Academic literature on the topic 'Budynki modernistyczne'

W artykule przedstawiono elementy analizy architektonicznej i konstrukcyjnej „ekologicznego” wieżowca Aqua Tower w Chicago – ikony architektury modernistycznej. Myślą przewodnią opracowania koncepcji budynku Aqua Tower było stworzenie budynku ekologicznego o oryginalnej formie, pełniącego funkcję hotelowo-mieszkalną. Chicagowski wieżowiec został wyposażony w nieregularnie rozmieszczone balkony, tworzące „powłokę” pokrywającą prostopadłościenną bryłę główną. Zaprojektowany kształt budynku znacząco zmniejsza jego podatność i niedostateczne tłumienie drgań, spowodowane oddziaływaniem wiatru, które jest charakterystyczne dla budynków wysokich. W części pierwszej artykułu przeanalizowano różne formy geometryczne współczesnych budynków wysokich. Następnie scharakteryzowano wieżowiec Aqua Tower pod względem architektonicznym i konstrukcyjnym, biorąc pod uwagę oddziaływanie wiatru oraz aspekt ekologiczno-energooszczędny.Budynek Aqua Tower jest zadziwiającym dziełem, pokazującym jak można kreatywnie zastosować beton, żeby uzyskać wybitną architekturę i wytrzymałą konstrukcję. W wieżowcu wykorzystano cały zestaw proekologicznych rozwiązań, do których należą między innymi system magazynowania wody deszczowej oraz energooszczędne oświetlenie. Roślinność umieszczona pomiędzy wyraźnie zaznaczonymi poziomymi podziałami elewacyjnymi sprawia wrażenie silnego sprzężenia tak kontrastujących ze sobą betonu i zieleni. Roślinny taras dachowy na trójkondygnacyjnym podium tworzy obraz„geometrycznego naturalizmu”, który nie tylko daje efekt estetyczny, ale także pozwala obniżyć temperaturę otoczenia

Artykuł dotyczy adaptacji historycznego Dworca Morskiego w Gdyni na Muzeum Emigracji. Budynek został zaprojektowany i zbudowany w latach 30. XX w. i jest wybitnym dziełem architektury modernistycznej. Budynek zlokalizowany na sztucznym pirsie portowym, służył do obsługi ruchu pasażerskiego i towarowego linii oceanicznych m.in. do Nowego Jorku. W 1943 r. budynek został częściowo zniszczony w czasie nalotu i nie odbudowano go już w pełnym kaształcie. Po II wojnie światowej budynek służył różnym celom, ale już nie odzyskał dawnej świetności.W 2012 roku narodziła się idea utworzenia w Gdyni Muzeum Emigracji. Projekt koncepcyjny zakładał odbudowę w nowoczesnej formie, zniszczonych w czasie wojny części budynku oraz rekonstrukcję wystroju wnętrz. Muzeum otwarto w 2016 r., a w następnym roku inwestycja została wyróżniona główną nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w konkursie "Zabytek zadbany".

W publikacji przedstawiono problemy związane z ochroną konserwatorską modernistycznych budynków w Stalowej Woli. Miasto, pierwotnie zaprojektowane w duchu przeważających idei modernizmu, zostało zbudowane w latach trzydziestych okresu międzywojennego. Ideologiczno-konceptualna spójność i jej realizacja określają reprezentatywność kompleksu urbanistycznego Stalowej Woli jako modernistycznego dziedzictwa kulturowego. Trwające procesy transformacji wymuszają działania mające na celu ochronę tego dziedzictwa. W pracy przedstawiono konieczność analizy i oceny całego kompleksu urbanistycznego w celu ustalenia możliwych kryteriów i obszarów analizy. Zasugerowano wzięcie koncepcji projektu i jej realizację pod uwagę jako podstawowe kryterium oceny w kontekście zmian, które nastąpiły po drugiej wojnie światowej. W pracy przywołano założenia dla projektowania obiektów mieszkalnych i usługowych, a także zwrócono uwagę na konieczność oceny wpływu aktualnie realizowanych inwestycji, mających wpływ na kompletność i integralność kompleksu architektoniczno-urbanistycznego Stalowej Woli. Wartości niematerialne: nazwy ulic, budynków, placów, a także niematerialne wartości obiektów architektonicznych oraz architektoniczne projekty poszczególnych budynków i miast jako całości to kolejny obszar, który wymaga tak badań, jak i ochrony. Problemy wynikające z niskiej świadomości mieszkańców, mającej wpływ na proponowane rozwiązaniach do projektowania odnowionych i zmodernizowanych budynków, zostały omówione w niniejszej pracy. Aby rozwiązać większość problemów związanych z ochroną konserwatorską modernistycznej architektury i urbanistyki Stalowej Woli, proponuje się utworzenie Parku Kulturowego. Praca przedstawia zarówno argumenty za jego utworzeniem, jak również jego zakres

Artykuł porusza kwestię ochrony wartości przestrzennych i kulturowych Śródmieścia Lublina. Analiza kompozycyjna oraz funkcjonalna istniejącej zabudowy uwzględniającej modernistyczny gmach Powszechnego Domu Towarowego skłania do dyskusji na temat konieczności ingerencji we wskazaną tkankę miejską. Wartość „dodana”, efekt synergii, objawia się w efektach uzyskanych poprzez zachowanie istniejącej zabudowy, nadanie jej nowej wartości użytkowej przy poszanowaniu i uwydatnieniu wzajemnych relacji pomiędzy pierwotną funkcją,estetyką i kompozycją przestrzenną. Tadeusz Witkowski projektując w 1959 roku Powszechny Dom Towarowy (PDT) zmierzył się z lokalizacją wielkopowierzchniowej funkcji handlowej w ścisłym Centrum miasta Lublin. Wyczucie przez architekta kompozycji bryły, zrozumienie przestrzeni i zachowanie skali otaczającej zabudowy przyczyniło się do podkreślenia wartościowych osi widokowych i kompozycyjnych. W 2010 r. spółka inwestorska, właściciel budynku PDT, przedstawiła plan wyburzenia modernistycznego gmachu i powstania w tym miejscu nowoczesnej galerii handlowej. Dyskusja na temat przyszłości spuścizny Witkowskiego podzieliła środowisko lubelskich architektów. Jedną z form sprzeciwu i jego argumentacji były Warsztaty „Reaktywacja”, które odbyły się przy współpracy „Modernizmu w Lublinie” (inicjatywa mgr inż. arch. Marcina Semeniuka) oraz Studenckiego Koła Naukowego Architektury Współczesnej Politechniki Lubelskiej w 2015r. [1]. Młodzi architekci i studenci opracowali koncepcję adaptacji budynku PDT uwzględniające uatrakcyjnienie funkcji handlowej oraz wprowadzenie nowych, nastawionych na potrzeby i rozwój mieszkańców Lublina. Bazę koncepcji stanowił projekt Tadeusza Witkowskiego, który został rozbudowany zgodnie z wytycznymi uchwalonego dla tego obszaru Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego [2].Omówione zagadnienia związane z problematyką ochrony, analizą wartości przestrzennej i kulturowej oraz udział inicjatyw społecznych w dialogu na temat przyszłości Powszechnego Domu Towarowego w Lublinie są rozpatrywane przez autora jako działania, którychefektem jest synergia na kilku płaszczyznach.

Wśród obiektów modernistycznych wznoszonych w Polsce w latach 60. i 70. XX wieku można wyodrębnić wyjątkową grupę – typ zabudowy pawilonowej realizującej w pełni 5 zasad architektury modernistycznej Le Corbusiera. W artykule przedstawiono wybrane przykłady takich budynków oraz zwrócono uwagę na stan ich zachowania i stopień przekształcenia względem pierwotnej formy oraz funkcji. Przedstawiono szerzej przypadek najbardziej drastycznego braku poszanowania istniejącego obiektu, jakim jest przebudowa Pałacu Ślubów w Sosnowcu, oraz autorską propozycję przywrócenia obiektu do stanu pierwotnego.

W miejscowościach uzdrowiskowych położonych w dolinie Prutu na Huculszczyźnie zachował się duży, niezwykle interesujący, zespół obiektów powstałych w okresie międzywojennym. Związane są one zarówno z architekturą modernistyczną jak i nurtami regionalnymi. Praca przedstawia i analizuje wybrane przykłady aranżacji wnętrz reprezentujących te dwie tendencje. Zagadnienie to było niemal całkowicie pominięte w dotychczasowych badaniach nad architekturą tego regionu. Prowadzone przez autora studia terenowe i archiwalne pozwoliły zidentyfikować szereg projektów i realizacji. Badania będą kontynuowane w przyszłości.

Współczesny ruch w architekturze XX wieku prezentuje zróżnicowany pod względem trendów i tendencji, a także spójny pod względem cech i kryteriów oceny obraz. Założenie to ma na celu: - Rozdzielenie głównych kierunków modernizmu z naciskiem na różnorodność form i układów przestrzennych, - Zademonstrowanie wspólnych cech ideologicznych, artystycznych, stylowych - pozwalających na całościowe traktowanie modernizmu jako ruchu o cechach stylu architektonicznego. Założenia te należy uznać za kluczowe dla perspektyw ochrony powojennej architektury modernistycznej. Wiele przedwojennych budynków wymienionych w rejestrze zabytków oraz opracowań dotyczących międzywojennego modernizmu ułatwia ocenę wartości, określenie charakterystyk i przywrócenie tej architektury. Większość realizacji będących przykładem powojennego modernizmu nie jest chroniona, funkcjonuje w zbiorowej świadomości jako przedmiot zbyt współczesny, by traktować je jako zabytki historyczne. Ich cechy ideologiczne, forma, funkcja i technologia rzadko znajdują miejsce w dotychczasowych klasyfikacjach, tym samym nie podlegając ochronie. Artykuł stanowi próbę podsumowania obiektów oraz cech typowych dla architektury okresu modernizmu i ma na celu udowodnienie, iż modernizm jest ruchem, który należy traktować należycie ze względu na swoją spójność stylistyczną, będącą czasowo ograniczoną do okresu architektury XX wieku.

Wall and window: the rubble of the Warsaw Ghetto as the narrative space of the POLIN Museum of the History of Polish JewsOpened in 2013, the Warsaw-based POLIN Museum of the History of Polish Jews is situated in the center of the former Nazi Warsaw ghetto, which was destroyed during its liquidation in 1943. The museum is also located opposite to the Monument to the Ghetto Heroes and Martyrs, built in 1948, as well as in between of the area of the former 19th-century Jewish district, and of the post-war modernist residential district of Muranów, designed as a district-memorial of the destroyed ghetto. Constructed on such site, the Museum was however narrated as a “museum of life”, telling the “thousand-year old history” of Polish Jews, and not focused directly on the history of the Holocaust or the history of Polish antisemitism.The paper offers a critical analysis of the curatorial and architectural strategies assumed by the Museum’s designers in the process of employing the urban location of the Museum in the narratives communicated by the building and its main exhibition. In this analysis, two key architectural interiors are examined in detail in terms of their correspondence with the context of the site: the Museum’s entrance lobby and the space of the “Jewish street,” incorporated into the main exhibition’s sub-galleries presenting the interwar period of Polish-Jewish history and the history of the Holocaust. The analysis of the design structure of these two interiors allows to raise a research question about physical and symbolic role of the material substance of the destroyed ghetto in construction of a historical narrative that is separated from the history of the destruction, as well as one about the designers’ responsibilities arising from the decision to present a given history on the physical site where it took place.Mur i okno. Gruz getta warszawskiego jako przestrzeń narracyjna Muzeum Historii Żydów Polskich POLINOtwarte w 2013 roku warszawskie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN stanęło pośrodku terenu dawnego nazistowskiego getta warszawskiego, zburzonego podczas jego likwidacji w 1943 roku, naprzeciwko powstałego w roku 1948 Pomnika Bohaterów i Męczenników Getta; jednocześnie pośrodku obszaru dawnej, dziewiętnastowiecznej warszawskiej dzielnicy żydowskiej i powojennego modernistycznego osied­la Muranów, zaplanowanego jako osiedle-pomnik zburzonego getta. Zlokalizowane w takim miejscu Muzeum przedstawia się jako „muzeum życia”, opowiadające „tysiącletnią historię” polskich Żydów, niebędące insty­tucją skoncentrowaną na historii Zagłady Żydów i historii polskiego antysemityzmu.Artykuł zawiera krytyczną analizę kuratorskich i architektonicznych strategii przyjętych przez twórców Mu­zeum w procesie umieszczania środowiska miejskiego w roli elementu narracji historycznej, komunikowanej przez budynek Muzeum i przez jego wystawę główną. Szczegółowej analizie poddawane są dwa kluczowe dla projektu Muzeum wnętrza architektoniczne: główny hall wejściowy oraz przestrzeń „żydowskiej ulicy” stanowiąca fragment dwóch galerii wystawy głównej, poświęconych historii Żydów w Polsce międzywojen­nej oraz historii Zagłady. Analiza struktury projektowej tych dwóch wnętrz służy próbie sformułowania od­powiedzi na pytanie badawcze dotyczące właściwości fizyczno-symbolicznych materialnej substancji znisz­czonego getta w odniesieniu do narracji abstrahującej od historii jego zniszczenia oraz odpowiedzialności projektantów wynikającej z decyzji o umieszczeniu narracji historycznej w fizycznej przestrzeni, w której wydarzyła się historia będąca tej narracji przedmiotem.