Journal articles on the topic 'Оммавий ахборот воситалари (ОАВ)'

<em>Бугунги кунда ОАВ жамият ҳаётида асосий ролни ўйнамоқда. Шу жумладан, ОАВнинг Ўзбекистон ижтимоий-сиёсий ҳаётидаги ўрни ҳам тезлик билан мустаҳкамланиб бормоқда. Мана шундай шароитда оммавий ахборот воситаларинг 4 ҳокимят даражасига олиб чиқиш асосий муаммо сифатида кўрилади. Бу масала юзасидан мазкур мақолада Ўзбекистон Республикасида оммавий ахборот воситалари фаолиятининг ўзгариш ва муаммолар қисқача кўриб чиқилган</em>

Бугунги кунда оммавий ахборот воситалари (кейинги ўринларда ОАВ) тушунчаси жамиятимизда кенг тарқалган бўлиб, ҳаётимизни усиз тасаввур қилиб бўлмайдиган даражада турмушимизнинг бир бўлагига айланиб улгурди. ОАВлари нафақат бирор бир инсон ёки маълум бир қатлам вакиллари ҳаётида, балки бутун бир давлат ёки давлатлар миқёсидаги глобаллашув жараёнининг муҳим бир элементи сифатида намоён бўлиб келмоқда.

Ушбу мақолада ёшлар орасида радикаллашув хавфи, уни келтириб чиқарувчи омиллар, ушбу омиллар билан ишлаш принциплари, бунда оммавий ахборот воситалари ва социал тармоқларнинг ўрни хусусида сўз боради.

<em>Ушбу мақолада оммавий ахборот воситаларида &quot;касбий маҳорат тушунчасининг ўрни ҳақида сўз боради. Шунингдек, мазкур мақола муаммосига доир илмий ва расмий адабиётлар атрофлича ўрганилиб мавжуд муаммо юзасидан таклиф ва тавсиялар келтирилади.</em>

<em>Мақолада босма оммавий ахборот воситаларида пахта-тўқимачилик саноати масалаларининг ёритилиши, бунда таҳлилий жанрнинг ўрни тадқиқ қилинди. Бу жараёнда анъанавий журналистика имкониятлари ва ўзига хосликлари, таҳлилий жанр талаб ва хусусиятлари каби масалаларга эътибор қаратилиб, мавзу мамлакатимиздаги етакчи марказий нашрлар ҳисобланган &ldquo;Халқ сўзи&rdquo; ва &ldquo;Янги Ўзбекистон&rdquo; газеталарида чоп қилинган материаллар асосида ўрганилди. Босма нашрларда тўқимачилик саноати муаммолари кўтарилиши, масалага ёндашув, мавзунинг ёритилиши, материалларнинг ўзига хос жиҳатлари, муаллиф маҳорати, ютуқ ва камчиликлари туркум материаллар асосида таҳлил этилди. Ҳозирги ахборот асрида таҳлилий жанрларнинг ўрни, газета аудиториясини кенгайтиришда мақола жанридан унумли фойдаланилаётгани эътибор марказида бўлди. Мазкур мақоланинг долзарблиги шундаки, унда нисбатан кам ўрганилган иқтисодий журналистика муаммолари босма нашрлар орқали кўриб чиқилган. Газета ва журналларда жанрлар ранг-баранглигини таъминлаш, айниқса, таҳлилий жанр турларидан ўз ўрнида фойдаланиш масалалари ўрганилиб, асосли таклиф ва тавсиялар берилгани унинг илмий жиҳатдан янгилигини кўрсатиб турибди. Уларнинг амалиётга татбиқ этилиши эса босма матбуот аудиториясини янада кенгайтиришга, таъсир кучини оширишга хизмат қилади, албатта.</em>

Оммавий ахборот воситалари мамлакатда юз бераётган жараёнларга турлича қарашларни эркин ва холис ифодалашга қодир бўлиши, Оммавий ахборот воситалари мамлакатда юз бераётган жараёнларга турлича қарашларни эркин ва холис ифодалашга қодир бўлиши, фуқаролик жамиятини қуришда фаол иштирок этиши лозим. Бу оммавий ахборот воситалари, хусусан, матбуотда чоп этилаётган журналист таҳлилий мақолаларда ҳам намоён бўлади. Долзарб муаммони кўтариб, ечимдаги таклифини тақдим этган материал газетага муштарийларни жалб этишда етакчи омил бўлиб хизмат қилади. Бу газета ададининг ошиши, аудиториясининг кенгайиши, нашрнинг қўлма-қўл бўлишидек самарали натижани беради.

Мақолада оммавий ахборот воситаларида муаллифлик ҳуқуқи объектларидан фойдаланишда уни муҳофазасини таъминлаш масалалари ҳақида сўз боради. Хусусан бу йўналишда оммавий ахборот воситаларининг тутган ўрни, ҳимоялаш усуллари ва техник талаблари ҳамда бу йўналишдаги ҳуқуқий муносабатларни тартибга солиш жараёнлари хусусида баён этилган. Шунингдек, мақолада бу йўналишдаги жаҳон тажрибаси, Ўзбекистон қонунчилиги нормалари ва амалиёти ҳақида баён этилган. Оммавий ахборот воситаларида муаллифлик ҳуқуқи объектларини ҳимоя қилиш ва уни қўллаш билан боғлиқ масалалар кенг муҳокама қилинган. Телекоммуникaция тармоқлари ва интернетда нафақат оммавий ахборот воситаларида муаллифлик ҳуқуқини таъминлаш, балки ушбу соҳани ривожлантириш, давлат хизматларини кўрсатиш, ундаги ахборот хавфсизлигини таъминлаш ҳам муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади.

Мамлакатимизда&nbsp; оммавий&nbsp; ахборот&nbsp; воситалари&nbsp; ишига&nbsp; алоҳида&nbsp; эътибор билан&nbsp; қаралади, тўртинчи&nbsp; ҳокимият деб юритилувчи воситалар оммани дунё ва&nbsp; мамлакатимиз&nbsp; ичидаги&nbsp; сиёсий&nbsp; аҳвол,оддий,&nbsp; маданий-маърифий янгиликлар, воқеалар, фан, техника тараққиёти, кашфиёт ва ихтиролар билан таништиради,&nbsp; кишиларни&nbsp; уларда&nbsp; фаол&nbsp; иштирок&nbsp; этишга&nbsp; жалб&nbsp; қилади,&nbsp;&nbsp; улар бадиий,&nbsp; эстетик&nbsp; дидининг&nbsp; шаклланишига&nbsp; ёрдам&nbsp; беради.Вақтли&nbsp; матбуот нашрлари&nbsp; оммавий&nbsp; ахборот&nbsp; воситалари&nbsp; ва&nbsp; умуман&nbsp; ахборот&nbsp; ресурслари орасида алоҳида ўрин тутади.

Мақолада “ахборот терроризми”нинг ўзига хос жиҳати ва ахборот терроризмининг оммавий ахборот воситалари орқали тарқалиши ҳақида мулоҳаза юритилган. Ахборот терроризмининг уюшган зўравонлик кўриниши ва Хавфсизлик сиёсати - қимматли ахборотни бошқариш, муҳофаза қилиш ва тарқатиш (узатиш ва етказиб бериш)ни тартибга солувчи нормалар, қоидалар, амалий усуллар ва чора-тадбирлар ҳақида тушунчалар атрофлича ёритилган.

Оммавий ахборот воситалари ҳисобланган газета, журналлар матбуотнинг асосини ташкил этади. Улар деярли тўрт асрдан буён инсониятга хизмат қилиб келяпти. Бир неча юз йилликлар &ndash; ХВИИ - ХИХ асрлар давомида эса матбуот фақат газета ва журналлардан ташкил топиб келди. Аммо матбуотнинг жамият ҳаётидаги аҳамияти шу қадар каттаки, инсоният фақат газета ва журналлар билан кифояланиб қолмади. ХИХ асрнинг охири ва ХХ асрнинг бошларига келиб, оммавий ахборот воситаларининг яна бир тури &ndash; радио кириб келди

Мазкур мақолада медианинг жамоатчилик фикрини шакллантириш ва информацион стрессдан ҳимояловчи функцияси ҳақида сўз боради. Шунингдек, оммавий ахборот воситалари ва маънавий-ғоявий таҳдидлар ҳақида тўқталган.

Ҳозирги кунда рақамли технологиялар энергетика, қурилиш, банк иши, транспорт логистикаси, савдо, таълим, соғлиқни сақлаш, давлат бошқаруви, оммавий ахборот воситалари ва хавфсизлик соҳасидаги иқтисодий иштирокчилар ўртасидаги муносабатларни ўзгартирмоқда.

Мақолада фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органлари, сиёсий партиялар, ҳаракатлар, касаба уюшмалари, жамоатчилик ташкилотлари ва фондлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари, мустақил оммавий ахборот воситалари фаолиятининг эркинлигини кафолатлайдиган қонунчилик базаси яратилганлиги тўғрисидаги фикрлар билдирилган.

Мақолада Ўзбекистоннинг мустақиллик даври тарихига оид манбалар тадқиқ этилган. Бу даврни ўрганишда манбаларни тўплаш, таҳлил қилиш ва жамлаш жараёнлари ўрганилади. Расмий манбаларнинг ўрни ва аҳамияти ҳақида сўз юритилади. Шунингдек, оммавий ахборот воситалари материаллари Ўзбекистон Республикаси тарихига оид манба сифатида тадқиқ этилган.

Ушбу мақолада Қорақалпоғистондаги травел-блогерларнинг фаолияти ҳақида сўз боради. Ижтимоий тармоқлар оммавий ахборот воситалари ичида энг фаол ва таъсирчан восита ҳисобланади. Мақолада қорақалпоғистонлик блогерлар ҳамда Қорақалпоғистонга ташриф буюрган блогерларнинг контент яратишдаги хусусиятлари очиб берилади. Ютуб, Инстаграм, Фейсбук ва бошқа ижтимоий тармоқлардаги травел-блогинг ҳудудда туризмни ривожлантиришда муҳим аҳамият касб этадиган соҳа ҳисобланади.

Ушбу мақолада баркамол инсон этиб тарбиялашда мусиқий тарбияга урғу берилган. Халқ оғзаки ижодиёти ҳар бир халқнинг улкан маънавий бойлиги ҳисобланади. Оғзаки анъанадаги мусиқада мусиқа ижрочилиги анъаналари устоз-шогирд муносабатлари орқали сақланиб ривож топади. Оммабоп мусиқанинг ҳозирги дунё маданиятида кенг ёйилишида, айниқса, оммавий ахборот воситалари радио, телевидение, овоз ёзиш ватарқатиш аппаратлари граммофон, магнитофон ва бошқаларнинг кашф этилиши катта таъсир ўтказганлиги ҳақида фикр юритилади.

Маълумки, тилда янги сўзлар ясалаверади, ана шу&nbsp; янги сўзларнинг ясалиши тилнинг ҳаёт эканлигидан далолат беради. Мазкур мақолада&nbsp; оммавий ахборот воситаларида ишлатилаётган янги сўзлар хусусида ўз фикрларини бахоли қудрат ёритишга эришган. Матбуотнинг турли сохаларида, жумладан, ижтимоий тармоқларда учраётган янги сўзлар тахлил қилинган.

<em>Мазкур мақолада замонавий медиамарказларнинг институционал кўринишлари (анъанавий оммавий ахборот воситалари, замонавий медиамарказлар, супер замонавий медиалойиҳалар) фалсафий таҳлил қилинган. Шунингдек, мақолада медиамарказлар жамаотчиликнинг ижодий ҳамкорлигига, қўллаб-қувватлашига, диалогига таяниши ва бугунги кунда медиамарказларда тарқалаётган ғайримиллий ва ғайридемократик қарашларни махсус тадқиқ этган мутахассислар ва олимларнинг қарашлари таҳлил этилган</em> <em>In this article, the institutional aspects of modern media centers (traditional media, modern media centers, super modern media projects) are philosophically analyzed. Also, the article analyzes the views of experts and scientists who have specially researched the non-national and non-democratic views spread in media centers today, that media centers rely on the creative cooperation, support, and dialogue of the public.</em>

<em>Мақолада ҳозирги даврга келиб ахборот олиш ва тарқатишнинг замонавий кўринишлари авж ола бошлагани, жумладан, маънавий таъсир технологияларининг кучайиб бориши, ҳамда киберхуруж каби таъсир воситалари орқали айрим субъектларнинг ўз таъсир доирасини кенгайтиришга уринаётган бир пайтда, бундай таъсирлардан ёш авлодни ҳимоя қилиш бўйича айрим мулоҳазалар илгари сурилади. </em>

<em>Ахборот эркинлиги жамият тараққиётининг энг муҳим жиҳатларидан биридир. Ҳар қандай жараёнда холис ва тўғри сўзлай олиш, кенг фикрлилик ва катта масъулиятни талаб қилади. Ушбу мақолада Ўзбекистонда давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари фаолияти устидан жамоатчилик назоратини ўрнатиш, телевидение, радио,матбуот ва интернет журналистикани янада ривожлантириш масалалари муҳокама қилинди.</em>

Ўзбекистон шароитида экология ҳуқуқини ривожлантириш тенденциялари, зарурати, соҳада олиб борилаётган давлат сиёсатининг аҳамияти ва истиқболларини ўрганиб, таҳлил қилиш белгиланган. Шунингдек, Паркент туманида экология ҳуқуқи ривожланишининг аҳоли экологик онгига таъсирини ўрганиш мисолида илмий хулосалар чиқаришни кўзда тутади. Экологик муносабатларни ҳуқуқий тартибга солиш нафақат Ўзбекистоннинг барқарор ривожланиши, балки экология ва аҳоли саломатлигини сақлаш билан боғлиқ долзарб муаммоларни ҳам ҳал этишга ҳамда келажак авлодларнинг мусаффо муҳитда яшаш ҳуқуқини кафолатлашга хизмат қилади.

Ушбу мақолада Ўзбекистон республикаси Фанлар акадаемияси илмий-тадқиқот институтлари олимларининг халқаро ҳамкорлик алоқлари турли шакл ва кўринишларда амалга ошириш, хорижий мамлакатларда ўтказиладиган илмий конференция, конгресс, симпозиумларга хизмат сафари билан бориш, илмий-тадқиқот институтлар, олий ўқув юртлари билан бевосита алоқалар ўрнатиш, ҳамкорликда илмий тадқиқотлар олиб бориш, хорижий илмий марказларга малака ошириш, стажировкага бориш масалари баён қилинган. Ўзбекистонда олий таълим муассасалари ҳам мафкуравий - сиёсий аралашувларсиз мустақил равишда тенг ҳуқуқли ва ўзаро манфаатли ҳамкорлик алоқалари далилий манбалар асосида баён қилинган.

Ушбу мақолада Ўзбекистон республикаси Фанлар акадаемияси илмий-тадқиқот институтлари олимларининг халқаро ҳамкорлик алоқлари турли шакл ва кўринишларда амалга ошириш, хорижий мамлакатларда ўтказиладиган илмий конференция, конгресс, симпозиумларга хизмат сафари билан бориш, илмий-тадқиқот институтлар, олий ўқув юртлари билан бевосита алоқалар ўрнатиш, ҳамкорликда илмий тадқиқотлар олиб бориш, хорижий илмий марказларга малака ошириш, стажировкага бориш масалари баён қилинган. Ўзбекистонда олий таълим муассасалари ҳам мафкуравий - сиёсий аралашувларсиз мустақил равишда тенг ҳуқуқли ва ўзаро манфаатли ҳамкорлик алоқалари далилий манбалар асосида баён қилинган.

<strong>Аннотация. </strong>Ушбу мақолада ёшларни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш соҳасида Республикамизда ва Жамоат хавфсизлиги университетида амалга оширилаётган ишлар, ёшларни ватанпарварлик руҳида тарбиялашда ишлатиладиган таълим-тарбиянинг шакл ҳамда усуллари тўғрисида ёзилган. <strong>Аннотация.</strong> В данной статье рассказывается о работе, проводимой в Республике и Университете общественной безопасности в области воспитания молодежи в духе патриотизма, формах и методах воспитания, применяемых при воспитании молодежи в духе патриотизма. <strong>Annotation</strong><strong>. </strong>This article describes the work carried out in the Republic and the University of Public Security in the field of educating young people in the spirit of patriotism, the forms and methods of education used in educating young people in the spirit of patriotism. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2018 йил 23 февраль кунидаги 140-сонли &ldquo;Ёшларни ҳарбий-ватанпарварлик руҳида тарбиялаш консепциясини тасдиқлаш тўғрисидаги&rdquo; қарорининг қабул қилиниши ёшларни Ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялашга доир ишлар самарадорлигини ошириш ва фаоллаштириш, бу борадаги таълим-тарбиявий ишларга Республикамиз фуқароларини, давлат ва нодавлат, нотижорат ташкилотларини, фуқаролик жамиятининг бошқа институтларини янада фаол жалб этиш ҳамда ёшлар онгига ватанпарварлик, мардлик туйғуларини сингдириш мақсадида асосий вазифалар қилиб қуйидагиларни белгилаб берди, яъни: а)&nbsp;Ёшларни миллий ғоя ва Ватанга садоқат руҳида тарбиялаш, уларнинг қалби ва онгига Ватан химояси шарафли ва муқаддас бурч эканини чуқур сингдириш; б)&nbsp;Қадимий тарихимиз ва маданиятимиз, жонажон Ватанимизнинг мустақиллиги ва равнақи йўлида фидокорона курашган миллий қахрамонларимиз билан фахрланиш, уларга муносиб бўлиш туйғусини шакллантириш, миллий армиямизнинг қудрати ва салоҳиятига бўлган ишончни кучайтириш; в)&nbsp;Миллий армиямизга жисмонан бақувват ва манан етук ёшлар зарурлиги, ҳарбий хизмат ҳар бир Ўзбекистон Республикаси фуқароси учун муқаддас бурч экани ҳақидаги тушунчани ҳамда бу борадаги назарий-амалий кўникмаларни мустаҳкамлаш; г)&nbsp;Ёшларда ён-атрофимиз, жаҳонда рўй бераётган сиёсий-ижтимоий жараёнларга, турли ички ва ташқи таҳдидларга миллий манфаатларимиздан келиб чиққан ҳолда ёндошиш кўникмаларини шакллантириш; д)&nbsp;Ҳар қандай мураккаб вазиятларда тезкор ва мустақил қарор қабул қилиш, замонавий ҳарбий техника воситаларидан самарали фойдаланиш малакасига эга ёшларни тарбиялаш; е)&nbsp;Ўзбекистон манфаатларини нафақат ҳарбий соҳада балки ҳаётнинг барча жабҳаларида ҳимоя қилишга тайёр туриш, юрт учун фидойи бўлиш &ndash; бу бугунги кун талаби эканини ҳаётий мисоллар ва таъсирчан воситалар орқали ёшлар онгига сингдириб бориш. Ушбу юқорида санаб ўтилган принципларни амалга ошириш учун қуйидаги шакл ва усуллар устувор қилиб кўрсатилган. Ёшларни ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялашга таъриф берилган. Ёшларни ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш &ndash; бу миллати, тили ва касбидан қатъий назар, ёшларда Ватанга садоқат туйғусини шакллантириш. Уларни ўз фуқаролик бурчи ва конституцион мажбуриятларини бажаришга, жамоат ва давлат манфаатларини ҳимоя қилишга қодир шахслар этиб тарбиялашга йўналтирилган давлат органлари, жамоат бирлашмалари ва бошқа ташкилотларнинг кўп босқичли, тизимли, мақсадли ҳамда мувофиқлаштирилган фаолиятидир. Ушбу Консепцияда айниқса, ёшларни ҳарбий-ватанпарварлик руҳида тарбиялаш тизими ва унинг асосий принциплари очиб берилган бўлиб, ушбу принцип саккизта йўналишга асосланган, яъни: илмийлик, тарихийлик, аниқлик, тезкорлик, мунтазамлилик, фаоллик, таълим ва тарбия ишларининг уйғунлиги, тарбия жараёнининг изчиллиги, ҳарбий ватанпарварлик тарбиясида эришилган ижобий натижа ҳамда ютуқларга таяниш. Ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялашнинг усуллари энг аввало: а) Ишонтириш; б) машқ қилдириш ва мустақил ишлаш; в) кузатиш; г) рағбатлантириш; д) ўрнак кўрсатиш ва шахсий намунадир. Ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялашда усулларни моҳиятини тўлдирувчи шакллар ҳам кўрсатилган бўлиб, ушбу шаклларга: а)&nbsp;илмий-амалий анжуманлар; б)&nbsp;савол-жавоб кечалари; в)&nbsp;китобхонлик; г) ўйинлар; д) таниқли шахслар билан учрашувлар тарзида ва бошқа шаклларда ташкил этилади дейилган. Ушбу шакллар эса устувор аҳамият касб этилиши ҳам кўрсатиб ўтилган. - маъруза ўқиш, савол-жавоб кечалари, якка ва жамоавий суҳбатлар; -&nbsp;бой ҳаётий тажрибага эга бўлган ҳарбий хизматчи ва фахрийлар, илм-фан, маданият ва спорт соҳаларида, турли мусабоқа ва танловларда ғолиб бўлган шахслар билан учрашувлар; -&nbsp;илмий-назарий ва амалий конференциялар, семинар тренинглар, муайян мавзуга бағишланган кечалар, баҳс-мунозаралар, викториналар, давра суҳбатлари; -&nbsp;тўпланган илғор тажрибаларни ўрганиш ва оммалаштириш; -&nbsp;жамоатчилик фикри ва ҳарбий жамоалардаги маънавий руҳий муҳитни ўрганиш; -&nbsp;уруш ва меҳнат фахрийлари, жанговар ҳаракатлар иштирокчилари, давлат ва нодавлат, нотижорат ташкилотлари вакиллари билан учрашувлар ташкил этиш; -&nbsp;ҳарбий хизматга чақирилувчилар куни, мардлик сабоқларини ўтказиш ва экскурсиялар уюштириш; -&nbsp;телекўрсатув ва радио эшиттиришлар, филмлар, бадиий ва мусиқий асарлар, аскар қўшиқлари, оммавий ахборот воситалари, веб сайтлар ва электрон ўйинлар ва бошқа техник воситалардан фойдаланиш. Ёшларни ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш консепциясидаги барча бўлим ва бандларнинг мазмуни бир-бирини тўлдиради ва бойитади ҳамда Ватан ҳимоячиларини шакллантиришга хизмат қилади. Консепциянинг ижросини таъминловчи барча субъектларнинг ҳамкорлиги бу бугунги кун талаби ҳисобланади. Бугунги кунда давлатимиз мустақиллигини мустаҳкамлашга хизмат қилувчи барча ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимлари ва ҳарбий хизматчиларининг фаолияти ватан тинчлиги ҳамда унинг ҳимоясига қаратилган, шунинг учун ҳам Республикамизда тинчлик, осойишталик ҳукм сурмоқда, кўз тегмасин. Жамият тараққиёти, халқ фаровонлиги бевосита тинчлик ва яна тинчлик билан боғлиқдир. Тарихдан маълумки Абу Али Ибн Синодан бир киши ўғлимни неча ёшдан бошлаб тарбияласам бўлади деб савол берибди. Шунда Абу Али Ибн Сино ўғлингиз неча ёшга кирди? деб сўрабдилар. Ўғлим тўрт ёшда деб жавоб берибди. Унга жавобан Абу Али Ибн Ибн Сино тарбияда тўрт йилга кечикибсиз деб жавоб берган эканлар. Бундан шундай хулоса қилишимиз мумкинки ватанпарварлик тарбияси ҳам гўдакликдан бошланиши керак. Ватанпарварликни қўшиқлар, эртак қахрамонлари фалклёрларидан, масал ва афсоналар айтиб бериш орқали фарзандларимизга тушунтиришимиз ҳамда уларнинг қулоғига қўйиб борилиши лозим. Консепцияда ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш тўрт босқичда амалга оширилади дейилган. Шундан биринчи босқич 3-7 ёшдагилар яъни, биз юқорида айтиб ўтган ёшга тўғри келади. Ундан ташқари ушбу ёшда болаларга ватанпарварлик ўйин шаклида ҳам онгига сингдирилиб борилади. Баъзида ёшларга ватанпарварлик назарий жиҳатдан кўра ўйин шаклида хотирасида яхши сақланиб қолади. Масалан бунга мисолар кўп. Шулардан бирини айтиб ўтсак. Режиссёр Шухрат Аббосов томонидан &ldquo;Сен етим эмассан&rdquo; филмида темирчи Ш.Шомахмудовлар урушда етим қолган болаларни асраб олиб, тарбиялаш жараёни суратга олинган. Ушбу филмда шундай эпизот бор, болалар фашистлар билан қизил аскарларни уруш-уруш ўйинини ўйнашади, шунда фашист ролини ўйнаган болани қизил аскар ролини ўйнаётган бола калтаклаётганда бошқа болалар ҳам қўшилиб аёвсиз дўппослашади. Демак, ватанпарварликнинг илдизини, пойдеворини ёшликдан сингдириш кераклиги ҳеч кимга сир эмас экан ва бу исбот талаб қилмайди. Ҳар бир тарбиянинг самарадорлиги ва мезонлари бўлганидек, ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш самарадорлиги мезонлари Консепцияда учта пунктда кўрсатилган. Булар 16, 17, 18 пунктларидир. Ушбу пунктларда кўрсатилган мезонлар ҳам маълум жиҳатдан бир-бирини тўлдиради, бойитади ва ҳарбий ватанпарварлик тадбирларини олиб боришда ўзига хос ўлчов мезонлари ҳисобланади, чунки самарадорликни таъминловчи - бу ҳарбий тарбиянинг мезонлари ҳисобланади. Президентимиз Ш.М.Мирзиёевнинг &ldquo;Ҳар қандай давлат сиёсатининг асосини ватанпарварлик тарбияси ташкил этади. Ҳарбий ватанпарварлик тарбияси ўзининг асосини умумватанпарварлик тарбиясига асослаб олиб боради ва унинг таркибий қисми ҳисобланади&rdquo; деб таъкидлаган фикрларини биз ёшларимизнинг қалбига сингдириб боришимиз лозим. Ҳарбий ватанпарварлик энг аввало ҳарбий таълим билан боғлиқлиги ҳеч кимга сир эмас. Ватанпарварликни асосини Ватан моҳиятини англаш орқали амалга оширилади. Чунки Ватанни англашни нафақат оғзаки шаклда, шунингдек ёзма шаклда, кўргазмали қуроллар орқали олиб борилиши - бир томонлама бўлса, иккинчи томондан техник воситаларни қўллаш орқали ватанпарварлик ёшларни онги-шуурига сингдир борилади. Ёшларни олий ҳарбий таълим муассасаларига саёҳат (экскурсия)ларни амалга ошириш, ҳарбийлар билан учрашувлар ўтказиш ёшларда Ватан туйғусини уйғотади. Ватанпарварлик таълими эса ёшларда малака ва кўникмаларни ҳосил қилади. Умуман олганда ҳарбий ватанпарварликни шакллантириш бевосита ва билвосита миллий мафкурамизга таянади. Миллий мафкурамиз эса миллий байрамларимизга суянади. Миллий байрамларимиз ичида энг асосий ўринни мустақиллик байрами эгаллайди, чунки мустақиллик Ватанни англашга, Ватанни мустақиллигини тўлиқ ҳис қилишга имкон берган байрам бўлса, ундан кейинги ўринда эса Конституция мустақилликнинг ҳуқуқий асоси ҳисобланади. Ҳарбий ватанпарварликни шакллантириш бу ўзига хос узоқ давом этадиган жараён ҳисобланади. Ватанпарварлик ҳар бир шахснинг Ватанга, ўзи яшаб турган кичик оиласига бўлган муҳаббатини уйғотишга ёрдам беради деб ўйлаймиз. Ватанпарварлик руҳида тарбиялаш Консепциясининг ижтимоий турларига тадбиқ этилиши, ёшлар руҳиятида ватанпарварлик ҳиссини янада кучайтиришга хизмат қилади. Ёшларни ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш консепциясига асосан биргина Жамоат хавфсизлиги университети профессор-ўқитувчилари томонидан бир ой давомида қилинган ишларни сарҳисоб қилишнинг ўзи қийин. Масалан декабр ойининг ўзида амалга оширилган айрим тадбирларни санаб ўтсак. 2021 йил 24 декабр куни маънавий-маърифий тайёргарлик дастурига асосан Университет шахсий таркиби билан Сохибқирон Амир Темур буюк давлат асосчиси мавзусида маъруза бўлиб ўтган бўлса, Университет Махсус факултети томонидан Олмазор тумани 234-мактабда &ldquo;Халқ ва армия бир тану бир жондир&rdquo; шиори остида маданий-маърифий тадбирлар ўтказилди. Махсус факултет талабалари учун Ўзбекистон Қуролли Кучлари давлат музейига сайёҳат ташкил этилди ва Ватанимиз тарихига оид бўлган 500дан ортиқ экспонатлар билан яқиндан танишилди. 2021 йил 23 декабр куни эса Москва Давлат Халқаро муносабатлар институти вакилларидан иборат делегациянинг ташрифи амалга оширилди. Университет профессор-ўқитувчилари томонидан Тошкент шаҳридаги 144-сонли умум таълим мактабида маънавий-маърифий тадбирлар ўтказилди. Университет ташаббуси билан Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг ҳаётига бағишлаб олинган &ldquo;Йўлбарс изидан....&rdquo; номли ҳужжатли филм тақдимоти ўтказилди. Университетимизда юқоридаги каби ёшларни ватанпарварлик руҳида тарбиялашга қаратилган тадбирлар кўплигидан уларни ҳар бирини санаб ўтишнинг имкони йўқ. Ундан ташқари Университетимизда Консепцияни амалдалигини исботловчи &ldquo;Ҳарбий ватанпарварлик, маънавий-маърифий тарбия ва ёшлар билан ижтимоий ишлаш&rdquo; кафедраси ташкил этилди. Тошкент шаҳар Олмазор туманида Республикамизда битта ҳисобланган &ldquo;Ғалаба боғи&rdquo; ташкил этилди ва қанчадан-қанча ватанпарварликка оид музейлар, боғлар ташкил этилди ҳамда ташкил этилмоқда. Ушбу келтирилган жонли мисолар Консепциянинг амалдалигини исботлайди.

<strong>STRATEGIES AND PROSPECTS FOR IMPROVING THE ETHICAL GRADATION OF THE MEDIA</strong> <strong>&nbsp;</strong> <strong><em>Kamoliddin Turayev</em></strong><strong><em> </em></strong><strong><em>Samadovich</em></strong> <em>Senior Researcher at the Institute of Social and Spiritual Research, Doctor of Philosophy (PhD)</em> <em>&nbsp;</em> <strong><em>https://doi.org/</em></strong><strong><em>10.5281/zenodo.14914080</em></strong> <em>&nbsp;</em> <strong><em>Abstract. </em></strong><em>This article examines the transition from reality to virtuality in human relations, which has led to the acceleration of processes. Universal human and moral values that are dear to humans have gradually lost their essence under the influence of digital technologies. The article presents ideas on how, in the era of media use and information literacy, to maintain moral standards that are important for humans in the world, so as not to forget their essence and preserve their human image<strong>. </strong></em> <strong><em>Keywords: </em></strong><em>media, virtual network, strategy, system, gradation, information literacy, moral standards, universal human and ethical values.</em> <em>&nbsp;</em> <strong>СТРАТЕГИИ И ПЕРСПЕКТИВЫ ПОВЫШЕНИЯ ЭТИЧЕСКОЙ ГРАДАЦИИ СМИ</strong> <strong>&nbsp;</strong> <strong><em>Камолиддин Тураев Самадович</em></strong> <em>старший научный сотрудник Института социальных и духовных исследований, доктор философских наук по философии (PhD)</em> <strong>&nbsp;</strong> <strong><em>Аннотация. </em></strong><em>В данной статье рассматривается переход от реальности к виртуальности в человеческих отношениях, приведший к ускорению процессов. Общечеловеческие и нравственные ценности, которые дороги человеку, постепенно утратили свою суть под воздействием цифровых технологий. В статье излагаются идеи о том, как в эпоху медиапользования и информационной грамотности поддерживать моральные нормы, которые важны для человека в мире, чтобы не забывать свою сущность и сохранять свой человеческий образ.</em> <strong><em>Ключевые слова: </em></strong><em>медиа, виртуальная сеть, стратегия, система, градация, информационная грамотность, моральные нормы, общечеловеческие и этические ценности.</em> <em>&nbsp;</em> <em>&nbsp;</em> <em>&nbsp;</em> <em>&nbsp;</em> <em>&nbsp;</em> <em>&nbsp;</em> <strong>МЕДИА АХЛОҚИЙ ГРАДАЦИЯСИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ СТРАТЕГИЯЛАРИ ВА ИСТИҚБОЛЛАРИ</strong> <strong><em>Камолиддин Тўраев Самадович</em></strong> <em>Ижтимоий маънавий тадқиқотлар институти катта илмий ходими фалсафа фанлари бўйича фалсафа доктори (</em><em>PhD</em><em>)</em> <strong>&nbsp;</strong> <strong><em>Аннотация. </em></strong><em>Мазкур мақолада кишилар муносабатларини реалликдан виртуалликка қадам қўйиш жараёнларинг тезлашувига олиб келди. Инсонлар учун қадрли бўлган умуминсоний ва ахлоқий қадриятлар аста секинлик билан рақамли технологиялар таъсирида ўз моҳиятини йўқотишига олиб келди. Дунёда инсон ўз моҳиятини унутмаслиги ва инсоний қиёфасини сақлаб қолиши учун муҳим бўлган ахлоқий меъёрларни медиа воситаларидан фойдаланиш даврида сақлаб қолиши ва ахборот саводхонлигига эга бўлиши орқали эришиш тўғрисидаги фикр-мулоҳазалар келтирилган. </em> <strong><em>Калит сўзлар:</em></strong><em> ОАВ, виртуал тармоқ, стратегия, тизим, градация, ахборот саводхонлиги, ахлоқий меъёр, умуминсоний ва ахлоқий қадриятлар.</em> <strong><em>&nbsp;</em></strong> <strong>Кириш.</strong> Доимий глобаллашув шароитида оммавий ахборотни тарқатишнинг асосий канали электрон оммавий ахборот воситалари эканлигини ҳисобга олсак, бугунги кунда ахлоқий меъёрлар доирасида оммавий ахборот воситаларининг таъсирини ўрганиш долзарб ва истиқболли вазифалардан бири&nbsp; ҳисобланади. Бу орқали ОАВ ҳамда медиа маконда ахборотнинг оммавий тақсимланиши, бунинг натижасида маънавий-ахлоқий қарашларга оид ахборотни кўпайишига олиб келади. Бугунги субмаданиятлар қоришуви миллий қадриятлар қирғоқларини ювиб кетиш даврида ахлоқий градация (этика ва маънавий стандартлар бўйича баҳолаш) медиа соҳасида жуда муҳим рол ўйнамоқда. Чунки у аудиториянинг ахборотга муносабатини шакллантиради ва жамиятда маънавий-ахлоқий тамойилларни мустаҳкамлашга хизмат қилишига ёрдам беради.

Мақолада оммавий ахборот воситаларининг самарадорлиги тушунчаси, Ўзбекистон экологик сиёсатининг оммавий ахборот воситаларида ёритилишининг самарадорлик кўрсаткичлари, ОАВ самардорлигига аниқ оммавий коммуникация каналларининг таъсири, экологик мавзудаги материаллар рейтингининг ҳолати таҳлил этилади. Муаллифнинг фикрича, журналистикада самарадорлик кўрсаткичларидан бири унинг аудиториясидир. Газета ва журналлар, интернет нашрлари ва ижтимоий тармоқларда чоп этилган материалларнинг самарадорлиги айнан уни ўқиган ва муносабат билдирган обуначиларнинг сони билан ўлчанса, радио, телевидениеда тингловчилар ва томошабинлар аудиторияси билан ўлчанади. Иккинчи ҳолатда журналистик материал радиотингловчи ва телетомошабинга етиб бордими йўқми, билиш бироз қийин. Бу фақатгина қайта алоқа, яъни телетомошабиннинг муносабати орқалигини маълум бўлади. Шунингдек, муаллиф томонидан Ўзбекистон Республикасининг экологик сиёсатини, ОАВда чоп этилаётган экологик мавзудаги материалларни мунтазам равишда кузатиб бораётган инсонлар ўртасида сўровнома ўтказиб, унда респондентлардан “Ўзбекистондаги қайси экологик муаммолар сизни ташвишга солади?”, “Ўзбекистон экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг фаолиятини қандай баҳолайсиз?”, “Ўзбекистон Экология партиясининг фаолиятини қандай баҳолайсиз?”, “Ўзбекистон ОАВда экологик мавзуни ёритишда нималарга эътибор берилмайди?”, “Ўзбекистон Республикасида экологик сиёсатини ёритишда ОАВнинг ролини баҳоланг”, “Ўзбекистон Республикаси экологик сиёсатини ёритишда журналистлар маҳорати етарлими? Етарли бўлмаса, камчилиги нималарда кўринади?”, “Экологик муаммолар кўпроқ қайси ОАВда ёритилса, аудиториянинг онгига таъсир этади?”, “Экологик муаммолар қайси жанрда ёритилса, уларга нисбатан ижтимоий онг шаклланиб, муаммолар ечими топилади?” каби саволларга жавоб олинган.

мақолада Янги Ўзбекистонда ОАВ ва медиамарказлар фаолиятига оид амалга оширилаётган ислоҳотлар олиб борилиши, &nbsp;улар&nbsp; фаолиятини қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш тўғрисида манбалар келтирилган.

Сўнгги йилларда мамлакатда амалга оширилаётган ахборот ва сўз эркинлиги сиёсати, бевосита оммавий ахборот воситалари учун, шу ўринда, электрон ОАВнинг замонавий талаблари ва стандартларидан келиб чиққан ҳолда ахолининг ахборотга бўлган эҳтиёжини қондирувчи халқчил хусусий телеканаллар учун ҳам тўлақонли фаолият юритишнинг ташкилий-ҳуқуқий заминларини яратиб берди.

<strong>&nbsp;</strong> Мамлакатимизда ёш авлодни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш ёшларга оид давлат сиёсатининг асосий мақсадларидан бири ҳисобланади. Ёшларга таълим беришда замонавий ахборот коммуникация технологияларидан фойдаланиш таълимни самарадорлигини оширади. Бунда бирор соҳага ихтисослаштирилган оммавий ахборот воситалари ва интернет ресурслари алоҳида ўрин тутади. Ҳозирги кунда замонавий таълимнинг ривожланиши янги йўналиш - инновацион фаолиятни тақозо этмоқда

Бугунги кунларда дунёда содир бўлаётган бузғунчи ва қўпорувчилик мазмунидаги, тажовузкор ғояларнинг турли миллатлар ва давлатларнинг тинч ҳаёти ва барқарор тараққиётига рахна солиб келмоқда. Замонавий ахборот технологиялари ҳамда бошқа оммавий-ахборот воситалари орқали ахборот-психологик хуружлар, инсонлар онгини гўёки ўз орзусидаги гўзал ҳаёт тарзини яратиб беришга қаратилган &ldquo;Маънавият&rdquo;, &ldquo;Маданият&rdquo;, &ldquo;Инсон ҳуқуқи ва эркинлиги&rdquo;, &ldquo;Демократия&rdquo; каби ниқоб остидаги ғоявий-мафкуравий таҳдидлар кундан кунга авж олиб бормоқда.

Мақолада фуқаролик жамиятини ривож лантиришда оммавий коммуникация воситаларининг таъсири ва ролига доир масалалар ёритилган. Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясида белгиланган фуқароларнинг ахборот олиш ва тарқатиш эркинлиги, оммавий ахборот воситаларининг мустақил фаолият юритиши масалалари шарҳланган.

Замонавий масс медианинг кескин суръатларда ривожланиши билан оммавий ахборот воситалари нафақат хабар алмашиш воситаси, балки кишилар онгига таъсир ўтказиш қуролига ҳам айланди. Айнан шу сабабдан мамлакатимиз ҳамда дунё олимлари томонидан масс медиа, унинг манипуляцион вазифаси, лингвистик ва экстралингвистик омиллар ёрдамида омма онгига таъсир ўтказиш хусусиятларининг ўрганилиши долзарб аҳамият касб этмоқда. Ушбу мақолада Ўзбекистон ва Испания оммавий ахборот воситаларига хос бўлган жанрлар гуруҳининг ўхшаш ҳамда фарқли жиҳатлари, масс медиа жанрлари тилининг ўзига хос хусусиятлари, жумладан, таҳлилий жанрдаги медиаматнларда экспрессивликни оширувчи воситаларнинг аҳамияти ҳар икки мамлакат оммавий ахборот воситаларидан олинган мисоллар ёрдамида таҳлил қилинган. Медиаматнлар тилининг таъсирчанлигига эришиш мақсадида журналистлар томонидан бир қатор лингвистик воситалар қўллаб келинади. Бироқ мазкур воситалар орасида энг кўп қўлланилиши ҳамда таъсир доирасининг кенглиги сабаб барқарор бирикмалар, жумладан, ибора, мақол ҳамда матал етакчилик қилади. Ўзбек ҳамда испан медиаматнларини кузатиш натижасида журналистлар томонидан қўлланилган барқарор бирикмалар ҳар икки миллатнинг сиёсий қарашлари, ижтимоий турмуш тарзи, маданий, тарихий билимлари, урф-одат ва анъаналарини намоён этиши маълум бўлди.

Мазкур тадқиқот ишида оммавий ахборот воситалари ва уларнинг асосини ташкил этувчи босма матбуот нашрлари фаолиятида публицистиканинг ўрни ва аҳамияти масалалари кўриб чиқилади. Маълумки публицистика ижтимой ҳаётни акс эттиришнинг ўзига хос, алоҳида бир кўриниши бўлиб, шу замоннинг энг муҳим муаммоларини кўтариб чиқади ва шу замон кишиларига, оммага етказиб беради ҳамда жамоатчилик фикрини уйғотишда муҳим ўрин тутади.

Ўзбекистон кўп асрлик улкан тарихига эга, маданий ёдгорликлар, қадриятлар ва анъаналарга бой мамлакатдир. Тарихий-маданий меросни сақлаш, уни авлодларга етказишда, шунингдек, миллий истиқлол ғояларини қарор топтириш, ҳамда ёшларимизни ватанпарварлик, тарихий-маданий қадриятларимизга ҳурмат билан қараш руҳида тарбиялашда музейларнинг ўрни каттадир. Давомий, даврий диапазонли, тарихий ва маданий ёдгорликларнинг кенг миқёсдаги коллекцияларига эга бўлган музей миллий ўзликни англаш ва тарихий хотирани ўстиришда катта ишларни амалга оширишга қодир. Музей экспозицияларини бойитиш, уларни руйхатга олиш, фонд бойликларини илмий таҳлил қилиб, мунтазам равишда оммавий ахборот воситалари орқали халқимизга ва юртимиз меҳмонларига етказиш асосий вазифалардан ҳисобланади.

Мақолада&nbsp; шарқ давлатларида илм-фан маданият қадим замонлардан ривожланганлиги, бугунги даврнинг мураккаблиги замонавий халқаро ва миллий оммавий ахборот воситалари таъсирида кўп асрлар давомида шаклланган қадриятларнинг аҳамиятига эътибор қаратишни мақсад қилинди. Шунинг учун куннинг муҳим вазифаларидан бири &ndash; ўрта асрлар тажрибасига яна бир бор мурожаат этиб, минг йиллик синовларидан ўтган ижобий натижа ва маданий бойликларни тўлароқ ўзлаштириш, инсонпарварлик ғояларидан самарали фойдаланишга алоҳида эътибор қаратилди.

Мазкур мақолада пандемия шароитида олий таълим муассасаларида бошқарув тизимини шакллантиришнинг назарий асослари тадқиқ этилган. Шу билан бир қаторда, олий таълимни давлат томонидан бошқариш тизими самарадорлигига ва профессор-ўқитувчилар учун яратилган шароитлар, улар томонидан таълим беришда қўлланилаётган таълим-тарбия усулларининг таъсирчанлигига холисона баҳо бериш. Таълим беришда юқори сифатни таъминлаш юзасидан таъсирчан жамоатчилик назоратини ўрнатиш, бу борада оммавий ахборот воситалари ва бошқа фуқаролик жамияти институтлари билан яқиндан ҳамкорлик қилиш тўғрисида маълумот берилган.

<em>Мазкур мақолада нотўлиқ оилаларда ўсган болаларда шахсий масъулият ва эмпатия ҳиссини шакллантириш масаласи ижтимоий-педагогик нуқтаи назардан таҳлил қилинган. Ота ёки онасиз муҳитда вояга етаётган болаларда руҳий ҳимоясизлик, ҳиссий номувозанатлик ва ижтимоий муносабатлардаги муаммолар кузатилиши таъкидланган. Шунингдек, мактаб, маҳалла, оммавий ахборот воситалари, болалар марказлари ва нодавлат ташкилотларнинг тарбиявий ролини кучайтириш орқали бундай болаларда шахсий камолотни таъминлаш механизмлари таклиф этилган. </em> <em>Хорижий тажрибаларга асосланиб, миллий шароитга мос амалий ечимлар баён этилган.</em>

Бугунги кунда инсоният янги ахборот инқилобини бошдан кечирмоқда. Мазкур жараённинг жадаллашуви ва янги босқичга кўтарилишида эса интернетнинг ўрни ҳамда аҳамияти беқиёс бўлиб, у жамият ҳаётига улкан таъсир ўтказиш қувватига эга. Мақолада мазкур жараённинг жадаллашувида интернетдаги манбаларнинг ўрни, улардан фойдаланиш технологияси краудсорсинг мисолида очиб берилган. Унда интернет нашрларнинг ахборот манбалари билан ишлашдаги замонавий усули — краудсорсинг технологиясининг самараси ҳақида сўз юритилади. Мазкур технологиянинг афзалликлари ҳамда вазифалари таҳлил қилинади. Краудсорсинг муаллиф томонидан классификацияланган категориялар асосида ўрганилган. Бироқ миллий интернет нашрларимиз бу технология имкониятларидан тўла-тўкис фойдаланмаётгани, бу борада амалиётга мурожаат этиш зарурлиги таъкидланади. Жаҳон тажрибаси сифатида Буюк Британиянинг “theguardian.com” интернет нашри фаолияти келтирилади. Мазкур интернет нашр краудсорсинг технологиясидан оқилона фойдаланаётган ОАВ бўлиб, унинг бошқа онлайн нашрлардан фарқи келтириб ўтилади. Шунингдек, крудсорсинг турлари, имкониятлари, унинг контент яратишдаги қулайликлари, имкониятлари бу нашр мисолида таҳлил этилади. Таҳлиллар натижасида хулосалар келтирилган бўлиб, жаҳондаги етакчи интернет нашрнинг илғор тажрибасини миллий оммавий ахборот воситаларимиз фаолиятида ташкил қилиш нашрларимизни ҳам шаклан, ҳам контент жиҳатидан бойитишида самарали восита саналади.

Ўзбекистон Республикаси&nbsp;Кинофотофоно&nbsp;ҳужжатлари марказий давлат архивида сақланаётган материаллар инсонлар ўртасидаги муносабатларнинг семантик жиҳатларини ўрганиш имконини беради. Бу борада олиб борган тадқиқотларимиз бир қатор илмий холасаларни юзага келтирди. XX асрда Ўзбекистон аҳолисининг ижтимоий, этномаданий ҳаётида кескин ўзгаришлар юз бердиган. Совет даврида амалга оширилган &ldquo;Ҳужум ҳаракати&rdquo;, &ldquo;Жамоалаштириш сиёсати&rdquo; каби воқеалар, гендер тенглик ва оилавий муносабатларга доир ўтказилган ислоҳотлар одамлар ўртасидаги муносабатларда, жумладан мулоқот маданиятида ҳам бир қатор ўзгаришларга сабаб бўлди. Шунингдек, XX асрнинг 2-яримида оммавий ахборот воситалари &ndash; матбуот, телевидение ва радионинг ўзбеклар турмуш тарзига жадал кириб келиши ҳамда ижтимоий ҳаётда муҳим ўрин эгаллаши асрлар давомида қадрланиб келаётган урф-одат ва анъаналарга ўз таъсирини кўрсатди. Эндиликда ўзбеклар анъанавий турмушидаги мулоқот маданияти билан боғлиқ бўлган ижтимоий таъқиқлар ижобий йўсинда тарғиб қилинди.

Журналистик текширув &ndash; бу жамият муаммолари, коррупция, қонун бузилиши, хизмат ваколатларини суистеъмол қилиш ёки илгари бирон сабабга кўра жамоатчилик томонидан сир сақланиб қолган маълумотни очиб берадиган материал. Ушбу мақолада журналистик суриштрувининг аҳамияти ҳақида сўз боради.

<strong>Аннотация</strong> &nbsp;Мақолада буюк шахсларнинг барчасининг юксак ақл-идрокка эгаликлари, ушбу хусусият туфайли улар мавжуд вазиятни тўғри баҳолай олишлари ва келгусидаги воқеа-ҳодисаларни қайси йўналишда ривожланишини ҳам тахмин қила олишлари билан давлат ва жамиятни турли хил хавф-хатарлардан огоҳ этиш имкониятларига эга бўлишлари билан боғиқ фаолиятлари таҳлил этилган. <strong>Калит сўзлар:</strong> Буюклик, шахс, фаолият, тараққиёт, ислоҳот, келажак.&nbsp; <strong>Аннотация</strong> В статье анализируется деятельность, связанная с тем, что все великие люди обладают высоким интеллектом, благодаря этой особенности они могут правильно оценивать текущую ситуацию и предсказывать направление будущих событий, а также обладают способностью предупреждать государство и общество о разные опасности.. <strong>Ключевые слова:</strong> величие, личность, деятельность, развитие, реформа, будущее. &nbsp; The article analyzes the activities related to the fact that all great people have high intelligence, due to this feature, they can correctly assess the current situation and predict the direction of future events, as well as have the ability to warn the state and society about various dangers. . <strong>Key words:</strong> Greatness, personality, activity, development, reform, future. &nbsp; Фалсафанинг яккалик, хусусийлик ва умумийлик категорияси асосида фикрлайдиган бўлсак, буюк шахсларнинг фаолиятини бирлаштириб турадиган, умумий жиҳатларини бўлиши табиийдир. Аввало, бу умумийлик буюк шахсларнинг барчасини юксак ақл-идрокка эгаликлари билан белгиланади. Ушбу хусусият туфайли улар мавжуд вазиятни тўғри баҳолай оладилар ва келгусидаги воқеа-ҳодисаларни қайси йўналишда ривожланишини ҳам тахмин қила оладилар. Шу билан давлат ва жамиятни турли хил хавф-хатарлардан огоҳ этиш имкониятларига эга бўладилар. Буларнинг ҳаммаси оқибатда буюк шахсларнинг давлат ва жамият олдидаги эътиборини юқорни бўлишига ҳамда халқ орасидаги ҳурмат-иззатларини баланд бўлишига олиб боради. Бу ҳам бир умумийлик ҳисобланади. Буюк инсонларнинг энг буюк умумий томонларидан бири, бу уларнинг халқпарварликларидир. Халқ дарди билан яшаш, халқ манфаатларини ўз манфаатларидан устун қўйиш &ndash; булар буюкликнинг муҳим мезонларидир. Зотан, &ldquo;Инсон қанчалар буюк бўлмасин, халқ ҳамма вақт ундан юқорироқда туради, чунки, кўпчилик одамларнинг бирлашишга бўлган кучли интилиши, доимо ўзининг якуний натижасининг афзалликларини ортишига олиб боради. Шундай экан, буюк шахслар қачонки ўзларида халқ манфаатларини ифодаласагина буюкликка эришадилар&rdquo;[1]. <strong>АСОСИЙ ҚИСМ</strong> Дарҳақиқат, буюкликнинг&nbsp; манбаии халқ биландир. Негаки, халқ эътироф этмаса, ҳеч бир кимса буюкликка эриша олмайди. Халқ эса ҳар кимни ҳам эътироф этавермайди. Буюклик мақомининг ҳам ўзига яраша талаблари, мезонлари бор. Биз бу талаблар ва мезонлар ҳақида, юқорида анча-мунча фикр юритдик. Ўйлаймизки, ҳурматли ўқувчиларимизда бу борада муайян тасаввурлар ҳосил қилинган. &nbsp;Лекин, буюкликни буюкликдан фарқи бор. Баъзи буюклар фақат ўз миллати, халқи учун буюк бўлиб, бошқалар учун ҳеч ким эмас. Ҳақиқий буюклик, биргина ўз юртида эмас, балки дунё аҳли томонидан эътироф этилади. Шуни мамнуният билан айтиб ўтиш лозимки, бизнинг ватанимизда жаҳон тан олган, маълум ва машҳур бўлган кўплаб буюк шахслар мавжуд бўлган. Жалолиддин Мангуберди, Амир Темур, Алишер Навоий, Захириддин Муҳаммад Бобур каби аждодлармиз довруқлари бутун дунёга таралган. Яқин тарихимизда яшаб ўтишган Шароф Рашидов ва Ислом Каримов каби ватандошларимизни ҳам халқаро миқёсда тан олинган буюк шахслар бўлган дея ишонч билан айта оламиз. Мазкур икки буюк шахслар рахбарлик қилган даврларда Республика ижтимоий &ndash; иқтисодий ҳаётида ижобий ўзгаришлар ва ўзгаришлар рўй берди. Хусусан, йўл &ndash; коммуникация ва транспорт соҳаларида салмоқли ишлар амалга оширилди. Масалан, Шароф Рашидов даврида Республиканинг энг чекка ва олис худудларигача текис-равон асфальт йўллар кириб борди. Автомобиль, темир йўл ва ҳаво транспорти тизимлари шакллантирилди. Ўрта Осиёда биринчи бўлиб, Тошкент шаҳрида ер ости метроси қуриб, фойдаланишга топширилди ва ҳоказо[2]. 27 йил давомида Ўзбекистонга рахбарлик қилган 1 &ndash; Президентимиз Ислом Каримов даврида мамлакатимиз йўл &ndash; коммуникация ва транспорт&nbsp; тизимини ривожлантириш борасида қилинган ишларни санаб адоғига етиш қийин. Келинг, бу ишларнинг энг асосийларини санаб ўтсак[3]: аввало, Ўзбекистон худудидаги йўл &ndash; коммуникация ва транспорт тизими Республика рахбариятининг бўйсундирувига ўтказилди; тизимнинг янги шароитда самарали ишлаши учун тегишли ҳуқуқий асослар, қонунлар, низомлар, йўриқномалар ва ҳоказолар яратилди; йўл &ndash; коммуникация ва транспорт тизимининг структураси ўзгартирилди, Ўзбекистон ҳаво йўллари, Ўзбекистон темир йўллари каби акционерлик компаниялари ва қўмиталар ташкил этилди; йўл қурилиши ва транспорт турларини ривожлантириш бўйича чет давлатлар билан ҳамкорлик алоқалари йўлга қўйилди; Ўзбекистон транспорт тизимида хорижда ишлаб чиқарилган замонавий автомобиллар, автобуслар, локомтивлар, вагонлар ва самолётлардан фойдалана бошланди; Ўзбекистонда илк бор енгил автомобиллар ишлаб чиқарувчи завод ишга туширилди; Ўзбекистон замонавий кўприксозлик ва йўл ўтказиш иншоатларини қуриш тажрибаси ўзлаштирилди ва амалиётга муваффақиятли татбиқ этилди; Ўзбекистон автомобиль, темир йўл ва ҳаво транспорти воситалари орқали хорижий давлатлар билан тўғридан-тўғри юк ва йўловчи ташиш фаолиятини амалга ошира бошлади; Ўзбекистоннинг барча худуди темир йўл тармоғи билан тўлиқ боғланди ва ҳоказо[4]. Мустақил Ўзбекистоннинг янгилаётган Ўзбекистонга раҳбарлик қилиб келаётган Шавкат Миромонович Мирзиёевни ҳам ҳеч иккиланмасдан замонамизнинг буюк шахслари қаторига қўша оламиз. Зеро Ш.М.Мирзиёев бошқарувидаги ўтган давр ичида давлатимизнинг ҳам ички, ҳам ташқи сиёсатида туб ислоҳотлар рўй берди. Бошланган ислоҳотлар қисқа муддатлар ичида ўзининг ижобий натижасини кўрсата бошлади. Ўзбекистон фуқаролари ўз ҳаётларидаги ўзгаришларни амалда кўра бошладилар ва бундан мамнун бўлмоқдалар. Дунё ҳамжамиятида ҳам Ўзбекистон президентининг олиб бораётган сиёсати илиқ кутиб олинмоқда. Жаҳон аҳли Ўзбекистонда бўлаётган ўзгаришларни, янгиланишларни эътироф этиб, маъқулламоқдалар. Янгиланаётган Ўзбекистонда Шавкат Мирзиёев раҳномолигида амалга оширилган ваоширилаётган ислоҳотларнинг асосий йўналишлари қуйидагилардан иборат[5]: давлат билан халқ муносабатлари буткул ўзгартирилди. Халқ давлатга эмас, давлат идоралари халққа хизмат қилиши керак деган тамойилга амал қилина бошланди; давлат идоралари фаолияти танқидий таҳлил этилди ва тубдан ўзгартирилди ёки қайта ташкил этилди; сўз эркинлиги, матбуот, умуман оммавий ахборот воситаларининг эркинлиги амалда таъминланиб, жамиятдаги хато ва камчиликлар баралла айтила бошланди; мамлакат иқтисодиётини модернизация қилиш, янгилаш борасида чуқур таркибий ислоҳотлар бошлаб юборилди; таълимнинг барча бўғинларида, жумладан, мактабгача таълим, халқ таълими, ўрта махсус таълими, олий таълим, олий таълимдан кейинги таълимда кенг миқёсдаги ўзгаришлар амалга оширилди. Жамиятда илм-фан ва маърифатнинг ролини ошириш мақсадида самарали механизмлар яратилди; ижтимоий йўналишда, аҳоли саломатлигини сақлаш, бандлик ва аҳоли реал даромадларини ошириш, ёшлар, хотин-қизлар ва кўмакка муҳтож аҳоли қатламларининг муаммоларини ҳал этиш борасида мутлоқо янгича ёндошувлар ишлаб чиқилди; чегарадош, қўшни давлатлар билан муносабатлар янада яхшиланди, йўллар очилди; &nbsp;мамлакат йўл &ndash; коммуникация ва транспорт соҳалардаги ислоҳотлар изчил&nbsp; олиб борилмоқда[6]. Жумладан, соҳадаги ишларни мувофиқлаштириш ва самарадорлигини ошириш мақсадида Ўзбекистон Республика Транспорт вазирлиги таъсис этилди; &nbsp;маҳаллий ва халқаро аҳамиятга эга бўлган йўлларни таъмирлаш ва қайта қуриш бўйича давлат дастурлари қабул қилинди ва уларнинг ижроси таъминланмоқда; темир йўлларни реконструкция қилиш, янгидан қуриш ва электрлаштириш ишлари давом эттирилмоқда. Тошкент шаҳрида Ўрта Осиёда ўхшаши бўлмаган ер усти метро қурилиши муваффақиятли тарзда олиб борилаётир; ҳаво транспортини замонавийлаштириш ва унинг&nbsp; рақобатбардошлигини ошириш мақсадида салмоқли ишлар қилинди. Ўзбекистон ҳаво йўллари миллий авиакомпанияси негизида &ldquo;Uzbekiston Airways&rdquo; ва &ldquo;Uzbekiston Airports&rdquo; номли бир-биридан мустақил компаниялар тузилди; халқаро транспорт коридорларини очиш, Ўзбекистонннинг&nbsp; йўл &ndash; коммуникация имкониятларини кенгайтиришга хизмат қиладиган лойиҳалар устида ишланмоқда.&nbsp; &ldquo;Бир макон, бир йўл&rdquo; халқаро лойиҳасидаги иштирок ва Трансафғон транспорт коридорини очиш борасида режалаштирилаётган ишлар шулар жумласидандир[7]. <strong>ХУЛОСА</strong> Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев &nbsp;Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 75-сессиясидаги нутқида йўл &ndash; коммуникация ва транспорт тизимини ривожлантириш ва янги босқичга олиб чиқишга доир масалаларга ҳам тўхталиб ўтди. Президентимизнинг таъкидлашича, &ldquo;Бугун Марказий Осиё давлатлари олдида муҳим стратегик вазифа турибди. У ҳам бўлса, минтақамизнинг глобал иқтисодий, транспорт ва транзит йўлакларига чуқур интеграциясини таъминлашдир. Шу муносабат билан Бирлашган Миллатлар Ташкилоти шафелигида Транспорт-коммуникация алоқаларини ривожлантириш минтақавий марказини очишни таклиф этамиз&rdquo;[8]. Юқоридаги иқтибосдан кўриниб турганидек, Президент Шавкат Мирзиёев жаҳон ҳамжамиятининг нигоҳини Марказий Осиё давлатлари олдида кўндаланг турган муаммолардан бири коммуникация ва транспорт масалаларига қаратмоқда. Тўғридан-тўғри денгизга чиқиш йўлларнинг йўқлиги худуддаги давлатларнинг ривожига тўсиқ бўлиб келаётир. Албатта, ушбу муаммони ҳал этиш учун минтақа давлатлари, хусусан, Ўзбекистон Республикаси ҳам муайян саъи-ҳаракатларни амалга оширишмоқда. Агарда бу иш Бирлашган Миллатлар Ташкилотидек нуфузли халқаро идора шафелигида олиб борилса, ўйлаймазки, кутилган натижаларни қўлга киритамиз. Марказий Осиё минтақасининг дунё миқёсидаги глобал иқтисодий, транспорт ва транзит йўлакларига чуқур интеграцияси билан таъминланади. Шунда минтақа давлатларининг дунё бозорига чиқишида, эркин савдо-сотиқ алоқаларини олиб боришида тўсиқ бўлиб турган муаммолар ўз ечимини топишига ишонамиз.&nbsp; <strong>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; АДАБИЁТЛАР </strong> Халқ сўзи. 2020 йил, 23 сентябр сони М.Иовчук. Белинский. Его философские и социально &ndash; политические взгдядые. Государственное&nbsp; социально &ndash; экономическое&nbsp; издательство. 1939. Ст. 126. Салимов Б.Л. Ижтимоий муносабатларнинг коммуникация ва транспорт тизими билан детерминистик боғлиқлигининг гносеологик таҳлили. Фалсафа фанлари доктори диссертацияси. Ўзбекистон Миллий университети. Тошкент. 2022, 224 б. Salimov Bakhriddin Lutfullaevich. The Importance of Sea Transport in the Communication System. WEB OF SYNERGY: International Interdisciplinary Research Journal. 2023. Volume 2 Issue 1, 272-275.&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp; [1] М.Иовчук. Белинский. Его философские и социально &ndash; политические взгдядые. Государственное&nbsp; социально &ndash; экономическое&nbsp; издательство. 1939. Ст. 126.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp; [2] Salimov Bakhriddin Lutfullaevich. The Importance of Sea Transport in the Communication System. WEB OF SYNERGY: International Interdisciplinary Research Journal. 2023. Volume 2 Issue 1, 272-275.&nbsp; &nbsp;&nbsp; [3] Салимов Б.Л. Ижтимоий муносабатларнинг коммуникация ва транспорт тизими билан детерминистик боғлиқлигининг гносеологик таҳлили. Фалсафа фанлари доктори диссертацияси. Ўзбекистон Миллий университети. Тошкент. 2022, 224 б. [4] Salimov Bakhriddin Lutfullaevich. The Importance of Sea Transport in the Communication System. WEB OF SYNERGY: International Interdisciplinary Research Journal. 2023. Volume 2 Issue 1, 272-275.&nbsp; &nbsp;&nbsp; [5] Салимов Б.Л. Ижтимоий муносабатларнинг коммуникация ва транспорт тизими билан детерминистик боғлиқлигининг гносеологик таҳлили. Фалсафа фанлари доктори диссертацияси. Ўзбекистон Миллий университети. Тошкент. 2022, 224 б. [6] Salimov Bakhriddin Lutfullaevich. The Importance of Sea Transport in the Communication System. WEB OF SYNERGY: International Interdisciplinary Research Journal. 2023. Volume 2 Issue 1, 272-275.&nbsp; &nbsp;&nbsp; [7] Salimov Bakhriddin Lutfullaevich. The Importance of Sea Transport in the Communication System. WEB OF SYNERGY: International Interdisciplinary Research Journal. 2023. Volume 2 Issue 1, 272-275.&nbsp; &nbsp;&nbsp; [8] Халқ сўзи. 2020 йил, 23 сентябр сони

Ўзбекистон Республикаси Президенти, Қонунчилик палатаси депутатлари&nbsp;ва маҳаллий Кенгашлар депутатлари сайловлари умумийдир. Сайлов кунига қадар ёки сайлов куни ўн саккиз ёшга тўлган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари (бундан буён матнда фуқаролар деб юритилади) сайлаш ҳуқуқига эгадир. Фуқаролар жинси, ирқий ва миллий мансублиги, тили, динга муносабати, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, ижтимоий мавқеи, маълумоти, машғулотининг тури ва хусусиятидан қатъи назар, тенг сайлов ҳуқуқига эгадир.