To see the other types of publications on this topic, follow the link: Bogata.
Journal articles on the topic 'Bogata'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Bogata.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Nanni, Gabriele. "La possessione demoniaca nei santi." Roczniki Teologiczne 66, no. 5 (June 24, 2020): 147–75. http://dx.doi.org/10.18290/rt.2019.66.5-9.
Full textAbstract:
Opętanie demoniczne u świętych
Bardzo rzadkie są przypadki, kiedy święci mają doświadczenie opętania. Jeszcze rzadziej są one pisemnie dokumentowane. Oczywiście istnieją świadectwa o tym, że święci byli gwałtownie atakowani przez demona, ale bardzo niewiele mówi się o przypadkach opętania czy zniewolenia. Istnieje bogata dokumentacja dwóch przypadków osób ogłoszonych świętymi – chodzi o dwie karmelitanki: św. Marię Magdalenę de’ Pazzi (1566-1607) i św. Marię Baouardy (1846-1878), „Małą Arabkę”. Przykład świętych, którzy byli za życia czasowo opętani, tworzy bogate źródło bardzo ważnych i praktycznych informacji na temat mocy Bożej i roli szatana w ekonomii zbawienia człowieka. Informacje te mogą pomóc w refleksji teologicznej oraz samym egzorcystom, a także – jako pocieszenie – dla wszystkich, którzy podobnych stanów doświadczają. Święci, opętani przez demona, uczą nas jak i dlaczego tak się dzieje, jak również świadczą, że ponad wszystkim jest miłosierny i pełen mocy Bóg, który ocala człowieka.
2
Babič, Matjaž. "Ob življenjskem jubileju dr. Erike Mihevc Gabrovec." Keria: Studia Latina et Graeca 4, no. 2 (December 6, 2002): 9. http://dx.doi.org/10.4312/keria.4.2.9-11.
Full textAbstract:
Dr. Erika Mihevc-Gabrovec, zaslužna profesorica na Oddelku za klasično filologijo Filozofske fakultete Univerze v Ljubljani, praznuje petinsedemdesetletnico. Bogata pedagoška in znanstvena dejavnost slavljenke bi zahtevala več strani, kakor so nam odmerjene na tem mestu, zato se bo pričujoči prispevek ustavil samo na nekaterih križiščih njene dolgoletne poti.
3
Koletnik, Mihaela, and Vlasta Kučiš. "Fitonimi zdravilnih rastlin v severnem Prekmurju." Fluminensia 33, no. 1 (2021): 105–22. http://dx.doi.org/10.31820/f.33.1.9.
Full textAbstract:
Prispevek obravnava narečna imena zdravilnih rastlin v Prekmurju, pokrajini na skrajnem SV Slovenije ob meji z Avstrijo, Madžarsko in Hrvaško. Narečni fitonimi so predstavljeni z jezikoslovnega (etimološki, besedotvorni) in kulturološkega (etnološki, simbolni) vidika. Skozi rastlinska poimenovanja se namreč odkriva narava jezikovnega delovanja in vzvodi terminologizacije, v njih pa je ohranjena tudi bogata slovenska (jezikovna) kulturna dediščina.
4
Razović, Mili, and Petar Razović. "Otok Hvar - destinacija kulturnog turizma." Elektronički zbornik radova Veleučilišta u Šibeniku 15, no. 1-2 (2021): 171–89. http://dx.doi.org/10.51650/ezrvs.15.1-2.11.
Full textAbstract:
Počeci organiziranog turizma na otoku Hvaru datiraju od 1868. godine kada je utemeljeno Higijenično društvo Hvar, a glavni motiv dolaska turista na otok bili su povoljni klimatski uvjeti. Razvoj turizma na otoku Hvaru odvijao se u skladu s općim procesima pri čemu su glavni motivi dolaska turista bili kupanje i sunčanje. Istovremeno se valoriziraju prirodne datosti, sport, zabava ali i ponuda kulturnog turizma koja je izrazito bogata na cijelom otoku. Bogatstvo kulturne baštine potvrđuje i činjenica da su na UNESCO-ovu popisu materijalne i nematerijalne baštine uvršteni: Starogradsko polje-Ager, hvarska čipka od agave, hvarska gastronomija-starograjski paprenjak, procesija „Za križen“ i klapsko pjevanje. U visoko vrijedne kulturne atrakcije spadaju i Grapčeva špilja, sustav tvrđava u Hvaru i Vrboskoj, samostani u Hvaru i Starom Gradute drugi sakralni objekti sa svojim bogatim umjetničkim fundusom. Posebnost otočne ruralne i urbane arhitekture daje dodatnu dimenziju otoka Hvara kao destinacije kulturnog turizma. Na temelju analize resursne osnove predlaže se poboljšanje ponude kulturnog turizma i njegova nova funkcija u razvoju turizma otoka Hvara.
5
Stepanović, Jelena. "NOVE FORME INTERAKCIJE URBANIH I RURALNIH KVALITETA NA PRIMERU GRADA NOVOG SADA." Zbornik radova Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu 34, no. 10 (September 27, 2019): 1774–77. http://dx.doi.org/10.24867/04fa03stepanovic.
Full textAbstract:
Rad se bavi proučavanjem relacija između grada i sela i preispitivanjem mogućnosti integracije seoskih kvaliteta u gradsko tkivo Novog Sada. Projekat podrazumeva uvođenje u urbanu sredinu poljoprivrednih i zelenih površina u vidu manjih komunalnih bašti i oglednih poljoprivrednih polja, kao i površina koje se koriste za neintenzivne forme uzgoja domaćih životinja. Projekat je urbanistička i društveno - ekonomska vizija Novog Sada kao zdrave i podsticajne sredine koja je bogata najboljim karakteristikama urbanog i ruralnog tipa naselja.
6
Zętar, Joanna Luiza. "Wielka Księga Miasta. Fotografie lubelskiej dzielnicy żydowskiej w zbiorach Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”." Folia Bibliologica 61 (May 29, 2020): 63. http://dx.doi.org/10.17951/fb.2019.61.63-83.
Full textAbstract:
<p>Artykuł przedstawia historię, sposób tworzenia oraz zasób repozytorium cyfrowego Biblioteki Multimedialnej Teatru NN. Analizie poddano zawartość zbiorów ikonograficznych tworzonych przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, w szczególności źródła dotyczące historii lubelskiej społeczności żydowskiej. Bogata dokumentacja fotograficzna dzielnicy żydowskiej powstała w okresie dwudziestolecia międzywojennego za sprawą fotoamatorów i zawodowych fotografów: Jana Bułhaka, Józefa Czechowicza, Edwarda Hartwiga, Altera Kacyzne, Stefana Kiełszni, Stanisława Magierskiego, Henryka Poddębskiego i Wiktora Ziółkowskiego. Rozważania ukazują znaczenie fotografii w dokumentowaniu historii oraz zachowaniu pamięci o ludziach i miejscach.</p>
7
Bošković, Ivan. "Dokumentaristička fikcija zagrebačke trilogije Marija Bazine." Croatica et Slavica Iadertina, no. 6 (January 18, 2017): 327. http://dx.doi.org/10.15291/csi.699.
Full textAbstract:
Kao književno ogledalo društvene zbilje, trilogija Hrvatske magle Marija Bazine nudi se kao bogata freska događanja posljednjih pedesetak hrvatskih godina, kao izdašna panoramska slika hrvatske stvarnosti navedenog vremena, kao dijagnoza njegovih bolesti i opterećenja, inventura pojedinačnih i kolektivnih nadanja, razočarenja i poraza. Pisana iz pozicije slabog subjekta, intelektualca – gubitnika i u osobnom i u političkom životu – podastire sliku hrvatske stvarnosti u kojoj su rezignacija i razočarenje najdublje stanje svijesti, a magle – i one povijesne i one stvarne – iskustvo koje njezino postojanje usmjerava k potiranju svih oblika nacionalnog i kulturnog identiteta.
8
Wieczorkowska, Magdalena. "Medykalizacja męskiego ciała." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, no. 58 (September 30, 2016): 71–87. http://dx.doi.org/10.18778/0208-600x.58.04.
Full textAbstract:
Ciało męskie podlega procesom medykalizacji, podobnie jak ciało kobiece. Choć dynamika tych procesów jest nieco inna, a historia medykalizacji męskich ciał krótsza niż w odniesieniu do ciała kobiecego, istnieje bogata literatura i szereg dowodów ekspansji tych procesów w obszarze męskiej cielesności, co ma swoje konsekwencje dla postrzegania własnego ciała przez samych zainteresowanych, a także przez żeńską część społeczeństwa. W kolejnych częściach artykułu przybliżona zostanie historia medykalizacji męskiego ciała, samo pojęcie medykalizacji i najważniejsze aspekty tego procesu. Pokazaniu charakteru umedycznienia męskości służą przykłady medykalizacji męskiego ciała: andropauza, dysfunkcja erekcji, łysienie, operacje plastyczne, obrzezanie oraz hipercholesterolemia.
9
Grabnar, Klemen. "Renaissance Music and Culture in Croatia." Musicological Annual 56, no. 1 (June 30, 2020): 272–77. http://dx.doi.org/10.4312/mz.56.1.272-277.
Full textAbstract:
Knjiga Ennia Stipčevića z naslovom Renaissance Music and Culture in Croatia je v precejšnji meri napisana za nestrokovnjake, izobraženo splošno publiko, ki jo zanima glasbena in širša renesančna kultura, povezana s historičnim hrvaškim ozemljem. Osredotočena je ne le na samo glasbo, temveč tudi na tiste, ki so jo ustvarili, izvajali, tiskali ipd., in na okoliščine, v katerih je glasba nastala, bila izvajana in tiskana. Po eni strani je zastavljena široko, po drugi pa je bogata s fascinantnimi podrobnostmi in ponuja vpogled v najnovejše stanje vedenja. Poleg tega odraža zanimanja, predsodke in usmeritve današnjega časa.
10
Ljubojevic, Ratko. "BALKANSKO PITANJE U VREME BERLINSKOG KONGRESA." Nacionalni interes 40, no. 2/2021 (August 4, 2021): 205–17. http://dx.doi.org/10.22182/ni.4022021.9.
Full textAbstract:
Autor polazi od hipoteze da je Balkan bogata teritorija koja je privlačila osvajače ili su oni, u cilju velikih osvajanja ili ratnih sukoba, morali da pređu prostor Balkana. Velike sile, pa čak i savezi Velikih sila nisu mogli da udovolje sopstvenim interesima a da ne ugroze interese balkanskih naroda. Veliki rat je posvedočio da veliki sukobi za sobom ostavljaju velika razaranja. I pored želje da se rat predupredi diplomatijom, međunarodnim konferencijaamas, sklapanjem međudržavnih saveza situacija neretko izmakne kontroli. Zbog toga je važno istraživati uzroke sukoba i na vreme rešavati nadolazeće krize.
11
Senčić, Đuro, and Danijela Samac. "Nutritivna vrijednost jaja u prehrani ljudi." Meso 19, no. 1 (2017): 68–72. http://dx.doi.org/10.31727/m.19.1.2.
Full textAbstract:
Za ljudski organizam jaja sadrže sve potrebne hranjive tvari, ali u nedovoljnim količinama. Konzumna jaja su prirodno pakirana namirnica (konzerva), bogata rezervnim hranjivim tvarima, vrlo važna u ljudskoj prehrani. Sadrže sve za život potrebne hranjive tvari, a naročito su dobar izvor esencijalnih aminokiselina, esencijalnih masnih kiselina, vitamina topivih u mastima, vitamina B12 i kolina, lecitina, željeza, fosfora i drugog. Iako sadrže kolesterol, prema novijim istraživanjima za većinu ljudske populacije on nije uzrok hiperkolesterolemije i kardiovaskularnih bolesti. Zbog visoke nutritivne gustoće (odnosa energije i hranjivih tvari) naročito su pogodna za prehranu osjetljivih populacijskih skupina ljudi (djece, staraca, kroničnih bolesnika, trudnica).Ključne riječi
12
Urbaniak, Sandra, Julia Kaźmierczak-Barańska, and Bolesław T. Karwowski. "Rokitnik zwyczajny (Hippophaë rhamnoides L.) jako skarbnica witaminy C." Postępy Biochemii 65, no. 3 (October 1, 2019): 212–16. http://dx.doi.org/10.18388/pb.2019_271.
Full textAbstract:
Rokitnik zwyczajny to roślina bogata w liczne składniki biologicznie aktywne, takie jak: witaminy, flawonoidy, karotenoidy czy nienasycone kwasy tłuszczowe, mające korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Roślina ta zasługuje na szczególne zainteresowanie, ze względu na obecność stabilnej witaminy C. Sok z rokitnika może więc z powodzeniem zastąpić cytrynę w codziennej diecie. Ze względu na dużą zawartość witaminy C i flawonoidów, owoce rokitnika są cennym surowcem o właściwościach przeciwutleniających. Co ważne, rokitnik zachowuje swoje właściwości nawet po gotowaniu czy suszeniu. Celem tego artykułu jest przybliżenie właściwości prozdrowotnych rokitnika zwyczajnego wynikających z zawartości dużej liczby związków o właściwościach przeciwutleniających, ze szczególnym uwzględnieniem witaminy C, która w przypadku rokitnika zwyczajnego charakteryzuje się wysoką stabilnością.
13
Lisak Jakopović, Katarina, Iva Dorić, Irena Barukčić, and Rajka Božanić. "Utjecaj mlijeka na zdravlje čovjeka." Hrvatski časopis za prehrambenu tehnologiju, biotehnologiju i nutricionizam 14, no. 1-2 (September 3, 2019): 24–32. http://dx.doi.org/10.31895/hcptbn.14.1-2.5.
Full textAbstract:
Kravlje mlijeko je nutritivno bogata namirnica koja je u ljudskoj prehrani prisutna nekoliko tisuća godina. U zadnjih se nekoliko godina pojavilo pitanje o opravdanosti mlijeka kao sastavnog dijela pravilne prehrane čovjeka te potencijalnim štetnim učincima mlijeka na ljudskozdravlje. Mlijeko je jeftin i lako dostupan izvor važnih nutrijenata i svakodnevno je zastupljeno u ljudskoj prehrani te mu mnoge nacionalne prehrambene smjernice pridaju veliku važnost. Zato je važno poznavati njegov sastav te potencijalan pozitivan ili negativan utjecaj na ljudskozdravlje, kako djece tako i odraslih. Stoga je glavni cilj ovoga rada bio dati pregled najnovijih istraživanja o utjecaju mlijeka na rast djece, pretilost, rizik od osteoporoze i kroničnih bolesti, laktoza intolerancija te alergija na proteine mlijeka.
14
Siekierska, Marta. "TRAGEDIA HOLOKAUSTU ORAZ ŻYDOWSKIE MIEJSCA PAMIĘCI NA UKRAINIE W POWIEŚCI J. S. FOERA WSZYSTKO JEST ILUMINACJĄ." Porównania 24 (June 15, 2019): 135–45. http://dx.doi.org/10.14746/por.2019.1.12.
Full textAbstract:
Marta Siekierska, TRAGEDIA HOLOKAUSTU ORAZ ŻYDOWSKIE MIEJSCA PAMIĘCI NA UKRAINIE W POWIEŚCI J. S. FOERA WSZYSTKO JEST ILUMINACJĄ. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 135-145. ISSN 1733-165X. Cel niniejszego artykułu stanowi próba analizy powieści, skoncentrowana na relacjach zachodzących między formą i językiem utworu a traumą historyczną, jakiej doświadczają bohaterowie. Specyficzna konstrukcja oraz język, który wykorzystuje w powieści autor, przekładają się na nowatorski sposób przetworzenia historii oraz tematu Zagłady. Tekst prezentuje również obecny w powieści pejzaż polsko-ukraińskiego pogranicza, wytyczanego przez historyczne, metafizyczne oraz kulturowe granice. Analizie i interpretacji zostaje poddana obecna w utworze bogata symbolika, uwypuklająca wymiar znaczącej nieobecności zgładzonej społeczności oraz wymownej luki, białego miejsca pamięci, która po nich pozostała.
15
Mielcarek, Krzysztof. "Motyw gwiazdy w Ewangelii według św. Mateusza (2,1-12)." Verbum Vitae 29 (July 14, 2016): 175–97. http://dx.doi.org/10.31743/vv.1679.
Full textAbstract:
Obraz gwiazdy w Ewangelii św. Mateusza był wielokrotnie komentowany przez egzegetów. Dawniejsze wyjaśnienia oparte na astronomicznych zjawiskach tylko w pewnym stopniu mogą przyczynić się do zrozumienia opowiadania. Inne interpretacje wspominają o wierzeniach starożytnych na temat zjawień gwiazd przy narodzinach ważnych ludzi, ale i one mogą pełnić jedynie funkcję naukowej hipotezy. Nie rozstrzygając dyskusji na temat historycznego tła wydarzeń opisanych w opowiadaniu Mateusza, warto przyjrzeć się bliżej znaczeniu frazy en tē anatolē. Bogata panorama starotestamentowych tekstów i powiązania między czasownikiem anatellō (LXX) i jego hebrajskim odpowiednikiem zāraḥ ukazują szerszy kontekst i nowe możliwości jej rozumienia. Zaproponowane wyjaśnienie wspiera waga narracyjnej funkcji gwiazdy w opowiadaniu, w którym magowie prowadzeni jej światłem docierają do Nowonarodzonego Króla.
16
Pascuttini-Juraga, Vesna. "Kulturna baština Općine Vinica." Kaj 51, no. 5-6 (2018): 83–97. http://dx.doi.org/10.32004/k.51.5-6.1.
Full textAbstract:
Područje Općine Vinica karakterizira bogata povijest s mnoštvom očuvane kulturne i prirodne baštine, a cilj ovog rada je predstaviti ove bogate kulturne slojeve kao i sudjelovanje Općine Vinica u projektu „Ruralna detoksikacija upoznavanjem bogatstva kulturne baštine DETOX SLO-HR 98“ koji se provodi u okviru programa prekogranične suradnje INTERREG V-A Slovenija - Hrvatska 2014-2020. U srednjovjekovnom razdoblju Vinica je bila važno trgovište s utvrdom castrum Vinica koja se spominje u 14. stoljeću i crkvom svetog Marka. Na području Općine Vinica u kasnijim je razdobljima izgrađeno nekoliko dvoraca, kurija te drugih građevina svjetovnog karaktera. Među njima se ističu ostatci dvorca Opeka, oko kojeg nastaje i vrijedan perivoj danas poznat kao arboretum Opeka. Značajne građevine su: kurija Patačić, kurija Mattačić-Dolansky, kurija Köröskeny-Rupčić te dvorac Bajnski Dvori s perivojem i kapelicom. Posebno je vrijedan kameni spomenik „Pranger“ nekadašnja mjera za žito i sramotni kamen, jedinstveni takav primjer očuvan na području sjeverozapadne Hrvatske. Od očuvane baštine viničkog kraja valja spomenuti barokni pil sv. Benedikta te barokni zdenac s kipom sv. Ivana Nepomuka. Tradicijska graditeljska baština na području Općine Vinica obilježena je očuvanim stambenim i gospodarskim građevinama koje su građene od kamena vinicita. Kamen vinicit vadio se u prošlosti, a također se vadi još i danas u kamenolomu Marčan na području Općine Vinica. Većina stambenih i gospodarskih građevina ovoga kraja građena je upravo od kamena vinicita. U sklopu INTERREG Programa DETOX SLO-HR 98 kao jedan od partnera sudjelovala je Općina Vinica. Na području Općine Vinica kroz ovaj je program obnovljena i uređena tradicijska vinička kuća građena od kamena vinicita, izrađena je replika nekadašnjeg viničkog sramotnog stupa i kamene mjere tzv. Prangera te je obnovljen barokni kip sv. Ivana Nepomuka.
17
Gotówka, Agnieszka. "Językowo-kulturowy obraz dziecka w gwarach góralskich." Adeptus, no. 3 (April 4, 2014): 81–95. http://dx.doi.org/10.11649/a.2014.006.
Full textAbstract:
The linguistic and cultural child image in Gorale dialectsThe child image has not been examined in detail by dialectologists to date. However, researchers of standard Polish language and popular culture are interested in this subject. The paper analyses the reconstruction of the linguistic child image in many Gorale dialects (Podhale, Orawa, Spisz, Slask Cieszynski, Zywiecczyzna, Bukowina). Examples have been taken from regional and dialect dictionaries from the years 1900 - 2011, from proverbs and various mass media texts.Vocabulary which conceptualizes the child image in Gorale dialects is rich and interesting not only from a formal and stylistic point of view, but also, and it is worth mentioning, its origins and geography which are very diverse.This vocabulary reflects the people's relationships and traditions. It reveals the emotions and hierarchy of values, which are typical not only for Gorale but also reflect Polish people's attitude towards the family. Językowo-kulturowy obraz dziecka w gwarach góralskichObraz dziecka jest jak dotąd dość słabo spenetrowanym przez dialektologów obszarem badawczym, wzbudza natomiast zainteresowanie badaczy polszczyzny standardowej (ogólnej) i kultury popularnej. W artykule przeprowadzam rekonstrukcję językowego obrazu dziecka w szeroko rozumianych gwarach góralskich (Podhale, Orawa, Spisz, Śląsk Cieszyński, Żywiecczyzna, Bukowina) na podstawie materiału wyekscerpowanego ze słowników gwarowych i regionalnych, opublikowanych w latach 1900 – 2011, paremii i wybranych tekstów medialnych.Słownictwo służące konceptualizacji dziecka w gwarach góralskich jest bogate i ciekawe nie tylko pod względem formalnym i stylistycznym, ale też, co trzeba podkreślić, zróżnicowane pod względem pochodzenia i geografii. W leksyce nazywającej dziecko w gwarach góralskich odzwierciedla się bogata sieć relacji międzyludzkich, tradycji, ujawniają się emocje i hierarchia wartości, które możemy odnieść nie tylko do mentalności górali, ale w ogóle do postrzegania rodziny przez Polaków.
18
Marinčič, Katarina. "Gospa Verdurin v prevodu." Linguistica 53, no. 1 (December 1, 2013): 119–28. http://dx.doi.org/10.4312/linguistica.53.1.119-128.
Full textAbstract:
Kot vse Proustove literane osebe se tudi gospa Verdurin, bogata meščanka z umetniškimi pretenzijami, izraža v kodu. Sistem znakov, ki jih uporablja, jo kot lik psihološko karakterizira. Obenem gospa Verdurin z znaki, ki jih oddaja, znotraj Proustovega sveta vzpostavlja in brani svoje meščansko, protiaristokratsko stališče. Takšna dvojna raba znakov (dvojna tako s strani pripovedovalca kot s stališča literarne osebe) privede do specifičnih prevajalskih problemov. Če se po eni strani zdi, da se nekatere družbeno-zgodovinske konotacije Proustovega besedila ob prenosu v druge jezike neizbežno izgubijo, pa lahko v vseh treh obravnavanih prevodih (angleškem Moncrieffa in Kilmartina, nemškem Eve Rechel-Martens ter slovenskem Radojke Vrančič) opazimo, da se prevajalci izrazito trudijo ohraniti psihološke konotacije ter si, vsak na svoj način, prizadevajo poustvariti afektirani slog gospe Verdurinove.
19
Vidmar Jovanović, Iris. "Umjetničko stvaranje." Filozofska istraživanja 39, no. 4 (February 17, 2020): 761–75. http://dx.doi.org/10.21464/fi39402.
Full textAbstract:
Kant je svojom tezom o geniju koji ne zna odakle mu ideje i kako dolazi do njegova stvaralaštva ostavio neizbrisiv trag na promišljanje o umjetnosti i umjetničkome stvaranju, inzistirajući na stavu da ono predstavlja jedinstveni čin za kojega je zaslužan prirodni dar i stoga je specifičan isključivo u domeni umjetnosti, nikako u domeni znanosti. Iako danas znamo da je to pogrešno, mnoge njegove postavke potkrijepljene su suvremenim teorijama kognitivnih znanosti, ali i samim umjetničkim praksama. U ovom će se radu analizirati Kantova teorija lijepe umjetnosti i umjetničkoga stvaranja iz konteksta suvremenih istraživanja o kreativnosti i talentu te pritom pokazati koliko je njegova teorija o lijepoj umjetnosti i umjetničkome stvaranju eksplanatorno bogata, posebno za razumijevanje i promišljanje umjetničkoga stvaranja, umjetničke recepcije i umjetničkih praksi.
20
Klaric, Aleksandar. "OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE KAO DETERMINANTA SPOLJAŠNJE I UNUTRAŠNJE POLITIKE SAUDIJSKE ARABIJE U 21. VIJEKU." Politička revija 67, no. 1/2021 (April 23, 2021): 167–88. http://dx.doi.org/10.22182/pr.6712021.9.
Full textAbstract:
U radu se razmatra energetska politika Saudijske Arabije koja, kao država koja je bogata naftom, predstavlja jednog od ključnih svjetskih aktera na polju energetike. Međutim, nafta je energent koji doprinosi uništavanju životne okoline i klimatskim promjenama. Svjesne potencijalnih katastrofalnih posljedica od prekomjerne upotrebe nečistih energenata, države i njihovi građani se postepeno okreću ka obnovljivim, zelenim izvorima energije koji ne narušavaju životnu sredinu. Saudijska Arabija je jedna od država koja je najavila zaokret u svojoj energetskoj politici ka ovom vidu energenata. Na tragu tome, ovaj rad nastoji da ukaže na domašaje aktuelne energetske politike Saudijske Arabije i da pruži uvid u njene buduće planove na tom polju, kao i da prikaže kakvu ulogu obnovljivi izvori energije imaju na planu njene unutrašnje i spoljašnje politike.
21
Brzezińska-Gębicka, Aneta. "Przywilej czy prawo? O statusie zabawy swobodnej w kontekście współczesnych tendencji rodzicielskich i zjawiska projektowania dzieciństwa." Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce 14, no. 1(51) (July 31, 2019): 71–81. http://dx.doi.org/10.35765/eetp.2019.1451.05.
Full textAbstract:
Przedmiotem opracowania jest status zabawy swobodnej we współczesnych tendencjach rodzicielskich i w zjawisku projektowania dzieciństwa. Celem autorki jest omówienie problemu marginalizowania roli zabawy swobodnej w wychowaniu. Klasyczne teorie zabawy definiują ją przez pryzmat swobodnej, spontanicznej aktywności, która stanowi nieodłączny element dzieciństwa. Współcześnie, w wychowaniu instytucjonalnym, zabawa swobodna ustępuje miejsca nauczaniu przez zabawę, o czym świadczą programy edukacji żłobkowej i przedszkolnej oraz bogata oferta zajęć dodatkowych. Autorka przyjmuje zatem, że środowiskiem, w którym należy rozpatrywać kwestię zabawy swobodnej, jest rodzina. W związku z powyższym w artykule podjęto refleksję nad współczesnymi tendencjami rodzicielskimi oraz nad zjawiskiem projektowania dzieciństwa. Z ich teoretycznej analizy wyłania się obraz zabawy swobodnej jako kategorii nieobecnej we współczesnym dzieciństwie. Autorka dostrzega problem zawłaszczania dziecięcej autonomii i stawia pytanie o prawo dziecka do zabawy w XXI wieku.
22
Brzosko-Sermak, Agnieszka, and Sławomir Dorocki. "Znaczenie turystyki w rozwoju Krynicy-Zdroju." Przedsiębiorczość - Edukacja 14 (December 26, 2018): 313–28. http://dx.doi.org/10.24917/20833296.14.23.
Full textAbstract:
Krynica-Zdrój od lat opiera swój rozwój na turystyce. W powyższym podejściu ważne są przedsiębiorcza i aktywna postawa lokalnych władz, konkretny plan działań zapisany w dokumentach strategicznych oraz stała analiza zmieniającego się profilu turysty. Celem niniejszej pracy było ukazanie obecnego znaczenia turystyki w rozwoju Krynicy-Zdroju oraz zbadanie preferencji, zadowolenia i opinii turystów, którzy na przestrzeni ostatnich lat odwiedzają to uzdrowisko. Wykorzystane metody badawcze to badania ankietowe przeprowadzone wśród turystów w roku 2013 i 2017 oraz analiza dokumentów strategicznych. Uzyskane wyniki wskazują, że turystyka odgrywa decydującą rolę w rozwoju gospodarczym, przestrzennym i funkcjonalnym Krynicy-Zdroju. Bogata i zróżnicowana oferta kurortu, w tym kreowana przez lokalne władze, stanowi jego silną przewagę konkurencyjną. Zmienia się jednak profil turysty i charakter wizyt, pomimo że walory zdrojowe i krajobrazowe na przestrzeni lat pozostają głównym impulsem przyjazdów.
23
Mickiewicz, Małgorzata. "Działalność Kampinoskiego Parku Narodowego w świetle encykliki Laudato si’." Studia Ecologiae et Bioethicae 15, no. 1 (March 31, 2017): 51–57. http://dx.doi.org/10.21697/seb.2017.1.06.
Full textAbstract:
Parki narodowe w Polsce odgrywają ważną rolę w systemie ochrony przyrody. Położony w sąsiedztwie Warszawy Kampinoski Park Narodowy jest jednym z najcenniejszych obszarów chronionych. Wyróżnia się unikatowymi walorami przyrodniczymi, kulturowymi, naukowymi, społecznymi i edukacyjnymi. Ma istotne znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej, badań naukowych, edukacji. Jego atrakcyjność sprawia, że jest bardzo chętnie odwiedzany. Park, realizując zadania wynikające z uwarunkowań prawnych, w praktyczny sposób wypełnia przesłanie papieża Franciszka zawarte w encyklice Laudato si’. Chroniąc zasoby dla przyszłych pokoleń – tworzy warunki do poznawania zjawisk oraz procesów przyrodniczych, społecznych i ekonomicznych. Jednocześnie umożliwia wszystkim odwiedzającym wypoczynek i uprawianie turystyki. Bogata oferta edukacyjna skierowana jest do różnych grup wiekowych i zawodowych. W ten sposób Park wdraża propagowaną przez papieża Franciszka ideę zmiany kultury ekologicznej i współodpowiedzialności wszystkich członków społeczeństwa za stan środowiska naturalnego.
24
Jelenc, Zoran. "Bogata in zgledna praksa, a žal sistemska zapostavljenost. Ob Andragoškem kolokviju in strokovnem posvetu v Ajdovščini." Andragoška spoznanja 23, no. 4 (December 29, 2017): 149–53. http://dx.doi.org/10.4312/as.23.4.149-153.
Full textAbstract:
Andragoški center Slovenije (ACS) je 3. in 4. oktobra 2017 v sodelovanju z Ljudsko univerzo Ajdovščina – tokrat prvič zunaj Ljubljane – pripravil 21. andragoški kolokvij. Umestil ga je v dvodnevni posvet, ki ga je vodila mag. Zvonka Pangerc Pahernik, vodja promocijskega in informacijskega središča ACS. Kolokvija v ožjem smislu se je udeležilo 78 ljudi.
25
Tańska, Ewa. "Logistyczno-prawne aspekty prowadzenia badań klinicznych w Polsce." Letters in Oncology Science 13, no. 3 (December 28, 2016): 51–57. http://dx.doi.org/10.21641/los.13.3.12.
Full textAbstract:
Badania kliniczne są bardzo ważnym obszarem funkcjonowania ośrodków medycznych na całym świecie. Prowadząc badania kliniczne w Polsce zarówno ośrodek medyczny jak i zespół badawczy zdobywają uznanie i prestiż. Pacjenci również osiągają korzyść z włączania się ich ośrodka medycznego w badania kliniczne, ponieważ wówczas lekarze mogą zaoferować im ciekawe i często jedyne dostępne leczenie. Ośrodki medyczne są doskonale przygotowane infrastrukturalnie, wyposażeniowo, organizacyjnie i prawnie, posiadają często najnowsze urządzenia diagnostyczne i terapeutyczne, które umożliwiają sprawne i kompleksowe przeprowadzenie badania klinicznego w jednym miejscu. Personel ośrodka jest wysoko wykwalifikowany, z wiedzą i umiejętnościami wielokrotnie potwierdzonymi międzynarodowymi certyfikatami. Sprawy formalne związane z negocjacjami i rozliczeniami badań klinicznych realizują wyspecjalizowane komórki organizacyjne funkcjonujące w strukturach ośrodków medycznych. W Polsce dostępna jest bogata baza pacjentów spełniających kryteria „włączenia do” i „wyłączenia z” badania klinicznego, co sprawia, że nasz kraj może być bardzo atrakcyjnym miejscem do przeprowadzania badań klinicznych.
26
Mitrevski, Ana S. "IZMEĐU REDOVA." Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду 42, no. 1 (January 9, 2018): 393–410. http://dx.doi.org/10.19090/gff.2017.1.393-410.
Full textAbstract:
Bogata rukopisna zaostavština Todora Manojlovića na stranim jezicima, a tako i značajan broj pisama, koji se čuvaju u Istorijskom arhivu Zrenjanina, do danas je neistražena. Za vreme studija prava u Budimpešti i Nađvaradu (1900 – 1910), Manojlović je vodio živu prepisku sa članovima porodice i prijateljima. U radu su prikazana dva pisma iz 1910. godine, na nemačkom jeziku i u prevodu na srpski, koja je Todoru Manojloviću poslala tetka Linka Krsmanović. U pismima se pominje Manojlovićev prvi književni prikaz, Saputnici Isidore Sekulić, koji je Srpski književni glasnik odbio, da bi ga Manojlović, na nagovor Linke Krsmanović, poslao i 1913. godine konačno objavio u Letopisu Matice srpske. Pored toga, pisma pružaju uvid u porodične prilike Manojlovića i Krsmanovića, i daju potpuniju sliku o Todoru Manojloviću iz perioda koji je prethodio njegovoj odluci da, uprkos naporima i željama porodice, prekine studije prava i posveti se umetnosti i književnosti.
27
Uršič, Matjaž. "Modernizacija prometa v obdobju industrijske urbanizacije – bogata zapuščina ali breme teženj k povečevanju mobilnosti v slovenskih mestih?" Urbani izziv 17, no. 1-2 (2006): 18–29. http://dx.doi.org/10.5379/urbani-izziv-2006-17-01-02-003.
Full text
28
Tekavčić, Pavao. "Novi lingvistički časopis: SOL - Lingvistički časopis, godina , broj 1, Zagreb, str. 1-108, Izdavač: Filozofski fakultet Zagreb, OOUR Humanističke i društvene znanosti." Linguistica 26, no. 1 (December 1, 1986): 216–18. http://dx.doi.org/10.4312/linguistica.26.1.216-218.
Full textAbstract:
Naša ne suviše bogata lingvistička periodika obogatila se odnedavna novim časopisom, prvi broj kojega namjeravamo ovdje prikazati. U vrijeme nagloga razvoja lingvistike, koegzistencije različitih znanstvenih smjerova i dodira lingvistike s nizom drugih disciplina, pojavu takva časopisa možemo naravno pozdraviti, to više što fizionomija SOL-a, kako je zacrtana u uvodu prvom broju, točno odgovara onome što je upravo rečeno. Novi časopis, koji kao naslov nosi kraticu SOL (Studij odnosno Studenti Odsjeka za Opću Lingvistiku), namijenjen je opeoj lingvistici, suvremenim disciplinama sociolingvistici, pragmalingvistici, komunikologiji, semiotici (koja zapravo prožima cijeli prvi broj), kao i susjednim naukama (u prvom redu filozofiji jezika), bez kojih se danas studij lingvistike teško može zamisliti. Prema riječima uredništva, SOL je otvoren svima, predstavlja na neki način točku susreta i interferencije vec afirmiranih lingvista i stremljenja mladih, a pratit će našu i svjetsku znanost o jeziku u raznim suvremenim oblicima suradnje: studijama i kraćim člancima, intervjuima, prikazima, bibliografijom (što je vrlo korisno) i prijevodima. Predviđeni su i posebni tematski blokovi.
29
Kovač, Elena, and Ivana Vitasović Kosić. "Gospodarske mogućnosti samonikle vrste Salsola soda L. (ošmugalj)." Krmiva 61, no. 2 (August 20, 2020): 81–90. http://dx.doi.org/10.33128/k.61.2.5.
Full textAbstract:
Prema sistematici Salsola soda L. ili sodna solnjača spada u porodicu Chenopodiaceae. To je jednogodišnja samonikla vrsta i koristi se kao povrće u Dalmaciji i šire na cijelom Mediteranu. Rasprostranjena je na šljunkovitim i pjeskovitim staništima na otocima i uz obalu Jadranskog mora. Biljka je punog svjetla, pokazatelj ekstremne topline, a uspijeva na staništu visokog saliniteta (halofit). Ugrožena je radi lošeg gospodarenja staništima na kojima se nalazi. Kao hrana Salsola soda L. je niskokalorična i izvor je esencijalnih vitamina. Zelena boja listova pokazuje da posjeduje znatnu količinu vitamina A i K, a kiselkast okus da je bogata vitaminom C. Uvrštena je na popis bilja „Plants for the future“, kao prehrambena namirnica te se koristi i uzgaja diljem Europe, najviše u Italiji, Engleskoj, Grčkoj i sve više u Hrvatskoj duž Jadranske obale. Blisko srodna podvrsta Salsola kali L. ssp. tragus (L.) Nyman, također je zabilježena u Hrvatskoj, a radi velike količine proteina koristi se kao stočna hrana.
30
Lisac, Josip. "Posveta akademiku Anti Stamaću." Croatica et Slavica Iadertina 10, no. 10 (February 7, 2017): 1. http://dx.doi.org/10.15291/csi.1078.
Full textAbstract:
Deseti broj časopisa Croatica et Slavica Iadertina posvećujemo akademiku Anti Stamaću, sveučilišnom profesoru u miru, čuvaru duhovnih vrijednosti hrvatskoga naroda, organizatoru znanstvenoga i književnog života u nas, antologičaru, esejistu, kritičaru, književnom teoretičaru, uredniku, prevoditelju i pjesniku, u povodu 75. obljetnice njegova života. Rođen je 9. listopada 1939. na otoku Molatu pred Zadrom. Dugogodišnji zagrebački sveučilišni profesor, Stamać je povremeno predavao i zadarskim kroatistima, a i inače je izlagao u Zadru i na Sveučilištu i u Matici hrvatskoj, također objavljivao u Zadarskoj smotri. Tijekom duga djelovanja poglavito je radio na čuvanju i unaprjeđivanju institucija hrvatskoga jezika i hrvatske književnosti, na hrvatskoj okrenutosti prema Europi. Sve je to radio kao predsjednik Društva hrvatskih književnika, kao predsjednik Hrvatskoga filološkog društva, kao dužnosnik u Matici hrvatskoj, danas kao tajnik Razreda za književnost HAZU. Uređivao je veći broj časopisa, sve do aktualnoga uređivanja časopisa Republika i do vođenja uredništva edicije Stoljeća hrvatske književnosti. Znamo kako je radio neumorno i kako je njegova ljetina bogata, vjerujemo da će novih plodova biti još.
31
Wronka, Stanisław. "Dawid pokutujący w Biblii i w kantacie „Davide penitente” Wolfganga Amadeusa Mozarta." Ruch Biblijny i Liturgiczny 70, no. 4 (December 31, 2017): 309. http://dx.doi.org/10.21906/rbl.3606.
Full textAbstract:
Dawid, król Izraela, jest wybitną postacią w historii biblijnej. Niezwykle utalentowany, zostawił wiele wspaniałych dzieł na różnych polach ‒ religijnym, politycznym, artystycznym. Nie ustrzegł się jednak poważnych błędów, a nawet zbrodni, ale potrafił się z nich podnieść przez pokutę, odwoływanie się do Bożego miłosierdzia. Widać to najlepiej po cudzołóstwie z Batszebą i doprowadzeniu jej męża Uriasza do śmierci oraz po spisie ludności. Autor omawia te przypadki i zatrzymuje się także nad psalmami pokutnymi, które są refleksem postawy Dawida. W drugiej części została zanalizowana kantata Davide penitente Mozarta (KV 469), w której kompozytor wykorzystał muzykę z Wielkiej Mszy c-moll (KV 427/417a) do włoskich parafraz psalmów z XVIII wieku. Autor omawia genezę utworu i libretto oraz komentuje go w warstwie muzycznej i słownej. Kantata stanowi harmonijną syntezę, w której bogata muzyka dopełnia natchnione słowa, oddaje ich wewnętrzne napięcia i emocje. Słuchając tego utworu, można głębiej przeżyć treści zawarte w tekście biblijnym i wniknąć w dramatyczny świat Dawida, rozświetlony zawsze Bożą łaską.
32
КОВАЛЕНКО, БОРИС, and НАТАЛІЯ КОВАЛЕНКО. "ВІДБИТТЯ ПОДІЛЬСЬКИХ ГОВІРКОВИХ РИС У ПРАЦЯХ ПОЛЬСЬКИХ ДОСЛІДНИКІВ К. XIX ст." Studia Ukrainica Posnaniensia 8, no. 1 (June 30, 2020): 103–14. http://dx.doi.org/10.14746/sup.2020.8.1.10.
Full textAbstract:
Do dziś aktualna pozostaje kwestia zbadania właściwości rozwoju poziomów strukturalnych dialektów, w szczególności utrwalonych w tych cennych źródłachjęzyka ludowego, które nasi poprzednicy pozostawili jako spuściznę w postaci różnych gatunków. Celem artykułu jest określenie stopnia odzwierciedlenia zjawisk gwarowych w zbiorach folklorystycznych i etnograficznych oraz pracach leksykograficznych polskich badaczy Podola. Zastosowano metodę opisowo-porównawczą. Ocenie podlegały osiągnięcia w badaniu etnografii i folkloru podolskiego polskich autorów XIX w., którzy opisali w swoich pracach poszczególne aspekty kultury materialnej i duchowej Ukraińców Podola. Ogromną wartość dla badaczy, zarówno etnografów, folklorystów, jak i lingwistów, zwłaszcza w dziedzinie dialektologii, stanowi bogata folklorystyczna oraz etnograficzna spuścizna A. Kocipińskiego i Z Dołęgi-Chodakowskiego. Ich zapiski zawierają warianty, rejestrują wpływ mowy lokalnej, tradycji itp. Równie cenny jest słowniczek regionalizmów podolskich A. Kremera, który uważany jest za pierwsze dzieło leksykograficzne o podolskiej gwarze języka ukraińskiego. W artykule udowodniono, że tylko autentyczne teksty mogą służyć jako cenne i wiarygodne źródło badania dynamiki dialektów Podola.
33
Harmicar, Leda, and Ivan Milotić. "Namet (modus) u rimskoj pravnoj praksi dokumentiranoj na epigrafskim svjedočanstvima iz Istre." Histria : the Istrian Historical Society review 2, no. 2 (2012): 15–36. http://dx.doi.org/10.32728/h2012.01.
Full textAbstract:
Istra je bogata epigrafskim svjedočanstvima rimske antike. Dio ovdašnjih rimskih epigrafskih svjedočanstava ima pravni sadržaj te pouzdano ukazuje na smjernice primjene i razvoja pojedinih instituta rimskoga prava u praksi. Dio fundusa pravnih svjedočanstava odnosi se i na namet (modus) – uzgredni sastojak pravnoga posla kojim se stjecatelju kod besplatnoga pravnog posla nameće neka obveza simboličke naravi koja nema obilježja protučinidbe. Ovaj institut u rimskome pravu sankcioniran je u postklasično doba, ali se na natpisima iz Istre pojavljuje već u I. i II. stoljeću pa se stoga može pratiti njegova de facto pojava i probijanje u pravnoj praksi ponajprije kao obveze čije je ispunjenje počivalo ispočetka na bona fides stjecatelja. U Istri se namet pojavljuje u oporukama, a dokumentiran je na inskripcijama nadgrobnih spomenika. Budući da u prva dva stoljeća Carstva nije bio institucijski izgrađen i kao takav sankcioniran, natpisi ne spominju njegov naziv, ali se iz epigrafske formulacije testamento fieri iussit može pouzdano zaključiti o njegovoj de facto pojavi i širenju.
34
Blažević, Milivoj. "Ogled o urbanim i prirodnim vrijednosnicama Šibenika u kontekstu turističke perspektive." Glasilo Future 1, no. 5-6 (December 31, 2018): 28–40. http://dx.doi.org/10.32779/gf.1.5-6.3.
Full textAbstract:
Povijesne gradske jezgre na našoj obali danas su postale pozornica mnogobrojnim turistima. Uz pozitivne aspekte navedenog kroz zapošljavanje lokalnog stanovništva i jačanje gospodarstva pojavile su se i negativne posljedice. Sve se pokušava uskladiti turističkoj ponudi, što utječe na sezonski karakter života u gradskoj jezgri. Ovim radom se kroz sažeti prikaz urbanističkih, kulturnih i prirodnih vrijednosti želi usmjeriti budućnost u uprizorenje i novi život zaboravljenih šibenskih vrijednosti u cilju turističke valorizacije. Bogata šibenska baština jednostavno od nas traži da se u suvremenosti izvuče iz naslaga zaborava kao moderna brandirana slika u razvoju turizma. Šibenik posjeduje veliku cjelinu starog grada, crkve, muzeji, biblioteke, tvrđave, nautičke luke itd. koje uz mjesnu gastronomiju i sport čine glavni temelj turizma. Stoga je i komunalno i krajobrazno uređenje grada prioritet u cilju toga postignuća. Također se kao naš značajni adut moraju izdvojiti i prirodne vrijednosti (razvedenost šibenskog zaljeva, areal Gornjeg i Donjeg polja, rijeka Krka itd.). Šibenik je mjesto rođenja i djelovanja čitavog niza humanista, književnika, umjetnika i prirodoslovaca. Ove godine se bilježi i 140-ta godišnjica od smrti šibenskog i svjetskog botaničara R. Visianija.
35
Karlović, Ksenija, Marija Hodja, and Dario Kremer. "Uvođenje hrvatskih samoniklih vrsta u hortikulturu – primjer hrvatske bresine (Micromeria croatica (Pers.) Schott)." Agronomski glasnik 81, no. 4 (May 18, 2020): 261–72. http://dx.doi.org/10.33128/ag.81.4.1.
Full textAbstract:
Uređenje gradskih zelenih površina u Hrvatskoj karakterizira primjena egzotičnih ukrasnih vrsta dok je upotreba hrvatskih samoniklih vrsta sporadična i oslanja se na manji broj dobro poznatih vrsta. Istraživanja pokazuju da Europljani pozitivno percipiraju egzotične vrste te ih smatraju atraktivnijim i zanimljivijim od samoniklih vrsta. Neke zemlje su siromašne samoniklom florom te je stoga razumljivo njihovo oslanjanje na alohtone vrste. Nasuprot tomu, hrvatska flora je bogata samoniklim vrstama te kao takva predstavlja nepresušan izvor za introdukciju novih vrsta u uzgoj i primjenu. Osim slabe osviještenosti šire javnosti, ali i profesionalaca, o važnosti upotrebe samoniklih vrsta u uređenju gradskih zelenih površina, velik problem predstavlja i njihova dostupnost. Trenutno se ponuda hrvatskih rasadnika bazira uglavnom na stranim ukrasnim vrstama. Slabo ulaganje u znanstvena istraživanja čiji bi cilj bio uvođenje novih vrsta u uzgoj i upotrebu je dodatan problem. U cilju procjene potencijala hrvatske bresine (Micromeria croatica) za uvođenje u uzgoj, sakupljeni su osnovni podaci o ovoj samonikloj, endemskoj vrsti Dinarida. U radu je dat pregled njene rasprostranjenosti, morfoloških značajki, ekologije i moguće primjene.
36
Czerniecka-Haberko, Anna. "Unia lubelska w historiografii polskiej XIX i XX wieku." Echa Przeszłości, no. XXI/2 (February 1, 2021): 153–69. http://dx.doi.org/10.31648/ep.6349.
Full textAbstract:
Tekst stanowi rozważania nad wytworami pracy polskich historyka przedstawiających obrazy unii lubelskiej. Unii, która była – i jest po dzień dzisiejszy – obecna w polskiej narracji historycznej. Analiza źródeł historiograficznych pozwala wnioskować, że literatura obejmująca swą problematyką badawczą unię lubelską, jest równocześnie bogata, ale i uboga. Ilościowo jest bowiem dość obszerna, jednak jej gruntowna analiza pozwala wnioskować, że większość publikacji zawiera jedynie fraktografię.Zainteresowanie tematyką unii lubelskiej, na przestrzeni omawianych dwóch wieków, było uwarunkowane wielopłaszczyznowością tego zagadnienia. Problematyka unii w sposób wyraźny uwypukla współzależność między treściami historiograficznymi a społeczną świadomością historyczną. Dlatego w tekście przybliżono owe obrazy począwszy od romantyzmu, a kończąc na latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Ramy chronologiczne wymusiły podział pracy na pięć epok historiograficznych (czasy przedstyczniowe, czasy postyczniowe, przełom wieków, Druga Rzeczpospolita, lata powojenne). Praca ma charakter studium analitycznego, opartego na szerokiej bazie źródeł historiograficznych, na którą składają się dzieła polskich historyków prowadzących działalność naukową od pierwszej połowy wieku XIX aż po koniec wieku XX. W każdej z omawianych epok poddano analizie poglądy historyków najbardziej reprezentatywnych dla każdego przedziału czasowego.
37
Sala, Krzysztof. "Rola turystyki w rozwoju obszarów transgranicznych na przykładzie Euroregionu Niemen." Przedsiębiorczość - Edukacja 13 (December 16, 2017): 143–58. http://dx.doi.org/10.24917/20833296.13.11.
Full textAbstract:
Celem niniejszej publikacji jest zaprezentowanie roli ruchu turystycznego jako czynnika determinującego rozwój obszarów transgranicznych. W artykule podano przyczyny, podstawy i uwarunkowania rozwoju turystyki transgranicznej. Opisano genezę, przyczyny powstania i podstawy formalne funkcjonowania euroregionów, a także scharakteryzowano znaczenie turystyki w aktywizacji gospodarczej obszarów nadgranicznych. Artykuł zawiera również dane statystyczne i ich analizę w odniesieniu do zmian, które zaszły w ostatnich latach. Jako przykład dla rozważań wykorzystano Euroregion Niemen. Publikacja stanowi też próbę prognozy przyszłej sytuacji w dziedzinie turystyki transgranicznej i roli tego euroregionu w przyszłości. Literatura dotycząca omawianej tematyki jest dość bogata. Artykuł powstał przy wykorzystaniu materiałów książkowych i prasowych, a także ogólnodostępnych danych statystycznych i informacji netograficznych. Metodą badawczą zastosowaną w artykule stała się krytyka piśmiennicza literatury obejmującej poruszaną tematykę. Podejście badawcze uwzględnia dane ilościowe i jakościowe dotyczące turystyki w obszarach transgranicznych. Narzędzie badawcze stanowiła analiza danych statystycznych. Wyniki badań wyraźnie wskazują na znaczącą rolę turystyki w aktywizacji gospodarczej wszystkich krajów obszaru transgranicznego. Wnioski, które można wysnuć na ich podstawie, wyraźnie wskazują na celowość istnienia i funkcjonowania euroregionów na obszarze Europy, a w szczególności omawianego Euroregionu Niemen. Sam euroregion stanowi czynnik pobudzający i rozwijający aktywność turystyczną.
38
Bošković, Ivan. "Svi hrvatski dioklecijani." Croatica et Slavica Iadertina, no. 4 (January 18, 2017): 401. http://dx.doi.org/10.15291/csi.618.
Full textAbstract:
Car Dioklecijan nije samo jedno od trajnih mjesta splitske društvene memorije i identiteta, nego i česta tema hrvatske književnosti. Uz mnoštvo tekstova različita žanrovskog predznaka i umjetničke vrijednosti, o tomu svjedoči i iznimno bogata dramska književnost na hrvatskom jeziku, podrobnije opisana u ovomu pregledu. U njoj je splitski car zaogrnut u različito dramsko ruho: scensku igru, dramske slike, radio-igru, cabaret, povijesni spektakl, scensku viziju, tragediju, bajku, satiresku, a pridavane su mu – uz povijesno potvrđene – i različite karakteristike. Osim kao car graditelj i vladar znatnog vladarskog umijeća, najčešće je opisan kao progonitelj i simbol borbe protiv kršćana. Ta je odrednica jedno od referentnih mjesta dramskih tekstova Ogrizovića, Rožića, Kovačevića, Radice, Maroevića i dr. i na njoj je, najčešće, temeljeno dramsko/kazališno iskustvo, više kulturno-povijesnoga a manje estetskoga predznaka, limitirano – izuzev Ogrizovićeva i Šoljanova teksta - skromnom dramskom/kazališnom kulturom i spisateljskim mogućnostima pojedinih autora. Premda je i u carevoj ličnosti, ali i u ličnostima njegovih najbližih bilo motiva poticajnih za dramski razvoj, uglavnom je sve ostalo izvan interesa autora ili je pak mjestimice tek sugerirano. U radu se donosi pregledan p/opis svih drama na hrvatskom jeziku o splitskomu caru.
39
Šprem, Katarina. "Rimski kamenolomi i prijevoz kamena u antičkoj Istri." Histria, no. 9 (2019): 13–36. http://dx.doi.org/10.32728/h2019.01.
Full textAbstract:
Istra se u geomorfološkom smislu kolokvijalno dijeli na Crvenu, Sivu i Bijelu. Crvena Istra proteže se južnim i zapadnim dijelom poluotoka i bogata je, kako zemljom crvenicom, tako i kvalitetnim površinskim naslagama vapnenca. To su prepoznali svojedobno i Rimljani koji su ga vadili iz nekoliko pretpostavljenih antičkih kame-noloma koji se spominju u literaturi. Nove tehnologije omogućuju otkrivanje kame -noloma koji su zarasli u vegetaciju i tako su na prvi pogled teško uočljivi. Svi su kamenolomi ucrtani na kartu u prilogu.Za iskorištavanje kamena vrlo važno je imati i dobre ceste kojim bi se taj kamen dalje prevozio do mjesta na kojem je potreban, kao na primjer za gradnju rustičnih vila ili samih prometnica. Za nešto udaljeniju distribuciju bitne su pak morske luke u kojima su se blokovi kamena mogli ukrcati na brodove. Na kartu su ucrtana dva pretpostavljena pravca pružanja antičkih prometnica čiji točan položaj danas ne znamo. Ucrtane su i sve uvale u kojima su pronađeni ostaci rimskih lučkih uređaja, kao i uvale koje su zbog svojih karakteristika mogle predstavljati pristaništa bez potrebe izgradnje lučkih uređaja. Većina se kamenoloma nalazi u blizini luka, uvala ili pristaništa, ili pak u blizini pretpostavljenoga pružanja antičkih prometnica.
40
Vitasović-Kosić, Ivana, Katarina Gugić, and Boris Dorbić. "Etnobotanička primjena biljaka i samoniklih gljiva u narodnoj medicini i ljudskoj prehrani Općine Vitez (Bosna i Hercegovina)." Krmiva 62, no. 1 (June 30, 2021): 39–56. http://dx.doi.org/10.33128/k.62.1.5.
Full textAbstract:
Na širem području zapadnog Balkana ljudi su često tijekom povijesti gladovali, iako ih je okruživala vrlo bogata jestiva samonikla flora. U ovom radu dokumentirana je upotreba samoniklog bilja i gljiva na području Općine Vitez, kao i podaci o specifičnim lokalnim nazivima biljaka, njihovoj upotrebi, tradicijskim običajima i nematerijalnoj baštini vezanim uz samoniklo bilje i gljive. Dubinskim polustrukturiranim intervjuima zabilježeno je 66 biljnih vrsta (koje su raspoređene unutar 39 biljnih porodica) i 9 vrsta gljiva (unutar šest porodica). Prema rezultatima istraživanja najveći broj biljaka se koristi kao ljekovito bilje (53 vrste) i kao hrana za ljude (34 vrste). Vrste s najvećom frekvencijom jesu: Rubus idaeus, Urtica dioca, Vaccinium myrtillus, Sambucus nigra, Taraxacum officinale, Corylus avellana itd. Ovim istraživanjem zabilježene su zanimljive upotrebe: svježa salata od vrste Stellaria media (mišjakinja), čaj od cvjetova Hedera helix (bršljan) za liječenje gnojnih krajnika i fistula te ljekovita mast protiv ozeblina od Loranthus europaeus (žuta imela). Kao najčešće konzumirane samonikle gljive zabilježene su: Boletus edulis (ljetni / pravi vrganj), Lactarius sanguifluus (krvava mliječnica) i Cantharellus cibarius (lisičarka). Zaključno, tradicionalna upotreba samoniklog bilja još uvijek je dosta zastupljena u svakodnevnom životu stanovnika istraživanog područja te se i dalje prenosi usmenim putem s generacije na generaciju.
41
Levi, Pavle. "Filmy pisane." Forum Poetyki, no. 23 (July 19, 2021): 110–27. http://dx.doi.org/10.14746/fp.2021.23.28899.
Full textAbstract:
Początek lat dwudziestych XX wieku to okres rozwoju europejskich kierunków awangardowych. Dominującemu surrealizmowi towarzyszyło powstawanie lokalnych prądów: rumuńskiego integralizmu, czeskiego poetyzmu i artyficjalizmu oraz jugosłowiańskiego zenityzmu, hipnizmu, sumatryzm (czy pojęcie jest w porządku?) i kosmizmu. Dzięki pomysłowości oraz oryginalności poszczególnych artystów i teoretyków tworzono inspirujące, niemniej traktowane jako peryferyjne i „egzotyczne” manifesty. Działacze jugosłowiańscy, choć pozostający pod wpływem twórców rosyjskich (W. Chlebnikowa, W Majakowskiego, A. Rodczenki), blisko współpracowali i aspirowali do działalności centrali paryskiej (za A. Bretonem, B. Péretem). Znana jest ich bogata korespondencja z Francuzami, a w niektórych przypadkach i bezpośrednie kontakty. „Stół bohemy z [belgradzkiej] kawiarni Moskva stał się surrealistycznym stołem w kawiarni Le Cyrano w Paryżu”. W tekście przywoływani są najważniejsi działacze jugosłowiańskiej awangardy: Ljubomir Micić, Rade Drainac, Boško Tokin, ale szczególną uwagę autor poświęca (skromniej dotychczas przedstawianej w refleksji krytycznoliterackiej) działalności Monny’ego de Boully (serb. Moni Buli). Na podstawie jego utworu Doktor Hipnison, ili tehnika života, określanego jako rodzaj filmu pisanego (paper movies), Pavle Levi przybliża czytelnikowi koncepcję i konkretną realizację „filmu na papierze” – w wizji protagonisty Boully’ego. W nowym formacie widz zaproszony jest do „przestrzeni nieskrępowanej perspektywą”, staje się odbiorcą aktywnym, zaangażowanym do doświadczania filmu różnymi zmysłami.
42
Vrsaljko, Anđelko, Mateja Santrić, and Đani Bunja. "Krajobrazna i biološka raznolikost kao paradigma razvoja posebnih oblika turizma u regionalnom parku Moslavačka gora." Agronomski glasnik 81, no. 3 (January 15, 2020): 145–71. http://dx.doi.org/10.33128/ag.81.3.2.
Full textAbstract:
Moslavačka gora je 2011 godine proglašena drugim regionalnim parkom u Hrvatskoj, budući ima regionalno značenje za očuvanje krajobrazne, biološke geološke raznolikosti. U radu je dat kratak pregled krajobraznih posebnosti (voda, tala, reljefa, geomerfologije) i biološke raznolikosti (flora i fauna). Te posebnosti je potrebno valorizirati u turističkom pogledu, posebice ispitati mogućnosti implementacije posebnih oblika turizma u zaštićenim područjima kao što su: Willife tourism, Ecotourism, Adventure tourism, Nature based tourism u samom području parka, odnosno Agritourism and Ecoaritourism u i oko parka. Glavni cilj ovog istraživanja je testiranje posjetitelja regionalnog parka „Moslavačka gora“ o krajobraznoj, geološkoj i biološkoj raznolikosti, u kojoj mjeri i na koji način ta raznolikost pridonosi njihovu posjetu, te koliko bi svojom raznolikošću mogla pridonijeti razvoju posebnih oblika turizma na „Moslavačkoj gori“. Upravo iznimno bogata krajobrazna, biološka i geološka raznolikost s pojedinačnim biološkim, krajobraznim (geološkim i geomorfološkim) atrakcijama privlači posjetitelje/ljubitelje prirode i na taj način pridonosi razvoju turizma Moslavačke gore. Istraživanje je provedeno preko on-line obrasca koji je osmišljen na način da ispita mogućnost razvoja posebnih oblika turizma na Moslavačkoj gori, pri čemu su odgovarale osobe koje su već posjetile regionalni park. Sudjelovala su 306 ispitanika, od toga 192 žene i 114 muškarca. Anketni upitnik se sastoji od 25 pitanja putem kojih se testiralo mišljenje ispitanika o krajobraznoj i biološkoj raznolikosti parka. Dobiveni podaci na postavljena pitanja su potvrdili da je većina posjetitelja svjesna koliku biološku, krajobraznu i geološku baštinu ima Moslavina ( 90% ispitanika), no kada je riječ o posebnostima pojedine baštine onda o tome vrlo malo ili ništa ne znaju. To nije začudilo jer smo temeljem odgovora na koji način su nešto saznali o Moslavačkoj gori dobili sljedeće odgovore: Internet (oko 60%), prijatelji i poznanici (oko 40%), vodiči (oko 30%), a tek onda putem promotivnih materijala i turističkih agencija. Ispitanici/posjetitelji naprosto žude za edukacijskim programima o krajobraznoj, biološkoj i geološkoj raznolikosti Moslavine kakvih nema u parku. Većina posjetitelja zna koliko je bogata i važna biološka, krajobrazna i geološka raznolikost, dok tek oko 50% posjetitelja zna da može posjetiti značajne lokalitete. S obzirom na to da je najmanji postotak posjetitelja upoznat s biološkom raznolikosti, većina njih želi proći edukacijske programe o flori i fauni Moslavačke gore. Nadalje, više od 50% posjetitelja smatra da interakcija s prirodom na Moslavačkoj gori nije dobra (negativno za Ecotourism). Glede biološke raznolikosti 64,7% ispitanika smatra da se na osnovu toga može razvijati Ecotourism, a 35,3% Wildlife tourism, dok glede krajobrazne raznolikosti smatraju da se može razvijati Adventure tourism (61,8%) i Nature Based tourism (38,2%). Istraživanja su pokazala da se pozornost treba prvenstveno usmjeriti na razvoj edukacijskih programa o krajobraznoj i biološkoj raznolikosti parka, odnosno posebnih oblika turizma koji se mogu odvijati u parku.
43
Miletić, Ivanka, Slađana Šobajić, and Brižita Đorđević. "Functional Foods and Their Role in the Improvement of Health Status." Journal of Medical Biochemistry 27, no. 3 (July 1, 2008): 367–70. http://dx.doi.org/10.2478/v10011-008-0017-0.
Full textAbstract:
Funkcionalna Hrana - Uloga U Unapređenju Zdravlja Funkcionalna hrana je hrana koja ima povoljan uticaj na ljudsko zdravlje mimo uobičajenih nutritivnih funkcija. Biološki aktivna jedinjenja su nosioci povoljnog dejstva funkcionalne hrane. Brojni naučni dokazi govore u prilog tome da je ishrana bogata pojedinim namirnicama (kao što su to na primer voće i povrće) direktno u vezi sa smanjenim rizikom od hroničnih, nezaraznih bolesti, tako da se na tim saznanjima razvio koncept funkcionalne hrane. Otkrivaju se funkcionalne osobine tradicionalnih namirnica, ali se dizajniraju i nove funkcionalne namirnice. Uobičajene izjave koje prate tu vrstu namirnica mogu se svrstati u dve kategorije: (1) izjave o odnosu strukture i funkcije (engl. Structure and function claims) moraju da budu istinite i da ne dovode u zabludu potrošača. Te izjave ne moraju da budu odobrene od strane FDA; (2) zdravstvene izjave (engl. Health claims ili disease-specific claims) moraju da budu autorizovane od strane FDA i da poseduju značajnu naučnu potvrdu (Hillovi kriterijumi). Neophodno je rangiranje dokaza različitih tipova studija koje podržavaju zdravstvenu izjavu. Veliki broj biološki aktivnih jedinjenja su nestabilna tokom tretmana i čuvanja. Ona podležu mnogobrojnim hemijskim reakcijama, kao što su to oksidacija, hidroliza, termička degradacija i Maillardova reakcija, što rezultira smanjenjem bioiskoristljivosti. Povoljan efekat biološki aktivnih jedinjenja direktno zavisi od primenjenog tretmana.
44
Radošević, Mislav. "Šume i društvo Slavonske vojne krajine." Scrinia Slavonica 19, no. 1 (November 5, 2019): 93–128. http://dx.doi.org/10.22586/ss.19(2019).1.4.
Full textAbstract:
Habsburška Monarhija je nakon mira u Srijemskim Karlovcima 1699. godine proširila svoju vlast na teritorij između rijeka Drave, Save i Dunava, koji je u 18. stoljeću uređen i podijeljen na civilni i vojni dio, poznate pod nazivima „civilna Slavonija“ (Kraljevstvo Slavonije), koja je bila pod feudalno-kraljevskom upravom, i „vojna Slavonija“ (Slavonska vojna krajina/granica), koja se nalazila pod vojnom i direktnom carskom upravom. Slavonska vojna krajina, koja se protezala Posavinom duž lijeve obale rijeke Save te graničila sa Osmanskim Carstvom prema jugu, bila je bogata aluvijalnim, poplavnim šumama, koje su stavljene pod direktnu carsku zaštitu i nadzor. U svrhu boljeg nadzora i upravljanja šumskim resursima, habsburška administracija je donosila razne uredbe i regulacije tijekom 18. i 19. stoljeća, koje su ostale na snazi, uz veće ili manje izmjene, do industrijalizacije i razvojačenja te ukidanja vojnokrajiškog sustava u drugoj polovici 19. stoljeća. Ovo istraživanje se fokusira na utjecaj i učinak tih regulacija i carskih uredbi na odnos između vojnih autoriteta, lokalnog stanovništva i njihovog okoliša u dijelu Slavonske vojne krajine koji se nalazio pod upravom 7. (Brodske) graničarske pukovnije. Osim odnosa, ovo istraživanje daje također analizu mnogih okolišnih i društvenih promjena i njihovih raznih faza razvoja, opisanih kroz povijesne izvore različitih provenijencija nastalih između sredine 18. i sredine 19. stoljeća.
45
Grčar, Mina. "Iz vzhodnoazijskega v slovenski prostor." Ars & Humanitas 14, no. 2 (December 29, 2020): 103–18. http://dx.doi.org/10.4312/ars.14.2.103-118.
Full textAbstract:
Bogata zbirka zanimivih vzhodnoazijskih predmetov, ki jih hrani Pokrajinski muzej Celje, se med drugim ponaša tudi z velikim in impresivnim bronastim kadilnikom v obliki slona, ki na hrbtu nosi dvonadstropno pagodo. Ta predstavlja izrazito kitajski in simbolno močan motiv taiping youxiang 太平有象, a že malo natančnejši pogled razkrije, da je kadilnik (kōro 香炉 v japonščini in xianglu 香爐 v kitajščini) nemara delo umetnika, ki je ustvarjal v obdobju Meiji (1868–1912) na Japonskem. Kljub temu je točen kraj in datum nastanka težko z gotovostjo potrditi, saj je bil umetnikov pečat na dnu kadilnika v preteklosti odstranjen. Še več vprašanj se odpira spričo prisotnosti bronastega kadilnika kōro na območju današnje Slovenije in njegove vloge v novem okolju. Kdo je bil njegov zadnji lastnik? Kdo je odstranil podpis delavnice, in kar je morda še pomembnejše, zakaj? Odgovori na ta vprašanja nam ne bi zgolj pomagali osvetliti zgodbe v ozadju te posebne umetnine, pač pa bi veliko razkrili tudi o estetskih idealih in umetniškem okusu premožnejšega meščanskega sloja na Kitajskem in Japonskem ter zbirateljskih trendih v Evropi, predvsem pa o naravi kulturnih izmenjav med vzhodnoazijskim prostorom ter perifernimi regijami Vzhodne in Jugovzhodne Evrope v poznem 19. in v začetku 20. stoletja.
46
Pehlić, Ekrem, Husein Nanić, Aida Šapčanin, Huska Jukić, and Nevzeta Ljubijankić. "Sadržaj teških metala i metaloida u vodi za piće u Unsko-sanskoj županiji Federacije Bosne i Hercegovine." Kemija u industriji 68, no. 3-4 (2019): 105–9. http://dx.doi.org/10.15255/kui.2018.036.
Full textAbstract:
Unsko-sanska županija bogata je prirodnom izvorskom vodom, kojom se opskrbljuje stanovništvo. Po prvi put je ispitana procjena kakvoće toksičnih i esencijalnih teških metala i metaloida u vodi za piće iz više izvorišta u osam općina i to: Bihaću, Cazinu, Bosanskoj Krupi, Bužimu, Velikoj Kladuši, Bosanskom Petrovcu, Sanskom Mostu i Ključu. U svibnju 2016. godine iz svake općine analizirano je po tri uzorka vode (ukupno 24). Mjerene su koncentracije arsena, olova, kadmija, kroma, nikla, kobalta, molibdena, fosfora, cinka i bakra. U pet uzoraka vode uočene su povećane koncentracije za Ni (do 20 µg dm–3) i Cr (do 50 µg dm–3) i smatraju se prirodnim podrijetlom. Međutim, u većem broju uzoraka (osam) koncentracije As su odstupale od dozvoljenih (do 10 µg dm–3), s maksimumom od 14,05 µg dm–3 i vjerojatno su od samog sastava zemljišta, ali i antropogenih izvora zbog postojanja odlagališta otpada u široj regiji izvorišta. Vrijednosti koncentracija ostalih elemenata Cd, Pb, Co, Cu, P, Mo i Zn bile su u granicama maksimalno dozvoljenih propisanih Pravilnicima u BiH, Direktivom o vodi za ljudsku potrošnju 98/83/EC, kao i smjernicama Svjetske zdravstvene organizacije (WHO). Sadržaj teških metala i metaloida u vodi za piće na području Unsko-sanske županije, osim za As ne predstavljaju opasnost za zdravlje ljudi.
47
Kosacka, Kalina. "The Narratives about Contentment in Two Generations of Digital Natives." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia 33, no. 3 (October 31, 2020): 49. http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.3.49-66.
Full textAbstract:
<p>Celem artykułu jest porównanie narracji na temat zadowolenia u osób z różnych pokoleń, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch pokoleń <em>digital natives</em>, tj. <em>digital natives</em> 1.0 oraz <em>digital natives</em> 2.0. Pokoleniem digital natives określa się osoby urodzone i wychowane w erze cyfrowej, dla których nowoczesne technologie są nieodłącznym elementem życia. Odmienne warunki, w jakich dorastali przedstawiciele różnych pokoleń, warunkują odmienność ich funkcjonowania (w tym emocjonalnego) oraz różnice w zakresie treści i struktury konstruowanych przez nich reprezentacji emocji. Przeanalizowano wypowiedzi na temat zadowolenia 148 osób z różnych pokoleń. Na podstawie jakościowej i ilościowej analizy opisano specyfię treści narracji o zadowoleniu dwóch pokoleń <em>digital natives</em>. Wykazano, że narracje o zadowoleniu wśród digital natives zawierają liczne informacje na temat przedmiotów oraz małą liczbę odniesień do rodziny. Narracje o zadowoleniu przedstawicieli <em>digital natives</em> 1.0 są ubogie w informacje na temat zwierząt. Reprezentacja zadowolenia u osób z pokolenia <em>digital natives</em> 2.0 jest natomiast bogata w informacje dotyczące symptomów i synonimów oraz wartości materialnych i niematerialnych.</p>
48
KRUCZEK, ZYGMUNT, and MAGDALENA KRAUZOWICZ. "TURYSTYKA KULINARNA NA PODHALU." Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja 18, no. 2 (December 1, 2017): 17–33. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0010.6317.
Full textAbstract:
Turystyka kulinarna jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się trendów podróży tematycznych na rynku usług turystycznych na całym świecie. Celem podjętych badań było określenie profilu turysty kulinarnego odwiedzającego Podhale, a także opisanie specyfiki kuchni podhalańskiej przez prezentację najpopularniejszych regionalnych dań wskazanych przez respondentów. Innym celem badań była próba oceny szlaków kulinarnych znajdujących się na terenie Podhala. W artykule wykazano, że Podhale ze względu na bogate i różnorodne dziedzictwo kulinarne stoi przed ogromną szansą rozwoju tej gałęzi turystyki. Region ten jest swego rodzaju „kopalnią” smaku, bogatą w różnorodne aromaty produktów i potraw przyrządzanych według staropolskich tradycyjnych receptur.
49
Krzyżewski, Krzysztof. "O walorach poznawczych negatywnego ujmowania … świadomości (?)." Studia Philosophiae Christianae 52, no. 3 (February 13, 2018): 69. http://dx.doi.org/10.21697/2016.52.3.04.
Full textAbstract:
Tak bogata, wielowątkowa i wewnętrznie zróżnicowana tradycja problematyki świadomości, jak i jej wyjątkowa złożoność i trudność, jednoznacznie „podpowiada” oraz uzasadnia nieodrzucanie zaraz na początku, z góry, jakichkolwiek możliwości podejścia do tego szczególnego przedmiotu i jakichkolwiek sposobów jego ujmowania; w tym możliwości podejścia apofatycznego i apofatycznego sposobu ujmowania go. Ich poznawcze walory zdaje się sugerować możliwa, przynajmniej możliwa, interpretacja: zasady ekonomii wyjaśniania (parsimony principle) – podstawowej zasady określającej tryb wyjaśniania realizowany z perspektywy trzecioosobowej – w kategoriach negatywnych i pozytywnych momentów/wątków jej zawartości, Ayera eksplikacji fenomenu prywatności oraz Marcela propozycji ukazania specyfiki (konstruktu) świadomości przy pomocy idiomu over and above, wskazującego nie tylko na nie-zwyczajność świadomości jako konstruktu wyjaśniającego, lecz także odsyłającego do nie-zwyczajności wyjaśnianego przezeń zachowania. Takie apofatyczne podejście – najpierw do zachowania, a potem jego mechanizmu – i takie ich (zachowania i jego mechanizmu) najpierw apofatyczne ujęcie zdaje się naprowadzać tak na samą możliwość, jak i na kierunek oraz sposób pozytywnego do nich podejścia i zawartość pozytywnego ich ujęcia; i taki zdaje się być ich (podejścia i ujęcia) podstawowy poznawczy walor. To, czy ten tryb roboty, zastosowany do pewnej postaci prywatności – wyróżnionej jeszcze na etapie negatywnego do niej podejścia i jej negatywnego jeszcze ujęcia – pozwoli później, na etapie pozytywnego już do niej podejścia i pozytywnego już jej ujęcia, w pewnym momencie na jej identyfikację z najmocniej rozumianą świadomością, to najważniejsza, ale zarazem i najtrudniejsza, z pozostających do rozważenia spraw.
50
Filipek, Sławomir. "Canis lupus familiaris. Symbolika psa w historii, sztuce i literaturze – zarys problematyki." Roczniki Humanistyczne 69, no. 4 (May 10, 2021): 447–70. http://dx.doi.org/10.18290/rh21694-20.
Full textAbstract:
Pies towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Brał udział w polowaniach, służył jak stróż mienia, pupil do zabaw, dlatego kojarzono go z cechami pozytywnymi, takimi jak wierność, oddanie, czujność, przywiązanie. Przez wieki zyskał szereg odniesień w kulturze i sztuce, mających charakter tak pozytywny, jak i negatywny. Warto zaznaczyć, że jest on, obok kota, tym zwierzęciem, które jest obecne we wszystkich kulturach i wierzeniach od zarania dziejów po dzień dzisiejszy. Już w starożytności zyskał szczególne miejsce na dworze faraonów, a także w panteonie bogów w Egipcie czy pośród bogów greckich, jako ich towarzysz. Był obecny w życiu bogatych i biednych, wykorzystywany do różnorakich celów. Nie dziwi także bogata symbolika biblijna, która, co ciekawe, w Starym Testamencie ma znaczenie negatywne, zastąpione później wykładnią pozytywną w Nowym Testamencie, u Ojców Kościoła i w hagiografii. Pies był zatem nie tylko symbolem wierności, oddania, ofiarności i odwagi, ale też symbolem rozwiązłości, chciwości, zachłanności, wrogości, co ukazano w niniejszym wywodzie, odwołując się do różnych motywów biblijnych i artystycznych. Wierzenia ludowe podkreślają znaczenie psa w gusłach, magii, a nawet leczeniu, prezentując go jako zwierzę niezwykłe. Pojawia się on również w takich sferach, jak heraldyka, numizmatyka, sfragistyka, a także znaczki pocztowe i medale. Dzisiejsza kultura masowa wytworzyła szereg nowych odniesień do psa w filmie, literaturze, komiksie, animacji, łącząc w sobie bogactwo symboliki wypracowane przez wieki, zwłaszcza ikony wierności i oddania.