Academic literature on the topic 'Armia "Lublin"'

<p>Artykuł jest próbą uchwycenia wpływów pieśniowej tradycji międzywojnia, jakim podlegał repertuar udokumentowany po drugiej wojnie światowej na terenie Lubelszczyzny. Inspiracją dla podjęcia tematu stały się niepublikowane zapiski rękopiśmienne Włodzimierza Dębskiego (1922-1998) – kompozytora, teoretyka muzyki, etnomuzykologa, animatora edukacji muzycznej. W latach 1963-1976 Dębski aktywnie współtworzył szkolnictwo muzyczne w Lublinie, jednocześnie dokumentował i badał lubelski folklor muzyczny. Większość wykonawców, których Dębski uwzględnił w swoich badaniach, to osoby urodzone w przedziale lat 1910-1925. Byli to więc przedstawiciele pokolenia, którego wiek szkolny przypadł na okres międzywojenny. Konstrukcja niniejszego tekstu opiera się na porównaniach kultury muzycznej w międzywojennym Lublinie i regionie lubelskim z repertuarem lat 70-tych i 80-tych XX w. Na pieśniowy materiał z Lubelszczyzny utrwalony fonicznie i w przekazach pisanych (teksty) w okresie powojennym składają się śpiewy kilku wykonawców. W repertuarze Teresy Sołtys z podlubelskich Zemborzyc znajdowały się pieśni harcerskie, patriotyczne, żołnierskie/wojenne, obrzędowe, m.in.: <em>Cicho w stepie</em>, <em>Do polskiego wojska chłopców zaciągają</em>,<em> Gdy kogut zapiał w kurniku</em>, <em>Gdybym był hulaką</em>,<em> Hej, tam w karczmie, za stołem</em>, <em>Na nowej górze jadą żołnierze</em>,<em> Pod Krakowem czarna rola</em>, <em>Przyszedł nam rozkaz stanąć do boju</em>, <em>Szabla dzwoni o ostrogę</em>, <em>W suterynie daleko za miastem</em>, <em>Wesoła marynarska pragnie powitać nas wiara</em>, <em>Zmarł biedaczysko w szpitalu wojskowym</em>. Innym źródłem powojennego repertuaru przechowującego pieśni z okresu przedwojennego są nagrania Józefa Struskiego, obejmujące śpiewy kolędowe (<em>Za kolędę dziękujemy</em>, <em>Nie bój się królu żadnej</em>), weselne (<em>Już ci teraz, Kasiuleńko, welon zdejmiemy</em>,<em> Uklęknijże, córko</em>), biesiadne (<em>Chociaż są na świecie różne alkohole</em>, <em>Przyjacielu mój, rób bimber swój</em>), żołnierskie/wojenne (<em>Chcąc podwyższyć kadrę armii Beselera</em>, <em>Zawodzą dzwony w kościele</em>), zalotne/miłosne (<em>Szedłem sobie drożyneczką</em>, <em>Zaszło słonko, zaszło za góry</em>) i inne. Do cennych informatorów, zwłaszcza gdy chodzi o tradycję muzyki wojskowej, należeli Bolesław Strawa i Stanisław Zdybała. Ten ostatni pomięta wiele tytułów przedwojennych pieśni, które żyły w powojennym śpiewie wojskowym (<em>Było późno z wieczora</em>, <em>Do polskiego wojska</em>,<em> </em><em>Oj, bieda, bieda</em>,<em> Karpaccy górale</em>,<em> Tam we pękach bzu altana</em>).</p><p><strong>Echoes of the Interwar Period in Music Folklore of Postwar Lublin Province. On the Basis of Włodzimierz Dębski’s Notes</strong></p>SUMMARY<p>The article is an attempt to present the infl uences of the song tradition of the interwar period on the repertoire documented after World War 2 on the Lublin province territory. The unpublished handwritten notes of Włodzimierz Dębski (1922- 1998), a composer, theoretician of music, ethnomusicologist, animateur of music education, were the inspiration for undertaking this subject. In 1963-1976 Dębski actively co-created the music education in Lublin; simultaneously he documented and studied Lublin’s musical folklore. The majority of performers included in Dębski’s studies were born between 1910 and 1925. Therefore, they were the representatives of the generation whose school age fell on the interwar period. The construction of this paper is based on the comparison of musical culture in interwar Lublin and in the Lublin region with the repertoire of the 1970s and 1980s. The song material from the Lublin region phonically recorded and in written form (texts) in the interwar period consists of the singing of several performers. In her repertoire, Teresa Sołtys from Zemborzyce near Lublin had scouts’, patriotic, military/war, and ritual songs, inter alia, Cicho w stepie, Do polskiego wojska chłopców zaciągają, Gdy kogut zapiał w kurniku, Gdybym był hulaką, Hej, tam w karczmie,za stołem, Na nowej górze jada żołnierze, Pod Krakowem czarna rola, Przyszedł nam rozkaz stanąć do boju, Szabla dzwoni o ostrogę, W suterynie daleko za miastem, Wesoła marynarska pragnie powitać nas wiara, Zmarł biedaczysko w szpitalu wojskowym. Another source of the postwar repertoire that includes songs from the pre-war period are the recordings of Józef Struski, which comprised Christmas carols (Za kolędę dziękujemy, Nie bój się królu żadnej), wedding songs (Już ci teraz, Kasiuleńko, welon zdejmiemy, Uklęknijże córko), drinking songs (Chociaż są na świecie różne alkohole, Przyjacielu mój, rób bimber swój), military/war songs (Chcąc podwyższyć kadrę armii Beselera, Zawodzą dzwony w kościele), courtship/love songs (Szedłem sobie drożyneczką, Zaszło słonko, zaszło za góry) and others. Bolesław Strawa and Stanisław Zdybała were precious informants, especially as far as military music was concerned. The latter remembers many titles of the pre-war songs which were present in post-war military singing (Było późno z wieczora, Do polskiego wojska, Oj, bieda, bieda, Karpaccy górale, Tam we pękach bzu altana).</p>

Abstract The daily air temperature and precipitation time series recorded between January 1, 1980 and December 31, 2010 in four European sites (Jokioinen, Dikopshof, Lleida and Lublin) from different climatic zones were modeled and forecasted. In our forecasting we used the methods of the Box-Jenkins and Holt- Winters seasonal auto regressive integrated moving-average, the autoregressive integrated moving-average with external regressors in the form of Fourier terms and the time series regression, including trend and seasonality components methodology with R software. It was demonstrated that obtained models are able to capture the dynamics of the time series data and to produce sensible forecasts.

Artykuł poświęcony jest dwóm zespołom teatralnym, działającym w Lublinie w okresie od lipca do października 1944 roku. Pierwszy z nich to zrzeszenie aktorskie stworzone przez artystów działających podczas okupacji niemieckiej w konspiracji kierowane przez Józefa Klejera i Irenę Ładosiównę, zajmujące we wspomnianym okresie budynek Teatru Miejskiego w Lublinie przy ulicy Narutowicza. Drugi natomiast to wojskowy Teatr I Armii Wojska Polskiego założony w 1943 roku w ZSRS, przy polskich oddziałach, walczących u boku Armii Czerwonej. Działalność obu teatrów w 1944 była mocno uwikłana w zachodzący wówczas proces narzucania Polsce systemu komunistycznego. Artykuł prezentuje przygotowane w tym czasie premiery zespołu Klejera i Ładosiówny oraz grane wówczas w Lublinie spektakle teatru wojskowego w kontekście toczonej wówczas walki politycznej i kształtujących się wówczas podstaw nowego systemu teatralnego w komunistycznej Polsce.

Wojna afgańska w latach 1979–1989 miała cztery fazy: zajęcie Afganistanu, podjęcie działań ofensywnych, „afganizacja” konfliktu oraz wycofanie wojsk. Sowiecka okupacja Afganistanu przez 40. Armię Radziecką w latach 1979–1989 pokazała wiele problemów tej armii. Artykuł ten opisuje dwa bardzo ważne czynniki pola bitwy w Afganistanie. Pierwszym były złe warunki życia żołnierzy radzieckich w Afganistanie. Brakowało budynków w afgańskich garnizonach, żołnierze bardzo często musieli przebywać w nieogrzewanych namiotach. Sowieckie linie zaopatrzenia były często atakowane przez ruch oporu. Radzieccy żołnierze byli chorzy, ponieważ nie było świeżej wody, żywność była stara, np. z 1956 r. z terminem ważności półtora roku, brakowało owoców, mięsa. Złe warunki panowały w sowieckich szpitalach. Sowieccy chirurdzy i pielęgniarki mieli trudną pracę, gdyż nici chirurgiczne miały złą jakość. Pielęgniarki musiały brać nici ze spadochronów, czyścić je i używać do szycia ran. Drugim czynnikiem było morale Sowietów w Afganistanie. Wysokie miały tylko oddziały spadochroniarzy i Specnazu. Ich żołnierze walczyli do śmierci. Morale większości żołnierzy sowieckich w Afganistanie było bardzo niskie. Sowieccy oficerowie często byli zepsuci, pili wódkę kupowaną w afgańskich sklepach – dukanach. Sowieccy żołnierze poborowi mieli inny rodzaj problemu – narkotyki. Afgańczycy wiedzieli, że sowieccy żołnierze lubili haszysz i często wymieniali go barterowo na kradzioną radziecką puszkowaną żywność, paliwo, leki czy części samochodowe, czasami zaś na broń ręczną. W Afganistanie narkotyki były obecne wszędzie. Innym problemem Armii Radzieckiej w Afganistanie były dezercje z powodu przemocy. Oficerowie czasami znęcali się nad żołnierzami z poboru. Najwięcej przemocy było między sierżantami i żołnierzami poborowymi oraz samymi poborowymi. Oficjalne radzieckie dane potwierdziły śmierć w Afganistanie 14 453 żołnierzy. W Afganistanie zaginęło 311 sowieckich żołnierzy podczas okupacji tego kraju. Część z zaginionych uciekło do mudżahedinów. Później walczyli oni w oddziałach afgańskiego ruchu oporu przeciwko Armii Radzieckiej.

Celem artykułu jest zaprezentowanie nowych wyliczeń kosztów I wojny północnej (1557–1570) poniesionych przez stronę litewską, polską i pruską. W tekście zwrócono uwagę na fakt, że wydatki wojenne poniesione na armię zaciężną i koszty jej obsługi pociągnęły za sobą reformy instytucjonalne zarówno w Koronie, jak Wielkim Księstwie Litewskim. Wśród nich najważniejsze były zmiany w systemie podatkowym i sposobie zarządzania domeną monarszą. Nadzwyczajny koszt wojny był jedną z przyczyn zawarcia w 1569 r. unii w Lublinie.

Artykuł opisuje życie i karierę wojskową generała Albina Jasińskiego. Początkowo służył w armii rosyjskiej, a następnie w I Korpusie Polskim w Rosji. Później przybył do kraju, gdzie w listopadzie 1918 r. objął stanowisko dowódcy Łódzkiego Okręgu Wojskowego, a następnie w czerwcu 1919 r. 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich (późniejsza 15 Dywizja Piechoty). W lipcu 1920 r. został Inspektorem Okręgowym Armii Ochotniczej w Lublinie, po czym w następnym miesiącu objął dowództwo 11 Dywizji Piechoty. Dowodził nią przez niemal pięć lat, po czym objął stanowisko dowódcy 25 Dywizji Piechoty. W 1929 r. został przeniesiony w stan spoczynku i został osadnikiem wojskowym w województwie nowogródzkim. Po agresji Związku Radzieckiego na Polskę został aresztowany przez Rosjan i w kwietniu 1940 r. zamordowany w więzieniu NKWD w Mińsku. Za udział w wojnie polsko-rosyjskiej w 1920 roku otrzymał Order Virtuti Militari V klasy.

Viktor Tausk, austriacki prawnik, literat i lekarz, związał się z ruchem psychoanalitycznym w pierwszej dekadzie XX wieku. Jesienią 1909 roku został członkiem Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego. Uczestniczył w spotkaniach środowych z Sigmundem Freudem i innymi pionierami psychoanalizy. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany w stopniu oficerskim. Służył jako lekarz psychiatra w armii austro-węgierskiej. Przez dziewięć miesięcy stacjonował w Lublinie. Wtedy to właśnie zebrał i przeanalizował materiał, który stanowił podstawę dwóch ważnych opracowań naukowych w jego dorobku: jedno z nich dotyczyło tak zwanej psychozy wojennej, drugie zaś – psychologii dezerterów.

Getto lubelskie było pierwszym obok lwowskiego gettem, które zostało zlikwidowane w ramach „Akcji Reinhardt”. Zanim Niemcy przystąpili do biologicznej eksterminacji, wobec Żydów stosowano szereg obowiązków i zakazów, które eliminowały ich z życia społecznego, politycznego, kulturalnego i prowadziły do zubożenia. Jedną z metod było skupienie Żydów w wydzielonych częściach miasta, oficjalnie nazywanych gettami. Nie w każdym przypadku getto było ogrodzone, na co często wpływało umiejscowienie tras komunikacyjnych. W Lublinie Niemcy zaczęli ogradzać getta na kilka tygodni przed rozpoczęciem deportacji do obozu zagłady w Bełżcu. Likwidację getta w Lublinie Niemcy rozpoczęli w nocy z 16 na 17 marca 1942 r. Dzielnica żydowska została otoczona przez oddziały niemieckie i oddziały pomocnicze złożone głównie z jeńców Armii Radzieckiej, tzw. Ukraińców. W trakcie likwidacji, która trwała do połowy kwietnia, wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu około 28 000 Żydów, a kolejne 800 osób rozstrzelano na terenie getta. W proces eksterminacji Niemcy włączyli działania policji żydowskiej, Judenratu, a nawet mieszkańców getta. Część Żydów ocalała z likwidacji Podzamcza i została przeniesiona do nowo utworzonego getta na Majdanie Tatarskim. Udać się tam mogli tylko ci, którzy posiadali J-Ausweis. W tym samym czasie Niemcy rozpoczęli wyburzanie historycznej dzielnicy żydowskiej, co symbolicznie kończyło wielowiekową egzystencję Żydów w Lublinie. Artykuł powstał na podstawie literatury, opublikowanych relacji i pamiętników, a także materiałów archiwalnych zdeponowanych w Archiwum Państwowym w Lublinie, Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku, Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie oraz Archiwum Yad Vashem w Jerozolimie.

Autor artykułu przedstawia losy swojego pradziadka Aleksandra Szyprowskiego, „meliniarza” – tak nazywano osoby, które udzielały partyzantom kwater, żywności, dostarczały im broń i informacje – winowskiego oddziału Jana Turzynieckiego „Mogiłki”, działającego w obwodzie Tomaszów Lubelski na początku lat 50. XX w. „Mogiłka” przejął część oddziału po śmierci słynnego Jana Leonowicza „Burty”, który rozbudował oddział WiN do ok. 30–40 żołnierzy i ok. 200 współpracowników w kilku powiatach sąsiadujących z tomaszowskim, zginął w zasadzce UB w Nowinach wiosną 1951. Zarówno Leonowicz, jak i Turzyniecki byli w czasie wojny partyzantami Armii Krajowej, po wkroczeniu Sowietów nie złożyli broni. W artykule podano ich biografie. Aleksander Szyprowski, mieszkaniec Kolonii Czartowczyk, został aresztowany wiosną 1952 r. Oskarżono go (ppor. Adolf Kotowski z PUBP w Tomaszowie Lubelskim) o to, że kwaterował w swoich zabudowaniach „zbrojną bandę terrorystyczno-rabunkową”, tj. czterech żołnierzy od „Mogiłki”. Oskarżenie dotyczyło jednego noclegu. Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie skazał Aleksandra Szyprowskiego na 2 lata więzienia z warunkowym zawieszeniem na 3 lata. Artykuł powstał m.in. w oparciu o akta zgromadzone w IPN w Lublinie, a także rozmowy ze starszymi członkami rodziny. Na ich podstawie autor ustalił, że prapradziadek po wyzwoleniu wielokrotnie udzielał w swoich zabudowaniach schronienia ukrywającym się partyzantom.

“CICHOCIEMNY” CAPTAIN WŁADYSŁAW KOCHAŃSKI “BOMBA”/”WUJEK” AND HIS SOLDIERS IN DEFENSE OF THE POLISH PEOPLE OF VOLHYNIA IN THE SECOND HALF OF 1943 The article presents activities of a partisan unit of the Home Army commanded by Capt. Władysław Kochański. Its origins date back to the first half of 1943, when a self-defense unit was established in Huta Stepańska. After the fall of Huta, Kochański formed a partisan unit out of his subordinates – a unit of nearly 700 soldiers. From July 1943, the unit was involved in one-sided fights with the Ukrainian Insurgent Army (UPA) in defense of Polish villages. It was especially visible in the so-called Zasłucze region, where several thousand people took refuge in Stara Huta and its vicinity. In December 1943, the unit joined the 27th Volhynian Infantry Division and became part of the I/45 infantry regiment. The further combat spread through Volhynia, Polesie to the Lublin region, where the division was disarmed in July 1944.