To see the other types of publications on this topic, follow the link: Ahmad b. Hanbal.
Journal articles on the topic 'Ahmad b. Hanbal'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Ahmad b. Hanbal.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Melchertçe, Christopher, and Ali Hakan Çavuşoğlu. "Ahmed b. Hanbel'in Muhalifleri." Marife 5, no. 3 (2005): 393–410. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343659.
Full text
2
Ali, Mufti. "ANTI-KALAM MOVEMENT AMONG THE SHI'ITES." ALQALAM 23, no. 2 (2006): 242. http://dx.doi.org/10.32678/alqalam.v23i2.1493.
Full textAbstract:
Oposisi terhadap kalam dan Mutakallimun diklaim oleh sebagian besar peneliti sejarah teologi sebagai monopoli kaum Sunni (ahl al-sunna wa 'l-jama'a), terutama pengikut Ahmad b. Hanbal. Oposisi tersebut diklaim tidak pernah dilakukan oleh kelompok Shi'ah. Penelitian terhadap dua karya ulama Shi'ah abad ke-15, Ibn al-Wazir al-san'ani, memberikan antitesis (tentatif) yang bisa mengakhiri klaim akan monopoli tersebut. Penelitian terhadap isi, sumber, dan otoritas yang dirujuk Ibn al-Wazir dalam kedua karyanya tersebut membeberkan data baru bahwa kalam dan Mutakallimun mendapat cercaan dari sebagian anggota mazhab Shi'ah.
3
Picken, Gavin. "Ibn Hanbal and al-Muhāsibī: A Study of Early Conflicting Scholarly Methodologies." Arabica 55, no. 3 (2008): 337–61. http://dx.doi.org/10.1163/157005808x347444.
Full textAbstract:
AbstractImam Ahmad b. Hanbal's repudiation of al-Hārit b. Asad al-Muhāsibī has long been noted by a number of contemporary works and of these, the contributions of Smith, van Ess, Abū Ġudda, al-Quwatlī, Melchert and al-Barr have all been productive. Most of these works, however, provide no more than a general overview of this dispute and there is a consensus of sorts—as many classical works would also suggest—that the reason for Ibn Hanbal's rejection of al-Muhāsibī was based on the latter's utilisation of scholastic theology (kalām). Although this appraisal may well be true, the exact nature of Ibn Hanbal's denunciation of al-Muhāsibī is far from straightforward. Indeed, upon a thorough examination of classical Arabic sources a variety of other possibilities emerge. Therefore, it is the goal of this article to examine such works to reconstruct the nature of the debate surrounding the dispute between these two renowned personalities of Islam's formative period and discuss the possible reasons behind the conflict that existed between them, so as to shed further light upon the historical and intellectual development of the early Muslim, scholarly community as a whole.
4
Tillschneider, Hans-Thomas. "Skrupulöse Frömmigkeit im frühen Islam. Das « Buch der Gewissensfrömmigkeit » (Kitāb al-Wara) von Ahmad b. Hanbal." Arabica 58, no. 3 (2011): 346–49. http://dx.doi.org/10.1163/157005811x561578.
Full text
5
Güler, Zekeriya. "Selefî Hareketin Tarihî Kökenleri ve Yöntem Problemi." Marife 9, no. 3 (2009): 47–74. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344094.
Full textAbstract:
Selefî Hareketin Tarihî Kökenleri Ve Yöntem Problemi başlıklı bu makalede, özellikle Arap dünyası eksenli günümüz selefî akımların tarihsel kökenleri ve bağlantıları, başlıca bilgi kaynakları ve referans noktaları, faydalandıkları âlimler; Ahmed b. Hanbel, İbn Hazm, İbn Teymiyye, İbn Kayyim el-Cevziyye, İbn Kesîr, Emîr İsmâîl es-San'ânî, Muhammed b. Abdilvehhâb, Muhammed eş-Şevkânî, Şeyh Abdülazîz b. Bâz, Muhammed Nâsıruddîn el-Elbânî ve onların problemlere ışık tutan bazı görüşleri üzerinde durulmuştur. Aslında bir zihniyet, yaklaşım tarzı ve yöntem olarak selefîlik, tarihî kökenleri itibariyle erken dönemlere kadar uzanabilmektedir. Makalede, Selefî Hareketin Yöntem Problemi alt başlığı altında, selefî muhitlerin karşılaştıkları yöntem problemleri ve çözüm yolları, maddeler halinde metodik-akademik genel ilkeler hüviyetinde ele alınmıştır.<b>Historical Origions of the Salafi Movement and Problem of Methodology</b>In this article titled, Historical Origins of the Salafi Movement and Problem of Methodology, it has been examined the historical origins of the Salafi movement which are especially based on the Arabic world, historical relations of the contemporary salafi movements, their primary information sources and reference points, referred scholars such as Ahmad b. Hanbal, Ibn Hazm, Ibn Taymiyya, Ibn Qayyim al-Cavziyya, Ibn Kathir, Amir Ismail al-San'ani, Muhammad b. Abd al-Vahhab, Muhammad al-Shawkani, Shaykh Abd al-Aziz b. Baz, Muhammad Nasir al-Din al-Albani and some of their opinions concerning the problems. In fact, the Salafiyya as a mentality, manner of approach and method it may go the early periods from the perspective of historical origins. In this article, it has been also studied the methodological problems faced by the Salafi circles and the ways of solution in item by item under the subtitle of The Methodological Problem of Salafi Movement as methodological-academicals general principles.https://www.marife.org/marife/article/view/500
6
Hidayat, Riyan Erwin. "PENDAPAT IMAM MAZHAB TENTANG HAK ISTRI PADA MASA IDDAH TALAK BA’IN DAN RELEVANSINYA DENGAN UNDANG-UNDANG PERKAWINAN DI INDONESIA." Istinbath : Jurnal Hukum 15, no. 1 (2018): 145. http://dx.doi.org/10.32332/istinbath.v15i1.1123.
Full textAbstract:
ABSTRAK
 Perceraian merupakan perkara halal yang dibenci Allah SWT. Jika terjadi perceraian maka akan ada masa tunggu/iddah. Imam madzahib sepakat bahwa perempuan yang diceraikan dengan talak raj’i berhak mendapatkan nafkah dan tempat tinggal selama masa iddah. Sedangkan untuk talak ba’in, mereka berbeda pendapat, Imam Abu Hanifah berpendapat istri itu tetap berhak atas nafkah dan tempat tinggal, Imam Malik dan Imam Syafi’i berpendapat bahwa istri hanya berhak atas tempat tinggal saja, sedangkan Imam Ahmad ibn Hanbal berpendapat bahwa istri tidak mendapatkan hak nafkah dan tempat tinggal. Pendapat Imam Ahmad ini, memiliki persamaan dengan peraturan perkawinan di Indonesia, tepatnya pasal 149 b Kompilasi Hukum Islam, yang menyatakan bahwa, suami wajib memberikan nafkah, maskan dan kiswah kepada istri yang ditalak raj’i dan tidak untuk istri yang ditalak ba’in. Penelitian ini adalah penelitian pustaka (library research), dan berdasarkan studi ini perlu dipertimbangkan lagi hak istri pada dua jenis talak tersebut, Sehingga istri tetap bisa mendapatkan nafkah dan tempat tinggal selama masa iddah apapun jenis talak yang dijatuhkan.
 Keyword : Perceraian, Iddah, Imam Madzhab, KHI
7
ESER, Kadir. "The Legitimacy of Sufism and the Possibility of Esoterical Knowledge According to Ashāb al-hadīth and Salafis." Eskiyeni 31, no. 47 (2022): 573–603. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1126497.
Full textAbstract:
In modern studies, the opposition to Sufism is often emphasized among the characteristic features of Salafis. However, in most studies, the boundaries of this contrast are not clearly drawn. At the point of understanding the Qur’ān, this contrast is embodied in the subject of zāhir (obvious)-bātin (hidden), while the discussions of zāhir-bātin are mainly carried out around the story of Khidr-Moses. In this study, the Sufi analysis of Salafis will be discussed first. Then, in the centre of the story of Khidr-Moses, the views on the distinction between zāhir and bātin will be given. Salafism is a modern phenomenon. In the background of this phenomenon, there are Ashāb al-hadīth and Hanbali heritage. The views expressed by Salafis today are attributed to Ahmad b. Hanbal, the leading name of Ashāb al-hadīth, and his followers. In this respect, the opinions of some people who represent the Ashāb al-hadīth mentality in different periods, especially Ahmad b. Hanbal will be included in the study. Salafists give the impression that they express the ultimate truth in almost every subject they deal with. However, the scholars that the Salafis refer to as their ideas have put forward quite different views on many issues they deal with. These differences of opinion show that no one has the ultimate truth after the prophet's time. Demonstrating these differences of opinion with evidence on almost every issue can be considered a step towards getting rid of the monotony based on ideas and thoughts. Therefore, this study it is aimed to present the views of Ashāb al-hadīth and its intellectual heirs on the distinction between Sufism and zāhir-bātin in a panoramic way. At the same time, it has been tried to prove that the personalities that Salafists attribute themselves are not against mysticism and esoteric knowledge in the absolute sense. The primary method we follow in our research is the depiction method. Primary sources were first scanned for an accurate description, and the data obtained were transferred to the article by considering their internal consistency. Again, the chronology was followed to see the change in thought. Among the scholars who are the subject of our research, the first criticisms of mystics were expressed by Ibn Batta. Along with Ibn Aqīl and Ibn al-Jawzī, the focus of criticisms directed at Sufi circles is the bid'ahs (innovations) seen in Sufis. The main complaints directed at Sufism and often reaching the dimensions of takfir (ex-communication) coincide with the post-Ibn Taymiyya period. Ibn Taymiyya denounces Sufis, especially Ibn al-Arabi, who brought a philosophical aspect to Sufism. After Muhammad ʿAbd al-Wahhāb, material and moral violence were applied to the Sufis by using the excuse of the honour they showed to the sheikhs or the tombs. On the other hand, none of the authors whose views we discussed was ultimately against Sufism. Both Ashāb al-hadīth and Salafis appreciate the early Sufis and welcome a spiritual experience to be lived in the centre of asceticism. In this respect, it can be said that the purpose of Sufi criticism is to draw the Sufis to the borders drawn with the literal indication of the Qur’ān and Sunnah. From the earliest times, mystics saw kashf (intuition/insight) and ilhām (inspiration) as exceptional doors to the knowledge of truth and identified themselves with Khidr. Although Hanbali and Salafis disagreed about the identity of Khidr, they accepted that the information given to him was privileged. However, they argued that the knowledge given to Moses is superior to that given to Khidr. Therefore, they accept cash and ilhām as a source of knowledge, but they insistently emphasize that exploratory knowledge should be by the shari'a's outward appearance (zahir).
8
Arslan, İhsan. "Ahmed b. Hanbel'in Siyasî Otorite Karşısındaki Tavrı." Marife 12, no. 3 (2012): 69–88. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344362.
Full textAbstract:
Me'mûn, hilâfete geldikten sonra devletin geleceği açısından tehlike olarak gördüğü İslâm bilginlerinin toplum üzerindeki etkisini kırmak amacıyla Mu'tezilî eğilimli imamların da teşvikiyle Mihne sürecini dört aşamada başlatmak için harekete geçti. Üç aşamada halifenin görüşlerini benimsemeyen İslâm bilginleri, dördüncü aşamada ölümle tehdit edildiler. Me'mûn'un vefatıyla bittiği zannedilen Mihne dönemi, Mu'tasım'ın hilâfete gelmesiyle farklı bir boyut kazandı. İslâm dünyasında derin yaralar açan ve kısa süreli de olsa engizisyon dönemini anımsatan uygulamalara imza atılan bu dönemde baskı ve şiddete maruz kalan İslâm bilginlerinin başında Ahmed b. Hanbel gelmektedir. Halkın kendisine gösterdiği teveccüh sebebiyle Mu'tasım tarafından serbest bırakılan Ahmed b. Hanbel, Vâsık döneminde hayatını gizlenerek sürdürmek zorunda kaldı. Mütevekkil yönetime geldikten sonra Mihne uygulamaları bütünüyle ortadan kaldırıldı ve Ahmed b. Hanbel'e iade-i itibarda bulunuldu.<b>Ahmed b.Hanbel's Attitude Towards the Political Authority</b>After coming to caliphate Me'mun stepped into action to start the Mihna process in four stages with the encouragement of the Mu'tezilî biased imams with the aim of breaking the influence of the Islamic scholar who he considered as a danger regarding the future of the state. The Islamic scholars who did not adopt Caliph's ideas in the first three stages were threatened with death in the fourth stage. The Mihna period, which was thought to end with Me'mun's death, gained a different aspect with Mu'tasım's caliphate. It is Ahmed b. Hanbal who was exposed most to oppression and violence in this period when practices reminding inquisition era although for a short period and causing deep wounds in the Islamic world were performed. Ahmed b. Hanbal, who was released by Mu'tasım due to the public's favor towards him had to continue his life secretly during Vasık's era. Mihna practices were completely abrogated after Mutevekkil came to power and Ahmed b. Hanbal was rehabilitated.https://www.marife.org/marife/article/view/642
9
Öztürk, Mustafa. "Selefilik ve Te'vil Üzerine." Marife 9, no. 3 (2009): 85–110. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344112.
Full textAbstract:
Bu makale erken dönem Selefî düşünce ile İbn Teymiyye'nin sistematik selefîliğindeki te'vil anlayışını tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Selef kelimesi İslâmî terminolojide genellikle sahabe ve tâbiûndan oluşan ilk iki nesli ifade etmek için kullanılır. Geniş çapta kabul gördüğü üzere, bu iki nesil İslam'ın nasıl yaşanması gerektiği hususunda örnek addedilir. Nitekim İmam Gazâlî (ö. 505/1111) İlcâmu'l-Avâm adlı eserinde şunu kaydetmiştir: "Selef yolu sahabe ve tâbiûnun yoludur. Bu yolun yedi temel prensibi vardır". Ahmed b. Hanbel, Süfyân es-Sevrî, Evzâî, Mâlik b. Enes gibi erken dönem selefîler Ehl-i hadis diye de anılır. Diğer bir deyişle, Ehl-i hadis ve Selefiyye kavramları sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Geç dönemlerde İbn Teymiyye ile talebesi İbn Kayyim el-Cevziyye tarihsel süreçte mütekaddimûn ve müteahhirûn selefîlik şeklinde ikiye ayrılan selefîliği geliştirip güçlendirme yolunda çaba sarf etmişlerdir. İlk selefîler Allah'ın sıfatları konusunda ayrıntıya girmezken geç dönem selefîler bu konu üzerinde etraflıca durmuşlardır. Erken dönem selefîlikte ne Allah'a antropomorfik bir sıfat atfetmek ne de Allah'ın Kur'an'da kendine atfettiği sıfatları nefyetmek şeklinde bir tutum benimsenmiştir. Selefîlere göre Allah'ın bir sıfatını ispat/kabul etmek, O'nunla mahkukatı arasında benzerliği gerektirmez. Sözgelimi, "Allah'ın eli vardır" demek, bunun keyfiyetini ispat anlamına gelmez. Yine Selefîlere göre ilâhî bir sıfatın keyfiyeti hakkında nasıl sorusu sorulmamalı ve söz konusu sıfat, Allah'ın şanına yaraşır nitelikteki asıl manasından soyutlanarak çarpıtılmamalıdır.<b>On the Salafism and Ta'wil (Interpretation of the Qur'an)</b>This paper aims to analyze the concept of ta'wil (interpretation of the Qur'an) in early Salafi thought and Ibn Taymiyyah's systematic salafism. The word Salaf, in Islamic terminology, is generally used to refer to the first two generations of Muslims: the Sahabah (The Companions) and the Tâbi'ûn (The Followers). As it is widely accepted that these two generations are looked upon as examples of how Islam should be practiced. Actually, Al-Imam al-Ghazali (d. 505/1111) wrote in his book Iljâm al-Awâm; "The madhhab of the Salaf means the way held by the Sahaba and the Tabiûn. The principles of this madhhab are seven." The early Salafis, such as Ahmad İbn Hanbal, Sufyan al-Thawri, al-Awzai, Malik ibn Anas, are called as well Ahl al-Hadith (The People of hadith). In other words, the term Ahl al-Hadith is often used interchangeably with the term Salafiyya. In the late periods, Ibn Taymiyya (d. 728/1328) and his disciple Ibn al-Qayyim al-Jawziyya (d. 751/1350) tried to enrich the Salafiyya madhhab, which later broke into two parts; the early Salafis did not go into details about the attributes of Allah. The later Salafis were interested in detailing about them. The early and the later Salafis altogether are called Ahl as-Sunnat al-khassa. The early Salafi position is to neither attribute anything anthropomorphic, nor deny that which God attributed to himself in the Qur'an. The Salafis would argue that confirming an attribute of God does not entail similarity with his creation. Confirming the attribute, such as the "hand" does not confirm its nature. They would argue that the nature of the attribute should not be questioned, distorted, divested of its intended meaning that befits God's dignity, nor resembled to his creation.https://www.marife.org/marife/article/view/502
10
Melchert, Christopher, and Hikmet Koçyiğit. "Ahmed b. Hanbel ve Kur'ân." Marife 13, no. 3 (2013): 191–203. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344456.
Full text
11
Demir, Abdullah, and Mohammed Hilal Adamu. "Mujtahid Scholars in Islamic Law." Journal of Criminology Sociology and Law 2, no. 3 (2021): 1–12. http://dx.doi.org/10.52096/jcsl.2.3.1.
Full textAbstract:
The mujtahid scholars period is about two centuries from the early days of the Abbasids until the time of the Karahanlılar. One of the features of this period is the codification of Islamic law and the establishment of sects. Major jurists who perform the codification activity are: Sufyan b. Uyeyne (Mecca), Malik b. Enes (Medina), Hasan Basri (Basra), Abu Hanifa, Sufyan-iSevri (Kufe), Evzai (Sham), Shafii, Leys b. Sa’d (Egypt), Isaac b. Rahuveyh (Nisabur), Ahmed b. Hanbal, Davud-u Zahiri and Ibn Cerir (Baghdad). Some of these sects still exist today. Since some of them are not members of the group, theoretically their views are found in the books. Keywords: mujtahid scholars, Islamic law, Sufyan b. Uyeyne, Malik b. Enes, Hasan Basri, Abu Hanifa, Sufyan-iSevri, Evzai, Shafii, Leys b. Sa’d, Isaac b. Rahuveyh, Ahmed b. Hanbal, Davud-u Zahiri and Ibn Cerir
12
Demir, Abdullah. "Non Ahli Sunnah Sects in Islamic Law and Causes of the Emergence of Sects." Journal of Criminology Sociology and Law 2, no. 4 (2021): 1–8. http://dx.doi.org/10.52096/jcsl.2.4.1.
Full textAbstract:
The mujtahid scholars period is about two centuries from the early days of the Abbasids until the time of the Karahanlılar. One of the features of this period is the codification of Islamic law and the establishment of sects. Major jurists who perform the codification activity are: Sufyan b. Uyeyne (Mecca), Malik b. Enes (Medina), Hasan Basri (Basra), Abu Hanifa, Sufyan-iSevri (Kufe), Evzai (Sham), Shafii, Leys b. Sa’d (Egypt), Isaac b. Rahuveyh (Nisabur), Ahmed b. Hanbal, Davud-u Zahiri and Ibn Cerir (Baghdad). Some of these sects still exist today. Since some of them are not members of the group, theoretically their views are found in the books. Keywords: mujtahid scholars, Islamic law, Sufyan b. Uyeyne, Malik b. Enes, Hasan Basri, Abu Hanifa, Sufyan-iSevri, Evzai, Shafii, Leys b. Sa’d, Isaac b. Rahuveyh, Ahmed b. Hanbal, Davud-u Zahiri and Ibn Cerir
13
Demir, Abdullah, and Mohammed Adamu. "Non Ahli Sunnah Sects in Islamic Law and Causes of the Emergence of Sects." Journal of Criminology Sociology and Law 2, no. 4 (2021): 1–8. http://dx.doi.org/10.52096/jscl.2.4.1.
Full textAbstract:
The mujtahid scholars period is about two centuries from the early days of the Abbasids until the time of the Karahanlılar. One of the features of this period is the codification of Islamic law and the establishment of sects. Major jurists who perform the codification activity are: Sufyan b. Uyeyne (Mecca), Malik b. Enes (Medina), Hasan Basri (Basra), Abu Hanifa, Sufyan-iSevri (Kufe), Evzai (Sham), Shafii, Leys b. Sa’d (Egypt), Isaac b. Rahuveyh (Nisabur), Ahmed b. Hanbal, Davud-u Zahiri and Ibn Cerir (Baghdad). Some of these sects still exist today. Since some of them are not members of the group, theoretically their views are found in the books. Keywords: mujtahid scholars, Islamic law, Sufyan b. Uyeyne, Malik b. Enes, Hasan Basri, Abu Hanifa, Sufyan-iSevri, Evzai, Shafii, Leys b. Sa’d, Isaac b. Rahuveyh, Ahmed b. Hanbal, Davud-u Zahiri and Ibn Cerir
14
Ziyauddin;çev. ÖZMEN, AHMED. "Ebû Bekir el-Hallâl: Ahmed b. Hanbel in Öğretilerinin Derleyicisi." Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46, no. 2 (2005): 1. http://dx.doi.org/10.1501/ilhfak_0000000017.
Full text
15
Masykuroh, Wardatur Rochmah, and Raudlatul Jannah. "Social Construction of Hafidzah Al Qur'an in Jember District." Jurnal ENTITAS SOSIOLOGI 7, no. 1 (2018): 9. http://dx.doi.org/10.19184/jes.v7i1.16636.
Full textAbstract:
Qur’an memorizer or commonly known as Hafidz Qur’an is currently getting quite intense attention from Moslem society in Indonesia, especially Moslem society in Jember. This positive acceptance can be seen from the development of tahfidz Qur’an program in various educational institutions in Jember and the number of educational scholarship offered to students who memorized Qur’an. This study aims to explain the social construction of the Hafidzah Qur’an in Jember with the use of constructivism method. The theory used is social construction that explains the formation of a society based on the knowledge they have through three simultaneous processes, namely, externalization, objectivation, and internalization. The result of this study is that the social construction of the moslem community in Jember shows positive acceptance of hafidzah Qur’an. It began with an externalizing moment when people found out about hafidz Qur’an through Islamic studies and television programs. Then the community formed the acceptance through the construction of tahfidz institution and the provision of scholarship to hafidz students in objectivation process, and finally it inspires the community to become hafidz and send their children to tahfidz institutions in the process of internalization.
 Keywords: Hafidz Qur'an, social construction, externalization, objectivation, internalization
 Referensi:
 Ahmad, A. A. 2012. Musnad Imam Ahmad bin Hanbal. Riyadh: Maktaba Dar-u-Salam. Terjemahan oleh Al-Khattab. 2012. English Translation of Musnad Imam Ahmad bin Hanbal. Cetakan Pertama. Riyadh: Maktaba Dar-us-Salam
 Anwar, Rosihan. 2008. Ulumul Qur’an. Bandung: CV. Pustaka Setia
 Bagong, Suyanti dan Sutinah. 2013. “Metode Penelitian Sosial: Berbagai Alternatif Pendekatan”. Jakarta: Kencana Prenadamedia Group
 Barker, C. 2015. “Cultural Studies: Teori dan Praktik”. Bantul: Kreasi Wacana
 Berger, P.L. 1991. Langit Suci Agama Sebagai Realitas Sosial. Cetakan Pertama. Diterjemahkan oleh Hartono. Jakarta: LP3ES
 Berger, P. L dan Thomas Luckmann. 1990. Tafsir Sosial Atas Kenyataan. Cetakan Ke 1. Diterjemahkan oleh Hasan Basari. Jakarta: LPES
 Bungin. 2008. Konstruksi Sosial Media Massa: Kekuatan Pengaruh Media Massa, Iklan Televisi dan Keputusan Konsumen serta Kritik terhadap Peter L. Berger dan Thomas Luckmann. Jakarta: Kencana Prenada Media Group
 Denzin, Norman K. dan Yvonna S. Lincoln. 2009. “Handbook of Qualitative Research”. Cetakan ke 1. Diterjemahkan Oleh: Dariyatno dkk. Yogyakarta: Pustaka Pelajar.
 Jaffer, Abbas & Masuma Jaffer. 2009. Quranic Sciences. London: ICAS Press
 Kemenag. 2014. Al-Qur’anulkarim Al-Ihsan. Bandung: Al-Hambar
 Nawawi, H. 1998. Metode Penelitian Bidang Sosial. Yogyakarta: Gadjah Mada University Press
 Paloma, M. M. 2004. Sosiologi Kontemporer. Jakarta: Raja Grafindo Persada
 Ridder, HG. 2014. A Review Book of Qualitative Data Analysis. A Methods Sourcebook. Hannover: SAGE Publicatio
 Shihab, Q. 2003. Wawasan Al-Qur’an. Jakarta: Penerbit Mizan
 Suryana. 2010. “Metode Penelitian Model Praktis Penelitian Kuantitatif dan Kualitatif”. Bandung : Universitas Pendidikan Indonesia.
 
 Skripsi:
 Ula, Nur Habibatul. 2016. Pengaruh Media Televisi dalam Acara Hafidzah Indonesia terhadap Menghafal al-Qur’an Siswa Kelas 3 SDIT Ghilmani Ketintang Surabaya. Skripsi. Surabaya: Fakultas Tarbiyah dan Keguruan Universitas Islam Negeri Sunan Ampel Surabaya
 Nurnaini, K. 2014. Motivasi Berprestasi Mahasiswa Penyandang Tundakasa. Skripsi. Surabaya: Fakultas Psikologi dan Kesehatan Universitas Islam Negeri Sunan Ampel Surabaya
 Baehaki, A. 2009. Pemenuhan Kebutuhan Chatters dalam Program Chate Mate, O Chanel. Skripsi. Depok: Fakultas Ilmu Sosial dan Ilmu Politik Universitas Indonesia
 Rosiawati, D. I. 2014. Konstruksi Realitas Sosial Anggota Multi Level Marketing Fashion di Kota Jember. Skripsi. Jember: Fakultas Ilmu Sosial dan Ilmu Politik Universitas Jember
 Iskandar, A. S. 2013. Konstruksi Identitas Muslimah Bercadar. Skripsi. Jember: Fakultas Imu Sosial dan Ilmu Politik Universitas Jember
 Disertasi:
 Bungin, B. 1990. Konstruksi Sosial Media Massa Makna Realitas Sosial Iklan Televisi dalam Masyarakat Kapitalistik. Disertasi. Surabaya: Program Pascasarjana Universitas Airlangga
 Jurnal:
 Manuaba, Putera. 2008. “Memahami Teori Konstruksi Sosial”. Surabaya: Masyarakat Kebudayaan dan Politik Vol. 21 No. 3 pp. 221-230
 Manshur, F. M. 1998. Budaya Pesantren dan Tradisi Pengajian Kitab. Yogyakarta: Humaniora No. 8 pp. 46-52
 Mushtofa. 2015. Kedatangan Islam dan Pertumbuhan Pondok Pesantren di Indonesia Prespektif filsafat Sejarah. Madiun: An-Nuha Vol. 2 No. 1 pp. 1-15
 Ngangi, Charles R. 2011. Konstruksi Sosial dalam Realita Sosial. Jakarta: ASE Vol. 7 No. 2 pp. 1-4
 Romdloni, Ali. 2005. Tradisi Hafalan Qur’an di Masyarakat Muslim Indonesia. Jakarta: Journal of Qur’an and Hadith Studies Vol. 4 No.1 pp. 1-18
 Zulva, Ngindiana. 2014. Sejarah Tahfidzul Qur’an Pondok Pesantren Al-Qur’an Nurul Huda Singosari Malang Tahun 1973-2007. Surabaya: AVATARA Vol. 2 No. 3 pp. 241-250
 Internet:
 Avepress. 2010. “Budaya Malam Ganjilan di Jember”
 https://www.avepress.com/budaya-malem-ganjilan-di-jember/ [diakses tanggal 3 September 2018]
 Badan Pusat Statistik Jember. 2018. “Kabupaten Jember dalam Angka 2018”
 https://jemberkab.bps.go.id/publication/2018/08/23/ed0fddee041f0944344af43b/kabupaten-jember-dalam-angka-2018.html [diakses pada tangal 30 Agustus 2018]
 Tempo.co. 2017. “Setelah SNMPTN, IPB dan UNDIP Terima Mahasiswa Hafiz Al-Qur’an”
 https://nasional.tempo.co/read/869661/setelah-snmptn-ipb-dan-undip-terima-mahasiswa-hafiz-al-quran [diakses pada 16 Oktober 2017]
 Admin. 2016. “Apresiasi UNS untu Mahasiswa Hafiz”
 https://uns.ac.id/id/uns-update/mahasiswa-hafiz.html [diakses pada 16 Oktober 2017]
 PPA Putra. 2017. “Pendaftaran Santri Baru”
 http://ppa-putra.ibnukatsir.or.id/2017/02/28/pendaftaran-santri-baru/ [diakses pada 21 November 2017]
 Hajaroh, M. “Paradigma, Pendekatan dan Metode Penelitian Fenomenologi”.
 staffnew.uny.ac.id/upload/132011629/penelitian/fenomenologi.pdf [diakses pada 27 November 2017]
 Redaksi Kampus Undip, “Hafidzah Qur’an Kini Bisa Masuk Undip Lewat SMBU”
 http://www.kampusundip.com/2016/07/hafizh-quran-kini-bisa-masuk-undip.html [diakses tanggal 24 Mei 2018]
 Solichah, Z. “Hafiz Al Qur’an Bebas Pilih Sekolah di Jember”
 https://www.antaranews.com/berita/567996/hafiz-al-quran-bebas-pilih-sekolah-di-jember [diakses tanggal 3 Juni 2018]
 Budiawati, A. D. “Bank Syariah Ini Buka Lowongan, Hafiz Qur’an Diutamakan”
 https://www.dream.co.id/dinar/bank-syariah-ini-buka-lowongan-hafiz-quran-silakan-masuk-1801291.html diakses tangggal 29 Juni 2018 [diakses tanggal 29 Juni 2018]
 Alaydrus, H. 2017. “Survei Membuktikan Generasi Milenial Lebih Suka Menonton TV”
 http://industri.bisnis.com/read/20171103/105/705870/survei-membuktikan-generasi-milenial-lebih-suka-nonton-tv [diakses tanggal 4 Juli 2018]
 Tempo.co. 2015. “90 Persen Orang Indonesia Doyan Nonton Ketimbang Baca Buku”
 https://nasional.tempo.co/read/713809/90-persen-orang-indonesia-doyan-nonton-ketimbang-baca-buku [diakses tanggal 4 Juli 2018]
 Hendri. 2017. “Sebelum Lulus, Siswa SMA Ini Wajib Hafal Alquran”
 https://www.jawapos.com/jpg-today/19/02/2017/sebelum-lulus-siswa-sekolah-ini-wajib-hafal-alquran [diakses pada 6 Juli 2018]
 PPPA. Daarul Qur’an. 2012. “Hadits Keempat”
 https://pppa.or.id/hadist/4/Hadits-Keempat [diakses tanggal 3 Sepember 2018]
16
Efe, Halil. "Mihne Sonrasında Ehl-i Hadîs Muhitinde Fıkıh: Ebû Bekir El-Hallâl, İbn Huzeyme ve İbnü'l-Münzir." Theosophia, no. 5 (December 29, 2022): 121–42. https://doi.org/10.5281/zenodo.7487018.
Full textAbstract:
İslâm düşünce tarihinin dönüm noktalarından biri de hiç şüphesiz Mihne’dir. Mihne, “Kur’ân’ın yaratılmış olduğu (<em>halku’l-Kur’ân</em>)” görüşünün, Abbâsî halifesi Me’mûn ile iki halefi tarafından bilhassa ehl-i hadîse mensup âlimlere dikte edilmesini ve bu görüşü kabul etmeleri için onlara uygulanan baskıları ifade eder. Me’mûn, Mihne vasıtasıyla, dinin bilgi ve hüküm kaynaklarına vâkıf ve ilmî olarak onları yorumlama yetkinliğine sahip hadis ve fıkıh bilginlerinin nüfûzunu kırmayı ve halifenin dinî otoritesini artırmayı amaçlamıştır. Ehl-i hadîs âlimlerin ekseriyeti, tehdit edildikleri veya bilfiil maruz kaldıkları baskı ve eziyet karşısında halku’l-Kur’ân görüşünü ikrar etmek durumunda kalırken, seçkin muhaddis Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) buna karşı çıkmıştır. İbn Hanbel’e göre, dinî bilgi ve hükümlerin asıl kaynağı “nakil”dir; naslar ile ilk Müslüman nesillerin görüş ve uygulamalarıdır (<em>eser</em>). Bu kaynaklarda bulunmayan ve onlarla irtibatsız bir şekilde sırf akla dayalı olarak vazedilen görüş ve değerlendirmeler (<em>re’y</em>) ise muteber değildir. O, bu türden bir görüş saydığı halku’l-Kur’ân’ı reddederken dinî bilgi ve hükümlerin meşrû ve muteber kaynakları olarak nas ve eseri vurgulamıştır. İbn Hanbel’in Mihne sürecinde kararlı ve güçlü bir şekilde vurguladığı bu husus, diğer İslâmî ilimler gibi, fıkıh düşüncesini de fark edilir biçimde etkilemiştir. Hâkim ve yaygın bir olgu olarak bir müctehidin ictihad yöntemini ve fıkhî görüşlerini esas almak suretiyle bir fıkıh mezhebi bünyesinde yürütülen fıkıh çalışmaları, hadis rivayetlerini fıkhî istidlâl süreçlerinde ve fıkıh metinlerinde belirgin bir şekilde öne çıkarıp görünür kılacak; fakih mensubu bulunduğu fıkıh çevresinde ortaya konmuş birikimin hadisle irtibatını ispat ve tahkim etmeye çalışacaktır. Ehl-i hadis ise, hadis ve eser rivayetleri çerçevesinde bir fıkhın mümkün olduğunu gösteren eserler telif edecektir. Bu makale, bahse konu gelişmenin ehl-i hadîs muhitindeki tezahürlerini, İbn Hanbel’in ictihad yöntemini ve fıkhî görüşlerini benimseyen Ebû Bekir el-Hallâl (ö. 311/923) ile “mutlak ictihad” faaliyetinde bulunmuş olan İbn Huzeyme (ö. 311/924) ve İbnü’l-Münzir’in (ö. 318/930) fıkhî mesaileri çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır.
17
Batur, Ahmet. "Ebû Ya‘lâ el-Ferrâ’nın el-ʻUdde fî Usûli’l-fıkh Adlı Eseri Çerçevesinde Sünnet Anlayışı". İslami İlimler Dergisi, № 40 (28 березня 2025): 321–47. https://doi.org/10.34082/islamiilimler.1616382.
Full textAbstract:
İslâmî ilimlerin tedvin edilmesiyle birlikte, diğer alanlarda olduğu gibi fıkıh usûlü alanında da ulemâ pek çok eser telif etmiştir. Bu âlimlerden biri de farklı ilim dallarında birçok eseri bulunan Hanbelî fıkıh âlimi Ebû Ya‘lâ el-Ferrâ’dır (öl. 458/1066). Hanbelî mezhebinde önemli bir yere sahip olan Ebû Ya‘lâ, kelâm, tefsir ve hadis ilimlerinde olduğu gibi fıkıh ve fıkıh usûlü ilimlerinde de önemli bir farklılığa sahiptir. Bu farklılığı, fıkıh usûlü ile ilgili “el-ʻUdde fî usûli’l-fıkh” adlı eserinde sergilemiştir. Söz konusu eser, Hanbelî mezhebinin ve Hanbelî fıkıh eğitiminin önemli ve usûl konularının tamamını ihtiva eden ilk sistematik Hanbelî usûl kitabı olma özelliğine sahiptir. Fıkıh usûlü yazımında mütekellim ve fukahâ metot ayrılığının esasını, mezhep imamlarından gelen rivâyet ve görüşler doğrultusunda usûl kurallarının tesisi düşüncesi teşkil etmektedir. Bu düşünceden hareketle eserin, fukahâ metoduyla yazıldığı söylenmiştir. Zira müellif eserde, usûl kurallarını mezhep imamından gelen rivâyet ve görüşler istikametinde oluşturmaya itina ve gayret göstermiştir. Eser, geniş muhtevası, mezhep içi ve mezhep dışı usûlî görüşlere yer vermesi ve bu görüşleri delilleriyle ele almasıyla dikkat çekmektedir. Eserde, mezhebin kurucusu Ahmed b. Hanbel’e (öl. 241/855) nisbet edilen görüşler aktarılır, değerlendirilir ve kimi zaman aralarında tercihte bulunulur veya başka bir görüşe kani olunur. Mesela; zayıf haberle amel konusunda Ahmed b. Hanbel’in amel edilmesiyle ilgili olan mutlak görüşünü aktarmak ve yorumlamakla yetinen Ebû Yaʻlâ, itikadî konularda haber-i vâhidin hücciyetini kabul etmeyerek muhalefet eder. Bu çalışmada, Ebû Ya‘lâ’nın zikredilen eserinden hareketle onun sünnet ile ilgili anlayışının tespiti hedeflenmektedir. Ebû Ya‘lâ’nın konuyla ilgili yaklaşımını tam olarak belirleyebilmek ve ilgili görüşler arasında mukayese yapabilmek için Hanbelî ve diğer mezheplerden bazı İslam hukukçularının sünnet ile ilgili görüşleri de değerlendirilmektedir.
18
ESER, Kadir. "Legitimacy of Sufism and The Possibility of Esoterical Knowledge in The Perspective of Ashāb al-hadīth and Salafis." Eskiyeni, no. 47 (September 20, 2022): 573–603. http://dx.doi.org/10.37697/eskiyeni.1126497.
Full textAbstract:
Modern araştırmalarda Selefîlerin karakteristik özellikleri arasında tasavvuf karşıtlığı sıklıkla vurgulanmaktadır. Fakat çoğu araştırmada bu karşıtlığın sınırlarına işaret edilmemiştir. Kur’ân’ın anlaşılması noktasında tasavvuf karşıtlığı zâhir-bâtın konusunda somutlaşmakta, zâhir-bâtın tartışmaları ise çoğunlukla Hızır-Hz. Mûsâ kıssası etrafında sürdürülmektedir. Bu çalışmada öncelikle Selefîlerin tasavvuf analizleri ele alınacaktır. Akabinde Hızır-Hz. Mûsâ kıssası merkezinde zâhir-bâtın ayrımı konusundaki görüşlere yer verilecektir. Selefîllik modern bir olgudur. Bu olgunun arka planında Ashâbü’l-hadîs ve Hanbelî miras bulunmaktadır. Günümüzde Selefîler tarafından dile getirilen görüşler Ashâbü’l-hadîsin önde gelen ismi Ahmed b. Hanbel’e ve takipçilerine atfedilmektedir. Bu bakımdan çalışmada Ahmed b. Hanbel başta olmak üzere farklı dönemlerde Ashâbü’l-hadîs zihniyetini temsil eden bazı şahısların görüşlerine yer verilecektir. Selefîler, ele aldıkları hemen her konuda nihai hakikati dile getirdikleri izlenimini vermektedir. Oysa Selefîlerin kaynak gösterdiği şahsiyetler, ele aldıkları birçok konuda birbirinden oldukça farklı görüşler öne sürmüştür. Bu görüş farklılıkları, risâlet dönemi sonrasında hiç kimsenin nihai hakikate malik olmadığını göstermektedir. Hemen her konuda, bu görüş farklılıklarının müdellel bir şekilde gösterilmesi fikir ve düşünce bazında tekdüzelikten kurtulmaya atılan bir adım olarak değerlendirilebilir. Dolayısıyla bu çalışmada Ashâbü’l-hadîs ve fikri mirasçılarının tasavvuf ve zâhir-bâtın ayrımı hususundaki görüşlerini panoramik bir tarzda sunmak amaçlanmıştır. Aynı zamanda Selefîlerin mutlak manada tasavvufa ve bâtınî bilgiye karşı olmadığı ispatlanmaya çalışılmıştır. Araştırmamızda takip ettiğimiz temel yöntem tasvir yöntemidir. Nesnel bir tasvir için öncelikle birincil kaynaklar taranmış, elde edilen veriler iç tutarlılıkları gözetilerek makaleye aktarılmıştır. Yine düşüncedeki değişimi görebilmek maksadıyla kronolojiye riayet edilmiştir. Araştırmamıza konu olan müellifler arasında mutasavvıflara yönelik ilk eleştiriler, İbn Batta tarafından dile getirilmiştir. İbn Akîl ve İbnü’l-Cevzî’yle birlikte tasavvuf çevrelerine yöneltilen eleştirilerin odak noktası mutasavvıflarda görülen bid’atlardır. Tasavvufa yöneltilen ve çoğu zaman tekfir boyutlarına ulaşan asıl eleştiriler İbn Teymiyye sonrasına rastlamaktadır. İbn Teymiyye, İbnü’l-Arabî başta olmak üzere tasavvufa felsefi bir çehre kazandıran mutasavvıfları tekfir etmektedir. Muhammed b. Abdülvehhâb sonrasında ise şeyhlere veya türbelere gösterdikleri tazim bahane edilerek mutasavvıflara maddî ve manevî şiddet uygulanmıştır. Diğer yandan görüşlerini ele aldığımız müelliflerden hiçbiri tasavvufa tümüyle karşı çıkmamıştır. Gerek Ashâbü’l-hadîs gerekse Selefîler, ilk dönem sûfîlerini takdir etmekte ve zühd merkezinde yaşanacak manevî bir tecrübeyi makbul karşılamaktadır. Bu bakımdan tasavvuf eleştirilerinde maksadın, sûfîleri Kur’ân ve sünnetin lafzî delaletiyle çizilmiş sınırlara çekmek olduğu söylenebilir. İlk dönemlerden itibaren mutasavvıflar keşf ve ilhamı hakikat bilgisine açılan müstesna bir kapı olarak görmüşler ve kendilerini Hızır’la özdeşleştirmişlerdir. Hanbelî ve Selefîler Hızır’ın kimliği hakkında ihtilaf etse de ona verilen bilginin ayrıcalıklı bir bilgi olduğunu kabul etmiştir. Bununla birlikte onlar, Hz. Mûsâ’ya verilen bilginin, mahiyeti her ne olursa olsun Hızır’a verilen bilgiden üstün olduğunu savunmuşlardır. Dolayısıyla onlar keşf ve ilhamı bir bilgi kaynağı olarak kabul etmektedir. Ancak keşfî bilginin şeriatın zâhirine muvafık olması gerektiğini ısrarla vurgulamışlardır.
19
Coşkun, İbrahim. "Kelâm Karşıtı Ehl-i Sünnet'in Usûlü'd-Din Yorumu ve Bu Yorumun Açmazları." Marife 5, no. 3 (2005): 149–74. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343627.
Full textAbstract:
<b>The Ahl al-Sunnah's Interpretation of the Religious Foundations and the Dilemmas of This Interpretation</b>The meaning of the ahl al Sunnah which is opposed to al-Kalam is Selefiten. In the period of the Sahabi, the Muslims didn't conclude the results of logical inferences when interpreting the religion because they hadn't met the foreign religions, philosophies and cultures.The members of the Selefiten thought constructed by the leadership of the Ahmad bin al-Hanbel pursued the way of the Sahabis in understanding and interpreting the religion. So, they showed a prohibitive action towards the conditions that appeared later or they stayed unconcerned.After the Ottoman empire demolished, Westerner forces invaded some muslim countries. As a result, The Selefiten inclined towards the violence and going away from the main to leave part in interpreting the religion.We hope the Selefiten that is transformed as a sect belongs to ahl al Sunnah, force and violence and its marginal tendition.https://www.marife.org/marife/article/view/283
20
YÜCEER, Mustafa, and Hasan Hüseyin ÇALIŞKAN. "Büsr b. Ebî Ertât Rivayeti Bağlamında Savaşta Hırsızlık Yapan Kimsenin Durumu." Mütefekkir 9, no. 18 (2022): 331–55. http://dx.doi.org/10.30523/mutefekkir.1219549.
Full textAbstract:
Hz. Peygamber, dine dair hükümleri tebliğ etmenin yanı sıra ilahi hükümleri hayatın tabii akışı içinde tatbik de etmiştir. Buna rağmen olağanüstü durumlarda hükümlerin icra edilmesi hususunda farklı kararlar da verebilmiştir. Böyle bir olayı örneklemek adına Büsr b. Ebî Ertât’tan (ö. 86/705) nakledilen ve savaş esnasında hırsızlık yapan bir kimseye had uygulanmamasını telkin eden bir rivayet, bu çalışmada incelenmiştir. Sahabî olup olmadığı ile ilgili tartışmalar da bulunan Büsr b. Ebî Ertât, savaşta/seferde hırsızlık yapan kimseye haddin uygulanmayacağına dair rivayeti nakleden tek sahâbî olma özelliğini taşımaktadır. Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) başta olmak üzere Sünen sahipleri hadisi “Hz. Peygamber bize savaşta el kesmeyi yasakladı ve savaşta/seferde hırsızlık haddini uygulamayın” ifadeleriyle tahrîc etmişlerdir. Tespit edilebildiği kadarıyla on beş farklı tarikle nakledilen rivayetin bazı tariklerinde yer alan İbn Lehîa’ya yönelik tenkitler olsa da nihai anlamda hadis, sahih kabul edilmiştir. Ne var ki Büsr b. Ebî Ertât rivayeti, hadis ilmi açısından sahih kabul edilmekle birlikte ma’mülün bih olması yönünden yeterli ilgiyi görememiştir. Söz gelimi Hanefîler, bu rivayetin yerine zayıf kabul edilen ve dârülharpte had uygulanmayacağını ifade eden hadisi esas alarak hüküm vermişlerdir. Evzâî (ö. 157/774) haddin düşürülmesi gerektiğine işaret ederken Şâfiî (ö. 204/820) ise haddin her an uygulanması gerektiğine dair kanaat belirtmiştir. Çalışmada İslâm hukukunda hırsızlık ve cezasına dair verilen bilginin ardından mezkûr rivayet temel hadis kitaplarından tahrîc edilerek isnad şeması çıkartılmış ve rivayetin muhtevası İslâm hukukçularının konuya yaklaşımı etrafında analiz edilmiştir.
21
Nafi, Basheer M., and Kadir Gömbeyaz. "Yeniden Dirilen Selefîlik: Nu'mân El-Alûsî ve İki Ahmed Muhakemesi." Marife 9, no. 3 (2009): 293–326. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344108.
Full textAbstract:
1298/1881'de Iraklı âlim Nu'mân el-Alûsî, on dördüncü yüzyıl Hanbelî âlimi İbn Teymiyye'yi savunmak için yazılmış en dirayetli eserlerden biri olan Cilâ'ü'l-'ayneyn fî muhâkemeti'l-Ahmedeyn adlı kitabını yayımladı. Bu makale, yazarının hayatı ve öğrenim çevresi, kitabın mevzuu, görünür hale geldiği formatı ve yayımlanış şartlarını araştırmak suretiyle Cilâ'ü'l-'ayneyn'in önemini ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. Cilâ'ü'l-'ayneyn'in büyük Arap kent merkezlerinde çağdaş Selefîliğin ortaya çıkmasında inşa edici bir metin olduğu hususunda pek az şüphe vardır. Vehhâbî hareketin Selefî İslam'ın yeniden dirilişindeki katkısını göz önünde bulunduran bu makalenin amaçlarından birisi, çağdaş Selefîliğin çeşitli ifade biçimlerini incelemektir. Nu'mân el-Alûsî'nin eserinin etkisinin önemli bir vechesi, onun, konusunu Müslümanların gele-neklerine dair tasavvurlarında İbn Teymiyye'nin bıraktığı mirası yeniden oluşturarak ele alma biçimiyle alakalıdır. Diğer vechesi ise, Cilâ'ü'l-'ayneyn'in matbu olarak neşredilmesidir. İlerleyen yıllarda, İslam kültür havzası dramatik bir hızda dönüşüme uğrayacaktır. Ancak iki şey çağdaş Selefî muhitler için değerini kaybetmeyecektir, İbn Teymiyye'nin referans olma konumu ve matbaanın gücü.https://www.marife.org/marife/article/view/513
22
AĞAOĞLU, Reşat Ahmet. "THE CONCEPT AND USAGE OF “ZAHİBU AL-HADİTH” ONE OF THE JARH WORDS." SOCIAL SCIENCE DEVELOPMENT JOURNAL 8, no. 36 (2023): 253–67. http://dx.doi.org/10.31567/ssd.876.
Full textAbstract:
Within the framework of the science of Jarh and Tadeel, some Jarh words have emerged to express the acceptance or rejection of the narrations. One of them is the concept of “Zahib al-hadith”, which means “hadiths which have been lost”. This concept is formed from the word “zahib”, used in the first part of the phrase, which means “walking” or “passing”. One of the similar loaded Jarh words used from time to time is the concept of “zahaba hadithuhu”. “Zahib al-hadith”, which is considered one of the most loaded Jarh words, is in the same category with loaded Jarh phrases such as matruk al hadith, kazzab and saqit. The words of Jarh in this category indicate the abandonment of the narrations, and they are generally used for derelict and false narrators whose narrations are not written even for credibility. Among the first to use this concept, which started to become widespread in the 3rd century of Hijrah, famoust hadith scholars such as Ahmed b. Hanbal, Imam Bukhari, Imam Muslim, Abu Zura al-Razi, Abu Hatim al-Razi and his son Ibn Abi Hatim, Al-Hakim al-Naysaburi and Suyuti were exit. It is seen in the sources that many narrators are interpreted with this wording. Today, this concept is considered as one of the loaded Jarh words.
23
Büyük, Enes. "İbnü’l-Vezîr’in (ö. 840/1436) Önerdiği Doğru Tefsir Yöntemi." İslam Araştırmaları Dergisi, no. 53 (January 20, 2025): 57–80. https://doi.org/10.26570/isad.1548648.
Full textAbstract:
Zeydî-Selefî çizgiyi benimseyen İbnü’l-Vezîr doğru dinî düşüncenin Yunan düşüncesine kadar uzanan felsefî kabullerle değil temelde Kur’an’ın ve sünnetin delilleriyle mümkün olacağını savunmuştur. Öncelikle Kur’an’a dayalı bilgi anlayışı İbnü’l-Vezîr’i Kur’an’ın nasıl doğru anlaşılabileceği sorunuyla karşı karşıya bırakmıştır. O, Îsârü’l-hak kitabında “Doğru Tefsirin Yöntemi Hakkında Rehber” başlığı altında mezkûr soruna dair derli toplu bir tefsir yöntemi önerisinde bulunmuştur. Bu makalenin amacı ise İbnü’l-Vezîr’in önerisini deskriptif yöntemle ortaya koymak, bunu, bir yandan tefsir disiplininin genel birikimi, diğer yandan da takip ettiği düşünce tarzının kurucu ve önemli isimleri olan Ahmed b. Hanbel, İbn Teymiyye ve İbn Kayyim el-Cevziyye gibi isimlerin düşünceleriyle mukayese edip açıklayıcı ve yorumlayıcı yöntemle incelemektir. O, bu önerisinde tefsiri rivayet ve dirayet olmak üzere ikiye ayırmıştır. Rivayet sürecinde dikkat edilecek hususları belirttikten sonra dirayet tefsirini de yedi aşamaya hasretmiştir. Haklarında belli bir epistemik kabulün belirlenmesi gerektiğini düşündüğü temel Kur’an kavramlarını ilk sıraya yerleştirmiştir. Daha sonra epistemik hiyerarşiye Kur’an, sünnet, sahabe kavli, dil bilgisi ve mecaz problemini dahil etmiştir. İbnü’l-Vezîr son olarak hakkında sahih bir delilin bulunmadığı ve müfessirlerin ihtilaf ettiği durumlarda ne yapılacağından bahsetmiştir. Ona göre bu aşamalara göre yapılan tefsirler Kur’an yorumunda doğru bilgiye ulaştıracaktır.
24
Reşat, Ahmet AĞAOĞLU. "Ta'dîl Lafızlarından "Lâ be'se bihi" Kavramı ve Kullanımı." PEARSON JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES HUMANITIES 8, no. 23 (2023): 48–65. https://doi.org/10.5281/zenodo.7777186.
Full textAbstract:
Ravilerin güvenilir olduklarını ortaya koymak için geliştirilen ta’dil yöntemi içerisinde muhaddis ve münekkitler birçok kavram kullanmışlardır. Bunlardan birisi, “‌لا ‌بأس ‌به/lâ be’se bihî”dir. “Kendisinde bir beis veya bir sakınca yoktur” anlamına gelen bu kavram çok da kuvvetli bir ta’dil lafzı olmamakla birlikte, ilk dönemlerde “‌صدوقٌ/sadûkun”, “محله الصدقُ/mahalluhu’s-sıdk” ve “ليس به بأس/leyse bihi be’sun” gibi ta’dil lafızlarıyla aynı kategoride olup, orta derecede yer almıştır. Günümüzde de bu kavram orta derecede bir ta’dil lafzı sayılıp, kendisine dört veya beşinci mertebede yer verilmektedir. Bu kavramla ta’dil edilen bir ravi, genellikle güvenilir kabul edilmiştir. Nitekim İbn Adî ve Yahya b. Maîn bu görüştedirler. Ahmed b. Hanbel gibi muhaddisler ise bu kavramı daha özel değerlendirmeler sırasında kullanmışlardır. Diğer taraftan, “لا ‌بأس ‌به” kavramı bir ta’dil lafzı olarak kullanılırken, buna yazılış itibariyle benzeyen “ليس به ‌بأس” kavramı genellikle ravilerin zayıf olduğunu ifade etmek için kullanılmıştır. Ancak bazı hadis münekkitleri bu kavramı tevsik amacıyla “لا ‌بأس ‌به” ile eşit tutmuşlardır.
25
Savaş, Kocabaş. "Ebû Yûsuf'un İbadet Konularında Ebû Hanîfe ve Muhammed eş-Şeybânî'den Farklı Görüşleri ve Nedenleri." Tokat İlmiyat Dergisi 8, no. 2 (2020): 763–94. https://doi.org/10.5281/zenodo.4399286.
Full textAbstract:
Bu çalışmada Hanefî mezhebindeki en önemli üç imâmdan biri olan Ebû Yûsuf’un hayatı ve ilmi şahsiyeti, diğer iki Hanefî imâmı Ebû Hanîfe ile Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî’den ibadet konularında ayrıldığı konular ele alınmıştır. Ebû Yûsuf Hanefî mezhebinin ikinci kurucu imâmı olduğu gibi, mezhebin müdevvini ve üçüncü imâmı olan Muhammed eş-Şeybânî’nin de hocasıdır. Dolayısıyla mezhebin kuruluşunda ve günümüze gelmesinde kilit rol oynamıştır. Ebû Yusuf’un Medine’de İmâm Mâlik’in, Ahmed b. Hanbel’in ise Bağdat’ta kendisinin derslerine katılmış olması sebebiyle de adeta mezhepler arasında köprü rolü oynamıştır. Onun fıkıh yanında hadisteki alanın büyük alimlerince de itiraf edilen otoritesinin, mezhebin itibarını artırdığı söylenebilir. Makalede Ebû Yusuf'un ibadet alanındaki diğer iki imâmdan ayrıldığı on beş konu ele alınmış, bunlardaki görüş farklılığının çoğunlukla şunlardan kaynaklandığı ortaya çıkmıştır: Şer’î nasların yorumunda ihtilaf, farklı hadisler veya bir hadisin farklı rivayetleri arasında tercihte farkılık, konunun mahiyetine ilişkin görüş farklılığı ve tarafların birbirlerinden farklı kıyasları kullanmaları. Diğer mezheplerin bu ihtilaflarda nerede durduklarına bakıldığında ise genel olarak Ebû Yûsuf ile Tarafeyn’e aynı mesafede oldukları görülür.
26
Kaya, Mesut. "Taberî Hanbelîlerin Baskısına Maruz Kaldı mı? Taberî’nin İsrâ Sûresi 79. Âyeti Tefsiri Üzerine Bir Değerlendirme." Diyanet İlmi Dergi 61, no. 2 (2025): 417–40. https://doi.org/10.61304/did.1552358.
Full textAbstract:
Ebû Ca‘fer et-Taberî’nin, hayatını sürdürdüğü Bağdat’ta, Hanbelîlerin baskılarına maruz kaldığına dair yaygın bir kanaat vardır. Bu minvaldeki en meşhur rivayet, Taberî’nin bir dersinde İhtilâfü’l-fukahâ’ adlı eserine Ahmed b. Hanbel’i almadığı ve makâm-ı mahmûdun Hz. Peygamber’in (s.a.s.) arşın üzerine oturtulması olduğu görüşünü reddettiği gerekçesiyle saldırılara uğradığı, baskı altında kalarak söz konusu görüşü kabul etmek zorunda kaldığı rivayetidir. Taberî’nin saldırıya uğramasına gerekçe gösterilen makâm-ı mahmûdun yorumu meselesi, o dönem Bağdat’ının ilmî mahfillerini çokça meşgul eden, özellikle Hanbelîlerin Mücâhid’den gelen bir rivayet doğrultusunda makâm-ı mahmûdun Hz. Peygamber’in Allah’ın arşı üzerine oturtulması olduğunu bir akide olarak benimsediği bir konudur. Nitekim Hanbelî Ebû Bekir el-Mervezî konuyla ilgili bir kitap yazmış, Mücâhid’den gelen rivayeti reddedenler hakkında ağır ithamlarda bulunmuştur. Esasen Taberî de kendi döneminde çokça tartışılan bu konuyu tefsirinde, İsrâ Sûresi 79. âyet bağlamında değerlendirip Mücâhid’den gelen rivayetin gerek rivayet gerekse dirayet yönünden reddedilemeyeceğini ilmî bir üslupla ortaya koymuştur. Taberî’nin meseleyi değerlendiriş biçimine bakıldığında, onun bu yorumları baskı altında yaptığına dair bir izlenim oluşmamaktadır. Kaldı ki Taberî’nin görüşleri benzer içerikteki âyetlerin yorumuyla da örtüşmektedir.
27
KÖSEN, Cumali, and Mansur KOÇİNKAĞ. "Fahreddîn er-Râzî'nin Halku'l-Kur'ân Risâlesinin Kelâmullâh Tartışması Bağlamında İncelenmesi ve Değerlendirilmesi." Theosophia, no. 9 (December 26, 2024): 91–111. https://doi.org/10.5281/zenodo.14558184.
Full textAbstract:
<strong>Öz: </strong>Kelâmullâh meselesi, hicrî ikinci asrın başlarından itibaren müslüman araştırmacıların gündemini meşgul eden en temel meselelerden biri olup Kelâm ilminin de bu tartışmadan hareketle isimlendirildiği kabul edilir. Kelâmullâh tartışması ilk etapta ilmî şekilde zuhûr etse de mihne süreciyle beraber siyasî ve politik bir tartışmaya dönüşmüş, âlimler bu süreçten olumsuz etkilenmiş ve zamanla devletle başlatılan bu süreç bizzat siyasî otorite tarafından sonlandırılmıştır. Ancak bu tartışmanın izdüşümü tarih boyunca canlılığını devam ettirmiştir. Kelâmullâh tartışmasının en kilit noktası “kelâm” kavramını nasıl tarif edeceğinizle ilgilidir. İlk etapta kelâm, anlamlı bir yargı oluşturan ifade ve lafızlar hakkında kullanıldığı için tartışma da bu bağlamda neşvunema bulmuştur. Fakat ses ve harflerin Allah’a nispeti ciddi teolojik tartışmalara neden olacağından ötürü Mutezile, kelâmı bir sıfat olarak değil de Allah’ın cisimde yarattığı bir fiil olarak değerlendirmiştir. Bu saikle kelâmullâhın kadîm değil mahlûk ve hâdis olduğunu savunmuştur. Bu düşüncenin tam karşı kampında Ahmed b. Hanbel gibi bazı muhaddisler yer almıştır. Onlar, kelâmullâhı ses ve harflerden mürekkep kabul etmekle beraber aklî argümanlarla meseleyi temellendirememişlerdir. İbn Küllâb gibi bazı âlimler ise sentezci bir yaklaşımla kelâmı; nefsî ve lafzî diye ikiye ayırmış, nefsî olanı Allah’ın sıfatı addedip kadîm kabul ederken lafzî olanı Mutezile gibi hâdis olarak nitelemişlerdir. Eşarî ve Mâturîdî ekolü de bu yaklaşımı daha rasyonel ve makul gördüğünden aynı düşünceyi geliştirmiş ve nihayetinde hem Allah’ın kelâm diye bir sıfatı olduğunu hem de Mutezile tarafından dile getirilen itirazlara cevap vermeye odaklanmıştır. Eşarî ekolüne mensup Râzî de araştırmamıza konu olan bu risâlesinde kelâmullâh tartışmasını Eşarî ve Mutezile ekolleri bağlamında ele alıp incelemiştir. <strong>Anahtar Kelimeler</strong>: Kelâm, Eşarîler, Mutezile, Kelâmullâh, Halku’l-Kur’ân, Râzî.
28
İĞDE, Muhyettin. "AHMED B. HANBEL'İN FAKİHLİĞİYLE İLGİLİ TARTIŞMALAR." December 31, 2014. https://doi.org/10.5281/zenodo.3266006.
Full textAbstract:
Bu çalışma, Ahmed b. Hanbel’in fakihliği ile ilgili tartışmaların sosyo-politik arka planını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ahmed b. Hanbel, herkes tarafından bir muhaddis olarak kabul edilmekle beraber, onun fakihliği tartışma konusu olmuştur. Esasında Ahmed b. Hanbel, fakih olmak gibi bir iddiaya sahip olmamış, fıkıh ile ilgili herhangi bir eser telif etmemiş ve yaşadığı dönemde de böyle bir tartışma gündeme gelmemiştir. Mihne sürecinin Ehl-i Hadis’in zaferiyle sonuçlanması, hadis ile fıkhın eşitlenmesine ve Ahmed b. Hanbel’in de fakih olarak şöhret kazanmasına neden olmuştur. Bu durum, Ahmed b. Hanbel’in vefatından birkaç asır sonra bile onun fakih olup olmadığı ile ilgili tartışmaların gündeme gelmesine yol açmıştır. Ahmed b. Hanbel’den sonra oluşumu tamamlanan Hanbeli mezhebinin mensupları, Ahmed b. Hanbel’in fakihliğini ortaya koymaya çalışmış ve bunu kabul etmeyenleri de baskı altına almışlardır. Çalışmamızda öncelikle sözü edilen tartışmaların tarihi arka planı tesbit edilecek, ardından Ahmed b Hanbel’i fakihler arasında saymayan kimselerden söz edilecektir. Daha sonra Ahmed b.Hanbel’in fakih olarak kabul edilmeme sebepleri ve fakihliğini ispatlama çabaları üzerinde durulacaktır. ABSTRACT The Arguments Related with Ahmad. b. Hanbal’s Jurist Personality This study aims to determine socio-political background of arguments regarding Ahmad b. Hanbal’s jurist personality. Ahmad b. Hanbal is accepted a muhaddith by every scholar; however, his jurist personality became a matter of debate. Fundamentally, Ahmad b. Hanbal did not have any claim as being a faqîh, accommodate any publication related with Fiqh, and such a debate did not become a current issue in the period which he lived. Ending of the Mihna process with victory of Ahl al-Hadith caused that hadith get up with fiqh, and Ahmad b. Hanbal gained a reputation as a faqîh. This situation conduced the debates which is related whether he is a faqîh or not to acquire currency even after a few centuries since passing of Ahmad b. Hanbal. After Ahmad b. Hanbal, members of Hanbalism which is fully formed made effort to present his jurist personality and they tried to suppress people who did not accept this argument. In our research, the debates of historical background will be determined, after it will be presented some people who do not accept Ahmad b. Hanbal as a faqîh. Afterwards, it will be emphasized on the reasons related with Ahmad b. Hanbal is considered as a faqîh and the efforts related with proving his jurist personality.
29
KOÇ, İsa. "Hallal’s 'Tabaqat Ashab al-Imam Ahmed bin Hanbal' and Its Place in Islamic Thought." Kocatepe İslami İlimler Dergisi, April 6, 2022. http://dx.doi.org/10.52637/kiid.1064635.
Full textAbstract:
Since early dates many works have been prepared in the type of tabaqat, which is one of the important writing styles of Islamic thought. The efforts of the traditionists (muhaddithun) draw attention to the works written since the eighth century. With the formation of the madhhabs, works in the genre of tabaqat began to be written by their followers. It should be said that the sects that are based on narration or that have a more dominant narrative aspect and continue their existence in the west of the Islamic world are more active in this field. Hanbalism has an important place among the sects that contribute to tabaqat literature. Undoubtedly, the first work that comes to mind when the Hanbali tabaqat is mentioned is Ibn Abi Yala’s (d. 526/1131) Tabaqat al-Hanabilah. This work, on which many concise and supplementary studies have been made, has gained this qualification because it is the first work that has survived among the Hanbali tabaqats. However, the discovering of Khallal’s (d. 311/923) work called Tabaqat Ashab al-Imam Ahmad bin Hanbal, mentioned in the sources, should be considered a remarkable innovation. The mentioned work of Khallal, which has a significant place in the historical development of the Hanbalism sect, draws attention as the first work among the sect’s tabaqats. The focus of this article is Khallal’s Tabaqat and its place in Islamic thought. Among the aims of the study is to reveal the importance and remarkable aspects of Khallal’s book among the tabaqat works written by Hanbali authors. It should be stated that the descriptive method was determined as the method while the targets of the research were being carried out. However, it should be noted that the idea-event connection and the time-space relationship are taken into account in the context of the general structure of the period and the conditions of the author. Khallal gives information about forty-nine names, most of whom lived in the 3rd century AH, in the second part of his work Tabaqat Ashab al-Imam Ahmad bin Hanbal, which has not been fully brought to the light. He refers to the generally positive information about the qualities of these names he mentions. Based on the information included in the author's Tabaqat, valuable information is reached about the characteristic features of the Hanbali sect. In the early period Hanbali authors wrote works in the type of mesail in which they recorded the questions they frequently asked their teacher Ahmad bin Hanbal and his answers to these questions. Khallal’s work contains information about the Hanbali mesail tradition that is not included in the sources. Likewise, there is information about Ahmad b. Hanbal’s life and the difficulties he experienced during the Mihna period. About the names Khallal included in his work, their closeness or distance to Ahmad b. Hanbal and the narrations they narrated from him shed light on the first century of the sect. From this point of view, while Ahmad b. Hanbal’s great students are determined, and the people who transport less from him and do not occupy an important place in the sect are also determined. The most striking subject that has been learned from this work of Khallal, which was brought out, is the relationship between Hanbalism and Sufism. While studies on this subject have reached two different opinions based on the relationship between them, the mentioned study of the author gives some clues about a distinction on this subject. There is significant information about the distinction between asceticism and mysticism in the work and, accordingly the Hanbali tradition of asceticism. The existence of a name described as abdal, who lived in the 3rd century AH, the use of the concept of asceticism, and the emphasis on the poor and simple life draws attention in this regard. In addition, the emphasis on the rule of al-amr bi al-maruf wal-nahy an al-munkar should also be evaluated in this context. The life of Ahmad b. Hanbal and Khallal, the names of the Hanbali sect described as “mutaqaddimin” and “muqillin”, the Hanbali mesail and asceticism tradition are among the leading subjects that are learned from Khallal’s work.
30
TOPAL, Ramazan. "Ibrahim b. Sa‘d (d. 183/799) and Kitâb al-Mübtada' va'l-mab'as va'l-mağâzî Narration’s Reflections on Ahmad b. Hanbal’s al-Musnad." Akademik Siyer Dergisi, April 24, 2022. http://dx.doi.org/10.47169/samer.1084798.
Full textAbstract:
It can be said that Ibn Ishâq’s Sîrat is one of the most important and influential books written in sirah. The fact that Ibn Ishâq was both a reliable muhaddith and a historian and lived between the years 80/699-151/768, which is among the narrative periods related to narrations on sciences such as hadith, tafsir and sirah, has been efficient in the inclusion of many of his narrations in the works written in these sciences in later dates. For example, the fact that his narrations are included in al-Tabarî’s Tafsir and in almost all of the al-Kutub al-Tis'ah supports this. Especially It is understood that his students, who are considered reliable in these fields, were also influential in the inclusion of Ibn Ishâq’s narrations abaut Sira, fiqh, etc. in hadith books. One of the prominent of these is Ibrahim b. Sa‘d. Ibrahim b. Sa‘d is not only a narrator of Ibn Ishâq’s narrations. He also has one of the famous version of Ibn Ishâq's Sîrat.
 Ibrahim b. Sa‘d coming from the descendants of Abdurrahman b. Avf who is one of the ashara mübashira, he was brought up in a family with a scientific tradition that will continue for several centuries. It can be said that his transmission of many narrations from famous sira scholars such as al-Zuhri and Ibn Ishâq helped him to be among the important narrators in sira.
 Ibrahim b. Sa‘d listened to Ibn Ishâq’s Sîrat through the semâ‘ in Medina. It is said that he has the first version of Sîrat. This point is important in terms of determining the differences between the versions of the narrators like Salamah b. Fazl and Bakkâî and revealing the stages that Sîrat went through. This is possible with the determination or construction of Ibrahim b. Sa‘d’s version. Ibrahim b. Sa‘d’s Sîrat version has not survived until today. In addition to this, by determining the narrations from Ibrahim b. Sa‘d > Ibn Ishâq in sira and hadith sources, important informations about this version can be obtained. Mutâ‘ Tarâbîşî is the first to draw attention to this issue and make some important determinations. According to Tarâbîşî, the version of Ibrahim b. Sa‘d was dissolved in the works of many scholars. However, It has been determined that Ahmad b. In Hanbal who is one of these scholars, made extensive usage of Ibrahim b. Sa‘d’s version in his al-Musnad. Ahmad b. Hanbal heard İbrahim b. Sa‘d’s Sîrat version from Ya‘qûb b. Ibrahim through the semâ‘. Ahmad b. Hanbal, in his al-Musnad, narrated almost all of the narrations from Ibrahim b. Sa‘d > Ibn Ishâq from Ya‘qûb b. Ibrahim. Ahmad b. Hanbal in some of these narrations which he narrated from Ya‘qûb b. Ibrahim, He mentions Sîrat that Ibrahim b. Sa‘d narrated from Ibn Ishâq. Due to this and similar prominent issues, The importance of the narrations that Ahmad b. Hanbal narrated from Ibrahim b. Sa‘d > Ibn Ishâq is increasing and their determination is gaining importance.
 In this article, firstly, in short, information about Ibrahim b. Sa‘d’s life, scientific personality, works and death are given. Then, the sirah narrations, which are thought to be found in Ibrahim b. Sa‘d’s Sîrat version in Ahmad b. Hanbal’s al-Musnad, have been determined. Among the determined narrations, those transmitted from Ibn Ishâq were compared with the versions of Sîrat that have survived to until today. Comparisons are indicated in the footnotes. In addition, if the narrations of Ibn Ishâq, which could not be detected in Sîrat versions, are found in hadith sources, some of these sources are recorded in the footnotes. Finally, Attention was drawn to the prominent points related to the general characteristics of Ibrahim b. Sa‘d’s narrations and some evaluations were made. With this study, It is thought that a significant part of the Sîrat’s Ibrâhim b. Sa‘d version has been determined and this version will contribute to the construction of this version by determining the parts of it in other sources.
31
Azizah, Nuril. "HADÎTS-HADÎTS TENTANG KEUTAMAAN NIKAH DALAM KITAB LUBÂB AL-HADÎTS KARYA JALÂL AL-DÎN AL-SUYÛTHÎ." Dialogia 12, no. 1 (2014). https://doi.org/10.21154/dialogia.v12i1.304.
Full textAbstract:
Abstract Lubâb al-Hadîts, creation of Imam Jalâl al-Dîn al-Suyûthî is a secondary book that contains 400 hadîtss. But in this book the author did not explain about the quality of the sand and matn of the hadîts overall. The issues that will be studied in this paper are hadîtss about the virtues of marriage at chapter twenty-five. The hadîtss have been frequently used by the public as evidence, especially at wedding moments. The writer concludes that only three of seven hadîtss on the importance of marriage in the book of Lubâb al-Hadîts have sands. They are also mentioned in the Ibn Majah’s book and Ahmad bin Hanbal’s book. The sand of first and second hadîts is dla’if and the third hadîts is shahîh lighairih. The matns of all hadîts are shahîh and those hadîtss can be hujjah because they relate to fadlâ’il al-aÊ»mâl. Lubâb al-Hadits, karya Imam Jalâluddin al-Suyûthî, adalah buku hadis sekunder yang berisi 400 hadîts. Dalam buku ini, penulis tidak menjelaskan kualitas sanad dan matan hadis secara keseluruhan. Masalah-masalah yang akan dikaji dalam tulisan ini difokuskan pada hadis tentang keutamaan pernikahan yang bab dua puluh lima. Hadis-hadis tersebut telah sering digunakan oleh masyarakat sebagai dalil, terutama dalam momen pernikahan. Penulis menyimpulkan bahwa hanya tiga dari tujuh hadis tentang pentingnya pernikahan dalam kitab tersebut memiliki sanad. Hadis-hadis tersebut juga disebutkan dalam kitab Ibn Mâjah dan Ahmad bin Hanbal. Sanad pertama dan kedua hadis adalah dlaʻîf dan sanad hadits ketiga adalah shahîh lighayrih. Matan semua hadits tersebut berkualitas shahîh dan dapat hujjah karena berhubungan dengan persoalan keutamaan amal. Keywords: Keutamaan nikah, Lubâb al-Hadîts, Jalâl al-Dîn al-Suyûthî.
32
ÜRKMEZ, Ahmed. "Ahmed b. Hanbel Müsnedi’nde İç Düzen Problemi." Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, March 10, 2021. http://dx.doi.org/10.35415/sirnakifd.854320.
Full text
33
ÇİMEN, Fatih. "İlk Dönem Münekkidlerinin Râvilerin Cerh ve Tadiline Dair Yaklaşımları (Ahmed b. Hanbel Örneği)." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, March 8, 2021. http://dx.doi.org/10.51702/esoguifd.849301.
Full text
34
VARLIK KOTAN, Sehal Deniz. "Ahmed b. Hanbel ve Tayâlisî Müsned lerinde Rivayeti Bulunan Kadın Sahabîlerin Rivayetlerinin Değerlendirilmesi." Milel ve Nihal, June 30, 2020, 137–65. http://dx.doi.org/10.17131/milel.716955.
Full text
35
BİLGİN, Recep. "An Analysis on the Reasons Why al-Bukhārī didn’t Narrate Hadīth from Aḥmad b. Ḥanbal in his al-Jāmiʿ al-Ṣaḥīḥ". Rize İlahiyat Dergisi, 11 жовтня 2023. http://dx.doi.org/10.32950/rid.1301430.
Full textAbstract:
Güvenilir hadis kaynaklarının başında Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ isimli eseri gelmektedir. Buhârî, yaklaşık 600 bin hadisi toplamış ve kendi belirlediği kriterlere göre en sağlam rivayetleri bir araya getirerek meşhur eserini ortaya çıkarmıştır. Buhârî, yaşadığı dönemde hemen hemen tüm ilim merkezlerini gezerek devrin tanınmış muhaddislerinden hadis rivayet etmiştir. Abbâsî devletinin hilafet, ilim ve kültür merkezi olan Bağdat’a gelmiş, meşhur muhaddislerden Ahmed b. Hanbel’in derslerine sekiz ayrı periyotta katılmış ve ondan istifade etmiştir. Ancak Buhârî’den bir önceki nesil ve tabakada yer alması bakımından, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’e kaynaklık etmesi beklenirken, Buhârî’nin üç hadis dışında Ahmed b. Hanbel’den rivayette bulunmaması ilmî açıdan merak uyandırıcı bir konu olmuştur. Bu çalışmada, Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’inde Ahmed b. Hanbel’in rivayetlerine yer vermeme sebeplerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Araştırmada öncelikli olarak Buhârî’yle Ahmed b. Hanbel arasındaki rivayet ilişkisi ve Ahmet b. Hanbel’in hadis külliyatındaki rivayetlerinin sayısal verisi üzerinde inceleme yapılmıştır. Ardından, Buhârî’nin, Ahmet b. Hanbel’den hadis rivayet etmemesinin muhtemel gerekçeleri arasında yer alan; Buhârî’nin, Ahmed b. Hanbel’in hocalarından hadis rivayet etmesi/Ali el-Medînî faktörü, Ahmed b. Hanbel’in hadis rivayetini bırakması, halku’l-Kur’ân/mihne olayı ve tahrîcde benimsenen metot gibi hususlar tahlil edilmiştir.
36
GÜLER, Mehmet Hilmi. "Abu Bakr al-Khallal's Criticisms Against Islamic Mahdabs in His Book “Kitâbu's-Sunna” and His Opinions on Various Issues." Kocatepe İslami İlimler Dergisi, May 17, 2022. http://dx.doi.org/10.52637/kiid.1056357.
Full textAbstract:
Ehl-i hadîs, dînî meselelerde rivayet merkezli bir yaklaşım tarzını benimseyen kimselere verilen isimdir. İtikâdî meseleleri literal bir yaklaşımla değerlendiren Hanbelîlik, Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) öncülüğünde teşekkül etmiş sünnî/itikâdî/fıkhî mezheplerden biridir. Ehl-i hadîs'ten olan Ebû Bekir el-Hallâl, (ö. 311/923) Ahmed b. Hanbel'in bıraktığı ilmî mirası devralarak geliştirmeye muvaffak olmuş ve sonraki dönemlerde “Hanbelîliği sistemli bir mezhep hâline getiren kişi” olarak anılmıştır. Ebû Bekir el-Hallâl, mezhebin kurumsallaşması aşamasında, yetiştirdiği talebelerin yanı sıra ortaya koyduğu eserlerle, mezhebin itikâdî alt yapısının oluşmasına ciddi bir katkı sağlamış ve Hanbelî mezhebinin günümüze kadar bu şekliyle ulaşmasını temin etmiştir. Ebû Bekir el-Hallâl'ın yaşadığı hicrî III. asır, Müslümanlar arasında ihtilafların arttığı, bu bağlamda eleştiri kültürünün geliştiği ve aynı doğrultuda eserlerin yazıldığı bir zaman dilimidir. Çoğunlukla, ehl-i hadîs tarafından kaleme alınan ve sahih İslâm'ı bidʻatçilere karşı savunma gayesiyle yazılan eserler Sünne ismiyle bilinir. Bu tür eserlerde, dinin aslına dönüşün; Resûlullah'ın sünnetine sarılmakla ve bu sünneti sonraki nesillere aktaran sahâbe, tâbiîn ve tebeu't-tâbiîn'in görüşlerine bağlılıkla mümkün olduğu vurgulanmakta, Havâric, Mürcie, Kaderiyye, Cehmiyye ve Şîa gibi bidʻat ehli olarak kabul edilen fırkalar sert şekilde eleştirilmektedir. Çalışmamızın temelini oluşturan Ebû Bekir el-Hallâl'ın kaleme aldığı Kitâbü's-Sünne hem Ahmed b. Hanbel'in sözlerini derlemesi açısından hem de yazıldığı asırdaki konulara ışık tutması bakımından oldukça değerlidir. Kitâbü's-Sünne'de Hâricîlik, Mürcie, Muʻtezile, Cehmiyye ve Şîa gibi fırkalar rivayet merkezli bir biçimde ele alınmış, Maʻbed el-Cühenî (ö. 83/702), Câʻd b. Dirhem (ö. 124/742), Cehm b. Safvân (ö. 128/745), Ebû Hanîfe (ö. 150/767), Dırar b. Amr (ö. 200/815), Ebû Bekr Abdurrahman b. Keysan el-Esamm (ö. 200/816), Bişr el-Merîsî (ö. 218/833), Ebû Duʻâd (ö. 240/854) ve Kerâbîsî (ö. 248/862) gibi şahısların bazı konulardaki görüşlerine yer verilmiştir. Ayrıca hilâfetin Kureyşîliği, devlet başkanına itaat, sahâbe arasındaki fazilet ve hilâfet sıralaması, Cemel ve Sıffin vakaları gibi siyasî olaylardan da söz edilmiştir. Ebû Bekir el-Hallâl, bidʻat kabul ettiği mezheplerle ilgili genel bilgiler vermiş, onlarla ilişki kurulurken ne denli mesafeli olunması gerektiğini kendi mezhebinin fikrî alt yapısının gerektirdiği şekilde ortaya koymuştur. Örneğin; Hâricîlerin, Ahmed b. Hanbel ve takipçileri tarafından sevilmediklerini, Mürciî imamın arkasında namaz kılmanın caiz olmadığını, Kaderiyye'nin tekfire ne kadar lâyık olduğunu, üzerlerine kılıçla yürüme noktasında Cehmiyye'den daha şiddetli bir topluluk olmadığını, Şîa'nın Yahudilerle aynı konumda yer aldığını ifade etmiştir. Ebû Bekir el-Hallâl ayrıca yukarıda isimleri zikredilen şahısları; Kur'ân, kader, Allah'ın sıfatları gibi konular hakkındaki tavırlarından dolayı sert şekilde eleştirmiştir. Eserdeki siyasî tavır incelendiğinde Ebû Bekir el-Hallâl, halifelerin Kureyş kabilesinden olması gerektiğini ispat etmeye çalışır. Bununla birlikte devlet başkanına itaatin bütün Müslümanlar için bir zorunluluk olduğunu vurgular. Muâviye b. Ebî Süfyan'ın (ö. 60/680) faziletine ayrıca değinen Ebû Bekir el-Hallâl, Hz. Peygamber (s) ile akrabalık bağından ötürü ona karşı kötü hisler beslemenin caiz olmadığını belirtir. Hallâl, Cemel ve Sıffin savaşlarının sonuçları ile alakalı ashâbın durumunun konuşulmasının uygun olmadığını, bu kısmın yalnızca Allah'ın takdirinde olduğunu söyler. Bu çalışmada söz konusu hususlar ortaya konularak değerlendirilecektir. Bunun için Kitâbü's-Sünne ve el-Hallâl'ın hayatı hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra Hallâl'ın, Kitâbü's-Sünne'de eleştiri yönelttiği mezhepler ve ileri gelenleri hakkındaki kanaatleri ile Hallâl'ın, sahâbe arasında cereyan eden kimi hadiselere bakışı değerlendirilecektir.
37
PEKDOĞRU, Yakup. "Erken Dönem Tasavvuf Eserlerinde Ahmet b. Hanbel’in Konumu." Sufiyye, December 16, 2022. http://dx.doi.org/10.46231/sufiyye.1191405.
Full textAbstract:
Bu çalışmada klasik kabul dilen tasavvuf eserlerinde Ahmed b. Hanbel’in konumu ele alınacaktır. Klasik tasavvuf eserlerinde erken dönem sûfîlerinin görüşlerine yer verilmektedir. Bunun yanı sıra İslam düşünce tarihinde tanınmış ulemanın fikirlerine de zaman zaman temas edilmiştir. Bu ulema içerisinde fıkıh mezhebi kurucuları da bulunmaktadır ve hatta aynı isimler sûfî şahsiyetler içerisinde zikredilmiştir. Bunlardan birisi de Hanbelî mezhebinin kurucusu Ahmed b. Hanbel’dir. Bu çalışmanın amacı Ahmed b. Hanbel’in erken dönem tasavvuf klasiklerindeki konumunu tespit etmektir. Çalışmada Ahmed b. Hanbel’e yer veren ve vermeyen klasik tasavvuf eserleri değerlendirilmiş ve ardından Ahmed b. Hanbel’in takvası, fıkhî yönü ve tasavvuf konularına yaklaşımı ortaya konulmuştur. Araştırmada döküman analizi yöntemi benimsenmiş ve dağınık bilgiler toparlanarak yorumlanmıştır. Çalışmanın kapsamı klasik eserlerden el-Lüma’, et-Taarruf, Kûtu’l-kulûb, Hilyetü’l-evliyâ, Tabakâtu’s-sûfiyye, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, Keşfü’l-mahcûb ve İhyâu ulûmi’d-dîn ile sınırlandırılmıştır. Nihayetinde söz konusu eserlerde Ahmed b. Hanbel’in fikirlerine değer verilmiş ve yine bu kitaplarda onun dini yaşantısı örnek gösterilmiştir. Buna ilaveten mihne sürecindeki tavrı sûfîler tarafından da övgüyle bahsedildiği anlaşılmıştır.
38
Saylan, İbrahim. "Süleymân b. Dâvûd eş-Şâzekûnî ve Hadis İlmindeki Yeri." İlahiyat Akademi, April 29, 2024. http://dx.doi.org/10.52886/ilak.1436426.
Full textAbstract:
Çalışmamızda, hicrî 2. asrın son yarısı ile 3. asrın ilk üçte birlik döneminde yaşayan, hakkında hem olumlu hem de olumsuz değerlendirmelerin yapıldığı Süleymân b. Dâvûd eş-Şâzekûnî’nin hadis ilmindeki yerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Şâzekûnî, hadis meclislerinin ve rihlelerin yoğun bir şekilde yapıldığı bir dönemde yaşamış, ismi Yahyâ b. Maîn, Ali b. el-Medînî ve Ahmed b. Hanbel ile birlikte anılmış, bir yandan “hâfız” olarak meşhur olmuştur. Diğer yandan cerh edilmiştir. Bu itibarla hakkında birbirine tezat oluşturan bilgi ve değerlendirmeler bulunduğu varit olmuştur. Şâzekûn kelimesi, Yemen’de bez ve büyük giysi ticaretiyle meşgul olanlara verilen bir addır. Süleymân b. Dâvûd babasının bu mesleğine izafeten Şâzekûnî nisbesiyle anılmıştır. O, Minkar b. Ubeyd b. Kays kabilesine mensup olduğu için el-Minkarî olarak da tanınmıştır. Basra’da doğup büyüdüğü için el-Basrî nisbesine de sahip olan Şâzekûnî’nin künyesi Ebû Eyyûb olup o, lakabı hâfız olarak şöhret bulmuştur. Şâzekûnî’nin vefat tarihi ve yeri hususunda ihtilaf edilmiştir. Bununla birlikte genel kabul gören görüşe göre o, 234 yılında İsfahan’da vefat etmiş olduğu şeklindeki görüştür. Şâzekûnî’nin muasırları olan Abdürrezzâk, İbn Ebî Şeybe, Ebû Zür‘a ve daha başka muhaddisler onu; “ashâbü’l-hadis”, ahfezu’n-nâs, “ondan daha iyi hâfız görmedim” ve “hadis ilmini en iyi bilenimiz” olarak nitelemişlerdir. Şâzekûnî’nin hadis hâfızı olduğu tabakat kitaplarında da yer almıştır. İbn Sa‘d onun Basralı muhaddislerden sekizinci, Ebü’ş-Şeyh ise İsfahan muhaddislerinden beşinci tabakadan hâfız unvanıyla meşhur olduğunu kaydetmiştir. Zehebî, onu nadir yetişen; Süyûtî de hadisin bablarını ve inceliklerini en iyi bilen bir hâfız olarak tabakatında tanıtmıştır. Şîa’nın hadis kaynaklarında da bir râvi olarak yer alan Şâzekûnî, ilmî meclislere katılıp müzakere yapmak ve hadis yazmak için Kûfe, Basra, Bağdat ve İsfahan’a birçok rihle yapmıştır. Kütüb-i Tis‘a müellifleri içerisinde sadece Ahmed b. Hanbel, Feḍâʾilü’ṣ-ṣaḥâbe adlı eserinde hocası İbrâhim b. Muhammed senediyle ondan iki rivayet nakletmiştir. Mevcut hadis kaynakları içinde Şâzekûnî’den doğrudan hadis rivayet eden Ebû Ya‘lâ el-Mevsılî’dir. Taberânî de ondan eserinde en fazla rivayet aktaran muhaddistir. Rûyânî, Ebû Avâne, Harâitî, Tahâvî, Âcurrî, Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Nuaym, Beyhakî ve daha başka muhaddisler eserlerinde ondan rivayetler nakletmişlerdir. Şâzekûnî’nin büyük tepki çeken; “Benî Ümeyye minberime çıkan maymun ve domuz şeklinde bana gösterildi. Bu da çok zordu. Bunun üzerine Kadir Sûresi indi.” gibi metrûk ve batıl rivayetleri bulunmaktadır. Ona ait meşhur olmuş “İlim senin onunla hamama girdiğin şeyden başka bir şey değildir.” gibi sözleri kaynaklarda yerini almıştır. Muhaddislerden Şâzekûnî’yi tümden tevsîk eden, İbn Hibbân’dır. Yahyâ b. Maîn, Ahmed b. Hanbel, Buhârî, Ebû Hâtim, Nesâî ve daha başkaları ayrı sebeplerle onu zayıf kabul etmişlerdir. Yaşadığı süreç ile ilgili bilgi veren kaynakları “bütüncül bir bakışla” ele aldığımızda onun kendi döneminde bazı hususlarda temayüz ettiği, ilerleyen yıllarda bu vasıflarına halel gelecek tutumlar sergilediği, kitaplarını kaybettiği için ezberden hadis rivayetinde hatalar yaptığı, bazı suçları ise bir iddia olmaktan öteye geçemediği, bilerek hadis uydurmadığı, vehm sahibi bir râvi olup i‘tibar için rivayetlerinin alınabileceği anlaşılmaktadır. Şâzekûnî’nin mütkın bir hâfız olarak kayıtlara geçmesi, onun tek başına adalet sahibi bir râvi olduğu anlamına gelmemektedir. Bir unvan olarak kullanılan bu kelime, ta‘dîl lafzı olabilmesi için “sıkatün hâfızün”, “sıkatün âkilun hâfızün” gibi râvinin güvenilir olduğunu belirten başka lafızlarla gelmelidir. Nitekim hâfız unvanıyla meşhur olduğu halde cerh edilen; Ebû Muâviye, Muhammed b. Yûnus el-Küdeymî ve Ebû Bişr Ahmed b. Muhammed el-Mus‘abî gibi râviler de vardır.
39
AYDIN, Abdullah. "Meşhûr Muhaddislerin Hocası Kuteybe b. Saîd’in Hayatı ve Hadis İlmine Katkıları." Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, November 9, 2022. http://dx.doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.1194314.
Full textAbstract:
Tarihe yön verenlerin hocalığını yapan şahsiyetler zamanın karanlık dehlizlerinde kaybolmaya mahkûm edilmemeli aksine onların hayatları ve ilmî faaliyetleri imkânlar nispetince aydınlatılıp ilim dünyasına sunulmalıdır. Meşhûr muhaddislerin hocası olan Kuteybe b. Saîd (ö. 241/855) de bu şahsiyetlerden biridir. 150/767 yılında Horasan bölgesindeki Belh şehrinde doğan Kuteybe, uzun yıllar devam eden ilim yolculuklarında Leys b. Sa‘d (ö. 174/791), Mâlik b. Enes (ö. 179/796), Hammâd b. Zeyd (ö. 179/796) ve Süfyân b. Uyeyne (ö. 198/814) gibi büyük hadis âlimlerine talebelik yapmıştır. Gençlik yıllarında gördüğü bir rüyanın etkisiyle görüşlerini değiştirerek ilmi serüvenini rey ekolünden hadis ekolüne çevirmesi hayatında dönüm noktasını oluşturan Kuteybe’nin hadislerine Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855), Buhârî (ö. 256/870) ve Müslim (ö. 261/875) başta olmak üzere 3. asrın büyük musannif muhaddisleri eserlerinde yer vermiştir. Makalede, rivayetlerin meşhur musanniflere ulaşmasında önemli bir konumda bulunan Kuteybe’nin hayatı, temel değişim noktası, rıhleleri, hoca ve talebeleri, hadis ilmine yaptığı katkılarının yanı sıra rivayetleri en çok bulunduğu eser olması sebebiyle Sahîh-i Müslim’deki kitaplara dağılımı açısından incelenmiştir.
40
KAYA, Hüsamettin. "The Issue of the Halku’l-Qur'an in the Eyes of Zahiri Scholars." Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, November 17, 2023. http://dx.doi.org/10.18505/cuid.1329271.
Full textAbstract:
İslam düşünce geleneği, tarih boyunca birçok kırılma yaşamıştır. Bunlardan bir tanesi de mihne sürecedir. Emevî Halifesi Me’mun döneminde başlayan mihne sürecinin temel öğretisi halku’l-Kur’an meselesi olmuştur. Dönemin önde gelen şahsiyetlerine Kur’an’ın mahlûk olduğu düşüncesi dikte edilmiştir. Bu düşünceyi kabul etmeyenler ise türlü baskı ve işkencelere maruz kalmışlardır. Bu süreçte baskılara boyun eğmeyen Ahmed b. Hanbel gibi âlimler sürecin sona ermesiyle halk tarafından kahramanlaştırılmıştır. Bu defa ters mihne süreci başlamış ve halku’l-Kur’an’a dair söylemlerde bulunanlar tenkit edilmiş ve hatta daha da ileriye gidilerek tekfir edildikleri de görülmüştür. Muhaddislerden birçoğu halku’l-Kur’an meselesine dair görüş beyan etmeyi dahi bid’at olarak telakki etmiştir. Bu bağlamda İslâm âlimlerinin ferdi veya mezhepsel olarak bahsi geçen meseleye yaklaşımları önem arz etmektedir. Bu çalışmada kendilerini ehl-i hadisin içerisinde konumlandıran ve mihne sürecine şahit olan Dâvûd b. Ali tarafından kurulan Zâhirî mezhebi âlimlerin yaklaşımları irdelenmiştir. Yapılan araştırmalar neticesinde Dâvûd b. Alî’ye dair farklı söylemlerin var olduğu görülmüş ve bu söylemler değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Dâvûd b. Ali dışındaki diğer Zahirîlerin de konuya yaklaşımları incelenmiş ve cumhurun yaklaşımı ile mukayese edilmiştir.
41
Jameel, Anas Ihsan. "HANBELÎ GELENEĞİN TEMSİLCİLERDEN İBN BATTA’NIN (Ö. 387/997) İTİKÂDÎ ve MEZHEBÎ GÖRÜŞLERİ." Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, December 5, 2024. https://doi.org/10.61904/sbe.1583715.
Full textAbstract:
Ahmed b. Hanbel’e (ö. 241/855) nispetle onun fikirleri etrafında teşekkül etmeye başlayan Hanbelîlik, Müslüman toplumda “Ehl-i Sünnet’in dört fıkıh mezhebinden biri” olarak şöhret bulmuş olmasına rağmen kendine özgü itikâdî fikirleriyle de itikâdî-fıkhî bir mehzep hüviyetindedir. Erken dönemlerden itibaren Merrûzî (ö. 275/888), Hallâl (ö. 311/923) gibi âlimlerin katkıda bulunduğu Hanbelî geleneğin 4./10. yüzyıl âlimlerinden biri de İbn Batta (ö. 387/997)’dır. İbn Batta, el-İbâne ‘an Şerî‘ati’l-Firkati’n-Nâciye ve Mücânebeti’l-Firaki’l-Mezmûme ve eş-Şerh ve'l-İbâne ‘alâ Usûli’s-Sünne ve'd-Diyâne ve Mücânebetü’l-Muhâlifîn ve Mübâyenetü Ehl-i'l-Ehvâi'l-Mârikîn adlı eserleriyle tanınmaktadır. İbn Batta eserlerinde diğer mezheplere karşı bilhassa Hariciler, Mu‘tezile, Mürcie ve Cehmiyye’ye karşı tekfirci tavrını da açık bir şekilde ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, İbn Batta’nın mezkûr eserleri çerçevesinde itikâdî ve mezhebî görüşlerinin İslam Mezhepleri Tarihi metoduna uygun bir biçimde incelenmesidir. Çalışmada öncelikle İbn Batta’nın hayatı ve yaşadığı dönemin dinî ve siyasî durumu hakkında bilgi verilmiş ve akabinde itikâdî görüşleri iman, tevhid, nübüvvet, kaza kadar konuları çerçevesinde incelenmiştir. Diğer mezheplere dair görüşleri bağlamında 73 fırka tasnifine yönelik yaklaşımı ve Şia, Haricilik, Mu‘tezile, Cehmiyye ve Mürcie fırkalarıyla ilgili değerlendirlemeleri analiz edilmiştir. Son olarak Ma‘bed el-Cühenî (ö. 80/699), Gaylân ed-Dımeşkî, (ö. 106/724), Ca‘d b. Dirhem (ö. 124/742), Cehm b. Safvân (ö. 128/745-746), Ebû Hanife (ö. 150/767), Bişr el-Merîsî (ö. 218/833), Kerâbîsî (ö. 248/862) gibi kendine özgü itikâdî ve fıkhî yaklaşımlarıyla ismi öne çıkan tarihî şahsiyetler hakkındaki görüşleri ele alınmıştır.
42
ATEŞYÜREK, Ahmet. "TThe Division of Ẓāhirīyyah in the History of Ahl-i Ḥadīth and The First Ẓāhirīs". e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 20 червня 2023. http://dx.doi.org/10.18403/emakalat.1258354.
Full textAbstract:
Zâhirî anlayış, ehl-i hadîs içerisinde 3/9. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Kurucu ismi Dâvûd b. Ali ile bu anlayış re’y karşıtlığında zirveyi temsil etmektedir. Dâvûd b. Ali’nin düşünce dünyasının olgunlaşmasında, farklı dini anlayışların güçlü temsillerinin gözlemlendiği Horasan’ın Nişabur şehrinin önemli bir yeri vardır. Bu bağlamda, onun, genelde re’ye, özelde Hanefîliğe karşı sert tutumuyla tanınmış İbn Râhûye ile yakın ilişkisi dikkat çekmektedir. Ancak o, daha sonraları, Kur’an’ın lafzının mahluk olduğu düşüncesinden dolayı, İbn Râhûye ve Ahmed b. Hanbel gibi ehl-i hadîsin önde gelen isimleri tarafından dışlanmıştır. Onun dinin zahire göre anlaşılması gerektiği düşüncesinde diğer ehl-i hadîs çevrelere göre daha ileri bir noktada olmasının sebeplerinden birisi de Kerrâmîlikle etkileşimi olmalıdır. Zira Kerrâmîlik, re’y ehli oluşunun yanında, mistik düşünceye önem veren yaklaşımıyla Nişabur’da son derece etkili olmuş bir mezheptir. Dâvûd b. Ali’nin temsil ettiği anlayışın kendisinden sonraki serüvenine gelince, yapılan çalışmaların Irak ve Endülüs çevreleriyle sınırlı kaldığı görülmektedir. Oysa, henüz Dâvûd b. Ali hayatta iken, onun dini anlayışının Mâverâünnehir gibi uzak bölgelerde dahi temsil edildiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Zâhirî anlayışın ilk takipçileri ve özellikle Nesef ve Buhara’daki takipçilerinin sosyo-kültürel hayattaki izleri de takip edilecektir.
43
VEKİLOĞLU, Ömer. "Hanefi Usulüne Ehl-i hadis eleştirileri: İstihsan Delilinin Evrimi." Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi, October 9, 2023. http://dx.doi.org/10.56720/mevzu.1334469.
Full textAbstract:
Hanefiler tarafından fıkıh usulüne kazandırılan istihsan delili, sıradan bir delil olmaktan ziyade zamanla donuk hükümlerin tatbikine çevrilen kıyas deliline bir alternatif aynı zamanda hukuka bir yanaşma tarzı, bir istidlal metodolojisidir. Meydana çıktığı zaman diliminde rasyonel bir metodu ihtiva edip hukukun maksat ve gayesi üzerinde odaklanan istihsan, fıkhın ilim olarak sistemleşmesinin erken dönemlerinden itibaren ehl-i hadis uleması tarafından ciddi eleştirilere maruz kalmıştır. Bu çalışmamızda istihsan delilinin bu tenkitlerin etkisi ile hem el-i re’y hem de hadis ekolünün usul geleneğinde geçirdiği değişim ele alınmıştır. Konumuz şu iki ana düşünce sistemi arasında hukuk alanında, özellikle metodolojik açıdan etkileşimin öğrenilmesi yönünden önemlidir. Konumuzun tabiatı gereği tahlil ve kıyaslamaları genel olarak mezheplerin ve onların hukuk metodolojilerinin biçimlenmesinin son bulduğu hicretin 5. yüzyılına kadar yazılan eserler üzerinden yürüttük. Hanefilerin istihsan değerlendirmelerine kaynak olarak mezkûr döneme kadarki füru’ ve usul eserlerini aldık. Ehl-i hadis düşüncesindeki temel eleştirileri bu ekolün en ideolojik simaları olan Muhammed b. İdris eş-Şâfiî ve Ahmed b. Hanbel ile beraber İbn Hazm’ın eserleri üzerinden ele aldık.
44
Abdulvahap, Özsoy (Çev.). "EHL-İ HADİS'İN DİNDARLIK ANLAYIŞI." June 30, 2005. https://doi.org/10.5281/zenodo.3377729.
Full textAbstract:
Bu çalışmada yazar ehli hadîs olarak tanımladığı ve önderliğini de Ahmed b. Hanbel gibi hadisçilerin yaptığı bir grubu dindarlık anlayışları açısından ele almaktadır. Yazara göre Gelenekçilerin din anlayışlarında dikkat çeken iki özellik vardır: sürekli ciddiyet ve ağırlıklı olarak İslamî toplumu ahlâkî açıdan ele almaktır. Uzmanlaşmaya yönelik muhalefet (aynı şekilde, muhtemelen, politik uğraşılara), hadisçileri Mutezilî zahitlerle erken dönem sufilerinden ayırmıştı. Sürekli ciddiyetleri ve keskin entelektüel katılıkları onların görüşlerini yüksek edebi çevrelerdeki yaygın mistisizmden (zühd) ayırmıştı. Ancak farklı mezhepler daha sonraki yüzyıllarda birleşik Sünni topluluğu desteklemede yeterince pay sahibi idiler.
45
Yüceer, Mustafa. "Hadis İlminde “Cemaat” ve “Ravâhü’l-Cemâa’ ille’l-Buhârî” Kavramı (Buhârî’nin Kütüb-i Sitte’den Ayrılma Gerekçeleri)." Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi, September 9, 2024. http://dx.doi.org/10.56720/mevzu.1522696.
Full textAbstract:
Hz. Peygamber’in cemaat hakkında teşvik içerikli rivayetlerinin etkisi ve İslam ilim geleneğinin oluşumundaki etmenler ile sahâbeden itibaren ce-maatin naklettiği bilgiye güven duyulmuştur. Farklı ilim dallarında karşılık bulan cemaat kavramının hadis tarihinde “cemaat rivayet etti” formuyla pek çok eserde yer aldığı görülmektedir. Bahse konu ifadeden kastedilen cemaatin kim olduğu, hadis kitaplarında nasıl kullanıldığı ve ne gibi sonuç-lar doğurduğu soruları etrafında kurgulanan bu çalışmada, genel olarak âlimler, Mâlik b. Enes, Ahmed b. Hanbel gibi mezhep imamlarının dahil edildiği tasnifler ve günümüzdeki karşılığı ile Kütüb-i Sitte müelliflerinin cemaat olarak tanımlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Buhârî dışında cemaatin naklettiği “ravâhü’l-cemâa ille’l-Buhârî” 28 konu ve 119 rivayet tespit edil-miş bunlardan tahâret ve salât ile ilgili 41 rivayet incelenmiştir. Kavrama yer veren çalışmalarda tasnif ve yöntemlerden kaynaklı eksik veya hatalı kullanımlar tahlil edilirken Buhârî’nin cemaatten ayrılma gerekçeleri örnek-ler etrafında analiz edilmiştir. Sened ile ilgili problemlerin dışın-da Buhârî’nin aynı konuda farklı rivayete yer verdiği, sahâbe uygulamasını, neshi veya aksi görüşü esas alarak sünnet temelli yaklaşımlar sergilediği ve fıkıh düşüncesini yansıtacak nitelikte tercihlerde bulunduğu görülmüştür.
46
ARSLAN, Halil, and Salih Sabri YAVUZ. "Mihne sonrası Sünni Düşüncede Kırılma." Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, November 23, 2022. http://dx.doi.org/10.32950/rteuifd.1173576.
Full textAbstract:
İslam düşünce tarihinde mihne, tesiri en çok Kelâm üzerinde görülen birçok alanı etkileyen bir hadisedir. Me’mun’la anılan mihne Mütevekkil sonrası yürürlükten kaldırılmıştır. Mihne hadisesi kadar bu hadise sonrasında olan bitenler de ayrı bir dikkati gerekli kılmaktadır. Mihne sonrası, Ahmed b. Hanbel’in duruş ve düşünüşü daha da tavizsiz bir konuma taşınmış ve onu devri için bir meşruiyet kaynağı haline getirmiştir. Mihne sonrası Mutezile yerine ikame edilen Hanbeli fikirler muarızları üzerinde bir baskı aracı haline gelmiştir. Mihne sonrası mutedil şahıslar ve onların görüşleri görünmez hâle gelmiş orta yol bir çözümün adresi olan Eşʻarî de bu ortamdan etkilenmiştir. Bu çalışma mihne sonrası durumun Eş’arî üzerinden sünni kelam üzerindeki etkisinin tasvirini yapmayı amaçlamaktadır.
47
Saylan, İbrahim. "EBÜ’L-YEMÂN VE HADİS CÜZÜʾNÜN SAHÎH-İ BUHÂRÎ’YE İNTİKALİ". Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21 травня 2024. http://dx.doi.org/10.17859/pauifd.1449179.
Full textAbstract:
Humuslu muhaddis Ebü’l-Yemân Hakem b. Nâfi‘ (ö. 222/837), hadislerin tedvin ve tasnif döneminde yaşamıştır. Cerh ve ta‘dîl âlimlerinin sika kabul ettiği Ebü’l-Yemân; Yahyâ b. Maîn, Ahmed b. Hanbel, Dârimî, Buhârî gibi elliden fazla muhaddise hocalık yapmıştır. Bir süre Humus kadılığı vazifesini de yürüten Ebü’l-Yemân, meslektaşlarının aksine, hadis tahsili için başka şehirlere yolculuk yapmamıştır. Ebü’l-Yemân’ın el-Cüzʾü, tedvin döneminin son ürünlerinden; tasnif döneminin izlerini taşıyıp günümüze ulaşan eserlerden biri olması bakımından dikkatlerden kaçmamıştır. el-Cüzʾ, Zührî’nin şeyhleri esas alınarak farklı konuları muhtevi 73 rivayetten oluşmaktadır. Eserin rivayetleri esbâb-ı vürûdlar hakkında ayrıntılı bilgiler içermektedir. el-Cüzʾde yer alan bazı metinlerin sonraki kaynaklarda aslını koruyarak yer alması, ilk dönemlerde yazılı metinlerden istifade edildiği iddiasını güçlendirmektedir. Çalışmamızda Buhârî’nin yazılı kaynaklarından birini teşkil ettiğini düşündüğümüz Cüzʾün fîhi Ehâdîs Ebi’l-Yemân adıyla maruf eserin temel hadis kaynaklarına ne derece intikal ettiği ve özellikle Sahîh-i Buhârî’de ne kadar yer aldığını tespit etmeyi amaçlamaktayız. Çalışmamızda, Ebü’l-Yemân’ın hayatı ve ilmî kişiliğine değinilmiş; aynı zamanda, cerh ve ta‘dîl âlimlerinin hocası Şuayb’dan hadis alış yöntemi üzerine yaptıkları değerlendirmelere de yer verilmiştir. Yine çalışmamızda öncelikle, temel hadis kaynaklarında aynı sened ve metinle yer alan el-Cüzʾün rivayetleri tespit edilmiş, ardından bu rivayetlerin mutâbi‘i ve şâhidi zikredilmiştir.
48
ADIYAMAN, Ebru. "Reconstruction of the Hadith- Texts in Turtushi's Book: Ahlakun Nabi." Dicle İlahiyat Dergisi, December 8, 2023. http://dx.doi.org/10.58852/dicd.1375300.
Full textAbstract:
“Birbirinden farklı hadîsleri birleştirerek ortak bir metin inşâ etmek” olarak ifade edilebilecek olan telfîk, erken dönemlerden itibaren bazı muhaddislerin kullandığı bir yöntemdir. Telfîkten kasıt bir hadîsin bütün tariklerini bir arada göstererek hadîse bütüncül bakmak değildir. Burada yapılan, metninde veya senedinde ortak yönleri bulunan bazı hadislerin bir müellif tarafından kendi kriterlerine göre seçilmesi, senedlerinin düşürülmesi ve nakledilmiş tek bir metin gibi algılanmasına yol açacak şekilde yeniden kurgulanmasıdır. Ahmed b. Hanbel gibi bazı muhaddisler isnadları bu şekilde birleştirmeyi, birbirine karıştırmayı ağır bir dille tenkit etmiştir. Telfîk isnad ve metin yönünden farklı şekillerde yapılabilmektedir. Hadisleri birleştiren kişi, rivâyetinde lafız ve râvî farklılıklarını belirtebilir veya gizler. Bir rivâyetin farklı versiyonlarının bir arada görülmesi, konunun daha iyi anlaşılması açısından kolaylık sağlasa da uzmanı olmayan kişileri rivâyetlerin sıhhatini belirlemede yanılgıya düşürebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. 
 Endülüslü âlim Turtûşî (öl. 520/1126) kitaplarında sık sık bu yöntemi kullanmıştır. Bu çalışmada örnekler üzerinden onun bu yöntemi nasıl uyguladığı açıklanmış ve kullandığı rivâyetlerin ayrı ayrı orijinal asılları tespit edilmeye çalışılmıştır. Turtûşî’nin telfîk yaparken genellikle ortak bir sahâbi râvisi olan ve konu bütünlüğü olan hadisler arasında bu metodu benimsediği görülmüştür. Turtûşî’nin bu yöntemi Ebü’ş-Şeyh el-İsfahânî’ye ait Ahlâku’n-Nebî ve Âdâbüh isimli kitap üzerine bir ihtisâr olarak kaleme aldığı Ahlâku’n-Nebî isimli kitabında daha çok uyguladığı görülmüştür. Müellif, ihtisâr yapmayı hedeflediği için, bu çalışmada hacmi genişletmemek adına böyle bir yöntem benimsemiş olabilir ancak bunun dışındaki eserlerinde de bu şekilde uygulamalarının olduğu tespit edilmiştir. Müellifin rivâyetleri çoğunlukla mânen rivâyete uygun bir şekilde birleştirildiğini söylemek mümkündür.
49
GÜLYAVŞAN, Mehmet Mücahit, and Talat SAKALLI. "İlk Dört Asırda Te’lif Edilen İlel Türü Eserlerin Değerlendirilmesi." Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, March 24, 2023. http://dx.doi.org/10.59149/sduifd.1206273.
Full textAbstract:
Bu çalışmada hadis ilimleri içerisinde önemli bir yere sahip olan ilel edebiyatına dair te’lif edilmiş hicrî ilk dört asırdaki eserleri incelenmesi amaçlamaktadır. Böylelikle ilel türü eserlerin hem kendi dönemleri içerisinde geçirdiği değişim hem de sonraki dönemler için kaynaklık değeri ortaya konmuş olacaktır. Sözlükte bir şeyi tekrar yapmak, engel ve hastalık gibi anlamlara gelen illet, semantik olarak da ıstılahî manasıyla örtüşmektedir. Nitekim rivayetin illetini araştıran alim illeti bulmak için defaatle araştırma yapmakta ve rivayetteki hastalığı bu ameliyenin sonucunda tespit etmektedir. Bu çerçevede ilk asırdan itibaren rivâyetlerde hata ve vehmin bulunmasının bir sonucu olarak illet, rivayetlerin başlangıcından itibaren var olagelmiştir. 2./8. asırdan itibaren isnaddaki raviler çoğalmış, bunun bir sonucu olarak da ricâl tenkidi önceki döneme göre daha sistematik bir hal almıştır. İlk nüvelerinin suâlat şeklinde tezahür ettiği cerh-ta’dil ilminin doğuşuyla eş zamanlı olarak ilel ilmi de tasnif edilmiştir. Cerh-ta’dil, ricâl ve ilel ilimlerinin bu yakın ilişkisi zaman içinde gelişerek devam etmiş ancak ilelin zorluğu sebebiyle bu alanda sadece uzman olan alimler görüş bildirebilmişlerdir. Nitekim ricâl ilminin ilk otoritesi kabul edilen ve ilel alanında mütehassıs olan Şu’be b. Haccâc (ö.160/776) aynı zamanda ilel alanında da ilk eser veren alim olarak kabul edilmiştir. Bu durum bize, henüz erken bir dönemde alimlerin bu ilmi kayıt altına alma çabasında olduklarını göstermektedir. Daha sonra Şu’be’den tevârüs eden bu ilim Süfyân b. Uyeyne (ö. 198/814), Yahyâ b. Saîd el-Kattân (ö.198/813) gibi alimler vasıtasıyla sonraki asırlara (nesillere) hem şifahî hem de kitabî olarak aktarılmıştır. Bilahare bu müktesebâtın büyük bir yekûnü elimizdeki en eski ilel kaynağı hüviyetinde olan Yahyâ b. Maîn’in (ö.233/848) et-Târîh ve’l-ilel eseriyle bize ulaşmıştır. Hadis ilimleri için altın çağ kabul edilen hicrî üçüncü asır, ilel ilmi için de zirve bir dönem olmuştur. Ayrıca dönemin önde gelen Ali b. Abdullah el-Medînî (ö.234/848), Ahmed b. Hanbel (ö.241/855), Ebu İsâ et-Tirmizî (ö.279/892), İbrahim el-Harbî (ö.285/899) gibi münekkit ulema bu alanda eser te’lif etmişlerdir. Daha sonra dördüncü asır ilel ilmi için olgunluk dönemi olmuş ve bu dönemin önde gelen şahsiyetlerinden Ebü’l-Hasen ed-Darekutnî (ö.385/995) seleflerinin müktesebâtını cemettiği el-İlelü’l-vâride fi’l-ehâdîsi’n-nebeviyye isimli eseriyle bu alanın en nadide eserlerinden birini ortaya koymuştur. İlel ilminin bu serencamını göz önüne aldığımız zaman münhasıran ilk dört asırda öne çıkan eserlerin incelenmesi gerektiği görülecektir. Aynı zamanda müteahhir dönemdeki ilel üzerine yapılan çalışmalar ilk dört asırdaki eserlere itimat edilerek te’lif edilmiş ve ulema hadislere hüküm vereceği zaman her daim bu eserlerden istifade etmişlerdir. Biz de bu çalışmamızda ilel eserlerinden en önemli ve ulaşılabilir olanlarını inceleyip çalışmanın imkânı ölçüsünde tanıtmayı gaye edineceğiz.
50
KILINÇ, Neslihan. "Hz. Peygamber'in İslâm Öncesi İbadetine Dair Rivayetlerin Değerlendirilmesi." Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, July 31, 2023. http://dx.doi.org/10.52115/apjir.1316282.
Full textAbstract:
Hz. Peygamber’in İslam öncesinde Hanif geleneğine uygun ibadetleri yerine getirdiği rivayetlerden anlaşılmaktadır. Bununla birlikte müsteşriklerin onun da Mekkeli müşrikler gibi Lât ve Uzzâ adlı putlara taptığı iddiasını ortaya atmışlardır. Araştırma bu iddiaya dayanak alınan rivayetin, hadis ilmi açısından isnad ve metin tahlilini ve üzerine yapılan tartışmaları konu edinmiştir. Araştırmada rivayetin, isnadı ve metni açısından tahlili yapılmış, rivayet, hadis kaynakları yanında diğer kaynaklara da tarih sürecinde nasıl anlaşıldığı kronolojik olarak ele alınmıştır. Ahmed b. Hanbel, rivayeti, Hz. Hatice’nin (r.anhâ) komşusu veya hizmetçisinden ferd bir tarikle nakletmektedir. Rivayet ilmi açısından haberin isnadı muttasıl ve râvileri sikadır. Rivayet edilmiş olan metnin son kısmında yer alan “Onların (müşriklerin) uyumadan önce taptıkları putları vardı” ifadesi tartışmanın mihverini teşkil etmektedir. Ravilerce habere ziyade edilmiş olan bu kısım Müşriklerin günlük hayatına dair açıklama olduğu anlaşılmaktadır. Haberin, bağlamından koparılıp metin üzerinden tarihi boyutu ve dilin imkânları dikkate alınmadan ön yargılı bir yoruma tabi tutulduğu anlaşılmaktadır. Hadisin, doğru anlaşılması için öncelikle Hz. Peygamber’in bu haberi niçin, hangi tarihte söylediği tespit edilmesi önemlidir. Bu sebeple ilgili rivayet tarihi bilgiler ve Kur’ân’ın muhtevası ile okunduğunda sözün kime, niçin, nerede, hangi olay üzerine söylendiği netleşmektedir. Kur’ân ve siyer kaynaklarındaki verileri; olayın Mekke döneminde Müşriklerin bir gün Allah’a bir gün de Lât ve Uzzâ’ya ibadet edelim teklifi üzerine nazil olan Kâfirûn suresinin muhtevası ile ilgili olduğu görülmektedir. Hz. Peygamber onların bu tekliflerine bir tepki olarak “ Ey Hatice! Allah’a yemin ederim ki Lât ve Uzzâ’ya ibadet etmem. Allah’a yemin ederim ki asla da ibadet etmeyeceğim” demiştir. Buna karşılık Hz. Hatice (r.anhâ) de: Boşver Lât’ı, boşver Uzzâ’yı demiştir. Rivayete eklenen son kısım: “Onların (müşriklerin) uyumadan önce taptıkları putları vardı” sözü ravilerinden birine ait ziyade olmalıdır.