Relevant bibliographies by topics / इतिहास / Journal articles
To see the other types of publications on this topic, follow the link: इतिहास.

Journal articles on the topic 'इतिहास'

Author: Grafiati
Published: 2 June 2025
Last updated: 31 July 2025

Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles

Select a source type:

Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'इतिहास.'

Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.

You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.

Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.

1

पौड्याल Poudyal, ज्ञानेन्द्र Gyanendra. "नेपाल इतिहास सङ्घको आठौं महाधिवेशन (२०७८) प्रसङ्ग {Proceedings of the Eighth Congress of Nepal History Association (2078)}". HISAN: Journal of History Association of Nepal 8, № 1 (2022): 134–38. http://dx.doi.org/10.3126/hisan.v8i1.53096.

Full text
Abstract:
इतिहास विगतमा घटेका सत्य तथ्य घटनाहरूको विवरण हो । त्यसैले इतिहासले अतितका सत्य र तथ्यलाई केलाउँदै प्रस्तुत गर्दछ । हिजोको सत्य र तथ्यबाट आज सिक्दै भोलिको लागि सही मार्ग पहिल्याउन इतिहासको अध्ययन जरूरी हुन्छ । हरेक वस्तु र विषयको इतिहास हुन्छ । इतिहास विनाको विषय र वस्तु नै हुँदैन । इतिहासको ज्ञान विना कुनै पनि वस्तु तथा विषयको प्रगति र विकास असंभव हुन्छ, त्यसैले इतिहास मानव जीवन र सजिव निर्जिव वस्तु सबैको अध्ययनको विषय हुनुसक्छ । इतिहासको अध्ययन र विश्लेषण गरेर मात्र अगाडि बढ्नाले मात्र जो कोहीले सफलता प्राप्त गर्दछ । इतिहासबाट पाठ सिकेर अगाडि बढ्ने सङ्घसंस्था राष्ट्रले नै प्रगति र विकास गर्न
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
2

खत्री Khatri, नृसिह कुमार Nrisingh Kumar. "प्रा. डा. तुलसीराम वैद्यको इतिहास लेखनमा योगदान र व्यक्तित्व". HISAN: Journal of History Association of Nepal 10, № 1 (2024): 146–50. https://doi.org/10.3126/hisan.v10i1.74908.

Full text
Abstract:
वि.सं.२०२० सालभन्दा पछाडि नेपालको इतिहास विषयको लेखन र अध्ययनमा विद्यालय तहमा इतिहासलाई जोडदिने, कलेज र विश्वविद्यालय तहमा पनि यस विषयलाई बढी अध्ययन र अनुशन्धानमा जोड दिने काम भएको थियो । लोकसेवा आयोगको परीक्षामा पनि इतिहास विषयको गहन अध्ययन गर्ने विद्यार्थीहरू उत्तीर्ण भएर सेवा प्रवेश गरेका थिए । त्यो समयदेखि इतिहास विषयको महत्व निकै बढेको थियो । “सवै घटनावलीहरू, तथ्यहरू इतिहासको कोष भण्डारमा जान्छन् र अरु विभिन्न बिषयहरूलाई भरण पोषण गर्दछ,” भनिन्छ । इतिहासलाई अध्ययन, अनुशन्धान, चिन्तन, मनन र विश्लेषण गर्नु पर्दछ । इतिहास विगतलाई सम्झना गर्नु पर्दछ तर कम कोट्याउने हो, धेरै होइन । वाहिरी विषयक
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
3

देवकाते, प्रा.डॉ.बाळासाहेब नानासाहेब. "इतिहासातील वसाहतवादी इतिहासलेखन प्रवाह: एक अभ्यास". International Journal of Advance and Applied Research 6, № 4 (2025): 184–87. https://doi.org/10.5281/zenodo.14638127.

Full text
Abstract:
<strong>प्रस्तावना:&nbsp;</strong>इतिहास या शब्दाचा अर्थ इति+ ह+ आस असा असून &lsquo;काय घडले &nbsp;कसे घडले' हे सांगत असतो. इतिहास या ग्रीक शब्दाचा अर्थ &lsquo;हिस्ट्रोरिया&rsquo; असा आहे. जाणून घेणे, शोध घेणे असा असून इतिहासाच्या इंग्रजी History या शब्दाचा अर्थ माहिती घेणे शोध घेणे असा आहे. भूतकाळात घडून गेलेल्या गोष्टीची नोंद इतिहासातून प्रतिबिंबित होत असते. इतिहास ही संकल्पना मानवाच्या घडामोडीशी निगडित असून मानवाने केलेल्या कार्याची महती इतिहासात साकार होत असते. पृथ्वीवर मानवाची उत्पत्ती, अस्तित्व उदयास आले तेव्हा पासून मानवाचा &nbsp;इतिहासाशी संबंध जोडला गेला आहे. मानव हा प्राणी असून त्यान
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
4

डॉ.विकास, विलासराव शिंदे. "वंचितांचा इतिहास : इतिहास लेखन क्षेत्रातील नवीन प्रवाह". International Journal of Advance and Applied Research 3, № 5 (2022): 150–53. https://doi.org/10.5281/zenodo.7398665.

Full text
Abstract:
अठराव्या शतकापासून इतिहास विषयक रुढ धरणांना आव्हान देणारे नवनवे प्रवाह अवतरू लागले. या प्रवाहांनी इतिहास या ज्ञान शाखेच्या कक्षा मोठ्या प्रमाणात रुंदावल्या. इतिहास या विद्याशाखेमध्ये स्थानिक इतिहास, प्रादेशिक इतिहास, पर्यावरणाचा इतिहास, खाद्यसंस्कृतीचा इतिहास आणि सबाल्टर्न म्हणजेच वंचितांचा इतिहास यासारखे असे अनेक प्रवाह निर्माण झाले. या इतिहास लेखनाने परंपरागत व अभिजन इतिहास लेखन पद्धतीला आव्हान दिले. आणि इतिहास लेखनासाठी नवीन क्षितीचे खुली केली. या सबाल्टर्न इतिहास लेखन पद्धतीमुळे भारतीय इतिहासामध्ये नवीन विचारमंथन घडून आले. वसाहतवादी, राष्ट्रवादी, मार्क्सवादी या पारंपारिक इतिहास लेखन प्रवाह
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
5

गौतम गौतम, मुरारीकृष्ण Murari Krishna. "इतिहास र समाज: अन्योन्याश्रित सम्बन्ध". HISAN: Journal of History Association of Nepal 10, № 1 (2024): 192–97. https://doi.org/10.3126/hisan.v10i1.74923.

Full text
Abstract:
इतिहास कालक्रमिक र त्रिकालदर्शी शास्त्र हो समाजको संरचनात्मक सिर्जना सँगसँगै मानवीय उपलब्धीहरुको पनि अन्योन्याश्रित हुँदै प्रत्येक क्रियाकलापहरुको अभिलेखन र प्रक्रियाद्वारा प्रत्यक्षीकरण निरन्तरर परिचालित हुन्छ । समाजका प्रत्येक फेरबदल र परिवर्तनहरुलाई इतिहासले वस्तुपरक यथार्थताको कसिभित्र मूल्याङ्कन गरिरहन्छ । समाजको समसामयिक पक्ष र इतिहास विधाको अध्ययनक्षेत्र सँगसँगै चलायमान हुने गर्दछ । त्यसैले इतिहास समाजको दर्पण हो भने राष्ट्रलाई चिनाउने सकल ऐना पनि हो । इतिहास समाज (History &amp; Society) एक अर्काका परिपूरक विषयहरू हुन् । दुबैमा निरन्तर अन्योन्याश्रित सम्बन्ध रहिरन्छ । लगातारिताका रूपमा
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
6

शेख, डॉ. जब्बार, та प्रा. डॉ. कैलास सोनवणे. "जागतिक स्तरावरील कर्तबगार महिला". International Journal of Advance and Applied Research 5, № 30 (2024): 235–40. https://doi.org/10.5281/zenodo.13990101.

Full text
Abstract:
स्त्रीवादी इतिहासाची स्वतंत्र शाखा विकसित होत आहे. इतिहासातील स्त्रियांचे स्थान शोधण्याचा प्रयत्न या शाखेमार्फत केला जात आहे. समाजातील त्यांच्या दुय्यम स्थान विषयी चिकित्सा केली जाते स्त्रियांच्या उत्थानासाठी इतिहासातील घडून गेलेल्या स्त्रियांचा इतिहास स्त्रियांच्या प्रगतीस कशी प्रेरणादाई होईल याची मांडणी करतो. समाज निर्मितीमध्ये स्त्रियांची भूमिका शोधण्याचा प्रयत्न स्त्रीवादी विचार करतो. स्त्रियांना अवकाश मिळाल्यास त्यांनी पुरुषांप्रमाणे कृती करू शकतात. स्त्रियांनी मिळालेल्या संधीचा उपयोग करून स्वतःचे वा समाजाचे जीवन उजळून टाकले, स्त्रिया या केवळ इतिहासात उपस्थित नव्हत्या नाव्ठ्या तर त्या इति
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
7

Parajuli, Jagat Prasad. "ऐतिहासिक जनआन्दोलन २०४६ : बहुदलीय व्यवस्थाको पुनस्र्थापना". Historical Journal 14, № 2 (2023): 118–30. http://dx.doi.org/10.3126/hj.v14i2.59070.

Full text
Abstract:
‘स्वतन्त्रता’ मानवीय जीवन पद्धतिको लागि अनिवार्य शर्त हो र यसको प्राप्ति मानिस मात्रको नैसर्गिक अधिकार पनि हो । त्यसैले संसारका अधिकांश देशका मानिसहरूले स्वतन्त्रता प्राप्तिका लागि ठूला—ठूला संघर्ष गरेका छन् । युगान्तकारी घटनाहरू घटाएका छन् । यस्ता घटनाहरूले धेरै मुलुकहरूमा प्रजातान्त्रिक व्यवस्था स्थापना गराएर स्वतन्त्रताको प्रत्याभूति दिएका छन् । ‘स्वतन्त्रता’ प्रजातान्त्रिक परिपाटीमा मात्र अंकुराउँछ, फस्टाउँछ र सुरक्षित हुन्छ । नेपालमा पनि प्रजातन्त्र स्थापनाका निमित्त महत्वपूर्ण आन्दोलनहरू भएका छन् । नेपाली जनताले आप्mनो अधिकार र मर्यादित जीवनका लागि गरेका त्यागपूर्ण संघर्षहरूमा २००७ सालको
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
8

श्रेष्ठ Shrestha, रविन Rabin. "नेपालभाषा शिक्षाया इतिहास". Nepalbhasha 1, № 1 (2022): 57–74. http://dx.doi.org/10.3126/nepalbhasha.v1i1.47302.

Full text
Abstract:
आधुनिक शिक्षाया संस्थागत व्यवस्था न्हेव नेपालय्‌ नं भारतय्‌ छेलाबुलाय्‌ दुगु वैदिक वा संस्कृत शिक्षा व वौद्ध शिक्षा परम्परा निगूकथंया शिक्षा छेलाबुलाय्‌ वयाच्वंगु ख:। किरातकालया शिक्षावारे एकिन याय्‌फूगु मदु । मल्लकालय्‌ मल्ल जुजुपिन्सं जनतायात शिक्षा बीमा: थेँ मताय्‌कू । शाहकालया पूर्वार्द्धय्‌ सर्वसाधारणया नितिं स्कूल चाय्‌कुगु खनेमदु । दरवारय्‌ राजगुरु तया: ब्वँकीगु ख:सा मेपिं गुरुया छेँय्‌ वना: ब्वनीगु ख:। आधुनिक शिक्षाया प्रारम्भ विसं १९१० सालं दरवार हाईस्कूलं जुल । नेपालभाषा शिक्षाया प्रारम्भ महावीर स्कूल व नेपाल राष्ट्रिय विद्यापिठं जूगु खनेदु । थौंकन्हय्‌ वया: पूर्व प्राथमिक तगिंनिसे प
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
9

Dr., Madhukar Vithoba Jadhav. "भारतीय राष्ट्रध्वजाचा इतिहास". International Journal of Advance and Applied Research 3, № 5 (2022): 55–58. https://doi.org/10.5281/zenodo.7397491.

Full text
Abstract:
<strong>प्रस्तावना:</strong> भारताला स्वातंत्र्य मिळून या वर्षी ७५ वर्ष पूर्ण होतआहेत. त्या निमित्ताने होणा-या सोहळ्याला &lsquo;आजादी का अमृत महोत्सव&rsquo; असे नाव दिले आहे. या प्रसंगी भारत सरकारने &lsquo;हर घर तिरंगा&rsquo; या मोहिमेची सुरुवात केली आहे.या अभियाना अंतर्गत १३ ते १५ ऑगस्ट या दरम्यान पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी प्रत्येक घरावर तिरंगा फडकवण्याचे आवाहन केले आहे.राष्ट्राभिमानाचे प्रतिक म्हणजे भारताचा राष्ट्रध्वज होय. भारताचा राष्ट्रध्वज भारतीय लोकांच्या आशा आणि आकांक्षांचे प्रतिनिधित्व करतो. राष्ट्रध्वज हा त्या देशाची ओळख असते. यशाचे, मानाचे व आदर्शाचे चिन्ह म्हणून ध्वजाचा वापर अगद
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
10

हमाल Hamal, सीता Sita. "चमार जातिको इतिहास". HISAN: Journal of History Association of Nepal 10, № 1 (2024): 231–39. https://doi.org/10.3126/hisan.v10i1.74936.

Full text
Abstract:
चमारलाई नेपाली शब्दसागरमा छालाको मालसामान बनाउने एक जाति, सार्की, मिझार, मिजार (कदर गर्दा) भनिएको छ । चमार जाति भारतको विहार र उत्तरप्रदेश लगायत बङ्गालबाट ईशाको पहिलो शताब्दीतिर नेपालमा प्रवेश गरेर तराई र मधेसका बस्तीहरूमा बसोबास गरेका हुन् । यस जातिलाई नेपालको पहाडी क्षेत्रमा सार्की, हरिजन भनिन्छ भने तराईका विविध क्षेत्रमा यिनीहरूलाई चमार, राम, हरिजन र रविदास भनेर सम्बोधन गरिन्छ । चमार जातिको चर्चा आर्य सनातन हिन्दु धर्म, वर्णव्यवस्था, धर्मग्रन्थ, रामायण र महाभारत, पुराण र उपनिषद र वंशावलीहरूमा पनि पाइएको छ । नेपाली सभ्यता तथा संस्कृतिभित्र अनेकौं जातीय समूहहरूको सिर्जना र संरचना हुँदै दलित स
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
11

पाण्डे, विष्णु प्रसाद. "राष्ट्रियता र सामरिक महत्व: एक अन्तरघोलित सम्बन्ध (Nationality and strategic importance: an interconnected relationship)". Unity Journal 3, № 01 (2022): 350–63. http://dx.doi.org/10.3126/unityj.v3i01.43337.

Full text
Abstract:
राष्ट्रको इतिहाससँग राष्ट्रियताको मर्म र भावना गाँसिएको हुन्छ भने राष्ट्रियताभित्र मानिसको इतिहासले निर्माण गरेको आत्मसम्मानसमेत जोडिएको हुन्छ । नागरिकको आत्मसम्मान र स्वाभिमानका साथ राष्ट्रको जन्म, विकास र अन्त्यसमेत हुने गर्दछ । राष्ट्रियता त्यस देशका नागरिकहरूको गौरवपूर्ण इतिहासको प्रतीक पनि हो । इतिहासका कुनै पनि कालखण्डमा पराधीन बन्न नपरेको हाम्रो स्वतन्त्र अस्तित्व नै हाम्रो राष्ट्रियता हो । राज्य एकीकरणको समयदेखि नै दुई ढुङ्गाबिचको तरुलको रूपमा रहेको मान्यता र सोचमा आज परिवर्तन आएको छ । उदयोन्मुख शक्ति राष्ट्रहरू भारत र चीनबिच भूराजनीतिक र सामरिक दृष्टिले अत्यन्त महत्त्वपूर्ण अवस्थितिका
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
12

डॉ.कविता, राजेंद्र तातेड. "ऐतिहासिक अध्ययन मे भारतीय ज्ञान परंपरा का महत्व". International Journal of Advance and Applied Research S6, № 18 (2025): 225–32. https://doi.org/10.5281/zenodo.15245407.

Full text
Abstract:
<em>ज्ञानराशी</em><em> के संचित कोश का नाम साहित्य हे</em><em>, जिसके चिंतन, मनन, परिशिलन से बौद्धिक विकास होता है.भारतीय इतिहास के संदर्भ मे कहा जाता है की इतिहास लेखन के प्रति भारतीयो की विमुखता भारतीय संस्कृती का भारी दोष है. अलबेरूनी तथा अन्य युरोपीय इतिहासकारोने भारत के इतिहास लेखन के संदर्भ मे, प्रश्नचिन्ह उपस्थित किये है. किंतु प्राचीन भारत से प्राप्त साधनोसे ज्ञात होता है कि भारतीयो ने इतिहास लेखन को&nbsp; अपने जीवन मे स्थान दिया था. प्रस्तुत लेखमे प्राचीन भारतीय इतिहास प्राचीन भारतीय इतिहास के संदर्भ मे साहित्य के विविध प्रकार की जानकारी के साथ ऐतिहासिक साधन के रूप में अध्ययन किया गया
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
13

., राजबीर, та डॉ दिवाकर त्रिपाठी. "भारतीय इतिहास लेखन की विभिन्न अवधारणाओं का समीक्षात्मक अध्ययन". Humanities and Development 18, № 1 (2018): 47–51. http://dx.doi.org/10.61410/had.v18i1.109.

Full text
Abstract:
भारत में विदेशियों की शासन सत्ता स्थापित हो जाने के पश्चात् अठारहवीं सदी में कई यूरोपीय विद्वानों की रूचि भारतीय इतिहास एवं संस्श्ति की ओर दिखाई देती है इनमें विलियम जोन्स, मैक्समूलर, जेम्स प्रिसेप, कोलबु्रक प्रमुख है। भारत में साम्राज्यवादी इतिहास लेखन के श्ष्टिकोण के पीछे ब्रिटिश साम्राज्य की सुरक्षा एवं स्थायित्व की भावना प्रबल रूप से विद्यमान थी। औपनिवेशिक साम्राज्यवादी विचारधारा के इतिहासकारो में जेम्स मिल, एल्फिंसटन, आर. कूपलैण्ड, पर्सिवल स्पीयर आदि विद्वानों के नाम प्रमुखता से लिये जाते हैं। साम्राज्यवादी इतिहास लेखन के प्रतिक्रिया स्वरूप भारतीय विद्वानों ने राष्ट्रवादी इतिहास लेखन का श
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
14

Adhikari, Achyut. "लिच्छवि राजनैतिक व्यवस्था : एक विवेचना". Journal of Development Review 8, № 1 (2023): 159–66. http://dx.doi.org/10.3126/jdr.v8i1.57148.

Full text
Abstract:
नेपालको इतिहास प्रामाणिक रूपमा लिच्छविकालमा मानदेवको समयबाट नै सुरु हुन पुगेको देखिन्छ । पहिलोचोटि नेपालको इतिहासको बारेमा थुप्रै विवरणहरू मानदेवको समयमा प्राप्त हुन गयो । बाहिरबाट प्रवेश गरेको मानिएको लिच्छवि वंशले किरातकालमा प्रवेश गरी नेपाल खाल्डोमा वि.सं. ९३७ सम्म भोग गर्न सकेको देखिन्छ । इस्वी संवत् २०५ को आसपासतिर किरात शासनलाई भङ्ग गरी स्वतन्त्र लिच्छवि शासन सञ्चालन गर्न लिच्छविहरू सफल भएको चर्चा इतिहास शिरोमणि बाबुराम आचार्यको लेखनबाट प्राप्त हुन आएको पाइन्छ । मानदेवको समयदेखि लिच्छविकालीन इतिहास बढी स्पष्ट र प्रामाणिक हुन पुगेको देखिन्छ । मानदेव अघिका ऐतिहासिक प्रमाणहरू प्रष्ट रूपमा प
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
15

Mishra, Vijay Prasad. "विराटनगरको बस्ती विकासको इतिहास". Historical Journal 14, № 2 (2023): 178–87. http://dx.doi.org/10.3126/hj.v14i2.59076.

Full text
Abstract:
नेपालको कोशी प्रदेशको राजधानी विराटनगरको पुरानो नाम नेपालगञ्ज र त्यसपछि चन्द्रगञ्ज थियो । यहाँको पुरानो बस्तीको नाम गोग्राहाघाट हो । भाषाविज्ञ बालकृष्ण पोखरेलले एकप्रसङ्गमा ‘गोग्राहा, नेपालगञ्ज र चन्द्रगञ्जभन्दा विराटनगर कान्छो नाम हो’ भनी उल्लेख गरेका छन् । अहिलेको विराटनगरमा मोरङ्को सदरमुकाम आउनुभन्दा अघि गोग्राहा, खार्जी, पोखरीया, तीनपैनी, शंकरपुर, महुवा, गहेली, जहदा, बकरी, रानी जस्ता बस्तीहरू थिए । त्यतीखेरको मूख्यबस्ती दक्षिणमा रानीतिर नै केन्द्रित थियो । उत्तरतर्फ जंगल थियो । कालाज्वरको विगविगी भएकोले यहाँ बसोबास गर्न कोही मान्दैनथे । खेती र बस्ती विकासका लागि राणाहरूले विराटनगर क्षेत्रम
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
16

दूबे, आनन्द कुमार, та एन के तिवारी*. "अयोध्या का धार्मिक इतिहास". Humanities and Development 17, № 2 (2022): 118–21. http://dx.doi.org/10.61410/had.v17i2.82.

Full text
Abstract:
अयोध्या पुरी का वर्णन विभिन्न धार्मिक ग्रन्थों में धर्म नगरी के रूप में किया गया है। परम्पूज्य गोस्वामी तुलसीदास जी से लेकर महाकवि कालीदास जी द्वारा अयोध्या के महात्म्य का विवेचन किया गया है। हिन्दू धर्म ग्रन्थों के साथ-साथ जैन, बौद्व आदि धर्म ग्रन्थों में अयोध्या की प्राचीनता एवं महत्ता का उल्लेख प्राप्त होता है। वेदो में इस नगरी को दिव्य तथा अलौकिक रूप में दर्शाया गया है प्रभू श्रीराम की जन्म स्थली के साथ-साथ अयोध्या का सम्बन्ध जन मानस के भाव से गहराई से जुड़ा हुआ है।
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
17

उपाध्याय, महेन्द्र कुमार, та नितेश उपाध्याय*. "इतिहास में शोध प्रविधि". Humanities and Development 16, № 1-2 (2021): 70–74. http://dx.doi.org/10.61410/had.v16i1-2.15.

Full text
Abstract:
इतिहास का दृश्यमान मुख्य स्वरूप वास्तव में अनेक सूक्ष्म परिघटनाओं का समेकित रूप होता है। इतिहासकार एवं शोधार्थी इन्हीं सूक्ष्म तत्त्वों को उद्भासित कर इतिहास को समग्रता से देखने का प्रयास करता है। ऐतिहासिक विकास की यह प्रक्रिया निरन्तर गतिमान होती है। यह गतिशीलता नवीनतम ऐतिहासिक शोधों तथा ज्ञान के बदलते प्रतिमानों पर आधारित होती है।&#x0D; शोध विद्यमान आँकड़े या अभी तक अज्ञात आँकड़े पर आधारित होता है। शोध का अर्थ मात्र नवीन अन्वेषण नहीं अपितु एक नवीन विन्यास, नवीन दृष्टिकोण और नवीन साक्ष्य भी है।
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
18

सक्सेना, डा ममता. "भारतीय चित्रकला का इतिहास:". International Journal of Arts, Humanities and Social Studies 6, № 1 (2024): 11–14. http://dx.doi.org/10.33545/26648652.2024.v6.i1a.79.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
19

दूबे, आनन्द कुमार, та प्रो एन के तिवारी. "अयोध्या का राजनैतिक इतिहास". Humanities and Development 18, № 1 (2018): 10–12. http://dx.doi.org/10.61410/had.v18i1.98.

Full text
Abstract:
आदि मानव मनु ने कोसल देश की राजधानी अयोध्या को निर्मित किया। इस प्रकार मनु अयोध्या के सर्वप्रथम शासक थे। मनु की कई सन्ताने हुई, इनमें एक पुत्र इक्ष्वाकु एवं पुत्री इला थी। इक्ष्वाकु से सूर्यवंश की उत्पत्ति हुई जिसने सम्पूर्ण उत्तर भारत पर अपना अधिकार जमाया। सूर्यवंश में इक्ष्वाकु के बाद 63वीं पीढ़ी में महाराजा दशरथ हुए। मनु के द्वारा पालित -पोषित प्रजा के कारण इस देश का नाम भारत पड़ा। जिसकी पुष्टि सुप्रसिद्व इतिहास मर्मज्ञ श्री विन्हामणि वैध जी ने किया है।
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
20

Gyawali, Shiva Saran. "बागलुङको पत्रकारिताको विवरणात्मक इतिहास". Pragnya Sarathi प्रज्ञा-सारथि 23, № 1 (2025): 27–38. https://doi.org/10.3126/ps.v23i1.77513.

Full text
Abstract:
प्रस्तुत लेख बागलुङको पत्रकारिताको विवरणात्मक इतिहासको अभिलेखनसँग सम्बन्धित रहेको छ । यो जिल्लाको पत्रकारिता वि. सं. २००८ मा हातले लेखेर प्रकाशित भएको ‘सही बाटो’ समाचार पत्रबाट सुरु भएर अनलाइनसम्म विकास भएको छ । २०२० को दशकबाट पत्रकारिता मुद्रण युगमा प्रवेश ग¥यो । मुद्रणमा प्रवेश भए पछि समाचार पत्रका पाक्षिक, साप्ताहिक, अर्धसाप्ताहिक, दैनिक स्वरूप पनि देखा परेको पाइन्छ । यो जिल्लामा साहित्यिक पत्रकारिताको स्थापित परम्परा छ । यहाँको साहित्यिक पत्रकारिता पनि साहित्यिक र अनुसन्धानमूलक दुई धारमा विकसित छ । साहित्यिक पत्रकारिता व्यक्तिगत प्रयत्न र समपर्णमा आधारित छ भने अनुसन्धानमूलक पत्रकारिताको वि
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
21

Thapa Shrestha, Tilu. "तनहुँ राज्यको राजनैतिक इतिहास". Historical Journal 16, № 1 (2025): 128–41. https://doi.org/10.3126/hj.v16i1.76378.

Full text
Abstract:
नेपालको उत्तर मध्यकालमा साना ठूला गरी ५२ भन्दा बढी राज्यमा विभाजित थियो । ती राज्यहरुमध्ये तनहुँ राज्य गण्डकी प्रश्रवण क्षेत्रमा अवस्थित चौबिसी राज्य अन्तर्गत पर्दथ्यो । तनहुँ राज्यको स्थापना पाल्पाका राजा मुकुन्दसेन प्रथमका साहिला छोरा भृङ्गी सेनले वि.सं.१६१० मा गरेका थिए । चौबीसी राज्यहरू बीच तनहुँ राज्य आर्थिक रूपमा सबल र सामारिक रूपमा महत्वपूर्ण राज्य मानिन्थ्यो । तनहुँ राज्यमा पहाडी र तराई दुवै प्रकारका भूभागहरु पर्दथे । तराई भूभागको सिमाना भारतको विहार प्रान्तसँग जोडिएको हुँदा भारतबाट अंग्रेजहरु तनहुँको तराई भूभाग हुँदै काठमाडौँ उपत्यका छिर्न सक्ने सम्भावना गोरखाका राजा पृथ्वीनारायण शाहल
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
22

मिश्र Mishra, विजय प्रसाद Bijaya Prasad. "नेपाल तराई कांग्रेसको इतिहास". Research Journal on Multi-disciplinary Issues 5, № 1 (2024): 143–52. https://doi.org/10.3126/rjmi.v5i1.73713.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
23

Singh, Shatrujeet. "भारतीय रंगमंच का इतिहास". International Journal of Social Science and Education Research 4, № 1 (2022): 73–78. https://doi.org/10.33545/26649845.2022.v4.i1a.283.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
24

हिदायेव, मिरवाहीद. "हिंदी पत्रकारिता का इतिहास". Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences 4, № 22 (2024): 128–31. https://doi.org/10.5281/zenodo.13765734.

Full text
Abstract:
&nbsp; हिंदी पत्रकारिता का इतिहास भारतीय राज्य के इतिहास से घनिष्ठ रूप से जुड़ा हुआ है। इसे चार मुख्य कालों में विभाजित किया जा सकता है । भारत में प्रकाशित होने वाला पहला हिंदी भाषा का अखबार, उदंत मार्तंड (द राइजिंग सन), 30 मई 1826 को शुरू हुआ।&nbsp;इस दिन को "हिंदी पत्रकारिता दिवस" के रूप में मनाया जाता है, क्योंकि इसने हिंदी भाषा में पत्रकारिता की शुरुआत को चिह्नित किया था।
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
25

सिंह, डॉ. कु. विनीता. "महिला आन्दोलन का इतिहास". International Journal of Advance and Applied Research 5, № 44 (2024): 216–118. https://doi.org/10.5281/zenodo.14711350.

Full text
Abstract:
<strong>सारांश</strong><strong>:-</strong> vk/kqfud Hkkjr ds bfrgkl esa 19oha lnh esa gesa vusd lq/kkjoknh vkanksyu tSls&amp; fo/kok iqufoZokg] lrh izFkk o ckyfookg ij jksd] L=h&amp;f&rdquo;k{kk vkfn eqn~ns fn[krs gSaA bls efgyk vkanksyu dh igyh ygj ekuk tkrk gSA vkanksyu dh nwljh ygj Lora=rk laxzke ls tqM+h gS ftlesa efgykvksa us vusd Lrjksa ij Hkkx fy;kA ml le; dbZ jk&rsquo;V&ordf;Lrjh; efgyk laxBu cus tSls ^vky bafM;k foesal dkaQjsal^] ^us&rdquo;kuy QSMjs&rdquo;ku vkWQ bafM;u fofeu^ vkSj ^foesal bafM;k ,lksfl,&rdquo;ku^A bUgksaus L=h f&rdquo;k{kk] erkf/kdkj] inkZ vkSj O;fDrxr vf/kdkjksa ds
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
26

ज्ञवाली, शिवशरण. "मोफसलको छापा पत्रकारिताको ऐतिहासिक दिग्दर्शन". Journal of Development Review 9, № 1 (2024): 132–50. http://dx.doi.org/10.3126/jdr.v9i1.69045.

Full text
Abstract:
प्रस्तुत लेख मोफसलको पत्रकारिताको विवरणात्मक इतिहाससँग सम्बन्धित छ । नेपालको मोफसलमा छापा पत्रकारिताको इतिहास के कसरी विकास भएको छ भन्ने मुख्य समस्यामा आधारित रहेर लेख तयार गरिएको छ । त्यसैले लेखले मोफसलको छापा पत्रकारिताको इतिहासको सामान्य दिग्दर्शन प्रस्तुत गर्ने उद्देश्य राखेको छ । यसमा पुस्तकालय कार्यका माध्यमबाट प्राथमिक सामग्री र द्वितीयक सामग्री खोजी गरिएको छ । प्राथमिक सामग्री पत्रकारिताको इतिहाससँग सम्बन्धित पुस्तक, पत्रपत्रिका आदि रहेका छन् भने द्वितीय सामग्रीमा साहित्येतिहाससँग सम्बन्धित साहित्य इतिहासको विवरण रहेको छ । प्राथमिक सामग्रीको गुणात्मक पद्धतिका आधारमा विश्लेषण गरेर निष्क
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
27

कार्की Karki, गोविन्द मान Govinda man सिंह Singh. "पूर्वाञ्चलको इतिहास लेखन : समस्या र समाधान Purbanchalko Itihas Lekhan: Samasya ra Samadhan". Tribhuvan University Journal 28, № 1-2 (2013): 341–52. http://dx.doi.org/10.3126/tuj.v28i1-2.26264.

Full text
Abstract:
नेपालको इतिहास लेखनमा सर्वप्रथम अङ्ग्रेजहरूले कलम चलाएको पाइन्छ ।तर विगतका पछिल्ला वर्षहरूमा नेपालका विद्वान तथा शोधकर्ताहरूले राजधनीकाठमाडौँबाट वाहिर गएर मेचीदेखि महाकालीसम्म सबैतिरका राजनैतिक, सामाजिक,आर्थिक, प्रशासनिक, सास्कृतिक, धार्मिक आदि विषयसँग सम्वन्धित विषयहरूमा खोज रअनुसन्धान गर्ने परम्पराको थालनी भएको छ । यसै सन्दर्भमा नेपालको पश्चिम र पूर्वीक्षेत्रको इतिहास क्रमशः उजागर हुँदैछ । तर तुलानात्मक रूपमा पश्चिमाञ्चल क्षेत्रकोअनुपातमा पूर्वाञ्चल क्षेत्रको इतिहास लेखनमा ठोस उपलब्धि हात लाग्नसकेको छैन ।वास्तवमा क्षेत्रीय इतिहास नआइकन राष्ट्रिय इतिहास पूर्ण हुँदैन । यसै सन्दर्भमाविभिन्न विष
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
28

कुमार, चंदन. "झारखंड के पत्रकारिता का इतिहास". SCHOLARLY RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES 10, № 73 (2022): 17763–66. http://dx.doi.org/10.21922/srjis.v10i73.11682.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
29

प्रा.डॉ.बाळासाहेब, नानासाहेब देवकात. "सबाल्टर्न स्टडीजचे इतिहास लेखनातील योगधान". International Journal of Advance and Applied Research 3, № 5 (2022): 232–34. https://doi.org/10.5281/zenodo.7403033.

Full text
Abstract:
इटालियन विचारवंत ग्रामचीने वंचित, उपेक्षित, शोषित, कष्टकरी, कामगार, शेतकरी इत्यादी वर्गांचा इतिहास मांडला आहे. सामाजिक, आर्थिक व राजकीयदृष्ट्या मागासलेला समाज असतो. त्यात सबाल्टर्न हा शब्द वापरला आहे.भारतीय समाजात जातवर्ग,जातिवरोधी चळवळी, धार्मिक चळवळी व ब्राम्हणेत्तर चळवळी याकडे इतिहासाकडे दुर्लक्ष झालेले दिसते. पुरुष प्रधान संस्कृतीचा प्रभाव यात दिसून येतो. १९५०-६० दशकात मार्क्सवादी विचारसरणीचा प्रभाव याकाळात दिसून येतो. &lsquo;Asiatic Mode of&nbsp; Production&#39; यात&nbsp; ही संकल्पना मांडली असून सरंजामशाही भारतात&nbsp; नव्हती परंतु निराशा देण्याची&nbsp; पध्दती होती. असे मार्क्स म्हणतो. नै
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
30

परिहार, सावित्री सिंह, та ज्योति चौबीसा. "महाराणा प्रताप का गौरवशाली इतिहास". International Journal of Political Science and Governance 7, № 4 (2025): 184–91. https://doi.org/10.33545/26646021.2025.v7.i4c.497.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
31

Talekar, P. R. "इतिहास आणि नवीन शैक्षणिक धोरण". International Journal of Advance and Applied Research 5, № 18 (2024): 38–43. https://doi.org/10.5281/zenodo.11654853.

Full text
Abstract:
शिक्षण पद्धतीच्या मार्गाने आज आपण तीन राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणातून प्रवास करीत २०२० च्या धोरणाच्या अंमलबजावणीच्या टप्प्यापर्यंत येऊन पोहोचलो आहोत. जे राष्ट्रीय शिक्षण धोरण १९६८ मध्ये आले, ते कोठारी आयोगाच्या शिफारशींवर आधारित होते. त्यात वयाच्या १४&nbsp; वर्षापर्यंत मोफत व सक्तीचे शिक्षण, शिक्षकांचे प्रशिक्षण आणि पात्रता तसेच तीन भाषांचे सूत्र, सर्वांना शिक्षणाची समान संधी, १०+२+३ अशी संरचना होती. १९८६ चे धोरण राजीव गांधींनी लागू केले. महिला, अनुसूचित जाती ,जमातींसह सर्वांना समान शिक्षणाची संधी प्रदान करणे, जिल्हा शिक्षण आणि प्रशिक्षण संस्था स्थापन करणे, देशभरात १०+२+३ पॅटर्न च तत्काळ अमलबजावणी
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
32

डॉ., भूपाल सिंह राठौड़. "फुटबॉल के खेल का इतिहास". International Journal of Contemporary Research in Multidisciplinary 3, № 5 (2024): 79–81. https://doi.org/10.5281/zenodo.13749417.

Full text
Abstract:
फुटबॉल के खेल का इतिहास प्राचीन सभ्यताओं तक फैला हुआ है जिसमें मनुष्य ने खेल और मनोरंजन के साधन के रूप में गेंद के साथ खेल खेलना शुरू किया। हालांकि आधुनिक फुटबॉल की उत्पत्ति 19वीं शताब्दी के इंग्लैंड में हुई थी। इसे पहले "एसोसिएशन फुटबॉल" कहा जाता था और इसे अन्य प्रकार के फुटबॉल खेलों से अलग करने के लिए नियमों की एक संहिता को बनाया गया जिसे "कैम्ब्रिज नियम" के नाम से जाना जाता है।<strong><em> </em></strong>1863<strong><em> </em></strong>में इंग्लैंड में फुटबॉल एसोसिएशन की स्थापना हुई<strong><em>, </em></strong>जो दुनिया का पहला फुटबॉल संघ था और इसे फुटबॉल के औपचारिक नियमों के तहत संगठित किया ग
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
33

सौरभ, श्रीवास्तव. "भीमबेटका चित्रकला तकनीक एवं इतिहास". Science world a Monthly e magazine 5, № 1 (2025): 6116–18. https://doi.org/10.5281/zenodo.14773218.

Full text
Abstract:
भारत के हृदय एवं मध्य क्षेत्र के रूप में जाना जाने वाला राज्य मध्य प्रदेश जो अपनी कई कला एवं गुफा कला के रूप में विख्यात है, उनही में से एक स्थान मध्य प्रदेश में बसे भोपाल के भीमबैठिका का भी है । भीमबेटका मध्यप्रदेश के भोपाल से करीब 44से 50 किमी की दूरी पर स्थित है । कई शीलश्रयों के झुंडो के रूप मे विख्यात यह स्थल अपने गुफा चित्र के लिए एवं मानव विकास के इतिहास को दर्शाने के लिए विख्यात है । <strong>चित्र 1-</strong> <strong>भीमबेटका</strong><strong> प्रवेशद्वार शीला</strong>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <strong>चित्र 2</strong>- <strong>भीमबेटक
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
34

डॉ., उमेश अशोक साळुंखे. "भारतीय स्वातंत्र्यसंग्रामातील पंढरपूर शहर आणि गोफण साप्ताहिकाचे योगदान: एक अभ्यास". International Journal of Advance and Applied Research 3, № 5 (2022): 154–56. https://doi.org/10.5281/zenodo.7398712.

Full text
Abstract:
इतिहास अभ्यासाचे विविध दृष्टीकोन विकसित झालेले आहेत त्यापैकी वंचितांचा इतिहास अर्थात सबाल्टर्न स्टडीज या दृष्टीकोनातून आज इतिहासाचा अभ्यास केला जात आहे. यामध्ये आदिवासी, मजूर, कामगार, स्त्रिया, असे दुर्लक्षित घटक ज्यांच्या इतिहासातील योगदानाचा कुठे उल्लेख केला गेला नाही अशा वंचित घटकावर त्यांच्या योगदानावर प्रकाश टाकण्याच्या उद्देशाने इतिहासामध्ये संशोधन होऊ लागले आहे. या संशोधनामध्ये काही दुर्लक्षित स्वातंत्र्यसैनिक त्यांचे स्थानिक इतिहासातील योगदान वृत्तपत्रांचे योगदान हे देखील सबाल्टर्न स्टडीजचाच भाग बनला आहे. यादृष्टीकोनातून पाहता सदर शोध निबंधामध्ये पंढरपूर शहर व या शहरातील &lsquo;गोफण&rs
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
35

पाठक, महेन्द्र. "भारतीय इतिहास लेखन में वैदिक साहित्य की प्रवृत्तियाँ". Humanities and Development 16, № 1-2 (2021): 58–61. http://dx.doi.org/10.61410/had.v16i1-2.12.

Full text
Abstract:
अतीत से लगाव मानव का जन्मजात गुण होता है और यह लगाव प्राचीन भारत के लोगों में अतीत के प्रति जीवन्त चेतना थी। भारतीय सन्दर्भ में यद्यपि यह एक सांसारिक मानवीय, ऐतिहासिक अतीत बोध के रूप में विकसित नहीं हो पायी, तथापि इतिहास की एक वाचिक अथवा मौखिक परम्परा का दिग्दर्शन हमें वैदिक संहिता में मिलता है। इसका आरम्भिक अस्तित्व ऋग्वैदिक काल में अस्पष्ट एवं अव्यवस्थित रूप में अपनी उपस्थिति दर्शाता है। स्वतंत्र इतिहास की पुस्तकों का उनके मौलिक रूप में संरक्षण नहीं किया गया। अद्यतन विद्यमान इतिहास, जिसका संरक्षण परवर्ती काल खण्ड में किया गया, कदाचित वही आंशिक रूप से बचा रहा गया।1 प्रो. पाठक की स्पष्ट स्थापन
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
36

अधिकारी Adhikari, बालाकृष्ण Balakrishna. "नेपाली साहित्यको संक्षिप्त इतिहास मा इतिहास चेतनायुक्त विचारधारा Nepali Sahityako Samkshipta Itihasma Itihas Chetanayukta Bichardhara". Tribhuvan University Journal 33, № 2 (2019): 203–22. http://dx.doi.org/10.3126/tuj.v33i2.33648.

Full text
Abstract:
ृदयाराम श्रेष्ठ र मोहनराज शर्माकृत नेपाली साहित्यको संक्षिप्त इतिहास ृ२०३४(२०५९)े मा इतिहास चेतनायुक्त विचारधाराको विश्लेषण गर्नु नै प्रस्तुत समालोचनाको मुख्यविषयक्षेत्र हो । ऐतिहासिक भौतिकवादी दर्शनमा आधारित रहेर उक्त कृतिको विश्लेषण गर्दाविचारधाराको स्रोत, विचारधारा र भावधाराको समन्वय, विचारधाराको वर्गीय पक्षधरता रविचारधारामा इतिहास चेतना गरी चारओटा मानदण्डलाई आधार बनाइएको छ । पुस्तकालयीयकार्यका आधारमा प्रस्तुत समालोचनाका सैद्धान्तिक र अवधारणात्मक सामग्रीको पुनर्निमाणबाटविश्लेषणका मानदण्ड तयार गरिएको छ भने सोद्देश्यमूलक यादृच्छिक छनोट विधिका आधारमाविश्लेष्य सामग्रीको चयन गरिएको छ । उक्त सामग
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
37

सुवेदी, धनप्रसाद. "नेपाली कवितामा जनजातीय बिम्बको प्रयोजन". DMC Journal 9, № 8 (2024): 1–14. https://doi.org/10.3126/dmcj.v9i8.74868.

Full text
Abstract:
यस अनुसन्धानमा समकालीन नेपाली कवितामा जनजातीय बिम्बको प्रयोजनको खोजी गरिएको छ।नेपाली कवितामा जनजातीय बिम्बहरूको धेरथोर प्रयोग हुँदै आएको भए पनि पछिल्लो समयमा यसको सचेत प्रयोग हुन थालेको छ।पछिल्लो समयमा जातीय, भाषिक, सांस्कृतिक जागरण बढेको छ र नेपाली साहित्यको मूल विषय नै पहिचान बन्दै गएको छ।जनजातीय बिम्बको प्रयोग विशेषगरी राई, लिम्बु, तामाङ, नेवार, चेपाङ, शेर्पा, थारु, मगर, गुरुङ आदि जनजातिका इतिहास, संस्कृतिसँग सम्बन्धित छन्।जनजातीय बिम्बको माध्यमबाट नेपाली समाजको विविधताको प्रतिबिम्बन गरिएको।जनजातिमाथिका उत्पीडन, विभेदको चित्रण गर्दै त्यस्तो विभेदको अन्त्यको आवश्यकता औंल्याइएको पाइन्छ।त्यसरी
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
38

Singh, Vikram. "Development of Historical Philosophy in Modern Literature." RESEARCH REVIEW International Journal of Multidisciplinary 9, no. 10 (2024): 175–78. http://dx.doi.org/10.31305/rrijm.2024.v09.n10.020.

Full text
Abstract:
Through the analysis of the nature and philosophy of history, it has been established that history is a fact-based and era-specific interpretation of human life, which evolves and develops within the dimensions of time and space. The impact of history on the literature of any period is visible in every place. The literature of a specific period or place reflects the historical events occurring in that specific time. In the history of literature, dynamism is given special importance. The influence of history on Hindi literature has persisted from ancient times to the present. Knowledge of an ev
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
39

Joshi, Homnath. "थैले खत्रीको इतिहास कथामा अनुभूतिको संरचना". BMC Research Journal 4, № 1 (2025): 251–66. https://doi.org/10.3126/bmcrj.v4i1.80171.

Full text
Abstract:
प्रस्तुत अनुसन्धानात्मक लेख साहित्यको समाजशास्त्रीय अध्ययनको प्रमुख मान्यताका रूपमा रहेको रेमन्ड विलियम्सको अनुभूतिको संरचनाका आधारमा कथाकार प्रदीप नेपालको ‘थैले खत्रीको इतिहास’ कथाको विश्लेषण गरिएको छ । समाजशास्त्रीय अध्ययनका लागि उपयुक्त रहेको कथाकार प्रदीप नेपालको ‘थैले खत्रीको इतिहास’ कथालाई विश्लेष्य सामग्रीको रूपमा प्रस्तुत गर्दै कथामा प्रस्तुत पिँढी र प्रभुत्वको अध्ययन गरिएको छ । प्रस्तुत कथामा केकस्तो पिँढी र प्रभुत्व छ र कथामा कसरी अनुभूतिको विशिष्ट संरचना निर्माण हुनपुगेको छ भन्ने सन्दर्भलाई सैद्धान्तिक आधारबाट विश्लेषण गरिएको छ । कथाकार प्रदीप नेपालको यस कथालाई अन्य विभिन्न समाजशास्
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
40

गौतम Gautam, बद्रीनारायण Badri Narayan. "बहुआयामिक व्यक्तित्व तुलसीराम वैद्य". HISAN: Journal of History Association of Nepal 10, № 1 (2024): 158–73. https://doi.org/10.3126/hisan.v10i1.74917.

Full text
Abstract:
काठमाडौँको सम्भ्रान्त भारदारी परिवारमा जन्मिएर शिक्षादिक्षाको उचित अवसर पाई आकर्षक प्रशासनिक पदमा जान ठिक्क परेका बेला पिताको वचन र मार्गदर्शनलाई शिरोधार्य गरी धेरैको रोजाइमा नपर्ने प्राध्यापन पेशामा प्रवेश गरेका तुलसीराम वैद्य आफ्नो मेहनत र कर्मबाट गुरुहरूका गुरु भन्दै स्मरण गरिने व्यक्तित्व बन्न सफल भएका व्यक्ति हुन् । आफ्ना कर्महरूले गर्दा नेपालका प्रख्यात इतिहासकार, ऐतिहासिक अध्ययन अनुसन्धानलाई अन्वेषणात्मक दृष्टिकोणबाट अगाडि बढाएर राष्ट्रिय इतिहास निर्माणको आधार तयार पार्न लागि पर्ने प्राज्ञ, आफ्ना घरायसी विषयवस्तु आवश्यकतालाई भन्दा शोधार्थी एवं ज्ञानात्मक भोक लिएर आउनेहरूलाई प्राथमिकता द
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
41

Jaipal, Vishal. "Reconstructing Indian History through Virtual Reality: New Dimensions of Experience and Education." RESEARCH REVIEW International Journal of Multidisciplinary 9, no. 6 (2024): 73–77. http://dx.doi.org/10.31305/rrijm.2024.v09.n06.010.

Full text
Abstract:
The aim of this research paper is to examine the possibilities and benefits of reconstructing Indian history through Virtual Reality (VR). VR technology can not only help bring history to life but can also play a vital role in providing it new dimensions of teaching and experience. This research analyses the various uses of VR, its impacts, and its potential contribution to the study and preservation of Indian history. Abstract in Hindi Language: इस शोध पत्र का उद्देश्य वर्चुअल रियलिटी (वीआर) के माध्यम से भारतीय इतिहास का पुनर्निर्माण करने की संभावनाओं और लाभों की जांच करना है। वीआर तकनीक न के
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
42

Mahesh, Kumar Mishra. "भारतीय हिन्दी सिनेमा के केन्द्र में 'सबाल्टर्न'पात्र और कथानक का विश्लेषण". IIS University Journal of Arts 9, № 2 (2020): 181–88. https://doi.org/10.5281/zenodo.10499912.

Full text
Abstract:
रंजीत गुहा की अगुवाई में कई विद्वानजनों ने इतिहास लेखन को संभ्रांतीय पूर्वाग्रह से ग्रस्त पाते हुए, इसके पुनः लेखनका कार्य इतिहास को नीचे से देखने (History from Below) के दृष्टिकोण से अपनाया। जिसे सबाल्टर्न स्टडी कहा जाता है।सबाल्टर्न की परिभाषा में लिंग, वर्ग, संस्कृति, भाषा, नस्ल,पद या अन्य दूसरे रूपमें 'आम जन' सम्मिलित किये गये हैं। सिनेमा,समाज का प्रतिबिम्ब है और अपने करीब 125 साल के इतिहास समाज को ही अंगीकृत करते हुए, कहानियों को अस्तित्व में लाता रहा है। इन कहानियों मेंमुख्यतः सबाल्टर्न आधारित नायक, नायिका, पात्र-चरित्र आदि को केन्द्र में रख कर कथानक का प्रस्तुतिकरण रहा है। भारतीय हिन्दी
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
43

महतो, राजीव कुमार. "झारखण्ड में जनजातीय विद्रोह का इतिहास". International Journal of Political Science and Governance 5, № 2 (2023): 124–26. http://dx.doi.org/10.33545/26646021.2023.v5.i2b.267.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
44

डॉ., भांजे विजयकुमार प्रल्हादराव. "इतिहास व पर्यावरण यातील अंतर-संबंध". International Journal of Advance and Applied Research 4, № 12 (2023): 124–26. https://doi.org/10.5281/zenodo.7824587.

Full text
Abstract:
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; मानवाला अनुभवांचा ठेवा प्रदान करणारी विद्याशाखा म्हणून इतिहास या विषयाला ओळखले जाते. कोणताही मनुष्य अथवा मनुष्याचा समुह इतिहासाशिवाय प्रगती करूच शकत नाही. त्यामुळे प्रत्येकाला इतिहासाचा अभ्यास करावा लागतो. आदिमानवापासून ते आजच्या प्रगत मानवापर्यंतचा विकास म्हणजे मानवाच्या प्रगतीचा इतिहास होय. मानवी संस्कृतीच्या वाटचालीमध्ये इतिहासाची भूमिका अतिशय महत्वाची असल्याने इतिहासाचा सखोल अभ्यास करणे अगत्याचे ठरते. 20 व्या शतकात इतिहासाकडे एक सामाजिक शास्त्र म्हणून पाहीले जाऊ लागले व समाजाच्या निरनिराळ्या व्यवहाराचा अभ्यास कर
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
45

डा, ॅ. वसंुधरा पवार. "स ंगीत म ें नवाचार का इतिहास". International Journal of Research - GRANTHAALAYAH Innovation in Music & Dance, January,2015 (2017): 1–3. https://doi.org/10.5281/zenodo.886069.

Full text
Abstract:
भारतीय संगीत का इतिहास उतना ही प्राचीन आ ैर अनादि ह ैं, जितनी मानव जाति। इसका सभारंच व ैदिक माना जाता ह ै। जितनी प्राचीन हमारे देश की सभ्यता आ ैर संस्कृति है उतना ही विस्तृत एव ं विषाल यहाँ के संगीत का अतीत ह ै। भारतीय संगीत का उद्भव सामदेव की ऋचाओं से ह ुआ है तथा इसका शैषव काल ऋषि मुनियों की तपोभूमि तथा यज्ञवेदिया ें क े पावन घ्र ुम क े सान्निध्य में सुवासित हा ेकर व्यतीत ह ुआ। यही कारण है कि भारतीय मनीषियों ने नाद का े ईश्वर के समान कहा गया ह ै, तथा नाद ब्रह्य की सदैव उपासना की ह ै। “ न नादेन बिना गीतं न नादेन बिना स्वरः। न नृŸां तस्मान्नादात्मकं जगत्।। ” न ता े नाद के बिना गीत है, न नाद क े
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
46

Singh, Shatrujeet. "शेखावाटी में चौहान शासन का इतिहास". International Journal of Advanced Academic Studies 4, № 2 (2022): 219–22. https://doi.org/10.33545/27068919.2022.v4.i2c.1432.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
47

Poudel, Himmaya. "थैले खत्रीको इतिहास कथामा वर्ग सङ्घर्ष". AMC Journal 5, № 1 (2024): 151–61. https://doi.org/10.3126/amcj.v5i1.76192.

Full text
Abstract:
प्रस्तुत लेख ‘थैले खत्रीको इतिहास’ कथामा वर्ग सङ्घर्षको स्थिति खोजी गर्नमा केन्द्रित रहेको छ । नेपाली समाजको निम्न वर्गीय पात्र थैले खत्रीले उच्च वर्गका व्यक्ति तथा पुँजीवादी समाजबाट पाएको दुःख, हन्डर, पीडा र शोषणका साथै उसले विद्रोह गरेको अवस्थाको विश्लेषण गर्नु यस लेखको उद्देश्य रहेको छ । गुणात्मक तथ्य प्राप्तिका लागि प्राथमिक सामग्रीका रूपमा थैले खत्रीको इतिहास कथा र द्वितीयक सामग्रीका रूपमा अनुसन्धानमूलक पुस्तक, लेख तथा पाठ्यसन्दर्भहरूको अनुशीलन गरी पुस्तकालयीय कार्यबाट तथ्य सङ्कलन गरिएको यस लेखमा आफ्नो खेतमा पटकपटक गोरु नार्ने, श्रीमतीलाई अपशब्द बोल्ने, गाउँ निकाला गर्ने, उचित न्याय दिने
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
48

Talekar, P. R. "शाश्वत विकासातील उद्दिष्टांचा इतिहास आणि भारत". International Journal of Advance and Applied Research 5, № 13 (2024): 1125–128. https://doi.org/10.5281/zenodo.11260745.

Full text
Abstract:
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &lsquo;शाश्वत विकास&rsquo; (सस्टेनेबल डेव्हलपमेंट) म्हणजे भावी पिढ्यांच्या गरजा पूर्ण करण्याच्या क्षमतेला बाधा पोहोचू न देता वर्तमानकाळातील गरजा पूर्ण करण्याच्या विकासाला शाश्वत विकास म्हणतात. शाश्वत विकासात पृथ्वीवरील संसाधनांचा वापर विकासासाठी करताना पुढील पिढ्यांनीही संसाधनांचा वापर काळजीपूर्वक करणे अपेक्षित असते. &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; प्रस्तुत संशोधनातील गुहीतके मध्ये शाश्वत विकासातील उद्दिष्टांचा इतिहास आणि भारत शाश्वत विकास यावर प्रकाश टाकण्यात आला आहे. प्रस्तुत संशोधनासाठी सामाजिकशास्त्रीय संशोधन पद्धतीचा वापर करण्यात आला आहे आणि प्राथमिक व दुय्यम
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
49

डॉ., गीता अवस्थी. "इतिहास विषय के लिए शोध पद्धति". International Educational Applied Research Journal 08, № 09 (2024): 8–11. https://doi.org/10.5281/zenodo.13834821.

Full text
Abstract:
इतिहास में शोध पद्धति ऐतिहासिक शोध में लागू विधियों के व्यवस्थित, सैद्धांतिक विश्लेषण को संदर्भित करती है। इसमें अतीत की व्यापक समझ बनाने के लिए ऐतिहासिक डेटा एकत्र करने, उसका विश्लेषण करने और उसकी व्याख्या करने के सिद्धांत और प्रक्रियाएँ शामिल हैं। यह शोधपत्र ऐतिहासिक शोध में प्रयुक्त प्रमुख पद्धतियों, विभिन्न स्रोतों के महत्व और इतिहासकारों के लिए आवश्यक आलोचनात्मक दृष्टिकोणों की रूपरेखा प्रस्तुत करता है।
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
50

वाघोले, डॉ. सौ अरुणा रवींद्र. "शिक्षण प्रसाराचा इतिहास: काल आणि आज". International Journal of Advance and Applied Research 6, № 5 (2025): 101–8. https://doi.org/10.5281/zenodo.14642775.

Full text
Abstract:
<strong>प्रास्ताविक: </strong> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; आज भारतीय ज्ञानप्रणाली अर्थात इंडियन नॉलेज सिस्टीम ही एक सर्वसामान्य संज्ञा आहे. ५००० वर्षांहून अधिक इतिहास असलेल्या सभ्यतेतील सर्व भारतीय भाषा, बोलीभाषा आणि भौगोलिक प्रदेशांमध्ये उपलब्ध साहित्य, सांस्कृतिक आणि सामाजिक चालीरीती, ऐतिहासिक घटना आणि इतर ज्ञान संपत्ती, विपुल सांस्कृतिक आणि पुरातत्त्व कलाकृती, सामुदायिक परंपरा, समाजात रूढ झालेले शहाणपण, श्रद्धा समज आणि विविध आचार व विचार व उपचार पद्धतींचा आणि व्यवहारात असलेल्या सर्वच बाबींचा समावेश तांत्रिकदृष्ट्या IKS च्या कक्षेत येतो
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
We offer discounts on all premium plans for authors whose works are included in thematic literature selections. Contact us to get a unique promo code!

To the bibliography