To see the other types of publications on this topic, follow the link: Zaruret.
Journal articles on the topic 'Zaruret'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Zaruret.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Kalkan, Cemal. "AAOIFI Faizsiz Finans Standartlarındaki Zaruret ve İhtiyaç Temelli Kararların Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi." Kocatepe İslami İlimler Dergisi 7, no. 3 (2024): 132–48. https://doi.org/10.52637/kiid.1534551.
Full textAbstract:
Bu çalışma, Faizsiz Finans Kuruluşları Muhasebe ve Denetleme Kurumu (AAOIFI) tarafından belirlenen şerî standartlardaki (el-Meâyîru‘ş-şer‘iyye) zaruret ve ihtiyaca dayalı kararların fıkhî açıdan meşruiyetini ve temellendirilmesini konu edinmektedir. Şerî standartlara ilişkin kuralların temellendirilmesinde Kur’an, sünnet, icmâ ve kıyas gibi fıkhî delil ve yöntemlerin yanında zaruret ve ihtiyaç prensiplerine de müracaat edilmektedir. Fıkıh doktrininde zaruret ve ihtiyaç kavramları birbirinden farklı mana ve kapsama sahip olmakla birlikte bu kavramların birbirlerinin yerine kullanıldığı bilinmektedir. Araştırmanın temel sorusu şudur: “Şerî standartlarda zaruret ve ihtiyaç ilkesine ne ölçüde yer verilmiş ve söz konusu ilkeler ne kadar yerinde kullanılmıştır? Bu kapsamda şerî standartlarda ihtiyaç ve zaruret kelimelerinin muhtevasına işaret eden kavram ya da kavram çiftleriyle gerekçelendirilen meseleler tespit edilmiştir. Şerî standartların bu kavramlara yüklediği anlamlar ve bu kavramların kullanıldığı çerçeve araştırılmıştır. Tespit edilen bu meselelerin fıkhî temellendirmelerinde, zaruret ve ihtiyaç ilkesinin ne kadar yerinde kullanıldığı açıklanmıştır. Buna ek olarak zaruret ve ihtiyaç ilkesiyle temellendirilmesi gerektiğini düşündüğümüz bazı kararların, zorlama yorumlarla ilgili nasların kapsamına alınmaya çalışıldığı görülmüştür. Bazı kararların fıkhî gerekçesinde ise bu ilkelerin kullanımının isabetli olmadığı değerlendirilmiştir. Yine şerî standartlarda bazı meseleler fıkhî olarak temellendirilirken zaruret ve ihtiyaç ilkelerinin bu meselelerde ilk kez kullanılmadığı, aksine hükmün klasik fıkıh literatüründe zaten zaruret veya ihtiyaç prensibine dayandırıldığı belirlenmiştir. Böylece çalışma esnasında şerî standartlarda zaruret ve ihtiyaç gerekçesinin klasik kaynaklardan iktibasla kullanılmış olduğu kararlar ile güncel meselelerde doğrudan heyet tarafından zaruret ve ihtiyaç gerekçesi ile temellendirilen kararlar birbirinden ayırt edilmiştir. Elde ettiğimiz bulgular ışığında şerî standartların fıkhî temellendirmesinde mutedil bir yöntem belirlendiği hem toplumun ihtiyaçlarının karşılandığı hem de zaruret ilkesinin yerli yerinde kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
2
KOÇ, Yunus. "ZARURET GEREĞİ TAHAYYÜL EDİLEN BİR KİMLİK: TÜRKÇÜLÜK." International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR) 5, no. 26 (2018): 2640–50. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.644.
Full text
3
Bekdemir, Sezai. "Evlenecek Adayların Birbirine Bakmalarının Şer'î Sınırları." Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25, no. 25 (2024): 43–72. http://dx.doi.org/10.51553/bozifder.1420365.
Full textAbstract:
Eşler arasında huzur ve mutluluğun temin edilmesi, evliliğin şer’î gayelerinden biridir. Bu gayenin gerçekleşmesi, eş adaylarının (hâtıb ve mahtûbenin) birbirlerini beğenmelerine; aralarında ülfet ve uyumun sağlanmasına bağlıdır. Maslahata binâen Şâri’, nikâh akdinden önce eş adaylarının birbirlerini görmelerini tavsiye etmiştir. Normal şartlarda birbirlerine yabancı olan karşı cinslerin birbirlerine bakmaları şer’an yasaklanmıştır. Ancak bazı özel durumlarda belirli sınırlar çerçevesinde “bakma” eylemi caiz görülmüştür. Evliliğe niyet etmek de bu özel durumlardan biri olarak kabul edilmiştir. Fıkhî açıdan aralarında nikâh akdi bulunmayan namahrem erkek ve kadının birbirlerine bakmaları, zaruret ve zaruret mesabesindeki bir ihtiyaca dayanılarak caiz görülmüştür. Evlenmeyi düşünen birinin eş adayına bakması da bu minvalde değerlendirilmiştir. Hâtıb ve mahtûbe arasındaki bakmayı ruhsat olarak değerlendiren fukaha bu bakmanın caiz olması için birtakım şartlar ileri sürmüştür. Bunlardan; evlilik niyeti taşıma, fitneden hali olma ve halvetten sakınma şartları üzerinde ittifak edilirken mahtûbeden izin alma ve şehvetten kaçınma gibi şartlarda ihtilaf edilmiştir. Bu bağlamda tarafların birbirlerine bakmalarının şer’î sınırları mezheplerin yaklaşımları doğrultusunda tespit edilmeye çalışılacaktır. Mevcut çalışmamız ile evlenme aşamasındaki bireylere, meşru dairede görüşme ve birbirlerine bakmanın ölçülerinin verilmesi amaçlanmaktadır.
4
Kacır, Temel. "Bir Kaidenin Serencamı: Hâcet Umumi Olsun Hususi Olsun Zaruret Menzilesine Tenzil Olunur." cumhuriyet ilahiyat dergisi 20, no. 2 (2016): 137. http://dx.doi.org/10.18505/cuid.273981.
Full text
5
Yumuşak, Tayfur. "ZARURET HALİ GÖRÜŞÜ BAKIMINDAN GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 27, no. 1 (2025): 727–67. https://doi.org/10.33717/deuhfd.1648586.
Full textAbstract:
Kıbrıs Cumhuriyeti sıfatıyla G.K.R.Y.’nin Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusu yapması, beraberinde birçok hukuki itirazı da getirmiştir. Zira Kurucu Andlaşmalara dayanan Kıbrıs Cumhuriyeti; Kıbrıslı Türkler ile Rumların devlet organlarına ve kamu idarelerine belirli oranda katılımı ile yürüyen bir ortaklık cumhuriyeti olarak tasarlanmıştır. 1960 yılında kurulan bu devlet, 1963 yılında başlayan Rum merkezli terör eylemleri nedeniyle sarsıntıya girmiştir. Bu olaylar neticesinde Türkler, devlet organlarındaki ve kamu idarelerindeki görevlerinden dışlanmış, yok sayılmışlardır. Kıbrıslı Rumlar kendi başlarına Kıbrıs’ın tamamını yönetmek istemiş, bu kapsamda zaruret hali görüşünü hukuki dayanak olarak ileri sürmüşlerdir. Bu gerekçe Avrupa Birliği tarafından benimsenmiş, bu kapsamda G.K.R.Y.’nin Birliğe üyeliği süreci başlamıştır. Oysa içinde Türklerin temsil edilmediği bir devletin Kıbrıs Cumhuriyeti olarak anılması ve Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusu yapması Kurucu Andlaşmalar ile Kıbrıs Anayasası’na açıkça aykır
6
PEKSÖZ, Vildan. "KANSER İLAÇLARININ KARŞILANMASI KONULU İHTİYATİ TEDBİRLER (UYUŞMAZLIĞIN ESASINI ÇÖZER NİTELİKTE İHTİYATİ TEDBİR ÖRNEĞİ)." Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 72, no. 4 (2023): 1759–84. http://dx.doi.org/10.33629/auhfd.1350580.
Full textAbstract:
Kanser ilaçlarının karşılanması talebiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı dava açmadan önce ya da dava açtıktan sonra ihtiyati tedbir yoluyla ilaçların karşılanması kararının verilip verilemeyeceği bu çalışmada ele alınmıştır. Yargı içtihatlarında kimi zaman uyuşmazlığın esası hakkında ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği gerekçesiyle tedbir taleplerinin reddine karar verilmektedir. Uyuşmazlığın esasını çözer nitelikte ihtiyati tedbir kararı verilmesinin bir yasak olmaması gerektiği, bu yasağın kabul edilmesi halinde eda tedbirlerinin verilmesinin güçleşeceği, Kanun’un imkân verdiği tedbir kararının yasal dayanağı olmayan bir yasak sebebiyle engellenmesinin etkin hukukî korumanın ihlâli olduğu kabul edilmiştir. Uyuşmazlığın esasını çözer nitelikte tedbir kararı verilmesinin mümkün olmadığı kabul edilse dahi, kanser hastasının zaruret hali sebebiyle tedbir kararının verilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Kanser ilaçlarının karşılanması konusundaki tedbir taleplerinde görevli ve yetkili mahkeme talepte bulunulan müdürlüğün bulunduğu yerdeki iş mahkemesidir. Tedbirden önce Sosyal Güvenlik Kurumuna başvuru zorunlu olmamakla beraber uygulama bakımından bu aşamada başvuru yapılmasında fayda vardır. Kanser ilaçlarının karşılanması talepli tedbirlerde teminat yatırılması zorunlu değildir.
7
Avşar, Ziya. "Mevlânâ'nın Rubailerinde Müteal Aşk." Marife 7, no. 3 (2007): 91–103. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343867.
Full textAbstract:
Mevlânâ'nın çoşku, temkin ve yarı coşku yarı temkin üsluplarıyla söylenmiş iki binden fazla rubaisinin yegâne konusu aşktır. Aşk konusunun yüzlerce cepheden işlendiği bu rubaileri, ihtiva etiği aşk fikirleri yönünden incelemek irfanî bir zaruret-tir. Bu makalede, Mevlânâ'nın rubaileri arasındaki asıl bağlantıyı kuran aşk kavramı üzerinde- bir makale hacminin müsaade ettiği ölçüde- durularak, onun bahsettiği aşkın, ruhu asıl vatanına çağıran, müteal nitelikli bir aşk olduğu iddiası, rubailerdeki fikirlerin tanıklığına dayanılarak işlenmiştir.<b>Comprehensive Love in the Quatrains of Mawlana</b>Love was the sole subject expressed in more than two thousands quatrains of Mevlânâ with transcendence, composure and self-transcendence and self-composure. It is a scientific obligation to elaborate these quatrains, which dealt with love from hundreds of dimensions, in terms of love ideas. In this article, the concept of love as a connector element between quatrains of Mevlânâ was stressed. And the argument which suggests that love in the quatrains of Mevlânâ is a comprehensive love calling spirit to the real homeland was evaluated by applying to testimony of ideas in the quatrains.https://www.marife.org/marife/article/view/396
8
Yıldırım, Serhan. "HANEFİ GELENEĞİNDE MÜFTÜNÜN HAREKET TARZI." Adalet Dergisi, no. 73 (July 12, 2024): 539–56. http://dx.doi.org/10.57083/adaletdergisi.1573717.
Full textAbstract:
Bu makale, Hanefi geleneğinde müftünün fetva verme sürecini ve hareket tarzını teorik düzeyde incelemektedir. Hanefi geleneğinde fetva verme pratiği, kurucu İmam Ebu Hanife ve öğrencileri Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’in görüşlerine dayanan bir hiyerarşi içinde şekillenmiştir. Bu hiyerarşi, mezhebin içtihat sistematiğinde ve fetva verme sürecinde belirleyici olmuştur. Müçtehit müftüler, içtihatta bulunma yetkinliğine sahip oldukları için zamanın şartlarına ve toplumsal ihtiyaçlara uygun fetvalar verebilme esnekliğine sahiptir. Buna karşın mukallit müftüler, önceki müçtehitlerin görüşlerini esas alarak ve mezhebin kurucuları tarafından belirlenen ana ilkeler doğrultusunda fetva verirler. Çalışmanın bulguları, Hanefi geleneğinde fetva verme sürecinin dinamik ve evrimsel bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Sosyal, ekonomik ve siyasi koşulların değişmesiyle birlikte, fetva verme süreci de bu değişimlere uyum sağlamaktadır. Müftünün fetva verirken toplumsal değerler, zaruret halleri ve amme maslahatı gibi unsurları dikkate alması, fetvaların güncel koşullara uygun olmasını ve mezhebin temel prensiplerine sadık kalmasını temin etmektedir. Özellikle müçtehit ve mukallit müftüler arasındaki farklar, bir taraftan fetva verme sürecinin esnekliğini ve değişen şartlara duyarlılığını gösterirken mezhep içi tutarlılık ve durağanlığı da gözler önüne sermektedir. Bu bağlamda, Hanefi geleneğinde fetva verme sürecinin mezhep içi gelenekte durağanlık ve dinamiklik arasında nasıl bir denge-düzen ortaya koyduğu üzerinde durulmuştur.
9
Türker, Sema Hatun. "Günümüz Tekstil Teknolojisinde Doğal Ekolojik Malzeme Kullanımının Sürdürülebilirlik Analizi." Türk Bilim ve Mühendislik Dergisi 7, no. 1 (2025): 61–74. https://doi.org/10.55979/tjse.1672116.
Full textAbstract:
Bu çalışma ile modern tekstil teknolojisinde ekolojiye yer verme bağlamında, başlıca doğal tekstil malzemeleri olan pamuk, yün ve keten/kenevir’in sürdürülebilirliği analiz edilmektedir. Tekstil endüstrisi; yüksek su tüketimi, toksik kimyasal kullanımı ve iş gücü sömürüsü gibi pek çok çevresel ve sosyal sorunla ilişkilendirilirken, doğal-ekolojik malzemelerin sürdürülebilirlik temelinde analiz edilmesi artık zaruret haline gelmiştir. Sürdürülebilir tekstil anlayışı, yalnızca üretim süreçleriyle değil; aynı zamanda malzeme seçimi, ürünün kullanım ömrü ve atık yönetimiyle doğrudan ilgilidir. Bu bağlamda doğal-ekolojik tekstil malzemeleri; karbon ayak izinin azaltılması, yenilenebilir kaynakların kullanımı, toksik maddelerden arındırılmış içerik benzeri ekolojik yaklaşımların somut bir yansımasını temsil etmektedir. Modern tekstil teknolojileriyle birlikte, bu malzemeler; yeşil kimya uygulamaları, geri dönüşüm teknikleri ve düşük enerji tüketimi gibi yenilikçi yöntemlerle desteklenerek sektörde sürdürülebilir bir yapının oluşmasına katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, doğal-ekolojik tekstil malzemelerinden pamuk, yün ve keten/kenevir ‘in sürdürülebilirlik açısından taşıdığı önem çok boyutlu olarak ele alınarak analiz edilmiş ve bu örnekler üzerinden bunların modern tekstil teknolojilerinde ekolojik ilkelerin uygulanabilirliği ve etkisi tartışılmıştır. Böylece sürdürülebilir tekstil için hem çevresel hem de toplumsal düzeyde yol gösterici bir perspektif sunulması hedeflenmiştir. Çalışmanın bir amacı da tekstil sanayinin mevcut durumuna sürdürülebilirlik yönüyle temas ederek onu daha yeşil hale getirmeye yönelik farkındalığı artırmaktır.
10
Mahammad Alakbarzada, Mahammad Alakbarzada. "ÇİN’İN ‘BİR KUŞAK, BİR YOL’ PROJESİ ÇERÇEVESİNDE ORTA ASYA CUMHURİYETLERİ İLE İLİŞKİLERİ." Caucasus-Economic and Social Analysis Journal of Southern Caucasus 55, no. 02 (2023): 32–46. http://dx.doi.org/10.36962/cesajsc55022023-32.
Full textAbstract:
1 Ekim 1949 yılında kurulan Çin Halk Cumhuriyeti 70 yıllık süreçte büyük atılımlar gerçekleştirerek dünya ekonomisinde satın alma pariterine göre ilk sıraya yerleşmiş ve askeri ve siyasi gücüne göre de dünyanın hegemon güçleri arasında yerini almaktadır. Günümüz Çin dış politikasında önemli proje ‘Bir Kuşak, Bir Yol’ projesidir. Bu projeyi incelerken projenin hem Çin açısından, hem de küresel çapta istikrarlı bir şekilde yürümesi için jeopolitik açıdan en kritik bölge Orta Asya coğrafyasıdır. ‘Bir Kuşak, Bir Yol’ projesinin bölge açısından büyük kazançları olmakla beraber bölge devletlerini Çin ile ilişkilerde sıkıntı yaşatabilecek sorunları da beraberinde getirmektedir. Çin’in Soğuk Savaş sonrası özellikle enerji açısından önemli bir pazarı olan Orta Asya günümüzde ise Çin’i dünyaya bağlaya bilecek güzergahları barındıran, Çin’in daha da istikrarını sağlayabilecek jeopolitik bölge niteliğini taşımaktadır. Rusya’nın bölgede askeri gücü ve tarihi varlığı, ABD’nin bölgeye müdahale çabaları, Türkiye’nin kültürel alanda bölgedeki varlığı Çin’in ekonomik şekilde bölgede ağırlığını hisetirmesi Çin açısından hem zaruret, hem de bir dış politika aracı olarak bölgede göze çarpan durumdur. Makalede realizm teorisinin ana kuramı olan güç anlamının içinde barındırdığı ekonomi, askeri güç kuramları ile Çin’in ‘Bir Kuşak, Bir Yol’ Projesi Çerçevesinde Orta Asya Cumhuriyetleri ile İlişkileri incelenecektir. Anahtar Kelimler: Bir Kuşak ve Bir Yol, Orta Asya Cumhuriyetleri, Çin, Çin-Orta Asya, Realizm
11
Tekin, Abdülkadir, and Osman Şahin. "Mâlikîlerin Hadesten Tahâret Konusunda Cumhura Muhalefet Ettiği Bazı Görüşler ve Gerekçeleri." Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 25, no. 1 (2025): 97–125. https://doi.org/10.33415/daad.1583602.
Full textAbstract:
Bu çalışmada Mâlikîlerin hadesten taharet konusuyla ilgili üç sünni mezhep başta olmak üzere cumhur fukahadan farklı görüşte olduğu ve bu mezhebin karakteristiği haline gelen bazı temel meseleler gerekçeleri ile birlikte ele alınmıştır. Ele alınan örneklerde Mâlikîlerin görüşleri şöyledir: Ön ve arka yoldan devamlı idrar gelmesi, istihâze kanı gelmesi, nadiren çıkan mezi, taş, kıl kurdu, solucan vb. şeyler abdesti bozmaz. Abdest ve gusülde yıkama işlemi ancak suyun döküldüğü şeyin üzerini el ile ovalayarak (delk) gerçekleşir. Abdestte farz olan başı mesh etmenin miktarı, sarkan saçlar ve şakaklardaki tüylere varıncaya kadar başın tamamını kaplayacak şekilde olmalıdır. Temiz toprak ve türevleri üzerinde teyemmüm edilebilmesinin yanında ayrıca kar üzerinde de teyemmüm edilebilir. Abdest ve teyemmüm için su ve toprak vb. şeyler bulamayan kimse namazdan ve kazasından muaf tutulur. Yolcu ve mukim için mest üzerine meshin belli bir süresi bulunmamaktadır. Söz konusu örneklerde Mâlikîler’in hüküm istinbâtında nakil ve reyi dengeli bir şekilde kullandıkları, lafzın delalet/kapsam alanını geniş, genel ve esnek tutarak kolaylık prensibini önceledikleri, kıyas, istishab vb. delilleri kullanmak suretiyle reful haraç/zorluğun ortadan kaldırılması genel ilkesinden hareket ettikleri görülmüştür. Hadesten tahâret konusunda -sınırlı sayıda da olsa- bir takım temel fıkhî meselelerden hareketle Mâlikîlerin görüşlerinin gerekçeleri ile birlikte ortaya konulması günümüzde birtakım zorluk ve zaruret durumlarında bu kolaylaştırıcı hükümlerden faydalanılabilmesine imkân sağlayacaktır.
12
Oripova, Nodima. "Bo‘lajak mutaxassislarda kasbiy e’tiqodni shakllantirish bosqichlari." Общество и инновации 2, no. 2/S (2021): 525–29. http://dx.doi.org/10.47689/2181-1415-vol2-iss2/s-pp525-529.
Full textAbstract:
Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ta’lim-tarbiya sohasidagi strategik vazifalarning asosiy yo’nalishi mustaqil fikr yurita oladigan, jamiyat va shaxs manfaatlari uchun zarur bo’ladigan rivojlanish istiqbollarini aniq belgilaydigan mutaxassislar tayyorlash masalalariga qaratilganligi bilan tavsiflanadi. Bu esa pedagog kadrlar tayyorlash modernizatsiyalash va uning innovatsion pedagogik asoslarini ishlab chiqish, zaruratini yuzaga keltiradi. Oliy ta’lim muassasalarining eng muhim vazifalaridan biri – bu bo’lajak mutaxassislarning kasbiy tayyorgarligini shakllantirishdir. Kasbiy tayyorgarlik – zaruriy kasbiy bilim, ko’nikma va malakalarni o’zlashtirish asosida yuzaga keluvchi shaxs ijtimoiy kompetentligining o’ziga xos ko’rinishi sifatida izohlanadi. Kasbiy tayyorgarlik o’z-o’zidan yuzaga kelmay balki aniq maqsadlar asosida rejalashtirilgan muayyan bosqichlarni qamrab oladi. Shaxsda kasbiy tayyorgarlikning shakllanishi dastlab kasbga xos tasavvur, tushunchalarni tarkib topganligi bilan belgilansa, keyinchalik mutaxassislikka oid bilim, malaka va ko’nikmalarning o’zlashtirilishi, kasbiy sifatlarning qaror topishi hamda kasbiy moslashish darajasi bilan izohlanadi.
 Ushbu maqolada bo‘lajak mutaxassislarda kasbiy e’tiqodni shakllantirish zarurati, bosqichlari, uning asosiy mazmuni va bu jarayonda shaxs e’tiqodini tarkib toptirish muammosi haqida fikr bildirilgan.
13
Metin, Hakan, and Zeynep Metin. "Özel eğitim öğretmenliğine alan değişikliği yaparak geçen öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama ve uygulamaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi." ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD) 15, no. 1 (2025): 114–32. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1409001.
Full textAbstract:
Özel eğitime gereksinim duyan öğrenciler, bireysel farklılıklarından kaynaklı olarak olağan gelişim gösteren akranlarının yararlandığı eğitimden yeterince faydalanamamaktadır. Bu duruma bağlı olarak bu bireyler için en az sınırlandırılmış eğitim ilkesi göz önüne alınarak kaynaştırma uygulamaları çerçevesinde veya özel eğitim kurumlarında eğitim verilmektedir. Yasal olarak özel eğitime gereksinim duyan öğrencilere bireysel özellikleri dikkate alınarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlanarak eğitimleri bu program çerçevesinde yürütülmek zorundadır. BEP geliştirerek hazırlamak ve uygulamak bu öğrencilerle çalışan öğretmenlerin görevleri arasında yer almaktadır. Bu bağlamda hangi programdan mezun olursa olsun özel eğitim gerektiren öğrencilerle çalışan tüm öğretmenlerin BEP’i hazırlama ve uygulamaya yönelik olarak yeterli bilgi ve donanıma sahip olmaları bir zaruret olarak ortaya çıkmaktadır. Bu araştırma, özel eğitim öğretmenliğine alan değişikliği yaparak geçen öğretmenlerin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlama ve uygulamaya yönelik görüşlerini incelemek amacıyla yapılmaktadır. Araştırmada öğretmenlerin görüşlerini belirlemek nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 2022- 2023 eğitim öğretim yılında devlet okullarında görev yapmakta olan özel eğitim öğretmenliğine alan değişikliği yaparak geçen 14 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, araştırmaya katılmaya gönüllü olan öğretmenlere yönelik hazırlanmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenerek tartışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin BEP hazırlamaya yönelik olarak olumlu tutumlara sahip olduklarını ifade etmelerine karşın program hazırlamak için değerlendirme, amaç yazmak gibi gerekli olan bazı bilgi ve becerilere sahip olmadıkları izlenimi edinilmiştir. Ayrıca BEP hazırlama sürecinde öğrenci, öğretmen, aile ve kurum arasında yeterli işbirliğinin oluşturulamadığı, kurumların öğretmenlere BEP hazırlama noktasında sınırlı destek sağladığı izlenimi edinilmiştir.
14
Zokir, Rasulov. "Trenerlarga zaruriy kasbiy psixologik tayyorgarlikni rivojlantirishda oliy ta'lim muassasalari o'quv reja va dasturlarini takomillashtirish zarurati." «Maktabgacha va maktab ta'limi» jurnali 3, no. 1 (2025): 11–18. https://doi.org/10.5281/zenodo.15150083.
Full textAbstract:
Maqoladabo‘lajak trenerlarningkasbiy-psixologik tayyorgarligini takomillashtirish, ularni kelgusida trenerlikfaoliyatigaijobiyta’sirqiluvchipsixologikqobiliyatlarvafazilariningahamiyatiochibberilgan.Bundatrenerlarning kasbiy-psixologik tayyorgarligini tushuntiruvchi ilg‘or konseptual yondashuvlar yoritilgan tadqiqotlar, ilmiyadabiyotlar nazariy-metodologikjihatdantadqiqvatahlilqilishasosidatrenerlarningkasbiy-psixologiktayyorgarligigata’siretuvchi psixologikvapedagogikshart-sharoitlarko‘ribchiqilib, trenervasportchilaro‘rtasidagimunosabatlarnimustahkamlash yuzasidantrenerfaoliyatiningindividual jihatlari,shaxsiysifatlarihamdakasbiyahamiyatgaegabo‘lganxususiyatlarning o‘zaroaloqadorligi tahlilqilingan.
15
Yalçın, Yunus. "Süleymân eş-Şevkî et-Tokâdî’nin Risâle fî kırâati’d-dâd İsimli Risâlesinin Neşri ve Kıraat ve Fıkıh İlmi Açısından Tahlili." Tokat İlmiyat Dergisi 13, no. 1 (2025): 1–24. https://doi.org/10.51450/ilmiyat.1617264.
Full textAbstract:
Yazma Eserler Kütüphanesi, birçok değerli müellifin gün yüzüne çıkmamış eserini barındırmaktadır. Bu eserlerin ortaya çıkarılması, müelliflerin ve eserlerindeki görüşlerinin bilinmesine vesile olması bakımından önemlidir. Yazma Eserler Kütüphanesi’nde bulunan bu eserlerden ikisi de Osmanlı döneminde yaşamış olan Hacı Süleymân b. Muhammed eş-Şevkî et-Tokâdî’ye (öl. 1138/1726 yılından sonra) aittir. Eserlerden biri, ölüm hakkında fıkhî bir risâle olduğu anlaşılan Risâle fî ahvâli’l-kıyâme; diğeri ise zâd/ض harfinin okunuşunu kıraat ilmi yönünden açıklayıp akabinde fıkhî sonuçlarını izah ettiği Risâle fî kırâati’d-dâd isimli risâlesidir. Her iki eserinde fıkhî görüşlere yer vermekle beraber, bunlardan Süleymân eş-Şevkî’nin kıraat-tecvîd ilminde zâd/ض harfinin okunuşu ile ilgili eseri ise kendisinin bu ilimde yetkinliğini gösteren tek delil olması bakımından ayrı bir önem taşımaktadır. Bu makale, Süleymân eş-Şevkî’nin kıraat-fıkıh ile ilgili bu risâlesinin neşri, kıraat ve fıkıh ilmi açısından tahlili hakkındadır. Çalışmada risâlenin metninin cümle tahlili yapılmış ve verilen bilgiler hem kıraat hem de fıkıh ilmi açısından incelenmiştir. Çalışmanın konusu olan bu risâlede müellif, zâd/ض harfinin okunuşunun fonetik açıdan z grubu bir ses olduğunu, d grubu sese mahreç ve sıfatları yönünden uzak bulunduğunu delilleri ile açıklamıştır. Ancak z grubu olmasına rağmen diğer z ünsüzlerinden herhangi biri gibi okunacağını da söylememiştir. Harflerin, fonetik yönden yanlış okunmasıyla mananın bozulması durumunda namazın bozulacağını söyleyenleri dikkate alarak, zâd/ض harfinde de bu durumun oluştuğu görüşünü kabul etse de Araplar dâhil birçok kimsenin bu harfin telaffuzunda zorlanmasından dolayı zaruret oluştuğuna dikkat çekmiş, mahreç veya sıfat yönünden ona yakın olan zâ/ظ harfi gibi okunmasının istihsânen caiz olacağını vurgulamıştır.
16
Baxshulloyeva, Sh A. "Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisining kasbiy-pedagogik faoliyatini takomillashtirish." Education and innovative research, no. 3(3) (June 30, 2021): 224–31. http://dx.doi.org/10.53885/edinres.2021.25.35.028.
Full textAbstract:
Maqolada boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini tayyorlashda ularning kasbiy-pedagogik faoliyatini mazmunli va sifatli tashkil etish, o‘quvchilarning bilimini oshirishga yo‘naltirilgan zamonaviy texnologiyalardan samarali foydalanishga o‘rgatishning zaruriy jihatlari yoritilgan. Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini intellektual va ma’naviy salohiyati yuksak yangi avlod kadrlarini tayyorlash, ta’lim tashkilotlari bitiruvchilari zamonaviy kasb egalari bo‘lishlari uchun ularda zarur ko‘nikma va bilimlarni shakllantirishning zaruriy jihatlari ochib berilgan. Boshlang‘ich sinf o‘qituvchilariga qo‘yiladigan talablar pedagogik, psixologik va sotsiologik xarakterga egaligi bilan ahamiyatli hisoblanadi.
17
Xudoyberganova, Dilnoza Anvarjon qizi. "Mamlakatimizda meva-sabzavotchilik korxonalarini rivojlantirishning o'ziga xos xususiyatlari." Yashil iqtisodiyot va taraqqiyot 2, no. 6 (2024): 12–15. https://doi.org/10.5281/zenodo.12802050.
Full textAbstract:
Ushbu tadqiqot ishida mamlakatimizdagi meva-sabzavotchilik korxonalari faoliyatini yanada rivojlantirishzarur sharoitlarni tashkil etish zarurati yoritilgan. Mamlakatimizda barcha toifadagi xo‘jaliklarda yetishtiriladigan mevasabzavotmahsulotlari ishlab chiqarishini jadallashtirish, ushbu jarayonda zaruriy qonun va qonunosti hujjatlarini ijobiyjihatlari alohida e’tiborga olingan. Meva-sabzavotchilik korxonalarini tashkil etishni rag‘batlantirish bо‘yicha xorijiy mamlakatlardatajribalari o‘rganilgan. Meva-sabzavotchilik korxonalarining asosiy vazifalari yoritilgan.
18
Ekşi, Ahmet. "Ziraî Ürünlerin Emanete Bırakılması Uygulamasının İslam Hukuku Açısından Meşruiyeti." Eskiyeni, no. 56 (March 25, 2025): 337–58. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1565776.
Full textAbstract:
Tarihin her döneminde insanlar, ürettikleri gıda ürünlerinden, o an ihtiyacı olanı ayırdıktan sonra arta kalanı; depo, ambar, antrepo, ardiye ve umumi mağaza gibi korunaklı alanlarda saklama yoluna gitmişlerdir. Özellikle uzun süre bozulmadan dayanabilen ve bu sebeple stoklanması mümkün olan arpa, buğday, mısır, pamuk, fındık, çay ve ceviz gibi ürünler, güvenli ortamlarda korunmak ve zamanı geldiğinde piyasaya sürülerek satışını sağlamak amacıyla bu depolara teslim edilmiştir. “Emanete bırakma” olarak isimlendirilen bu uygulamada çiftçi; mahsulü günümüzde söz konusu amaca yönelik benzer uygulamalar yürüten lisanslı depolara, Toprak Mahsulleri Ofisine veya tüccara bırakır. İlgili kurum veya kişi bunun karşılığında ürünün cins, miktar ve vasıflarının yazılı olduğu makbuz veya ürün senedi düzenleyerek müstahsile teslim eder. Müstahsil bu senetle istediği zaman depoya müracaat ederek ürünün bedelini günün rayici üzerinden talep eder. Bu çalışmada öncelikle böyle bir işlemi yapmaya sevk eden durumlar, ardından yapılan işlemin mevcut uygulama örnekleri ortaya konulmuştur. Daha sonra mevcut uygulamalar da dikkate alınarak “emanete bırakma” işleminin İslam hukuku bakımından hukuki niteliği tespit edilmeye çalışılmıştır. Özellikle vedîa, karz ve bey‘ akdiyle benzer ve farklı yönleri ortaya konularak söz konusu uygulama tip akitler bakımından değerlendirilmiştir. İsimlendirmenin delaletiyle yapılan işlem, bir vedîa akdi gibi gözükse de tarafların amacı ve ürünün tüccara tesliminden itibaren işleyen süreç bütün halinde göz önünde bulundurulduğunda, bu işlemi vedîa olarak değerlendirmek isabetli bulunmamıştır. Aynı şekilde özellikleri ve işleyişi göz önünde bulundurulduğunda karz akdi ile emanete bırakma arasında özellikle maksat açısından bir benzerlik bulunmadığı tespit edilmiştir. Satım sözleşmesi kapsamında ele alınması kanaatimizce de uygun olan ziraî mahsulü emanete bırakma işleminin, aslında satım sözleşmesinin daha özel bir uygulaması olan bey’u’l-isticrâr ile aynı mahiyette olması hasebiyle caiz olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca emanete bırakma gibi teamül haline gelen işlemlerin; maslahat, kolaylaştırma, ihtiyaç, zaruret ve örfe riayet gibi ilkeler kapsamında da caiz görülebileceği kanaati hasıl olmuştur.
19
Akbarov, Behzodxon Ulug'bek o'g'li. "Tijorat banklarining likvidlili va moliyaviy barqarorligini ta'minlash ularning moliyaviy xavfsizligini ta'minlashning zaruriy sharti sifatida." «Muhandislik va Iqtisodiyot» jurnali 3, no. 3 (2025): 6–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.15104397.
Full textAbstract:
Tijorat banklarining likvidliligi va moliyaviy barqarorligini ta'minlash ularning moliyaviyxavfsizligini ta'minlashning zaruriy sharti hisoblanadi. Bankni etarli darajada likvidli boʻlishi uningmijozlar va boshqa banklar oldidagi majburiyatlarini oʻz vaqtida bajarish imkonini beradi. Tijoratbankining moliyaviy barqarorligini ta'minlash esa, uning moliyaviy xavfsizligi uchun zarur boʻlganzaxiralarni shakllantirish imkonini beradi.
20
Omonov, Temurmalik Zafarjon o'g'li. "O'ZBEKISTONDA DAVLAT XARIDLARI TIZIMI." Educational Research in Universal Sciences 3, no. 4 (2024): 225–28. https://doi.org/10.5281/zenodo.10652666.
Full textAbstract:
<em>Iqtisodiyotning ajralmas tarkibiy qismlaridan biri bo‘lgan davlat xaridlari tizimiga eʼtibor berish, uni takomillashtirish bo‘yicha ilmiy izlanishlarni olib borish va zaruriy chora-tadbirlarni amalga oshirish muhimdir. Mazkur tadqiqot ishida O‘zbekiston Respublikasi davlat xaridlari tizimini rivojlantirish hamda tartibga solishning zarurati, uning huquqiy asoslari, shuningdek davlat xaridlari sohasiga oid xalqaro tajriba o‘rganilib, mamlakatimizda bu boradagi mavjud muammo va kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ilmiy-amaliy takliflar ishlab chiqildi.</em>
21
Javoxir, Faxriddin o'g'li Sharipov, Davlat o'g'li Xudoynazarov Ramazon, and Otabek o'g'li Qurbonov Shoberdi. "O`ZBEKISTON SHAROITIDA LIGHTBOARD TEXNOLOGIYASINI YIG'ISH VA UNDA TAYYORLANGAN VIDEO DARSLARNING AFZALLIKLARI." Yosh Tadqiqotchi 1, no. 4 (2022): 59–64. https://doi.org/10.5281/zenodo.6541913.
Full textAbstract:
Epidemiologik xavf oshganda masofaviy ta’lim va video darslarga zarurat keskin oshdi. Bunday davrda ta’lim sifati pasaymasligi uchun, qiziqarli va yuqori sifatli elektron materiallar tayyorlash zarur. Yildan yilga internet tezligi va sifati oshib, trafik narxlari arzonlashib bormoqda. Har bir shaxsning o‘z smartfoniga ega bo‘lishi masofaviy ta’limning rivojlanishiga ijobiy ta’sir etmoqda. Zamon talabidagi video darslar tayyorlashda biz lightboard texnologiyasini tavfsiya etamiz. Bu maqolamizda bunday texnologiyaning imkoniyatlari va qanday foydalanish haqida bayon qilingan.
22
Atcı, İsa. "İslam Hukukunda Kadınlara Tanınan Muafiyetler: Namaz ve Oruç Örnekleri." Eskiyeni, no. 53 (June 30, 2024): 747–73. http://dx.doi.org/10.37697/eskiyeni.1411275.
Full textAbstract:
Allah, insanı özel bir formda yaratmış; ona akıl ve irade vermiştir. İnsanı erkek ve kadın olmak üzere iki farklı cinste yaratan Allah, üstünlüğün cinsiyet temelli olmadığını bilakis takvâ eksenli olduğunu ilan etmiştir. Buna göre erkek olma vasfı gurur vesilesi olmadığı gibi kadın olmak da onur kırıcı bir vasıf değildir. Allah insana başta yaşam hakkı olmak üzere birçok hak bahşettiği gibi bazı sorumluluklar da yüklemiştir. O, yaratılış, iman ve kullukta kadın ve erkeği eşit tutmakla birlikte sorumluluk noktasında bazı farklı hükümler tesis etmiştir. Bu alanlardan bir tanesi de ibadetlerdir. İslam, kadınları ibadetlerle ilgili bazı uygulamalardan sorumlu tutmamıştır. Esasen İslam’ın kadınlara yönelik ortaya koyduğu bu tavır bir değersizleştirme veya kısıtlama değil bilakis değer verme ve erkekler karşısında pozitif ayrıcalıklar sağlamasıdır. Namaz ve oruç ibadetlerini yakından incelediğimizde kadınlara sadece âdet ve nifas günlerinde değil gebelik, süt emzirme gibi farklı yükümlülüklerinin bulunduğu günlerde de muafiyetler sağlandığını görmekteyiz. Keza çocuk bakımı vb. sorumlulukları gözetilerek cuma ve bayram namazlarını kılmakla yükümlü tutulmamışlardır. Vakit namazlarını camide cemaatle kılma hususunda da mazur görülmüşlerdir. Şunu ifade etmek gerekir ki, İslam’ın konuya yaklaşımı cinsiyet odaklı değil imkân, ihtiyaç ve zaruret odaklıdır. Bu bağlamda İslam ve Müslümanların kadınları dışladıkları ve ikinci sınıf varlıklar olarak gördüklerine dair söylemler, İslam ve Müslümanların imajını zedelemektedir. Oysa bu ithamlar İslam hukukunun ilgili hükümleri çarpıtılarak ortaya konulmuş; temelsiz ve asılsız iddialardır. Çalışmamız erkeklere tanınmadığı halde özellikle kadınlara tanınmış olan pozitif ayrıcalıkları konu edinerek söz konusu ithamların haksız olduğunu ortaya koymuş olması açısından önemlidir. Bu ayrıcalıkları ortaya koymak üzere bir makale sınırlaması içerisinde sadece namaz ve oruç ibadetleri incelenebilmiş, ilgili hususlar mezheplerin temel kaynaklarından istifade edilerek delilleri ile işlenmeye çalışılmıştır. Mezhep görüşleri çerçevesinde konu içerikleri zenginleştirilmiş, konuyla ilgili güncel çalışmalar da tetkik edilmeye çalışılmıştır. Din İşleri Yüksek Kurulu’nun görüşlerine yer yer atıflarda bulunulmuştur. Çalışmamız, İslam dinini kadın haklarına riayet etmemekle ve kadınları birçok alanda olduğu gibi ibadetler sahasında da kısıtlamakla itham eden İslam karşıtı söylemlerin ve çağdaş feminist düşüncelerin haksız ithamlarını çürütmüştür. Bu iddiaların aksine çalışmamız, İslam’ın kadına fıtratına uygun görevler verdiğini, kendisine ağır gelecek görevlerden de muaf tuttuğunu teyit etmiştir.
23
TURSUNOV, Nurullo, Fahriddin YORMATOV, and Azamat ABDURAXMONOV. "ZAMONAVIY MUZEYSHUNOSLIKNING BUGUNGI KUNDAGI DOLZARB MUAMMOLARI." UzMU xabarlari 1, no. 1.5.1 (2024): 29–31. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.5.1.4481.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada O‘zbekiston muzeylarining tashkil topgan dastlabki davridan bugungi kunga qadar bosib o‘tgan yo‘lini chuqur tahlil etmasdan, zaruriy xulosalarni chiqarmasdan turib, ularni eskilik qolipidan chiqarib, yangi taraqqiyot yo‘liga tushib olishi uchun zarur shart-sharoitlarni yuzaga keltirish mumkin emas. Ushbu muammolarni O‘zbekistondagi muzeylar misolida tahlil qilish, muzeylarning har bir ijtimoiy-iqtisodiy tuzimda tutgan o‘rnini aniqlash va faoliyatiga tanqidiy baho berish orqali zaruriy xulosalarni olish zamonaviy muzey ishi taraqqiyotini nazariy jihatdan anglashga xizmat qilishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar arxiv materiallari va tarixiy adabiyotlarga asoslangan holda bayon etilgan. Bugungi jamiyat taraqqiyotida davrning o‘ta murakkabligi, uning ijtimoiy muammolarining salmog‘i juda kattaligi yoshlarni mustaqil hayotga tayyorlab borishning optimal variantlarini qidirish, ijtimoiy tarbiyaning samaradorligini oshirish dolzarbligini ko‘rsatishi kabi masalalar maqolada o‘z aksini topgan
24
Rasulova, Sevinch Sodiq qizi, and Rustam Abdurashidovich Toshtemirov. "MAKTAB TA'LIM JARAYONINING OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI BILAN UZVIYLIGI." SCHOLAR 1, no. 34 (2023): 569–73. https://doi.org/10.5281/zenodo.10413577.
Full textAbstract:
<em>Maktab o‘quvchilarini zamonaviy axborot vositalari yordamida savodli muloqot qilish, muhim va qimmatli ma’lumotlarni ajratish malakalariga o‘rgatish zarurati paydo bo‘ladi. Afsuski, mamlakatimizda maktab o‘quvchilarining mediasavodxonligiga yetarlicha e’tibor berilmaydi. Shu bois mediata’limning joriy etilishi alohida dolzarb ahamiyatga ega. Mediata’lim xalqimizning urf-odatlariga, milliy qadriyatlariga tayangan holda, umuminsoniy qadr-qimmatlarga asoslanib tashkil etish zarur hisoblanadi.</em>
25
Fazilat, Abdiyeva. "MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTI DIREKTORLARINI JAMOA BOSHQARUVIDA KASBIY SIFATLARNI SHAKLLANTIRISH IMKONIYATLARI." Maktabgacha va maktab ta'limi jurnali 3, no. 1 (2025): 9–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.14865606.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada jamoa boshqaruv faoliyatining mohiyati va ilmiy asoslarini tahlil qilish zarurati tushuntiriladi.Maktabgacha ta’lim tashkiloti direktori boshqaruv lavozimini chuqur ilmiy tushunmasdan turib, jamoa boshqaruvifaoliyati hamda boshqaruvda kasbiy sifatlarni shakllantirish uchun zarur bo‘lgan parametrlarni tahlil qila olmasligi ushbuzaruriyatni yuzaga keltiradi. Jamoa boshqaruv faoliyati nazariyasi va amaliyotining fanlararo tahlili boshqaruv psixologiyasi,menejment va boshqaruv faoliyati tushunchalarining fenomenologik xususiyatlarini ochib berishga imkon beradiganturli xil ilmiy bilimlarga murojaat qilishga asoslanadi.
26
Hüseyin, Yazıcı. "Arap Dili Eğitiminde Dünden Bugüne İnovatif Gelişmeler." SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL 10, no. 2 (2024): 264–76. https://doi.org/10.5281/zenodo.10704870.
Full textAbstract:
Arap dili tahmini olarak 1600 yıllık bir geçmişi ile en eski yaşayan diller arasında yer almaktadır. Özellikle İslami fetihlerin başlamasıyla Arap dilinin yayılma sahası genişlemiş, aşamalı olarak ilim, edebiyat, siyaset ve kültür dili haline gelmiştir. Dolayısıyla bu dilin doğru bir şekilde hem Araplara hem de İslam’a girmiş diğer milletlerin mensuplarına öğretilmesi bir zaruret haline gelmiştir. Cahiliye, Emeviler, Abbasiler, Endülüs dönemleri ile özellikle modern dönemde aşamalı olarak kayda değer gelişmeler hayata geçirilmiştir. Başlangıçta metinler üzerinden öğretilen Arapça, zamanla gramer kitaplarının devreye girmesiyle yeni bir boyuta taşınmış ve Arap dili bu sefer gramer kitapları üzerinden öğretilmeye çalışılmıştır. Bu arada gramer kitaplarının Arapçayı daha iyi öğretme özelliğine sahip olmasına dikkat edilmiştir. Bunun için de Endülüslü bazı âlimler Arap dilini daha pratik öğretebilme amacıyla doğuya gelerek burada geçerli en iyi gramer kitaplarını Batıya götürmüşler fakat daha sonra kendi öğretim metotlarıyla kitaplarını kaleme almışlardır. Modern dönemde 4 dil becerisi ile ilgili olarak François Gouin’in (1831-1896) ortaya attığı görüşler ayrıca dil öğretim metot, teknik, teori ve yaklaşımlardan sonra özellikle Batıda, uzun bir zaman sonra da Arap dünyasında Arap dilinin daha bilimsel ve daha bütüncül öğretilmesi teşebbüsleri başlamıştır. Şu ana kadar kaleme alınmış konu ile ilgili bazı çalışmalar gözden geçirilerek ele alınmış bu çalışmada, Arap dilinde yaşanan inovatif gelişmeler, başlangıçtan günümüze getirilmiş ve özellikle modern dönemde Arap dünyasında dil öğretimi ile ilgili olarak hazırlanan bazı setler, Batı’nın bu alandaki öne çıkan bu alandaki bazı çalışmaları ile paralel götürülmüştür. <strong>Anahtar Kelimeler:</strong> Arapça, Eğitim, İnovatif.
27
Mohichexra Boltayeva and Abbos Suyunov. "MAMLAKAT IQTISODIYOTIDA TURIZMNI RIVOJLANTIRISHNING IJTIMOIY-IQTISODIY AHAMIYATI." QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI 5 (December 28, 2022): 44–46. http://dx.doi.org/10.54613/ku.v5i5.214.
Full textAbstract:
Turizm sohasi mamlakatlar va mintaqalar iqtisodiyotini rivojlantirish uchun muhim ahamiyat kasb etishini va u XXI asr jahon xo‘jaligining ustuvor tarmoqlaridan biri ekanligini alohida ta’kidlash lozim. O‘zbekiston zamonaviy turizm industriyasini rivojlantirish uchun barcha zarur manbalarga ega. Yurtimizda soha rivoji uchun zaruriy tashkiliy-huquqiy mexanizmlar vujudga keltirilib, hukumat tomonidan tegishli me’yoriy hujjatlar qabul qilinmoqda. Ushbu maqolada turizm industriyasini rivojlantirishning mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi ahamiyati, sohani modernizatsiyalashtirishda olib borilayotgan chora-tadbirlar tahlil qilinib, muallif tomonidan xulosa va takliflar berib o‘tilgan.
28
Turabova, Sevara. "GLOBAL MEHNAT BOZORIDA SOFT SKILLS VA IJTIMOIY ONGNING STRATEGIK INTEGRATSIYASI." Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. 5, no. 5 (2025): 231–35. https://doi.org/10.47390/spr1342v5i5y2025n36.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada global mehnat bozori sharoitida soft skills — kommunikativlik, kreativlik, tanqidiy fikrlash, liderlik va moslashuvchanlik kabi shaxsiy va ijtimoiy kompetensiyalarning ahamiyati tahlil qilinadi. Xususan, soft skillsʼni shakllantirishda ijtimoiy fanlarning tutgan oʻrni va ahamiyati yoritilgan. Maqolada globallashuv jarayonida nafaqat kasbiy bilimlar, balki keng qamrovli shaxsiy va ijtimoiy koʻnikmalar ham mehnat bozori uchun zarur omilga aylangani ilmiy asosda bayon etiladi. Talaba va yosh mutaxassislarni zamonaviy global raqobatga tayyorlash uchun soft skills va ijtimoiy fanlar oʻrtasidagi integratsiyani kuchaytirish zarurati asoslab beriladi.
29
Yaratov, Jamil Vasilovich. "PEDAGOG XODIMLAR MEHNATINI SAMARALI RAGʻBATLANTIRISHNING TAʼLIM SIFATI OSHISHIGA IJOBIY TAʼSIRI". GOLDEN BRAIN 1, № 27 (2023): 158–61. https://doi.org/10.5281/zenodo.8412365.
Full textAbstract:
Bugungi kunda taʻlim tizimini modernizatsiya qilishning zaruriy sharti oʻqituvchilarning taʻlim darajasini oshirish va taʻlim tizimining talablariga javob beradigan pedagogik kompetentsiyalarni shakllantirishdir. Ushbu muammoga eʻtibor kuchayishi munosabati bilan oʻqituvchilarning malakasini oshirish uchun barqaror motivatsiya masalasi paydo boʻladi. Shuning uchun ham maktabda eng iqtidorli oʻqituvchilarni saqlab qolish, maktablarni zamonaviy sharoitlarda ishlashga qodir yangi kadrlar bilan toʻldirish uchun moddiy va nomoddiy ragʻbatlantirish tizimini belgilash zarur. Hozirgi vaqtda oʻqituvchilarni samarali faoliyatga ragʻbatlantirish, ularning ehtiyojlarini qondirish uchun sharoit yaratish eng muhim vazifalardan biri hisoblanadi.
30
Zuxriddin, Ubaydullayev. "Zamonaviy media makonda yoshlarning axborot manbalaridan foydalanish kompetentligini rivojlantirish." Maktabgacha va maktab ta'limi jurnali 1, no. 8 (2024): 6–8. https://doi.org/10.5281/zenodo.14617049.
Full textAbstract:
Zamonaviy media makonida yoshlar axborot manbalaridan keng foydalanishadi, ammo bu jarayondaularning axborotni tanlash va tahlil qilish qobiliyati muhim ahamiyatga ega. Maqolada yoshlarning axborot manbalaridanfoydalanish kompetentligini rivojlantirish zarurati va axborotning ishonchliligini aniqlashda ta’lim tizimining roli tahlil qilingan.Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, yoshlar ijtimoiy tarmoqlardan axborot olishda ishonchli manbalarni tanlashgae’tibor berishlari zarur. O‘quv jarayonida media literacy (axborot savodxonligi) bo‘yicha trening va seminarlar o‘tkazishyoshlarning axborotni tahlil qilish va tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi.
31
Avezova, Nilufar R., Akrom M. Mirzaboyev, and Oybek S. Ro'ziyev. "Respublikada bino va inshootlarni barqaror va ishonchli energiya tizimlari bilan ta'minlash." PROBLEMS OF ENERGY AND SOURCES SAVING 1, no. 2 (2024): 50–55. https://doi.org/10.5281/zenodo.13067503.
Full textAbstract:
<strong>Dolzarbligi: </strong>dunyo aholisining o‘sishi, shuningdek, iqtisodiyotning rivojlanishi tufayli energiya iste’molining oshishi, sotib olingan energiya resurslari narxining ko‘tarilishi va qazib olinadigan energiya resurslari zahiralarining kamayishi energiya tejash usullarini takomillashtirishni talab qiladi. Shu munosabat bilan bino va inshootlarni qurishda energiya tejash dasturlarini amalga oshirish nuqtai nazaridan energiyani oqilona iste’mol qilishga, shuningdek qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishga o‘tishga qaratilgan yangi muhandislik yondashuvlarini ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega. <strong>Maqsad: </strong>ushbu maqola respublika iqtisodiyotining dolzarb va zarur vazifalaridan biri boʻlgan bino va inshootlarni energiya bilan taʼminlash tizimlarida qayta tiklanuvchi energiya manbalari va yashil texnologiyalarga asoslangan energiya tizimlarini ishonchli oʻrnatish, barqaror ishlashi va xavfsiz foydalanishni baholash masalalariga bagʻishlangan. Yashil texnologiya uchun me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqishda duch kelishi mumkin bo‘lgan to‘siqlar ‘ko‘rib chiqiladi. Zaruriy me’yoriy hujjatlarini ishlab chiqish va takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar va aniq qadamlar taklif etiladi<strong>.</strong> <strong>Usullar: </strong>qayta tiklanuvchi energiya manbalari asosidagi energiya qurilmalari va ular asosidagi tizimlarni qo'llash sohasidagi mavjud standartlarni tizimli tahlilini bajarish asosida ularni amaliyotga tatbiq etishga yangi yondashuvlar taklif etiladi. <strong>Natijalar: </strong>qayta tiklanadigan energetika sohasidagi mavjud SHNK va standartlarning qayta ishlash, qo'shimchalar va o'zgartirishlar kiritish uchun zarur ro'yxati aniqlandi, shuningdek, bu sohadagi ishlab chiqish uchun zaruriy metodikalar tavsiya etildi. <strong>Kalit so'zlari: </strong>energiya samaradorligi, yashil texnologiyalar, kommunal va ijtimoiy ob'ektlar, passiv uy, fotovoltaik tizimlar, quyosh suv isitgichlari. <strong> </strong>
32
Ünalan, Abdurrahman, and Alpaslan Alkış. "Organ Bağışına Karar Verme: İslam Hukuku ve Psikoloji Perspektifinden Bir İnceleme." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 45 (June 30, 2025): 361–92. https://doi.org/10.35209/ksuifd.1653407.
Full textAbstract:
Tıp teknolojisi alanındaki gelişmelerle kalp, böbrek, karaciğer, akciğer, pankreas, kornea ve kemik iliği gibi pek çok organ ve dokunun nakli mümkün hale gelmiştir. Böbrek gibi bazı organların nakli canlıdan aktarılabilirken kalp ve akciğer gibi bazı organlar beyin ölümünün gerçekleşmesi durumunda nakil olabilmektedir. Ancak İslam hukuku açısından bakıldığında organ naklinde insan bedeninin dokunulmazlığı ve saygınlığı, kişinin bedeni üzerindeki tasarruf yetkisi, alıcı ve verici arasındaki yarar zarar dengesi, zaruret halinin kesinliği, beyin ölümünün gerçek ölüm olarak kabul edilebilirliği gibi meseleler üzerinde bir takım tartışmalar bulunmaktadır. Bu açıdan İslam hukukunun yaklaşımı ile organ bağışı kararının psikolojik boyutları bu çalışmada ele alınmaktadır. Bireylerin karar alma süreci; duygusal, sosyal ve bilişsel faktörlerle etkilendiğinden organ bağışı konusundaki tutumları da dindarlık düzeyleri, sosyal çevreleri, yaşadıkları bölge ve kişilik özelliklerine göre önemli ölçüde etkilenmektedir. Konuyla ilgili yapılan alan araştırmasında katılımcılar arasında organ bağışı yapmayı düşünenlerin oranı %42,8 iken, bunu düşünmeyenlerin oranı %57,2’dir. Organ naklini kalıcı bir tedavi yöntemi olarak kabul edenlerin oranı %42,8, buna inanmadığını belirtenlerin oranı ise %57,2’dir. Organ bağışını dini açıdan sakıncalı bulanların oranı %11,7 olup, %55,3’ü herhangi bir sakınca görmediğini ifade etmiştir. Çalışmada elde edilen veriler, bireylerin organ bağışı ile ilgili kararlarını hem içsel (dini inanç, merhamet, kişilik özellikleri) hem de dışsal (sosyal çevre, bilgi düzeyi, kültürel normlar) faktörlerin etkilediğini göstermektedir. Son yarım asırdır tıpta transplantation adı verilen organ ve doku naklinin yapılabiliyor olması organ ve doku yetmezliği bulunanlar için güzel bir gelişme olmakla birlikte maliyetinin yüksekliği ve rant aracı haline dönüşmesi gibi ekonomik kaygıların yanında insan bedeninin kutsiyetine müdahale olduğu düşüncesinden hareketle dinsel olarak da kaygılar taşımaktadır. Yahudilik, Şintoizm, Budizm ve Çin dinleri organ nakline mesafeli dururken Hristiyan mezhepleri arasında farklılıklar olsa da genel olarak olumlu görülmekte hatta Katolik Kilisesinin destek ve teşviki bulunmaktadır. Organ nakli, organ yetmezliği olan hastalara umut olarak gösterilmekte ama tedavinin başarı şansı ve devamlılığı göz ardı edilerek dezavantajlarının yüksekliğinden ziyade sürekli olumlu yönlerine dikkat çekilmektedir. Organ nakli yapılan hastanın ilaca bağımlı olarak nakil başarısının ne kadar devam edeceği düşüncesi hastanın psikolojisine nasıl etki ettiği gündeme getirilmemektedir. Bir hastanın tedavi edilmesi tabii ki arzulanan bir husustur. Ancak tedavinin doğru yolla ve doğru bir şekilde yapılması gerekir. Organ naklinde ise mesele göründüğü kadar masum değildir. Bu nedenle konunun dini, hukuki ve insan psikolojisi açısından değerlendirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu konuda dini ve hukuki yayınlar bulunmaktadır yalnız psikolojik ve dini bakış açısının birlikte değerlendirildiği çalışma yeterince bulunmamaktadır.
33
Xurramov, Keldiyor Muradullaevich, Madinabonu Nurullo qizi Ismatova та Dilafruz Lazizbek qizi Qosimova. "PEDAGOGIK TAʼLIM INNOVATSION KLASTERI: EHTIYOJ, ZARURAT, NATIJA". PEDAGOGS international research journal 2, № 2 (2022): 247–54. https://doi.org/10.5281/zenodo.5940380.
Full textAbstract:
<strong>Anotatsiya:</strong> Ushbu maqolada Pedagogik taʼlim innovatsion klasteri: ehtiyoj, zarurat, natija haiqda ma'lumotlar berilgan. Daraxtning ildizi qanchalik chuqur va tarmoqlangan boʻlsa, u shunchalik mustahkam, uning umri shunchalik davomli, hosili esa moʻl-koʻl boʻladi. Insoniyat koʻp ming yillik taraqqiyoti davomida jamiyatni rivojlantirishning taʼlim, ilm va hunardan samaraliroq vositasini kashf qila olgan emas. Shu sababli ham taʼlim, ilm-fan har qanday jamiyat, millat va davlatning kelajagini belgilab beradigan, uning taraqqiyotiga xizmat qiladigan muhim omildir.Taʼlim oʻz ildizlarini ilm-fan va ishlab chiqarish, ijtimoiy turmush, bir soʻz bilan aytganda, hayot bilan bogʻlay olgan, ichki va turdosh tarmoqlar bilan har tomonlama integratsiyaga kirishgan taqdirdagina oʻz oldiga qoʻygan natijalarga erisha oladi, fan, taʼlim-tarbiya va iqtisodiyotning oʻzaro chuqur, har tomonlama uzluksiz aloqasini taʼminlay olgan va jamiyat hayotining barcha sohalariga tatbiq eta olgan davlat esa taraqqiyotga erishadi. Bu borada mamlakatimiz taʼlim sohasida salmoqli ishlar amalga oshirilayotganligi hech kimga sir emas. Taʼlim tizimini tubdan takomillashtirish, oliy maʼlumotli mutaxassislar tayyorlashning maqsadli yoʻnalishlarini aniqlash, ayniqsa, pedagog kadrlarning kasbiy malakalari va bilim saviyasini uzluksiz yuksaltirish eng dolzarb masalalardandir. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil uchun moʻljallangan eng muhim ustuvor vazifalar toʻgʻrisidagi Oliy Majlisga Murojaatnomasida ham dolzarb masalalar qatorida ilm-fan va taʼlim, taʼlim va ijtimoiy-iqtisodiy hayot munosabatlariga alohida urgʻu berilganligi bejiz emas. Modomiki, taʼlim tizimining markazida inson kapitali, uni toʻgʻri taqsimlash, undan samarali foydalanish va maqsadli yoʻnaltirish turar ekan, bunda maktabgacha, umumiy oʻrta va oliy taʼlim tizimini jamiyatning barcha manfaatdor tomonlari, taʼlim jarayonining barcha subyektlari bilan yaxlit bir butunlikda bugungi kun talablari asosida tashkil etish hamda taʼlimning toʻliq uzluksizligiga erishish oldimizda turgan muhim vazifalardandir.Keyingi yillarda yuz berayotgan tub oʻzgarishlar jamiyat hayotining barcha sohalariga yangicha innovatsion yondashuvlar, mavjud qarashlar, tushunchalar va munosabatlarni taraqqiyot koʻzgusi va samaradorlik mezonlari bilan qayta koʻzdan kechirishni taqozo etmoqda. Istiqlol yillarida taʼlim va kadrlar tayyorlash sohasida koʻplab ijobiy ishlar amalga oshirilganini taʼkidlagan holda, aytishimiz joizki, maqsadlar va ularga erishish usul va vositalarini aniq belgilay olmaslik, mehnat bozori talablarini chuqur oʻrganmaslik, undagi talab va taklifning nomuvofiqligi, odamlarning ijtimoiy ahvoli va xohish-istaklarini inobatga olmaslik oqibatida anchagina jiddiy xato va kamchiliklar ham kuzatildi. Natijada, “Taʼlim toʻgʻrisida”gi qonun va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”da nazarda tutilgan talablar toʻliq ijrosini topmadi. Oʻtgan yillar davomida biz barcha sohalar kabi taʼlim va kadrlar tayyorlash sohasida ham oʻzimizga xos va mos yoʻlni topishga koʻproq eʼtibor qaratdik.
34
Saidjanova, Madina Shuxratovna. "SELEKTIV-YUTIB OLUVCHI QOPLAMALARNI KOMPYUTER MODELLASHTIRISH." Educational Research in Universal Sciences 2, no. 5 (2023): 676–81. https://doi.org/10.5281/zenodo.8056678.
Full textAbstract:
Qayta tiklanadigan energiya- bu har qanday mamlakatni to‘liq yoki qisman ta’minlash uchun zarur energiya ishlab chiqarish uchun yetarli salohiyatga ega bo‘lgan ushbu mamlakat ichki resursidir. Quyosh energiyasi qayta tiklanadigan energiya manbalari (QTEM) orasida eng arzon va ekologik toza turi bo‘lib hisoblanadi. Respublikada elektr energiyasi istemolining o‘sishi sababli elektr energiyasi ishlab chiqarishni oshirish zarurati vujudga keldi. O‘zbekistonda quyosh energetikasini rivojlantirish qazib olinadigan yoqilg‘ini yoqmasdan elektr energiyasiga bo‘lgan talabni qondirishga va shu orqali issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirishga yordam beradi. Bundan tashqari quyosh energetikasi mamlakat sanoatini rivojlantirishga, yangi ish o‘rinlarini yaratishga, elektr ta’minoti darajasini oshirishga va iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashishga yordam beradi.
35
Gulrux, Azizova. "Banklarda aholi depozitlarini xavfsizligini ta'minlash mexanizmlarini takomillashtirish." «Yashil iqtisodiyot va taraqqiyot» jurnali 3, no. 4 (2025): 21–26. https://doi.org/10.5281/zenodo.15462159.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada bank tizimida aholi omonatlarini himoya qilish, ularning xavfsizligini ta’minlash va mavjudmexanizmlarni zamon talablari asosida takomillashtirish masalalari yoritilgan. Xususan, O‘zbekiston Respublikasidamoliyaviy barqarorlikni ta’minlash va aholining bank tizimiga bo‘lgan ishonchini oshirish uchun zarur bo‘lgan institutsionalhamda huquqiy mexanizmlar holati chuqur tahlil qilingan. Maqolada Aholi depozitlarini kafolatlash jamg‘armasi faoliyatiningsamaradorligi, banklardagi moliyaviy xatarlar va ularni kamaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar o‘rganilgan. Tadqiqotdavomida aniqlanishicha, mavjud tizim aholining omonatlarini muayyan darajada himoya qilsa-da, global moliyaviymuhitdagi tahdidlar va zamonaviy xavflar fonida uni yanada takomillashtirish zarurati mavjud. Shu nuqtayi nazardanmaqolada xavfsizlikni oshirishga xizmat qiladigan mexanizmlarni modernizatsiya qilish, xususan, banklar moliyaviybarqarorligini doimiy monitoring qilish, xatarlarni oldindan aniqlash tizimini joriy etish hamda raqamli texnologiyalar orqaliomonatchilarning huquqlarini kafolatlash kabi amaliy takliflar ilgari surilgan
36
RASHIDOVA, Madina. "KREATIV FIKRLOVCHI TALABA YOSHLARNING KASBIY POTENSIAL IMKONIYATINI OSHIRISH ZARURAT." UzMU xabarlari 1, no. 1.5.1 (2024): 189–90. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.5.1.4772.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada kreativ fikrlaydigan talaba yoshlarning kasbiy salohiyatini tarbiyalash va oshirishning ahamiyatini tahlil qilinadi. Shuningdek, turli sohalarda ijodkorlikning ahamiyati, ta’lim muassasalarida ijodkorlikni rivojlantirish strategiyalari va o‘quv dasturiga ijodiy fikrlashni integratsiyalashning afzalliklari kabilar muhokama qilinadi.
37
Namozova, Dilorom. "MUSIQA TAʼLIMIDA TALABALARDA IJODIY QOBILIYATLARNI RIVOJLANTIRISHNING PEDAGOGIK MOHIYATI". Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. 5, S/5 (2025): 253–61. https://doi.org/10.47390/spr1342v5si5y2025n42.
Full textAbstract:
Bugungi kunda musiqa oʻqituvchilarining kreativ kompetentligini rivojlantirish, ularning kasbiy mahorati va ijodiy koʻnikmalarini shakllantirish juda dolzarbdir. Zamonaviy taʼlimda oʻquv metodlari va vositalarini takomillashtirish, yangi pedagogik kommunikatsiya usullarini joriy etish zarurati ortmoqda. Kreativlik – bu yangi gʻoyalarni yaratish, anʼanaviy fikrlashdan chiqib, original qarorlar qabul qilish qobiliyatidir. Pedagogik faoliyatda kompetent yondashuv asosida oʻqituvchilarni tayyorlash, ularning kreativ salohiyatini rivojlantirish muhim hisoblanadi. Bu jarayonda musiqa taʼlimida milliy madaniyatni targʻib qilish, zamonaviy texnologiyalarni qoʻllash va individual yondashuv muhim oʻrin tutadi. Prezident qarorlarida belgilangan vazifalarga muvofiq, musiqa taʼlimi sifatini oshirish va talabalarning musiqa bilan bogʻliq koʻnikmalarini kengaytirish uchun qoʻshimcha choralar koʻrilmoqda. Shunday qilib, kreativ kompetentlikni rivojlantirish nafaqat kasbiy kamolot, balki jamiyatning madaniy-maʼrifiy taraqqiyotiga hissa qoʻshuvchi muhim omildir. Bu jarayonda oʻqituvchilar oʻz bilimlarini muntazam yangilab borishi, innovatsion metodlarni qoʻllashi va talabalarga individual yondashuvi orqali ularning ijodiy salohiyatini oshirishlari zarur.
38
1., Vaxobov Ulug'bek Bahodir o'g'li 2. Qurbonov Shohrux Quvondiqovich. "FUQAROLIK JAMIYATININI YARATISH – DAVR ZARURATI." zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar 2, no. 9 (2023): 17–18. https://doi.org/10.5281/zenodo.7735342.
Full textAbstract:
Maqolada Fuqarolik jamiyati tushinchasining kelib chiqishi, uni qanday mezonlar asosida qurish mumkinligi haqida fikr yuritilgan. Shuningdek, maqolada fuqarolik jamiyatini barpo etishda milliy qadriyatlarning o’rniga alohida to’xtalib o’tilgan.
39
Biybisara, Jartıbaeva. "«IXTISOSLASHGAN JURNALLARNING PAYDO BOʻLISH ZARURATI»". JOURNAL OF UNIVERSAL SCIENCE RESEARCH 1, № 7 (2023): 97–100. https://doi.org/10.5281/zenodo.8125986.
Full textAbstract:
Jurnallar jurnalistikaning anʼanaviy va zamonaviy omillarga tayanadi. Hozirgi milliy matbuotimizda nashr etilayotgan jurnallar oʻtmishdagi eng yaxshi anʼanalar asosida faoliyat yuritmoqda. Mazkur ilmiy maqolada jurnallarda ixtisoslashuv haqida so‘z boradi.
40
Tolibova, Mushtariy Tolib qizi. "ZAMONAVIY JAMIYATDA INNOVATSION TAFAKKURNING ZARURATI." ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE 2, no. 20 (2023): 99–102. https://doi.org/10.5281/zenodo.8265147.
Full textAbstract:
Maqolada bugungi zamonaviy jamiyatimizning zarurati hisoblangan innovatsion tafakkur masalasi yoritib beriladi.Bugungi globallashuv sharoitida innovatsion tafakkur dolzarb muammo hisoblanadi hamda, yoshlarning ongida bu jarayonni kuchaytirish muhim ahamiyatga egadir.
41
Hamdamova, Nozima. "BOʻLAJAK TEXNOLOGIYA FANI OʻQITUVCHISI KOMPETENSIYALARINI RIVOJLANTIRISHNING PEDAGOGIK SHART-SHAROITLARI". Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. 5, S/1 (2025): 467–75. https://doi.org/10.47390/spr1342v5si1y2025n72.
Full textAbstract:
Zamonaviy taʼlim tizimi davomiy oʻzgarishlar va texnologik taraqqiyotlar bilan yuzlashmoqda. Shu bilan birga, taʼlim jarayonining samaradorligini oshirish uchun oʻqituvchilarning kompetensiyalarini doimiy ravishda rivojlantirish zarurati yuzaga kelmoqda. Texnologiya fani oʻqituvchilarining kasbiy malakalari va pedagogik koʻnikmalarini rivojlantirish, taʼlim jarayonining sifatini oshirish uchun eng muhim omillardan biridir. Bugungi kunda texnologiya fanining oʻqituvchilari nafaqat anʼanaviy pedagogik metodlarni, balki zamonaviy raqamli texnologiyalarni ham oʻzlashtirishi kerak. Shunday qilib, boʻlajak texnologiya fani oʻqituvchilari uchun nafaqat metodik bilimlar, balki innovatsion pedagogik usullarni qoʻllay olish qobiliyati, shuningdek, raqamli va texnologik vositalardan samarali foydalanish kabi kompetensiyalarni rivojlantirish zarur. Maqolada boʻlajak texnologiya fani oʻqituvchisi kompetensiyalarini rivojlantirishning pedagogik shart-sharoitlar tahlil qilinadi. Boʻlajak texnologiya fani oʻqituvchisi kompetensiyalarini rivojlantirishning turli aspektlari, shu jumladan, innovatsion pedagogik yondashuvlar, malaka oshirish tizimlari, texnologik vositalardan samarali foydalanish, amaliyot almashishning ahamiyati yoritib beriladi. Bu jarayonlarning oʻzaro bogʻliqligi va samaradorligi oʻqituvchilarni kasbiy rivojlanishda yangi yuksakliklarga olib chiqish imkonini yaratadi.
42
Abdullayeva, Gulyor. "Oʻzbekiston Respublikasining oziq-ovqat sanoati rivojlanishining hududiy xususiyatlari va takomillashtirish yoʻllari". Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan 2, № 11 (2024): 370–76. https://doi.org/10.5281/zenodo.14208743.
Full textAbstract:
Oʻzbekiston Respublikasining oziq-ovqat sanoati mamlakat iqtisodiyotining muhim tarmogʻidir. Ushbu soha rivojlanishida hududiy xususiyatlar, tabiiy resurslar, iqlim sharoitlari va aholi soni kabi omillar katta rol o‘ynaydi. Annotatsiyada Oʻzbekistonning turli hududlarida oziq-ovqat sanoatining rivojlanish darajasi, mavjud imkoniyatlar va muammolar o‘rganiladi. Bundan tashqari, tadqiqotda oziq-ovqat sanoatini takomillashtirish yo‘llari ko‘rsatilib, zamonaviy texnologiyalarni joriy etish, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlashni rivojlantirish va eksport salohiyatini oshirish kabi takliflar beriladi. Oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, ekologik toza mahsulotlarni ishlab chiqarish va aholining sog‘lom ovqatlanishi uchun zarur choralar ko‘rish zarurati ham ta’kidlanadi. Ushbu tadqiqot natijalari Oʻzbekiston oziq-ovqat sanoatini yanada rivojlantirishga xizmat qiladi va davlat siyosatini shakllantirishda foydali bo‘ladi. Ushbu maqola orqali Oʻzbekiston Respublikasidagi oziq-ovqat sanoati rivojlanishini chuqurroq o‘rganamiz va uning istiqbollarini belgilaymiz.
43
XUDOYBERDIYEV, Eldor. "MAKTAB TA'LIMINI BOSHQARISH STRATEGIYASIDA MILLIY MANFAATLARNI INOBATGA OLISH ZARURAT SIFATIDA." ПЕДАГОГИК ВА ПСИХОЛОГИК ТАДҚИҚОТЛАР 3, no. 3 (2023): 59–63. https://doi.org/10.5281/zenodo.7767937.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada maktab ta’limini boshaqarish strategiyasini qadriyatlar asosida belgilash zarurati, globallashuv jarayonida etnik ozchilikni tashkil etadigan millat va elatlar tili, madaniyatini saqlab qolish hamda rivojlantirishda ta’limni himoya qiluvchi kuch sifatida ko‘rishi sabablari haqida mulohaza yuritilgan.
44
O'rinova, Feruza O'ljayevna Sodiqjonova Orasta Kamoliddinjon qizi. "MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTLARIDA TARBIYALANUVCHILARNI INTELLEKTUAL RIVOJLANTIRISH - IJTIMOIY PEDAGOGIK ZARURAT SIFATIDA." CENTRAL ASIAN JOURNAL OF EDUCATION AND INNOVATION 2, no. 4 (2023): 103–8. https://doi.org/10.5281/zenodo.7882801.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tarbiyalanuvchilarni intellektual rivojlantirish - ijtimoiy pedagogik zarurat ekanligi va buning bugungi kun uchun dolzarbligi haqida ma’lumotlar keltirilgan.
45
Nasiba, Abdullayeva. "Bo'lajak pedagoglarning ilmiy-tadqiqotchilik kompetensiyasini shakllantirish ijtimoiy pedagogik zarurat sifatida." «Maktabgacha va maktab ta'limi» jurnali 3, no. 5 (2025): 11–15. https://doi.org/10.5281/zenodo.15535493.
Full textAbstract:
Maqolada O‘zbekistonning siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayotidagi o‘zgarishlar ta’lim tizimidayangi yo‘nalishlarni izlash zaruratini yuzaga keltirayotgani yoritilgan. Shu nuqtai nazardan, bo‘lajak pedagoglarning ilmiy-tadqiqotchilik kompetensiyasini shakllantirish masalasi dolzarb bo‘lib qolmoqda. Mazkur maqolada pedagogik merosva zamonaviy yondashuvlar asosida “kompetensiya” va “kompetentlik” tushunchalari, ularning farqlari, mohiyati, shuningdek,bo‘lajak pedagoglarda ilmiy-tadqiqotchilik kompetensiyasini rivojlantirish yo‘llari tahlil etilgan. Kompetensiyaningasosiy komponentlari aniqlanib, ularning kognitiv, diagnostik, loyihaviy-konstruktiv, faoliyatli, refleksiv va kommunikativtarkibiy qismlar sifatida asoslab berilgani ko‘rsatib o‘tilgan
46
Güllüce, Hüseyin. "Mesnevî, Mesnevîhanlık ve Dârülmesnevîler." Marife 7, no. 3 (2007): 287–304. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343901.
Full textAbstract:
Mesnevî, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin en önemli ve en meşhûr eseridir. Mevlânâ, Doğu ve Batı kültürlerinin sentezini oluşturan bu kitabında, ilâhî sırları, in-sanın hakikatini ve kâinatın mahiyetini bir kısım çekici hikâye ve temsillerle anlat-maya çalışmış, "mecâz hakikatin köprüsüdür" kuralına göre yazmıştır. Mesnevî, aynı zamanda, birçok ayet ve hadis-i şerifin de işârî/sûfî bir yorumu; İslâm tasavvufunun önemli bir klâsiği durumundadır.Mesnevî, bu önemli ilmî ve edebî özelliğinden dolayı herkes tarafından ye-terince anlaşılıp istifade edilememiştir. Bu gaye ile onu, asıl maksadına göre okuyup anlatacak, kıssalarından hisse çıkaracak, mecâzlarından hakikate yol bulacak, Mes-nevî uzmanları olan "mesnevîhan" ların yetişmesi ve yetiştirilmesi bir zaruret hâline gelmiştir. Başlangıçta aynı zamanda mesnevîhan olan mevlevî şeyh ve halifelerinin, işlerinin çoğalması, zamanla eskisi kadar bilgili ve ârif şeyh ve halifelerin azalması ve Mesnevî'ye diğer insanların da ihtiyaçlarının olması, hususî olarak mesnevîhanlık mesleğinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur.Mesnevîhânlık gittikçe kurumsallaşmış, mesnevîhanların yetişmesi için ihti-yaç duyulan dinî ve tasavvufî eğitimin yanı sıra, Mesnevî'nin, dolayısı ile onun dili Farsça'nın eğitim ve öğretimine tahsis edilen müesseseler olan "dârülmesnevî"lerin açılmasına başlanmıştır. XIX. asırda yaygınlaşan dârülmesnevîler, dinî ve tasavvufî kültürün, mevlevîlik ve Mesnevî öğretisi ile karışımı olan "engin bir insanlık ve hoş-görü anlayışı"nın oluşmasına sebep olmuş, Türk-İslâm medeniyetinin çok yararlı ilmî kurumları arasındaki yerini almıştır.<b>The Masnavi, Masnavihanship and Darulmasnavis</b>The Mathnawî is the most important and famous book of Mawlânâ Jalâlad-dîn Rumî. In this book that consists of synthesis of East and West cultures, Mawlânâ has written divine secret, reality of human being and nature of the world by attractive stories and representations and he has written it according to the rule of "metaphor is the bridge of the reality".At the same time The Mathnawî is the comment of many verse of the Ko-ran and hadith and a classic of an Islamic sufism. In spite of the fact that The Mathnawî has an important scientific and literary property, it hasn't been under-stood and benefited from by everybody. Therefore bringing up the experts of The Mathnawî called "mathnawîhâns" who can read and tell it according to its real pur-pose, draw a moral from a story and find a way to the fact from metaphors has been a necessary. At first increasing the works of The Mathnawî sheik and caliphs, as time passed decreasing well formed and wise sheik and caliphs and needed The Mathnawî by the other people caused to appear the Job of mathnawîhânship.Gradually mathnawîhânship turned into an institution. Dârulmathnawî which is thought to be built for sufism education that is needed to bring up math-nawîhâns and The Mathnawî and consequently Persian, that is the language of The Mathnawî, began to be opened. Dârulmathnawîs, that became widespread in the 19th century caused to form the perceptives of a vast humanity and tolerance that is a mixture of religious and sufistic culture and principles of mawlavilik and The Mathnawî.https://www.marife.org/marife/article/view/407
47
Orziyev, Shahzod Nur o'g'li. "MAFKURAVIY IMMUNITETNI RIVOJLANTIRISH DOLZARBLIGI." GOLDEN BRAIN 3, no. 9 (2025): 113–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.15422897.
Full textAbstract:
<em>Bugungi rivojlanib borayotgan zamonimizda jamiyat hayotida turli g‘oyalar va fikrlar xilma-xilligi muhim o‘rin tutadi. Biz jamiyatdagi har qanday g‘oyalarga to‘g‘ri yondasha olishimiz, uni xolisona baholay olishimiz zarur. Har bir millatning rivojlanishida milliy g‘oya va milliy mafkuraning o‘rni nihoyatda muhimdir. Ozod va obod Vatanimiz taqdirida yoshlar muhim o‘rin tutadi. Yoshlarning jamiyatda o‘zlarini o‘rinlarini topa olishlari uchun ularda har qanday holatda ham o‘z fikr va mulohazalarini to‘g‘ri qo‘llay olishlari hamda ularni faqatgina bunyodkor g‘oyalarni amalga oshirishga undashimiz kerakligi bugungi kunimiz uchun eng zaruriy holatlardan biridir. Ushbu maqolada yoshlar qalbida vatanparvarlik g‘oyalarini shakllantirish va ularda mafkuraviy immunitetni rivojlanishida ko‘maklashish bugungi shiddat bilan rivojlanib kelayotgan zamonimizda juda muhim ekanligi yoritib berilgan. </em>
48
Zhumanazarova, Marjona. "CRIMINAL LEGAL ASPECTS OF THE EVALUATION OF THE ACTION COMMITTED IN A STATE OF EXTREME NECESSITY." Jurisprudence 2, no. 2 (2022): 133–42. http://dx.doi.org/10.51788/tsul.jurisprudence.2.2./tvhe4482.
Full textAbstract:
This article examines the features of an act committed in a state of extreme necessity and the criminal legal aspects of its assessment. It is mentioned in the article that at present, in the field of domestic criminal law, there have been no in-depth scientific studies on the assessment of acts committed in a state of emergency, and comparative legal analysis is used in the article. The issues of legal assessment of this act have been identified by analyzing the composition of exceeding the limits of extreme necessity. Attention was also paid to various aspects of the general subject and the special subject. The question of how to assess the extreme necessity in the case of willful and reckless guilt was discussed. It has been proven that exceeding the limits of extreme necessity and failed extreme necessity is a different concept. Having studied the opinions of legal scholars, the theoretical conclusions have been made. The circumstances of taking the legal assessment of an act committed as a result of an error of fact into account are indicated. In support of the views expressed in the article, in the legislation of foreign countries, such as Germany, Switzerland, San Marino, Spain, Poland, Japan, Belarus, were analyzed and theoretical and practical proposals and recommendations for improving the relevant norms of the criminal code of the Republic of Uzbekistan have been developed.
49
Jumanazarova, Marjona. ""PROBLEMS OF DETERMINING THE LIMITS OF DAMAGE PERMITTED IN THE CASE OF EXTREME NECESSITY "." Jurisprudence 5, no. 1 (2025): 38–50. https://doi.org/10.51788/tsul.jurisprudence.5.1./bjgh2174.
Full textAbstract:
"This article is devoted to the requirements for the damage that a person may cause for the actual existence of a state of extreme necessity, which is one of the circumstances excluding the criminality of the act. The relevance of the topic lies in the fact that the presence of gaps in the practice of applying extreme necessity leads to the restriction of citizens’ rights to use these norms. However, until now, the theoretical problems related to the extent of damage caused in a state of extreme necessity and its limits have not been studied by our scientists as a subject of scientific research. The article theoretically examines the views of a number of Western and CIS scientists, including B. Grant, J. Herring, G.M. Geffenbaum, V.N. Vinokurov, A.V. Nikulenko, and others, aimed at assessing damage in extreme necessity. To assess the damage, two different principles encountered in criminal law theory, namely the principles of necessity and proportionality, were analyzed. Also, referring to the experience of such advanced foreign countries as the USA, Great Britain, and Germany, the materials of judicial practice available in these countries were analyzed. Not only the theoretical views of domestic and foreign scientists, but also the results of a survey conducted among more than one hundred law enforcement officers were studied, and conclusions were drawn. At the same time, proposals and recommendations aimed at improving these norms in our criminal legislation were developed. Theoretical ideas aimed at improving the norms of ultimate necessity are based on the principles “Quad necessitas non habet legem” and “Necessitas vincit legem.” "
50
Shirinova, Yekaterina. "O'ZBEK TILINING MILLIY KORPUSINI YARATISH ZARURATI." COMPUTER LINGUISTICS: PROBLEMS, SOLUTIONS, PROSPECT 1, no. 1 (2021): 27–29. http://dx.doi.org/10.52773/cl:psp/vol_1_issue_1/a6.
Full text