To see the other types of publications on this topic, follow the link: Proces umierania.
Journal articles on the topic 'Proces umierania'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 15 journal articles for your research on the topic 'Proces umierania.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Kowalski, Edmund. "Towarzyszenie osobie umierającej przez rodzinę. Etyka końca życia." Studia Nauk Teologicznych PAN, no. 16 (December 2, 2021): 233–49. http://dx.doi.org/10.31743/snt.12412.
Full textAbstract:
Przedmiotem naszej refleksji jest „proces umierania” kogoś bliskiego przeżywany przez niego samego, jego rodzinę i personel medyczno-sanitarny opisany i przeanalizowany przez doktora psychologii E. Kübler-Ross. Na zakończenie naszej refleksji zostały wykreślone istotne elementy „etyki końca życia”, które powinny nam pomóc w bardziej świadomym i odpowiedzialnym podejściu do „naszego” mysterium mortis, a następnie przeżywanego w rodzinie i szpitalu.
2
Szerszunowicz, Joanna. "Stałe połączenia wyrazowe oznaczające proces umierania w języku polskim i włoskim." Białostockie Archiwum Językowe, no. 5 (2005): 103–18. http://dx.doi.org/10.15290/baj.2005.05.09.
Full textAbstract:
The paper discusses fixed units, raging from non-idiomatic phraseological units to idioms, naming death in Polish and Italian. Two corpora of word combinations have been excerpted from lexicographic works in order to conduct the analysis covering the following aspect: motivation, stylistics, axiology, semantics with a special focus on specifying function of the units, equivalence. The stylistics of the units vary greatly, since their functions range from elevation of the death to its depreciating, which results from the fact that word combinations perform a variety of psychological functions. The vast majority of the word combinatio ns excerpted appear in both languages, since either they are of Christian, especially biblical, or mythological origins. Other units belonging to the group are those reflecting common observations of the process of dying as well as the funeral culture. Therefore, the idioms belonging to the group are word combinations of a high degree of translatability. In many cases such idioms appear not only in Polish and Italian, but in other languages as well,, since they are of international character. However, there are units appearing only in one of the languages, i.e. either Polish or Italian. Some of them are products of metaphorical thinking specific to the nation, others base on word play. Moreover, certain idioms have a cultural motivation of national character, for instance they refer to the element of reality important only in a given culture or the key component is a proper name of national importance.
3
Kozłowski, Jan M. "Ornamenta sunt ista non vincula – a paradoxical reevaluation of the instruments of torment in the early Christian martyrological literature." Vox Patrum 63 (July 15, 2015): 227–42. http://dx.doi.org/10.31743/vp.3561.
Full textAbstract:
Zgodnie z teologią Nowego Testamentu śmierć chrześcijanina jest przejściem do życia wiecznego. Więcej, sam proces umierania, w myśl ewangelicznej dynamiki obumierania ziarna, jest rodzeniem się do nowego życia. Autorzy wczesnochrześcijańskiej literatury męczeńskiej mieli świadomość tego paradoksu. Już jej pobieżna lektura uzmysławia, jak wielką przykładali do niego wagę: nie tylko śmierć męczennika, ale także narzędzia kaźni, jakiej zostaje poddany, stają się już tu na ziemi objawieniem rzeczywistości zbawienia. Celem niniejszego artykułu jest wynotowanie i uporządkowanie tych miejsc z wczesnochrześcijańskiej literatury męczeńskiej, gdzie mamy do czynienia z owym paradoksalnym przewartościowaniem (podział na: więzienie, venationes, spalenie na stosie) oraz zestawienie ich z odpowiadającymi im miejscami z Pisma Świętego.
4
Tyszkowska-Kasprzak, Elżbieta. "„Cмерти ведь — и дурак знает — нет, но есть разложение тканей”. Телесный аспект смерти в прозе Михаила Шишкина". Slavica Wratislaviensia 167 (21 грудня 2018): 561–85. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1150.167.47.
Full textAbstract:
“After all — even a fool knows — death does not exist, but there is a decomposition of tissues”: The corporeal aspect of death in the proseof Mikhail ShishkinThe dominant theme in Mikhail Shishkin’s fiction is death, presented as considerations about the finiteness of existence, dying of oneself and others, posthumous existence, and immortality. A significant issue is also the description of the dying process and the existence of corpse after death. The article presents the theme of dying and corpse in the novels: The Taking of Izmail, Maidenhair, The Light and the Dark and Shishkin’s short stories. In these works, there is a whole spectrum of thanatological motifs which can be categorized basing on the cause of death. Shishkin describes both death by natural causes and various forms of inflicting death criminal and ritual murders, executions, killing on the battlefield, suicides. His protagonists recognize that it is the body that makes human life limited in time and death itself is perceived not as a moment of death but an uninterrupted process. Shishkin presents the changing bodies of old and sick people. Moreover, he extensively describes corpses with striking naturalist attention to details.The corporeal aspect of death in Shishkin’s prose reveals a contemporary approach to the end of human life: on the one hand, the taboo of death is clear, on the other hand — fascination with corpse is visible in mass culture. Numerous images of dying and corpses in Shishkin’s fiction coexist with joyful themes affirming life, consequently, creating a vision of harmony in the world.„Przecież śmierci — nawet głupi wie — nie ma, ale jest rozkład tkanek”. Cielesny aspekt śmierci w prozie Michaiła SzyszkinaW twórczości Michaiła Szyszkina dominującym tematem jest śmierć, prezentowana jako rozważania o skończoności egzystencji, umieraniu swoim i innego, istnieniu pośmiertnym, nieśmiertelności. Wiele miejsca zajmuje też opis procesu umierania ciała i jego istnienia po śmierci. W artykule przedstawiono obraz umierającego i martwego ciała w powieściach: Zdobycie twierdzy Izmaił, Włos Wenery i Nie dochodzą tylko listy nienapisane oraz w opowiadaniach. W utworach tych występuje całe spektrum motywów tanatologicznych, które można wyodrębnić na podstawie przyczyny śmierci. Szyszkin opisuje zarówno śmierć naturalną, jak i różne formy zadawania śmierci zabójstwa kryminalne i rytualne, egzekucje, zabijanie na polu walki, samobójstwa. Bohaterowie jego utworów dostrzegają, że to ciało sprawia, iż życie człowieka jest ograniczone w czasie, a samą śmierć postrzegają nie jako moment zgonu, a nieprzerwany proces. Pisarz przedstawia także zmieniające się ciała ludzi starych i chorych. Wiele miejsca poświęca też opisom martwych ciał, przy czym uderza w nich naturalistyczna detalizacja. Cielesny aspekt śmierci w prozie Szyszkina ujawnia współczesne podejście do zakończenia życia ludzkiego: z jednej strony wyraźna jest tabuizacja śmierci, z drugiej — fascynacja martwym ciałem, widoczna w kulturze masowej. Liczne obrazy umierania i trupów pozostają w utworach pisarza w równowadze z elementami radosnymi, afirmującymi życie, tworząc z nimi wizję harmonii w świecie.
5
Roeske, Małgorzata. "Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej." Etnografia Polska 66, no. 1-2 (2022): 73–92. http://dx.doi.org/10.23858/ep66.2022.3069.
Full textAbstract:
Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komunikacji ze zwierzęciem, ma utrudniony dostęp. Niniejszy artykuł, oparty na badaniach etnograficznych wśród piekunów zwierząt towarzyszących, analizuje kulturowe aspekty paliatywnej opieki nad zwierzęciem, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu okoliczności terminalnej choroby na specyfikę relacji człowiek-zwierzę oraz potencjalnych analogii i różnic pomiędzy doświadczeniem choroby i umierania bliskiego zwierzęcia oraz człowieka. Refleksjausytuowana jest w obrębie nurtu etnografii wielogatunkowej, postulującej poszerzenie pola zainteresowań antropologii o zwierzęta, pojmowane jako aktorzy społeczni, oraz włączenia ich do procesu badawczego, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ich podmiotowości.W artykule podejmę próbę rekonstrukcji procesu zachodzącego pomiędzy opiekunem a zwierzęciem towarzyszącym od momentu diagnozy: interpretacji i „odczytywania” sposobów doświadczania choroby przez zwierzę, a także społecznych wyobrażeń na temat dynamiki choroby zwierzęcia i jej indykatorów. Przedstawię następnie reakcje i postawy emocjonalne opiekunów skonfrontowanych z informacją o terminalnym stanie zwierzęcia oraz zanalizuję wpływ choroby i związanej z nią terapii na relację między zwierzęciem i opiekunem. Ramą teoretycznądla powyższej analizy będzie zaproponowana przeze mnie kategoria patografii empatycznych, rozumianych jako narracje spełniające zbliżone funkcje do tych, jakie odnaleźć można w pierwszoosobowych opowieściach o przeżywanym przez człowieka doświadczeniu choroby.
6
Kożuchowski, Józef. "Josefa Piepera interpretacja śmierci i umierania." Humanistyka i Przyrodoznawstwo, no. 13 (October 7, 2018): 149–64. http://dx.doi.org/10.31648/hip.1368.
Full textAbstract:

 
 
 
 Artykuł prezentuje koncepcję śmierci pióra najwybitniejszego znawcy myśli św. Tomasza w Niemczech w XX wieku. Sformułował ją zasadniczo w czterech następujących dziełach: Tod und Unsterblichkeit (1979), Unsterblichkeit - eine nicht - christliche Vorstellung (1959), Tod und Unsterblichkeit (1959), Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund (1967). Nawiązywał do tej problematyki w trzech innych pracach: Uber den Bergriff der Sunde (1977), Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund (1967), Uber platonischen Mythen. Interpretację śmierci i umierania wyznacza u Piepera, potwierdzana przez współczesne nauki empiryczne jako słuszna, realistyczna koncepcja człowieka (której podwaliny położyli Arystoteles i Tomasz) oraz wizja egzystencji ludzkiej wyrażona w metaforze pielgrzymowania. Smierć postrzega Pieper jako zjawisko naturalne, a zarazem przeciwne naturze ludzkiej - efekt procesu, któremu z konieczności podlega każdy człowiek (element bierny śmierci). Jednocześnie paradoksalnie śmierć jawi się jako akt najbardziej wolny, zawsze świadomy, pochodzący z głębi osoby. Czyni on człowieka spełnionym, czyli doskonałym, pod warunkiem że oznacza decyzję dobrą, właściwą, tj. wskazuje na przejście do rzeczywistości wyższej. Pieper akcentuje inne jeszcze elementy śmierci i umierania, a czyni to w polemice z trzema nurtami myśli współczesnej (oświecenie i idealizm niemiecki, współczesna teologia protestancka, spojrzenie Heideggera), które z perspektywy antropologii Tomasza naznaczone są błędnymi rozwiązaniami. Myśliciel z Munster podkreśla więc, iż śmierć nie jest pozornym, lecz przeciwnie - rzeczywistym zjawiskiem, dosięga bowiem całego duchowocielesnego człowieka (polemika z myślą oświecenia i idealizmem niemieckim). Nie gaśnie wszakże cały człowiek, nadzieja na przezwyciężenie śmierci zakłada niezniszczalność duszy ludzkiej (spór z teologią protestancką), lęk przed śmiercią złagodzić może dostrzeżenie w niej elementu kary, a nie jego negacja (polemika z Heideggerem). Swymi analizami o śmierci i umieraniu Pieper ubogaca współczesną myśl niemiecką z dwóch powodów: po pierwsze, prezentuje ostateczne sytuacje życia ludzkiego w kontekście nadziei na ich przezwyciężenie; po drugie, śmierć ukazuje jako spełnienie egzystencji.
 
 
 
7
Banaszak, Ewa. "Towarzyszenie człowiekowi w obliczu śmierci. Aspekty moralne." Roczniki Teologiczne 68, no. 3 (2021): 127–41. http://dx.doi.org/10.18290/rt.21683-7.
Full textAbstract:
Przedmiotem publikacji jest zagadnienie towarzyszenia człowiekowi umierającemu. Śmierć jako ostatnia faza życia ludzkiego jest niezaprzeczalnym faktem, a przejście do życia wiecznego stanowi niezwykle istotne wydarzenie dla osób wierzących. Szczególnym wezwaniem w obecnym czasie jest uczynienie z niej wydarzenia ludzkiego pośród procedur medycznych, lęków i marginalizacji. Rozpoznanie procesu umierania jawi się jako ważny element w rozpoczęciu przygotowania chorego do śmierci oraz towarzyszenia rodziny w tym misterium. W tym celu wskazano także na konkretne umiejętności przydatne w opiece terminalnej. W toku badań zwrócono również uwagę na odpowiedzialność personelu medycznego za przekazanie informacji o możliwości nadejścia śmierci oraz na uwrażliwienie chorego i jego rodziny na czas umierania. Przyjęcie śmierci i akceptacja odchodzenia z tego świata staje się podstawową wskazówką przywrócenia temu wydarzeniu humanistycznego wymiaru pośród procedur medycznych zwłaszcza w obliczu szczególnego przejawu industrializacji umierania, którym stał się czas pandemii, uniemożliwiający właściwe relacje rodziny z chorym.
8
Kreft, Magdalena. "In articulo mortis. O upamiętnianiu ostatnich słów [In articulo mortis. On commemorating the final words]." Napis XXV (2019) (January 1, 2019): 231–48. https://doi.org/10.18318/napis.2019.1.15.
Full textAbstract:
The topic of the work are the final words, uttered at the point of death, written down and commemorated by their witnesses and by posterity. Occassionally, it is only by decision of the addressees that a statement is ascribed a special significance, granted the features of an apophtegm, and its preservation in the memory of posterity as ‘winged words’ is determined. History and tradition retained many of them. <em>Ultima verba</em> come from rulers and commanders, geniuses and artists, saints and convicts, as well as ordinary people. At the point of death common, spontaneously uttered words gain the gravity of ‘testament’ and farewell, and the ones thought through by their author acquire a symbolic meaning. The article recalls the selected ‘final sentences’, but most importantly it proposes a reflection on what <em>ulitma verba</em> are, why we ascribe a significance to them, what are their authors’ intentions, what are their recipients’ emotions, how they ennoble the moment of death, and what they say about the human need to possess mementos from the dead – in this case, immaterial ones.
9
Wojtkowski, Jacek. "Czy cmentarz jest już tylko pamiątką z przeszłości? „Kryzys śmierci" i chrześcijańska „ ars moriendi" o znaczeniu cmentarza." Humanistyka i Przyrodoznawstwo, no. 18 (September 11, 2018): 305–20. http://dx.doi.org/10.31648/hip.733.
Full textAbstract:
Śmierć to zjawisko nieuniknione, a zarazem wielka niewiadoma, która znajduje się w centrum religii, jej rytuałów, rozważań filozoficznych, sądów moralnych i przedstawień artystycznych. Artykuł próbuje opisać stosunek do grobu i cmentarza z perspektywy zjawiska „kryzysu śmierci”. Czy wobec propagowania przez współczesną cywilizację wolności, witalności, młodości cmentarz nadal pełni ważną funkcję społeczną? Czy jest dla współczesnego człowieka miejscem symbolicznym, w którym celebrowana jest więź między pokoleniami? Kryzys, pornografia i renesans śmierci doprowadziły m.in. do wykluczenia śmierci z przestrzeni publicznej i powstania e-cmentarzy. Obrzędy pogrzebowe nie pełnią już ważnej funkcji społecznej. Chrześcijańska ars moriendii jest sztuką ukształtowania życia w perspektywie nieuchronnej śmierci i perspektywie oczekiwanego zmartwychwstania. Konsekwencją chrześcijańskiej wizji procesu umierania, śmierci i oczekiwania na zmartwychwstanie, której centrum stanowi śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, jest stosunek do miejsca pochówku. Cmentarz jest przestrzenią sacrum, zaś grobowce i poszczególne mogiły wyrazem i świadectwami wiary w życie pozagrobowe, choć jednocześnie stanowią dziedzictwo kulturowe Kościoła i Narodu. Cmentarz jest przede wszystkim przestrzenią kultury, tekstem kultury.
10
Łukaszewicz, Marta. "Мотив смерти в позднем творчестве Николая Лескова". Slavica Wratislaviensia 167 (21 грудня 2018): 183–90. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1150.167.15.
Full textAbstract:
The motif of death in Nikolai Leskov’s late worksThe paper discusses the meaning of the motif of death in Nikolai Leskov’s works, especially those written in the last eight years of his life. The presence of two opposing representations is indicated: on the one hand, the death is depicted with emphasis on physiological processes which accompany it; on the other, it is described as a spiritual transition from the earthly to heavenly life. These two completely different approaches seem to originate in Leskov’s ambivalent attitude towards death: the writer believed that it was not the absolute end of life but, at the same time, he was afraid of the very process of dying. The examined issues are particularly visible in Leskov’s last work, The Rabbit Carriage, where one can find numerous and varied descriptions of characters’ death, as well as the spiritual transformation of the main hero, also presented by the concepts of death and resurrectionMotyw śmierci w późnej twórczości Nikołaja LeskowaW artykule omówione zostało znaczenie motywu śmierci w twórczości Nikołaja Leskowa, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu jej przedstawienia w utworach ostatnich ośmiu lat życia pisarza. Wskazano przy tym na obecność dwóch przeciwstawnych jej wyobrażeń: z jednej strony śmierć może być opisywana z podkreśleniem towarzyszących jej procesów fizjologicznych, z drugiej zaś — jako duchowe przejście od życia ziemskiego do niebiańskiego. Te dwa różne podejścia wydają się zakorzenione w ambiwalentnym stosunku Leskowa do śmierci — pisarz wierzył, że nie jest ona bezwzględnym końcem życia, obawiał się jednak samego procesu umierania. Szczególnie wyrazista ilustracja badanego zagadnienia znalazła się w ostatnim utworze Leskowa, opowieści Igranie z bałwanem, w której mamy do czynienia z licznymi i różnorodnymi opisami śmierci postaci, a także z duchową przemianą głównego bohatera, przedstawioną przy zastosowaniu słownictwa związanego ze śmiercią i zmartwychwstaniem.
11
Daszykowska-Tobiasz, Jadwiga. "Cierpienie duchowe dziecka w wyniku śmierci rodzica." Horyzonty Wychowania 21, no. 58 (2022): 57–67. http://dx.doi.org/10.35765/hw.2022.2158.07.
Full textAbstract:
CEL NAUKOWY: Celem podjętych rozważań jest poznanie i zrozumienie cierpienia duchowego dziecka w wyniku śmierci rodzica.
 PROBLEM I METODY BADAWCZE: W kontekście określonego celu problem badawczy zawarto w pytaniu: Jaki jest obraz cierpienia duchowego dziecka w wyniku śmierci rodzica? Odpowiedzi na postawione pytanie badawcze poszukiwano w świetle zarysu teorii i wyników analizy narracji.
 PROCES WYWODU: Problem cierpienia duchowego dziecka będącego następstwem śmierci rodzica nie jest w pełni poznany w pedagogice, stąd występuje potrzeba czynienia go przedmiotem badań. Narracja jest jedną z metod poznawania niepowtarzalnych biografii ludzkich. Dotarcie do nieuchwytnego empirycznie świata dziecięcej duchowości jest istotnym warunkiem jego wsparcia w sytuacji doświadczania bólu duchowego.
 WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Dziecko cierpiące duchowo w wyniku śmierci rodzica odczuwa zwątpienie, pustkę i poczucie braku sensu, przy tym nie zawsze otrzymuje wystarczające wsparcie. Unika‑ nie przez dorosłych rozmów z dziećmi o umieraniu, śmierci, roli Boga, życiu wiecznym przyczynia się do potęgowania ich cierpienia. Wychowanie dzieci do śmierci daje im możliwość zrozumienia jej fenomenu, stanowi zaczyn duchowego rozwoju i przygotowania do życia.
 WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przeprowadzony wywód uzasadnia potrzebę przełamywania tabu śmierci w pedagogice, wdrożenia treści tanatologicznych i eschatologicznych do programów kształcenia na wszystkich poziomach edukacji, a także włączenia wychowania do śmierci w nurt wychowania ogólnego.
12
Jóźwiak, Aleksandra, Rafał Rutyna, Anna Fijałkowska-Nestorowicz, Magdalena Bielacz, Walery Zukow, and Edyta Kotlińska-Hasiec. "Implementation of the futile therapy concept in the conditions of Polish intensive care units - a description of five cases." Journal of Education, Health and Sport 9, no. 8 (2019): 11–28. https://doi.org/10.5281/zenodo.3370046.
Full textAbstract:
<strong>Jóźwiak Aleksandra, Rutyna Rafał, Fijałkowska-Nestorowicz Anna, Bielacz Magdalena, Zukow Walery, Kotlińska-Hasiec Edyta</strong><strong>. </strong><strong>Implementation of the futile therapy concept in the conditions of Polish intensive care units - a description of five cases</strong><strong>. Journal of Education, Health and Sport. 2019;9(</strong><strong>8</strong><strong>):</strong><strong>11</strong><strong>-</strong><strong>28</strong><strong>. eISNN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.3358866</strong> <strong>http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/72</strong><strong>2</strong><strong>1</strong> <strong>https://pbn.nauka.gov.pl/sedno-webapp/works/920382</strong> <strong>The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. § 8. 2) and § 12. 1. 2) 22.02.2019.</strong> <strong>© The Authors 2019;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: 05.07.2019. Revised: 25.07.2019. Accepted: 02.08.2019.</strong> <strong>Implementation of the futile therapy concept in the conditions of Polish intensive care units - a description of five cases</strong> <strong>Realizacja koncepcji terapii daremnej w warunkach polskich oddziałów intensywnej terapii - opis pięciu przypadków</strong> <strong>Aleksandra Jóźwiak</strong><sup><strong>1</strong></sup><strong>, Rafał Rutyna</strong><sup><strong>1</strong></sup><strong>, Anna Fijałkowska-Nestorowicz</strong><sup><strong>1,2</strong></sup><strong>, Magdalena Bielacz</strong><sup><strong>3</strong></sup><strong>, Walery Zukow</strong><sup><strong>4</strong></sup><strong>, Edyta Kotlińska-Hasiec</strong><sup><strong>1</strong></sup> <sup>1</sup>Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii; I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie <sup>2</sup>Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie <sup>3</sup>Instytut Turystyki i Rekreacji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu <sup>4</sup><strong> </strong>Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu <strong>Autor do korespondencji:</strong> <strong>lek. Rafał Rutyna </strong>(https://orcid.org/0000-0003-0769-719X) Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii; I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin rutynapraca@gmail.com; <strong>lek. Aleksandra Jóźwiak </strong> (https://orcid.org/0000-0003-2260-0050) aleksandra.jozwiak93@gmail.com Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii; I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin <strong>dr n. med. Anna Fijałkowska-Nestorowicz</strong> (https://orcid.org/0000-0001-6290-2497) afijal@poczta.onet.pl Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; ul. Chodźki 7, 20-093 Lublin <strong>dr n. med. Magdalena Bielacz </strong> (https://orcid.org/0000-0002-8630-3664) magda.bielacz@gmail.com Instytut Turystyki i Rekreacji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu; ul. Pereca 2, 22-400 Zamość <strong>dr hab. n. med.</strong><strong> Walery Zukow</strong> Nicolaus Copernicus University in Torun, Torun, Poland <strong>dr hab. n. med. Edyta Kotlińska-Hasiec </strong> (https://orcid.org/0000-0001-6641-3885) kedith@poczta.onet.pl Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii; I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin <strong>Streszczenie</strong> Koncepcja terapii daremnej jest próbą rozwiązania problemu, który powstał na uboczu sukcesu intensywnej terapii. Podstawy teoretyczne terapii daremnej oraz tym bardziej sposoby ich realizacji w oddziale szpitalnym wzbudzają wiele kontrowersji. Celem jest przedstawienie praktycznych aspektów zastosowania koncepcji terapii daremnej w polskich oddziałach intensywnej terapii (OIT). Coraz częściej lekarze pracujący w OIT zmagają się z przedłużonym podtrzymywaniem funkcji narządów, które nie przynosi korzyści terapeutycznej (futile therapy). W 2014 roku pod kierownictwem profesora Küblera powstały wytyczne postępowania wobec braku skuteczności podtrzymywania funkcji narządów u pacjentów pozbawionych możliwości świadomego składania oświadczeń woli na oddziałach intensywnej terapii. W ramach realizacji koncepcji terapii daremnej istnieje możliwość odstąpienia (withdrawing) od prowadzonych terapii, bądź niepodejmowania nowych (withholding). Wytyczne są pierwszym oficjalnym dokumentem w Polsce zawierającym opis postępowania w przypadku realnej sytuacji terapii daremnej. Nie stanowią one elementu prawa powszechnego, aczkolwiek znacznie ułatwiają pracę lekarzom OIT. Świadczy o tym stale rosnąca liczba sporządzanych protokołów terapii daremnej. W codziennej praktyce czasem bardzo trudno jest postawić wyraźną granicę między sytuacją, gdzie niepotrzebnie wydłużany jest proces umierania od sytuacji, gdzie te same techniki terapeutyczne nadal leczą pacjenta. Sposób realizacji koncepcji terapii daremnej może przebiegać na wiele sposobów. W niniejszym artykule zaprezentowano pięć różnych przypadków klinicznych z dokładnym opisem praktycznych aspektów wdrażania terapii daremnej. <strong>Słowa kluczowe:</strong> intensywna terapia, koncepcja leczenia daremnego, opieka paliatywna, stan terminalny, medycyna naprawcza <strong>Abstract</strong> The concept of futile therapy is an attempt to solve the problem that arose on the sidelines of the success of intensive therapy. Both the theoretical bases of futile therapy and the ways of implementing it on the hospital ward raise much controversy. This paper aims to present practical aspects of the implementation of the concept of futile therapy in Polish intensive care units. Increasingly, the ICUs are struggling with prolonged maintenance of organ functions that do not bring therapeutic benefit to the patient (futile therapy). In 2014, under the leadership of Professor Kübler, guidelines for ICUs were established for dealing with the ineffectiveness of maintaining organ functions in patients incapable of providing informed declarations of will. As part of the implementation of futile therapy, it is possible to either withdraw from conducted therapies or withhold from taking new ones. The guidelines are the first official document in Poland containing instructions on how to proceed in futile therapy. The constantly increasing number of futile therapy protocols suggests that the guidelines, despite not being part of the common law, significantly facilitate the work of ICU doctors. In everyday practice, doctors face the difficulty of distinguishing between the situation in which the same therapeutic techniques either aid the treatment of the patient or unnecessarily prolong the process of dying. The futile therapy can take up many forms, this article focuses on practical aspects of the implementation of futile therapy in five different clinical cases. <strong>Key words:</strong> intensive care, concept of futile therapy, palliative state, terminal state, curative care
13
Kosek, Wojciech. "Cztery kielichy Paschy. dlaczego cztery?" Studia Catholica Podoliae Annus VIII (2014-2015), Numerus 8-9 (2016): 57–109. https://doi.org/10.5281/zenodo.15265673.
Full textAbstract:
Niniejsza publikacja jest oryginalnym polskim tekstem mojego artykułu, który został opublikowany w języku ukraińskim w 2016 roku w <em>Studia </em><em>Catholica Podoliae</em> Annus VIII (2014-2015) Numerus 8-9 Городок – Камянець-Подільський, 57-109. Ten ukraiński tekst jest również opublikowany na stronie Academia.edu. Odczytanie i przedstawienie wewnętrznej logiki tej niezwykłej liturgii, jaką jest Pascha, było celem niniejszego artykułu. Pokazano, że logikę Paschy Bóg wpisał w strukturę literacką pierwszych osiemnastu rozdziałów Księgi Wyjścia, tworzących literacką całość traktatu zawarcia przymierza. Bóg owego wpisania dokonał za pośrednictwem natchnionych autorów, wśród których główną rolę odegrał Mojżesz. Wykazano, że czteroelementowa struktura Paschy została zbudowana na wcześniejszej strukturze ceremonii zawierania przymierza, która obowiązywała władców państw starożytnego Bliskiego Wschodu około XVI-XII wieku przed Chrystusem. To właśnie odkrycie tego związku – rytu Paschy i ceremoniału zawarcia przymierza – pozwala dostrzec, że logika ceremoniału zawarcia przymierza została wpisana w kolejność występowania liturgicznych elementów Paschy. W niniejszym artykule logika Paschy została odczytana także z <em>Hagady Paschalnej</em> jako żydowskiej księgi liturgicznej, będącej owocem długiego procesu formowania się w Tradycji Izraela, a w końcu zapisana jako pomoc dla każdego ojca rodziny, który musi stać na straży jej wiernej realizacji w corocznym świętowaniu. Jednocześnie wykazano, że przymierze, o którym mowa, to nie powszechnie znane przymierze na górze Synaj, ale nieco wcześniejsze – a zupełnie nieznane – przymierze Paschy/Wyjścia, czyli przymierze, które Bóg zawarł z Izraelem podczas przejścia przez Morze Czerwone. Odpowiadając na pytanie postawione w tytule artykułu – <em>Cztery kielichy Paschy. Dlaczego cztery?</em> – wykazano, że cztery kielichy paschalne związane są z czterema głównymi częściami liturgii paschalnej, a one z kolei z czterema etapami Wyjścia z Egiptu i jednocześnie czterema elementami ceremoniału zawarcia przymierza. Podczas analizy czterech części rytu paschalnego wskazano na analogie, jakie zachodzą między nimi a czterema częściami rytu Eucharystii. Ponadto wskazano, że tak jak czteroetapowe Wyjście z Egiptu objęte jest klamrą „przygotowanie – dopełnienie”, tak i w rycie Paschy i w rycie Eucharystii występuje klamra „przed-seder – po-seder”: na początku jest to czas, w którym wspólnota przygotowuje się do wejścia w powagę liturgii; na końcu jest to czas modlitwy, w którym wspólnota liturgiczna przyjmuje od Boga nowe dary duchowe. Na koniec ukazano biblijne podstawy antycypacji i jej obecność w trzeciej części Paschy i Eucharystii. W rycie Eucharystii ukazano nowe wyjaśnienie „pamiątki” jako ofiary, którą wprawdzie Jezus historycznie składa z siebie w akcie umierania na Golgocie, ale która jest już w Wieczerniku kilkanaście godzin przedtem jako obecność w eucharystycznym Ciele i Krwi – dzięki antycypacji – Jezusa w stanie ofiarniczego umierania. Ofiara pamiątki, która zapewnia powrót Jezusa z Otchłani, jest rodzajem ofiary praktykowanej w starożytności przed wyruszeniem na bitwę. Jezus nie składa tej ofiary w Niebie, ale w Wieczerniku, w noc poprzedzającą Jego Mękę i Śmierć na Golgocie – przed wyjściem z Wieczernika do walki z diabłem. Aby dopełnić całości analizy wykazano, że praktyczną konsekwencją biblijnie odnowionej teologii Paschy i Eucharystii jest potrzeba odnowienia we wspólnotach eucharystycznych praktyki pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy to koniec oficjalnej liturgii nie wiązał się z odesłaniem wiernych do ich domów, ale wręcz przeciwnie – z ich wytrwałym trwaniu na modlitwie w sakramentalnym zjednoczeniu z Panem Jezusem.
14
Mitek-Dziemba, Alina. "Animal Death and Religion: Revisiting Creaturely Vulnerability, Mourning and Sacrifice." Zoophilologica, no. 5 (December 31, 2019). http://dx.doi.org/10.31261/zoophilologica.2019.05.09.
Full textAbstract:
Choć kwestia zwierzęcej śmierci i umierania od dawna zwraca uwagę badaczy z kręgu animal studies, coraz częstsze jej pojawianie się w obszarze studiów religioznawczych jest zjawiskiem interesującym i stosunkowo nowym, które domaga się rozważenia. W badaniach ogniskujących się na religii coraz więcej uwagi poświęca się ostatnio nie tyle rozmaitym znaczeniom, jakie przypisywane są obecności zwierząt w ludzkim doświadczeniu religijnym (gdzie figurują one jako przedmioty, symbole i ciała), ile bardziej kontrowersyjnej kwestii samych zwierzęcych reakcji na śmierć istot im bliskich. Zdaniem niektórych badaczy, ta ostatnia może być także rozpatrywana jako rytualna i protoreligijna, co daje szansę na rewizję antropocentrycznego ujęcia religii jako fenomenu czysto kognitywnego. Sposoby przeżywania śmierci przez wyższe zwierzęta (jak dokumentuje to etologia), w dużej mierze zbiorowe i ceremonialne, podkreślające cielesną kruchość (vulnerability) i potrzebę wyrażenia żalu w rytuałach żałoby, wydają się bliskie ludzkiemu rozumieniu religijności jako szeregu społecznych zachowań, które stanowią odpowiedź na doświadczenie cierpienia, utraty i tajemnicy otaczającej czyjeś odejście. W tym kontekście istotne więc wydaje się zadanie pytania, dlaczego wszelka próba określenia zwierzęcych zachowań mianem religijnych budzi – wśród większości ludzi deklarujących swoją przynależność do wiary – niemal instynktowne negatywne reakcje. Jakie procesy semiotyczne, filozoficzne i polityczne przyczynić się mogły do uznania, że religia to obszar czysto ludzki, a co więcej, definiowany przez pryzmat różnicy ludzko-zwierzęcej? Czy istnieje coś, co Derrida nazwałby trwałą ofiarniczą strukturą zachodniego myślenia (gdzie pojęcie ofiary oznaczałoby nie tylko powszechną zgodę na przemoc wobec zwierząt, usankcjonowanie faktu ich śmierci na potrzeby człowieka, ale także zamknięcie przed zwierzętami możliwości udziału w tym, co religijne w charakterze innym niż przedmiot ofiary)? Artykuł podejmuje te kwestie, argumentując na rzecz zwierzęcej religijności, opierając się na nieantropocentrycznym ujęciu żałoby w pracach Judith Butler oraz analizując literackie i artystyczne strategie przedstawiania śmierci zwierząt, które poprzez swoje akcentowanie wymiaru religijnego zyskują emancypacyjny charakter, w utworach D.H. Lawrence’a oraz Iana McEwana.
15
Wieczorkowska, Magdalena. "Społeczne i ekonomiczne konsekwencje medykalizacji starości i starzenia się." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 2, no. 334 (2018). http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.334.02.
Full textAbstract:
Procesy medykalizacji dotykają wszystkich obszarów codziennego życia, nie powinno zatem dziwić, że objęły także ostatnie etapy cyklu ludzkiego życia – starzenie się i umieranie. Zmieniająca się sytuacja demograficzna w krajach rozwiniętych spowodowała szybki przyrost populacji 65+. Generuje ona szereg wyzwań w różnych obszarach życia, m.in. w medycznym, ekonomicznym, edukacyjnym, usługowym. „Siwiejąca populacja” staje się coraz bardziej widoczna, jednak w wielu obszarach życia społecznego jest ona marginalizowana. Widoczność starości, spowodowana rosnącą liczbą seniorów, a także wydłużaniem się życia, sprawia, że w społecznej percepcji jawi się ona jako coś nieuniknionego i – być może dlatego – generuje lęk, nazywany gerontofobią. Nieefektywność wielu instytucji w rozwiązywaniu problemów seniorów powoduje ekspansję medycyny i przejęcie społecznej kontroli medycznej nad procesami starzenia się. Medykalizacja starości i starzenia się niesie ze sobą szereg konsekwencji, które zostaną omówione w artykule. Artykuł oparty jest na badaniach własnych – analizie danych zastanych i analizie treści – oraz studiach literatury przedmiotu. Część pierwsza i druga przybliżają istotę procesów medykalizacji starości i starzenia się, pokazują jej główne wymiary i aspekty. W trzeciej części omówione są przykłady medykalizacji starości. Czwarta część poświęcona jest pokazaniu przykładowych kosztów związanych z medykalizacją starości w Polsce i na świecie, a piąta obrazuje konsekwencje traktowania starości jako choroby w wymiarze medycznym, społecznym i ekonomicznym. Postrzeganie starości jako stanu patologicznego powoduje nasiloną marginalizację osób starszych, ich piętnowanie, budowanie relacji z nimi w oparciu o stereotypy. W kontaktach z seniorami często pojawia się zjawisko ich infantylizacji. W wymiarze ekonomicznym starość, jako jednostka chorobowa, generuje nowe koszty. Dynamika relacji między medycyną a ekonomią jest niezwykle silna w przypadku tej najstarszej grupy społecznej. Osoby stare postrzegane przez pryzmat chorób stają się też łatwym celem koncernów farmaceutycznych, co pociąga za sobą kolejne konsekwencje medyczne, ekonomiczne i społeczne. Świadomość tych wielowymiarowych relacji jest niezbędna, by efektywnie planować i wdrażać rozwiązania dla osób starszych, umiejętnie bilansując ich potencjalne korzyści i straty.