To see the other types of publications on this topic, follow the link: 1863-1944.

Journal articles on the topic '1863-1944'

Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles

Select a source type:

Consult the top 50 journal articles for your research on the topic '1863-1944.'

Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.

You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.

Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.

1

Fusar-Poli, Laura, Natascia Brondino, Matteo Rocchetti, and Pierluigi Politi. "Edvard Munch, 1863–1944." American Journal of Psychiatry 174, no. 4 (April 2017): 317–18. http://dx.doi.org/10.1176/appi.ajp.2017.16121333.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
2

Pitman, Alexandra. "Edvard Munch (1863–1944)." British Journal of Psychiatry 197, no. 4 (October 2010): 312. http://dx.doi.org/10.1192/bjp.197.4.312.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
3

Fanta, H. "Eduard Zirm (1863-1944)." Klinische Monatsblätter für Augenheilkunde 189, no. 07 (July 1986): 64–66. http://dx.doi.org/10.1055/s-2008-1050756.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
4

Pitman, Alexandra. "Edvard Munch (1863-1944) The Scream." British Journal of Psychiatry 198, no. 1 (January 2011): 72. http://dx.doi.org/10.1192/bjp.198.1.72.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
5

Maillard, Alain, Francoise Basch, Liliane Crips, and Pascale Gruson. "Victor Basch (1863-1944). Un intellectuel cosmopolite." Le Mouvement social, no. 201 (October 2002): 99. http://dx.doi.org/10.2307/3779880.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
6

Ozarin, Lucy. "I.L. Nascher, M.D. (1863-1944): The First American Geriatrician." Psychiatric News 43, no. 22 (November 21, 2008): 24. http://dx.doi.org/10.1176/pn.43.22.0024.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
7

Geisler, Sheryl L. "Death in the Sick Room Edvard Munch (1863-1944)." Journal of Physician Assistant Education 17, no. 3 (2006): 56–57. http://dx.doi.org/10.1097/01367895-200617030-00012.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
8

Wołczański, Józef. "Likwidacja klasztoru Sióstr Niepokalanek w Jazłowcu w 1946 roku." Nasza Przeszłość 110 (December 30, 2008): 195–237. http://dx.doi.org/10.52204/np.2008.110.195-237.

Full text
Abstract:
W artykule przedstawiono burzliwą historię likwidacji klasztoru sióstr niepokalanek w Jazłowcu. Dla zgromadzenia placówka ta posiadała wyjątkowe znaczenie, ponieważ stanowiła pierwszą siedzibę omawianej wspólnoty na ziemiach polskich od roku 1863. Po przedstawieniu sytuacji klasztoru Jazłowcu w latach 1944-1946 zaprezentowano 9 dokumentów przybliżających dramat tamtych dni.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
9

Zwick, Ludmila Menezes. "O diário do autor louco, de Edvard Munch (1863–1944)." Manuscrítica: Revista de Crítica Genética, no. 49 (August 1, 2023): 300–319. http://dx.doi.org/10.11606/issn.2596-2477.i49p300-319.

Full text
Abstract:
A premissa maior da tradução do norueguês ao português do manuscrito MM T 2734, intitulado O diário do autor louco, de Edvard Munch (1863-1944), é que, vez por outra, um documento arquivístico pode ser tratado, por suas características, como uma obra literária – o diário entendido como gênero literário, sem entrar no mérito da qualificação desta obra como faz um crítico literário –, ao mesmo tempo em que é considerado, por seu conteúdo pertencente à outra época – com a demanda de pesquisar seu contexto –, como um documento histórico. Por outro lado, tal tradução é também uma forma de democratização de uma fonte primária, considerando que quão maior for o alcance de sua cultura material – ainda que pela via do espaço virtual –, maiores as chances de se compreendê-la como fonte histórica, que, sendo neste caso um diário, é também um objeto de preparo à expressão artística, escrita e/ou pictórica.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
10

Zwick, Ludmila Menezes. "Edvard Munch em tradução: esboços e textos." Em Tese 26, no. 1 (November 19, 2020): 270. http://dx.doi.org/10.17851/1982-0739.26.1.270-276.

Full text
Abstract:
Da extensa produção escrita de Edvard Munch (1863-1944), apresento aqui a tradução do norueguês ao português dos seguintes textos literários esboçados por ele: MM N 652, s.d., MM T 2367, de 1892, MM T 329, de 1893, MM T 2908, de 1892-1893 e MM T 2901, s.d.; são textos de página única que conservam a estrutura do original, inclusive as rasuras.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
11

Zwick, Ludmila Menezes. "Acessíveis escritos de Edvard Munch (1863-1944): o manuscrito MM N 122." Manuscrítica: Revista de Crítica Genética, no. 44 (November 23, 2021): 167–78. http://dx.doi.org/10.11606/issn.2596-2477.i44p167-178.

Full text
Abstract:
A obra pictórica de um artista pode ser acessada por suas próprias palavras, ou seja, nos registros escritos deixados por ele acerca de sua produção e de suas vivências, via fonte primária, produzida no contexto e no instante dos eventos. Com este intuito apresento a tradução do norueguês ao português de um dos manuscritos deixados por Edvard Munch (1863-1944) e disponibilizados pelo Museu Munch, como documento relevante para pesquisas sobre sua obra pictórica. Nesse sentido, a tradução do original desses escritos-fonte de Munch atua como meio-método de democratizar seu conteúdo. A tradução respeita a forma rascunhada do texto e vem precedida de uma defesa dessa prática de tornar o acesso a fontes primárias dos escritos de artistas algo menos restrito e de uma breve nota sobre o artista.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
12

Potter, Polyxeni. "Edvard Munch (1863-1944). Self-Portrait After the Spanish Flu (1919-20)." Emerging Infectious Diseases 9, no. 3 (March 2003): 407. http://dx.doi.org/10.3201/eid0903.ac0903.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
13

Ludwig, Bernard. "Victor Basch et l’Allemagne. Esquisse d’une relation particulière." Revue d’Allemagne et des pays de langue allemande 36, no. 3 (2004): 341–58. http://dx.doi.org/10.3406/reval.2004.5806.

Full text
Abstract:
Victor Basch, französischer Germanist jüdischer und ungarischer Herkunft, baute während seines Lebens (1863-1944) ein starkes Verhältnis zu Deutschland auf. So sind auch seine Engagements Sinnbilder der Geschichte der deutschfranzösischen Beziehungen zwischen 1870 und 1945. Zum Intellektuellen mit der Dreyfus Affaire geworden, mochte dieser Kant-Spezialist Stereotypen zwischen Deutschen und Franzosen abbauen um ihre «entgegengesetzten aber complementären Genies» anzunähern. Als Pazifist glaubte Basch an den Frieden durch das Recht, das auch die internationalen Beziehungen leiten konnte. Dennoch blieb er ein selbstbewusster und beeindruckender Deuter des National-Sozialismus.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
14

Kuuva, Sari. "A metabolism of Adam and Eve: Damien Hirst meets Edvard Munch." Approaching Religion 6, no. 2 (December 14, 2016): 125–35. http://dx.doi.org/10.30664/ar.67597.

Full text
Abstract:
Evolution is a theme which crosses the boundaries of art, science and religion. In this paper the problematics of evolution are approached by analysing the works of Edvard Munch (1863–1944) and Damien Hirst (b. 1965). Key attention is paid to Munch’s workMetabolism (1898–9) and Hirst’s work Adam and Eve Exposed (2004), both of which relate to the thematics of the Fall and combine the perspectives of religion and science. The relationship between evolution and art is further discussed through a distinction between pictures and images and the concept of remediation.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
15

Azeem, Hina. "The art of Edvard Munch: a window onto a mind." BJPsych Advances 21, no. 1 (January 2015): 51–53. http://dx.doi.org/10.1192/apt.bp.114.012963.

Full text
Abstract:
SummaryThe psychological state of an individual affects the way in which they express themselves. Art has long been an outlet for self-expression, and painting is just one art form that individuals use to articulate their ideas and emotions. Edvard Munch (1863–1944) was an influential Norwegian artist who led a tortured life; his greatest artworks reflect the struggles he faced. This piece narrates the story of his life, exploring the ways in which his mental illnesses were related to his art, and how his art evolved as a result of this.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
16

Sherriff, Clare. "Arnold Mitchell (1863–1944): ‘Fecundity’ and ‘Versatility’ in an Early Twentieth-Century Architect." Architectural History 55 (2012): 199–235. http://dx.doi.org/10.1017/s0066622x00000101.

Full text
Abstract:
The architectural historian Roderick Gradidge, referring to the 1900s, wrote that ‘in architecture there have never been such opportunities for younger men as there were at the turn of the century’. Arnold Mitchell is an architect typical of those who took advantage of such opportunities, a man (women were yet to have the chance) who saw the economic and aesthetic potential for new architecture, both nationally and internationally. Understanding the nature of architectural practice should not be reliant solely upon knowledge of the stellar architects of any given period. It depends upon integrating others, one or two rungs down the ladder but who achieved success in their own sphere, into the corpus examined, in order to achieve a fuller understanding of the profession.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
17

THIERY M. "Jean-Louis Faure (1863-1944) en de klem van Faure of de "Jean-Louis"." Tijdschrift voor Geneeskunde 61, no. 17 (January 1, 2005): 1236–38. http://dx.doi.org/10.2143/tvg.61.17.5002266.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
18

THIERY M. "Jean-Louis Faure (1863-1944) en de klem van Faure of de "Jean-Louis"." Tijdschrift voor Geneeskunde, no. 17 (January 1, 2005): 1236–38. http://dx.doi.org/10.47671/tvg.61.17.5002266.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
19

Gogol, Manfred. "AGING DISPLAYED IN SELF-PORTRAITS OF ARTISTS." Innovation in Aging 3, Supplement_1 (November 2019): S180. http://dx.doi.org/10.1093/geroni/igz038.642.

Full text
Abstract:
Abstract A self-portrait is a common representation of an artist with different techniques by that artist and emerged since the 15th century. Albrecht Dürer was one of the first artists who performed various self-portraits during his life. The fascinating aspect from a gerontological point of view is that artists show themselves throughout the aging process as well as sometimes with manifest signs of diseases. The poster show self-portraits over the life course from Rembrandt van Rijn (1606-69), Vincent van Gogh (1853-90), Ferdinand Hodler (1853-1918), Lovis Corinth (1858-1925), Helene Schjerfbeck (1862-1946), Edvard Munch (1863-1944), Käthe Kollwitz (1867-1945), Pablo Picasso (1881-1973), and Max Beckmann (1884-1950).
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
20

FREYHOF, JÖRG, MÜFIT ÖZULUĞ, CÜNEYT KAYA, ESRA BAYÇELEBI, and DAVUT TURAN. "Redescription of Alburnus kotschyi Steindachner, 1863, with comments on Alburnus sellal adanensis Battalgazi, 1944 (Teleostei: Leuciscidae)." Zootaxa 4382, no. 3 (February 21, 2018): 573. http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.4382.3.8.

Full text
Abstract:
Alburnus kotschyi is re-described and a neotype is designated. It is found in a small isolated coastal stream at Arsuz at the eastern Mediterranean coast as well as in the Ceyhan and Seyhan River drainages in southern Anatolia. Alburnus adanensis, from the Seyhan River, seems not to have been found again since its first description in 1944 and might be extinct.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
21

Cruz, Eduardo da, and Julie Oliveira da Silva. "Eunice Caldas: poetisa do amor e do mar." Via Atlântica 24, no. 2 (November 30, 2023): 177–215. http://dx.doi.org/10.11606/va.i2.208588.

Full text
Abstract:
Na polêmica conhecida como Literatura de Sodoma, ficou claro o embate entre o conservadorismo e o discurso homoerótico desafiador nos anos 1920. No Brasil, na mesma época, uma poetisa ousou cantar seus amores por mulheres. Os poemas de Eunice Caldas (1879-1967) reunidos em Anfitrite (1924) são marcados por um lirismo sensual que se opõe aos padrões monogâmicos heteronormativos. Quase 100 anos após seu lançamento, este artigo se propõe a libertar mais uma vez sua voz, trazendo seus versos a novos olhos. Para isso, além de alguns dados biográficos da poetisa, incluindo sua relação com as portuguesas Maria da Cunha (1872-1917) e Ana de Villalobos Galheto (1863-1944), são estabelecidos diálogos com outras escritoras herdeiras de Safo: Judith Teixeira (1888-1959) e Renée Vivien.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
22

Zwick, Ludmila Menezes. "“Ibsen e o friso da vida!”, O friso da vida e A gênese do friso da vida, de Edvard Munch." Topoi (Rio de Janeiro) 23, no. 49 (April 2022): 34–69. http://dx.doi.org/10.1590/2237-101x02304902.

Full text
Abstract:
RESUMO Para a história da arte, os escritos de artistas são referências documentais importantes. Em razão disso, apresenta-se uma tradução anotada de três textos de Edvard Munch (1863-1944) relativos à história da elaboração de suas obras mais conhecidas, bem como de suas respectivas exposições: o manuscrito “Ibsen e o friso da vida!” (não datado) e os textos posteriores, nele baseados, O friso da vida (1918) e A gênese do friso da vida (1928), que serviram de apresentação à exposição O friso da vida. Esta reuniu grande parte das obras de Munch e foi o projeto artístico de sua vida; assim, tais textos dão voz ao artista e possibilitam interpretar e compreender melhor a obra desse expoente da arte. Esses textos também apontam para a possibilidade de que o próprio artista possa servir de referencial teórico ao estudo de suas obras.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
23

CHÁVEZ-LÓPEZ, YESSICA. "Sabellariids (Annelida: Sedentaria: Sabellariidae) from shallow waters of the Gulf of Mexico and the Caribbean Sea, including three new species." Zootaxa 5048, no. 2 (October 6, 2021): 191–214. http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.5048.2.3.

Full text
Abstract:
The Sabellariidae has been scarcely studied in the Gulf of Mexico and the Caribbean Sea, and there are 18 species recorded out of 140 species known in the world. This work aims to improve the knowledge of the sabellariids in the northwestern tropical Atlantic region, provide standardized descriptions, and generate taxonomic identification keys. Sabellariids from three scientific collections were revised: Reference Collection of Laboratorio de Poliquetos, El Colegio de la Frontera Sur (ECOSUR), Chetumal, Collection of Laboratorio de Biodiversidad y Cambio Climático, ECOSUR, Campeche and Invertebrate Zoology Collection of Florida Natural History Museum, University of Florida, Gainesville. Three new species are described: Idanthyrsus bastidai n. sp. and I. mikeli n. sp. from Venezuela, and Sabellaria salazari n. sp. from the Yucatán Peninsula. In addition, new records of S. floridensis Hartman, 1944, S. vulgaris Verrill, 1873, and Phragmatopoma caudata Krøyer in Mörch, 1863 are provided.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
24

CHÁVEZ-LÓPEZ, YESSICA. "Sabellariids (Annelida: Sedentaria: Sabellariidae) from shallow waters of the Gulf of Mexico and the Caribbean Sea, including three new species." Zootaxa 5048, no. 2 (October 6, 2021): 191–214. http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.5048.2.3.

Full text
Abstract:
The Sabellariidae has been scarcely studied in the Gulf of Mexico and the Caribbean Sea, and there are 18 species recorded out of 140 species known in the world. This work aims to improve the knowledge of the sabellariids in the northwestern tropical Atlantic region, provide standardized descriptions, and generate taxonomic identification keys. Sabellariids from three scientific collections were revised: Reference Collection of Laboratorio de Poliquetos, El Colegio de la Frontera Sur (ECOSUR), Chetumal, Collection of Laboratorio de Biodiversidad y Cambio Climático, ECOSUR, Campeche and Invertebrate Zoology Collection of Florida Natural History Museum, University of Florida, Gainesville. Three new species are described: Idanthyrsus bastidai n. sp. and I. mikeli n. sp. from Venezuela, and Sabellaria salazari n. sp. from the Yucatán Peninsula. In addition, new records of S. floridensis Hartman, 1944, S. vulgaris Verrill, 1873, and Phragmatopoma caudata Krøyer in Mörch, 1863 are provided.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
25

Ceka, Hyjni. "Edith Durham Shqipëria-Elbasani." Revista Albanon 2, no. 2 (October 18, 2021): 20–24. http://dx.doi.org/10.54273/ra.v2i2.147.

Full text
Abstract:
Bota intelektuale përgatitet që të përkujtojë në fund të këtij viti dy çaste në shenjë të Mis Edith Durhamit, atë të lindjes dhe të shuarjes së saj. Ajo lindi më 8 dhjetor 1863 dhe vdiq një treçerek shekulli më parë, më 15 nëntor 1944. Atë Shqipëria e nderoi për gjithë sa rrojti dhe u mbajt gjallë, por dhe u kujtua gjithë motit, se i pat bërë vend vetes me librat që ia kushtoi Atdheut tonë. Sa për ne, ne nuk lahemi me Edith Durhamin. Ajo është e para që Elbasanin ia paraqiti Evropës së kulturuar në veprën “Brenga e Ballkanit”. Në pjesën “Vendi i Shqiponjës”, i gjithë kreu i shtatë, na jep një pasqyrë të gjallë për Elbasanin në fillim të këtij shekulli, por ai kapitull mbetet i vetmi dokument autentik nga mund të nisë historia e qytetit tonë, në vitet e Rilindjes Kombëtare. Me atë dashuri që flet për gjithë shqiptarët, po ashtu do të shkruajë edhe për gjyshërit tanë.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
26

Ceka, Hyjni. "Edith Durham: Shqipëria-Elbasani." Revista Albanon 2, no. 2 (May 21, 2020): 20–24. http://dx.doi.org/10.54273/ra.v2i2.39.

Full text
Abstract:
Bota intelektuale përgatitet që të përkujtojë në fund të këtij viti dy çaste në shenjë të Mis Edith Durhamit, atë të lindjes dhe të shuarjes së saj. Ajo lindi më 8 dhjetor 1863 dhe vdiq një treçerek shekulli më parë, më 15 nëntor 1944. Atë Shqipëria e nderoi për gjithë sa rrojti dhe u mbajt gjallë, por dhe u kujtua gjithë motit, se i pat bërë vend vetes me librat që ia kushtoi Atdheut tonë. Sa për ne, ne nuk lahemi me Edith Durhamin. Ajo është e para që Elbasanin ia paraqiti Evropës së kulturuar në veprën “Brenga e Ballkanit”. Në pjesën “Vendi i Shqiponjës”, i gjithë kreu i shtatë, na jep një pasqyrë të gjallë për Elbasanin në fillim të këtij shekulli, por ai kapitull mbetet i vetmi dokument autentik nga mund të nisë historia e qytetit tonë, në vitet e Rilindjes Kombëtare. Me atë dashuri që flet për gjithë shqiptarët, po ashtu do të shkruajë edhe për gjyshërit tanë.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
27

Moctezuma, Victor, and Gonzalo Halffter. "Taxonomic revision of the Phanaeus endymion species group (Coleoptera: Scarabaeidae), with the descriptions of five new species." European Journal of Taxonomy 747 (April 28, 2021): 1–71. http://dx.doi.org/10.5852/ejt.2021.747.1333.

Full text
Abstract:
The Phanaeus endymion species group is defined as a lineage of dung beetles distributed from Mexico to Ecuador. The current arrangement of the P. endymion species group includes 18 species (five newly described and three revalidated herein): P. arletteae Arnaud, 2018; P. bravoensis Moctezuma, Sánchez-Huerta & Halffter, 2017; P. chiapanecus sp. nov.; P. edmondsi Moctezuma, Deloya & Halffter, 2019; P. endymion Harold, 1863; P. funereus Balthasar, 1939 stat. rev.; P. halffterorum Edmonds, 1979; P. huichol Moctezuma, Sánchez-Huerta & Halffter, 2017; P. jackenioi sp. nov.; P. malyi Arnaud, 2002; P. olsoufieffi Balthasar, 1939 stat. rev.; P. pacificus sp. nov.; P. panamensis sp. nov.; P. porioni Arnaud, 2001 stat. rev.; P. pyrois Bates, 1887; P. rzedowskii sp. nov.; P. zapotecus Edmonds, 2006; and P. zoque Moctezuma & Halffter, 2017. Phanaeus dionysius Kohlmann, Arriaga-Jiménez & Rös, 2018 syn. nov. is considered as a new junior subjective synonymy of P. zapotecus Edmonds, 2006. Phanaeus blanchardi Olsoufieff, 1924 and P. bothrus Blackwelder, 1944 are junior objective synonyms of P. olsoufieffi Balthasar, 1939 stat. rev.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
28

HEYNICKX, RAJESH. "BRIDGING THE ABYSS: VICTOR BASCH'S POLITICAL AND AESTHETIC MINDSET." Modern Intellectual History 10, no. 1 (April 2013): 87–107. http://dx.doi.org/10.1017/s1479244312000352.

Full text
Abstract:
This essay cross-examines both the correlation and the disjunction between art philosophy and political reason in the thinking of the French Jewish art philosopher, Kant specialist and socialist politician Victor Basch (1863–1944). Two interwoven lines of questioning will be in play. One considers the extent to which Basch's theory of beauty, which was primarily grounded in a psychological theory of Einfühlung, was a corollary to his political ideas and practices. The other line of inquiry raises questions about how Basch's political position, namely his anti-facist defending of republican values, became influenced by his work on aesthetics. By answering both questions, this article challenges the traditional historiography of interwar aesthetics. The esaay shows how conceptual debates of aesthetics were not just sterile theoretical products, but to a large extent offered an apparatus to diagnose and orientate a rapidly changing world. Therefore this essay develops a reflection about the gaze needed to take in the complex historical situations from which aesthetic reflections grew, and which in turn they addressed.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
29

Pichette, Jean-Pierre. "Le rôle des religieux dans l’histoire de la collecte au Canada français. Un panorama." Port Acadie, no. 24-25-26 (October 31, 2013): 36–49. http://dx.doi.org/10.7202/1019122ar.

Full text
Abstract:
L’histoire de la collecte ethnologique au Canada français pourrait-elle faire fi de la contribution des prêtres et des religieux ? La réponse serait négative dans la plupart des cas, tellement leur apport paraît primordial : depuis le mot d’ordre lancé par l’abbé Henri-Raymond Casgrain (« Hâtons-nous de recueillir… », 1863), en passant par les religieux lexicographes, la Société du parler français au Canada (1902) et le mouvement de « nationalisation de la littérature » de l’abbé Camille Roy (1904-1905) qui allait ouvrir la voie à la littérature du terroir (1914-1945), au travail des généalogistes (Cyprien Tanguay), au déploiement des sociétés d’histoire au Canada français (Lionel Groulx, Victor Tremblay, Lorenzo Cadieux), aux prêtres éducateurs qui collectionnent des objets muséographiques dans les collèges (Paul-André Leclerc), qui photographient et filment la vie traditionnelle (Maurice Proulx et Albert Tessier), en visitant la fondation des Archives de folklore par Luc Lacourcière et Félix-Antoine Savard en 1944 et son rayonnement en Amérique française (Germain Lemieux en Ontario et au Québec, et Anselme Chiasson en Acadie) jusqu’à la Révolution tranquille, période de transition qui connaîtra l’entrée en masse de religieuses (Catherine Jolicoeur, Denise Rodrigue, etc.,1960-1975) après le passage éclair de soeur Marie-Ursule (1946-1951) et mènera à la laïcisation de l’État, la quête patrimoniale par les clercs confirmerait que « la foi est gardienne de la langue » comme « la langue est gardienne de la foi ».
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
30

Olszewska, Maria Jolanta. "Piękno Miłosierdzia. Dramaturgiczne wizerunki Brata Alberta." Zeszyty Naukowe KUL 61, no. 2 (October 12, 2020): 121–43. http://dx.doi.org/10.31743/zn.2018.61.2.121-143.

Full text
Abstract:
Brat Albert Chmielowski stał się bohaterem kilku ważnych tekstów literackich, w tym jest bohaterem dwóch dramatów powstałych prawie w tym samym czasie – podczas II wojny światowej. Są to Adama Bunscha Gołębie Brata Alberta (1943), (wydanie polskie z roku 1947 Przyszedł na ziemię święty) oraz Karola Wojtyły pt. Brat naszego Boga (1944-1950). Zarówno Bunsch, jak i Wojtyła są zafascynowani postacią Brata Alberta i jego życiem. Bunsch pisze swój dramat jako żołnierz, artysta-malarz, literat, a Wojtyła, przyszły papież, jako ksiądz. W dramacie Bunscha mamy pokazaną drogę wyborów życiowych Adama Chmielowskiego, który szuka swego miejsca w życiu. Widzimy go najpierw jako żołnierza-powstańca z roku 1863, potem jako malarza, a w końcu jako zakonnika posługującego ubogim. Dramat Bunscha zbliżony jest do dramatów realistycznych, obyczajowych czy biograficznych. Autor nie wprowadził do niego treści teologicznych, tylko położył nacisk na kwestie etyczne. Natomiast w dramacie Karola Wojtyły mamy inne podejście do postaci Brata Alberta. Sztuka ta oparta jest na fundamencie personalizmu. Stawia on w centrum człowieka z jego tajemnicą istnienia w relacji do Boga opartej na miłości. Fabuła staje się pretekstem dla rozważań na temat Miłosierdzia, będącego czystym Pięknem. Wizualizacją Miłosierdzia w omawianej sztuce jest obraz Chmielowskiego Ecce homo. Dramat Wojtyły ma wymowę teologiczną. Jego teatr jest teatrem słowa, myśli, filozoficzno-wizyjnym. Tak więc pomimo znaczących różnic w koncepcji teatru i dramatu oba dramaty są świadectwem roli, jaką brat Albert odegrał we współczesnym świecie.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
31

Prata, Fred, Alan Robock, and Richard Hamblyn. "The Sky in Edvard Munch’s The Scream." Bulletin of the American Meteorological Society 99, no. 7 (July 2018): 1377–90. http://dx.doi.org/10.1175/bams-d-17-0144.1.

Full text
Abstract:
AbstractThe Scream is a well-known painting by Edvard Munch (1863–1944). The Norwegian word used by Munch is “skrik,” which can be translated as “shriek” or “scream.” The Scream may be of interest to meteorologists because of the quite striking representation of the sky. It has been suggested that the dramatic red-colored sky was inspired by a volcanic sunset seen by Munch after the Krakatau eruption in 1883 and by a sighting of stratospheric nacreous clouds, and also that it is part of the artist’s expression of a scream from nature. The evidence for the volcanic sunset theory and Munch’s psyche are briefly reviewed. We provide support that Munch’s inspiration may have been from a sighting of nacreous clouds, observable from southern Norway during the winter months. We show that the colors and patterns of the sky in Munch’s painting match the sunset colors better if nacreous clouds are present. Their sudden appearance around and after sunset creates an impressive and dramatic effect. By comparing the color content of photographs and paintings of regular sunsets, volcanic sunsets, and nacreous clouds after sunset with the color content of the sky in The Scream, the match is better with nacreous clouds present. If this conjecture is correct, then Munch’s sky in The Scream represents one of the earliest visual documentations of a nacreous cloud display.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
32

HUYS, RONY. "Unresolved cases of type fixation, synonymy and homonymy in harpacticoid copepod nomenclature (Crustacea: Copepoda)." Zootaxa 2183, no. 1 (August 6, 2009): 1–99. http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.2183.1.1.

Full text
Abstract:
Type fixation for each of the 601 valid genera (17 placed incertae sedis) and 13 genera of doubtful identity (genera inquirenda) in the Harpacticoida (Crustacea, Copepoda) has been verified. Twenty-four genus-group names published after 1930 lack the mandatory type fixation and are therefore unavailable. With the exception of Kliopsyllus Kunz, 1962 which is replaced by its senior synonym Emertonia Wilson, 1932, such names are made available here by either attributing the original name to the first author(s) who explicitly fixed a type species (Psammastacus Nicholls, 1935; Alteuthellopsis Lang, 1944; Idyellopsis Lang, 1944; Paralaophonte Lang, 1944; Robertgurneya Lang, 1944; Cladorostrata Shen & Tai, 1963; Micropsammis Mielke, 1975; and the subgenera Rheocamptus Borutzky, 1948 and Scottopsyllus Kunz, 1962;) or by adopting the name taking the present authorship and date (Paranannopus Lang, 1936a; Paraidya Sewell, 1940; Apodopsyllus Kunz, 1962; Scottolana Por, 1967; Barbaracletodes Becker, 1979; Ameiropsyllus Bodin, 1979; Chilaophonte Mielke, 1985; Psammonitocrella Rouch, 1992; Tectacingulum Harris, 1994; and the subgenera Intermedopsyllus Kunz, 1962 (corrected spelling Intermediopsyllus) and Fiersiella Suárez Morales & Iliffe, 2005). In two cases a ruling by the International Commission on Zoological Nomenclature will be required to avoid upsetting a long-accepted name in its accustomed meaning (Halectinosoma Lang, 1944; Heterolaophonte Lang, 1944). The recently proposed generic name Pilocamptus Wells, 2007 does not satisfy the provisions of ICZN Art. 13.1 and is here made available by explicit citation of a bibliographic reference that provides a diagnosis purported to differentiate the taxon. Rhizothrix Brady & Robertson, 1876 is an unavailable name which was first made available by Sars (1909a). The unavailable generic name Scottopsyllus Kunz, 1962 has no potentially valid synonym and is replaced by the next oldest available name from among its subgenera, i.e. Wellsopsyllus Kunz, 1981 (ICZN Art. 23.3.5). The unavailable subgeneric name Psyllocamptus (Langpsyllocamptus) Kunz, 1975b is not reinstated because it denotes a taxon that is based exclusively on plesiomorphies. New replacement names have been proposed for preoccupied generic names in the harpacticoid families Canthocamptidae (Poria Lang, 1965; Dahlakia Por, 1986a), Dactylopusiidae (Sewellia Lang, 1965), and Leptopontiidae (Ichnusella Cottarelli, 1971). The preoccupied generic name Anoplosoma Sars, 1911c (family Ameiridae) is replaced by a previously proposed, but subsequently forgotten, replacement name, Anoplosomella Strand, 1929. Nomina nova are also suggested for Parathalassius Dussart, 1986 (Calanoida: Centropagidae) and Berea Yamaguti, 1963 (Cyclopoida: Chondracanthidae) which have entered into homonymy with previously established names. The junior synonym Alteutha Baird, 1846b is considered valid, taking precedence as a nomen protectum over the older names Sterope Goodsir, 1845 and Carillus Goodsir, 1845 (nomina oblita). Similar reversal of precedence applies to the family-group names Peltidiidae Claus, 1860 and Tisbidae Stebbing, 1910 which are junior subjective synonyms of Steropinae Dana, 1854 and Scutellidiinae Claus, 1889, respectively. Since the type of Idomene Philippi, 1843 is identified as a member of the Clausidiidae (Cyclopoida), the generic name Xouthous Thomson, 1883 is reinstated to accommodate all remaining species currently placed in Idomene. The forgotten copepod genus Microchelonia Brady, 1918 is placed in the family Laophontidae and considered a senior subjective synonym of Namakosiramia Ho & Perkins, 1977. The family-group name Pontostratiotidae A. Scott, 1909 (type: Pontostratiotes Brady, 1883) is a senior subjective synonym of Cerviniopseinae Brotskaya, 1963 (type: Cerviniopsis Sars, 1903) and the former is consequently reinstated at the subfamilial level. The family-group name Huntemanniidae Por, 1986a (type: Huntemannia Poppe, 1884) is a junior subjective synonym of Nannopinae Brady, 1880a (type: Nannopus Brady, 1880a) and the latter is reinstated as the valid name at family rank and with the spelling corrected to Nannopodidae. The family-name Paranannopinae Por, 1986a is a nomen nudum based on an unavailable generic name and is replaced by Danielsseniinae Huys & Gee in Huys et al., 1996. Four orphaned taxonomic groupings created by the removal of the type species – but not of the remaining species included in a genus – require an existing (previously invalid) or new generic name. Amphiascus Sars, 1905a is a senior objective synonym of Paramphiascopsis Lang, 1944 and must be restricted to the species currently included in the latter; a new genus Sarsamphiascus (type: Dactylopus minutus Claus, 1863) is proposed to receive all remaining Amphiascus species. The new generic names Monardius gen. nov. and Glabrotelson gen. nov. are proposed for the orphaned taxonomic groupings resulting from the removal of the types of Teissierella Monard, 1935a to Robertsonia Brady, 1880a, and of Hastigerella Nicholls, 1935 to Arenosetella Wilson, 1932, respectively. Leptomesochra Sars, 1911b is a senior subjective synonym of Interleptomesochra Lang, 1965 and must be restricted to the latter’s taxonomic concept; the previously unavailable generic name Leptameira Lang, 1936d is reinstated under the present authorship and date to assemble all remaining Leptomesochra species.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
33

KADOLSKY, DIETRICH. "Nomenclatural comments on and corrections of nomina of some non-marine fossil gastropods." Bionomina 21, no. 1 (June 3, 2021): 123–39. http://dx.doi.org/10.11646/bionomina.21.1.9.

Full text
Abstract:
Nomenclatural issues pertaining to selected non-marine gastropods of Cretaceous and Tertiary age are discussed and resolved as follows. [1] Viviparus hammeri (Defrance, 1825) is reinstated; Helicites viviparoides Schlotheim, 1820 is a nomen nudum, made available as Paludina viviparoides Bronn, 1848, a new objective synonym. [2] Viviparus frauenfeldi Le Renard, 1994 is a new objective synonym of Viviparus oulchyensis Wenz, 1919. [3] Lorus is proposed as a nomen novum for Liris Conrad, 1871 [nec Fabricius, 1804]. [3] Wesselinghia is proposed as a nomen novum for Longosoma Wesselingh & Kadolsky, 2006 [nec Hartman, 1944]. [4] Hydrobia incerta (Deshayes, 1862) is reinstated; Hydrobia antoni Le Renard, 1994 is a new objective synonym of this nomen. [5] The species Paludina frauenfeldi Hoernes, 1856 is designated as type species of Sarmata B. Dybowski & Grochmalicki, 1920. [6] The misidentified type species of Annulifer Cossmann, 1921, so far known as ‘Paludina protracta sensu Cossmann 1921, non Eichwald, 1850’, is fixed under Article 70.3 of the Code as understood by Cossmann (1921), and renamed Annulifer annulifer new species. [7] Pomatias turgidulus (Sandberger, 1872) is reinstated; P. turonicus Wenz, 1923 and Cyclostoma squamosum Peyrot, 1932 are its new objective synonyms. [8] Valvata inflata Sandberger, 1875 is reinstated; V. gaudryana Wenz, 1928 [nec Mortillet, 1863] is its new objective synonym. [8] Catinella? montana Pierce, new species, originally published as “[Succineidae] montana Pierce, 1992”, is made available by associating the species epithet with a generic nomen. [9] Proalbinaria subantiqua (d’Orbigny, 1850) is reinstated; its senior synonym Pupa antiqua Matheron, 1832 is a primary junior homonym of Pupa muscorum antiqua Eichwald, 1830. [10] The type species of Palaeostoa Andreae, 1884 is Pupa fontenayi Sandberger, 1871 by subsequent designation by Cossmann (1905), which has precedence over the designation of Clausilia crenata Sandberger, 1871 by Wenz (1923). [11] Palaeostoa elongata (Melleville, 1843), whose original combination was Pupa elongata, is a primary junior homonym of Pupa elongata Bouillet, 1836, an unused name for an unidentified nominal species; pending more information on the taxon at stake, maintenance of the existing usage is recommended. [12] Scalaxis columnella (Deshayes, 1863) is reinstated, with Scalaxis sinister Wenz, 1923 as its new synonym. [13] Eurystrophe olla (Serres, 1844) is reinstated, with Helix janthinoides Noulet, 1868 [nec Helix janthinoides Serres, 1829, a nomen nudum] as its new synonym.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
34

Williams-Hogan, Jane. "The place of Emanuel Swedenborg in the spiritual saga of Scandinavia." Scripta Instituti Donneriani Aboensis 20 (January 1, 2008): 254–80. http://dx.doi.org/10.30674/scripta.67339.

Full text
Abstract:
Between 1749 and 1771 the Swede Emanuel Swedenborg (1688–1772) wrote and published eighteen religious works in Latin that he claimed were the foundation of a new Christian religion. He wrote that he had been called by God to unlock the spiritual secrets of the Bible through the doctrine of correspondences; to reveal the nature of the spiritual world based on experience in that realm; and to explain the keys to living a heavenly life. Stating in his last work, True Christianity (paragraph no. 779) that he was called only to write and publish, Swedenborg never­ attempted to found a church. Swedenborg published his books in Amsterdam and London, and if his 1758 print runs of 1,000 for five different works are typical, he had thousands of books available to distribute throughout Europe and he did so. However, the number of books in Scandinavia at the time of his death was probably fairly small. In 1772 there were less than a dozen readers in all of Europe, and only a small handful in Scandinavia. While awareness, education, and access are necessary prerequisites to the possibility of responding to these works, interest is essential. From the beginning, and over the years since their publication, individuals motivated to explore them seem to fall into the following categories: religious virtuosi/seekers; philosophers; occultists; artists, poets, and, writers. In this article the author, after a few remarks about issues on scholarship, turns her attention to three men with three different relationships to Swedenborg‘s religious writings, they are Edvard Munch (1863–1944), Søren Kierkegaard (1813–55), and August Strindberg (1850–1912). Then she makes an assessment of Swedenborg’s contribution to Scandinavia.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
35

La Nasa, Jacopo, Marco Zanaboni, Daniele Uldanck, Ilaria Degano, Francesca Modugno, Hartmut Kutzke, Eva Storevik Tveit, Biljana Topalova-Casadiego, and Maria Perla Colombini. "Novel application of liquid chromatography/mass spectrometry for the characterization of drying oils in art: Elucidation on the composition of original paint materials used by Edvard Munch (1863–1944)." Analytica Chimica Acta 896 (October 2015): 177–89. http://dx.doi.org/10.1016/j.aca.2015.09.023.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
36

O'Hara, James E., D. Monty Wood, and Christian R. González. "Annotated catalogue of the Tachinidae (Insecta, Diptera) of Chile." ZooKeys 1064 (October 21, 2021): 1–200. http://dx.doi.org/10.3897/zookeys.1064.62972.

Full text
Abstract:
The Tachinidae (Diptera) of Chile are catalogued and information is given on distributions, name-bearing types, synonyms, nomenclatural issues, and pertinent literature. The history of tachinid collectors in Chile and authors who have contributed to the systematic knowledge of Chilean tachinids is extensively reviewed. The classification has been updated and 122 genera and 264 species are recognised in Chile. There is a significant amount of endemism with 28 genera and 100 species known only from Chile. There are also 113 species with distributions shared only between Chile and Argentina, particularly in the southern portions of these countries comprising Patagonia. The catalogue is based on examination of the original descriptions of all nominal species and all other references known to us containing relevant taxonomic and distributional information, for a total of approximately 450 references. Many of the name-bearing types and other Chilean specimens housed in collections were examined. Taxa are arranged hierarchically and alphabetically under the categories of subfamily, tribe, genus, subgenus (where recognised), and species. Nomenclatural information is provided for genus-group and species-group names, including lists of synonyms (mostly restricted to Neotropical taxa) and name-bearing type data. Species distributions are recorded by country within the New World and by larger geographical divisions in the Old World. Additional information is given in the form of notes and references under valid names at the level of tribe, genus, and species. Two genera are newly recorded from Chile: Chaetoepalpus Vimmer & Soukup, 1940 (Tachinini) (also newly recorded from Argentina) and Patelloa Townsend, 1916 (Goniini). Four species are newly recorded from Chile or other countries: Lypha ornata Aldrich, 1934 (Chile); Chaetoepalpus coquilleti Vimmer & Soukup, 1940 (Argentina and Chile); Phytomyptera evanescens (Cortés, 1967) (Argentina); and Xanthobasis unicolor Aldrich, 1934 (Chile). Eight species previously recorded from Chile are deemed to have been misidentified or misrecorded from Chile (known distributions in parentheses): Archytas incertus (Macquart, 1851) (Argentina, Brazil, Paraguay, Uruguay); Archytas seminiger (Wiedemann, 1830) (Brazil, Colombia); Gonia crassicornis (Fabricius, 1794) (Brazil, Peru, Venezuela, Middle America, West Indies, Nearctic); Lespesia andina (Bigot, 1888) (Cuba); Lespesia archippivora (Riley, 1871) (widespread Nearctic and most of Neotropical); Neoethilla ignobilis (van der Wulp, 1890) (Mexico, United States); Siphona (Siphona) geniculata (De Geer, 1776) (Palaearctic, Nearctic [introduced]); and Winthemia quadripustulata (Fabricius, 1794) (Palaearctic, Nearctic, Oriental]. As First Reviser we fix Paratheresia rufiventris Townsend, 1929 as the senior homonym and Sarcoprosena rufiventris Townsend, 1929 as the junior homonym when the two are placed together in Billaea Robineau-Desvoidy, 1830; and we fix Mayophorinia angusta Townsend, 1927 as the senior homonym and Metarrhinomyia angusta Townsend, 1927 as the junior homonym when the two are placed together in Myiopharus Brauer & Bergenstamm, 1889. New replacement names are proposed for eight preoccupied names of Neotropical species (country of type locality in parentheses): Billaea rufescens O’Hara & Wood for Sarcoprosena rufiventris Townsend, 1929, preoccupied in the genus Billaea Robineau-Desvoidy, 1830 by Paratheresia rufiventris Townsend, 1929 (Peru), nom. nov.; Billaea triquetrus O’Hara & Wood for Sarcoprosena triangulifera Townsend, 1927, preoccupied in the genus Billaea Robineau-Desvoidy, 1830 by Dexia triangulifera Zetterstedt, 1844 (Peru), nom. nov.; Eucelatoria nudioculata O’Hara & Wood for Eucelatorioidea nigripalpis Thompson, 1968, preoccupied in the genus Eucelatoria Townsend, 1909 by Chetolyga nigripalpis Bigot, 1889 (Trinidad), nom. nov.; Eucelatoria oblonga O’Hara & Wood for Urodexodes elongatum Cortés & Campos, 1974, preoccupied in the genus Eucelatoria Townsend, 1909 by Exorista elongata van der Wulp, 1890 (Chile), nom. nov.; Lespesia thompsoni O’Hara & Wood for Sturmiopsoidea obscura Thompson, 1966, preoccupied in the genus Lespesia Robineau-Desvoidy, 1863 by Eurigaster obscurus Bigot, 1857 (Cuba), nom. nov.; Myiopharus charapensis O’Hara & Wood for Metarrhinomyia angusta Townsend, 1927, preoccupied in the genus Myiopharus Brauer & Bergenstamm, 1889 by Mayophorinia angusta Townsend, 1927 (Peru), nom. nov.; Myiopharus incognitus O’Hara & Wood for Stenochaeta claripalpis Thompson, 1968, preoccupied in the genus Myiopharus Brauer & Bergenstamm, 1889 by Neoxynopsoidea claripalpis Thompson, 1968 (Trinidad), nom. nov.; and Myiopharus rufopalpus O’Hara & Wood for Paralispe palpalis Townsend, 1929, preoccupied in the genus Myiopharus Brauer & Bergenstamm, 1889 by Myioxynops palpalis Townsend, 1927 (Peru), nom. nov. New type species fixations are made under the provisions of Article 70.3.2 of the ICZNCode for three genus-group names: Parafabricia Brauer & Bergenstamm, 1894 (synonym of Archytas Jaennicke, 1867), type species newly fixed as Parafabricia perplexa Townsend, 1931; Tachinodes Brauer & Bergenstamm, 1889 (synonym of Archytas Jaennicke, 1867), type species newly fixed as Jurinia metallica Robineau-Desvoidy, 1830; and Willistonia Brauer & Bergenstamm, 1889 (synonym of Belvosia Robineau-Desvoidy, 1830), type species newly fixed as Willistonia aldrichi Townsend, 1931. Lectotypes are designated for the following four nominal species, all described or possibly described from Chile: Echinomyia pygmaea Macquart, 1851 (a valid name in the genus Peleteria Robineau-Desvoidy, 1830); Gonia chilensis Macquart, 1844 (a junior synonym of Gonia pallens Wiedemann, 1830); Masicera auriceps Macquart, 1844 (a valid name in the genus Lespesia Robineau-Desvoidy, 1863); and Prosopochoeta nitidiventris Macquart, 1851 (a valid name in the genus Prosopochaeta Macquart, 1851). The following 27 new or revived combinations are proposed (distributions in parentheses): Blepharipeza andina Bigot, 1888 is moved to Lespesia Robineau-Desvoidy, 1863 as L. andina, nomen dubium (Cuba), comb. nov.; Camposodes evanescens Cortés, 1967 is moved to Phytomyptera Rondani, 1845 as P. evanescens (Argentina, Chile), comb. nov.; Ectophasiopsis ypiranga Dios & Nihei, 2017 is moved to Trichopoda Berthold, 1827 and assigned to subgenus Galactomyia Townsend, 1908 as T. (G.) ypiranga (Argentina, Brazil), comb. nov.; Embiomyia australis Aldrich, 1934 is moved to Steleoneura Stein, 1924 as S. australis (Argentina, Chile), comb. nov.; Eurigaster modestus Bigot, 1857 is moved to Lespesia as L. modesta (Cuba), comb. nov.; Eurigaster obscurus Bigot, 1857 is moved to Lespesia as L. obscura (Cuba), comb. nov.; Macropatelloa tanumeana Townsend, 1931 is moved to Patelloa Townsend, 1916 as P. tanumeana (Argentina, Chile), comb. nov.; Masicera insignis van der Wulp, 1882 is moved to Drino Robineau-Desvoidy, 1863 as D. insignis (Argentina, Chile), comb. nov.; Parasetigena hichinsi Cortés, 1967 is moved to Chetogena Rondani, 1856 as C. hichinsi (Chile), comb. nov.; Parasetigena porteri Brèthes, 1920 and junior synonym Stomatotachina splendida Townsend, 1931 are moved to Chetogena as C. porteri (Chile), both comb. nov.; Phorocera calyptrata Aldrich, 1934 is moved to Admontia Brauer & Bergenstamm, 1889 as A. calyptrata (Argentina, Chile), comb. nov.; Poliops auratus Campos, 1953 is moved to Admontia Brauer & Bergenstamm, 1889 as A. aurata (Chile), comb. nov.; Poliops striatus Aldrich, 1934 is moved to Admontia as A. striata (Argentina, Chile), comb. nov.; Ruiziella frontosa Cortés, 1951 is moved to Chaetoepalpus Vimmer & Soukup, 1940 and placed in synonymy with C. coquilleti Vimmer & Soukup, 1940 (Argentina, Chile, Peru), comb. nov.; Ruiziella luctuosa Cortés, 1951 is moved to Chaetoepalpus as C. luctuosus (Argentina, Chile), comb. nov.; Sarcoprosena luteola Cortés & Campos, 1974 is moved to Billaea Robineau-Desvoidy, 1830 as B. luteola (Chile), comb. nov.; Sarcoprosena rufiventris Townsend, 1929 is moved to Billaea where it is a junior secondary homonym and is renamed B. rufescens O’Hara & Wood (Peru), comb. nov.; Sarcoprosena triangulifera Townsend, 1927 is moved to Billaea where it is a junior secondary homonym and is renamed B. triquetrus O’Hara & Wood (Peru),comb. nov.; Saundersia aurea Giglio-Tos, 1893 is moved to “Unplaced species of Tachinini” (Mexico), comb. nov.; Schistostephana aurifrons Townsend, 1919 is moved to Billaea as B. aurifrons (Peru), comb. nov.; Siphoactia charapensis Townsend, 1927 is moved to Clausicella Rondani, 1856 as C. charapensis (Peru), comb. nov.; Siphoactia peregrina Cortés & Campos, 1971 is moved to Clausicella as C. peregrina (Chile), comb. nov.; Sturmia festiva Cortés, 1944 is moved to Drino as D. festiva (Argentina, Chile), comb. nov.; Sturmiopsoidea obscura Thompson, 1966 is moved to Lespesia Robineau-Desvoidy, 1863, where it is a junior secondary homonym and is renamed L. thompsoni O’Hara & Wood (Trinidad), comb. nov.; Trichopoda arcuata Bigot, 1876 is returned to Trichopoda from Ectophasiopsis Townsend, 1915 and assigned to subgenus Galactomyia (Argentina, Chile), comb. revived; and Trichopoda gradata Wiedemann, 1830 is returned to Trichopoda from Ectophasiopsis and assigned to subgenus Galactomyia (Argentina, Brazil, Uruguay), comb. revived. New or revived generic and specific synonymies are proposed for the following 14 names: Camposodes Cortés, 1967 with Phytomyptera Rondani, 1845, syn. nov.; Ectophasiopsis Townsend, 1915 with Trichopoda Berthold, 1827, subgenus Galactomyia Townsend, 1908, syn. nov.; Embiomyia Aldrich, 1934 with Steleoneura Stein, 1924, syn. nov.; Fabricia andicola Bigot, 1888 with Peleteria robusta (Wiedemann, 1830), syn. revived; Macropatelloa Townsend, 1931 with Patelloa Townsend, 1916, syn. nov.; Peleteria inca Curran, 1925 with Peleteria robusta (Wiedemann, 1830), syn. revived; Poliops Aldrich, 1934 with Admontia Brauer & Bergenstamm, 1889, syn. nov.; Ruiziella Cortés, 1951 with Chaetoepalpus Vimmer & Soukup, 1940, syn. nov.; Ruiziella frontosa Cortés, 1951 with Chaetoepalpus coquilleti Vimmer & Soukup, 1940, syn. nov.; Sarcoprosena Townsend, 1927 with Billaea Robineau-Desvoidy, 1830, syn. nov.; Schistostephana Townsend, 1919 with Billaea, syn. nov.; Siphoactia Townsend, 1927 with Clausicella Rondani, 1856, syn. nov.; Stomatotachina Townsend, 1931 with Chetogena Rondani, 1856, syn. nov.; and Sturmiopsoidea Thompson, 1966 with Lespesia Robineau-Desvoidy, 1863, syn. nov.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
37

Schöttler, Peter. "Platonischer Dialog, 1944. Marc Bloch verteidigt die Philosophie." Zeitschrift für Ideengeschichte 18, no. 1 (2024): 118–23. http://dx.doi.org/10.17104/1863-8937-2024-1-118.

Full text
Abstract:
Genau genommen hat der Verfasser der Apologie der Geschichtswissenschaft nur einen einzigen Text über einen professionellen Philosophen geschrieben, und zwar über seinen Sorbonne-Kollegen Albert Rivaud (1876–1956). Aber da es sich nur um eine kurze und sehr polemische Rezension handelt, die 1944 anonym in der Résistance-Zeitschrift Cahiers politiques erschien, fand der Artikel bislang wenig Beachtung. Außerdem: Wer erinnert sich noch an einen reaktionären Professor, der kaum intellektuelle Spuren hinterließ und den Marc Bloch hier abfällig als Salonphilosophen («philosophe de bonne compagnie») titulierte?
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
38

Nettelbeck, Joachim, and Alexandra Kemmerer. "Des Seefahrers Widersprüche." Zeitschrift für Ideengeschichte 15, no. 1 (2021): 121–24. http://dx.doi.org/10.17104/1863-8937-2021-1-121.

Full text
Abstract:
Ein Spätsommertag in Schöneberg. Joachim Nettelbeck, 1944 in Mannheim geboren, hat einen Stapel verschiedener Ausgaben der Lebenserinnerungen seines gleichnamigen Vorfahren mitgebracht, des Seefahrers, Sklavenhändlers und Volkshelden, in Kolberg (dem heutigen Kołobrzeg, damals im preußischen Teil Pommerns) geboren 1738 und dort 1824 gestorben. Schon zu Lebzeiten wurde Joachim Nettelbeck für seinen Widerstand gegen die napoleonischen Truppen gefeiert. Bis 1945 erreichte Des Seefahrers und aufrechten Bürgers Joachim Nettelbeck wunderbare Lebensgeschichte von ihm selbst erzählt in immer neuen Editionen Rekordauflagen.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
39

Sabău, Nicolae. "„Sok szíves üdvözlettel régi barátos…”. Colegamenti di amicizia di Coriolan Petranu con storici magiari." Studia Universitatis Babeș-Bolyai Historia Artium 65, no. 1 (December 31, 2020): 107–26. http://dx.doi.org/10.24193/subbhistart.2020.06.

Full text
Abstract:
"„Sok szíves üdvözlettel régi barátos...” (“With kind regards, your old friend...”). Coriolan Petranu’s Friendly Connections to the Hungarian Historians. Coriolan Petranu is the founder of modern art history education and scientific research in Transylvania. He had received special education in this field of study that is relatively new in the region. He started his studies in 1911 at the University of Budapest, attending courses in law and art history. During the 1912-1913 academic year he joined the class of Professor Adolph Goldschmiedt (1863-1944) at the Friedrich-Wilhelm University in Berlin. The professor was an illustrious personality from the same generation as art historians Emil Mâle, Wilhelm Vögte, Bernard Berenson, Roger Fry, Aby Warburg, and Heinrich Wölfflin, specialists who had provided a decisive impetus to art historical research during the twentieth century. In the end of 1913, Coriolan Petranu favored Vienna, with its prestigious art historical school attached to the university from the capital of the Austro-Hungarian Empire. There he completed and perfected his education under the supervision of Professor Josef Strzygowski (1862-1941). The latter scholar was highly appreciated for his contributions to the field of universal art history by including the cultures of Asia Minor (Syria, Mesopotamia, Armenia, and Persia), revealing the influence that this area had on proto-Christian art, as well as by researching ancient art in Northern Europe. In March 1920 the young art historian successfully defended his doctoral dissertation entitled Inhaltsproblem und Kunstgeschichte (”Content and art history”). He thus earned his doctor in philosophy title that opened him access to higher education teaching and art history research. His debut was positively marked by his activity as museographer at the Fine Art Museum in Budapest (Szepműveszeti Muzeum) in 1917-1918. Coriolan Petranu has researched Romanian vernacular architecture (creating a topography of wooden churches in Transylvania) and his publications were appreciated, published in the era’s specialized periodicals and volumes or presented during international congresses (such as those held in Stockholm in 1933, Warsaw in 1933, Sofia in 1934, Basel in 1936 and Paris in 1937). The Transylvanian art historian under analysis has exchanged numerous letters with specialists in the field. The valuable lot of correspondence, comprising several thousands of letters that he has received from the United States of America, Great Britain, Spain, France, Switzerland, The Netherlands, Denmark, Sweden, Norway, Finland, Estonia, Latvia, Czechoslovakia, Austria, Hungary, Poland, the USSR, Serbia, Bulgaria, and Egypt represents a true history of the stage and development of art history as a field of study during the Interwar Period. The archive of the Art History Seminary of the University in Cluj preserves one section dedicated to Hungarian letters that he has send to Hungarian specialists, art historians, ethnographers, ethnologists or colleagues passionate about fine art (Prof. Gerevich Tibor, Prof. Takács Zoltán, Dr. Viski Károly, Count Dr. Teleki Domokos). His correspondence with Fritz Valjavec, editor of the “Südostdeutsche Forschungen” periodical printed in München, is also significant and revealing. The letters in question reveal C. Petranu’s significant contribution through his reviews of books published by Hungarian art historians and ethnographers. Beyond the theoretical debates during which Prof. Petranu has criticized the theories formulated by Prof. Gerevich’s school that envisaged the globalization of Hungarian art between the Middle Ages and the Early Modern Period and that also included in this general category the works of German masters and artists with other ethnic backgrounds, he has also displayed a friendly attitude and appreciation for the activity/works of his Hungarian colleagues (Viski Károly and Takács Zoltán). The previously unpublished Romanian-Hungarian and Hungarian-Romanian set of letters discussed here attest to this. Keywords: Transylvania, correspondence, vernacular architecture, reviews, photographs, Gerevich Tibor, Dr. Viski Károly "
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
40

Burucúa, José Emilio. "To Georgie." Zeitschrift für Ideengeschichte 13, no. 4 (2019): 47–48. http://dx.doi.org/10.17104/1863-8937-2019-4-47.

Full text
Abstract:
In seiner Geschichte "Der Tod und der Kompass", enthalten im "Kunststücke" betitelten Teil seines 1944 veröffentlichten Erzählbandes Fiktionen, erzählt Borges die Geschichte des Raucherfeldzuges eines Kriminellen, Red Scharlach, gegen den Ermittler Erik Lönnrot, der für die Inhaftierung und den Tod eines Bruders des Banditen verantwortlich ist. Die - nicht von Scharlach begangene - Ermordung eines Rabbiners, der sich zum Dritten Talmudischen Kongress in Buenos Aires aufhielt ( da der Text beiläufig ein "trübes, lehmiges Flüßchen" im Süden der Stadt erwähnt, wissen wir, dass sich die Ereignisse in Buenos Aires abspielen und nicht in Paris, wie man aufgrund der Fülle französischer Ortsnamen in der Geschichte glauben könnte), eröffnet ihm zufällig die Gelegenheit, Lönnrot on eine Falle zu locken.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
41

Rexroth, Frank. "Die Halkyonischen Tage. Professor Heimpel zwischen Zauber und Alb." Zeitschrift für Ideengeschichte 15, no. 2 (2021): 21–32. http://dx.doi.org/10.17104/1863-8937-2021-2-21.

Full text
Abstract:
Am 8. Mai 1945 war Hermann Heimpel mit seinem Kollegen und Freund Ernst Rudolf Huber zum Holzen im Wald gewesen, hinter dem Heimpel’schen Haus zu Falkau im Schwarzwald. Das Dorf war zu diesem Zeitpunkt schon seit zwei Wochen französisch besetzt gewesen. Vorsicht war durchaus geboten, denn immerhin war er, der Ordinarius für Geschichte, genau wie der Jurist Huber von 1941 bis zum November 1944 einer der führenden Köpfe der sogenannten Reichsuniversität Straßburg gewesen, ja sogar einer, den man zuvorderst mit diesem weltanschaulichen Projekt einer nationalsozialistischen Universität unter direkter Oberaufsicht durch die Reichsspitze in Verbindung brachte. Dass er schikaniert würde, dass er vielleicht sogar Schlimmeres zu gewärtigen hatte, stand zu befürchten. Doch die Nordafrikaner unter den Besatzern, «Spahis – gläubige Moslem» [sic], requirierten nichts «außer unseren Bettvorlegern als Gebetsteppiche», so erinnerte sich Heimpel nach vierzig Jahren. «‹Wirkliche› Franzosen» seien auch dagewesen, hätten durchaus geplündert, aber in Maßen «und nie bei Dunkelheit: die auseinanderliegenden Höfe waren der Sage vom Werwolf günstig». Ganz so unbegründet waren die Sorgen der Soldaten indes nicht gewesen.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
42

Gerali, Francesco, and Jenny Gregory. "Understanding and finding oil over the centuries: The case of the Wallachian Petroleum Company in Romania." Earth Sciences History 36, no. 1 (January 1, 2017): 41–62. http://dx.doi.org/10.17704/1944-6178-36.1.41.

Full text
Abstract:
About four centuries passed between the first appearance of pamphlets in which the medical uses of petroleum were discussed (for example, the Tegernsee (southern Bavaria, 1430), Geneva (Swiss Confederacy, 1480), Nurnberg (northern Bavaria, 1500), and the Antwerp (Duchy of Brabant, today Flanders, 1540–1550) pamphlets), and Michael Faraday's discovery in 1825 of the chemical composition of benzene derived from bituminous oil as a compound of carbon and hydrogen. During this long time span, studies of oil, carried out between alchemy and chemistry, benefited from rapid advances and brilliant insights, much as they had moments of stagnation, and disappointing regressions. In 1855 the chemist Benjamin Silliman Jr., of Yale University, proved that crude oil could be decomposed through a process of fractional distillation into a range of fuels and lubricants cheaper than the oils, greases and waxes rendered by animal fats and vegetal matter (Silliman 1855; Forbes 1948 Forbes 1958). In the course of the early 1860s, oil became the main source of illumination first in North America, then in Europe and Australia. This transformation of oil from a substance of limited use into a commodity of mass consumption radically changed the pattern of oil finding and production. Crude was no longer collected just from natural springs or draining seepages, but was pumped out of the ground from wells drilled by machines using steam power. This was the first step toward the modern oil industry, and a breakthrough in the history of energy: the beginning of an oil society. The first part of this article provides an introduction to the early uses and production of petroleum in Europe, and advances in understanding the nature, the physical properties, and the composition of hydrocarbons. It provides a brief analysis of the interaction between technology, society and the environmental context in northwestern Pennsylvania, where, between 1858 and 1859, a new successful pattern developed to produce oil in commercial quantity. From 1861, that innovative process put the United States in the position to gain increasing shares in the young European mineral oil markets and, subsequently, to jeopardize the position of local oil (vegetal, animal and mineral) producers. The second part, using a national case study approach, explores the history of a British oil company operating in Romania since 1863, the Wallachian Oil Company. This venture by London stockholders—short, difficult, and abortive—is a mirror of the nature of the business implemented by emerging oil companies, not only from Europe, and therefore exemplifies the challenges of setting the modern oil sector in motion in the nineteenth century.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
43

Moldovan, Horașiu. "CARDIAC SURGERY AT A CROSS-POINT." Journal of Surgical Sciences 2, no. 2 (April 1, 2015): 59–62. http://dx.doi.org/10.33695/jss.v2i2.106.

Full text
Abstract:
The cardiac surgery is the youngest surgical specialty that has emerged in the early period of the 20th century. Surprisingly, however, it is also the first surgical specialty that seems to be the first to disappear in a way or another in the second half of the 21st century. Even if the optimists consider this will never happen, it is expected that cardiac surgery will suffer a radical metamorphosis, which makes the realists say that this field of surgery will actually disappear.Before the beginning of the 20th century, the surgeons around the world have been convinced that human heart is untouchable. Remarkable surgeons of the 19th century like Theodor Billroth – the founder of the Viennese school of surgery- said in 1863 that “ Any surgeon that dares to perform surgery on the heart will fail and will lose the appreciation of his colleagues” [1]. This statement reveals the general opinion of that time, that the human heart is the center of the soul, of life itself and therefore it should never be touched. Considering this, Sharman stated in 1902 in „The American Journal of Medical Association” : “even though the heart lies at a few centimeters beneath the skin, it took 2400 years for surgery to reach this distance” [2].Ironically, the same year that English surgeon Stephan Paget stated that “probably the human heart is boundary that nature set for any kind of surgery -1896- was also the year when Ludwig Rehn, a German surgeon from Frankfurt, managed to successfully repair a right ventricular wound, signing the birth certificate of the cardiac surgery [3]. Since then the myth that the human heart can’t be touched by surgeons vanished and the sacred center of the heart has been opened…Two distinct periods of cardiac surgery can be identified over the next 100 years. The first period is the so called “surgery on a closed heart”, before the invention of extracorporeal circulation. In this heroic period, the first interventions that involved the pericardium were performed.In the first years of the 20th century, Alexis Carell imagined the experimental basis of cardio-vascular surgery. He invented the vascular sutures, demonstrated the possibility of organ transplantation and imagined coronary surgery. As recognition of his fundamental work he received the Nobel prize for medicine and physiology in 1912. Although he never performed surgery on humans, Alexis Carell remains to this day the first surgeon in history that was awarded with this prestigious prize [4].Surgery of the pericardium started in 1920 with Ludwig Rehn and Ferdinand Sauerbruch [5]. The first surgical approach of the aortic valve was realized by Theodor Tyffier in Paris in 1912 [6]. He succeeded to enlarge an aortic stenosis through a purse on the anterior wall of the aorta. In 1923, in Boston, USA, Elliot Cuttler realized the first instrumental mitral valve valvulotomy on a 12 year old girl [7]. Using a specially modified forceps, and the apex of the left ventricle as the initial approach, he managed to successfully open the mitral valve commissures and then to close the incision on the left ventricle. The first digital mitral valve commissurotomy through the left appendage was performed in 1925 by Sir Henry Soutar[8]. Catastrophic results ( 90% mortality) lead surgeons to abandon this procedure for the next 25 years. In 1948, Charles P. Bailey (Philadelphia), Dwight E. Harken (Boston) and Russell Brock (London) realized the first successful mitral valve commissurotomy [9,10].The first ligature of patent arterial duct was performed by Robert Edward Gross. This procedure took place at Harvard Medical School and Children’s Hospital from Boston, Massachusetts, in 1938 [11].Palliative treatment of the Fallot tetralogy started with the first systemic-pulmonary shunt,realized by Alfred Blalock in 1944 at John Hopkins Hospital [12]. The idea of subclavio-pulmonaryanastomosis was born with the contribution of Hellen Taussig, founder of pediatric cardiology.Treatment of aortic coarctation was independently realized by Edward Gross and Clarance Crafoord in 1945. Both surgeons managed to excised the diseased segment of the aorta and then performed an end to end anastomosis of the aorta [13].Sir Thomas Holmes-Sellors in 1947 and Russel Brock in 1948 realized the first pulmonary valvevalvulotomy [10].In our country, professor Nicolae Hortolomei was the first to perform surgery on the heart atColtea Hospital. He legated a patent arterial duct, excised an aortic coarctation and successfullyrealized in 1953 a digitally mitral valve commissurotomy [14].The second period of cardiac surgery began with the developing of the extracorporeal circulation.This technology allowed stopping the heart and keeping the patient alive, using a device thatmanage to circulate and oxygenate the blood. This ensemble composed of a pomp and anoxygenator was called “the extracorporeal circulation machine” and made possible the future development of “open cardiac surgery”.In 1946 Wilfred G. Bigelow (Toronto, Canada ), demonstrated the role of hypothermia inincreasing the tissue resistance to hypoxemia. This concept is fundamental in the development of extracorporeal circulation [15]. The first procedure on an open heart was realized by John Lewis from University of Minnesota, Mineapolis USA, on 2 september 1952. He used profund hypotermia and occlusion of the caval veins, without using extracorporeal circulation. Using this technique he closed an interatrial septal defect in a 6 year old boy. Time was his biggest limitation, because the heart could not be stoped for more than 8-10 minutes.On 6 may 1953, John H. Gibbon realised the first open heart surgery using an extracorporealcirculation machine [16]. He succesfully closed and interatrial septal deffect on an 18 years old girl.Unfortunatly he lost the following 4 patients, and he decided to abandon this king of surgery after20 years of research.A year later, on the 26th of March 1954 at „University of Minesotta” from Mineapolis USA, C.Walton Lillehei closed an inteventricluar septal defect on a child using the so called “crossedcirculation technique”. In this procedure, he connected the patient’s circulaton to his fathercirculation, trying to repoduce the fetal circulation [17]. Using this technique he operated 45patients, being the first surgeon that closed ventricular septal defects, corrected the commonatrioventricular canal and treated the Fallot tetralogy. Finding a compatible match for the “cross circulation” was the biggest limit of this technique. This method was untill the developement of liver and renal transplant, the only kind of surgery that could reach 200% mortality rate and was abandoned later due to ethical considerations.Starting from 1955, John Kirkling (Mayo Clinic), used the extracorporeal circulation machine(pomp - oxigenator) [18]. He used the Mayo-Gibbon-IBM type, and this technology began to beused all over the world.In Romania, the first surgical procedure on the heart using an extracorporeal circulation machinewas realized in 1961 at Fundeni Hospital (Bucharest). A remarkable team composed of professor Voinea Marinescu and professor Dan Setlacec, closed an atrial septal defect on an 18 years old boy.The extracorporeal machine was handled by Marian Ionescu, and the anesthesia was managed by professor George Litarczek. The patient is still living.Surgery of the cardiac valves started in 1960 when Albert Starr realized the first mitral valvereplacement [19].Without a doubt coronary artery bypass grafting is the most widly spread type of cardiac surgery.Initially introduced by Michael DeBakey and later perfected by Renee Favaloro in 1960, thisprocedure remains one of the most frequent and best studied type of surgery in medicine [20].A crucial moment in the history of cardiac surgery is represented by the first cardiac transplanton human performed by Christian Barnard in 1967[21]. This achievement consecrate cardiacsurgery as a high performace field and made the cardiac surgen a public figure. In this moment, thelove story between cardiac surgery and media started. Most probably the majority of active cardiac surgeons of this generation owe Christiaan Barnard their option for choosing this field and this medical specialty her huge succes.It is considered that the maximum moment of cardiac surgery is the year 1986 when worldwide over 2000 procedures on the open heart were performed daily.But new discoveries started to appear in the cardiovascular field. In the 70s percutaneous procedures were invented. Andreas Gruntzig realized in 1977 the first coronary angioplasty and coronary stents were implanted in 1986 by Puel and Sigwart. Development on interventional cardiology was exponential and nowadays at the European Association of Cardiothoracic Surgery simposium about the future of cardiac surgery, 90% of the cardiac surgeons stated that they would prefer the coronary stent over coronar artery bypass grafting surgery if they would have to choose as patients.Starting with 2003 when was realised the first transcatheter aortic valve implantation (TAVI), the exclusive field of cardiac valve surgery is partialy claimed by interventional cardiology [23].The field of aortic anevrisms and acute dissections falls from cardiac surgery also to interventional cardiology after the developement of endoaortic stent grafts [24,25].As a consequence the number of coronary artery bypass grating procedures falls 28% between 1997 and 2004 in the USA. Meanwhile coronary percutaneos procedures rises with 121% [24,28]. Also it is possible that for the first time in history, the number of cardiac surgeons will decrease untill 2020 [24.28].But cardiac surgery extends in to new fields in order to survive. For exemple, one of the future aspect is the treatment of cardiac insuffiency. It is estimated that over 5 milion americans have cardiac insuffiency [26] and cardiac transplantation is the solution for these patients. Unfortunately, the number of donors falls, and this is no longer an effective solution. Multiple devices are designed in order to help the heart, ranging from univentricular asist devices to artificial hearts. This devices can act as a bridge to cardiac transplantation or they can be the solution for patients that are not eligible for cardiac transplantation.Surgical treatment of atrial fibrilation remains a solid options for patients with this disease which have a high risk of emboly or progression to cardiac insufficiency [27].The field of corection of congenital cardiac malformations lessens because of early diagnostic and possibility to end the pregnancy. But there are surgical treatments for children that are born with complex congenital heart malformations with optimal results.The development of minimally invasive techniques, robotics and hybrid ones represents the response of cardiac surgery to interventional cardiology.Apparently, cardiac surgery and interventional cardiology are merging. More and more patients are heald in hybrind operating rooms, using hybrid techniques. The concept of “heart teams” emerges- a team made of cardiologists, cardiac surgeons and cardiac anesthesiologists. Probably, in the future will exist only a cardiologist-cardiac surgeon or a cardiac surgeon-cardiologist, either way a specialist in cardiovascular medicine.The conclusion isn’t pessimistic. As long as there will be patients, doctors will be needed. It remains to be seen if they will be surgeons, interventional cardiologists or just cardiologists.Certainly, general anesthesia, opeaning the mediastinum through median sternotomy using an electic saw and circulating the patients blood through the extracorporeal circulation machine, not to mention stopping the heart, isn’t the future.But introducing needls in arteries, wires in the aorta and pen sprins into the coronary isn’t also the future.Without a doubt, the future belongs to physicians that will cure cardiovascular disease with pills or even better just with advices...
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
44

Zamith Cruz, Judite. "Marina. Lucchesi, Marco. Santo André (SP): Rua do Sabão, 2023." EccoS – Revista Científica, no. 67 (December 18, 2023): e25392. http://dx.doi.org/10.5585/eccos.n67.25392.

Full text
Abstract:
Jogo de espelhos e palavras Analogias duma beleza transitiva Foi entre “formigas e cupins”[1] que descobri e inventei por “ver” o que lia. Do jardim a casa, numa aprazível “distração”, li Marina (do latim, marinus, “marinho”). Se ia em busca de cupins, absorvi-me logo numa bela atividade intrínseca de “ler” a natureza humana. Os estados/processos emocionais deram-se ao meu sonho acordado, frente à lua cheia. Por contraste mínimo, o que acontece no sonho propriamente dito é antes uma não narrativa, uma dissociação não controlada, exibida a superfície de fundo inacessível[2], graciosa alternativa criativa à “associação de ideias”. “O sonho de uma sombra”, em Píndaro (522 – 443 a.C.)[3], foi a ofuscação da “verdade” nua e crua. O sonho e a fantasia permitem a estranha fragmentação da sequência do pensamento escorreito, quando se experiencie a realidade de All-Self (ser com tudo em redor). Um efeito é imaginarmos sermos nós aquela “estrela” e recategorizamos algo num “todos juntos”, “transitarmos”[4], sem fixação, encontrado “tudo em tudo”[5]. “Somos plurais”[6] e mutantes sem “coerência”. Colocado a par o ser e o não ser, dada a aparência de Marina, numa superfície lisa refletida, convoca à reflexão que muda, quando “… todos querem, buscam, sonham com você”[7]. Na afirmação do narrador, Celso, é partilhado o desejo de alguém ou dele com “você”. Num detalhe ora geral, ora específico, algo dela poderá ser comparável ou semelhante a outra coisa, uma analogia. No encalço dela, Marco Lucchesi acompanha-nos no “eterno retorno da leitura”[8], trocadas cartas entre Celso e Marina, na década de noventa do século passado[9]. “Rasgadas”, anos passados por ele, entendidas “inúteis e vazias”[10], tendo ela dirigido um e outro e-mail inúteis, para “confissões”, via ”correspondências”[11], em que culpas confessadas nem sejam alheias a “amores mortos”[12]. Anteriormente, Celso chegaria a procurar Marina em “mundos improváveis”. Em locais de sua casa, a falsa presença, inviável, “tão querida”… Possivelmente desejada, chega a ser atingido o paradoxo da perenidade da vida, no espaço exíguo, amor eterno. Marina encontra-se em quase tudo[13]: “Digamos: a) no terreno baldio das gavetas; b) na agenda que perdeu a validade; c) nas fotos inquietas de um álbum (andorinhas em queda: sem cola, pálidas ou saturadas); d) no velho sótão que não tenho.” Como se “pousássemos os pincéis”, em continuidade, o modelo analógico varia no tempo… O escritor acrescenta: “nosso passado é analógico”[14]. Celso escuta cantos, sons e silêncios (a música “dela”?), no aparelho de rádio analógico... “Analogia”, nas nuances de significado no dicionário, são uma entre outras. E dada a representação de um objeto assemelhar-se ao original, pode Marina ser “pintada” em eternas obras de arte. “Vejo-a”, no que vejo e no que leio: “Coroação da Virgem”, de Fra Angélico (1395 — 1455); “A Madona de San Sisto”, de Rafael (1483 — 1520) … Escolho logo a bela Gioventü, de Eliseu Visconti (1866 - 1944). Figura nº 1 – Óleo sobre tela, Gioventü, de Eliseu Visconti (1898) Fonte: https://en.wikipedia.org/wiki/Giovent%C3%B9 Mas é em Candido Portinari[15], numa obra de 1957 – “O menino com pássaro”, que a voz e ela… se me apagou. Seria recolhida e cuidada por aquele que a encontrasse. Figura nº 2 – Elemento de obra de Candido Portinari (1957) – O menino com pássaro Fonte: https://www.wikiart.org/en/candido-portinari/menino-com-p-ssaro-1957 Numa analogia, a figura oscila de forma contínua, entre passado e presente, imparável no tempo. Sem comparecer perante Celso, também ele num não-lugar se quedou[16]. Os seus braços, “irredentos do todo”[17], vivido um “como se…”, avançariam o distanciamento/estranheza[18] face ao espelhado “teatro de sentimentos”. Fora Marina ferida? Num “jogo de espelhos e palavras”[19], “escrevo por espelhos reticentes, com frases e lacunas movediças” …. “Estendo as mãos para o espelho…”[20]. “Refletida” a escrita em processo, encontro Lucchesi solto no outro. Nos seus termos, a palavra “espelho” dará lugar ao oculto no “jogo de espelho, analogias”[21]. Quando a reflexão teria ainda o Sol no “espelho”, o encontro de ambos jorrava luz. Perdida a década de oitenta, o que é dado, antecipado[22]? Novas luzes e sombras. Celso e Marina foram inicial “espelho de paixão”. Seguiu-se a brecha na paixão. Num salão espelhado da paixão de Nosso Senhor Jesus Cristo, em 1507, vejo uma figuração pintada por Hans Schäufelein. “Herodes” deu lugar à figuração doutros maus tempos, no “Espelho da Paixão” (Speculum Passionis). Cristo diante de Herodes, o malvado, que morreu com o Eclipse lunar. Num “reflexo“, o culpado, no julgamento em “Herodes”[23], convocara Cristo[24], um culpado. Eu sou o outro do outro eterno Eleia, às portas da atual Itália. Numa primeira estrofe de Poema, a expressão dum outro, Parménides (530 a.C. — 460 a.C.), para quem “deus” não foi gerado, existindo[25] ad eternum... A estaca foi colocada num limiar doutro lugar estranho, em Poema: “Aí se encontram as portas”. Talhada a via inovadora do caminhar, tendemos a cruzar linhagens para não nos perdermos. Nem tudo se desgasta e corrompe, com Parménides. No rumo incerto, outra conquista do explorador Ulisses[26], foi ter encontrado o retorno? Ulisses, Celso, Alice, Marina… Pierre e Natacha, Tristão e Isolda. No desencontro, Molly e Leopold ou Eurídice e Orfeu ... A ficarmos “aos pés da biblioteca”[27], a ler vidas nas figuras centrais, estas oferecem um recuo[28]. Abrem portas. Eternas personagens, nem todas juvenis. Celso, o narrador? Alguém que já teve um “matagal” de cabelo perdido, que “nasceu no coração [uma floresta, cabelos…] … com espinhos” - “O elogio da calvície” [29]. Outra personagem de Marina, Alice, foi um exemplo de ajuda, porto marítimo, seguro, onde atracar? Substitui, sem substituir Marina? Alice adotará, também ela, o enigmático porte de “Gioconda”, “a senhora Lisa, esposa de Giocondo”, representada por técnica do sfumato, de Da Vinci (1452 — 1519). Foi seu o “vaso”[30], que Celso amou - “vasos quebrados” [31]. Acresce que “Alice e o vira-lata branco” encontram-se ambos registados num “resumo” de carta[32], em união, bem juntos. Bem articulado no pensado é o que a carta diz e não diz. Mas quem será aquele outro vira latas? Marina ainda pede foto da outra – Alice[33]. Num e-mail registado: “Se puder [você, Celso], mande-me fotos ou vídeos de Alice. Tenho por ela um profundo afeto. Lembro-me de seu sorriso, ao piano”. Será verdade? Uma inquebrável lembrança de Celso, uma só vez, Marina tocara piano com ele, a quatro mãos[34]. Celso poderá ter reparado (n)o vaso, a dado passo. Pode ter tido outra imagem fixada à Alice, de então. Seria aquele vaso que “amava”, ou Alice[35], uma figura magnética? “Para fugir de mil perigos”, a quem não faltou Alice? Alice usou “ampolas e unguentos, magos e poções”[36]? Cuidadora, Alice, com Celso, representado nos rapazes com pássaros feridos[37]? Em suma, pareceria a Celso não existir punção operada ou poder maior, quando os relacionamentos morrem, ainda que os vasos sejam compostos de cacos que se colam: “Não posso reparar o irreparável”[38]. No entanto, Celso conhecia a técnica das peças coladas do Japão - a técnica do kintsugi[39]. Observou, até mesmo o outro vaso por si trazido com os gerânios, da sua antiga casa… “Distancia que se perde. Vaso que se encontra…”[40] Na ficção, a fiação tudo interliga “Vimos a fiação que tudo interliga. Semântica e sintaxe”[41]. Dos golpes de génio ficcional e da sangrenta História, Marco Lucchesi concebeu comparações, em que “mudam as guerras”[42] e as linguagens. Numa realidade de rapto, guerra e paixão, o poema épico transcende o amor passado que eterniza. Homero fundador da literatura ocidental, numa autêntica carnificina, a incerta “Guerra de Troia”, contou com Ájax[43] dentro do cavalo, dando guerra (infinita)[44] a Heitor, o destemido troiano, incapaz de lhe perfurar o escudo. A guerra teve que ser interrompida ao pôr do sol, intervindo Apolo. Do inicial “pomo de discórdia” entre deusas até aos feitos, nove anos passados em guerra, Ájax é “muralha”. A Ilíada evidencia que esmagou o escudo de Heitor, com uma só pedra. Quem sabe se Celso seria uma barreira inexpugnável, de tão “glacial”[45], que se tornou? Numa contenda, para o romance histórico, de 1865 e 1869, Liev Tolstói cruzou aqueles que se amaram, na passagem do Grande Cometa, em 1811: na invasão napoleónica, em 1812, a personagem recorrente, Pierre encontra-se com a bela Natacha, aparentemente apaixonada por Boris, amada por Denisov. Como foi possível a “guerra sem paz”[46]? Celso e Marina viveram dessa “Guerra de quase e talvez”[47], no que foi a “guerra que nos mata”[48]. Lendários amores infelizes e apaixonados, trágicos, na bárbara Idade Média (século V a século XV)? Tristão («tristeza») e Isolda (“das mãos de fada”)[49]. E o Rei Marcos que a perdeu[50]. Guerras nos ensaios não-ficcionais e nas ficções. Já a estranha paixão da cantora Molly e Leopold termina com o “sim” dela, apenas num solilóquio. O corpo de Molly – no livro de James Joyce - seria “sensual”[51], no que ressalta o “incêndio” interior. Divergências? Foi numa dada “tarde”, vinte anos passados, que a caixa eletrónica de Celso recebe um primeiro e-mail de Marina. Iria acabar com a guerra entre ambos. Não parece de comparar com a ficção? Marina e Celso encontrar-se-iam no fim da “guerra fria”[52], em data marcada pela queda do muro de Berlim, 9 de novembro de 1989. Numa Rádio Londres, com “mensagem de Inglaterra aos aliados”, durante a longínqua Segunda Guerra Mundial, ele passava a escutar outra transmissão no rádio bem comum, no sistema analógico. Um sinal da mensagem dela, vulgar. Metáforas básicas da descrição do real Quando se coloque uma figura de estilo, cujos sentidos figurados utilizem comparações como a “metáfora do corpo em lua cheia”[53], é a Lua “tão nua e desarmada a vaporosa Lua”. A pessoa é então toda inteira, se bem que a Lua seja fragmentada noutra fase lunar. Damo-nos a facetas diversas, também. E a não ser a transição de fase a mesma daquela grande lua, Marco Lucchesi ainda afrontou a perda irreparável de parte dela, por Celso, num desaforo: “se você esperava tapetes e fanfarras, perdeu a viagem. Abandonei a timidez, digo o que penso, e sem rodeios.”[54] Dada a acentuada guerra entre Celso e Marina, ao referencial “real”, preferi antes juntar à lua a palavra “viagem” e a palavra “mundo”, no que coloco mais do que o que (a)parece – numa alegoria. Assim, na minha perceção subjetiva, uma fenomenologia, ocorreu algo mais a aprofundar. Nessa viragem, limito mais do que o que se me abra à fixação de “guerra”, quando se sucedam figuras de estilo, no livro[55]. Num jogo de linguagem, retiro a desafogada imagem concreta: o passeio na praia, junto da Cinelândia e o que faço? No termo metafórico duma “psicologia de viagem-vida”, encontro logo ali o figurativo, portanto, com os rodeios à casa velha de Celso, com os eventos no trânsito, com as margens do mar face à praia. Meios mundos são a frente “subaquático”[56] e outros territórios e sítios. Poderia convocar imensos espaços de transição, imaginando[57] além de um “mundo submarino”[58]. Lucchesi tantas vezes observa “estrelas”, algumas “estrelas não promissoras”[59]… Voltando ao avesso, na Terra, à “viagem à roda do piano e do quarto”[60], essas são breves viagens e têm fim. Contudo, é dada à incompletude a infinita “viagem à roda dos teus olhos, punhado de beleza, informe, passageira”[61]. Numa estranha viagem de recuo (na revirada do avesso), focada uma “correspondência” sem troca, é de antemão inviabilizado o “sim” e a chegada a bom porto[62]? Da presença na ausência de Marina: tempo de sonho e pesadelo Como “resumir” os “20 anos”[63] de afastamento? Um desapego de “dez mil dias”, após o “terremoto”. “Dez mil dias” sem se falarem? Pretendo dar forma ao texto, quando pense que uma correspondência convencionada abranja reciprocidade e presença, ainda que evitada a “literatice”[64] e o “episódico”. Não “agradará” ao narrador contar das cartas, para se livrar efetivamente delas. Ameaça que irá “destruí-las”. Celso foi intempestivo, aquando do primeiro e-mail de Marina[65], após aqueles vinte anos de alheamento dela… O livro Marina reproduz a reduzida “novela”[66] de singelas cartas e e-mails. Passado o texto a pente fino, no segundo e-mail de Celso, este redige uma desculpa: “Perdi tudo, não sei como. Preciso de um novo computador. Como se não bastassem formigas e cupins. Obstinado, insisto e recupero apenas uma parte”[67]. Numa convencional “não-narrativa”, coloco a tónica na congruência e na intencional, quando seja a “dissonância”[68] desarmante de “lirismos”. Alcançada a agressividade, a crítica mordaz, a sagacidade e o ardil… Frente ao quebra-cabeças, pede-se abertura (de espírito), quando se leia o “romance de ideias”, no pensamento do ser (em Parménides e Heidegger). Na dimensão emocional, a obra de resiliência traz-me a consciência da artificialidade da ficção. Cubro de culpas a protagonista Marina. Coloco logo a poção de amor viático, um mantimento para sustento num “líquido destino”[69]. Logo passa a parecer-me que “essa viagem nunca termina”[70], numa entusiástica volta no carrocel do mundo, num “eterno retorno”[71]. Essa segunda vez que é nomeado o eterno, dá-me esperança, ainda que Celso assuma: … “não quero este destino circular”. ~ E eu quero! Se o “nosso encontro não estava escrito [no destino] … Não houve um deus a decidir nosso destino, nem brilho de uma estrela promissora. Deixámos simplesmente de escrevê-lo [ao destino]”[72]. Escrevamos o que desejemos, então, por linhas tortas. Há ocasiões, em que um sonho se repete e elucida algo[73]… As produções estéticas de artistas foram os produtos de imaginações, ainda que acreditassem ser ajudados pelo diabo, por um santo ou pelo próprio sonho avassalador e as visões enigmáticas. Giuseppe Tartini (1692 - 1770), William Blake (1757 - 1827) ou o cavaleiro Adolf von Menzel (1815 - 1905) são exemplos elucidativos do pensamento mágico dominante, nos séculos XVIII e XIX. Há quase 100 anos, o psicanalista Carl Jung[74] escreveu o seguinte, com um sentido determinista do sonho: “uma experiência anómala, que não é compreendida permanece uma mera ocorrência; compreendida torna-se uma experiência [humana excecional] vivida”. Uma característica desse tipo de experiências únicas é serem inefáveis, mal descritas. Inefáveis ilações, na sombra que vira a luz? Posso recuar atrás, ao sonho e ao tempo de Píndaro[75]. O que alcançou aquele da Verdade, quando viveu entre 522 e 443 antes da nossa era? Com Píndaro, ficou assente que “[no humano] sonho é uma sombra”. Assim colocado, “sombra” opõe-se a brilho, a luz, quando a “verdade” seja ofuscada, esboroada na obscuridade. E na medida em que seja ausente um sentido puro para as palavras, damo-nos a alegorias, a metáforas, da “transparência” da palavra, da luz ao sábio recuo paradoxal. Possa o sonho ser “iluminação”, tal Marina, duma “beleza transitiva”[76], entre as luas cheias. Marina conforma aquilo[77], o deslocado pela sombra, quando fuja a juventude, na transitória impermanência. Que espelho da “verdade”? Logo na primeira configuração, se o par não foi (ou foi?) um “espelho inverso”[78], Marina chega a ser retratada no vidro fosco, na “transformação [dela] num espelho”[79]– “uma Gioconda cheia de segredos”, representada pelo impressionista Eliseu Visconti, em Gioventü. Indecidíveis formatos. Como abordar palavras guardadas num “poço” que, a ser “raso”[80], sempre igual e espalmado, lembra o “infinito” do “abismo (líquido)”[81], entre duas pessoas que “comunicam”[82]? 2 Analise textual de marina O método de analisar textos “Coerência” traduz a ideia, cunhada pelo psicoterapeuta Carl Rogers (1902 – 1987), em que o participante apresente um relato de experiência bem estruturada - lógica, a faceta cognitiva e interpretativa, uma significação de peso na experiência “arrumada”. Na narrativa literária, a noção de “coerência” coloca-se, no antigo Dicionário de teoria da narrativa[83]: “texto como unidade no processo comunicativo, resultante de intenções e estratégias comunicativas específicas, ele é também um texto semanticamente coerente... elementos recorrentes… não integralmente redundante… progressão de informação no interior de um texto … na ‘enciclopédia’ do recetor”[84]. Na nova literatura, Marina alude o “vórtice” do redemoinho amoroso de Celso e Marina, o forte movimento do “terramoto” bem rápido, cruzado com a empolgante sonoridade das bravas ondas. Marina retém uma imensa fluidez, em torno dum eixo fixado ao vórtice entre ambos. Sorvida a voragem sentimental no turbilhão do mar, noutra asserção a “vórtice” – um turbilhão, o fenómeno “incoerente” trespassa a vitalidade dos movimentos guerreiros de “homens”, nos tempos atuais. Onde encontrar uma “secreta harmonia”[85]? Em mulheres, no desaguisado com homens? “Sem que você soubesse, caminhamos lado a lado”[86]. Seremos bem menos coerentes do que se pensou, tanto mulheres quanto homens. Todos nós, humanos, somos sujeitos de analogias. Com o “corpo inelutável”[87] de Marina, que foi o “corpo em fuga” e se encontra ao lado do seu, Celso é já do outro lado. Seja que suba ele à Tocata e Fuga em ré menor, de Bach[88]? A inconsistência é presente na ausência de outrem. Outra mexida foi dada ao mundo amoroso, com as híbridas histórias-ficções, realidades e alternativas. Na alternativa ao modo de organização de “identidade do ‘eu’ estacionário”, sem fluidez de maior, teríamos a fixação eterna. Um risco pode ser nem encararmos a vida sujeita a contingências/acasos – o sem ganhar folgo, “… e, de repente… o sobressalto”. Em Marina, o leitor transcende o sabido (ontológico) e o instituído “romance”, o que não pressupõe que todos os planos sejam antecipadamente traçados. Não sabemos se Marina nos deixou. Ela foi a “glória de um destino”[89]? Um famigerado destino? Um Deus não decide do destino do par amoroso[90]. “Desconheço a direção [do futuro, indeterminado]. Soubesse de uma senha [mágica, um código … e o controlaria Celso. No fluxo permanente de mudança, já o passado e o devir são escapes [na aparente “fuga”], uma “disfunção” no presente [na fantasia inviável]. Porque não viver o aqui-e-agora? Amplificado o tempo, a “hipertrofia…”, é inviável a luta interior, “contra a qual luta o presente”[91]. “Deu-se por fim a glória de um destino. Porque, Marina, os relógios não morrem”[92]. “O vento segue os rumos do destino [ou da predisposição de sorte]”[93], tão mais improvável do que a precisão do tempo dos relógios. Abordagem narrativa na psicologia Numa aproximação literária, na psicologia narrativa, “as personagens são os elementos permanentes que sustentam o desenrolar do enredo”[94]. Nem as personagens fogem, nem restam fragmentadas, na “transparência da voz”[95]. Quem fale no esqueleto narrativo, pensa em episódios de um “guião” (scripts) identitário ou coletivo e, para a “narrativa de perda”, em Celso, congrega-se uma “organização de significado”, no que dê conta de mudanças dessa organização afetiva e psicológica, tão frequente e intensa de privação, podendo tornar-se duradoura ou reatar uma mera ocorrência súbita. O presente texto sobre Marina apresenta “fenómenos” talhados. Dito de outro modo, dá corpo a “ideias centrais, ao happening, ao incidente em torno do qual um conjunto de ações e de interações são dirigidas, com vista a serem reconhecidas, geridas e integradas, ou com as quais um conjunto de ações se relaciona”[96]. Numa forma de encontrar e descobrir ocorrências, farei um parêntesis para o que sabemos de um autor. Na sua suspensão de ideias feitas, como nos “lugares comuns”, nos “hiatos” e nos “silêncios”, o que “lemos” nos não ditos, sem um código? Para o efeito enredado, temos a ajuda de comparações constantes, numa “codificação aberta” do texto. Utilizam-se atributos/características para as palavras todas inteiras e para a variabilidade de significados não ficar de fora. E as “palavras (sem) envelope”, plenas de pregnância e fugidias, impõem afundar numa rigorosa análise linha-a-linha. Haverá ainda que conceber dimensões gerais, para “linhas-da-história”, duma ou doutra mini narrativa ou história, em Marina, o “tempo eterno” e o imparável “relógio dos ponteiros”; a vida e a morte; a terra e o mar, a nuvem e a pedra, o fogo do amor e as suas cinzas… Ao “questionar” os dados/textos, no aprofundamento que se justifica, efetuam-se as aludidas “comparações constantes entre fenómenos”. Da projeção, da narrativa e do episódio Em Marina, identificam-se esparsas narrativas míticas, nas guerras e nos amores. No amor, o “projetado” Orfeu[97] chega a parecer ser Celso, na sua ânsia de que Marina não morra …[98]. Celso poder-se-á sentir, noutra volta, um Marcus[99], chegando tarde, perdida Isolda, amante de Tristão[100]. “Pobre rei Marcos. Tão tarde descobriu o desamor”[101]. Marina não é escrito na primeira pessoa, autorreferenciada. Discriminada a faceta “projetiva” (ex.: uma pessoa não específica ou segunda pessoa, outros, alguém de quem se fala ou escreve): Marina ou Alice descobrem-se entre uma “Gioconda cheia de segredos”, uma Molly, o “verbo infinito”, na “voz” da cantora. Um eco repetido da voz dela, Marina. O narrador e Marina “nadam no monólogo de Molly”[102]. É preciso dizer que “não sei até que ponto lembro da tua voz [Marina]”[103]. Dito de outro modo, Celso mal se recorda do que Marina “disse/diz”, repetidamente. Falhou a voz e “deixou de dizer”[104]. Por seu lado, os episódios reais reportam-se às mínimas ações/interações, as quais podem ser relatos de experiências significativas, por vezes truncadas nas premissas, donde a maior ou menor coerência lógica ou consistência lógica. Quando as palavras chegam a mudar de estado, digamos, aluadas, tornam-se “líquidas, turvas, transparentes”[105]. Passam palavras estranhas pela fluência de selves (“múltiplos eus”, mentais e subjetivos), transformações identitárias. Apreender-se-ão coerências doutros implícitos, aspetos tácitos e inaudíveis da daqui e dali. Narrativa episódica A partir dos fenómenos esparsos, no grosso volume da vida, alcançamos registos de realizações pessoais e dos impedimentos, destinos e acasos, sortes e desaires. Foi a partir dessas constatações que distingui os fenómenos de meros episódios, nas narrativas/histórias, que lembram “todo o texto mostrar de forma holística as cognições e os processos emocionais do autor”[106]. O que se designou de plot (na língua inglesa) para um “episódio”, portanto, vai de encontro à narrativa, ao deparar-se o leitor com uma sequência de eventos ao longo do tempo (“sucessão”), para um “texto”[107], mesmo no mínimo “enredo”[108]. Na forma bem estruturada, visou-se o elemento sequencial e dinâmico, na literatura (na lógica, “gramática” ou “sintaxe”), considerado o episódio o “único esqueleto indispensável” e “menos variável”[109]. A variabilidade de Marina encontra-se nas intercaladas unidades de significado/segmentos de tópico, nas breves temáticas, as quais identificam a substituição de conteúdos, nos registos escritos por Celso. Acresce haver processos narrativos de vários modos evidenciados, no sentir, no experienciar e no pensar: a “descrição externa/concreta de acontecimentos de vida (atuais ou imaginados / passados, presentes ou futuros); a “descrição interna experiencial” (subjetiva), de episódios/narrativas, com a identificação verbal de “reações afetivas e/ou estados emocionais” (ex.: “triste”, “zangado”, “frustrada”, etc.); e a “análise reflexiva/interpretativa da descrição de eventos e/ou da experiência subjetiva, sendo os eventos presentes, passados ou futuros”[110]. No primeiro domínio narrativo, a ênfase no sentir alcança menor complexidade do que o experienciar (interno) e o refletir/pensar. Episódios mínimos Após o desenlace por afastamento, surge um episódio elaborado quase no final do livro. Possui a tónica na conduta de Celso, antes da adesão ao refletido, somente após a imersão interior num quadro e num cenário: Episódio - Título Promessa de calor na aflição dela: “Antes do amanhecer, sacudo meus ossos na areia. O mundo frio no vapor das ondas [do mar], enquanto o sol desponta, bem depois, nas rochas que me vedam o horizonte [limite]. Sem que você soubesse, caminhamos lado a lado. Não sei até que ponto lembro tua voz. Tudo que diz e deixa de dizer [adiante, eco repetido]. O modo, sobretudo a transparência da voz. Como o menino e o pássaro de Portinari. Te vejo, assim, ferida, a proteger-te. Promessa de calor. Será difícil atravessar a noite (p. 91). Registei outros episódios relatados, com mais de “vinte anos”, exceto o primeiro, possivelmente mais recente: (1) Aflições de Celso no mar[111]; (2) Celso e Marina nadaram no mar e, sentir-se-iam “alegres”, possivelmente ao saírem para a praia[112]; (3) “Mística do encontro” de dois “tímidos” (“dissemos algo escasso, imponderável ... o clima, as gentes, a história”)[113]; e (4) Aludidos passeios de bicicleta[114]. Na narrativa criam-se então replays de experiência, quando se atenda ao “eu” subjetivo frente ao quotidiano, a rituais e a “inéditos”, como nos encontros a dois. Somente o episódio de Celso sozinho e aflito no mar não correu bem. Será invencível o revolto mar e a doença de coração: “… ao dorso da onda fria, apressa o coração”[115]. E se é tremendo o risco de morte no mar bravo, não é impossível lutar a dois contra o tempestuoso. O que nem quer dizer deixar de ter mão para apagar aquela ou outra terrível imagem recordada. Afinal, qualquer um sonha com “você”[116]. Ora aquele primeiro “episódio de ‘sonho’”, mas pavoroso, é ilustrativo do mundo irreal, na forma “narrativa”[117]: “um belo dia quase me fui na onda[118] de seis metros. Eu me livrei a muito custo. Um sonho breve que o sal interrompeu. Vantagem provisória...” é acordar. Já o fustigou o voraz turbilhão real da ameaça e perigo no medo da morte dela, quando volte a passar ao mar… Deixar de ser, naquela praia – que “quase levou” Marina … e que é a mesma praia, que “seduz” o narrador[119]. O perigo de afogar-se na praia é real e irreal. Anotei ilações, decorrentes interpretações do texto, nas expressões do autor: (1) Risco frente ao mar[120]; (2) Juventude, em que se possa morrer com alegria[121]; (3) Encontros, fruto de “um milagre matemático… acaso e o seu mistério”[122]; e (4) A bicicleta que “morreu”[123]? A bicicleta? Um indicador do encontro com Marina: “Passeio de bicicleta. Voa o vestido azul. Essa viagem nunca termina”[124]. Noutra apropriação do contexto, o par poderia [ver] “baleias”, ao longe, “delicadas” [125], quando iam pedalando na “bicicleta” … Num contrassenso forjado na comparação, a bicicleta dele era um “cavalo”[126]? Antes dela “morrer”[127], melhor dito, “enferrujar”[128]. Na transição de pensamentos, afetos à morte: “Não há resumo para a última carta. Porque esta é uma carta definitiva. Porque se trata da morte de Marina”[129]. E adiante: “Imploro, Marina, que não morras antes de morrer”[130]. Ficaria ela sem maior sentido de vida? A viragem de alegre “surpresa” chegou a ser concebida, numa anterior “carta destroçada”, restos do que ficou dentro do “caderno escolar” e “cujos pedaços recomponho num mosaico bizantino”[131]: “Carta de amor (desesperado) que rasguei: “...pousa nos lábios uma estrela... secreta harmonia... deserto amanhecer... teu corpo inelutável... lagoa iluminada e seios úmidos... bosque sutil... pequena morte... jogo de espelhos e palavras... teu rosto desenhado no meu peito... à mesa um copo de absinto... duas palavras e voltamos a dormir... infame precipício...” (p. 86). Os procedimentos de análise de experiências são guias de leitura, no que prendem o elucidado “desespero”, o isolamento e o limitado prazer de Celso, quando a vida pudesse afigurar-se um pesado fardo, irado contra Marina, contra o violento mar, o amor eterno… A súmula de alegria - a “surpresa” … Num resumo analítico[132], estabelecem-se relações entre um fenómeno, no sentido da conceção de um episódio. Donde, uma ilustração de seis fatores envolvidos, no episódio Promessa de calor na aflição dela[133]: - Condições causais antecedentes, para a ocorrência reportada (antes do amanhecer, já levantado Celso da areia da praia onde dormiu, ao despontar do sol); - Fenómeno per se (“sacudidos ossos” ao sol, no limite do ser, entre eternas rochas, com a ausência de Marina); - Contexto (a praia junto ao mar ensoleirado); - Estratégias somente idealizadas de ação interativa (ser tomada Marina por indefesa a proteger, no que Celso escreve da sua possibilidade de “ajuda”); - Condições intervenientes (quadro “menino com pássaro” de Portinari…), - O que constrange ou facilita o incidente/fenómeno (recordações de encontros com Marina, num local partilhado e o fenómeno de imaginar um quadro) e - Condições consequentes (a dificuldade de continuar pela noite, sem a presença de Marina e a fixada promessa de calor humano). Nessa leitura duma abstração da experiência, um episódio pode ser idealmente estruturado, se bem que escapem as estratégias de ação interativa. Noutra margem encontram-se a filosofia (de Parménides e Heidegger), o jogo com textos míticos (Ájaz, Rei Marcus…). No “romance de ideias” de Marco Lucchesi, são vastos os domínios de conhecimento. Com o autor aprendi que, ao não aceder a “coisas em si”, tenho as coisas para mim e, talvez, nos apareçam amores e guerras, por prismas do entendimento e da sensibilidade. Dos fenómenos - as aparências - “O que sei?” No quotidiano, sei que vivemos de forma a criarmos conexões entre inauditos episódios, flashbacks, substituições de interesses/temáticas nem buscadas, redundâncias e omissões (como “lacunas de memória”), numa apreensão do que nisso assuma perene “relevância”. O núcleo duro, o “essencial”[134], segundo o autor? “Perdemos as palavras essenciais”[135]. Perdemos “baleias” naquele mar alto, enferrujaram-se as “bicicletas” e desapareceu o “corpo feminino em fuga”[136]. As cartas dizem muito “mais do que parece”[137]. 3 Do mundo poético “Tornei-me um leitor de Parmênides”[138] e de Heidegger No mundo eterno, Parménides colocou o “motor imóvel” do tempo, o “livre-arbítrio”[139], o “cálculo integral”[140] … “causa e concausa”[141] … “tudo em tudo”[142]… Bastará “puxarmos o fio…”[143]? Numa passagem paradoxal da breve (?) “novela”[144], logo vemos como “tudo muda” no (des)encontro, a par de “rádios, guerras, amores”[145]. Não há confissão, não há reparação, na “narrativa não projetiva”. As “narrativas” antes partem dela[146], nos “lugares comuns”[147], registados nas mensagens. O que procura despertar Celso? “A voz de quem morreu, não as histórias”[148]. Bastaria o alcance da superfície, na “voz” dela[149]… No início de Marina, nem se espera a finalização do encontro. Não é desejado o fim do amor. Um mal irremediável. Terá morrido? Obra de “criatividade” dissonante face a espectativas de cartas de amor, Marco Lucchesi coloca-nos a margem de manobra, uma deriva, mudado Celso em permanência e, nesse sentido, as suas posições emocionais básicas são sublevadas e revoltosas, sublimadas, substituídas. Existentia, como a explicitar? Quando numa página inicial, não numerada, o autor nomeia um filósofo italiano, Emanuele Severino (1929 - 2020), que escreveu sobre Martin Heidegger, que exploração de fenómenos “metafísicos”? Martin Heidegger[150], de que trata? Li algures que Heidegger se interessou por “atualidade, realidade, em oposição a possibilidade concebida como ideia”. Ser é a totalidade do que existe. “Aí onde está cada um de nós” - da sein, seria o lugar da nossa presença, duplicada pela sombra da subjetividade. Subjetividade é o vivido que torna algo maior, quanto dá à presença novas formas afetivo-cognitivas. Mundos universais musicais Tenho aquela “vontade” de mudar o passado[151] e de criar uma ideia prospetiva de florescimento. Do mito de amor a Marina, nem estranho virem três damas dar uma flauta a um príncipe, Tamino, que buscará a sua amada. A harmonia da música condensa o “universal”, atingidos géneros e variadas “vozes” trocadas, na “Flauta Mágica”, de Mozart (1756 – 1791). O poder unificador da música é uma metáfora para o príncipe neutralizar o mal. Outra das óperas que acompanham Celso? A ópera de Verdi (1813 – 1901)? Recuo, à procura de La forza del destino, de 1862, cantado por Galina Gorchakova. Será que soubemos escutar o ciciado na voz da atualidade e o que nem se abra ao previsível, no acaso, sem destino[152]? Vozes pessoais de visionários? Na aparência, as palavras são soltas numa poéticas. Meia página abala o leitor. Meia página, umas quantas linhas de “voz”[153] , “voz marinha”, vinda do mar, submarina. Marina. Na “poética da dissonância”, fica aberta a superfície ao “espaço descontínuo”, criado por Lucchesi para ela[154]. A inatingível voz dela? Não sabemos. Na aceção do termo “fragmento”, Heidegger sublinharia essa origem deslocada de textos únicos e incompletos, que deixam espaço por concretizar. Escritores como Lucchesi, coligindo fragmentos, escapam às “correntes literárias”, “movimentos identitários” e “evidências” repetidas. Um significado de recusa de continuidade no vestígio escrito, fragmentado, foi adquirido no mar, que não é terra firme. Todavia, com “intencionalidade”[155] na voz, “nunca poderemos deixar o mundo, o que nunca deixámos”[156], o mundo terreno. Numa particular fenomenologia[157], poder-se-á conceber a “suspensão de julgá-lo”. Como não julgar o mundo do pensamento oblíquo, da metafísica passada? Ficando pela rama, na área concreta, terrena (não marítima, à beira mar, o que “sobrenada” ...). No que importa, não estamos nós fora de água? É de todo difícil alcançar maneira de arrancar o “pensamento de superfície”, também a superfície da página de Marina encante, pela superfície que cobre os reflexos incessantes, os jogos de reflexos, como ilusões e evasões, que surgem e desaparecem. Se não for atingido o que aparece antes do fundo das letras, ficamos aquém de imergir: foi muito antes que Parménides e Heidegger viveram. É preciso dizer que a superfície não se confunde com a aparência - a realidade energética, a dança terreste, da vida dançante[158]. A máscara de Marina já arrasta a ilusão do que aflora (a superfície) – a “transparência da voz”[159]. Esconde-se ela algures, no “re-dobrar” do seu ser[160]. A sua aparência causar-me-ia a diligência em “lê-la” a preceito. A voltar a Parménides e Heidegger, a profundidade[161] do livro dá antes a explorar o ser e as coisas[162], ao invés da superfície (mas com a superfície), a sua luminosidade. Quando a metáfora da luz (do dia, do Sol, da Lua promissora do brilho dos olhos verdes…) não encontra um reino perdido que persiga o ser, quantas ideias ficam subterradas e obscuras ao leitor? Foi a partir daquele ilusório mundo de reflexos (a superfície), que alcancei a incerta profundidade. Será o outro mundo (“marinho”) contrastado ao ilusório da realidade e ainda aquele outro mundo perdura, mutável e instável, matizado de cor intensa e de brilho ténue de águas passadas. Quanto ao retorno à superfície, ao aparecer, no emergir de novo, volta a agitação do mar emocional, que se ressente, no que permanece do eterno esvaziamento. Ficou um poço vazio daquele outro momento de amor ou do que dele reste nas rochas imutáveis. “Tenho por ela um profundo afeto. Lembro-me de seu sorriso, ao piano”[163]. Quando “aparecer é um compromisso metafísico”? A “metafísica” foi além de physis. Cientistas designam a metafísica de “especulação” de ideias, tantas vezes incertas, com que se debatam. O que se entende por “real” é, nesse segundo sentido, o que ultrapassa a “realidade” que conhecemos por perceção (inter)subjetiva. O real é um referencial profundo[164]e infinito; a realidade é o que conhecemos ou julgamos conhecer. Numa mediação poética para a metafísica, “aparecer” situa a presença original no mundo do ser, sendo que o mundo adote a incerteza na errância (e na morada no novo mundo). ~ Quanto “aparecer” vive acima da superfície e da aparência das coisas, é o ser que reflete um inóspito caminho de linguagem reflexiva, aproximativa e assintótica[165]. No ato de escrever, Marco Lucchesi delineou-me a possibilidade de especulação, a liberdade crítica e a ironia, abertas portas à metafísica fenomenológica. O existir em processo trouxera-me antes outros saberes e, nos espaços do mundo daqui, foi indicada a deslocação para a saída de “ex-” (em “existir”). Entretanto, aprendi que existir alcança o sentido de “pôr-se de pé”, de acordo com a etimologia. Num apelo a erguer-se (pondo-se de pé), já o próprio ser permanece em lugar recôndito, na condição de vir a aliar o desvelamento do ente – objeto, coisa, um ser, Marina... Outros “reivindicam” para si o “estar-aí” (da-sein), dito que todos “querem, buscam, sonham com você” [Marina], um corpo no que não “fuja”[166], na errância noturna. Consequência da fuga da luz? Será ela dada a “despertar” outra, a emergente Marina de Celso? Encontra-se ela ausente, no que seria de voltar a abordar a limpidez, a superfície, a “transparência”[167] da constelação “prometida” de dois seres. Uma forma de profundidade incompleta. Numa lúcida forma de escrita, patamar de sonho lúcido, Celso encontra-se em guarda. O narrador não deseja “despertar [vidas escritas]” … Talvez busque tão somente a “voz” dela, naquele eco, em que ressoa a limpidez, alcançará outra “voz”. A quem dar “voz”? A Molly, no seu solilóquio, na primeira pessoa[168]. Molly, uma inigualável cantora de ópera; Marina, de que nem sabe Celso se se lembra… da voz, dada à imagem fugidia na melodia, ao piano[169]. O que passou não se encravou. No ser em mudança, serão cristalizadas mínimas recordações, rareando “o caminho da verdade”[170], sem saída (uma aporia) tantas vezes paradoxal. Guerras dos mundos de ideias As ideias “verdadeiras” e as guerras de “opiniões” não se consolidam, nas correntes do paradoxo. Conjugam batalhas sem fim: Parménides e Zenão vs. Platão; Nicolau de Cusa vs. os que não cooperavam… Numa oposição ao seu tempo, questão cerrada e a descoberto, foi a permanência e a transformação. Parménides reteve a pura permanência, unilateral. Exigente na “ponderação”, Platão (428/427 – 348/347 a.C.) dedicou-lhe um diálogo inteiro - Parménides, em que Sócrates levou uma revisão verbal dum oponente, Zenão de Eleia (século V a.C.), para o efeito de inquirir o sentido do Uno, cujas “absurdas consequências seguem (ou não seguem?) em contradição com a referida doutrina”[171]. E se o ser é múltiplo? “Parménides”, um arauto da “revolução”? Esse é um ponto de um “resumo” do livro. Sendo que o germe da destruição estivesse plantado[172], que revisões foram geradas, a propósito das suas ideias? O que queriam mostrar os eleatas, com Zenão adiante das forças, o arauto da geometria e dos estranhos números, o infinito e o zero? Uma revolução, no conceito de tempo: fluxo constante e deixa de haver presente? O paradoxo de Zenão assinala o contrário à opinião recebida e comum, para o tempo virar uma sequência de mínimos momentos separados, donde vivermos o presente e a mudança ser ilusão. Quanto ao espaço? Sendo uno, não dá condições a haver “lugar” e “aqui”. No espaço fragmentado só há “aqui”, ausente o movimento. A revolução tem sentido no paradoxo, forjadas inesperadas dissensões. “Mudam [os tempos e] as guerras”[173]. No século XV, novo sobressalto. Gerador de ódios por contemporâneos, Nicolau de Cusa (1401 – 1464) alarmou muitos, pelo acento na compatibilidade entre extremos. Encarou a conjetura de “opostos”[174], dicotomizado o mundo por valores antagónicos, quando se creia num ponto de vista considerado válido. Nova batalha. Era Napoleónica, em França e na Europa, no ano VIII (ou, no calendário vigente, datado a 9 de novembro de 1799). Contrastaram adesões e oposições a Napoleão, herói e anti-herói, arrebatado o poder no golpe “18 do Brumário”[175]. As mudanças foram inquestionáveis, com a chefia e as saradas guerras. A guerra entre Marina e Celso não foi uma constante, também não persistiu. No foco da maior peleja, a distância a Marina[176] antecedeu outra circunstância: o entendimento de “como [Celso] se vê”[177]. Num “sinal de transição, de deslocamento”[178], veio de Celso a afirmação séria, numa trégua consigo mesmo: “já não habito na distância”[179]. Anteriormente, despedir-se-ia dela, como um Catulo[180], numa linguagem coloquial, sem intensidade e sem profundidade maior… Poderia estar a recuperar o “habitar”, junto dela. Existirem compatibilizados, nas suas oposições, requer o significado: “habitar”. Talvez se encontre algures, na linguagem. Para “morar”, fica bem longínqua a raiz etimológica, no sânscrito - vatami -, cujo termo alemão é wesen. Dir-se-ia que Celso possa já “estar-aí” (da-sein)[181]. No seu lugar - aí -, à fluência não lhe faltará diferença. Como expor uma diferença melhor do que com o ruído feito pelas diferenças da fala e do canto de Celso e Marina? Revejo a aliança, a separação, o que nem quer significar uma divisão de opostos. Há uma distinção nas “vozes”, para um sistema caótico, em várias escalas de linguagens. A organização de mundos No século XXI, em 2023, há ordem para parar e avançar no terreno do ser. “Há mais de dois milénios…”. Heidegger[182] introduziu essa conjetura perdurante[183], nas primeiras palavras de Ser e Tempo. Fora há muito “esquecido” o que surgira em Parménides, uma abstração – Poema – “onde se encontra o ser e o ente”? Ente pode ser objeto, coisa, ser … E o ser é o mais próximo do ser humano, sem que seja “um Deus ou um fundamento do mundo”[184]. Não existe um ente sem um ser. Acresce perguntar: “o que significa pensar?”[185]. Pensa-se em alguém, um ser, enquanto as guerras matam pessoas. Desde que a nossa imaginação pejou o mundo de deuses, entre ninfas, dragões ou quimeras, foi feita a equação, pelo menos: esquecido o humano. Não neutro, mas esclarecido, Heidegger rebelou-se contra ter sido minada essa incógnita do mundo – o ser, o guardião da questão[186]. Colocado o tão saliente à parte (o ser) e juntas as palavras a ideais, “ordenaram-se” melhor as coisas. Nessa incessante transformação, contra as utopias, foram cometidas “supressões” de coisas, acrescentos de quimeras, os “suplementos”, esquecidas possíveis “deformações”[187]. Aguardado o alvorecer da modernidade líquida, após a linha humanista dos anos sessenta do século passado, ainda seria antecipado o outro tempo do ser frágil, das diferenças e vulnerabilidades acrescidas. Vemos superada a razão não linear, o princípio da não-contradição[188], a alinhar o excluído. Arrastamos até mesmo para a paz a “coincidência de opostos”[189]. No reiterado pensamento ímpar de Lucchesi, um visionário de saberes ontológicos, preside o ser humano que é pensado, dito que ser e não ser não sejam iguais. Os seus conhecimentos são buscados entre um que é muitos[190]: ser e não ser e “ser de todo o ser”, na expressão de Giordano Bruno (1548 – 1600). Ruínas e salvação Um genial revolucionário, Giordano Bruno, foi o que retomara o ser, em On the infinite universe and worlds (“Sobre o infinito, o universo e os mundos”). Recordado num post scriptum[191], o opositor, Bruno, foi morto. Para mais escrevera “A ceia das cinzas”[192], em gritante contraste com o fogo da paixão. Deu-se ao desfecho inolvidável, à morte horrenda, após outra intrincada conjetura resistente à “ignorância” por dogmatismo e ceticismo do tempo. Bem além e aquém do “estar aí“, em substancial presença, o que resiste à fixação ao lugar encontra-se na imaginação, em múltiplas superfícies, no não linear, cujas diversas escalas se coloca Marina. Celso vive numa efetiva transição temporal, quando “o agora é um índice [indicador] da eternidade”[193]. Quando ainda se creia na “eternidade do mundo”[194], uma exceção. Enquanto nos insurgimos, Marina poderia “fixá-lo” ao passado em comum[195]. Na “correspondência” truncada, o narrador assumirá a perspetiva de “crer na eternidade do ser. Mundo sem fim e sem Deus. Essa é a ideia que me salva”[196]. Ademais, imaginar a “eternidade” não diz que não se “aclare a contingência” [197], o acaso, por contemplação intuitiva[198] e sensível. No perpétuo salto entre histos, reparo no ocaso do relacionamento, na paragem e esgotamento dum percurso: “[As cartas de Marina, “ibérica prudência”?] Terminam com abraço afetuoso, promessas impagáveis e mil beijos de Catulo. Cartas inúteis e vazias! Abracem do não ser a eternidade!!”[199]. Creio no indecidível. Não cumpriremos todas as “promessas”, as coisas voltarão a ser as mesmas nas guerras e nos amores à beira mar: o “vestido azul”, a “pedra”, os “passeios” e as “bicicletas”[200]. Recordações e ilusões para “todas as cartas em princípio circular”[201]. “Quem sabe se…”[202], se “tudo se passa aquém da superfície”[203]? A verdade - domínio duplicado da aparência - agarra o “desvendamento”[204]. Da substância/essência não temos algo, além da aparência. E ainda que deixássemos há muito de atingir “as coisas em si”, vivemos demasiado no escuro em volta. Quanto muito, realizemos nova viragem às partes, quando “o passado é órfão do presente [índice de eternidade]”[205], no mundo compartimentado. Vivemos num “tempo inabordável”[206]. De forma paradoxal, deixámos o “museu”[207] e as “espécies” à solta, que diminuem com seres impreparados. Do ser e tempo[208] à nova hermenêutica, reatada “presença”, o que “aparece” no “compromisso metafísico” com o ser[209]? Numa filosofia para o século XX, o existencialismo ainda contou para O ser e o nada[210], no que importou o significado, o valor e o propósito da vida. Na época, avançado distanciamento/estranheza[211] face ao “teatro de sentimentos”. Na Europa, tanto “narrativa”, quanto “ficção” deram lugar ao “novo romance”[212], uma mistura de atores sociais e coletivos, de géneros misturados, uma “polifonia”[213]. A psicologia da vontade e a narrativa Na psicologia então emergente, William James[214] discriminara a “vontade de acreditar” do que queremos fazer “desacreditar” - o que seja convencionado para a época ou para a “troca” correspondida de “cartas” a e-mails, o que escape à explicação e/ou à compreensão[215]. Narrativa, na psicologia pós-racionalista, congregou a ideia de que “contadores de histórias” seriam os que estariam incrustados ao amor e ao sofrimento. Como sublinhado, nas teorias semânticas, havia outras “vozes” e “polifonias”, quando um discurso se enuncie. Fora enunciado. Ademais as (re)autorias e sensibilidades eram provenientes doutros domínios de saber, tomadas por empréstimo (nas teorias feministas, na narratologia, nas ciências sociais e humanas…). As temáticas ganharam sentidos segundos, o significado de ridículo e a ironia alcançou outra voz crítica, ainda com o romance de ideias. Com Laurence Stern[216] é possível “justificar” uns “resumos” dum Celso[217]. Os condensados foram ordenados, entre “ideias confusas”[218] dum amor límpido. Num modelo dos mundos emocionais e do “eu em processo”, as “organizações de significado pessoal” (OSP) remeteram, em fim de século, a "metáforas básicas da descrição do real”. Traduziram apreensões dinâmicas para “estrutura da personalidade” e consumaram “significados”, para formas de dar sentido à vida. O modelo OSP, de Vittorio Guidano Vittorio Guidano foi um psicoterapeuta romano, que viu a criatividade como possibilidade de transitarmos duma para outra organização de “significado pessoal”, da falta e perda à reorganização noutra emoção, talvez pelo receio da distanciação. Correu na margem de entendimentos do corpo e da culpa. Concebeu uma epistemologia, com Leslie Greenberg, Humberto Maturana, Michael Mahoney e Óscar Gonçalves. Numa visão emocional integradora, a faceta de experienciar a vida (I, em inglês; o nível de “eu experiencial”) nem se opôs mais a “significar” a experiência (a narrativa da experiência). Pode ser dado o exemplo buscado no que conheci em Guidano e num seu amigo, Leslie Greenberg, de saúde mental. Quando com eles estudei, partiram dde G. H. Mead[219], entre muitos outros. No sul africano Leslie Greenberg[220] senti a primazia conferida a existir, tão visceral, no âmago da experiência imediata, o "eu". Frente a frente ao vivido subjetivo, Vittorio Guidano[221] colocava-se noutro plano de conhecimento: o “mim reflexivo” (me, em inglês). Contrastava na relação à energia de Greenberg, uma “presença” por inteiro, uma conexão no momento, em níveis diversos (físico, emocional, cognitivo e espiritual), ou seja, havia uma consciência da plena experiência corporal e emocional, vontade de escuta ativa, busca de compreensão. Modelos para fazer mundo Na distância cavada, lemos que “a gota do mar é pequena, quando o tempo de ausência seja longo.” A memória nem se esvai na comparação e compreendido desgaste. O “piano – sobrenada”[222] … – voga à tona de água, assim sendo a memória[223], num “abismo líquido”[224]. Poderia ser a voz “atemporal”[225], inesquecível, aquela voz entretanto quebrada de Marina? Tendo lá permanecido uma presença, não se cravou… No incomensurável passar dos anos, quais “cardumes de palavras”[226], arrastaram “o vazio”[227]. A eternidade deixou de ser. Morreu um mundo terreno junto do mar. O eco imaginário de Marina, na ausência quedou-se. Existem as “rochas” [que] continuam imutáveis[228], fustigadas por ventos e marés. Do revolto mar à mata-bioma e às pedras encalhadas, sobressai o abandono, nas “correntes indomáveis”[229]. Celso, continente/recetáculo, sem mãos. Haja o que desapareça e volte com a “correnteza”[230]. Sem alcance do “mundo submarino”[231], as águas não brilham. Somente na “superfície” são “transparentes” [232] águas, para um mundo que foi desarticulado e fragmentado em partes. Como referido, no uno, teríamos um mundo total e eterno. Numa perspetiva particular, um amigo meu acentuou a condição física, metafórica e metafísica (“especulativa”) do ser. Sem ler Marina, António Maurício enfatizou o transitório – o humano para “ondas do mar” (o seu mundo parcial). Na expressão oral, coloquei as suas palavras de permeio, com parênteses retos, para elucidar o refletido do infinito: Em resumo, e metaforicamente, parece-me que [esse processo humano, dinâmico instável] tem semelhanças com o que acontece às ondas do mar[233] (…) configurações/formas locais e transitórias desse mar/suporte e alimento de todas as outras formas/configurações potencialmente possíveis do mesmo. Que podem nascer, crescer, viver/existir, reproduzir-se e morrer/deixar de ser/existir, porque são fenómenos/seres transitórios. (…) Mas não é por isso [por haver formas locais e transitórias de mar], que o mar/vácuo quântico/TAO/[234]o sem nome/... (pressuposto background/suporte/meio/ e fim de tudo o que é possível, e por isso intemporal, Total, global, cognoscível e/ou incognoscível), sem ser… seja redutível a qualquer aspeto antropomórfico[235] .... mas contendo-os... O meu amigo tem uma conceção física e de recipiente – o “vaso vazio”, o inamovível Uno[236]. Nessa substância, Maurício faz conter os mundos parciais contrastantes. Na “leitura desviante”, colocamos “entrelinhas”[237]. A “colocar parêntesis” no que se saiba ou julgue saber, houve um retorno ao mundo, no abalo cultural da consciência. Na aproximação a coisas[238], podemos condensar “cardumes de palavras”[239], no que sobreviveu unido, o par que se afastou: As “cartas deitam iodo [como o mar] e sal… [como lágrimas] [240]… novo sal”[241] Crescem as ondas que me arrastam para dentro [daquele mundo submerso]. Põe-se Celso “a nadar“[242]. [No mar] Haveria “… a correnteza“… e entretanto “as ondas sobem cada vez mais altas… Já não encontro salva-vidas. [Celso dirigindo-se a Marina, pede-lhe uma vez:] Nademos juntos”[243]… No relacionamento, terá havido … um “naufrágio e tempestade”[244]. Até no “perigo de [Celso] afogar-se na praia”[245]. Ergue-se, subleva-se ele, humano, que “não tem guelras nem escamas”[246] … No salva-vidas da terrena praia, onde não “para de chover” … “mal sei nadar em tanto azul… [Celso] Andava a saltar “nas rochas, acima do cinturão das algas”, mas mergulhara no mar, “quando é escassa a correnteza”[247]. “Caminho sobre a chuva, ondas revoltas [no mar], branca espuma”[248] … “nadar [para] tão longe” …[249]. Na deriva, as “leituras desviantes” de uma temática[250], colocam vários caminhos de leitura. Não fosse o vazio deixado de palavras… [Sempre permanecem] “As pedras [que] rugem no bater das ondas”[251] [instáveis]. [Muda o significado de] “Praia - Cadeia alimentar, baleias, pescadores”[252] … “Sinto no meu corpo a maresia [que muda também, após a vazante, de cheiro intenso do mar] e assim transformo o sal em novo sal”[253] [Em casa] O “relógio de areia” de Celso, quando se encontrava com Marina, no passado, “ficava na estante” … [porque o tempo era subjetivo]. “Um belo dia [a ampulheta] quebrou-se” … “Vinte anos” separaram [Celso e Marina] … quantos “grãos” de areia [na ampulheta] são necessário” para tanto tempo passado?[254] “… ao dorso da onda fria, apressa o coração”[255], sendo que o sal eliminado, baixe a pressão[256] [arterial] e “transformo o sal em novo sal”[257]. Nova vida. As palavras vão e vêm, na modernidade líquida. A tornarem-se as palavras “úmidas”, é o sinal de sofrimento no “sal” e na “lágrima” salgada. Qual garrafa que se joga ao mar? Flutuaram ambos num domínio intemporal, deram-se a palavras inevitavelmente “fartas de imprecisão, saudosas da beleza”[258]. E que “cartas” se virão a “salvar” do mar do esquecimento, com agrestes “ventos do Atlântico”? Na insana movimentação vital, Celso “decide [a dado momento] atravessar a maresia”[259] e quedou-se o mar de distância entre si e Marina[260], ao primeiro e-mail dela, seguido-das imagens coloridas, palavras dela. Marina aparecer-lhe-ia na imaginação dovbelo solilóquio de Molly Bloom[261], um encantatório eco. É dele o repente, quando não queira voltar ao passado: “Não me afasto deste mundo de areia… Passam navios à distância”[262]. Em terra firme, Celso, não sai de si mesmo. No final do livro, arredio, Celso dará conta do inesquecível mau tempo, em que se sentira “naufrago”, abraçado ao não-lugar[263]: “Passada a tempestade, me afogo nos teus olhos [verdes e do mar]”[264], olhos de luz fina e penetrante. Do repetido reparo no olhar de lince, o que ficamos cientes do passado na marinha de salinas, na praia e noutras paragens? A lembrança foi ter à imagem da “jovem” Lívia, sua prima e amiga de Marina… [Lívia] “deu-se às ondas”[265]. Deixou de ser. Condenado, Marcus, perdeu alguém; Celso perdeu Marina, não fossem as “fugas” intempestivas. Anunciado casamento ou “condenação”, na escuta de Grande Missa em Dó Menor, K 427[266], de Amadeus Mozart (1756 – 1791), o significado diverge, para o cineasta Robert Bresson[267]. A perda não justifica uma causa, que seja culpa de falta de pontualidade dela ou o atraso dele. Preso ao antecipado mito: “Cheguei tarde como o Rei Marcus”[268], já que a bela Isolda amava Tristão e vogariam num barco do amor à beira mar[269]. No enlevo por Isolda, Celso assumia encontrar-se na condição do rei[270]. Outro fora a lição de Orfeu[271], que olhou para trás… “Não se ergueu” (no existir). E como a palavra concretiza o pensamento (quando o alcance), em inumeráveis mundos atingimos a parte num ou noutro fator – o mar subterrâneo, o envelope na palavra, uma sinédoque. A crer na memória “líquida”, mais uma vez, em imaginação de Marina[272], Celso “lembrou-a” de que já teriam pisado as pedras até à onda, ao imenso mar[273] Quando o a sair último apaga a luz Na ausência de fundamentos externos e de princípios internos, temos o reino perdido do ser. No mundo abandonado, aliado no estranhamento, é o esquecimento (“o fundador”) uma implicação do recuo do ser[274]. Como constatado, em Heidegger[275], surgiu o ser, um dos seus dois temas constantes. Como ser nem seja fundamento, nem seja princípio, incorreria na dobra original “ser-ente”[276]. Donde, a possibilidade de “re-dobra” do ser em Marina. Para o incauto efeito, somente desviando-se um autor, poderá recuar o ser, em que as hierarquias da existência passam a ser independentes (ser e ente), deixando de fazer sentido o que veio primeiro. Nenhum deus alguma vez pode unir o disperso, nos tempos que correm. Em Heidegger (1986 [1982]), para quê escrever “Porquê poetas”. Andaria o filósofo nos caminhos da floresta obscura, no que recuaria e o conduziu a Hölderlin (1770 — 1843): “E porquê poetas em tempos atribulados?[277]” Além da destroçada condição de “autor-idade”, o autor deslocou-se à poesia de vestígios inacessíveis. Marco Lucchesi pode ter atendido ao segundo tema de Heidegger, quando foque o eterno, em Parménides[278]. Visado fundamento do enigmático “pensamento”: leu as primeiras descobertas nos fragmentos ou vestígios escritos. De Marina, Lucchesi arrasta já o leitor às primeiras interrogações, como nos ousados fragmentos pré-socráticos incompletos, desbravados e arredios a um ponto, excêntrico a linhagens ou a “influências”. Ocorre pensar noutro ângulo de visão criativa, sem articulação entre o próximo e o longínquo, alcançado um brilho lateral, que perpassa na contemporaneidade. Qual será o derradeiro lugar em que pulse o pensar? – Pergunte-se. Em Poema, de Parménides, fragmento de conceitos acutilantes. Possuímos além da “dobra” constitutiva do ser (nos limites entre ser e ente), a prerrogativa de interrogar, de hesitar, de duvidar e de afirmar. Em que mundos desaparece e reaparece a consciência? Resposta: Nos dias que se sucedem a noites, a alternância revela-se à consciência, no sonho e na realidade percetiva. Da diferença entre mundos, Marina, o que perdura na ausência? Memórias de palavras “recorrentes: o nada, a Morte, abismos e fantasmas”[279]. Perdura o “sonho” no eterno “menino”[280]. Em Marina, o coprotagonista Celso, um retirado fazedor de “não histórias”, afigura-se retirado, o que não significa derrotado. Noutra asserção crítica, quando não se bata em retirada, poderão ser dados saltos na compreensão duma obra de múltiplas leituras. Foi no Prefácio à segunda edição de Crítica da razão pura, que Kant alertou para o pensamento, cujos “saltos temerários” nem seriam escusados. Poder-se-ia ir mais longe, no arriscando, nas nossas frágeis sociedades, a ponto de nem ser dito o que se pense, nem ousar-se o criticar. [1] Lucchesi, Marco. Marina. Santo André (SP): Rua do Sabão, 2023, p. 89. Quanto à “romaria de formigas” (p. 78), a ser desfeita, “vivo em guerra contra os cupins…” (p. 23). “Só as cartas ficaram intactas. Desprezadas até pelos cupins” (p. 24). “Pobres cartas! Ai de nós! Indigestão de todos os cupins” (p. 28). Afinal, outra maçada, será o velho computador perder cartas, “perder tudo” (p. 89). [2] A crença no acesso à profundidade teve os seus dias melhores, quando se acreditou numa via única, uma dimensão da base ao topo, entretanto barrados os códigos e a exatidão, buscada na modernidade. [3] Marina, p. 73. [4] Marina, p. 56: Marina possui uma “beleza transitiva”. Marina, p. 60: “Sou trilho morto, intransitivo [que não chega a ela]. Se não te alcanço não me basto”. Marina, p. 71: o caráter transitivo, sendo o que muda, aproximou-se de “sinal de transição, deslocamento”. [5] Marina, p. 27. [6] Marina, p. 76. [7] Marina, p. 76. [8] Marina, p. 15. [9] Marina, p. 13. [10] Marina, p. 87. [11] Marina, p. 13, p. 17. [12] Marina, p. 67. [13] Marina, p. 85. [14] Marina, p. 85. [15] Marina, p. 91. [16] Marina, p. 55. [17] Marina, p. 87. [18] Marina, p. 54: “Distância na distância da distância. Porque o demónio é filho do silêncio. António Vieira dixit”. O silêncio marca a distância tão grande entre ambos, gerador do mal. Mas Celso foi um menino com “fome da distância” (p. 63). Um dia, deixou de “habitar na distância… distância que se perde” (pp. 97-98). [19] Marina, p. 86. [20] Marina, p. 72. [21] Marina, p. 69. [22] Marina, p. 84. [23] Marina, p. 33. [24] Na alusão do autor, a xilogravura de 1507, de Hans Schäufelein the Elder? Um idoso, “o mais velho” (the elder). Ou “Cristo diante de Anás, do espelho da paixão de Nosso Senhor Jesus Cristo”, também de 1507? [25] Marina, p. 22. Parménides é também referido na p. 35 e na p. 98. [26] Marina, p. 49). Ulisses representa o que enfrentou perigos e riscos do mar, explorando o mundo. Escritores foram “navegadores”, por caminhos sem guia e sem antecipação, como James Joyce (1882 – 1941). [27] Marina, p. 49. [28] Marina, p. 71. Celso efetua ainda um recuo, quando “uma janela abre-se ao vento” e se desfaz o enlevo com Marina. Concretamente, recuo terá o sentido militar, na guerra. [29] Marina, pp. 34-34. [30] O vaso é um recetáculo, um contentor para as coisas sensíveis, no Timeu de Platão, datado de 360 a.C. Identifica a chora, no que acolhe as coisas em devir. [31] Marina, p. 89. [32] Marina, p. 77. Nas folhas ímpares, são dados a ler “resumos”, como o da página 27: “Sobre a morte das cigarras e o motor imóvel. As garras do leão. Livre-arbítrio, borboleta e tempestade. Software e cálculo integral. Termina com um verso de Mallarmé.” Geralmente, os “resumos” são ampliados em textos de duas páginas. [33] Marina, p. 81. [34] Marina, p. 43. [35] Marina, p. 89. [36] Marina, p. 78. [37] Marina, p. 67, post scriptum: “Leitor de pássaros, sou como um áugure romano a decifrar tua mensagem”. Na Roma antiga, desde o século VIII a.C., os sacerdotes tornar-se-iam augures, tirando presságios, partindo dos voos, do canto e das entranhas de pássaros, entre outras aves. [38] Marina, p. 89. [39] Marina, p. 87. [40] Marina, post scriptum, p. 98. [41] Marina, p. 50. Na perspetiva computacional, disse-me um informático, a diferença é nítida entre significado e semântica: “fornece-se uma semântica para um argumento (ou seja lá o que for), quando se fornece um método de traduzir os símbolos, que contém para qualquer coisa que tenha significado: dar uma semântica para uma linguagem pressupõe, ou envolve, uma Teoria do Significado. Contrasta com a sintaxe, que é apenas a gramática formal do sistema, que determina que os símbolos estão corretamente juntos ou não. Pode assim seguir-se uma sintaxe do sistema sem ter a mínima ideia da sua semântica”. [42] Marina, p. 43. [43] Marina, p. 18. Na Ilíada, poema homérico, salienta-se o belo e valente Ájax, com que lutou Heitor, sem vencedor ou vencido. [44] Marina, p. 53. [45] Marina, p. 35. [46] Marina, p. 36. [47] Marina, p. 83. [48] Marina, p. 39. [49] Marina, p. 79. [50] Marina, p. 86. [51] Marina, p. 49. [52] Marina, p. 18. A Guerra Fria, tensão geopolítica, no final da Segunda Guerra Mundial (1945), abrangeu Os Estados Unidos da América e a União das Repúblicas Socialistas Soviéticas (URSS), desde a Presidência de Truman, em 1947, tendo fim na dissolução da URSS. [53] Marina, p. 31. [54] Marina, p. 35. [55] Quando a alegoria apresenta dois significados, literal e figurado, as palavras, cujo significado seja literal, devem dar lugar ao significado alegórico (figurado). [56] Por extensão, ao mundo subaquático, Marina, p. 50: “… o abismo líquido”. Marina, p. 37: “um líquido destino terra adentro. Marina, p. 79: “Presumo que se lembre (ó, líquida memória!) da onda que das pedras nos levou ao mar.” [57] Imagino até mesmo O mundo à minha procura, de Ruben A, um relato autobiográfico em que o escritor dá conta da vida e da escola, que “esquece os livros”. [58] Marina, p. 49. [59] Marina, p.54. [60] Marina, p. 65. [61] Marina, p. 65. [62] Marina, p. 13. [63] Marina, p. 27, p. 29. Na mesma página 29: “de dez mil dias” …, após o “terremoto” - “uma “falha sísmica”. [64] Castro, Ruy. A vida por escrito: ciência e arte da biografia. Lisboa: Tinta da China, 2023., p. 16. A “literatice” passa pela ideia de um biógrafo atravessar a pessoa-personagem, para dela extrair o que não saiba de si mesma nos pormenores, para o efeito de conceção de episódios “inesquecíveis”. [65] Marina, p. 16. [66] Marina, p. 13. [67] Marina, p. 89. [68] Marina, p. 13. [69] Marina, p. 37. [70] O interminável percurso, é destacado na página 93. O texto continua com a presença do tempo, para “Zenão de Eleia: Aquiles corre com a tartaruga”, um paradoxo da verdade de Parménides, numa demonstração “por absurdo”. [71] Marina, p. 16. [72] Marina, p. 54. [73] Durante uma noite, após ter querido escrever insistentemente uma sonata, o compositor italiano Giuseppe Tartini compô-la a dormir e a sonhar. Intitulada O Trilo do Diabo, imaginou que o próprio maligno lhe apareceu em pessoa para tocar violino e o “ajudar”. Ele não era capaz de terminar a obra musical, mas quando acordou conseguiu acabá-la com a única parte da música de que se lembrava. [74] Jung, Carl. (1954 [1951], p. 123) [75] Marina, p. 73. [76] Marina, p. 56. [77] Marina, pp. 55-56: “A jovem [caveira sem carne] cedeu sua beleza ao brinquedo”, tratando-se de morta, que na urna funerária tinha a sua boneca de marfim, segundo Marco Lucchesi, preservada do Tempo dos antoninos, na Roma antiga, pelo autor. Portanto, aquilo, demarca a figura histórica, no achado brinquedo, que a acompanhou na urna. https://en.wikipedia.org/wiki/Crepereia_Tryphaena [78] Marina, p. 56. O “espelho inverso”, do aveso, passa o par a dois contrários ou simetricamente opostos. [79] Marina, p. 69. Quem diga a transformação dela alude à sua representação no quadro de outra. [80] Um poço é um recetáculo, a chora, em Platão. Um continente retém um conteúdo, as ideias sensíveis. [81] Marina, p. 50. [82] Marina, p. 96. Nessa página, é salientada a comunicação, quando gatos ronronam e cães latem. [83] Reis, Carlos, & Lopes, Ana Cristina M. Dicionário da teoria da narrativa. Coimbra: Almedina, 1987, pp. 152-155. [84] Idem, pp. 152-153. [85] Marina, p. 86. [86] Marina, p. 91. [87] Marina, p. 86. [88] Marina, p. 63. [89] Marina, p. 95. [90] Marina, p. 54. [91] Marina, p. 73. [92] Marina, p. 96. [93] Marina, post scriptum, p.97. [94] Reis, Carlos & Lopes, Ana Cristina M. Dicionário da teoria da narrativa. Coimbra: Almedina, 1987, p. 154. [95] Marina, p. 91. [96] Strauss, Anselm, & Corbin, Juliet. Basics for qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage, 1990, p. 96. [97] Marina, p. 95. Numa intercalação da história de Proteu com o mito de Orfeu, essa invenção do poeta romano Virgílio (70 a.C. — 19 a. C.), encontra-se nos versos de número 453 a 527 do Livro IV, das Geórgicas. [98] Marina, pp. 71-72. Vale ouvir a rádio Orfeu … Ouço distante a voz de Orfeu. [99] Marina, p. 80, p. 86. [100] Marina, pp. 79-80. [101] Marina, p. 80. [102] Marina, p. 49. [103] Marina, p. 91. [104] Marina, p. 91. [105] Marina, p. 49. [106] Neymeyer, Robert A. & Mahoney, Michael. Construtivismo em psicoterapia. Tradução de Mônica Giglio Armando e Fábio Appolinário. Porto Alegre, Rio Grande do Sul: Artes Médicas, 1997, p. 173. [107] Quem diga texto, poderia referir-se a trabalhos com que um texto se cruza, num filme, romance ou peça de teatro. [108] Forster, Eduard Morgan. Aspects of the novel. New York, NY: Harcourt, Brace and World, 1927. O “enredo” (plot) distingue-se da “história” (story), na medida em que o enredo ordena os acontecimentos de forma temporal e de forma causal, mas a “história” limita-se a ordená-los no tempo. [109] Scholes, Robert, & Kellogg, Robert. The nature of narrative. New York, NY: Oxford University Press, 1966, p. 207, pp. 238-239. [110] Angus, Lynne; Lewin, Jennifer; Boritz, Tali; Bryntwick, Emily; Carpenter, Naomi; Watson-Gaze, James, & Greenberg, Leslie. Narrative Processes Coding System: A Dialectical Constructivist Approach to Assessing Client Change Processes in Emotion-Focused Therapy of Depression. Research in Psychotherapy: Psychopathology, Process and Outcome 2012, 15(2), 54–61. DOI: 10.7411/RP.2012.006 [111] Marina, p. 23. [112] Marina, pp. 79-80. [113] Marina, p 83. [114] Marina, p. 94. [115] Marina, p. 71. [116] Marina, post scriptum, p. 76. [117] Marina, p. 23. [118] No risco de morte no mar bravo, noutro lugar: “… ao dorso da onda fria, apressa o coração” (Lucchesi, 2023, p. 71). [119] Marina, p. 23. [120] Marina, p. 23. [121] Marina, p. 80. A expressão é atribuída pelo autor a um livre pensador, Lucilio Vanini (1585 – 1619), que se autodenominou outro, nas obras publicadas como Giulio Cesare Vanini. [122] Marina, p. 83. [123] Marina, p. 93. [124] Marina, p. 93. [125] Marina, p. 14, p. 79. As baleias primam nos seus “afetos radicais” (p. 79). [126] Marina, p. 93. [127] Marina, p. 93. [128] Marina, p. 93. [129] Marina, p. 95. [130] Marina, post scriptum, p. 99. [131] Marina, pp. 85-86. [132] Strauss, Anselm. Qualitative analysis for social scientists. New York, NY: Cambridge University Press, 1987, p. 32. [133] Marina, p. 91: “Antes do amanhecer, sacudo meus ossos na areia. O mundo frio no vapor das ondas [do mar], enquanto o sol desponta, bem depois, nas rochas que me vedam o horizonte [limite]. Sem que você soubesse, caminhamos lado a lado. Não sei até que ponto lembro tua voz. Tudo que diz e deixa de dizer [adiante, num eco repetido]. O modo, sobretudo a transparência da voz. Como o menino e o pássaro de Portinari. Te vejo, assim, ferida, a proteger-te. Promessa de calor. Será difícil atravessar a noite”. [134] Marina, pp. 13-14. [135] Marina, p. 54. [136] Marina, p. 14. [137] Marina, p. 13. [138] Marina, p. 22. [139] A noção de “livre arbítrio contracausal” indica a decisão livre, não determinada por uma causa, um motor. [140] No cálculo integral, pensa-se na heurística, de Arquimedes (287 – 212 a.C.) , com a finalidade inicial de calcular áreas e volumes e seguir a pista e gravar o movimento dos corpos celestes, do sol, da lua e dos planetas, no que se partiu da aritmética e da geometria. [141] Concausa introduz a causa, que coexiste com outra causa, cujo efeito seja conjugado. [142] Marina, p. 27. [143] Marina, p. 27. [144] Marina, p. 13. A brevidade contrasta como o longo tempo que passou, após o encontro prolongado. [145] Marina, p. 43. [146] Marina, p. 69: “Teus olhos sabem narrativas”. [147] Marina, p. 87. [148] Marina, p. 91. [149] Marina, p. 91. [150] Heidegger, Martin. Lettre sur l’Humanism. Paris: Aubier, (1970 [1947]), p. 65. [151] Marina, p. 75. [152] “O acaso dá-nos os pensamentos, o acaso retira-no-los”. Esse é um pensamento de Blaise Pascal (1623 – 1662). [153] Bakhtin, Mikhail M. Speech genres and other late essays. Austin, Texas: University of Texas Press, 1986. Partindo de “géneros de fala”, certas vozes farão coisas diferentes. A noção de “voz” tornou-se um conceito adequado e útil para a caracterização do narrador num texto: “quem ‘fala’”. “Quem é ‘ouvido’”, “quem expressou algo” … A ser “dada uma voz”, a “voz”, conduziu à critica de uma só voz, com Bakhtin. Na conexão de “voz”, com as ciências sociais, avançamos entre “múltiplas vozes”. [154] Marina, p. 13. [155] A “intencionalidade” em Edmund Husserl (1859 – 1938) e) colocou-se em “Meditações cartesianas”, para a forma basilar da consciência e dos processos psíquicos: “consciência de alguma coisa”. Donde, a proximidade das coisas. [156] Lévêque, Jean. ABCedário da filosofia. Lisboa: Reborn e Publico, 2001, p. 13. [157] O mundo e a consciência veem em conjunto, dum único golpe: se o mundo é exterior/interior à consciência, o que escape é o ribombar de “tempestade”, o espanto perante uma explosão, o ribombar do trovão. [158] Marina, p. 75. [159] Marina, p. 91. [160] A ser retomado o sentido do ser (do ser em si mesmo, do ser do “homem” e do ser do pensamento), com Martin Heidegger (1889 – 1976), a “metafísica” ganhou terreno, na tradição filosófica. Ficou a crítica ao que tenha sido “esquecido” - o ser, com frequência, entre Platão (428/427 – 348/347 a.C.) e Nietzsche (1844 – 1900). [161] Na etimologia de “profundidade”, “pro” indica uma direção a, e “fundus” é o esvaziamento, por extensão de fundo. [162] Na especificidade, “coisa” denota o objeto natural. Acresce o tratamento dado ao objeto ou ao termo natural-artificial, ao real-irreal, ao mental-físico. Na filosofia, “coisa” incorre numa aparição, vaga presença, quando faltem as palavras, por incerteza na “errância”, falhado o alvo … Uma tempestade abrupta, uma explosão. Coisa chega a ser conhecimento, imaginação, vontade... [163] Marina, p. 81. [164] Num referencial da personalidade do adulto, adiante aludido, a psicologia pós-racionalista enquadra um modelo da realidade humana, que conjuga a experiência e o significado da experiência (“eu-mim reflexivo”). À superfície emocional da infância, estudada em John Bowlby, o psiquiatra Vittorio Guidano, aliou a “organização do significado pessoal” (OSP). [165] Uma assíntota, na geometria, para uma curva plana, é uma linha que explora uma distância infinita em relação a um ponto (P), quando esse ponto se distancia ao infinito, sem jamais encontrar a linha. [166] Marina, post scriptum, p. 76. [167] Marina, p. 91. [168] Galindo, Caetano W. Sim, eu digo sim: Uma visita guiada ao Ulysses de James Joyce. São Paulo: Companhia das Letras, 2016, pp. 1104-1106. [169] Marina, p. 43. [170] Parménides. Fragments du poème de Parménides. Paris: PUF, 1996. Na primeira parte do poema, foi concebido um saber puro, a “verdade”, que afeta a via dos jogos de aparência das coisas, vindo a duplicar as aparências, no “desvendamento” (a-letheia, no grego clássico). O Uno, em Parménides, deixou-nos a mensagem fragmentada, na “revelação”, a “abertura”, a verdade escrita, no poema Sobre a natureza. Tanto as diversidades do mundo exterior, quanto as “opiniões dos mortais” (referidas num décimo da segunda parte da obra – o mundo da aparência), foram distanciadas da contemplação. Parménides inspirou a noção de Platão, para a dialética (partindo de duas ideias opostas, gerada uma síntese). [171] Platón. Parménides. Tradução de Guillermo R. de Echandía. Madrid: Alianza, 1987, pp. 55-56. [172] Na circunstância, as tensões antagónicas, entre a unidade e a diversidade, haviam sido protagonizadas por Parménides e Heráclito (cerca de 500 – 450 a.C.). Forçada a ultrapassagem da disputa inicial? [173] Marina, p. 43. [174] Nicolau de Cusa manifestou a sua forma de pensar num mundo em transição, tendo defendido a necessidade de contingência (coincidentia oppositorum), por parte da natureza e aderiu à contemplação intuitiva, em que o conhecimento fosse a unidade dos contrários (no livro Docta ignorantia, “Sobre a ignorância aprendida/sobre a ignorância científica”). [175] Marina, p. 35. [176] Marina, p. 31. [177] Marina, pp. 27-36. Na página 27, assumido ter-se tornado “perigosos”, na página 35, Celso diz ter medo de si mesmo. [178] Marina, p. 71. [179] Marina, post scriptum, p. 97. [180] Marina, p. 87: “[As cartas] Terminam com abraço afetuoso, promessas impagáveis e mil beijos de Catulo”. Catulo foi um poeta romano (87/84 a.C. – 57/54 a.C.), entre outros “modernos”, criticados por Marco Cícero, um contemporâneo, escritor e autor de cartas, mas que mudou a literatura europeia, com impacto no século XVIII. [181] Heidegger, Martin. Lettre sur l’Humanism. Paris: Aubier, 1970 [1947]. Na parte final de Carta sobre humanismo, Heidegger esclareceu: “não eis-me aqui! mas sim, se posso expressar-me num francês obviamente impossível, ‘être le là’ e o ‘aí’ é precisamente a-letheia. Como esquecer que da-sein representa o “estar aí”, o “habitar”? [182] Heidegger, Martin. Être et temps. Paris: Gallimard, 1980. [183] Uma ontologia dedicada ao ser, existência e realidade. [184] Heidegger, Martin. Lettre sur l’Humanism. Paris: Aubier, 1970, p. 77. [185] Heidegger, Martin. Que veut dire penser? In Essais et conferences. Paris: Gallimard, 1958. [186] O ser foi abandonado, quando se colocou adiante o ousia. No saber dos ousiai, enfatizadas substâncias. [187] Goodman, Nelson. Ways of world making. Indianapolis, Indiana: Hackett, 1985, pp. 7-17. [188] Marina, p. 93. Na lógica clássica, uma proposição não pode ser, em simultâneo, “verdadeira” e “falsa” (princípio da não contradição). Uma proposição é falsa ou é verdadeira (princípio do terceiro excluído). [189] Marina, p. 89. Em De docta ignorantia, de 1449, Nicolau de Cusa criou três momentos do “espírito” no itinerário, uma hermenêutica, ora voltado para o “exterior”, ora para o “interior”. Importa para a coincidência de sorte, em não serem anulados pontos de vista diferentes (opostos), do ser humano ao infinito. [190] Marina, p. 89. [191] Marina, post scriptum, p. 62. [192] Marina, p. 89. [193] Marina, p. 73. [194] Marina, p. 35. [195] Marina, p. 35. [196] Marina, p. 93. “Salva-nos” pensar que a unidade primeira não torne a escamotear o ser, frente ao ente, em Deus. A base da metafísica, ciência do ser, foi por muitos anos o debate de “substâncias”, para o que se mantenha por baixo, o “elemento” permanente da coisa. Embora o ser tenha múltiplas aceções, formulam-se todas para um princípio (arché) único, material e definido. Na “correspondência”, o ser não pretende servir a ideia de “ser para Deus”, de ser a pessoa concreta, o que se mantém (ousia, “substância”, “no bem fundo”). [197] Marina, p. 96. [198] Como Nicolau de Cusa, que viu nesse acaso o conhecimento de Deus. [199] Marina, p. 87. [200] Marina, p. 93. [201] Marina, p. 98. [202] Marina, p. 17. [203] Marina, p. 18. [204] O “desvendamento” - aletheia, no remoto Poema de Parménides, um saber do Uno, entretanto desfeito,encontra-se antes de recolocada a ordem do vivido, ou seja, “todas as formas de presença afetivas e intelectuais”, em Jean Lévèque. Lévèque, Jean. ABCedário da filosofia. Lisboa: Reborn e Público, p. 114. [205] Marina, p. 73. [206] Marina, p. 95. [207] Marina, p. 73. [208] Heidegger, Martin. Être et temps. Paris: Gallimard, 1980. [209] Marina, p. 22. [210] Marina, p. 93. “Não ser” tem no francês a palavra “néant”. E “nada” encontra-se em mè eon (“o não-ente”), em grego. Nem sendo a chora, o “nada”, o não-ente, nem chega a ser privação do ser, porque o “lugar” não tem qualquer objeto. O vazio de um contentor – o “vaso” - é diferente: possui forma, é chora. [211] Marina, p. 54: “Distância na distância da distância. Porque o demónio é filho do silêncio. António Vieira dixit”. O silêncio marca a distância tão grande entre ambos, gerador do mal. Mas Celso foi um menino com “fome da distância” (p. 63). Um dia, deixou de “habitar na distância… distância que se perde” (pp. 97-98). [212] Kundera, Milan. 1988. A arte do romance. Lisboa: Dom Quixote, 1988. Nessa obra, o “romance” é de ideias, a partir de Cervantes (1547 – 1616), por longo tempo “aguardada” a inspiração de Laurence Sterne (1713 – 1768), em D. Quixote. Ao romance de ideias foi dada outra linhagem, na marcação francesa: François Rabelais (1494 — 1553) e Denis Diderot (1713 — 1784), quando alcançaram liberdade crítica e ironia revolucionária, no renascimento e no século XVIII. O multifacetado Rabelais cruzou até as facetas na palavra, ora erudita, ora aventureira, percorrendo o lado festivo e o lado religioso e solene. [213] Marina, post scriptum, p. 76: “São minhas essas vozes: que me indagam, enlaçam, apertam, comprimem. Polifonia da gente que me habita. Mas todos querem, buscam, sonham com você”. [214] James, William. The will to believe and other essays in popular philosophy. New York, NY: Longmans, 1897. [215] Marina, p. 49. Para Carl Gustav Jung (1875 - 1961), a “humanidade” dividiu-se em duas partes: nos que “nadariam”, com James Joyce, no Ulisses, havendo quem se “afogasse” (numa autoridade, num qualquer saber dogmático). No Ulisses, é o monólogo de Molly Bloom condutor a um “sim”. [216] A obra de Lucchesi remete a Viktor Shklovsky. um crítico literário russo, em paralelo a Laurence Stern, autor de dissonantes observações, no que este último escreveu “A vida e as opiniões do cavalheiro Tristram Shandy”, um novo Quixote.” [217] Marina, p. 17: “Cada qual começa com um resumo”. [218] Marina, pp. 29-30. [219] Mead, George Herbert. Works of George Herbert Mead. Vol. 1 Mind, self and society from the standpoint of a social behaviourist. Chicago, Illinois: University of Chicago Press, 1967. A explicação das diferenças entre si e Greenberg, foi esclarecida por Guidano, que utilizou os termos de George Herbert Mead – I (“eu”) e me (“mim”), frente a Greenberg. Mead (1863 — 1931) concebeu o self social (Mead, 1913), no sentido de sermos a única espécie que usa a linguagem, aquisição a partir da qual planeamos, pensamos e comunicamos a experiência. A vida de uma pessoa não seria um atributo individual e privado em Mead, cuja narrativa seja uma autoexpressão, envolvendo o controlo da informação do self. [220] Geller, Shari M. & Greenberg, Leslie S. (2012). Therapeutic presence: A mindful approach to effective therapy. American Psychology Association. https://doi.org/10.1037/13485-000 [221] Guidano, Vittorio. The self in process: Towards a post-racionalist therapy. New York, NY: Guilford, 1991. [222] O que seja acima do nada, sobrenada num “lugar” das coisas sensíveis, que soam e ressoam. [223] Marina, p. 43. [224] Marina, p. 50. [225] Marina, p. 49. “Persegue os temporais”, os maus tempos de vendavais no passado-presente-futuro. [226] Marina, p. 18. [227] Marina, p. 49. [228] Marina, p. 73. [229] Marina, p. 73. [230] Marina, p. 18. [231] Marina, p. 49. [232] Marina, p. 73. [233] Tanto “mar” quanto o cérebro são “suportes físicos” e “alimentos”. A imensidão das “ondas do mar” e da mente em movimento configuram um fluxo movediço e inatingível, em que o ser é originariamente “bem-fundo”, a “substância” (no latim, ousia), para o que sejam variações e transformações das coisas. [234] Lao Tzu. Tao Te Ching. Capítulo 4, n.d. http://pt.wikisource.org/wiki/Tao_Te_Ching/IV. No mundo parcial ancestral chinês, pensar é agir. Reiterada a filosofia no T’ai Chi, a conexão ocorrida no Universo propicia a combinação de mente (li) e matéria (chi), “realidade última”, numa acomodação da unidade do Tao, à semelhança do “ancestral das dez-mil-coisas”: O Tao é um vaso vazio // Cujo uso nunca transborda. // Abismo! // Parece o ancestral das dez-mil-coisas! // Abranda o cume; Desfaz o emaranhado; Modera o brilho; Une o pó. // Profundo! // Parece existir algo! // Eu não sei de quem o Tao é filho. // Parece ser o anterior ao Ancestral. [235] Antropomorfismo para uma forma de pensamento em que elementos da natureza ou figuras de deuses alcançam características humanas. [236] O princípio da identidade, em Parménides, assumiu que todo o objeto é idêntico a si próprio. [237] Marina, p. 18. [238] Sartre, Jean-Paul. Une idée fondamentale de la phénoménologie de Husserl, l’intentionalité. La Nouvelle Revue Française, 1939, 304(1), 129-132. Na medida em que a consciência traduz uma aproximação às coisas, poderá “ser algo que não ela própria”. [239] Marina, p. 18. [240] Marina, p. 18. [241] Marina, p. 37. [242] Marina, p. 18 [243] Marina, p. 18. [244] Marina, p. 21. [245] Marina, p. 23. [246] Marina, p. 23. [247] Marina, p. 23. [248] Marina, p. 26. [249] Marina, p. 28. [250] Marina, p. 28. [251] Marina, p. 28. [252] Marina, p. 29. [253] Marina, p. 37. [254] Marina, p. 42. [255] Marina, p. 71. [256] Marina, p. 37. [257] Marina, p. 37. [258] Marina, p. 49. [259] Marina, p. 16. [260] Marina, pp. 16-18. [261] Marina, p. 49. Na obra publicada em 1922, Molly Bloom, cujo nome verdadeiro era Marion, é a personagem de Ulisses, de James Joyce, uma cantora de ópera, reconhecida em Dublin, na Irlanda. No monólogo, é colocado um “fluxo de consciência”, sem parágrafos e sem pontuação de vírgulas e travessões. [262] Marina, p. 55. [263] Marina, p. 55. [264] Marina, p. 95. [265] Marina, p. 61. [266] Marina, p. 95. [267] Casar não foi contemplado por Mozart, tendo vivido poucos mais anos que Jesus. Bresson utilizou a música de Mozart, em 1956, no filme “Um condenado à morte escapou”, passado durante a Segunda Guerra Mundial (1939 a 1945), nomeadamente no Kyrie, de Mozart (caso vocativo da palavra grega kyrios, para “senhor”). No Antigo Testamento, utilizou-se Kyrie na mais antiga tradução grega (Septuaginta), para traduzir a palavra hebraica Yahweh. No Novo Testamento, Kyrie foi o título dado a Cristo, como em Filipenses 2:11. [268] Marina, p. 86. [269] Marina, p. 86. [270] Marina, p. 79. [271] Marina, p. 95. [272] Marina, p. 79. [273] Marina, p. 79. [274] Marina, p. 55: “Ao não lugar me abraço como um náufrago”. No recuo do ser, não será “dispensado” o ser, no que me recorda o protagonista e narrador de Marina, encontrado num não lugar, sob um batimento da “pressão”. [275] Heidegger, Martin. Être et temps. Paris: Gallimard, 1980, pp. 88-89. [276] A dobra é franzida. “Eu-ente”, um depósito material insolúvel, na dobra existe o “sedimento”, em Ensaios e conferências, de Heidegger. [277] No Romantismo, após o Século das Luzes (século XVIII), Hölderlin viveria já ao “cair da noite”. Teriam deixado o mundo três deuses “fraternos” – “Héracles, Dionísio e Cristo”. Acresce dizer, sem romantismo, que alcançada a “noite”, perdermos as referências-guias, as linhagens e ficamos sós. Deixa-se de referir a autoridade (“quem sabe”) e configura-se um destino nem certo, nem seguro. Na incerteza da errância, falharia o alvo que seja excessivamente arriscado. [278] Marina, p. 22, p. 35 e p. 98. [279] Marina, p. 76. [280] Marina, p. 78.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
45

"EDVARD MUNCH (1863-1944)." Revista Médica Clínica Las Condes 28, no. 1 (January 2017): 155. http://dx.doi.org/10.1016/j.rmclc.2017.02.005.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
46

"Edvard Munch: 1863-1944." Choice Reviews Online 51, no. 04 (November 18, 2013): 51–1878. http://dx.doi.org/10.5860/choice.51-1878.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
47

Filippova, Olga. "THE CREATIVE WORK OF E. MUNCH (1863-1944) – A BRIGHT PAGE OF AR TISTIC CULTURE OF THE XX CENTURY." Young Scientist 7, no. 71 (July 2019). http://dx.doi.org/10.32839/2304-5809/2019-7-71-38.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
48

Smith, Steve. "‘The Empire That Was Russia: The Produkin-Gorskii Photographic Record Recreated’." Microform & Imaging Review 30, no. 2 (January 2001). http://dx.doi.org/10.1515/mfir.2001.60a.

Full text
Abstract:
‘The Empire That Was Russia: The Produkin-Gorskii Photographic Record Recreated’ features color photographic images of pre-revolutionary Russia made by Sergei Mikhailovich Produkin-Gorskii (1863–1944). The exhibit presents over 50 images in four categories: architecture, ethnic diversity, transportation, and people at work. Additional images are found in the introduction describing Produkin-Gorskii's life and work and in the fascinating section on the creation of the digital images. There is also a chronology listing key dates for Produkin-Gorskii within the context of relevant political and cultural events in Russian and world history.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
49

Dediala, Ričardas. "Archaeology and the History of the Lithuanian Resistance in the 19th and 20th Centuries: in search of the public benefit." Internet Archaeology, March 17, 2021. http://dx.doi.org/10.11141/ia.57.11.

Full text
Abstract:
Two chance discoveries during development-led archaeology in Vilnius have brought the recent history of the Lithuanian Republic to the forefront. The burials of 20 individuals involved in the uprising against the Russian Empire in 1863–1864 were found on Gedimas Hill in 2017, and in 2018 the remains of Adolfas Ramanauskas-Vanagas, a leader of the guerrilla warfare against the Soviet Union in 1944–1953 were found. These discoveries brought great public interest, and advanced knowledge of archaeology. Notably they also encouraged senior politicians from Poland, Belarus and Lithuania to enter into debates on matters that have historically been difficult to discuss.
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
50

Musso, Carlos Guido. "Obras maestras del arte universal y la medicina: El grito de Edvard Munch (1863-1944)." Evidencia, actualizacion en la práctica ambulatoria 13, no. 1 (April 1, 2010). http://dx.doi.org/10.51987/evidencia.v13i1.5796.

Full text
APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles
We offer discounts on all premium plans for authors whose works are included in thematic literature selections. Contact us to get a unique promo code!

To the bibliography