Həm skrininq, həm də profilaktik tədbirlər xərçəng xəstəliyindən ölüm hallarını azalda bilər. Skrininq tədbirləri xərçəng önü anomaliyaların/dəyişikliklərin aşkar edilməsi və ya xərçəng xəstəliklərinin çox erkən mərhələlərdə müəyyən edilməsinə və beləliklə müalicənin daha effektiv olmasına kömək edir. Profilaktik strategiyalar isə xərçəngin inkişafına şərait yaradan və ya təsir edən həyat tərzi və ətraf mühitlə bağlı risk faktorların modifikasiyasına yönəlib. Təhlillər göstərir ki, bütün xərçəng xəstəliklərinin 50%-nin qarşısı alına biləndir. 
 Xərçəng xəstəliklərinin inkişafına təsir edən çoxsaylı risk faktorları müəyyən edilib: tütünçəkmə, artıq bədən çəkisi, qeyri-sağlam qidalanma və fiziki aktivliyin çatışmazlığı. Araşdırmalardan müəyyən edilib ki, modifikasiya oluna bilən 9 risk faktoru dünyada baş verən bütün xərçəng hallarının 35%-na səbəb olur. Bu 9 risk faktoruna aşağıdakılar aiddir: tütünçəkmə, spirtli içkilərdən istifadə, meyvə və tərəvəz tərkibi az olan pəhriz, artıq çəki, fiziki passivlik, müdafiəsiz cinsi əlaqə, şəhərlərdə havanın çirklənməsi, bərk yanacaqların istifadəsi və tibb müəssisələrində yatrogen yayılma. Xərçəngin Tədqiqi üzrə Beynəlxalq Agentlik tərəfindən insanlarda xərçəng xəstəliyinə səbəb olan 100-dən çox karsinogen müəyyən edilibdir. 2015-ci ildə qırmızı ət də karsinogenlər siyahısına daxil edildi. 
 Həyat tərzi ilə bağlı faktorlar müxtəlif bədxassəli törəmələrin inkişafı ilə bağlıdır. İnkişaf etmiş ölkələrdə bu bağlılıq xüsusilə də, ağciyər, kolorektal, prostat vəzi və süd vəzi xərçənglərinin inkişafında özünü biruzə verir.
29
Qocayev, Ferman, and Billure Haciyeva. "MAYE HELİUM VƏ ONUN ƏSAS XASSƏLƏRİ." NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY SCIENTIFIC WORKS 1, no. 126 (2024): 134–37. https://doi.org/10.69760/gvegds41.
Full textAbstract:
Məqalədə kriogen maye (soyuq maye) olan helium izotoplarının (2He4 və 2He3) alınması və mühüm fiziki xassələri haqqında geniş məlumatlar verilir. İfrataxıcı maye He II-in kəşfi, onun istilik tutumunun temperaturdan asılılığı, ifrataxıcılıq xassələri, onun təzyiqinin temperaturdan asılılığını xarakterizə edən diaqram haqqında ətraflı məlumatlar şərh edilir. Aşağı temperaturların alınması üsulları geniş şəkildə izah edilir. He II-in ifratistilikkeçirmə xassəsinə malik olması izah edilir. 2He4 və 2He3-ün özlülüyü haqqında konkret faktlar verilir. He II mayesinin praktik tətbiq sahələri göstərilir, ifrataşağı temperaturların dəqiq ölçülməsində ondan istifadə edərək kondensiyalı termometrlərin hazırlanması qaydası şərh edilir.
30
Önder, Taylan, Çisil Şeyma Özel Davulcu, Sinem Durmaz, Tuba Eltimur Karatoprak, Alper Akçalı, and Sevil Alkan. "Antiseptik Solüsyonların Myroides Spp.'ye Karşı Etkinliğinin İn Vitro İncelenmesi." İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, no. 25 (April 29, 2025): 87–93. https://doi.org/10.38079/igusabder.1407166.
Full textAbstract:
Amaç: Myroides spp. karbapenemler dahil beta-laktam antibiyotiklere karşı oldukça dirençli, aminoglikozitlere, florokinolonlara ve sülfametoksazole karşı ise değişken duyarlılık gösteren mikroorganizmalardır. Bu çalışmada çeşitli antiseptik maddelerin idrar kültüründen izole edilen Myroides odoratus/odoratimimus izolatı üzerine in vitro etkinliğinin incelenmesi amaçlandı. Yöntem: İn vitro çalışmada, amikasin, seftazidim, siprofloksasin, imipenem, levofloksasin, piperasilin tazobaktam, tobramisine dirençli olduğu bilinen Myroides odoratus/odoratimimus klinik izolatı kullanıldı. Bu izolat %5 koyun kanlı agarda 24 saatlik inkübasyon sonunda üreyen bakteri kolonilerinden Mueller Hinton Broth ile 0.5 McFarland olmak üzere bakteri süspansiyonu hazırlandı. Sonrasında izolat, kalitatif süspansiyon yöntemine göre; hipokloröz asit (HOCL), povidon-iyot, klorheksidin ve alkol bazlı el dezenfektanı ile üç, beş, 10, 15, 20, 30 saniyelik sürelerle temas ettirildi. Temas süresi 990 µl dezenfektanın içerisine, vortekslenen 10 µl bakteri süspansiyonu ilave edilerek başlatıldı. Temas süreleri sonunda 10 µl alınarak, %5 koyun kanlı agara ekim gerçekleştirilip 24 saat inkübasyon süresi sonunda bakteri üremesi olup olmadığı değerlendirildi. Kontrol amacı ile 990 µl Mueller Hinton Broth’a 10 µl bakteri süspansiyonu ilave edilip %5 koyun kanlı agara ekimi yapıldı. Bulgular: Çalışmada povidon-iyot (%2)’un denenen klinik izolat üzerinde bekletilen tüm sürelerde en etkili antiseptik olduğu tespit edildi. Üç saniyelik temas sonucunda üremeyi baskıladığı görüldü. Klorheksidin (%0.2) ve alkol bazlı dezenfektan (%70 etil alkol) için beş saniyelik temasın yeterli olduğu tespit edildi. HOCL’nin etkili olması için ise en az 15 saniye temas süresi gerektiği saptandı. Etkinliği en yüksek ajanın %2 povidon-iyot olduğu saptandı. HOCL’nin de etkinliğinin olduğu ancak daha uzun süre maruziyet gerektirdiği saptandı. Sonuç: Çalışmada üriner sistem enfeksiyonu (ÜSE) tedavisinde lokal olarak mesane irrigasyonu ile kullanılabilecek üç antiseptik solüsyonun üçünün de M. odoratus/odoratimimus’a karşı etkin olduğu görülmüştür. Etkinliği en yüksek ajanın %2 povidon-iyot olduğu gösterilmiştir.
31
İlqar oğlu Hüseynli, Hüseyn. "Effects of currency exchange rate preference on macroeconomic performances in developing countries." SCIENTIFIC RESEARCH 09, no. 5 (2022): 57–61. http://dx.doi.org/10.36719/2789-6919/09/57-61.
Full textAbstract:
Bu araşdırmada inkişaf etməkdə olan ölkələrdə (inkişaf etməkdə olan bazarlarda) Bretton Woods sistemindən sonra məzənnə rejiminə üstünlük verilməsinin makroiqtisadi performansa təsiri araşdırılacaqdır. Araşdırmada xüsusilə inflyasiya, inkişaf və maliyyə böhranı mövzuları müzakirə edilir. Araşdırma nəticəsində müəyyən edilib ki, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə sabit valyuta məzənnələri üzən məzənnələrlə müqayisədə inflyasiyanın aşağı düşməsinə səbəb olur. Valyuta məzənnələrinin artıma təsiri alt dövrlərdə fərqlənir. 1990-cı ildən əvvəlki dövrdə sabit valyuta məzənnələri ilə daha yüksək artım templəri həyata keçirildiyi halda, 1990-cı ildən sonra sabit valyuta məzənnələrində artım templəri azalmışdır. Bundan əlavə, sabit valyuta məzənnələrinin 1990-cı ildən sonra inkişaf etməkdə olan ölkələrdə maliyyə kövrəkliyini artırdığı müəyyən edilmişdir. Açar sözlər: valyuta məzənnəsi rejimləri, inflyasiya, artım, inkişaf etməkdə olan ölkələr, iqtisadi inkişaf Huseyn Ilgar Huseynli Effects of currency exchange rate preference on macroeconomic performances in developing countries Abstract This study will examine the impact of exchange rate preferences on macroeconomic performance in developing countries (emerging markets) after the Bretton Woods system. The study focuses on inflation, development and the financial crisis. The study found that fixed exchange rates in developing countries lead to lower inflation than floating rates. The effect of exchange rates on growth varies in the lower periods. While higher growth rates were achieved with fixed exchange rates in the pre-1990 period, growth rates in stable exchange rates decreased after 1990. In addition, stable exchange rates have been found to increase financial fragility in developing countries since the 1990s. Key words: exchange rate regimes, inflation, growth, developing countries, economic development
32
Samirə Xanəhmədova, Samirə Xanəhmədova. "AVTOMATİK İDARƏETMƏNİN XƏTTİ VƏ QEYRİ-XƏTTİ SİSTEMLƏRİNİN MODELLƏŞDİRİLMƏSİ ÜSULLARI." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 37, no. 02 (2024): 233–41. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei37022024-233.
Full textAbstract:
Məqalədə avtomatik idarəetmənin xətti və qeyri-xətti sistemlərinin modelləşdirilməsi üsulları araşdırılır. Avtomatik idarəetmə sistemlərində baş verən dinamiki proseslərin analiz edilməsi üçün diferensial və xətti tənliklər sistemlərinin alqoritmlərinin yazılması, modellərin tərtib edilməsi əsas parametrlərin təyin edilməsinə imkan verir [2, 5, 6]. Avtomatik idarəetmənin xətti və qeyri-xətti sistemlərinin modelləşdirilməsi məqsədilə MATLAB proqramının Workspace pəncərəsinin və Simulink bölməsinin imkanlarından istifadə edilir. Modelləşdirmə məsələlərinin daha aydın şəkildə mənimsənilməsi üçün misallardan istifadə edilir. İdarəetmə sistemlərində loqarifmik miqyasdan istifadə etməklə tezlik xarakteristikalarının tərtib edilməsi geniş istifadə olunur. İdarəetmə sisteminin ötürmə funksiyasına əsasən Simulink modeli tərtib edilir. Xətti analiz üçün Linear Analysis Points, Open-loop input, Analysis, Control Design, Linera Analysis, Linearise Model, Bode əmrlərindən istifadə edilir. Müvafiq ardıcıllıqdan sonra idarəetmə sisteminin xətti analizi üçün loqarifmik miqyasda təsvir olunan amplitud və faza-tezlik xarakteristikaları alınır. Bu növ xarakteristikaların MATLAB proqramının Workspace əmrlər pəncərəsində alınmasına baxılır. Elmi tədqiqat işlərində xətti tənliklər sisteminin hesablanılması üsulları təqdim edilir. Misal olaraq üç dəyişənli tənliklər sisteminə baxılır. Bunun üçün Simulink bölməsinin Constant, Gain, Add, Display bloklarından və xətti tənliklərin hesablanması üçün əsas vacib element olan Solve finksional bloku istifadə edilir. Həmin tənliyin Workspace əmrlər pəncərəsində alqoritmlərinin yazılması ilə dəyişənlərin hesablanmasına baxılır. Açar sözlər: xətti tənliklər, qeyri-xətti tənliklər, dinamiki proses, idarəetmə sistemi, MATLAB, Simulink, Workspace.
33
SARIGÜL GÜDÜK, Şükran, and Sadiye KUŞ. "HİRSUTİZMLİ TÜRK KADINLARDA YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÇAPRAZ KESİTSEL ÇALIŞMA." Acta Medica Nicomedia 6, no. 3 (2023): 447–51. http://dx.doi.org/10.53446/actamednicomedia.1361394.
Full textAbstract:
AMAÇ: Hirsutizmin yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkisine dair literatürde yayınlanmış çeşitli çalışmalar mevcuttur. Tüylenmenin normal veya kabul edilir düzeyde olması; etnik kökene ve kadının kıl sayısı ve dağılımı açısından ailesel, kültürel ve toplumsal normları algılamasına bağlıdır. Bu nedenle hirsutizmin yaşam kalitesi üzerine etkisi toplumlar arasında farklılık gösterebilir. Çalışmamızın amacı, kliniğimize başvuran hirsutizmli Türk hastalara Dermatolojik Yaşam Kalite İndeksi (DYKİ) anketleri uygulanarak hastaların yaşam kalitelerinin nasıl etkilendiğini araştırmaktır. 
 YÖNTEM: Modifiye Ferriman-Gallwey (mFG) skorlamasına göre hirsutizm tanısı alan 40 hasta (ortalama yaş: 21.4±6.98, ranj: 16-40 yaş), çalışmaya dahil edildi. Hastalara dermatolojik hastalıkların yaşam kalitesi üzerine etkisini değerlendirmek için geliştirilen DYKİ anketi uygulandı. 
 BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen hirsutizmli 40 hastanın ortalama yaşı 21,4±6,98 idi. (ranj= 16-40 yaş). Sekiz (%20) hasta polikistik over sendromu tanısı almıştı. Hastaların 30’ unda (%56) akne, androgenetik alopesi, sebore, menstrüel düzensizlik ve akantoz nigrikans gibi hiperandrojenemi bulgularından en az bir tanesi mevcuttu. Ortalama DYKİ skoru 8,83± 5,66 (medyan=8, ranj= 0-25), ortalama mFG skoru 17,18±7,64 (medyan 15,5, ranj= 8-36) bulundu. mFG skoru ile DYKİ skoru arasında anlamlı bir ilişki izlenmedi (rs=0,12, p=0,44). Hirsutizmi olan ve olmayan hastaların ortalama DYKİ skorları arasındaki fark anlamlı derecede idi (p
34
Kalkan, Hülya, and Mehmet Tolga Dinçer. "Comparison the effects of using different organic acids on gelatin extracted from cultured sea bream (Sparus aurata) scales." Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 35, no. 3 (2018): 311–17. http://dx.doi.org/10.12714/egejfas.2018.35.3.11.
Full text
35
Daşdəmirova, Könül. "VEB-ANALİTİKA: MÜASİR VƏZİYYƏTİ, ALƏTLƏRİ, STANDARTLARI VƏ PROBLEMLƏRİ." Problems of Information Technology 10, no. 1 (2019): 109–18. http://dx.doi.org/10.25045/jpit.v10.i1.11.
Full textAbstract:
Məqalədə veb-analitika haqqında ətraflı məlumat verilir. Veb-analitikanın yaranma tarixi, müasir vəziyyəti, standartları, alətləri təqdim olunur. Veb-analitika sahəsindəki problemlər tədqiq edilir və bu sahədə aparılan elmi-nəzəri tədqiqatlar təhlil edilir.
36
Jahangirli J. "ZƏRƏRLİ VƏRDİŞLƏRİ OLAN ŞƏXSLƏRDƏ DƏRİ ÖRTÜYÜ MİKROBİOMUNUN MİKOLOJİ XÜSUSİYYƏTLƏRİNİN MÜQAYİSƏLİ TƏHLİLİ." Journal of Theoretical, Clinical and Experimental Morphology 5, no. 1 (2025): 33–37. https://doi.org/10.28942/jtcem.v5i1.204.
Full textAbstract:
Giriş. Dəri örtüyü insan orqanizmində mikrobiom tərkibinə görə ikinci orqan hesab edilir. Hesab edilir ki, 1 sm2 dəri örtüyündə 1mln-a qədər mikrbiom tərkibi vardır. İsan dünyaya gəldiyi andan dəridə koloniyalaşma başlayır.
37
Səbuhi Əhmədov, Ülfət Tağızadə, Səbuhi Əhmədov, Ülfət Tağızadə. "“BULLA-DƏNİZ” YATAĞINDA 2A SAYLI QAZ YIĞIM MƏNTƏQƏSİ." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 17, no. 06 (2022): 193–98. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei17062022-193.
Full textAbstract:
“Bulla-dəniz” yatağında yerləşmiş 2A saylı Qaz Yığım Məntəqəsi (QYM) haqqında infor¬ma¬si¬yalar verilmişdir. Hidrotexniki qurğular layihə tərkibi haqqında habelə, özül üzərində la¬yi¬hə¬nin texnoloji hissəsi haqqında məlumatlar vardır. Bu məqalədə hidratların nə səbəbə ya¬ra¬n¬ması və onlarla mübarizə üsullarının yollarından bəhs edilmişdir. Qaz hidratları uyğun təz¬yiqdə uyğun temperaturda qazın nəqli vaxtı quyu ağzında borunun daxilində boru ağ¬zın¬da və bəzən magistral kəmərlərdə baş verir. Alçaq temperaturu olan cihazlarda bu bir qayda olaraq drossel effekti ilə müşahidə olunur.bəzən bu da azlıq təşkil edə bilir onda bu zaman dietilenqlikol maddəsi vurulur. Bu qurğuların əsas iş prinsipi qazın qurudulmasına və bu qu¬rudulma zamanı orada olan hidratların yoxa çıxartmasına əsaslanır. Beləliklə bu prosesin sonunda qaz hidratdan tam şəkildə azad olmuş olur və on¬dan qoxu gəlmir. Təbii qazların böyük həcmdə nəqli zamanı boru kəmərlərində hidrat bir¬ləş¬mə¬lərinin yaranmasına qarşı ən səmərəli üsul qazın kəmərə verilməzdən əvvəl qurudulması hesab edilir. Məhz yuxarıda sa¬daladığımız məlumatlara əsaslanaraq bu qazlarda baş verən hidratları yox edirlər. Qaydaya görə qaz fazasında qaz hidratlarının yaranması, məhz qaz fazasına görə bir digər hal isə, bircinsli su məhlulunda əmələ gəlməsidir. Hidratların bircinsli su məhlulundan yaranaması zamanı orada suda həll olunana qaz molekulları, onun öz ət¬rafında hidrat strukturu forma¬laş¬ması ilə əlaqələndirirlər. Məhz, bu termini ilk dəfə Makaqon tərəfindən müəyyən edilib. Be¬lə¬liklə o bu sistemi maye sisteminin fazalar arası əlaqəsi ilə bağlantısının olmasını qeyd edib. Açar sözlər: hidratlar və onların yaratdığı çətinliklər, Qaz Yığım Məntəqəsi (QYM), boru xət¬ləri və onların xarakteristikası.
38
Nuray Əliyeva, Ulduz Məmmədov, Nuray Əliyeva, Ulduz Məmmədov. "BORU KƏMƏRLƏRİ İLƏ NƏQL OLUNAN NEFTİN BİRBAŞA AXININDA SIXLIQ VƏ ÖZLÜLÜYÜN ÖLÇÜLMƏSİ." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 48, no. 01 (2025): 141–47. https://doi.org/10.36962/pahtei48012025-141.
Full textAbstract:
Məqalədə neft və qaz sənayesində özlülük və sıxlıq ölçmələrinin texnoloji və əməliyyat baxımından əhəmiyyəti və çətinlikləri tədqiq edilir. Bu ölçmələr neftin çıxarılması, istehsalı, emalı və nəqli proseslərinin optimallaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Neft və qaz sektorunda özlülük və sıxlığın dəqiq ölçülməsi mürəkkəb şəraitdə həyata keçirilir; yüksək təzyiq və temperatur, vibrasiya, məkan məhdudiyyətləri və enerji mənbələrinin məhdudluğu bu proseslərin səmərəliliyinə təsir edir. Məqalədə, təzyiq, təzyiqlər fərqi və ultrasəs sensorlarının tətbiqi ilə bu ölçmələrin necə həyata keçirildiyi ətraflı təhlil edilir. Xüsusilə, ultrasəs texnologiyası axın sürətini və təzyiq fərqlərini dəqiq müəyyən etmək üçün effektiv vasitə kimi təqdim edilir. Sıxlıq və özlülük ölçmələrinin nəticələri, neft məhsullarının keyfiyyət göstəricilərini müəyyən etmək, istehsal proseslərini təkmilləşdirmək və enerji sərfiyyatını azaltmaq üçün istifadə edilir. Məqalədə təqdim olunan məlumatlar, bu ölçmələrin sənayedə nə qədər böyük təsirə malik olduğunu və müasir texnologiyaların bu sahədə səmərəliliyi artırdığını göstərir. Açar sözlər: sıxlıq, özlülük, boru kəməri, axın sürəti, təzyiq, ultrasəs vericiləri.
39
UĞURLU, Şifanur, Bülent ÇAĞLAR, Tuğrul DORUK, and Salih DOĞAN. "Eustigmaeus absens (Acari: Stigmaeidae) türünden elde edilen kitin ve Ag-dekore edilmiş kitin nanokompozit: İzolasyonu, karakterizasyonu ve antibakteriyel aktivitesi." Acarological Studies 5, no. 2 (2023): 69–80. http://dx.doi.org/10.47121/acarolstud.1313047.
Full textAbstract:
Eustigmaeus absens Doğan (Acari: Stigmaeidae) akar türünden kimyasal yöntemle 3D kitin elde edildi ve elde edilen kitin üzerine gümüş nanoparçacıkları dekore edildi. Elde edilen kitinler seyreltilmiş toplam yansıma-fourier dönüşümlü infrared spektroskopisi (ATR-FTIR), taramalı elektron mikroskobu (SEM), enerji dağılımlı X-ışını spektrometresi (EDX) ve geçirimli elektron mikroskobu (TEM) analizleriyle karakterize edildi ve antibakteriyel aktiviteleri değerlendirildi. Elde edilen kitinin yapısında karbon (C), azot (N), oksijen (O) elementlerinin yer aldığı, eser miktarda kalsiyum (Ca) elementinin bulunduğu belirlendi. ATR-FTIR analiziyle α-kitin için karakteristik olan amid-I ve amid-II bantları gözlemlendi. SEM görüntüleri kitin yüzeyinin makro gözenekler, mikro gözenekler ve kesik nanoliflerden oluştuğunu açığa çıkardı. TEM analizleri gümüş nanoparçacıkların boyutlarının 6-20 nm arasında değiştiğini gösterdi. Stereo mikroskop ve faz-kontrast donanımlı ışık mikroskobundan alınan görüntülerle organizmanın üç boyutlu yapısını bozmadan kitinin elde edildiğini gösterdi. Ayrıca gümüş nanoparçacıklı kitinin Escherichia coli ATCC 25922 ve Staphylococcus aureus ATCC 29213 bakterilerine karşı antibakteriyel aktivite sergilediği tespit edildi.
40
Uğurlu, Şifanur, Bülent Çağlar, Tuğrul Doruk, and Salih Doğan. "Eustigmaeus absens (Acari: Stigmaeidae) türünden elde edilen kitin ve Ag-dekore edilmiş kitin nanokompozit: İzolasyonu, karakterizasyonu ve antibakteriyel aktivitesi." Acarological Studies 5, no. 2 (2023): 69–80. https://doi.org/10.47121/acarolstud.1313047.
Full textAbstract:
Uğurlu, Şifanur, Çağlar, Bülent, Doruk, Tuğrul, Doğan, Salih (2023): Eustigmaeus absens (Acari: Stigmaeidae) türünden elde edilen kitin ve Ag-dekore edilmiş kitin nanokompozit: İzolasyonu, karakterizasyonu ve antibakteriyel aktivitesi. Acarological Studies 5 (2): 69-80, DOI: 10.47121/acarolstud.1313047, URL: http://dx.doi.org/10.47121/acarolstud.1313047
41
Cavadova, E. "In the language of Nizami Ganjavi's poem "Treasure of secrets" development points of military vocabulary." Teaching of Azerbaijani language and literature, no. 3(322) (October 29, 2021): 77–83. http://dx.doi.org/10.48445/a7273-7567-3052-r.
Full textAbstract:
Məqalədə Nizami Gəncəvinin yaradıcılığında işlənmiş hərbi sözlərdən danışılır. Bu məqsədlə şairin “Sirlər xəzinəsi” poemasının dili araşdırılır. Poemanın dilində işlənən hərbi leksika nümunələri seçilib təhlil edilir və onların üslub xüsusiyyətləri üzə çıxarılır. Məqalədə bədii əsərlərdə Azərbaycan dilinin hərbi leksikasından daha çox iki məqsədlə istifadə edildiyi göstərilir. Belə ki, hərbi sözlər poeziyada həm həqiqi mənada işlənir, həm də onların məcazi anlamlarından istifadə edilir. Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” əsərinin dilindəki hərbi sözlərin, əsasən, bədiilik keyfiyyəti daşıması əsaslandırılır və onların üslubiyyatda əhəmiyyətə mailk olmasını göstərən nümunələrlə bağlı elmi mülahizələr verilir. Məqalədə irəli sürülən elmi-nəzəri fikirlər dil-üslub faktları ilə təsdiq edilir.
42
Guevara Palate, Cristina Elizabeth, Oswaldo Javier Carrillo Cobeña, Doris Priscila Quinde Solorzano, Jeniffer Estefanía Carrera García, and Stalin Adrián Romero Cruz. "Edilim en la enseñanza de Emprendimiento y Gestión sn Segundo de Bachillerato." Revista Científica Multidisciplinar G-nerando 4, no. 2 (2023). http://dx.doi.org/10.60100/rcmg.v4i2.168.
Full textAbstract:
En la educación actual la enseñanza se ve con la necesidad de innovar, a la par con herramientas tecnológicas, que sean de interés y significativas para los estudiantes de Segundo de Bachillerato. En su desarrollo educativo las diferentes asignaturas presentan este reto. Enfocándose en la asignatura de Emprendimiento y Gestión. Por lo tanto, se partió de la hipótesis sobre la retroalimentación con actividades digitales, en la asignatura de Emprendimiento y Gestión, a través de la herramienta virtual EDILIM. Así, mediante una metodología de diseño descriptivo experimental de enfoque cuantitativo, se aplicó como instrumento una encuesta a 39 estudiantes del segundo año de bachillerato. Los resultados dieron a conocer que los estudiantes tienen un déficit de conocimiento sobre la asignatura de Emprendimiento y Gestión, además de dar a conocer que los docentes no realizan procesos de retroalimentación o refuerzo de los contenidos. Con lo expuesto, se puede concluir que los docentes no utilizan herramientas tecnológicas para la enseñanza de la asignatura además de exponer la necesidad de un recurso innovador, por otro lado, el libro digital EDILIM permitió al docente interactuar con los estudiantes de forma sincrónica, asincrónica y autónoma.
43
Sandra Milena Alba Jaimes. "POTENCIANDO EL APRENDIZAJE EN CIENCIAS NATURALES: ESTRATEGIA PEDAGÓGICA CON LIBRO VIRTUAL EN SÉPTIMO GRADO." DIALÉCTICA 1, no. 22 (2024). http://dx.doi.org/10.56219/dialctica.v1i22.2523.
Full textAbstract:
Esta investigación, es llevada a cabo como requisito para obtener el título de Magister y se desarrolló en la I.E. Cupiagua, sede Plan Cunamá Las Brisas, ubicada en el municipio de Aguazul (Casanare). Se centra en el diseño de una estrategia pedagógica innovadora, apoyada en un libro virtual creado con la herramienta EdiLIM, para fortalecer el proceso de enseñanza adoptando los Derechos Básicos de Aprendizaje (DBA) en el área de Ciencias Naturales en el desarrollo de competencias en el entorno físico, dirigida a estudiantes de séptimo grado. Este proyecto se enmarca en la investigación-acción con un enfoque cuantitativo, utilizando la encuesta y la observación directa como técnicas de recolección de datos. Además, las actividades implementadas en el proyecto permitieron el diseño, creación e implementación de una página web en la plataforma Wix, herramienta que permite una práctica interactiva en la cual, cada estudiante avanza a su propio ritmo en la adquisición de conocimientos y habilidades relacionadas con las Ciencias Naturales, desarrollando las competencias básicas con un alto desempeño, a su vez estimulando su interés por explorar más a fondo la temática del área de Ciencias Naturales.
44
Sandra Milena Alba Jaimes. "POTENCIANDO EL APRENDIZAJE EN CIENCIAS NATURALES: ESTRATEGIA PEDAGÓGICA CON LIBRO VIRTUAL EN SÉPTIMO GRADO." DIALÉCTICA 1, no. 22 (2024). http://dx.doi.org/10.56219/dialctica.v1i22.2560.
Full textAbstract:
Esta investigación, es llevada a cabo como requisito para obtener el título de Magister y se desarrolló en la I.E. Cupiagua, sede Plan Cunamá Las Brisas, ubicada en el municipio de Aguazul (Casanare). Se centra en el diseño de una estrategia pedagógica innovadora, apoyada en un libro virtual creado con la herramienta EdiLIM, para fortalecer el proceso de enseñanza adoptando los Derechos Básicos de Aprendizaje (DBA) en el área de Ciencias Naturales en el desarrollo de competencias en el entorno físico, dirigida a estudiantes de séptimo grado. Este proyecto se enmarca en la investigación-acción con un enfoque cuantitativo, utilizando la encuesta y la observación directa como técnicas de recolección de datos. Además, las actividades implementadas en el proyecto permitieron el diseño, creación e implementación de una página web en la plataforma Wix, herramienta que permite una práctica interactiva en la cual, cada estudiante avanza a su propio ritmo en la adquisición de conocimientos y habilidades relacionadas con las Ciencias Naturales, desarrollando las competencias básicas con un alto desempeño, a su vez estimulando su interés por explorar más a fondo la temática del área de Ciencias Naturales.
45
Tarraga, Raul. "JClic y Edilim: programas de autor para el diseño de actividades educativas en soporte digital para Educación Infantil y Primaria." @tic. revista d'innovació educativa, no. 9 (December 21, 2012). http://dx.doi.org/10.7203/attic.9.1617.
Full text
46
Sandra Liliana Monterrey Sierra. "EL APRENDIZAJE DE LA LECTOESCRITURA CON RECURSOS DIGITALES APLICADOS A ESTUDIANTES DE PRIMERO DE UNA ESCUELA RURAL DE COLOMBIA." DIALÉCTICA 1, no. 21 (2023). http://dx.doi.org/10.56219/dialctica.v1i21.2309.
Full textAbstract:
La escuela tiene la misión de generar condiciones para que los estudiantes desarrollen un aprendizaje apropiado para mejorar sus procesos de lectura y escritura y de ser posible crear otros ambientes de aprendizaje distintos a los tradicionales. Es por esto, que el objetivo de este artículo de investigación es evaluar el aprendizaje de la lectoescritura utilizando recursos digitales en estudiantes del grado primero, con el propósito de describir si hubo una mejora significativa en estos contenidos. Se propone una metodología de investigación mixta, con un alcance aplicativo y un diseño de investigación acción, a través de tres instrumentos: dos pruebas de conocimientos y una ficha de observación. La muestra seleccionada es de 37 estudiantes del grado primero, tanto niñas como niños en edades entre los 6 y 7 años. Se evidencia en los resultados tras la aplicación de recursos digitales, específicamente actividades en el programa Edilim para el aprendizaje de la lectoescritura los estudiantes mejoraron significativamente su desempeño pasando de tener un nivel bajo y medio a un nivel alto, a saber, un 56,7% del total de estudiantes; adicionalmente, se realizaron pruebas de chi-cuadrado cuyo resultado mostró un nivel de significatividad de (p = 0,003). Se concluye que los recursos digitales pueden contribuir a mejorar el aprendizaje de la lecto escritura y generar nuevos espacios educativos que no se habían desarrollado debido a los limitados recursos tecnológicos y la falta de acceso a internet de los colegios rurales de Colombia.
47
ÇETİN, Zübeyir. "Aklın Sınırı Hakkında İki Çelişik Söylem ve Çözümü -Fahreddin er-Râzî Özelinde Bir İnceleme-." Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), December 9, 2022. http://dx.doi.org/10.17335/sakaifd.1166851.
Full textAbstract:
Fahreddin er-Râzî (öl. 606/1210) bazı eserlerinde dile getirdiği naklî/lafzî delillerin zannîliği meselesini temellendirirken zikrettiği öncüllerden en önemlisi “naklî delile muârız olacak aklî bir delilin bulunması ihtimali vardır” şeklindedir. Bu öncül aklî delilin kesinlik verdiği üzerine kuruludur. Şöyle ki naklî bir delilin aklî bir delille teâruz etmesi hâlinde ya ikisinden birisi kabul edilip diğeri reddedilir ya her ikisi de kabul edilir ya da hiçbirisi kabul edilmez. Son iki ihtimal çelişiklerin aynı anda bir arada olması veya aynı anda olumsuzlanması imkânsız olduğundan uygulanamaz. Akıl naklin aslı olduğundan ve aklî delil kesinlik bildirdiğinden naklî delil kabul edilip aklî delil reddedilemez. Öyleyse aklî delil kabul edilir ve naklî delil ret ya da tevil edilir. Sonuç olarak naklî delilin kesinliği ortadan kalkar. Bu söylem günümüzde kendisine nispet edilen bazı iddialar sebebiyle Râzî özelinde önemli bir probleme sebep olmaktadır. Zira özellikle el-Metâlibü’l-ʻâliye isimli eserinin mukaddimesindeki ifadeleri delil gösterilerek Râzî’ye “aklın metafizikte kesinliğe ulaşamayacağı” görüşü nispet edilmiştir. Dolayısıyla Râzî görünürde akıl ve aklî delil hakkında iki çelişik hüküm vermektedir. Bu çalışmada yukarıda tasvir edilen problem çözüme kavuşturulmaya çalışılacaktır. Öncelikle Râzî’nin aklın sınırından bahseden ifadeleri bağlamı içinde aktarılacak ardından bu ifadeler tahlil edilecektir. Temel iddiamız Râzî’nin gerçekte akıl hakkında iki zıt söylemi olmadığı şeklindedir.
48
YAVUZ van GIERSBERGEN, Meryem, and Mehmet Alper AKYÜZ. "Hemipelvektomi Ameliyatı Yapılan Bir Hastada Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli Temelinde Bir Bakım Planı." UNIKA Journal of Health Sciences, December 19, 2024. https://doi.org/10.47327/unikasaglik.2024.93.
Full textAbstract:
Osteosarkom 20 yaş altı görülen en sık malign kemik tümörüdür. Cerrahi ve kemoterapi ile tedavi edilir. Tümör eksize edildikten sonra genellikle bio-uyumlu metal protezler kullanılmaktadır. Bazen kemik greftleri veya hastanın kendi kemiği, dış ortamda yüksek doz radyasyon uygulanıp, otoklavize edilip veya pastorize edilip tekrar kullanılır. Hemipelvektomi ameliyatı bireyin yaşamını derinden etkileyen büyük ve karmaşık bir cerrahi müdahaledir. Bu nedenle hemipelvektomi ameliyatı yapılan hastanın ameliyat sonrası hemşirelik bakımı oldukça önem kazanmaktadır. Bu makalede osteosarkom tanılı hemipelvektomi ameliyatı olan bir olgunun Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri modeline göre, NANDA-I hemşirelik tanıları kullanılarak yapılan bakım paylaşılmaktadır. Bu çalışma Aralık 2022 tarihlerinde yürütüldü. Bu modele göre değerlendirildiğinde olgunun sağlığı algılama-sağlığın yönetimi, beslenme ve metabolik durumu, boşaltımı, uyku-dinlenme, kendini algılama-benlik kavramı, baş etme-stres toleransı, aktivite egzersiz durumu, değer-inanç alanında sorunlar yaşadığı görüldü uygun girişimler planlandı ve uygulandı.
49
KARATOSUN, Musa Osman. "Kilise Hukukunda Evharistiya Ayininin Sıhhat Şartları." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, November 8, 2022. http://dx.doi.org/10.33420/marife.1189246.
Full textAbstract:
Bu çalışma Katolik Kilisesi perspektifinden kutsal Evharistiya ayininin sıhhat şartlarıyla ilgili yasa metinlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Evharistiya ayini bir Sakrament olarak kabul edilir. Sakramentler şekil ve biçim açısından Kilise tarafından nasıl icra edileceği bütün hatlarıyla belirlenmiş kutsallaştırıcı eylemlerdir. Evharistiya Sakramentinde ekmek ve şarap takdis edilerek İsa Mesih’in eti ve kanına dönüşür ve bütün inanlılarla paylaştırılır. Tam bir saygınlık, alçak gönüllülük, dindarlık ve kutsallık ifade etmesi ve dünyadaki bütün Katolik kiliselerce aynı şekilde icra edilmesi için bu Sakramentin icra ediliş şekli kanunlarda belirtilmiş ve bütün rahiplerin bu kurallara uyması emredilmiştir. Bu kurallar resmi ibadet kitaplarının giriş sayfalarında yer alan yönergelerde “De Defectibus in Celebratione Missae Occurrentibus” isimli bir başlıkta ele alınmıştır. Bundan başka Katolik Kilisesi’nin hukuk metni olan Codex İuris Canonici içinde de Evharistiya Sakramentiyle ilgili bazı kurallar vardır. Çalışmamızda bu iki hukuk metni incelenerek bu ayinin sahih bir biçimde icra edilmesi için konulan kurallar Latinceden tercüme edilerek üzerlerine yorumlar yapılmıştır. Ayin kitaplarının tarihsel serencamında iki önemli tarihsel olay milat kabul edilir. Bunlar Trent Konsili (1545-1563) ve II. Vatikan Konsilidir (1962-1965). Trent Konsilinin amacı Reform hareketlerine karşı Katolik Kilisesini dogmalarını savunmak ve var olan litürjiyi korumaktı. Bu sebeple Trent Konsilinde alınan kararlarla ibadet kitapları düzenlenerek ibadet metinleri ve ibadete dair kurallar bir araya getirildi. Böylece ortaya Missale Romanum ismiyle bir ayin kitabı ilan edildi. İlk nüshası 1570 yılında ilan edilen bu ayin kitabının 1604, 1634, 1884 ve 1920 yıllarında yeniden basımları ve düzeltmeleri yapıldı ve böylece üç yüz yılı aşkın bir süre Latince olarak yegâne ve tek nüsha olarak kaldı. 1955 yılında Katolik litürjide çok büyük değişiklikler meydana geldi ve Evharistiya Sakramentinin icra ediliş biçimi de bundan nasibini aldı. Ancak ayinin sıhhat şartlarıyla ilgili ciddi bir değişiklik olmadı. II. Vatikan Konsilinden sonra Yeni Ayin Düzenine geçildi ve artık ibadetin dili de yerel dillere çevrilmeye başladı. Böylece ibadet kitapları da değişmeye başladı. Bunun sonucunda 1969, 1975, 2002, 2008 yıllarında Latince, 2011 yılında da İngilizce olmak üzere Yeni Ayin Düzeniyle yazılmış ibadet kitapları ilan edildi. Bu yeni kitapların içinde De Defectibus metni yoktur. Ancak bu metinde kurallar Evharistiya Sakramentinin icrasında halen gözetilmektedir. Çalışmamızda bu yüzden bu metne ibadet kitaplarında yer veren son nüsha olan 1962 tarihli Missale Romanum kaynak olarak kullanılmıştır. De Defectibus 46 maddeden oluşan bir yasa metnidir. 10 ana başlık altında ele alınan bu yasalar temelde ekmek ve şarabın mahiyetiyle, hazırlanışlarıyla ve kutsanmalarıyla ilgilidir. Bu yasalara göre Evharistiya Sakramentini yalnızca bir rahip yapabilir ve kutsadığı ekmeğin ve şarabın kusurlu olup olmadığını kontrol etme görevi de onundur. Zira örneğin, mayasız ekmek veya sirkeleşmiş şarap kusurlu sayılmaktadır. Evharistiya Sakramentinin en önemli anı ekmek ve şarap üzerine kutsama kelimelerinin okunduğu andır. Latince “hoc est enim corpus meum” ve “hic est enim Calix Sanguinis mei…” şeklinde başlayıp devam eden kelimeleri telaffuz ettiği an artık oradaki ekmek normal bir ekmek değil İsa’nın bedeni, şarap da normal bir şarap değil O’nun kanına dönüşmüş olur. Yasa metinleri rahibin bu metinleri doğru bir şekilde telaffuz etmesini ve karşılaşabileceği çeşitli aksilikleri nasıl çözebileceğini detaylı şekilde ele alır. Fakat bütün bunlardan önce rahibin oruç tutarak manen bu kelimeleri söylemeye kendini hazırlaması, kutsama kelimelerini söylerken niyetini halis kılması ve tüm bunları yaparken ayinle ilgili bütün çevresel unsurların da hazır edilmesini sağlaması gerekmektedir. Bu yasalar ve ibadet kitaplarındaki yönergeler rahibin davranışlarını, sözlerini, hareketlerini, hatta gözlerini nereye çevireceğini bile o denli kesin hatlarla belirler ki; Evharistiya Ayininde rahip sadece bir vekil hükmündedir. Kendinden ayine bir şey katamaz. Çünkü Hıristiyanlara göre rahip bile Tanrı İsa Mesih’in kurtarışına muhtaçtır. Bu yasalara uyulduğu sürece bütün Katolik Kilisesinde aynı şekilde icra olunan bu Sakrament vasıtasıyla ortak bir davranış birliği sağlanır.
50
Bozkuş, Rıfat, and Şeyma Sarışen. "Bilişsel Fonksiyon Bozukluğuyla Başvuran Primer Antifosfolipid Antikor Sendromu Olgusu." OSMANGAZİ JOURNAL OF MEDICINE 46, no. 6 (2024). http://dx.doi.org/10.20515/otd.1494475.
Full textAbstract:
Antifosfolipid antikor sendromu antifosfolipid antikorları ile ilişkili tekrarlayan arteryel, venöz ve mikrovasküler trombozlar, tekrarlayan erken gebelik kaybı, fetal kayıp ve gebelik komplikasyonlarıyla karakterize sistemik bir otoimmün bozukluktur. Ayrıca deri ülserasyonları, bilişsel fonksiyonlarda kötüleşme, trombositopeni, hemolitik anemi, kalp kapağı hastalığı ve nefropati sık eşlik edebilen klinik bulgulardır. Altta yatan bir hastalık ve ilaç kullanımı yoksa primer antifosfolipid sendromu olarak kabul edilir. Sistemik lupus eritematozus başta olmak üzere eşlik eden otoimmün bir hastalık, ilaç kullanımı ya da başka bir hastalık varsa sekonder antifosfolipid sendromu olarak kabul edilir. Polikliniğe bilişsel fonksiyonlarda bozulma, bacaklarda şişlik ve ağrı yakınmalarıyla başvuran hastada bilateral alt extremitelerde venöz trombozlar, pulmoner emboli ve kronik serebrovasküler iskemik olaylar tespit edildi. Etyolojiye yönelik yapılan ileri tetkiklerde hastada primer antifosfolipid sendromu saptandı. Bu olgu sunumuyla farklı klinik durumlarla karşımıza çıkabilen primer antifosfolipid antikor sendromu tartışıldı.