Journal articles: 'Anahtar Kelimeler: Hz. Peygamber'

1

Abdoul, Kadiri Dante. "Hadislerde Geçen "Veyhak" Kavramı." SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL 10, no. 10 (2024): 1731–39. https://doi.org/10.5281/zenodo.13990446.

Full text

Abstract:

Hz. Peygamber, müslümanlara şefkat ve merhametin, yardımseverlik ve adaletin en güzel örneklerini göstererek her konuda onlara ilham kaynağı olmuştur. O, her asırda müslümanlar için örnek alınacak tek insandır. O her zaman çevresindekilere karşı her zaman iyi davranmış, müslümanlara da başkalarına iyi davranmalarını tavsiye etmiştir. Konuşmalarında genellikle muhatapların gönüllerini yumuşatıcı, teşvik edici hikmetli sözleri tercih etmiş, olumsuz durumlar da ise bazı kavramlarla karşıdaki kişileri uyarma gereği duymuştur.  Örneğin dua ve lanetleme ile ilgili bağlamda "veyhak" ve "veylek" gibi kelimeler kullanmıştır. Arapça’da tek bir anlamı olmayan, aksine birden fazla anlam taşıyan bazı kelimeler vardır ki bu nedenle Hz. Peygamber, de Araplar tarafından bilinen bu bağlamdaki bazı kelimeleri farklı zamanlarda farklı durumlarda kullanmıştır.   Bu araştırmada olumsuz durumlarda kullanılan “veyhak” kelimesinin farklı anlamları ve bu anlamlara ilişkin çeşitli rivayetler incelenmiştir. Bu kelime, “ders”, “inkâr”, “şaşkınlık”, “kızgınlık” ve “felaketten kurtulma” gibi farklı anlamlara gelmektedir. Burada mezkûr kavram temel hadis kaynaklarından araştırılmış, tespit edilen rivayetler uygun başlıklar altında yer toplanmış, rivayetlerin nasıl yorumları için de hadis şerhlerine başvurulmuştur. Anahtar Kelimeler:   Veyhak, lanet, inkâr, kızgın, vaaz, ünlem, musibet.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

2

UGUR, HAKAN. "Ehl-i Kitab'ın İddiaları Hakkında Te'vîlâtü'l-Kur'ân'da Peygamberlerin Müdafaası." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 5, no. 4 (2024): 1145–61. https://doi.org/10.5281/zenodo.14450922.

Full text

Abstract:

Kur’ân'ın yaklaşık üçte birini oluşturan kıssalar, çoğunlukla İsrail oğullarına gönderilen peygamberlerin ümmetleri ile yaşadıkları olaylar ve tevhid mücadelelerinden ibarettir. Yahudi ve Hıristiyanların ellerindeki Tevrat ve İnciller'in toplandığı külliyat olan Kitab-ı Mukaddes'e baktığımızda, Kur’ân'da ismi geçen peygamberlerin isimlerinin, yaşadıkları olayların yer aldığını ve aralarında büyük benzerlikler olduğunu görüyoruz. Yahudiliğin peygamberlik anlayışı, İslâmi nübüvvet anlayışından çok farklıdır. Özellikle onlarda ismet-i Enbiyâ anlayışının olmaması ve kitaplarında gerçekleştirdikleri yoğun tahrifat sonucunda peygamber hayatları anlatılırken, bir peygambere yakışmayan ithamlar yer almaktadır. Büyük müfessir Mâtürîdî, İsrâilî rivayetler yoluyla pek çoğu tefsir külliyatına dahil olan bu tür ithamlara, ilgili ayetlerin tefsirini yaparken kayıtsız kalmamış ve yer yer onlara atıflar yaparak cevaplar vermiştir. Bu makalede, Hz. Davud, Hz. Süleyman ve Hz. Yusuf hakkındaki iddialar üzerinden Mâtürîdî'nin bu tür cevapları verirken kullandığı metodun temel unsurları ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Tefsir, Mâtürîdî, Te’vîlât, Peygamber.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

3

Kaya, Şahmurat. ""Benim Babam da Senin Baban da Cehennemdedir" Hadisinin Tahriç ve Değerlendirilmesi." Genç Mütefekkirler Dergisi 6, no. 1 (2025): 143–74. https://doi.org/10.5281/zenodo.14981586.

Full text

Abstract:

Bu çalışmada, Enes b. Mâlik ve İmran b. Husayn tarafından rivayet edilmiş olan, “Benim babam da senin baban da cehennemdedir” mealindeki hadisin senet ve metin açısından tenkidi ile ulema tarafından hadisin nasıl anlaşıldığı meselesi ele alınmaktadır. Hadisin kaynakları ve rivayet tarikleri tespit edilmiştir. Daha sonra hadislerin senet ağı şema halinde verilmiş ve senet tenkîdi yönüyle bu rivayetlerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Öte yandan şârihlerin rivayet hakkındaki görüşlerine de yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise şu kanaate varılmıştır: Hz. Peygamber’in babası fetret ehlindendir. Kendilerine herhangi bir Peygamber gelmediği gibi Hz. Muhammed’in Risâlet’i de ulaşmamıştır. Dolayısıyla necat ehli olduğu düşünülmektedir. Hz. Peygamber söz konusu hadisi muhatabını teselli etmek amacıyla söylemiştir. Buna göre “Benim babam da senin baban da cehennemdedir” ifadeleriyle de amcası Ebû Talib’i kastettiği kanaati hâsıl olmuştur.  Anahtar Kelimeler: Hadis, Baba, Cehennem, Ateştedir.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

4

Oğuzhan, Aydın. "Mevlüt İhsanî'nin Şiirlerinde Dînî Muhteva." JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL RESOURCES (ASR JOURNAL) 9, no. 2 (2024): 121–29. https://doi.org/10.5281/zenodo.11103354.

Full text

Abstract:

Bu makalede 20. yüzyıl âşıklık geleneğinin öncülerinden Mevlüt İhsanî’nin şiirleri dinî yönden ele alınmıştır.  İhsanî, şiirlerinde Allah’a olan derin bağlılığı ve sevgisini, Peygamber muhabbetini ve O’nun şefaatine olan inancını dile getirmiştir. Peygamberimizin şefaatine olan umut, şiirlerinde daima canlı tutularak kurtuluşun ancak Hz. Peygamberin sünnetine ittiba etmekle mümkün olduğunun altı çizilmiştir. Hz. Peygamberin insanların en hayırlısı olduğunu vurgulamış ve gerçek peygamber âşıklarının dünyevi arzulardan ve kötü ahlaktan feragat edenler olduğunu belirtmiştir.  İhsanî, dinî kitaplara atıfta bulunarak; son kitap Kur’an’ı Kerim’den sıkça bahsetmekte ve ondan iktibaslarda bulunmaktadır. Bu iktibaslarda şifa ayetleri başta olmak üzere; rahmet, mağfiret, tövbe, beraat, cennet, huri, gılman, ihsan, melek,  cehennem, zebani, ahiret inancı gibi konuları ustalıkla şiir diline aktardığı görülmektedir.  Mevlüt İhsanî şiirlerinde; peygamber kıssaları, mucizeleri, evliya menakıpları gibi dinî konuları estetik formlarla sunmuştur.   Kur’an-ı Kerim’e olan vukufiyetiyle, Kur’an surelerinden, ayet sayılarından, ebced hesabına varıncaya kadar birçok konudan bahsetmesi muhtevayı zenginleştirmiştir. Görme engeline rağmen, İhsanî dinî konuları fevkalade bir ustalıkla dile getirmiştir. Çocukluk yıllarından itibaren köy odalarında hocalardan, usta âşıklardan, meddahlardan, halk hikâyecilerinden dinlediği anlatılardan beslenmiştir. Özellikle Hz. Ali Cenknâmeleri, Battalnâmeler, Leyla ile Mecnun, Köroğlu Hikâyeleri ve Mızraklı İlmihâl gibi dönemin dinî hayatına ışık tutan bu eserler Mevlüt İhsanî’nin şahsiyetini ortaya çıkarmış ve irticalen söyleyişlerine ve atışmalarına kaynaklık teşkil etmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk Dili ve Edebiyatı, Âşık Mevlüt İhsanî, Allah’a İman,  Hz. Muhammed Sevgisi, Kur’an’a Bağlılık

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

5

Mahmoud, Fallaha, and Agâh Mustafa. "Hadis Cümlelerde Hazf Belagatı "Müsned-i Darimi'den Seçilmiş Hadisler Örneği"." International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal 10, no. 2 (2024): 181–91. https://doi.org/10.5281/zenodo.10900876.

Full text

Abstract:

Bu çalışma, Müsned-i Dârimî'de yer alan Hz. Peygamber'in hadislerinden seçilmiş örnekler üzerinden, hadislerin yapılarındaki hazf olgusunu, amaçlarını ve şekillerini inceleyerek belagat yönlerini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Birçok belagatçı, icazı "fazla kelimelerin silinmesi" olarak tanımlayarak, hazfin icazla eşdeğer olduğunu kabul etmiştir. Ancak, bu teknik, sadece belagat bilgisine hakim olanların gerçekleştirebileceği bir yetkidir. Bu teknik öncelikle lafız değil manayla ilgilidir. Hazf muhatabın anlayışına dayalı olarak bazı kelimelerin çıkarılmasıdır; Bu da Arap dilindeki cesaretin ve zenginliğin bir göstergesidir. Semavi mesajı taşıyan Arapça, birçok hadiste az kelimelerle büyük anlamlar içeren bir dil olarak kendini göstermektedir (belli etmektedir) Bu özellik, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) cevamiu'l kelim kapsamlı sözlerle donatılmasında belirginleşmiştir. Bu çalışma, hadis dilinin açık, özlü ve yüce bir ifadeyle kalplere ve akıllara ulaşan bir dil olduğunu vurgulayarak, İslam mesajının büyüklüğüne katkıda bulunan bir belagat yönü olduğu sonucuna varmıştır. Hadis dilinin bu konuma geldiği nokta, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in, pek çok kelimeden pek çok mana ve hükme ifade etmek için kullandığı tekniğidir. Hadis dili, Hazf'ta çeşit çeşit üslup kullanmakla bilinmektedir. Muhatabın durumunu dikkate alarak manevi ve belagat hedeflerine ulaşmak için mübteda, haber veya diğer cümle unsurlarını bazen silerek çeşitli üsluplar kullanma özelliğiyle karakterize edildiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Belagat, Terkip, Hazf, Hadis, Dârimî

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

6

KELES, MEHMET. "Anne ve Çocukları Arasındaki İlişkinin Sırları (Hz. Fatıma Ailesi Örneği)." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 6, no. 1 (2025): 1–29. https://doi.org/10.5281/zenodo.14955931.

Full text

Abstract:

Her meselede olduğu gibi aile hayatında da rehberimiz olan Hz. Peygamber’in bu konudaki örnekliğine ihtiyacımız vardır. Özellikle de Hz. Peygamber’in terbiyesinde yetişmiş çocuklarının hayatlarını idamede kullandıkları yöntemler, aile ve toplum yapısına ışık tutması açısından örneklik teşkil etmektedir. Bu araştırmanın konusu toplum ve aile ekseninde anne ve çocuklar arasındaki ilişkinin sırlarını göstermesi bakımından Hz. Fatıma annemizin aile örnekliğini ortaya koymaktır. Araştırmada öncelikle Hz. Fatıma’nın hayatı ve aile bireyleri ile ilgili bilgiler ayrı başlıklar halinde ele alınarak incelenmiştir. Akabinde benzer bir yöntem çerçevesinde Hz. Fatıma’nın çocukları ile arasındaki ilişkisinin sırları örneklerle birlikte tespit ve tayini yapılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Hz. Fatıma’nın eşi, çocukları ve akrabaları ile olan ilişkisinde nasıl bir metot takip ettiği belirlenmeye çalışılmış ve onun anne olarak önem verdiği ilkeler bir sistem çerçevesinde sunulmuştur. Netice itibariyle Hz. Fatıma’nın hayatındaki bilinen örnekler ve diğer bilgi-bulgular ışığında toplum ve aile yapısında anne ve çocuklar arasındaki ilişkilerdeki olumlu durumların hangi yöntemlere bağlı olarak ortaya çıktığı sorusuna cevap aranmıştır. Bu bağlamda Hz. Fatıma’nın bir anne olarak çocuklarıyla hayatının her safhasında seviyeli bir iletişim içerisinde olduğu aile ve toplum hayatına ciddi anlamda etki ettiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hz. Fatıma, Aile, Anne, Çocuk, İletişim Sırları.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

7

Hacı, Önen. "Sahâbe ve Tâbiîn Tefsirlerinin Önemi ve Bağlayıcığı." JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL RESOURCES (ASR JOURNAL) 9, no. 3 (2024): 283–92. https://doi.org/10.5281/zenodo.12598693.

Full text

Abstract:

Âyetlerin anlamını açıklama ve tefsir etme çabası, Kur'ân'ın indirilmesi ile başlamıştır. Âyetleri anlama çabasında olan sahâbe, bu konudaki bilgileri Hz. Peygamber’den öğrenme imkanına sahip olmuştur. Tâbiîn ise, sahâbeden öğrendiği tefsir bilgilerini detaylandırarak sonraki nesle aktarmıştır. Sahâbe ve tâbiîn döneminde henüz tefsir eserleri tedvin edilmemiş olsa da, bu dönem tefsir açısından çok önemlidir. Zira sahâbe ve tâbiîn, İslam’ın erken döneminde yaşamış ve tefsir konusunda açıklamalar yapan ilk nesil olma imkanına sahip olmuşlardır. Daha sonra gelen müfessirler, eserlerini yazarken öncelikle onların tefsirini göz önüne almıştır. Bu çalışmamızda Hz. Peygamber’den başlayarak, sahâbe ve tâbiîn döneminde tefsirin nasıl bir gelişme gösterdiği konusu incelenmiştir. Ayrıca çalışmamızda sahâbe ve tâbiîn tefsirinin önemi ve bağlayıcılığı araştırma konusu yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Tefsir, Sahâbe, Tâbiîn, Kur’ân, Âyet

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

8

Aba, Veli. "The effect of Hadith Instruction and learning on Muslims and Non-muslims." International Journal of Innovative Research in Education 4, no. 3 (2017): 105. http://dx.doi.org/10.18844/ijire.v4i3.2547.

Full text

Abstract:

Müslümanların kitabı Kur’ân’ın “oku” emri ile birlikte Mekke ve Medine bölgeleri ile bunların çevresinde muazzam bir eğitim eğitim-öğretim faaliyeti olduğu aşikârdır. İlk başta sadece muhatap olunan kutsal metni yazma ve onu okuyup ezberlemekten ibaret gibi görünen ve müntesipleri tarafından kutsanan bu faaliyet daha sonra genişleyerek yayılmıştır. İlerleyen zamanda Kur’ân’ın pratize edilişi olarak da görülebilecek İslam Dini Peygamber’inin hadislerini (Hz. Muhammed’in söz, fiil ve onayları) öğrenme ve başkalarına öğretme hususundaki gayretler bu eğitim ve öğretimi entelektüel bir kimliğe büründürmüştür. Kısa sürede Müslümanların yaşadığı topraklarda hadislerin öğrenilip başkalarına öğretilme hevesi dini bir emir gibi kabul görmüş ve bütün ilimleri/bilimi içine alacak şekilde ibadet şeklini almıştır. Elbette ki bu bilimsel faaliyet sadece Müslüman olanları değil diğer kültür ve medeniyetler üzerinde de derin etkiler bırakmıştır. Biz bu çalışmamızda hadis öğrenimi ve öğretiminin geçirdiği aşamaları ve bu faaliyetin sadece İslam topraklarını değil tüm dünyayı etkileyen ve insanlığın bilimsel gelişmesine katkı sağlayan etkilerini ele alacağız. Anahtar kelimeler: Hadis, eğitim, bilim, gayrimüslim, peygamber.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

9

Bedir, Lokman. "Dünya Hayatının Oyun ve Oyalanmadan İbaret Olup Olmadığı ile ilgili Âyetlerin Müşkil'ül-Kur'ân Bağlamında Yorumlanması." Genç Mütefekkirler Dergisi 5, no. 2 (2024): 273–90. https://doi.org/10.5281/zenodo.12598480.

Full text

Abstract:

Hz. Âdem ile başlayan insanlık; hayatın ne olduğunu, dünyaya nereden geldiğini, dünya hayatından sonra nereye gideceğini, dünyada bulunuş nedenini anlamlandırmada vahye muhtaç olmuş ve her türlü soru ve sorunlarını vahyin ışığında çözümlemeye çalışmıştır. İlk insan ve ilk peygamber ile başlayan vahyin son halkasını Kur’an-ı Kerim oluşturmuştur. Kur’an-ı Kerim, nüzulünden günümüze değin araştırma ve incelemeye tabi tutulmuş ilahi bir kitaptır. Zira Kur’an’da, dünya ve âhiret hayatının tamamı ana hatlarıyla ele alınmıştır. Hayat; detayları, soruları ve sorunları içermektedir. Bunlar gerçek manada ancak Kur’an ve Hz. Peygamberin rehberliğinde çözümlenebilir. Hz. Peygamberin ardından zaman içerisinde Kur’an-ı Kerim’i telaffuz ve anlam yönü ile ele alan ilimler oluşmuştur ki bu ilimlere Ulûmu’l-Kur’an denir. Bu ilmler arasında sayılan müşkilü’l-Kur’an ilmi ilk bakıldığında birbirine muhalif gibi görünen ayetleri konu etmektedir. Bu çalışmada sema ve yeryüzünün sebepsiz yaratılmadığını konu edinen ayetler ile dünya hayatının oyun ve oyalanmadan ibaret olduğunu bildiren ayetleri incelemeyi esas aldık. Netice itibariyle gördük ki, ilgili âyetler dünyanın ve dünya hayatının farklı yönlerini ele almakta ve meseleye kimin açısından bakıldığına ve bağlamına göre anlam kazanmakta olup birbirine zıtlık arz etmemektedirler. Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Tefsir, Ulûmu’l-Kur’an, Müşkilü’l-Kur’an, Bağlam, Dünya Hayatı.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

10

Abdullah, Servet YILMAZ. "Kur'an ve Hadisler Işığında İnsaniyet Mefhumu." Academic Knowledge 4 (1) (June 27, 2021): 53–113. https://doi.org/10.5281/zenodo.5035141.

Full text

Abstract:

Bu makalede, Kur’an ve Sünnet bilgileri ışığında “İnsaniyet” mefhumu yeniden yapılandırılmaktadır. İnsaniyet mefhumu, bugün birçok sahada kullanılmaktadır, ancak bu kullanımların birçoğunda anlam darlığı, anlam değişikliği ve anlam kayması görülebilmektedir. Araştırmamızda başta Kur’an ve temel Hadis kaynaklarında insaniyet kelimesiyle eş anlamlı, yakın anlamlı ve zıt anlamlı kelimeler seçilerek, bir anlam çerçevesi oluşturulmaktadır. Aynı şekilde; insanlık tarihi, Cahiliye dönemi, Osmanlı’nın son dönemi ve günümüzde insaniyet kavramın kullanımı tahlil ve tetkik edilerek, çıkarımlar yapılmaktadır. İnsaniyet kavramının doğumuna sebep olan Batı menşe’li başta ‘Hümanizm’ ve benzeri kavramlar, insaniyet kavramını tam karşılamadığı görülmektedir. İnsaniyet, insanla doğrudan ilgili, İslam’da aynı şekilde insanla doğrudan ilgili olduğundan bu kavram İslam açısından büyük bir öneme sahiptir. Burada, insanın doğru tanımlanmasında “İnsaniyet” kavramının anahtar rolü görülmektedir. Aynı şekilde Kur’an ve Sünnet verileriyle yapılandırılan insaniyet kavramı, İslam’ın maksat ve programıyla büyük bir benzerlik sergilediği görülmektedir. Sonuç olarak “İnsaniyet” kavramının yeniden yapılandırılması ile birçok sahada olumlu etki ve sonuçlar doğuracağı öngörülmektedir.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

11

Albayrak, Kazım. "Peygamberlerin Gerekliliği." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 5, no. 3 (2024): 727–46. https://doi.org/10.5281/zenodo.13747933.

Full text

Abstract:

Ehl-i sünnet kelâmcıları, aklen mümkün olan peygamber göndermenin, Allah’a zorunluluk isnad etmemek üzere O’nun hikmeti ve lütfu gereği olduğunu söyler. İslâm filozofları da peygamberliği kabul eder, ancak bazıları peygamberlerle filozofları eşdeğer tutar. Peygamberliğin gerekliliği, varlık ve oluşla doğrudan ilişkilidir; çünkü varlık, kendini bildirerek anlam kazanır. Peygamberler olmasaydı, insanlık kâinatı bütünlük içinde kavrayamaz, iyi ile kötüyü ayırt edemez ve hakikat temelinde bir medeniyet kuramazdı. Aile, adalet, ihsan gibi insanlığı vahşilikten ayıran temel kavramlar peygamberler aracılığıyla öğrenilmiştir. Bu da Mutlak Fikrin gerekliliği ve peygamberlerin bu fikri aktarma zorunluluğunu ortaya koyar. Tez olarak İslâm, antitez olarak ise bâtıl sistemler karşımıza çıkar. Bu bâtıl sistemler bile varlıklarını dine borçludur; çünkü hakikat ölçülerini bozarak onlardan saparlar. İnsan, peygamberlerin rehberliği olmaksızın doğru ile yanlışı, iyi ile kötüyü de ayırt edemez. Ayrıca, medeniyetin temeli olan dil de peygamberlerle başlamıştır. İlk insan ve ilk peygamber olan Hz. Âdem'den itibaren medeniyet, peygamberlerin öğretileri üzerine kurulmuştur. Dolayısıyla, peygamberler olmadan medeniyetler var olamaz. Anahtar Kelimeler: Peygamberler, Medeniyet, Mutlak Fikir.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

12

Mevlüt, Poyraz. "Hz. Peygamber'in (sas) torunu ümmü külsûm bnt. Ali'nin hayatı." SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL 11, no. 2 (2025): 302–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.14937866.

Full text

Abstract:

Bu çalışma, Hz. Peygamber’in (sas) torunu, İslâm devletinin ilk halifelerinden Halife Hz. Ali’nin kızı ve 2. Halife Hz. Ömer’in eşi olması hasebiyle alan araştırmaları açısından önem arz ettiğini düşündüğümüz Ümmü Külsûm bnt. Alî’nin hayatını konu edinmektedir. Klasik İslâm tarihi ve terâcim eserlerindeki rivayetlere göre; Ümmü Külsûm 6/627 yılında Medine’de dünyaya gelmiştir. Çocukluk çağında iken Halife Hz. Ömer ile evlenmiştir. Halifenin şehadetine kadar yanında kalmış ve halife Hz. Ömer’den biri kız diğeri erkek olmak üzere iki çocuk dünyaya getirmiştir. Halife Ömer’in şehadetinden sonra üç evlilik daha yapmıştır. Abdullah b. Ca‘fer’ın nikâhı altındayken vefat etmiştir. Medine valisi Saîd b. Âs ile de gerçekleşmemiş bir evlilik mevzusu rivayetlere yansımıştır. Evlatlığı konumundaki Abdullah b. Ömer’in biâtı yahut isyanı hususunda babası Halife Ali’ye teminat vererek siyasi olaylara dâhil olan Ümmü Külsûm, siyasi olaylar muvacehesinde Kûfe’ye gitmiş ve orada babası Hz. Ali’nin şehadetine şahit olmuştur. Kerbelâ hadisesinde bulunduğu zikredilse de bunun doğru olmadığı, isim benzerliği sebebiyle üvey kardeşi Ümmü Külsûm ile karıştırıldığı kanaatindeyiz. Rivayetlerde oğlu Zeyd ile aynı günde vefat ettiği bilgisi olmasına rağmen vefat tarihi hakkında; 41/661, 50/672 ve Kerbelâ olayı 61/680 sonrası gibi farklı bilgiler mevcuttur. Ancak Muâviye’nin hilafetinin ilk yıllarında (41/661) vefatı bilgisi daha sıhhatli gözükmektedir. Anahtar Kelimeler: İslâm Tarihi, Sahâbe, Ümmü Külsûm bnt. Alî, Hz. Ömer’in eşi.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

13

Meltem, Ünal, Aydın Gamze, and Başar Bülen. "Sinop'un Tarihi ve Kültürel Miras Öğelerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma." International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal 10, no. 2 (2024): 271–86. https://doi.org/10.5281/zenodo.10900901.

Full text

Abstract:

Bölgesi’nin batısında yer alan Sinop, coğrafi konumu, ulaşım sorunları ve iklim koşulları nedeniyle turizm sektöründen yeterince yararlanamamaktadır. Bu çalışmada Sinop destinasyonunun tarihi ve destinasyonda yer alan camiler, kiliseler, medreseler, çeşmeler, türbeler, mezarlar, sit alanları, evler, festivaller, panayırlar, gelenekler ve el sanatları gibi kültürel miras öğeleri alanyazın taraması yapılarak derlenmiştir. Yapılan bu çalışma ile Sinop destinasyonunun tarihi ve turistik kültürel miras değerleri tespit edilerek bu değerlerin alanyazına kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda örneğin; Sinop ili Ayancık ilçesi Bakırlızaviye köyü camisinde bulunan Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) kutsal emaneti Sakal-ı Şerifi’nden akademik anlamda ilk kez bu çalışmada bahsedilmektedir ve kayda geçirilmiştir. Sinop’un tüm yönleriyle tanıtımı ve turizm açısından cazibe merkezi olması sayesinde ekonomisi de güçlenecektir. Sinop’ta birçok tarihi yapının iyi korunduğu görülse de bakımsızlıktan ya da yasal sorunlardan dolayı tahrip olmuş ya da yıkılmaya yüz tutmuş yapıların olduğu görülmektedir. Kültürel varlık statüsünde yer alan evlerin sahipleri kendi mülkü olan evlerin tadilatını yasalar gereği istediği gibi yapamadığından mağdur olmaktadırlar. Pazar bulamama endişesi nedeniyle, el sanatları yeni nesillere aktarılamamaktadır ve unutulmaya yüz tutmaktadır. Anahtar Kelimeler:   Tarih, Turizm, Kültürel Miras, Sinop

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

14

Duran, Hüseyin Emre. "Cami Cemaatinin Bakış Açısıyla Rol Model Din Görevlilerinin Nitelikleri (Samsun İli Örneği)." Genç Mütefekkirler Dergisi 6, no. 1 (2025): 238–66. https://doi.org/10.5281/zenodo.15009060.

Full text

Abstract:

Hz. Peygamber döneminde dini ve ictimai hayatın merkezi olan camiler, İslam medeniyet tarihi boyunca bu fonksiyonunu sürdürmüştür. Günümüzde camilerin bu fonksiyonunu Diyanet İşleri Başkanlığı ve bu kurumun görevlendirdiği din görevlileri üstlenmiştir. Din görevlileri dini topluma ulaştırma noktasında büyük bir sorumluluğa sahiptirler. Bu araştırmada din görevlilerinin dini-ahlaki rol modelliği, cami cemaati perspektifinden ele alınmıştır. Cami cemaatine göre imam hatiplerin ve müezzin kayyımların rol modelliğinin nasıl olması gerektiği, araştırmanın temel konusudur. Araştırmanın temel amacı ise cami cemaati açısından din görevlilerinin dini ve ahlaki rol modelliğini keşfetmektir. Çalışmanın önemi ise bu araştırma sonuçlarının yetkili kurumlara ve kişilere önemli veriler sağlayabilecek olmasıdır. Nitel olarak yürütülen bu araştırmada yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmıştır. Samsun ili ve ilçelerindeki farklı camilerde 46 katılımcı ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler sonucunda temalar ve kodlar belirlenmiştir. Bu temalar ve kodlar, tablolar halinde sunularak yorumlanmıştır. Cami cemaatinin rol model din görevlilerinden beklentileri kişisel özellikler, cami merkezli ve cami dışı faaliyetler olmak üzere üç ana başlıkta toplanmıştır. Katılımcılar, din görevlilerinin mesleki becerilerinden, cami merkezli ve cami dışında gerçekleştirdiği faaliyetlerden çok kişisel özellikleriyle ilgili beklentilerine dile getirmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Din Eğitimi, Din Görevlisi, Cami Cemaati, Rol Model, Din Görevlilerinin Rol Modelliği.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

15

Şimşek, İbrahim. "Tefsîrü'l-Menâr'daki İncelikler." Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 1, no. 1 (2023): 14–26. https://doi.org/10.5281/zenodo.10414551.

Full text

Abstract:

Kur’ân, Allah’ın Cebrâil vasıtasıyla Hz. Peygamber’e indirdiği ve Hz. Peygamber’in bütün insanlığa tebliğ ettiği son ilahî kitaptır. Bu ilahî kitap belâği ve edebî özelliklerle indirilmiştir. Belâğatın zirve olduğu bir toplumda nazil olan Kur’ân-ı Kerim, bu döneme hitap etmektedir. Bu kadar etkili ve eşsiz değere sahip Kur’ân’ın edebî sözleri, tefsir ilminin inceleme alanına girmiştir. Dirâyet tefsir metoduyla meâni ilmi içerisinde Kur’ân’ın sözleri üzerine çok çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Tefsirlerde Kur’ân’ın sözleri üzerine yapılan çalışmalardan birisi de incelikler ile ilgilidir. Tefsir âlimleri, kendi tarzına uygun olarak Kur’ân âyetlerini yorumlayarak onların inceliklerini ortaya çıkarmışlardır. Bazı tefsirlerde dil ile ilgili incelikler ön plana çıkarken bazı tefsirler de amel yönlü incelikler ön plana çıkmaktadır. Tefsirlerde zikredilen amel incelikli örnekler âyetlerde ifade edilen ibadet, taat, tefekkür ve hikmet ile ilgili örneklerden oluşmaktadır. İncelik konusunu ele alan tefsirlerden birisi de Tefsîrü’l-Menâr’dır. Bu eserde incelikle ilgili; dilbilgisi, kıraat ve anlam içerikli inceliklere yer verilmiştir. Bu çalışma okuma, tarama ve tespit metoduyla hazırlanmıştır. Tefsîrü’l-Menâr’da bulunan âyetler tespit edilerek Reşîd Rızâ’nın konuyla ilgili yaklaşımları ifade edilmiştir. Konuyla ilgili âyetlerdeki incelik örnekleri tespit edilerek konular oluşturulacaktır. Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Tefsir, Belâgat, Anlam, Nükte, İncelik. Öne Çıkanlar ·         Kur’ân, ilahi kitap olmasının yanında edebî ve belâgat özelliklerine de sahiptir. ·         İncelik sözlerdeki hikmeti ifade etmektedir. ·         Reşid Rıza birçok hususta inceliklere değinmiştir. ·         İncelikler konusu beyân ilmi içerisinde değerlendirilmektedir. ·         Kur’ân Arap dilinin de etkisiyle eşsiz bir hazineye sahiptir.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

16

Acar, Abdullah Refik, and Ali Rıza Gül. "Mushaf Kitâbetinde Hattat Tasarrufları." Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 1, no. 1 (2023): 54–68. https://doi.org/10.5281/zenodo.10428318.

Full text

Abstract:

Bu makalenin konusu, Hz. Peygamber döneminde yazılmasından başlamak üzere Hz. Osman döneminde istinsah edilmesi ile başlayan ve Abbâsîlerin ilk dönemlerinde Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temîm el-Ferâhîdî’nin  (öl. 175/791) yaptığı çalışmalar ile son şeklini bulan Mushaf yazımı ve okumaya katkı sağlayan hareke, nokta vb. işaretlerdir. İsminin bir tecellisi olarak dünya üzerinde en çok okunan kitap olan Kur’ân-ı Kerîm, Hz. Peygamber’e vahyedilmeye başladığı ilk andan itibaren öncelikle ezberlenmek suretiyle kayıt altına alınmaya başlanmıştır. Başta Hz. Peygamber’in kendisi ve akabinde de sahabe tarafından ezberlenmek suretiyle ilk tescili sağlanan Kur’ân’ın, yazı konusunda mahir sahabilerin marifetiyle satırlara da aktarılarak başka bir surette de tescil edilmesi sağlanmıştı. Kur’ân ilimleri kitâbiyatında “vahiy kâtipleri” olarak söz edilen bu ilk dönem hattatları bugünkü şekil ve teknikle olmasa da Kur’ân’ı baştan sona çeşitli malzemeler üzerine yazmak suretiyle kayıt altına almışlardır. Başlangıçta bir kitap haline getirilmemiş olan bu yazılı malzemeler Hz. Ebûbekir döneminde derlenip bir araya getirilmiş ve nihâyetinde Hz. Osman döneminde tekrardan yazdırılmak suretiyle Mushaf haline getirilmiştir. Kur’ân-ı Kerîm’in ilk olarak yazıldığı ve daha sonra istinsah edildiği dönemlerde Arap yazısı, iskeleti benzer harfleri birbirinden ayıracak noktalar ve okumayı kolaylaştıracak harekelerden yoksundu. Birçok âyetin farklı şekillerde okunmasının yolunu açan bu durum, okuryazar olan Araplar arasında bile ihtilaflara neden olmuştur. Arap olmayanlar ise Arapçanın dil özelliklerine vakıf olmamaları hasebiyle Kur’ân okumada Araplara nazaran çok daha büyük güçlüklerle karşılaşmışlardır. Müslümanlar arasında önemli bir problem haline gelen bu meselenin çözümüne katkı sağlamak üzere Kur’ân’a öncelikle i′râbı gösteren işaretler konulmuş, akabinde yazılışı birbirine benzeyen harfler birbirinden farklı nokta konfigürasyonlarıyla kendilerine has formlara kavuşturulmuş, son olarak da Kur’ân metninin tamamen harekelenmesi ile kırâati kolaylaştırmaya matuf hattat tasarrufları ile metin günümüzdeki şekline kavuşturulmuştur. Ancak mushaf metni üzerinde gerçekleştirilen hattat tasarrufları her zaman kırâati kolaylaştırmaya matuf olmamıştır. Halîl b. Ahmed’in Kur’ân’ın klasik formu üzerinde harekeleme çalışmasını yaptığı dönemde Arap yazı sanatında da yazının estetik yönünü önceleyen bazı gelişmelere tanık olunmuştur. Özellikle hicrî ikinci asırdan başlamak üzere Arap yazı sanatında ortaya konan yenilikler Mushaf yazımında estetiğe yönelik hattat tasarruflarının önünü açmıştır.  Sistemli bir hale gelinceye kadar yaklaşık beş asır devam eden bu gelişme süreci yazının estetik yönüne üst düzey katkı sağlamış olmasına rağmen maalesef zaman içerisinde estetik kaygısının baskın hale gelmesiyle kırâatte kolaylık sağlamak yerine zaman zaman yanlış okumalara yol açabilen kompozisyonların oluşmasına da sebep olmuştur. Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Mushaf, Vahiy Kâtibi, Kırâat, Noktalama ve Harekeleme, Hattat tasarrufları Öne Çıkanlar ·         Kur’ân-ı Kerîm Hz. Peygamber döneminde vahiy kâtiplerine yazdırılmıştır. ·         Kur’ân-ı Kerîm hem ezberlenmek hem de yazmak suretiyle tescil edilmiştir. ·         Kur’ân-ı Kerîm’in yazıldığı dönemdeki yazı harekesiz ve noktasız bir yazıdır. ·         Erken dönem hattat tasarrufları Kur’ân okumayı kolaylaştırmayı hedeflemektedir. ·         Hat sanatındaki gelişmeler yazıda estetik kaygıyı ön plana çıkarmıştır.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

17

Sait, Demir. "Firavun Ailesinden İmanını Gizleyen Mü'min Adam Kıssası." JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL RESOURCES (ASR JOURNAL) 9, no. 2 (2024): 183–93. https://doi.org/10.5281/zenodo.11103507.

Full text

Abstract:

İslâm dininin temel kaynağı olan Kur’ân-ı Kerim, insanları hakikate davet etmek için pek çok yönteme başvurmaktadır. Bazen insanların aklına hitap ederken, bazen de duygularına hitap ederek onları doğru yola çağırır. Kur’ân-ı Kerim’in bu amaca ulaşmak için kıssalara başvurur. Bu bağlamda, Kur’ân-ı Kerim kıssaları büyük bir öneme sahiptir. Bu sebepten Kur’ân- Kerim’de pek çok peygamber ve kavimin kıssaları geçmektedir. Bütün bu kıssaların yegâne amacı Kur’ân-ı Kerim’in indiriliş maksadı olan insanları doğru yola iletmektir. Bu çerçevede bakıldığında Kur’ân kıssalarında insanlar için sayısız mesajın bulunduğu görülmektedir. Kur’ân-ı Kerim’de yer alan kıssalardan biri de Mü’min Sûresinin 28-46. âyetlerinde geçen Mü’min Adam kıssasıdır. Kur’ân- Kerim’de geçen peygamber kıssalarının çoğu kendisinden önce indirilen kutsal kitaplarda yer almasına rağmen Mü’min Adam kıssası Kur’ân-ı Kerim dışında hiçbir kutsal kitapta geçmemektir. Dolayısıyla bu kıssanın ana kaynağı Kur’ân’dır. Kur’ân- Kerim’de geçen Mü’min Adam kıssasında Firavun ailesine mensup Mü’min Adam’ın Firavun’un zulmüne karşı Hz. Mûsâ için verdiği mücadele anlatılmaktadır. Firavun’un çaresizlik psikolojisi ile “beni bırakın da Mûsâ'yı öldüreyim.” tutumuna karşı, Mü’min Adam bir insanın "Rabbim Allah'tır.” demekten dolayı öldürülemeyeceği teziyle hak ve batıl mücadelesini başlatmıştır. Bu amaçla Mü’min Adam kavmini güzel bir üslupla düşünmeye davet eden öğüt ve nasihatleriyle doğru yola davet etmiştir. Bunu gerçekleştirmek için de yerine göre akla ve duygulara hitap eden misaller vermiştir. Ancak onun kavmi uzun süre Firavun’un baskısı altında esaret psikolojisine alıştığından onun bu çabası sonuç vermemiştir. Kavminin kendisine karşı olumsuz tutumuna karşı Allah onu kavminin her türlü kötülüğünden muhafaza ederek onun sabır ve samimiyetle mücadelesinde yalnız bırakmamıştır. Anahtar kelimeler: Kur’ân, Kıssa, Hz. Mûsâ, Firavun, “Mü’min Adam”.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

18

Kaya. "MISIR BÖLGESİNİN FETHİ The Conquest of Egypt." Dicle İlahiyat Dergisi XIX, no. 2 (2019): 107–23. https://doi.org/10.5281/zenodo.3514999.

Full text

Abstract:

Özet Hz. Peygamber ile başlayan tebliğ ve fetih hareketi onun vefatından sonra Raşid halifeleri tarafından kesintisiz devam etti ve kısa zamanda bir çok bölge İslâm sancağı altına girdi. Dönemin en büyük devletleri olan Bizans ve Sasani imparatorlukları gün be gün hakimiyetleri altındaki toprakları kaybedip tarih sahnesinden silinmeye başladılar. O dönemde Bizans’a bağlı stratejik öneme sahip Suriye bölgesi de artık İslâm ordularının hakimiyetine boyun eğmişti. Suriye bölgesinin fetihleri tamamlanınca Mısır’a doğru sefere başlama zamanı gelmişti. Rumların, fethedilen Şam toraklarına ve Arabistana güneyden ve batıdan saldırmalarını engellemek ve bu bölgelerin güvenliğini sağlamak için Mısır ve Kuzey Afrika’nın fethedilmesi zorunlu bir durumdu. Aynı şekilde düşmanın Mısır’dan, İskenderiye’den, Trablustan ve batıdan Şam topraklarına saldırmamaları için bu toprakların fethedilmesi gerekiyordu. Hz. Ömer’den aldığı emir üzere harekete geçen Amr b. el-As, beraberindeki askerlerle kısa bir zaman içerisinde Mısır’ın İslâm hakimiyetine girmesini sağlamıştır.   Abstract: The tabligh and conquest movement started with Prophet Mohammad (ASM) went on after him in the period of Rashid Caliphs. Soon many lands became the regions of Islam. Byzantine and Sassanid empires, the greatest states of the period lost the earth under their command day by day and started to be erased from history. Syria region, which has strategic importance for Byzantine, surrendered to Islam armies. After the conquest of Syria, the time for Egypt came.  It was imperious to conquer Egypt and North Africa to prevent Greeks attack Syria and Arabistan from south and west and to provide the security of these regions. Also conquering Egypt, Alexandria, Tripoli and West regions was necessary not to get attack from these lands to Syria. A short time after getting an order from Caliph Omar (ra), Amr b. As (ra) conquered Egypt with the soldiers.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

19

ARVASİ, ibrahim. "Muhadram Kavramının Istılahlaşma Süreci ve Bilimlere Göre Muhadram Kavramı." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 5, no. 4 (2024): 939–76. https://doi.org/10.5281/zenodo.14283048.

Full text

Abstract:

Hadis ilminde sünneti/hadisleri sonraki kuşaklara aktaran râvîler son derece önemsenmiştir. Bu râvî tabakları içinde de özellikle sünnetin tedvin, tasnif ve bir diğer nesiller aktarma ameliyesinde çok büyük gayretleri bulunan sahâbe ve tâbiun neslinin ise emek ve gayretleri çoktur. Bundan dolayı bu iki nesil çok önemsenmiş haklarında ciltler dolusu bilgi toplanmıştır. İsimleri, künyeleri, lakapları, doğum ve vefat tarihleri, yaşadıkları yerler, yaşam biçimleri, ahlaki özellikleri, nesepleri/soyları, siyasi görüşleri, itikatları gibi birçok konuda haklarında malumatlar toplanmıştır. Muhadramlar da bu seçkin simalar arasında yer almaktadır. Zira onlar hem cahiliye hem de Hz. Peygamber’in (s.a.s.) tebliğ devrine şahitlik etmişler. Ayrıca birçok İslami ilimlerin temellerinin atıldığı ve müstakil birer bilim dalı olma yolunda çok hızlı adımların atıldığı sahâbe ve tâbiun dönemlerinde yaşamışlardır. Bütün bu ayırıcı vasıflarına rağmen klasik dönemde onlar hakkında müstakil eserler son derece sınırlıdır. Bu durum daha sonraki dönemlerde de devam etmiştir. Hatta bu durum akademik çalışmalara da yansımış ve Muhadramlar hakkında çok az çalışmanın yapılmasına ve yayınlanmasına zemin hazırlamıştır. İşte bu çalışmamız fark edilen bu eksikliğin tedariki için atılan bir adımın eseridir. Çalışmamızda öncelikle muhadram kavramının çerçevesi ve ıstılahlaşma süreci üzerinde durulmuştur. Yine farklı bilim dalları tarafından yapılan muhadram tanımlarına yer verilmiştir. Zira muhadram kavramı için birçok ilim dalı tarafından tanımlar yapılmış fakat bu tanımlar birbirinden faklı olmuş ve birçok konuda da ihtilaflar ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: Muhadramlar, Muhadram Kavramının Istılahlaşma Süreci, Bilimlerin Muhadram Tanımları.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

20

İBRAHİM, AKGÜN, and İRVEN NURULLAH. "Abdülkahir el-Cürcani Dönemine Kadar Lafızcılık Saikiyle Belagat İlminin Müstakilleşmesi." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 5, no. 4 (2024): 892–911. https://doi.org/10.5281/zenodo.14282698.

Full text

Abstract:

Bu çalışma belagat ilminin lafızcılık saikiyle gelişimi üzerine yoğunlaşmıştır. Zira belagat ilminin gelişimi, lafızcı yaklaşımdan doğan müşkillerin halli için sarf edilen gayretlerin neticesinde kendisini göstermiştir. Belagat ilmi; daha ilk dönemlerde bir zevk olarak mevcuttu. Fakat zamanla farklı milletlerin İslam ile tanışmaları ile dilde olan hâkimiyet fertler nezdinde yok olmaya başladı. İlerleyen zaman içinde dildeki selika nahiv gibi işlevlerin unutulması veyahut yanlış kullanılması ortaya çıktı. Bunların esas yansıması kuran-ı kerimde görünmekteydi. Hususen Kuran-ı Kerim’in i’câzı sahasında daha zahir oluyordu. Bu durum Sarfe teorisine kapı aralıyordu. Zira i’cazın anlaşılamayacağı kanaati inancı önünde görünce adeta İcazı Hz. Peygamber dönemine has kılmaya sevk etti. Bu durum icazın var olduğunu ve ispatının mümkün olduğu görüşünde olan kimseleri hareke geçirmiştir. Böylece ilk belâğî gelişimin tespit ve tahrir dönemi başlamış oldu.  Nazzâm’ın başını çektiği Sarfe teorisine karşı talebesi Câhız Kuran’ın i’câzının ispatı yolunu geliştiriyordu. Sonraki dönemlerde gelen  er-Rummânî , İbn Sinân el-Hafâcî gibi mutezile alimleri devam ettirmişler. Ancak onların çalışmaları lafız eksenli olmakla birlikte mana canibine de yaklaşmalarını sonuç vermiştir. Çalışmamız bir giriş iki kısım ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında belagat ilminin Abdulkâhir el -Cürcânî dönemine kadar ilk süreci kısaca ele alındıktan sonra birinci kısımda belagatin tespit ve tahrir dönemleri ele alınıştır. İkici bölümde ise Abdulkâhir dönemi ele alınarak belagat ilminin mana ekolü ile evci alasını bulduğuna işaret edilmiştir. Böylece lafızcılık ile meânî ekollerinin etkileşimine dikkat çekilmiş, lafızcılığın meânî ekolüne dönüşüm süreci nazarlara verilmiştir. Anahtar kelimeler: Abdulkâhir el-Cürcani, Belâğî İ’câz, Lafızcılık, Meânî ekolü, Sarfe Ekolü.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

21

Oğuzhan, Aydın. "Osman Hulûsi Efendi'nin "Nasihat" Şiirinde İdeal İnsan Tipi." SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL 10, no. 4 (2024): 599–613. https://doi.org/10.5281/zenodo.11097957.

Full text

Abstract:

Nasihatnâmeler, İslâmî değerlere dayalı ahlâkî ilkeleri özlü ve anlaşılır bir şekilde ifade ederek özellikle gençlere öğüt vermek amacıyla yazılmış eserlerdir. Ahlâk, edebiyatın önemli bir konusudur ve bu nedenle öğretici nitelikteki eserler ve dinî-tasavvufî metinlerde geniş bir şekilde ele alınır. Nasihat, Allah’a içtenlikle bağlanmayı, O’nun emirlerini samimiyetle yerine getirmeyi ve Hz. Peygamber’in sünnetine uygun bir yaşam tarzı sürdürmeyi ifade eder. Gönül ehli insanlar, sadece kendi kurtuluşlarına değil, aynı zamanda sevenlerinin eğitimine ve çevrelerindeki insanların da kötülüklerden kurtulmalarına da önem verirler. Kendi davranışlarıyla örnek olmanın yanı sıra, insanlara irşad ve nasihat yoluyla rehberlik ederler. İdeal insanın niteliklerini öğütlerle anlatarak toplum içindeki rolünü açıklarlar. Es-Seyyid Osman Hulûsi Ateş Efendi, “Nasihat” şiirinde cemiyet açısından örnek ve ideal bir insanın davranışlarını dile getirir. Nutk-ı Şerif’in beyitlerinde tevazu, gurur ve kibirden kaçınmak, nefisle mücadele, Allah için insanlara hizmet etmek ve karşılık beklemeden fedakârlık, gönül incitmemek ve kazanmak, hiçbir canlıya hizmette kusur etmemek, merhametli ve cömert olmak, hoşgörü ve doğruluk gibi tasavvufî öğütler vermektedir. Osman Hulûsi Efendi’ye göre, ideal insan büyüklük taslamaktan kaçınmalı, başkalarını küçümsememeli ve onlarla alay etmemelidir. Yalan söylemekten, hainlik yapmaktan, insanların kalplerini kırmaktan, insanlığa zarar vermekten ve kötü alışkanlık hareketlerinden uzak durmalıdır. Tüm dinî yasaklardan kaçınarak, helal sınırlar içinde Allah’ın emirlerine uygun yaşamalıdır. İnsan, fıtraten temiz bir varlık olarak bu âleme gelir ve bu temizliği korumalı, günah ve kötülüklerle lekelenmemelidir. Gerçek ve ideal insan, sınırlarını bilir ve aşmaz, toplumun yararına çalışır ve hiçbir varlığa zarar vermez. Saf bir fikre, sağlam bir inanca ve yüce bir inceliğe sahip olmalıdır. Anahtar Kelimeler: Türk Halk Edebiyatı, Nasihat, İdeal İnsan, Nefisle mücadele, Tasavvufi Öğütler.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

22

Bilal, Akpınar. "Bahâîlerin Kullandığı Felsefi ve Dini Argümanlar." SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL 10, no. 12 (2024): 2393–403. https://doi.org/10.5281/zenodo.14569476.

Full text

Abstract:

1844 yılında ortaya çıkan Mirza Ali Muhammed önce mehdîye açılan bir kapı ardından mehdî son olarak yeni bir şeriatla gelen peygamber olduğunu iddia etmiştir. 1863 yılında ise Mirza Hüseyin Ali beklenen kişinin kendisi olduğunu söylemiş ve Tanrının kendisine “Kitab-ı Akdes” adında bir kitap verdiğini iddia etmiştir. Mirza Ali Muhammed ve Mirza Hüseyin Ali iddialarını güçlendirmek ve taraftar kazanabilmek için tarihte daha önce dile getirilmiş bazı felsefi ve dini tecrübelerden yararlanmıştır. İran gelenekleri, Bâtınî grupların zaman anlayışları ve te’vil yöntemleri, Fazlullah Hurufî’nin harf ve sayılarla olan diyaloğu, Hristiyan dünyasının aşina olduğu milenyum öğretisi, İslam dünyasında yaygın olan “bâb” anlayışı ve mehdî beklentisi Bahâîliğin oluşumuna yön veren etkenlerden bazıları olmuştur. Anahtar Kelimeler: Şîa, Şeyhîlik,Bâbîlik, Bahâîlik, Kitab-ı Akdes

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

23

Musalı, Vusala. "Pavel Nikolayeviç Ahmerov, Ahmed Yesevî Mührünün Tasviri." Edeb Erkan, no. 5 (May 20, 2024): 179–87. http://dx.doi.org/10.59402/ee005202409.

Full text

Abstract:

Kazan İmparator Üniversitesi bünyesindeki Arkeoloji, Tarih ve Etnografya Cemiyeti’nin üyesi ve çalışanı Ebû Bekr (Abubakr) Ahmedcanoviç Divayev 1895 yılında Orta Asya’da iken Hoca Ahmed Yesevî mührünün kâğıta basılı bir kopyasını elde eder. Divayev bu kopyayı bir mektup eşliğinde çalıştığı kuruma yollar ve 1896 yılında Pavel Nikolayeviç Ahmerov tarafından söz konusu mühür üzerine bir makale yayınlanır. Makalede mührün resmi yer alır ve mühür üzerindeki yazıların içeriği değerlendirmeye tabi tutulur. Ahmerov, Hz. Muhammed (s.a.v.) ve Hoca Ahmed Yesevî’nin yanı sıra mühür üzerinde isimleri yer alan 9 kişiden 6’sının kimliğini belirlemeyi başarır. Yesevî mührü daha sonraları çok kez yayınlanmışsa da ilk kez Ahmerov’un bu makalesi çerçevesinde basılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hoca Ahmed Yesevî, Türkistan, Tasavvuf.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

24

ALIZADE, AYGUN. "THE CHARACTER OF ʿALĪ IN THE POEMS OF NĀSIR-I KHUSRAW AND SANĀ'Ī GHAZNAVĪ". Türk Kültürü ve HACI BEKTAŞ VELİ Araştırma Dergisi 106 (20 червня 2023): 81–108. http://dx.doi.org/10.34189/hbv.106.005.

Full text

Abstract:

Hz. Ali o kadar muhteşem bir şahsiyetti ki, başta irfan alanında eser yazanlar olmak üzere hemen hemen bütün şairler onun şahsiyetinin özelliklerini göstermeye çalışmışlardır. Bu şairler arasında Nasır Hüsrev ve Senai Gaznevi'nin adları özellikle anılmalıdır. Bu makalenin yazılmasındaki temel amaç, Nasır Hüsrev ve Senai Gaznevi'nin Hz. Ali ile ilgili beyitlerini tek tek incelemek ve böylece şairlerin Hz. Ali'ye olan sevgisini ortaya koymaktır. Senai Gaznevi'nin Hz. Ali'yi öven eserlerinden biri de Hadikatü'l-Hakika ve Şeriatü'l-Tarika adlı eserinin 3. babının 24. bölümünde yer alan “Emirül-Müminin Ali ibn Ebu Talib’in Övgüsü”dür. Bu çalışmada şairler arasında bir karşılaştırma yapabilmek için Senai'nin şiiri esas alınmış ve Nasır Hüsrev'in Divanından anlam bakımından örtüşen mısralar çalışmaya dâhil edilmiştir. İsmaili şair Nasir Hüsrev ve irfan şairi Senai Gaznevi'nin hayatı ve eserleri hakkında kısa bir inceleme yapıldıktan sonra, adı geçen şiirde Hz. Ali'nin tarihi karakteri ve manevi nitelikleri incelenmiştir. Nasir Hüsrev'in bu konuda yazdığı beyitlere de yer ayrılmıştır. Bununla birlikte her iki şairin Ali ibn Ebu Talib'i tanıtmak için kullandıkları ayet ve hadislere dayalı beyitler de bu çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırma sonucunda hem Nasır Hüsrev hem de Senai Gaznevi'nin Ali'nin gücünü her alanda göstermek dışında İslami kuralları, şeriat kanunlarını ve Kur’ân'ın tefsirini bilmek için ilim kapısı olan Hz. Ali’ye yakın olmanın gerekliliğini insanlara göstermeye çalıştıkları sonucuna vardık. Nasır Hüsrev ve Senai Gaznevi, Hz. Ali'ye şiir ithaf ederek tüm insanların bu mükemmel insanı örnek almasını istemişler. Anahtar Kelimeler: Edebiyat, Nasır Hüsrev, Senai Gaznevi, Şiir, Hz. Ali, Tarihsel Kişilik, Ahlaki Nitelikler.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

25

Erkaya, Mahmud Esad. "Tasavvuf Tarihinde Hz. Fâtıma’nın İsmini Taşıyan Bazı Velîler ve Karakteristik Vasıfları." Edeb Erkan, no. 5 (May 20, 2024): 67–82. http://dx.doi.org/10.59402/ee005202404.

Full text

Abstract:

Hz. Fâtıma, Hz. Peygamber’in kızı ve örnek bir kadın velî olması itibariyle tasavvuf tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada tasavvuf tarihinde Hz. Fâtıma’dan Fâtıma Bacı’ya kadar geçen dönemde kaynaklarda yer alan Fâtıma isimli velîler tespit edilmiş, böylece Hz. Fâtıma’nın tasavvuf tarihindeki etkisi görülmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda tasavvuf kaynaklarında menkıbelerinden bahsedilen Fâtımaların yanında bazen bir anne, bazen bir velinin en yakınındaki hanımı, bazen bir tasavvuf büyüğünün kızı olarak hakkında övgüyle bahsedilen Fâtımaların gerek velîlerin yetiştirilmesinde gerekse onlarla kurdukları dostluklarla tarihte önemli bir yer edindikleri anlaşılmıştır. Diğer taraftan çalışmada, Fâtıma isimli velîlerin temsil ettikleri örnek kadın velî profili tespit edilmeye çalışılmıştır. Fâtıma isimli veliler göz önünde bulundurulduğunda bir velinin her şeyden önce ilim ve irfân sahibi olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bildikleriyle amel etmek onları irfâna ulaştırmış, böylece yakından tanıma imkânı buldukları Rableri karşısında gönüllerinde sevgi hasıl olmuştur. Muhabbetullah, kadın velilerin Allah’tan başkasına karşı tavır alarak dünyaya karşı zâhid olmalarını sağlamış, gönüllerinde yalnızca sevgiliye yer kalmıştır. Onların bu makama ulaşmalarında nefisleriyle mücadele edip takva sahibi olmaları etkili olmuştur. Allah’ı zikretmeyi hayatlarının tümüne yayan kadın velîler, bir taraftan günlük hayatlarında güzel ahlâkı temsil eden kişilikleriyle toplum içerisinde müstesna bir mevki elde etmiş, diğer taraftan da irşad faaliyetinde bulunarak topluma faydalı hizmetler yapmışlardır. Onlar bu vasıflarıyla kendi toplumları için örnek şahsiyetler oldukları kadar kendilerinden sonra asırlarca unutulmayacak bir etkiye sahip olmuşlardır. Onların model aldığı kişi ise Hz. Fâtıma olmuştur. Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Tasavvuf Kültürü, Hz. Fâtıma, Kadın Velîler, İrfân.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

26

Yiğit, Eyüp. "Kur’an’da Firavun Ailesine Mensup İmanını Gizleyen Şahıs ve Onun Dilinden Aktarılan İlahi Hakikatler." İdrak Dini Araştırmalar Dergisi 4, no. 2 (2024): 377–91. https://doi.org/10.62297/idrak.1491906.

Full text

Abstract:

Kur’ân-ı Kerim Hz. Musa’nın bir öldürme olayına karışması ve akabinde gerçekleşen bir kısım olaylar zincirinden bahsetmektedir. Kur’ân bu olayla ilgili âyetlerde Firavun ve adamları Hz. Musa’nın bu öldürme durumundan dolayı infaz cezasını görüşürken, durumun vahametini ve ciddiyetini idrak edip Hz. Musa’yı durumdan haberdar eden mümin bir şahsı zikretmektedir. Kur’ân-ı Kerim de iki Mekkî sûrede yer alan bir kısım âyetlerde bu şahsın Firavun ve adamlarına, Hz. Musa’nın getirdiği hakikatleri yüksek perdeden dillendirdiği görülmektedir. Biz bu çalışmada söz konusu şahsın kimliği, kişiliği ve ismi üzerindeki görüşleri irdelemeye çalışacağız. Konu ile ilgili alan yazına bakıldığında şahsın tevhid mücadelesi ile ilgili yeterli çalışmaların yapılmadığı, az sayıda yapılan çalışmalarında konuyu bütüncül bir şekilde ele almadıkları müşahede edilmiştir. Daha önce bu konu ekseninde “Firavun Zulmüne Karşı Bireysel İnisiyatif” adlı bir makale ve vaaz türü bazı çalışmalar söz konusudur. Bu çalışmalar da ismi geçen şahsın Firavun zulmüne karşı verdiği mücadele yönü ön planda tutularak ve belli başlı bazı ayetlerin tahlil edilmesi ile iktifa edildiği görülmektedir. Biz bu çalışmamızda ise Kur’ân’da konu hakkında zikredilen ayetlerin tamamını ele alarak, Hz. Musa aleyhine verilen ölüm emrinin ona ulaştırılması, bu haberi getiren kişinin kimliği ve kişiliği ile alakalı bilgileri aktarmaya çalışacağız. Bu şahsın sözlerinden ve konuşma üslubundan ilâhî vahye en ince ayrıntısına kadar vakıf olduğu anlaşılmaktadır. Kanaatimizce bu kişinin hem sözleri hem de muarızlarıyla mücadele yöntemi peygamberlerin mücadele tarzına benzemektedir. Kavminin ilâhî çağrıya menfi karşılık vermesi neticesinde önceki kavimlerin başına gelen belâ ve musibetlerin bir benzerinin onların da başına geleceğini haber vermektedir. Kavmini davet ettiği hakikatler ile kavminin onu davet ettiği inanç sistemlerini karşılaştırarak muhataplarına doğru yolu göstermeye çalıştığı anlaşılmaktadır. Neticede hiçbir baskıya boyun eğmeyip imanını açığa vurduğu ve Hz. Musa ile beraber düşmanlarla mücadele ettiği görülmektedir. Biz bu çalışmamızda düşmanlarının hilelerinden kurtulan bu şahsiyetin tebliğ mücadelesini Kur’ân âyetleri ışığında irdelemeye gayret göstereceğiz. Anahtar Kelimeler: Tefsir, Hz. Musa, Mümin Şahıs, Firavun, Çağrı.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

27

yoldaş, mehmet hanifi, and Mehmet KUBAT. "İbâdiyye'nin Hz. Ali Dönemi Olaylarına Dair Görüş ve Eleştirileri*." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 6, no. 1 (2025): 44–67. https://doi.org/10.5281/zenodo.14959815.

Full text

Abstract:

İbâdiyye, İslam tarihi içerisinde erken sayılabilecek bir dönemde teşekkül eden ilk İslam mezheplerindendir. Hz. Ali dönemi siyasî olayları sonucu ortaya çıkan Muhakkime-i Ulâ’nın devamı olarak kendilerini nitelendiren İbâdîler, Basra şehrinin politize olmuş ortamında mezhepleşme sürecini devam ettirmişlerdir. Dönemin siyasi olayları ve bu olaylar nedeniyle tartışılan dini konular İslam toplumunun öncelikli gündem maddelerinin başında gelmektedir. Böyle bir dönemde İbâdîyye de Basra şehri ve içinde yaşadıkları toplumun siyasi ve dinî atmosferi gereği birçok konu hakkında görüş ve eleştiriler ortaya koymuştur. Bu konuların başında Hz. Ali dönemi olayları ve bu olaylar nedeniyle tartışılan dinî meseleler gelmektedir. İbâdiyye, Ehl-i sünnet’e göre Hz. Ali dönemi olaylarını farklı zaviyeden değerlendirmekte ve bazı olaylarda Hz. Ali’nin haklı bazı olaylarda ise haksız olduğunu dile getirmektedir. Makalemizde İslam tarihinde yaşanmış ve kendisinden sonra tarihin akışına yön vermiş olan Hz. Ali dönemi olaylarına dair İbâdîlerin görüş ve eleştirilerini incelemeye ve yaptıkları değerlendirmeleri ortaya koymaya gayret edeceğiz. Çalışmamızda ele aldığımız İbadi müelliflerin ve âlimlerinin Hz. Ali dönemi olaylarına dair görüşlerinin ve değerlendirmelerinin tetkik edilmesi ve anlaşılması İbâdiyye mezhebini tanımaya, tanımlamaya ve anlamaya ciddi katkılarda bulunacağını düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: İbâdiyye, Hz. Ali, Cemel Vak‘ası, Sıffîn Savaşı, Tahkîm Hadisesi, Nehrevan Savaşı.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

28

Bozdemir, Hatice Rahime, and Ali Rıza Gül. "Elçi İsa'dan Tanrı İsa'ya: Kur'ân-ı Kerim ve Kitâb-ı Mukaddes Işığında Bir İnceleme." Uluslararası Dorlion Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (DASAD) 1, no. 2 (2023): 277–93. https://doi.org/10.5281/zenodo.10321491.

Full text

Abstract:

Kutsal Kitap'ta ve Kur'ân-ı Kerim'de benzer mesajlar, ortak isimler ve kavramlar bulunmaktadır. Onun dininin kendi perspektifiyle ayrıntılarına ilişkin bu kavram ve isimlere yüklenen anlamlarda ciddi boyutlarda farklılaşmalar görülür. Konu Hz. İsa ise tanrı ve peygamberlik tasavvurları karşı karşıya gelmekte hatta tamamen sınırsız inanç ve kabuller bulunmaktadır. Makalenin düzenli amacı, dinî terminolojide yerleşmiş olan teslis inancını Kitâb-ı Mukaddes ve Kur'ân-ı Kerim metinleri üzerinden irdelemek ve teslise sütünü herhangi bir bulgunun olmadığını açık ve net bir şekilde ortaya koymaktır. Çalışmamızda Kur'ân-ı Kerim ve kanonik İnciller'i temel dönemde ilk dönemde Kur'ân tefsirlerinden ve Kitâb-ı Mukaddes'in diğer sürelerden de faydalandık. Bununla beraber günümüzde teslis anlayışının çerçeveleri Hz. İsa algısının gelmiş olduğu noktayı netleştirmek yerine, Hıristiyan mezheplerinin Türkiye'deki önde gelen gelen bazı din adamları ile teslis ve Hz. İsa hakkında toplantılar yaptık ve bakımlarla ilgili değerlendirmelerde bulunduk. Yaptığımız araştırmanın sonucu Kitâb-ı Mukaddes'in hiçbir yerinde testlis inancının açık bir biçimsel varlığı, Hz. İsa'nın, üçlü tanrı inancının bir parçası olarak sürdürülmesinin Hıristiyanlık içerisinde takip edilmesiyle, Kur'ân'da da bu inancın eleştirildiği kanaatine ulaşıldı. Anahtar Kelimeler: Tefsir, İsa, Havariler, İlk Dönem Hıristiyanlığı, Teslis.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

29

Vahib, Muhammad, and Doç Dr Salih Yalın. "Maverdî’nin Düşüncesinde Devlet ve Siyaset." Diwan 5, no. 2 (2024): 253–92. http://dx.doi.org/10.69892/diwan.5212.

Full text

Abstract:

Özet: Maverdî (ö. 450/1058) IV/X. asırda yaşamış bir İslâm düşünürü olarak muhtelif alanlarda pek çok eser kaleme almıştır. Ancak teliflerinin birçoğu günümüze kadar ulaşmamıştır. Onun yazılarından bir kısmının devlet, siyaset ve felsefe ile ilgili olduğu söylenebilir. Maverdî, birçok eserinde kendinden önce gelen fikir ve düşünce birikiminden büyük ölçüde yararlanmıştır. O, her şeyden önce Hz. Peygamber'in uygulamalarını, hulefâ-yı râşidîn'in devlet ve siyasetle ilgili düşüncelerinden ve birikimlerinden yararlanmıştır. Ayrıca, selef-i sâlihîn âlimlerinin ve sonraki düşünürlerin fikirlerinden ve birikimlerinden de yararlanmıştır. Ona göre, her devlet bir toplum üzerine inşa edilir ve devleti yönetenler ise toplumun din, mezhep, kültür gibi yapılarına uygun bir siyaset politikası düzenlemelidir. Toplumu yöneten devlet başkanı ve siyasetçilerin birtakım vasıflara sahip olması gerekir ve bu yöneticiler güttükleri siyaset ve uygulamalarla halkın dikkatini çekmelidirler. Bu çerçevede, Maverdî'nin eserleri, İslâm düşüncesinin ve siyasî teorilerinin gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Onun eserlerinde, İslâm'ın siyasî ilkeleri ve devlet yönetimi hakkındaki görüşleri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu makalede Maverdî’nin düşüncesinde devlet ve siyaset; devletin ihtiyaçları, yöneticileri, yönetim tarzı gibi hususlar incelenecektir. Anahtar Kelimeler: İslam Felsefesi, Maverdî, Düşünce, Devlet, Siyaset, Yönetici.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

30

Vahib, Muhammad, and Doç Dr Salih Yalın. "Maverdî’nin Düşüncesinde Devlet ve Siyaset." Diwan 5, no. 2 (2024): 253–92. http://dx.doi.org/10.69892/diwan.5214.

Full text

Abstract:

Özet: Maverdî (ö. 450/1058) IV/X. asırda yaşamış bir İslâm düşünürü olarak muhtelif alanlarda pek çok eser kaleme almıştır. Ancak teliflerinin birçoğu günümüze kadar ulaşmamıştır. Onun yazılarından bir kısmının devlet, siyaset ve felsefe ile ilgili olduğu söylenebilir. Maverdî, birçok eserinde kendinden önce gelen fikir ve düşünce birikiminden büyük ölçüde yararlanmıştır. O, her şeyden önce Hz. Peygamber'in uygulamalarını, hulefâ-yı râşidîn'in devlet ve siyasetle ilgili düşüncelerinden ve birikimlerinden yararlanmıştır. Ayrıca, selef-i sâlihîn âlimlerinin ve sonraki düşünürlerin fikirlerinden ve birikimlerinden de yararlanmıştır. Ona göre, her devlet bir toplum üzerine inşa edilir ve devleti yönetenler ise toplumun din, mezhep, kültür gibi yapılarına uygun bir siyaset politikası düzenlemelidir. Toplumu yöneten devlet başkanı ve siyasetçilerin birtakım vasıflara sahip olması gerekir ve bu yöneticiler güttükleri siyaset ve uygulamalarla halkın dikkatini çekmelidirler. Bu çerçevede, Maverdî'nin eserleri, İslâm düşüncesinin ve siyasî teorilerinin gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Onun eserlerinde, İslâm'ın siyasî ilkeleri ve devlet yönetimi hakkındaki görüşleri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu makalede Maverdî’nin düşüncesinde devlet ve siyaset; devletin ihtiyaçları, yöneticileri, yönetim tarzı gibi hususlar incelenecektir. Anahtar Kelimeler: İslam Felsefesi, Maverdî, Düşünce, Devlet, Siyaset, Yönetici.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

31

Cüneyt, Altan Altay, Tınkılıç İrem, Özdemir Rümeysa, and Yağmur Garip Elif. "Menkıbelerle Yapılan Söyleşilerin Lise Öğrencilerin Esnek Dayanıklılık Düzeylerine ve Sınavda Kopya Çekme Eğilimlerine Olan Etkisinin İncelenmesi." SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL 10, no. 10 (2024): 1705–11. https://doi.org/10.5281/zenodo.13990426.

Full text

Abstract:

Hayatlarıyla insanlara rehberlik eden peygamberlerin menkıbeleri insanların doğru yolu bulmasında,  sosyal hayatın normlarının dikkate alınmasında, ahlaki ilkelere bağlılıkta yol gösterici olmuştur. Özellikle son yıllarda toplumlarda yaşanan yozlaşmalar doğruluk ve dürüstlük anlayışına nüfuz eden sıradanlaşan yanlışlar bu ihtiyacı giderek daha belirgin kılmıştır. Geçmişte yaşanan hadiselerde peygamberlerin inançlarındaki kararlılık,  yapılan sıkıntılara karşı verdikleri mücadeleler insanlığa rehber olmuştur. Rol model almada etkili olan bu yaklaşımların öğrenciler tarafından da fark edilmesi önemli bir değerdir. Bu sebeple araştırmada, peygamberlerin yaşamlarındaki doğruluk ve dürüstlükten taviz vermeyen yaşantılarını konu edinen menkıbeler referans alınmıştır. Söyleşilerle haftalık periyotlarda yapılan uygulamaların öğrencilerin esnek dayanıklılık düzeylerine ve kopya çekme davranışlarına etkisi incelenmiştir.  Farklı sınıf düzeylerinden 205 öğrenci grubuna uygulanan anket sonucunda 22 kişilik homojen puan dağılımına sahip katılımcı bir deney grubu oluşturularak argümantasyon temelli tartışmalarla peygamberlerin esnek dayanıklılıkları incelenmiş 8 hafta süren uygulama sürecinde her hafta bir peygamberin hayatı araştırılmıştır. İstatiksel anlamda bağımlı ve bağımsız gruplar t -Testinin kullanıldığı yarı yapılandırılmış görüşmelerle desteklenen araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırma sonucunda nicel ve nitel verilerin birbirini desteklediği, öğrencilerin esnek dayanıklılık düzeylerinde anlamlı yükselişlerin belirlendiği, ayrıca kopya çekme eğilimlerinde düşüşlerin tespit edildiği görülmüştür.  Anahtar Kelimeler: Rol model, Peygamber hayatları, Kopya çekme , Esnek dayanıklılık

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

32

Mazlumi, Farbod. "İmâmiyye Şîasında Tesbihin Manası ve Tarihi." Edeb Erkan, no. 5 (May 20, 2024): 159–76. http://dx.doi.org/10.59402/ee005202408.

Full text

Abstract:

Zikir, geçmişten günümüzde yaygın olarak gerçekleştirilen önemli dini pratiklerden birisidir. İslam dininin ortaya çıkışından itibaren özellikle namazdan sonra Allah’a zikirde bulunma hususunda Hz. Muhammed, ashap ve din alimleri tarafından çeşitli tavsiyeler ve rivayetler görülmektedir. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’de de pek çok yerde kâinattaki bütün varlıkların Allah’ı tesbih ettiklerine dair ayetler bulunmaktadır. Tesbih, insanlık tarihi kadar eski olup zinet eşyası gibi başka farklı amaçlar için de kullanılmıştır. Tesbih zamanla farklı dinlerde dua eşyası olarak yerini almış olup İslam tarihinin ilk yıllarında zikir sayım aracı olarak kullanılmıştır. Müslümanların dini ve kültürel hayatlarının ayrılmaz parçası mahiyetini alarak farklı mezhep mensupları arasında benimsenmiştir. Bu benimseme sonucunda farklı İslami mezhepler kendi çerçevelerince tesbih kültürü ve kullanımına anlamlar yüklemişlerdir. Çalışmamız Şîa-İmâmiyye mezhebi mensupları arasında özel bir yeri olan “Türbet Tesbihi”ni ele almaktadır. Kutsal kabul edilen mezarların veya türbelerin civarında bulunan topraklardan üretilen Türbet Tesbihleri, manevi bir bağ kurma ve dua etme amacıyla genellikle İmâmiyye mensupları tarafından kullanılmaktadır. Bu tesbihler, mezar ziyaretlerinin ve ruhsal bağların bir parçası olarak kabul edilir. Genellikle o bölgedeki yerel geleneklere ve kültüre bağlı olarak farklı tasarımlar, boncuklar veya taşlar içerebilir. Araştırmamızda öncelikle tesbihin bir nesne olarak nereden neşet ettiği ardından İslam kültürüne nasıl ve ne zaman dâhil olup yaygınlaştığını ve son olarak tesbihin İmâmiyye geleneğindeki yeri, manası ile bu mezhebe özel olan Türbet Tesbihi hakkında malumat verilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Zikir, Tesbih, Şîa Mezhebi, İmâmiyye, Türbet Tesbihi.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

33

Korkmaz, Sabır, and Adnan Adıgüzel. "Mısır'dan Dünyaya Bakmak: İbn Abdülhakem ve Fütûhu Mısr Adlı Eseri." Uluslararası Dorlion Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (DASAD) 1, no. 2 (2023): 156–75. https://doi.org/10.5281/zenodo.10433027.

Full text

Abstract:

Mısır, Mağrib ve Endülüs tarihi hakkında bilinen en eski eser, İbn Abdülhakem'in Fütûhu Mısr ve ahbâruhâ adlı eseridir. Eser bu özelliğinden dolayı kendisinden sonra gelen müellifler için vazgeçilmez bir kaynak olmuştur. Bu, müellifin hayatı hakkında bilgi verilmeye çalışılmış, eserin okunarak okunmasıyla başta üslup ve içerik olmak üzere farklı yönlerden değerlendirilmesi ve tanıtılması akımıdır. Yine de müellifin naklettiği bilgi kaynakları ve sonraki dönemde onu kaynak olarak kullanan, ona atıflarda bulunan diğer müellifler tespit edilmemeye devam ediyor. Yöntem olarak öncelikle eserin farklı nüshaları incelenerek içerik tespit edilmiştir. Daha sonra müellifin izlenmesi tarih yöntemi, rivayetleri ifade tarzı, kullanılan dil ve uslup gibi konular ele alınmıştır. Bunun yanında eserin çeşitli yönlerden değerlendirilmesi, önemi ortaya çıkmaya ortaya çıkıyor. Sonuçta Fütûhu Mısr ve ahbâruhâ adlı eserin Müslüman tarih yazıcılarının genel yöntem çerçevesi Hz. Âdem'den başlatılmış, Mısır merkezli yerel tarih eseri olarak hazırlanmış olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında eserde satır aralarında başka şeyler bulamayacağımız orijinal ve ilginç ayrıntılı bilgiler yer verilmiş, özellikle Mısır, Mağrib, Endülüs'ün fetih süreci ve Berberîler hakkında önemli ayrıntılar aktarılmıştı. Eser, kendisinden sonraki müellifler için önemli bir kaynak olmuştur. Anahtar Kelimeler: İslam Tarihi, İbn Abdülhakem, Fütûh, Mısır, Tarih, Mağrib, Endülüs

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

34

DİNÇER, Ferit. "Şiirde İllâ Edâtı İle Yapılan İstisnânın Çeşit ve Örnekleri." GENÇ MÜTEFEKKİRLER DERGİSİ 5, no. 3 (2024): 709–26. https://doi.org/10.5281/zenodo.13747426.

Full text

Abstract:

Arap dili ve edebiyatında şiir ve şairlik, gerek cahiliye dönemi diye adlandırılan ve İslamiyet’ten önceki zaman dilimini kapsayan dönemde olsun, gerekse İslâm’ın zuhurundan günümüze kadarki zaman dilimini kapsayan ve genel itibari ile İslâmî dönem diye adlandırılan dönemde olsun, ehemmiyeti haiz konular arasında yerini korumuştur. Zira insanlığa her iki cihanın saadet ve bahtiyarlık yolunu gösteren ve sırati’l-mustakime yönlendiren, semâvî kitapların sonuncusu olan Kur’ân-ı Kerîm Arap dili ile peygamberlerin sonuncusu olan Hz. Muhammed’e (s.a.v.) nazil olmuştur. Bu nedenle Kur’ân’ı gerektiği gibi anlayıp istifâde edebilmek için Arap dilinin inceliklerini bilmek gerekmektedir. Söz konusu incelikleri bilmenin en önemli yollarında birisi, belki en önemlisi kadîm ve hadîs olmak üzere Arap edebiyatının vaz geçilmez bir unsuru olan şiirleri bilmek ve anlamakla mümkündür. Diğer taraftan Arap dilinin bir alt bölümü olan nahiv ilminde, önemli bir yeri olan istisnâ da önemsenmesi gereken bir konudur. Bu nedenle bu kısa çalışmada şiirde illâ edâtı ile yapılan istisnâ ve çeşitleri üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda, cahilî, muhadram ve İslamî şairlerin şiirlerinden, illâ edâtı ile yapılan istisnâ ve çeşitleri ile ilgili örnekler eşliğinde konu hakkında bilgi paylaşımı yapılacak ve örnek şiirler yoruma tabi tutulacaktır. Anahtar Kelimeler: Arap dili, Şair, Şiir, İstisnâ, İllâ Edâtı.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

35

Akarsu, Murat. "HZ. ALİ DÖNEMİ'NDE MEYDANA GELEN HADİSELERDE KÛFE, BASRA VE MISIR VİLAYETLERİNİN ROLÜ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." Dicle İlahiyat Dergisi XIX, no. 2 (2019): 95–106. https://doi.org/10.5281/zenodo.3402656.

Full text

Abstract:

Özet Hz. Ömer döneminde Arabistan’ın kuzeyinde gerçekleştirilen fetihlerin uzak oluşu ve asker ihtiyacını karşılamada zorluk yaşanması üzerine garnizon vazifesi görmesi amacıyla Kûfe ve Basra şehirleri kurulmuştu. Şehirlere bölgeye yakın yerleşim birimlerinde yaşayan Araplar, güneyden gelen Araplar ile fethedilen bölgelerden gelen halklar birlikte iskân ettirilmişti. Bunun yanında Hz. Osman döneminden itibaren bazı sahabe de bu şehirlere göç etmiş ve buralarda toprak sahibi olmuşlardı. Öte yandan yine Hz. Ömer döneminde fethedilen verimli Nil topraklarına sahip Mısır bölgesi de Hz. Osman döneminde hem merkezi hem de yerel yönetime isyanın merkezlerinden biri olurken, Hz. Ali Dönemi nde de hilafet savaşına girişen Muaviye’nin merkezi idare ile savaşında, valiler üzerinde huzursuzluk yarattığı bir şehir haline gelmiştir. Sözü edilen üç şehir de sonradan idareye katılan yerleşim yerleridir. Basra ve Kûfe’nin çok farklı etnik yapıyı içinde barındırması, Mısır’ın da merkeze hayli uzak oluşu merkezi idareye karşı olanların bu bölgelerde harekete geçmesine sebep olmuştur. Cemel Savaşı’nın Basra’da yapılması, Hz. Ali’yi destekleyen grubun liderlerinin Kûfeli oluşu ve onların telkinleri sonucu halifenin başkenti Kûfe’ye taşıması Hz. Ali’nin yönetimine zarar vermiştir. Buna ilave olarak Muaviye’nin halifeliği ele geçirebilmek için eski Vali Amr b. el-Âs ile üzerinde değişik kurgular yaptığı Mısır, Muaviye’nin Hz. Ali ile giriştiği hilafet savaşında Hz. Ali’nin hilafeti kaybetmesine neden olan şehirlerden bir diğeridir. Abstract During the period of Caliph Umar, Kufa and Basra cities were established in order to serve as garrisons due to the distant conquests in the north and the difficulty of meeting the needs of the soldiers. The cities of Kufa and Basra were inhabited by the Arabs living in the vicinity of these cities, the southern Arabs and the people in the conquered regions. However, since the time of Uthman, some of the companions also migrated to these cities and became landowners. On the other hand, the fertile Egypt lands that was conquered during Umar’s period became a center for the rebellion against both central and local administrations in Uthman’s period, while it was a city where Muawiya used to create discomfort upon governor’s during his caliphate war with ʿAlī. All three cities that have mentioned above, joined to the central administiration. The fact that Basra and Kufa embraced many different ethnic structures, and the fact that Egypt was quite far from the center, caused oppositions to the central administration by the people that were against it. Moreover, the fact that the Jamal War was in Basra and the fact that the supporters of ʿAlī were from Kufa, and their suggestions led the relocation of the capital to Kufe, where it harmed ʿAlī’s Caliphacy badly. In addition to this, the Egypth, where Muawiya was planning to take over the caliphacy with the old governor Amr b.al-‘Âs, was one of the cities that caused ʿAlī to lost the Caliphacy war.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

36

Reşat, Ahmet AĞAOĞLU. "Bir İlim Merkezi Olarak Tiflis ve Tiflisli Muhaddisler / Tbilisi as A Center of Science and Hadith Scholars of Tbilisi." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / Journal of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Theology 6, no. 11 (2019): 159–84. https://doi.org/10.5281/zenodo.3451378.

Full text

Abstract:

Bir İlim Merkezi Olarak Tiflis ve Tiflisli Muhaddisler Öz  Günümüzde Kafkasya bölgesinin ekonomik, ticarî, kültürel ve birçok yönden önemli merkezlerinden birisi olan Tiflis, Hz. Ömer döneminde fethedilerek İslâm devletinin topraklarına katılmıştır. Fethedildikten sonra İslâm medeniyetinin önemli merkezlerinden biri haline gelen Tiflis, aynı zamanda bir ilim merkezi olarak kabul görmüştür. Tiflis’in önemi, sadece bölgesel kalmamış, İslâm dünyasının her tarafından buraya sürekli ilgi olmuştur. Burada yetişen birçok ilim adamı İslâm dünyasının diğer ilim merkezlerine giderek ilmî faaliyetlerini sürdürmeyi tercih etmişlerdir. Bunlara karşılık, değişik bölgelerden birçok ilim adamı ise yine ilim amacıyla Tiflis’e yerleşmişlerdir. Genelde Ehl-i Sünnet’e mensup ulemanın yaşadığı Tiflis’te zaman zaman İran etkisinden dolayı İmamiyye etkisi de görülmüş ve onlara bağlı birçok ulema yetişmiştir.   Anahtar Kelimeler: İslâm, Tiflis, Âlim, Ehl-i Sünnet, İmamiyye   Tbilisi as A Center of Science and Hadith Scholars of Tbilisi Abstract  Nowadays, Tbilisi, which is one of the important economic, commercial, cultural and many other important centers of the Caucasus region, was conquered very soon after the birth of Islam and joined to the Islamic lands. After its conquest, Tbilisi became one of the important centers of Islamic civilization. The importance of Tbilisi is not only regional, but it has been a constant interest from all over the Islamic world. As a matter of fact, many scholars who grew up in Tbilisi preferred to continue their scientific activities there, while other scholars came to Tbilisi for the same purposes. In Tbilisi, where the ulama of the Ahl Sunnah usually lived and worked, Imamiyah effect was also observed due to Iranian influence, and as a result, many scholars of this sect were raised in the region. Key Words: Islam, Tbilisi, Scholar, Ahl Sunnah, Imamiyah.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

37

Çaça, Muhammet, and Yağcıoğlu Songül Aydın. "Vesîletü'n-Necât'tan Taş Baskı Metinlere: Mevlid Metinlerinde Muhteva." Eğitim Dil ve Edebiyat Dergisi, no. 6 (June 3, 2025): 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.15587568.

Full text

Abstract:

ÖZ Mevlid, kelime anlamı olarak doğum, Hz. Muhammed’in doğumu, Hz. Muhammed’in doğum yeri anlamlarına gelir. Edebî bir tür olarak Hz. Muhammed’e duyulan saygıyı, sevgiyi dile getirmek, onu hatırlatmaktır. Vesîletü’n-Necât, mevlid türüne ait Türk edebiyatındaki en bilindik eserdir. Türe ait birçok eseri etkilemiştir. Ayrıca halk arasında, devlet erkanında özel günlerde ve törenlerde okunmuştur. Bu yönüyle Türkçe yazılmış dinî eserler arasında da önemli bir yere sahiptir. Eserin bilinirliği ve yaygınlığı onun birçok nüshasının oluşmasını sağlamıştır. Bu nüshalardan biri de XIX. yüzyılda ortaya çıkarılan taş baskılardır. Bu çalışmada, taş baskı mevlid metinleri içerdikleri konular yönüyle incelenmiştir. Vesîletü’n-Necât’ın XV-XIX. yüzyıllar arasındaki nüshalarının zamana göre muhtevasının nasıl şekillendiği, metinlerin son haliyle genel çerçevesinin belli olduğu taş baskı mevlid metinlerinin konuları karşılaştırmalı şekilde ele alınmıştır. Taş baskı mevlid metinlerinin Vesîletü’n-Necât’a benzerliğini gösterme adına tablo hazırlanmıştır. Taş baskı mevlid metinlerini muhteva yönüyle yansıtabilecek olan Nafiz Paşa Koleksiyonu 1213 numaralı taş baskı metin ile Vesîletü’n-Necât’ta yer alan bölümlerin başlıkları tablo ile verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mevlid, Vesîletü’n-Necât, Taş Baskı ABSTRACT The term Mawlid refers to "birth" in its literal sense and specifically denotes the birth and birthplace of the Prophet Muhammad. As a literary genre, it expresses reverence and love for the Prophet and serves as a reminder of his legacy. Vasîlatu’n-Nejât is the most renowned work of this genre in Turkish literature and has significantly influenced many subsequent texts. It has been traditionally recited on special occasions and ceremonies, both among the public and within state institutions. Due to its prominence, the work has been reproduced in numerous manuscripts, including lithographed editions that emerged in the 19th century. This study examines lithographed Mawlid texts in terms of their thematic content. It explores how the content of Vasîlatu’n-Nejât manuscripts evolved from the 15th to the 19th century and offers a comparative analysis of the themes found in these later lithographed versions, which represent the genre’s stabilized form. A table has been prepared to illustrate the thematic parallels between the lithographed Mawlids and Vasîlatu’n-Nejât. The lithographed copy numbered 1213 from the Nafiz Pasha Collection has been used to represent the thematic content of the lithographed texts, and its section titles are presented in comparison with those in Vasîlatu’n-Nejât. Keywords: Mawlid, Vasîlatu’n-Nejât, Lithographed Texts

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

38

Çaça, Muhammet, and Yağcıoğlu Songül Aydın. "Vesîletü'n-Necât'tan Taş Baskı Metinlere: Mevlid Metinlerinde Muhteva." Eğitim Dil ve Edebiyat Dergisi, no. 6 (June 6, 2025): 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.15610315.

Full text

Abstract:

ÖZ Mevlid, kelime anlamı olarak doğum, Hz. Muhammed’in doğumu, Hz. Muhammed’in doğum yeri anlamlarına gelir. Edebî bir tür olarak Hz. Muhammed’e duyulan saygıyı, sevgiyi dile getirmek, onu hatırlatmaktır. Vesîletü’n-Necât, mevlid türüne ait Türk edebiyatındaki en bilindik eserdir. Türe ait birçok eseri etkilemiştir. Ayrıca halk arasında, devlet erkanında özel günlerde ve törenlerde okunmuştur. Bu yönüyle Türkçe yazılmış dinî eserler arasında da önemli bir yere sahiptir. Eserin bilinirliği ve yaygınlığı onun birçok nüshasının oluşmasını sağlamıştır. Bu nüshalardan biri de XIX. yüzyılda ortaya çıkarılan taş baskılardır. Bu çalışmada, taş baskı mevlid metinleri içerdikleri konular yönüyle incelenmiştir. Vesîletü’n-Necât’ın XV-XIX. yüzyıllar arasındaki nüshalarının zamana göre muhtevasının nasıl şekillendiği, metinlerin son haliyle genel çerçevesinin belli olduğu taş baskı mevlid metinlerinin konuları karşılaştırmalı şekilde ele alınmıştır. Taş baskı mevlid metinlerinin Vesîletü’n-Necât’a benzerliğini gösterme adına tablo hazırlanmıştır. Taş baskı mevlid metinlerini muhteva yönüyle yansıtabilecek olan Nafiz Paşa Koleksiyonu 1213 numaralı taş baskı metin ile Vesîletü’n-Necât’ta yer alan bölümlerin başlıkları tablo ile verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mevlid, Vesîletü’n-Necât, Taş Baskı   ABSTRACT The term Mawlid refers to "birth" in its literal sense and specifically denotes the birth and birthplace of the Prophet Muhammad. As a literary genre, it expresses reverence and love for the Prophet and serves as a reminder of his legacy. Vasîlatu’n-Nejât is the most renowned work of this genre in Turkish literature and has significantly influenced many subsequent texts. It has been traditionally recited on special occasions and ceremonies, both among the public and within state institutions. Due to its prominence, the work has been reproduced in numerous manuscripts, including lithographed editions that emerged in the 19th century. This study examines lithographed Mawlid texts in terms of their thematic content. It explores how the content of Vasîlatu’n-Nejât manuscripts evolved from the 15th to the 19th century and offers a comparative analysis of the themes found in these later lithographed versions, which represent the genre’s stabilized form. A table has been prepared to illustrate the thematic parallels between the lithographed Mawlids and Vasîlatu’n-Nejât. The lithographed copy numbered 1213 from the Nafiz Pasha Collection has been used to represent the thematic content of the lithographed texts, and its section titles are presented in comparison with those in Vasîlatu’n-Nejât. Keywords: Mawlid, Vasîlatu’n-Nejât, Lithographed Texts

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

39

Ceylan, Mehmet Nezir. "Şâfiî Usûlcülerin Mütevâtir Haberlere Bakışı." Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 1, no. 1 (2023): 27–40. https://doi.org/10.5281/zenodo.10416560.

Full text

Abstract:

İslamî ilimlerin temel iki kaynağı olan Kitap ve Sünnetin nakle dayanması ve aktarımlarında mutlak kesinliğe duyulan ihtiyaç, özellikle mütevâtir haber konusunu önemli kılmaktadır. Mütevâtir haber, kelam ilminde dinin temel doktrinlerini oluşturan, özellikle de Hz. Muhammed'in peygamberliğini ispatlamada önemli bir role sahip bir kavram olarak ele alınmıştır. Ancak, ibadet ve muamelat gibi Müslüman bireyin pratik hayattaki eylemlerini konu edinen fıkıh ilmi için bir haberle amel edilebilmesi için kesin bilgiyle beraber aynı zamanda güçlü zannın yeterli kabul edildiği bir anlayış hâkimdir. Bu bağlamda, fıkıh usûlcüleri, teknik anlamda mantık bakımından kuşkuya yer vermeyen  mütevâtir haberin tanımına sadık kalmış olsalar da, haberin nakli konusunda bu tanımın dışına çıkarak özgün bir yaklaşım ve metodoloji geliştirmişlerdir. Bu çalışmada, Şâfiî usûlcülerin mütevâtir haber anlayışları ele alınmıştır. Şâfiî usûlcüleri ile hadisçiler arasında bu kavramın farklı algılanması çalışmanın önemli bir yönünü oluşturmaktadır. Hadisçiler mütevâtir haber için genellikle isnada vurgu yaparken, fıkıh usûlcüleri bu konuda isnada vurgu yapmamışlardır. Bu durum, usûlcülerin mütevâtir haberde isnada dayalı kısmını göz ardı ettikleri şeklinde bir değerlendirmeye yol açmıştır. Ancak, mesele detaylı bir şekilde incelendiğinde, hadisçilerin meslekleri gereği isnadın önemini vurguladıkları ve mütevâtir habere dikkat çektikleri anlaşılacaktır. Usûlcüler ise haberi doğrudan inceleyerek senede vurgu yapmamışlardır. Bu çalışma, Şâfiî usûl bilginlerininmütevâtir haberlere yaklaşımlarını incelemektedir. İncelenen konular arasında mütevâtir haberlerde sayı, bilgi değeri ve bu tür haberlerin gerektirdiği bilginin mâhiyeti gibi konular bulunmaktadır. Şâfiî usûlcülerinin, diğer mezhep usûlcülerinin perspektifleri de gerekli görüldüğünde karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmıştır. Bu çerçevede, mütevâtir haber konusundaki Şâfiî usûlcülerin görüşleri ana hatlarıyla analiz edilmişve elde edilen bulgular doğrultusunda çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışma hem Şâfiî mezhebinin mütevâtir haber anlayışını ortaya koymak hem de literatüre katkıda bulunmak amacıyla yazılmıştır. Anahtar Kelimeler: Fıkıh usûlü, Şâfiî, Mütevâtir haber,  Âhâd haber.   Öne Çıkanlar ·         Hadisçiler, mütevâtir haberde senede vurgu yaparken, Şâfiî usûlcüler ve diğer mezhep usûlcüleri, haberin süregelen bir şekilde aktarılmasını (âdet-i muttaride) önemli görmüşlerdir. ·         Genel olarak mütevâtir haberin kesin bilgi gerektirdiği kabul görmüştür. ·         Genel olarak Şâfiî usûlcüler, bu bilginin zarurî olduğunu ifade etmişlerdir. Amidî ise bu iki görüşün yanlışlanabileceğini düşünerek vakf prensibini benimsemiştir. ·         Çalışmada öne çıkan bir diğer bulgu, haberi aktaranlarda İslam şartının Şâfiî usûlcüler tarafından gerekli görülmemesi olmuştur. ·         Mâverdî'nin, mütevâtir haberi konum olarak müstefîz haberin başlığı altında konumlandırması, çalışma açısından önemli bir bulgu olarak öne çıkmıştır.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

40

Akkaya, Fatih, and Ömer Müftüoğlu. "Kırâat İlminin Eskişehir'deki Son Yarım Yüzyılına Şahitlik: Kurrâ Hafız Yaşar Tekeli." Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 2, no. 1 (2025): 1–18. https://doi.org/10.5281/zenodo.14875667.

Full text

Abstract:

Soyut Kırâat farklılıklarının öğretilmesi faaliyetleri Hz. Peygamber'in vefatından sonraki süreçte başlamış ve bugüne kadar kesintisiz devam etmiştir. Kırâat eğitiminin devamlılığı ve yaygınlaşması adına kırâat âlimleri tarafından çeşitli eserler yazılmış, kırâat farklılıklarının sistemli ve kolay bir şekilde öğretilmesi için bazı metotlar geliştirilmiştir. Kırâat eğitimi faaliyetlerine talebin artması sonucunda medeniyetimizde bu işe özel mekânlar da tahsis edilmiştir. Kırâat eğitimi faaliyetleri Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasını takip eden yıllarda Osmanlı İmparatorluğu Dönemi'ndeki canlılığını kaybederek durma noktasına gelmiştir. 1968 yılında Türkiye'de resmî olarak kırâat eğitimine tekrar başlanmıştır. Eskişehir'deki ilk kırâat eğitimi halkası ise Mehmet Sarıcaoğlu (ö.1997) riyasetinde 1970'te oluşturulmuştur. Eskişehir'de Mehmet Sarıcaoğlu'nun vefatından sonra kırâat eğitimi, öğrencisi Yaşar Tekeli tarafından bugüne kadar sürdürülmüş ve sekiz dönemde toplam yetmiş yedi kişi Tekeli'den icâzet almıştır. Uzun yıllar zor şartlar altında büyük bir özveri ile sürdürülen kırâat faaliyetleri Eskişehir'de Kur'ân ve kırâat kültürünün oluşup yaygınlaşmasına ve bu günlere taşınmasına çok önemli katkı sunmuştur. Böylece Eskişehir, başta Mehmet Sarıcaoğlu ve Yaşar Tekeli olmak üzere kırâat eğitimi faaliyetlerine maddi-manevi destek olanların katkılarıyla Türkiye'de bu alanda öne çıkan şehirlerden birisi olmuştur. Eskişehir'de yarım asırdır sürdürülen kırâat eğitimi faaliyetleri hakkında herhangi bir akademik çalışma ve bilimsel bir yayın yapılmamıştır. Bu sebeple Eskişehir, kırâat eğitimi yönüyle  akademik camiada bilinmemektedir. Bu çalışmanın Eskişehir'de kırâat konusundaki gelişmişliğin bilinirliğine katkı sunması beklenmektedir. Makalede Türkiye'deki kırâat eğitiminin özellikle Eskişehir özelindeki sürecine yarım asra yaklaşan tanıklığıyla damga vuran Yaşar Tekeli ve onun önderliğinde oluşturulan halkalarda yetişen kurrâ hafızlar ilk defa akademik bir titizlikle kayıt altına alınmıştır. Gelecekte kırâat konusuyla ilgili Eskişehir ölçekli yapılacak her türlü araştırmaya bu çalışmanın temel düzeyde kaynaklık etmesi beklenmektedir. Çalışmada, kırâat eğitiminin Eskişehir'deki canlılığı ve bu kurslara katılıp icâzet alanların sayılarının başka illere kıyasla az olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma yapılırken klasik tefsirler, kırâat kitapları ve Eskişehir İl Müftülüğü arşivinden yararlanılmıştır. Yazılı olmayan kısım için mülakat yöntemi kullanılmıştır. Eskişehir'deki kırâat eğitimi faaliyetleri hakkındakibilgiler Yaşar Tekeli ile yapılan mülakat sonucunda elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kırâat Eğitimi, Eskişehir, Mehmet Sarıcaoğlu, Yaşar Tekeli. Vurgular · Anadolu topraklarında kırâat öğretimi yüzyıllardır sürdürülmektedir. Bunun bir parçası olarak yakın geçmişten itibaren Eskişehir'de de kırâat eğitimi yapılmaktadır. · Eskişehir'de kırâat eğitimi faaliyetlerinin temelleri Mehmet Sarıcaoğlu tarafından atılmış olsa da devamlılığı hususunda Yaşar Tekeli'nin gayretleri oldukça önemli olmuştur. · Yaşar Tekeli, Eskişehir'de 1997 yılından günümüze kadar toplamda 66 kurrâ hafız yetiştirmiş olup halihazırda Tekeli riyâsetinde kırâat eğitimi faaliyetleri devam etmektedir. · Eskişehir'de Mehmet Sarıcaoğlu'yla başlayıp Yaşar Tekeli'yle yaklaşık elli yıldır sürdürülen bu çaba, sadece buna şahit olan, katkı veren, hoca-öğrenci olarak içinde olanların bildiği, ilim dünyasının ise üzerinde bir çalışma olmamasından dolayı haberdar olmadığı bir durumdadır. · Yarım asırdır Eskişehir'de devam eden kırâat eğitimi faaliyetlerinin sistemli bir şekilde kayıt altına alınmasının, kırâat ilminin tarihine dair yapılacak çalışmalara yerel ölçekte bir katkı sunması beklenmektedir.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

41

Fatma, Göçmen. "10. Sınıf Seçmeli "Peygamberimizin Hayatı" Dersi Bağlamında Gençlerin Peygamberimizin Ahlaki Vasıflarını Anlamlandırması / Young People's Understanding of the Moral Qualities of Our Prophet, in the Context of the 10th Grade Elective "Life of Our Prophet" Lesson." AKADEMİK-US Artvin Çoruh Üniversitesi İlahiyat Araştırmaları Dergisi 4, no. 1 (2020): 69–102. https://doi.org/10.5281/zenodo.8175761.

Full text

Abstract:

Öz: Bu çalışmada, öğrencilerin Peygamberimiz Hz. Muhammed (sas)’in ahlȃkî vasıflarını nasıl anlamlandırdıkları incelenmiştir. Çalışmanın amacı, “Peygamberimizin Hayatı” dersini seçmeli olarak alan ve Peygamberimizin ahlȃkî vasıflarını öğrenen gençlerin ifadelerinden yola çıkarak, kendi ahlȃkî tutum ve davranışlarında bir değişim meydana gelip gelmediğini ortaya çıkarmak ve bu dersin gençlere ahlȃkî vasıf kazandırmadaki rolüne ilişkin bir değerlendirme yapmaktır. Bu kapsamda çalışmada, ortaöğretim 10. sınıflarda seçmeli olarak okutulan “Peygamberimizin Hayatı dersinin gençlerin ahlȃkî tutum ve davranışları üzerindeki etkisi nedir?” sorusuna cevap aranmıştır. Çalışma, nitel yöntemlerden durum çalışması desenine göre tasarlanmıştır. Çalışmanın örneklemi, Kastamonu Merkez ilçede bulunan Mustafa Kaya Anadolu Lisesi’nde 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılında bu dersi alan 132 öğrenci arasından seçkisiz (random) örnekleme yöntemiyle seçilmiş 40 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada, öğrencilere “Peygamberimizin Ahlȃkî Vasıfları” konusunun kazanımlarıyla ilgili altı adet açık uçlu soru sorulmuş ve öğrencilerin bu sorulara yazılı olarak verdikleri cevaplar analiz edilerek “Gençlerin Peygamberimizin Ahlȃkî Vasıflarını Anlamlandırmasına İlişkin Görüşleri” değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonunda, öğrencilerin “Peygamberimizin Hayatı” dersinde öğrendikleri ahlȃkî vasıfları kendi hayatlarında uygulama çabasında oldukları, kendilerini öz değerlendirmeye tabi tutarak daha önce yaptıkları bazı hataların farkına vardıkları ve bunları bir daha yapmama konusunda çaba sarfettikleri, kişilerarası ilişkilerinde de daha sakin, sabırlı, anlayışlı, yardımsever, merhametli, saygılı ve adil olmaya gayret ettikleri tespit edilmiştir. Öğrencilerin hemen hepsinin daha ahlȃklı davranma, hatalarını tekrarlamama, Peygamberimizin ahlȃkî vasıflarını göz önünde bulundurarak söz, tutum ve davranışlarında daha tutarlı olmaya gayret gösterdikleri ve olumlu ahlȃkî değişim ve gelişim içinde oldukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Peygamberimizin Hayatı, Seçmeli Ders, Ahlȃkî Vasıf, Din Eğitimi, Genç. Young People's Understanding of the Moral Qualities of Our Prophet, in the Context of the 10th Grade Elective “Life of Our Prophet” Lesson Abstract: In this study, how the students made sense of the moral qualities of our Prophet Muhammad (PBUH) was examined. The aim of the study is to reveal whether there is a change in the young people’s moral attitudes and behaviours based on the statements of the young people who have taken this lesson and learned the moral qualities of our Prophet Muhammad, and to make an assessment of the role of this lesson in giving moral qualification to the young people. In the context, in the study “What is the effect of the Life of Our Prophet lesson which is taught electively in the 10th grade, on the moral attitudes and behaviours of young people?” the answer to the question was sought. The study is designed according to the case study pattern of qualitative methods. The sample of the study consists of 40 students selected by random sampling method among 132 students who took this lesson in the 2018- 2019 Academic Year at Mustafa Kaya Anatolian High School in Kastamonu Central district. In the study, six open-ended questions were asked to the students about the achievements of the “Moral Qualifications of our Prophet” and opinions of the students about the “Meaning of the Prophet’s Moral Qualifications” were analyzed by analyzing their written answers to these questions. At the end of the research, it was determined that students were more calm, patient, understanding, helpful, compassionate in their interpersonal relations, where they tried to apply the moral qualifications they learned in the Life of Our Prophet lesson in their own lives, made self-evaluation and made efforts not to make them again and they tried to be respectful and fair. Almost all of the students were observed to act more morally, not to repeat their mistakes, to strive to be more consistent in their words, attitudes, and behaviours, taking into account the moral qualities of our Prophet, and that they had positive moral change and development. Keywords: Life of Our Prophet, Elective Lesson, Moral Qualification, Religious Education, Young.   تلقي الشباب الصفات األخالقية لنبينا )محمد( في سياق الدرس االختياري لحياة نبينا في الصف العاشر الخالصة: في هذه الدراسة ، تم فحص كيفية تلقي الطالب للصفات األخالقية لنبينا محمد )صلى هللا عليه وسلم(. والهدف من الدراسة هو وسلوكياتهم األخالقية بنا وا الصفات األخالقية لنبينا محمد ًء الكشف عما إذا كان هناك تغيير في مواقفهم على أقوال الشباب الذين أخذوا هذا الدرس وتعلم ، وإجراء تقييم لدور هذا الدرس في إكساب المؤهالت األخالقية للشباب. في هذا السياق ، ففي الدراسة ، "ما هي آثار الدرس االختياري لحياة نبينا في الصف العاشر في المواقف والسلوكيات األخالقية للشباب؟" تم البحث عن جواب على هذا السؤال. وقد تم تصميم البحث وفق منهج دراسة الحالة للطرق النوعية. وتتكون عينة الدراسة من ٤٠ طالبًا تم اختيارهم بطريقة أخذ العينات العشوائية من ١٣٢ طالبًا أخذوا هذا الدرس في العام الدراسي -٢٠١٨ ٢٠١٩ في مدرسة مصطفى كايا األناضولية الثانوية في منطقة قسطموني المركزية. في الدراسة تم طرح ستة أسئلة مقالية على الطالب حول إنجازات "المؤهالت المعنوية لنبينا" وآراء الطالب حول "معنى مؤهالت النبي المعنوية" تم تحليلها من خالل تحليل إجاباتهم المكتوبة على هذه األسئلة. في نهاية البحث ، تم التوصل إلى أن الطالب كانوا أكثر هدو ًء تطبيق المؤهالت األخالقية ا وصب ًرا وفهًما وتعاونا وعاطفة في عالقاتهم الشخصية ، حيث حاولوا التي تعلموها في درس حياة النبي في حياتهم الخاصة، قاموا بالتقييم الذاتي وبذلوا جهودًا كي ال يكرروا أخطائهم مرة أخرى وحاولوا أن يكونوا محترمين ا في كلماتهم وعادلين. لوحظ أن جميع الطالب تقريبًا يتصرفون بشكل أخالقي أكثر ، وال يكرروا أخطاءهم ، ويسعون جاهدين ليكونوا أكثر اتساقً ومواقفهم وسلوكهم ، مع مراعاة الصفات األخالقية لنبينا ، وأن لديهم تغي ًرا وتطورا أخالقًيا إيجابيًا. .لكلمات المفتاحية: حياة نبينا ، الدرس االختياري ، الصفة األخالقية ، التربية الدينية ، الشباب

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

42

İbrahim, Bayraktar. "MÜSTEŞRİKLER VE HZ. PEYGAMBER'E BAKIŞLARI." June 30, 2004. https://doi.org/10.5281/zenodo.3377528.

Full text

Abstract:

Büyük çogunluğu Ehl-i Kitap’tan (Yahudi ve Hristiyan) olan ve Doğu milletlerinin her türlü yazılı edebî (tarihî, dinî, kültürel) eserlerini inceleyen Batı’lı bilginlere müsteşrik ismi verilmistir. Bu çalışmada önce, Hz. Peygamber’in, her yönüyle büyük bir insan, bir lider, doğruluk ve merhamet timsali olduğu anlatılmıştır. Daha sonra müsteşrikligin ne olduğu, doğup gelişmesi ve bazı devlet adamlarının Hz. Peygamber’in büyüklüğü hakkında neler söyledikleri kaydedilmiştir. Haçlı Savasları’ından sonra yine maglûbiyeti tadan Batılılar, artık kaba kuvvetle müslümanları yenemeyeceklerini anlamışlar ve işbu şarkiyat metodunu geliştirmişlerdir. Müsteşriklerin çoğunluğu, Hz. Peygamber’in aleyhinde söz söylemişlerdir. Ancak bunların içinde ılımlı ve insaflı olanları da mevcuttur. Bu yazıda müsteşrikleri, aşırı inkârcı, ılımlı ve insaflı olarak üç kısma ayırdık ve yer yer görüşlerini ortaya koyduk.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

43

Akyol, Aşur. "HZ. PEYGAMBER İLE RÜKÂNE ARASINDAKİ GÜREŞ: RİVAYETLERİN İNCELENMESİ VE RÜKÂNE’NİN HADİSLERİ." Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, December 2, 2024. https://doi.org/10.17859/pauifd.1571576.

Full text

Abstract:

Hz. Muhammed (s.a.v.) ile Kureyş'in güçlü pehlivanlarından Rükâne b. Abdiyezîd arasındaki güreş, İslam’ın tebliğ sürecinde önemli bir olaydır. Rivayetlere göre, Bathâ vadisinde gerçekleşen bu güreş sırasında Hz. Peygamber, Rükâne’yi üç kez yenmesine rağmen, Rükâne hemen İslam’ı kabul etmemiştir. Güreşten sonra Hz. Peygamber’in bir ağacı ikiye ayırarak eski haline getirmesi mucizesine de tanık olmasına rağmen, Rükâne bunu sihir olarak değerlendirmiştir. Rükâne’nin İslam’ı kabul edişi Mekke’nin fethi sonrası gerçekleşmiştir. Bu olay, Hz. Peygamber’in tebliğde fiziki güç ve mucizeleri kullanarak farklı yöntemler benimsediğini göstermektedir. Rükâne’nin İslam’ı kabul süreci ve bu olay, erken dönem İslam kaynaklarında sıklıkla yer bulmuş, Mekke toplumunun İslam’a geçişte yaşadığı kültürel dönüşümleri yansıtması açısından önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: Hz. Muhammed, Rükâne b. Abdiyezid, Hadis, Sahabe, Güreş

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

44

EFE, Nefise. "Hz. Şuayb’ın Kızı ve Hz. Musa Örneğiyle Kur’an-ı Kerim’e Göre Evlilik Öncesinde Gençlerde Bulunması Gereken Özellikler." Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi, June 10, 2022. http://dx.doi.org/10.47502/mizan.1057066.

Full text

Abstract:

Toplumsal bir varlık olan insan doğası gereği bir ailede dünyaya gelir ve neslini sürdürmek için de yeni bir aile kurar. Aile de toplumun temel taşıdır. Bireylerin aileyi oluştururken geçirdikleri bazı süreçler, onların toplumdan ne derece etkilenip sonrakileri nasıl etkilediğini bize açıkça göstermektedir. Bu makalede, Kuran-ı Kerim’de anlatıldığı kadarıyla bir ailenin kuruluş aşamaları incelenmiştir. Çalışmaya esas alınan aile, Kasas Suresi 22-28. Ayetlerinde anlatılan Hz. Şuayb’ın kızı ile Hz. Musa tarafından oluşturulmuştur. Yaşadığı olumsuz durum sonucu, yaşadığı bölgeden ayrılarak başka bir coğrafyaya göç eden bir peygamber adayı ile bir peygamber ocağında yetişmiş olan kızın evliliklerine giden süreçte neler yaşandığı ve bu süreçte meydana gelen olaylardan yola çıkarak hangi özelliklerin vurgulandığı belirtilecektir.  Bu araştırmayı yaparken konu dışında diğer ayetlere, konuyu açıklama babında hadislere, çeşitli tefsir kaynaklarına müracaat edilmiş, kelime açıklamaları için de sözlüklerden yardım alınmıştır.  Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur’an-ı Kerim, Hz. Şuayb’ın Kızı, Hz. Musa, Aile.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

45

Abdulvahap, Özsoy. "HZ. PEYGAMBER'İN ÜMMİLİĞİ HAKKINDA BİR TARTIŞMA Ebû'l-Velid el-Bâci Örneği." June 30, 2009. https://doi.org/10.5281/zenodo.3384034.

Full text

Abstract:

Hz. Peygamber’in okuma-yazma bilip bilmediği meselesi erken dönemlerden itibaren tartışılmaya başlanmıştır. Ancak bu konu ile ilgili müstakil olarak kaleme alınan ilk eser Ebû’l-Velîd el-Bâcî’nin Tahkîku’l-Mezheb adlı eseridir. Bu itibarla önemli bir eserdir. Ancak yazılış serüveni, üslûbu, içeriği açısından ayrıntılı olarak ele alınınca, bu kitabın ilmî amaçlardan ziyade polemik tarzı bir tartışmanın ürünü olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Eser bir taraftan Hz. Peygamber’in okuma-yazma bilip bilmediğine dair farklı görüşleri ve ihtimalleri sunmakta, öte taraftan da hicri V. y.y.’da Endülüs’te cereyan eden fikrî, siyasî ve mezhebî tartışmalara ışık tutmaktadır. Anahtar Kelimeler

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

46

KOTAN, Şevket. "İnsan Sûresi ve Rivayet İhtilaflarındaki Gizli Cevher: Hz. Peygamber'in Tebyin Yöntemi." Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, March 29, 2023. http://dx.doi.org/10.33415/daad.1213266.

Full text

Abstract:

Öz: Hz. Peygamber Kur’ân’ın anlaşılmasında tartışmasız bir otoritedir. Hz. Peygamber’in Kur’ân ayetlerini beyan ederken bir tebyin yönteminin olup olmadığı meselesi, bu araştırmanın problemidir. Makalede amaçlanan, İnsân Sûresi örnekliğinde, rivayet ihtilafları özelinde, Hz. Peygamber’in tebyin yönteminin tespitidir. Bu doğrultuda bu ihtilafların incelenmesiyle, Kur’an’ın tamamında söz konusu edilebilecek bir yöntemden söz edilip edilemeyeceği araştırılacaktır. Makalemizde temel bilimsel araştırma yöntemimiz tümevarımdır. Sureye dair rivayet ihtilaflarına ait veriler başlıklandırılak incelenecek, sonuçları değerlendirilecektir. Sonuç olarak araştırmamızda elde edilen veriler doğrultusunda Hz. Peygamber’in sünnetinde tebyinin konumu, tebyinin yöntem olarak değeri ve imkânı, sonraki nesildeki durumu tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: İnsan Sûresi, Tefsir, Rivâyet, İhtilaf, Tebyin Yöntemi. Abstract: The Prophet is an indisputable authority in the understanding of the Qur'an. The question of whether there is a method of tabyin when the Prophet declares the verses of the Qur'an is the problem of this research. For the purpose of the article, in the example of Sūrat al-Insān , in the context of narration disputes, the Prophet. It is the determination of the method of the tabyin of the Prophet. In this direction, by examining these disputes, it will be investigated whether a method that can be mentioned in the entire Qur'an can be mentioned. In our article, our basic scientific research method is induction. The data related to the narration disputes related to the Sūrat will be examined under the heading and the results will be evaluated. As a result, in line with the data obtained in our research, the position of the subject in the Sunnah of the Prophet, the value and possibility of the subject as a method, and its status in the next generation will be discussed.  Keywords: Sūrah al-Insān, Tafsīr, Narration, Disagreement, Tabyīn method.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

47

Yalvaç Arıcı, Handan. "Sosyal Medyada Kutsalın Profan Şekilde Sorgulanması." TALIM: JOURNAL OF EDUCATION IN MUSLIM SOCIETIES AND COMMUNITIES, December 31, 2023. http://dx.doi.org/10.37344/talim.2023.44.

Full text

Abstract:

Yeni medya araçları bireylere içerik üretme ve bu içerikleri paylaşabilme imkânı tanımaktadır. Dünyanın her yerinden paylaşılan görsel, ses dosyası, video olmak üzere birçok içerik ortak bir dil ve ortak bir kültür oluşturmaktadır. Dijital kültür bireylerin hayat anlayışlarının ve tarzlarının değişip dönüşmesine neden olmaktadır. Dijital dil ve kültür geleneksel dil ve kültürden farklı olarak özel alan ya da kamusal alan, ahlaki ya da gayri ahlaki, edebi ya da gayri edebi olmasına bakılmaksızın her türlü söylemin normal olarak değerlendirilmesidir. Her türlü ifadenin kabul gördüğü mecralarda kutsala yönelik söylemlerin de profan bir şekle büründüğü görülmektedir. Allah, Hz. Peygamber, Kur’an ve ibadetler hakkındaki sorgulama tarzı konuyu araştırmaktan ve anlamaya çalışmaktan daha çok değersiz ve sıradan kılmaya yönelik bir eylem olarak yansımaktadır. “Allah narsis olduğu için mi yarattığı insanlardan kendisine kulluk yapmalarını istiyor?”, “Muhammed Hatice hayattayken onun zenginliğinden ve prestijinden yararlanmak içi mi başka bir kadınla evlenmedi?”, “Kur’an’daki emir ve yasaklar insan özgürlüğüne aykırı değil mi?”, “5 vakit namaz kılmak spor yapmak gibi bir ritüel değil midir?” gibi sorular ergen ve gençleri sorgulamalarına değil kutsalı ve kutsala ait olanları değersiz görmelerine neden olmaktadır. Bu çalışma nitel bir durum çalışması olarak tasarlanmış, Youtube, Instagram gibi sosyal medya platformlarında kutsalın profanlaştırılmasının ergen ve gençlerin din anlayışlarını olumsuz şekilde etkilediği gösterilmekte, bu konuda yapılabilecek eylemlerle ilgili önerilerde bulunulmaktadır. Anahtar Kelimeler Din Eğitimi, Sosyal medya, Kutsal, Profan, Gençler, Din Anlayışı.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

48

KOTAN, Şevket. "Kur'an ve Siret İlişkisi." Milel ve Nihal, December 4, 2022. http://dx.doi.org/10.17131/milel.1176528.

Full text

Abstract:

Kur’an ve Sîret Bütünlüğü Öz Bu makalede Kur’an-sîret münasebetine ilişkin bir kaç husus üzerinde durulacak, bu hususların hem tefsir çalışmaları hem de sîret yazımı açısından önemine dikkat çekilecektir. Kur’an’ın uygulamalı tefsiri mesabesindeki sîret ve sünnet’in tefsirin temel kaynakları oldukları bilinmektedir. Diğer taraftan Kur’an da sîretin sahih kaynağı ve onun yazımı için mihver konumundadır. Buna karşılık bilimsel bir sîret yazımı doğru bir peygamber tasavvuruna, doğru bir peygamber tasavvuru ise Kur’an’ın hakemliğine ihtiyaç duymaktadır. Bu ise sîret/sünnet ile Kur’an arasında diyalektik bir ilişki ve iç içelik manasına gelmektedir. Kur’an’dan anlaşıldığına göre Hz. Peygamber’in sîreti, Kur’an ahlâkının onun şahsında bir hayat tarzı olarak şekillenmesi ve adalet ilkesinin onun uygulamalarında somutlaşmasıdır. Zira Hz. Peygamber’in söz, sükût ve davranışlarıyla şekillenen sîreti, aynı zamanda onun sünnetidir. Sünnetin Kur’an’ın uygulamalı tefsiri olduğunda ise ihtilaf yoktur. Bu bakımdan makalede Kur’an ile sîret arasında sıkı bir bağ olduğu konu edinilecek, Kur’an’ın tamamının onun sîretinin vahye yansıyan kısmı olduğu üzerinde durulacaktır. Kur’an’da geçen günlük hâdiselere dair âyetlerden geçmiş peygamber kıssalarına ilişkin âyetlere kadar, bütün Kur’an’ın onun sîreti çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği savunulacaktır. Buna göre her tefsir çalışması, aynı zamanda büyük ölçüde bir sîret çalışmasıdır. Kanaatimizce bu husus, onun sîretine ilişkin tarihsel arka planı ele almadan ve diyalektik bir süreç işletmeden sağlıklı bir tefsir çalışmasının ve Kur’an’ın atmosferine giriş yapmanın mümkün olmayacağını göstermektedir.  Anahtar Kelimeler: Kur’an, Hz. Peygamber (s.a.v.), Tefsir, Sîret, Sünnet.  The Quran and the Sîrat Abscract  This article focuses on several aspects of the relationship between Qur’an and sirat and highlights the importance of these aspects in relation to tafsir and sirat writing. It is known that sirat and sunna which are the applied tafsir of Qur’an are the main sources of tafsir. On the other hand, Qur’an is also the source of sirat writing. A methodologically correct sirat writing needs a correct notion of prophethood and a correct notion of prophethood needs the arbitration of Qur’an. This indicates a dialectic relationship between sirat/sunna and Qur’an. Qur’an shows that sirat of the Prophet (sav) is the materialization of Qur’anic ethics and embodiment of Justice as a way of life in his personality. Because his sirat which were shaped by his words, silence and actions are his sunna. There is no dispute regarding that sunna is the applied tafsir of Qur’an. This article talks about the strong relationship between sirat and Qur’an and emphasizes that the whole Quran is part of the reflection of his sirat. It will be shown that from the verses about daily incidents to the ones about the stories of previous prophets, all verses of Qur’an should be understood in relation to his sirat. When viewed from this perspective all tafsir studies are at the same time a study of sirat. This, then, shows that a healthy tafsir and understanding of Qur’an is not possible without taking into consideration the historical background of his sirat. The Relationship Between Quran And Sirat.  Key words: Quran, Prophet (s.a.v.), Tafsir, Sîrat, Sunna.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

49

DİLEK, Ömer, and İshak ÖZGEL. "Evaluation Of The Views On The Letters Of The Muqattaa." Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, June 26, 2023. http://dx.doi.org/10.59149/sduifd.1213800.

Full text

Abstract:

Kur’ân’ı Kerîm’de sûre başlarında zikredilen yetmiş sekiz “mukattaa harfin” anlamı ve delâleti ile ilgili pek çok görüş ileri sürülmüştür. Bu çalışmada söz konusu görüşlerden on beş tanesi değerlendirilmiştir. Görüşlerden birisi mukattaa harfleri “mutlak müteşâbih” bağlamında ele alarak anlamının bilinemeyeceğini ifade etmektedir. Üç görüş “kısaltma teorisini” temel almaktadır. Bunlar mukattaa harflerin “Allah Teâlâ’nın, peygamberlerin veya varlıkların” isimlerinden seçilmiş harfler olduğunu ve söz konusu isimlere delalet ettiğini savunmaktadır. Görüşlerden altı tanesi bu harflerin kendisini esas almaktadır. Bunlar sûre başındaki harflerin “varlıkların, Kur’ân’ın, sûrelerin” isimleri olduğunu yahut “tenbîh, kasem, bağlangıç” harfleri olduğunu iddia etmektedir. Üç görüş konuyu “mucizelik” bağlamında incelemektedir. Tehaddîyi esas alan ilk görüşe göre sûre başında mukattaa harfler zikredilerek “Kur’ân, beşerin kullandığı bu harflerden oluşmasına rağmen kimse bu kitabın benzerini meydana getirememektedir; bu durum onun Allah katından indirildiğine delildir” mesajı verilmiştir. İkinci görüşe göre Hz. Peygamber ümmî olduğundan alfabedeki harflerin isimlerini bilmemektedir; buna rağmen mukattaa harflerin isimlerini doğru biçimde okumuş olması bu bilgiyi vahiy yoluyla öğrendiğine delildir. Lugavî i‘câzı merkeze alan üçüncü görüşe göre Arap alfabesindeki yirmi dokuz harf mahreçleri dikkate alınarak çeşitli sınıflara ayrılmaktadır; “on dört mukattaa harf” söz konusu harf gruplarının yarısından düzenli biçimde seçilmiştir. Sûre başındaki harfler hem mahreçleri ve sıfatları dikkate alınarak harf cinslerinin yarısından seçilmiş hem de alfabeyi oluşturan harflerin dilde daha fazla kullanılan yarısından seçilmiştir. Bu kusursuz seçim Kur’ân’ın Allah katından indirildiğini ispatlamaktadır. Çalışmada mukattaa harflerin Arap alfabesinin ebced tertibindeki sayısal değerleri ile ilişkisi olduğunu ileri süren görüş araştırılmıştır. Bu çerçevede “bir grup Yahudinin Hz. Peygamber’e gelerek ‘Elif, Lâm, Mîm’ harflerinin ebced hesabına göre ümmetin ömrüne delalet ettiğini söylediği, bunun üzerine Rasulullah’ın güldüğü ve diğer mukattaa harfleri okuduğu” yönündeki rivâyet incelenmiştir. Buhârî’nin et-Târîhu’l-Kebîr’de bu rivayetin üç senedini kaydettiği; bu senetlerden ikisinin birbirini destekleyip açıklamasından dolayı rivâyetin zayıflık derecesinin azaldığı tesbit edilmiştir. Beyzâvî, Şihâbüddîn Hafâcî, İbn Âşûr; Hz. Peygamberin bu rivayetteki tebessümünün ve diğer mukattaa harfleri okumasının “onaylama” anlamı taşımadığını ileri sürmüştür. Muhyiddîn Şeyhzâde ise “Rasûlullah’ın devam eden tilâvetinin ve dolaylı onaylamasının aynı zamanda olması” sebebiyle “onaylama” ihtimalinin daha üstün olduğunu belirtmiştir. Bu başlığın sonunda Ebü’l-Âliye, Rebî’ b. Enes, Taberî, Mâtürîdî ve Süheylî’nin ilgili merfû rivâyete dayanarak mukattaa harflerin ebced hesabı ile toplumların eceline veya önemli olaylara işâret etmesini makul gördüklerine; İbn Berrecân, İbnü’l-Arabî ve Şeyhülislâm İbn Kemâl gibi kimi âlimlerin ebced hesabı ile Kur’ân’dan gerçekleşecek bazı fetihlere dair çıkarımda bulunduğuna; ancak bu alanın sû-i istimâle açık olduğuna dikkat çekilmiştir. Bunu câiz gören âlimlerin de Tefsir usûlünde belirtilen işârî tefsirin kabul şartlarına uyması ve harflerin aslî delâletinin sayısal değerler olduğunu ileri sürmemesi gerektiği vurgulanmıştır. Son başlıkta İbn Sînâ’nın bu harfleri “varlık mertebeleri” ile ilişkilendiren görüşü değerlendirilmiş; faal akıl teorisiyle ilişkili olarak “mukattaa harfler ile varlık mertebeleri” arasında varlığı savunulan münasebetlerin delilinin bulunmadığı belirtilmiştir.  Anahtar Kelimeler: Kur’ân, müteşâbih, mukattaa harfler, i‘câz, tehaddî, ebced.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

50

TURHAN, Abdullah. "Kur'ân'da Sükût Orucu ve Konuşma Üslûbu." Diyanet İlmi Dergi, September 19, 2023. http://dx.doi.org/10.61304/did.1274353.

Full text

Abstract:

Kur’ân’da Sükût Orucu ve Konuşma Üslûbu Öz Makalede, Türkçe literatürde üzerinde çalışma yapılmamış olan sükût orucu ve mahiyeti üzerinde durulacak, Kur’ân’da sükût orucuna örnek olarak verilebilecek olan Hz. Zekeriyyâ ve Hz. Meryem’in sükûtlarının irade boyutu tartışılacak, Hz. Peygamber’in sükût orucunu nehyi mevzuu üzerinde durulacak, son olarak da bu nehyin temel hikmetinin vasat ümmet olma idealiyle ilişkisi değerlendirilerek; Kur’ân’ın konuşmanın niteliğine yaptığı vurgular izah edilecektir. İnsanların bedensel taleplerini erteleyerek nefislerini eğitme çabasına oruç ismi verilmiştir. Neredeyse tüm dinlerde ya tamamen aç ve susuz kalarak ya da bazı yiyeceklerden uzak durma şeklinde tezahür eden oruç ibadeti, bazı dinlerde belirli bir müddet konuşmadan sükût ederek de icra edilmiştir. Yahudilik ve Budizm sükût orucunun bulunduğu dinlere örnek sayılabilir. Kur’ân’da sükût orucu Hz. Zekeriyyâ’nın kıssasının anlatıldığı Al-i İmran sûresi 3/38-41 ve Meryem sûresi 19/10. âyette ele alınmıştır. İlgili âyetler incelendiğinde Hz. Zekeriyyâ’nın mucizevi şekilde konuşma yetisinden mahrum bırakıldığı, zorunlu bir sükûta maruz kaldığı görülmektedir. Meryem sûresi 19/26. âyette ise Hz. Meryem’in iradi sükût orucu adağında bulunduğu ve içerisinde bulunduğu sıkıntılı süreci bu oruçla aşmaya çalıştığı müşahede edilmektedir. Hz. Peygamber Câhiliye’de maruf olan sükût orucunu kaldırmış, lakin konuşmanın yerinde ve zamanında yapılmasını emretmiş, aksi halde sükûtun tercih edilmesini tavsiye etmiştir. Bu meyanda Kur’ân, kavl (söz) kelimesi üzerinde ehemmiyetle durarak, niteliği üzerine de çeşitli vurgularda bulunmuştur.  Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur’ân, Sükût Orucu, Konuşma Üslûbu.  Fasting of Silence and Style of Speech in the Qur'an Abstract The exertion to defer the bodily demands of a human being to educate his soul is called fasting. Fasting as a worship, which appears in almost all religions either by being completely hungry and thirsty or by abstaining from certain foods, is also performed in some religions by silence without speaking for a certain period of time. Judaism and Buddhism are examples of religions where the fast of silence exists. In the Qur’an, the topic of the fast of silence is first mentioned in ayah 3/38-41 of Surah al Imran, where the story of Zechariah is told, and in the verse 19/10 of Surah al Maryam. When the relevant verses are examined, it is seen that Prophet Zechariah was miraculously deprived of his ability to speak and subjected to a forced silence. In verse 19/26 of Surah al Maryam, Hadtrath Maryam voluntarily vows a fast of silence. Prophet himself abrogated the fast of silence, which was known and practiced in Jahiliyah(ignorance) era, but ordered that the speech be done in place and on time, otherwise he considered silence a more virtuous. In this context, the Qur’an dwells on qavl (word) and puts various emphasis on its nature.  Key Words: Tafsir, Qur’an, Fast of Silence , Speech Style.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

Journal articles on the topic 'Anahtar Kelimeler: Hz. Peygamber'

Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles