To see the other types of publications on this topic, follow the link: Ekoloj.
Journal articles on the topic 'Ekoloj'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Ekoloj.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
CografyIQ, Academic Research Journal. "Use Of Irısh Forest Ivy To Improve Quality Of Lıfe." Use Of Irısh Forest Ivy To Improve Quality Of Lıfe 2, no. 1 (2025): 16–22. https://doi.org/10.5281/zenodo.14591065.
Full textAbstract:
The technological elements we have developed to make our lives easier in our modern life make us feel like they are hostile to the environment, tend to become concrete, and keep us away from the natural environment. As humanity, we are all aware of this. Another fact that we are aware of is the unintentional harm that occurs with the use of technology. As human beings, we always try to minimize these damages. Some of these studies are successful, some are unsuccessful. In this regard, the environmental phenomenon that disturbs us the most is visual and impact damage. At the TMMOB Geographic Information Systems congress in 2023, when spatial analysis of air pollution parameters was made with GIS, it was revealed that they showed accumulation in certain areas. Therefore, our activities, which occur as a requirement of modern life, lead us to the conclusion that pollutants accumulate in certain areas in cities and this creates pollution islands and related heat islands. We offer an ecological solution to the problem of this age, where air pollutants accumulate and heat islands and concretion appear, in line with the understanding of responsibility and to increase the visual and air quality of modern life. With our project, we aim to make our environment look beautiful and to eliminate or at least reduce some of the harms of technological elements that make our lives easier. When you look at the cities built by people, the houses they build to live in and the roads they build for transportation, construction, concrete and asphalt appear as civilization. What we lack is expressed as our aesthetic understanding . Then, we can make the highway sections, which we describe as sunken or bridged, more aesthetic. While doing this, we will increase our quality of life and evaluate the environment in accordance with the concept of sustainability.
2
MENTESE, Serpil. "BİLECİK ŞEHİR MERKEZİNDE KENTSEL YEŞİL ALANLARLA İLGİLİ TOPLUMSAL ALGI VE EKOLOJ." Journal of Social Sciences 29, no. 29 (2018): 253–62. http://dx.doi.org/10.16990/sobider.4532.
Full text
3
AY, Hatice. "Ekolojik Bir Toplum İnşa Etme; Toplumsal Ekoloji." Turkish Journal of Management and Economics 1, no. 1 (2020): 12–24. http://dx.doi.org/10.51243/saka-tjmer.2020.2.
Full text
4
ÜNSER, Halil İbrahim. "THE EFFECTS OF DEEP ECOLOGY ON TURKISH LITERATURE." Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS) 7, no. 2 (2022): 127–47. http://dx.doi.org/10.30568/tullis.1150979.
Full textAbstract:
Ekolojik sorunların beraberinde getirdiği olumsuzluklar arttıkça ve görünür hâle geldikçe bu durumun çeşitli alanlardaki yansımalarında bir fazlalaşma yaşanmıştır. Edebiyat da yıllar içerisinde bu yansımanın gerçekleştiği alanlardan birisi olagelmiştir. Bu çalışmanın amacı, edebiyat ve çevre ilişkisini öne çıkaran çevreci akım içerisindeki “derin ekoloji” akımına ve kurmaca metinlerin ekolojik okumasını yapan ekoeleştiri kavramına odaklanarak söz konusu yaklaşımların Türk edebiyatındaki etkilerini tespit edebilmektir. İnsanın çevreyi tahrip ederek doğaya zarar vermesi ve bunun yansımaları, 20. ve 21. yüzyıl edebiyatının önemli konularından biridir. Derin ekoloji akımından sonra çevreci edebiyat sadece insanın doğadaki yerini sorgulamakla kalmamış, insan dışı varlıkları da ele almış ve araştırmıştır. Derin ekoloji akımının getirdiği farkındalık aynı zamanda ekoeleştiriyi doğurmuştur. Ekoeleştiri çevreye yönelik hem bireysel hem de toplumsal bilinçlenmeyi edebiyat aracılığıyla sağlamayı amaçlar. Edebiyatın bu durumu amaç edinmesiyle birlikte “çevreci eleştiri” kavramı belirmiştir. Çalışmada, çevreci akımların kaynaklarına, konusuna ve yöntemine ilişkin genel bir değerlendirme yapılacaktır. Öncelikle çevreci akımların beslendiği görüşlerden biri olan “derin ekoloji” kavramı ayrıntılarıyla ele alınacak, sonrasında ekoeleştiri kavramına yoğunlaşılacak ve Türk edebiyatında çevrecilik ve derin ekolojinin izleri tespit edilecektir. Türk edebiyatı ürünleri kapsamında ekolojik bunalım, ekoeleştiri ve derin ekoloji arasında bağlantı kurularak kapsamlı bir şekilde gerçekleştirilen başka bir çalışmaya rastlanmadığından dolayı böylesine bir incelemenin bu çalışmanın özgün yönü olduğu ifade edilebilir.
5
Özer, Yıldız. "Doğanın Yapıbozumuna Karşı İyileştirici Güç Olarak Ekolojik Sanat." Kent Akademisi 18, no. 1 (2025): 1–20. https://doi.org/10.35674/kent.1493930.
Full textAbstract:
İnsan-doğa ilişkisi, tarih boyunca farklı evrelerden geçmiştir. Başlangıçta, insanlar doğayı doğal kaynakları kullanarak ve koruyucu bir şekilde işleyerek benimsemiştir. Ancak, İnsanmerkezcilik, Aydınlanma Çağı ve Sanayi Devrimi ile birlikte, insan-doğa ilişkisi kökten değişime uğramıştır. İnsanın kendini doğanın üstünde bir varlık olarak görmesi beraberinde Sanayi devrimi ve aydınlanma düşüncesi, akılcılığı öne çıkararak doğayı bir sömürü nesnesi olarak görmeye yol açmıştır. Bu yaklaşımların ve gelişmelerin sonucunda, küresel boyutta bir ekolojik sorunlar ortaya çıkmıştır. Bu sorunlar, çevre bilincinin artmasına yol açmıştır ve 1960'lardan itibaren, ekoloji ve çevrecilik hareketleri ortaya çıkmıştır. Doğanın ekolojisinin insan faaliyetleri sonucu kirlenmesi ve ekolojik yapısının bozulması, sanatçıların bu konuya eğilmesine ve doğayı kurtarmak için doğal malzemelerle projeler geliştirmesine yol açmıştır. Ekolojik sanatçılar, sanatın ekolojik sorunlara dikkat çekme ve çözüm sunma potansiyelini kullanarak, toplumun ekolojik bilincini artırmaya ve ekolojik dengeyi yeniden sağlamaya çalışmışlardır. Ekolojik sanat uygulamalarının temel amacı, toplumu doğaya karşı bilinçlendirmek, tahrip olmuş alanları onarmak ve ekoloji konusunda kalıcı çözümler üreterek dünyanın ekolojik bütünlüğünü korumak olmuştur. Sanatın nesnesi artık doğanın ta kendisidir ve aynı zamanda doğanın özne konumuna yeniden getirilmesidir. Bu yaklaşımlar, insanın doğayla olan ilişkisini yeniden düşünmeye, doğaya olan saygıyı artırmaya ve ekolojik dengeyi yeniden sağlamaya yöneliktir. Bu şekilde, sanat doğayı sadece bir kaynak değil, aynı zamanda bir yaşam alanı ve ortak bir miras olarak görme eğilimini yansıtması bakımından önemlidir.
6
Sevgi, Orhan. "Ekolojik Birimlerde Yatay, Dikey ve Derinliğe Göre Kuşaklanma Terimlerinin Türkçe Karşılıklarının İrdelenmesi." Avrasya Terim Dergisi 13, no. 1 (2025): 35–62. https://doi.org/10.31451/ejatd.1658525.
Full textAbstract:
Ekolojik birimlerin kuşaklanması üzerine yapılan çalışmalar farklı bilim alanları başlığında yürütülmüş ekolojinin gelişmesine bağlı olarak yeni sınıflandırmalara konu olmuştur. Ekolojik birimlerin yatay, dikey ve derinliğe göre kuşaklanmalarıyla ilgili olarak Türkçe ekoloji kaynaklarında çok uzun zamandan beri çeşitli terimlerin kullanıldığı görülmektedir. Dilbilgisi açısından ara biçim düşünsel yaklaşımını belirtmesi açısından okunuşlara yoğun yer verilmiştir. Biyom birimlerinin Türkçe karşılıkları oldukça zengindir. Bu zenginliğin içinden bazıları Türkçe karşılığı olarak kullanılması önerilmiştir. Dağ kuşakları ile su ekosistemlerinin kuşaklanmalarında ise terim üretilerek karşılıkları önerilmiştir. Çalışma kapsamında 90 terim değerlendirilmiştir. Bunlardan 28’sinde mevcut Türkçe karşılıkları arasında yapılan değerlendirmeler sonucunda öneri yapılmıştır. Diğer 62 terim için ise Türkçe karşılıklar üretilmiştir. Çalışmada terimlerin üretilmesinde Türkçenin birikiminde yer alan temel kavramlardan yararlanılmıştır. Üretilen ve önerilen terimlerle ekoloji diline katkı yapılabileceği öngörülmektedir.
7
EKİNCİ ÖZYARDIMCI, Elif. "Ekofeminizm ve Ekososyalizm Yaklaşımlarıyla Çevre Sorunları ve Ekoloji." Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi 7, no. 1 (2023): 83–95. http://dx.doi.org/10.30913/alinterisosbil.1324310.
Full textAbstract:
Ekolojik sorunların küresel boyuta ulaşması ve tüm canlıları tehdit etmesi üzerine, bu problemler özellikle 20. Yüzyılın son dönemlerinde dünya gündemine oturarak feministleri dikkati ekoloji hareketlerine yöneltmiştir. Bu süreç 1980'lerin batı toplumlarının kadın çalışmalarına yeni bir boyut kazandırmıştır: Ekofeminizm. 1970’lerden itibaren kendini iyice hissettirmeye başlayan ve dünyayı saran küresel ekolojik sorunlar, toplumsal hayatın pek çok alanını ilgilendirdiği gibi, ideolojilerinde ilgi alanına girmeye başlamıştır. Ekososyalizm tam bu noktada Marksist çerçevedeki ekoloji tartışmalarıyla ön plana çıkmıştır ve temeline de Marksist düşüncedeki kapitalist üretim tarzının hem emek hem de doğanın sömürüsünü gerçekleştirdiği tespitini koyarak işe başlamıştır. Kapitalist sistemin ve ekonomi anlayışının, doğal kaynakları sınırsız görüp çevrenin tahribatına neden olduğunu düşünen ekososyalizm anlayışı; sürdürülebilir çevre yaklaşımı için kapitalist ekonomik sistemin dönüştürülmesi gerektiğini savunur. Çalışmanın ilk bölümünde ekofeminizm kavramı, ekofeminizm perspektifinden çevre, ekofeminist yaklaşımlar ve ekofeminizme yöneltilen eleştiriler yer alacaktır. İkinci bölümde ise ekososyalizm yaklaşımına değinilecek; ekomerkezcilik ve teknomerkezcilik kavramları açıklanacaktır. Doğa ve çevrede Marksist yaklaşımlar ele alınacaktır. Sonuç bölümünde ise bu iki yaklaşımla ilgili genel bir değerlendirme yapılacaktır.
8
Kocaoglu, Mehmet. "Murray Bookchin’in Ekolojik Liberteryenizmi." İDEALKENT 17, no. 47 (2025): 237–59. https://doi.org/10.31198/idealkent.1584209.
Full textAbstract:
Doğayla ilgili sorunların ortaya çıkışı tür olarak insanın ortaya çıkışına kadar uzanmaktadır. Toplumsal ekoloji, ekolojik krizin nedeninin nerede aranması gerektiği sorusuna görünenin arkasında yatan temel faktöre işaret ederek önemli bir açılım getirmiştir. Bu yaklaşımda nüfus artışı, sanayileşme, kentleşme, teknolojik gelişme ve kapitalizmin sürekli büyümeyi teşvik etmesi gibi olguları ekolojik krizin nedeni olarak kabul etmek eksik bir değerlendirme olarak kabul edilmektedir. Ekolojik sorunların derinleşmesi geleneksel ideolojilerin ekolojik krize ilişkin argümanlarını gözden geçirmesine neden olmuştur. Bunun sonucu olarak eko-feminizm, eko-sosyalizm, eko-anarşizm, sol liberteryenizm gibi isimler altında birçok yeni ideoloji ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın temel amacı Murray Bookchin’in sol liberteryen kimliğini analiz etmektir. İlk olarak çalışmada düşünürün doğa ve toplum anlayışı gözler önüne serilmektedir. İkinci olarak Bookchin’in hiyerarşi ve tahakküme ilişkin temel argümanları eleştirel olarak ele alınmaktadır. Ardından düşünürün ekolojik yeni siyasete ilişkin ilke ve önerileri analiz edilerek sol liberteryen düşüncedeki yeri irdelenmektedir. Bu çalışmada Bookchin’in ‘sol liberteryenizminin’ sosyal anarşizmle özdeşleştirilen sol liberteryen versiyon olarak yorumlanması gerektiği savunulmaktadır.
9
Işık Maden, Selen. "İKTİSADİ PERSPEKTİFTEN YEŞİL EKONOMİYE SİSTEMATİK BİR BAKIŞ VE TÜRKİYE’NİN YEŞİL DÖNÜŞÜM YOLCULUĞU ÜZERİNE BİR İNCELEME." Cankiri Karatekin Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi 15, no. 1 (2025): 247–71. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1440926.
Full textAbstract:
Yeşil ekonomi kavramı, akademik dünyada uzun bir geçmişe sahiptir ve sıklıkla “yeşil büyüme” terimiyle birlikte kullanılmaktadır. Başlangıçta yalnızca eko-endüstrilerin büyüme analizlerinde yer alırken, günümüzde tüm ekonomiye yönelik büyüme hesaplamalarında da yaygınlaşmıştır. Yeşil ekonomi, çevre ekonomisi ve ekolojik ekonomi teorileriyle ilişkilidir. Çevre ekonomisi temiz üretim ve kaynak verimliliğine odaklanırken, ekolojik ekonomi endüstriyel ekoloji ve döngüsel ekonomi gibi kavramları temel alır. Yeşil ekonomi ve yeşil dönüşüm üzerine geniş bir literatür bulunsa da konuyu sistematik ve iktisadi açıdan ele alan çalışmalar sınırlıdır. Bu çalışma, yeşil ekonomik dönüşümü önce teorik düzeyde, ardından ilgili kavramlar ve yaklaşımlar çerçevesinde değerlendirerek sistematik bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.
10
Ciążela, Ariadna. "Chaos pojęciowy wokół ekologii – wieloznaczność pojęć związanych z ekologią i skojarzenia z nimi." MAZOWSZE Studia Regionalne 46 (2023): 9–24. http://dx.doi.org/10.21858/msr.46.01.
Full textAbstract:
Tematem artykułu jest wieloznaczność pojęć związanych z ekologią w języku polskim. W artykule zapre- zentowano wyniki badania dotyczącego rozumienia przez studentów pojęć związanych z ekologią. Artykuł zawiera również teoretyczną analizę funkcjonowania i rozumienia pojęć takich jak: „ekologia”, „ekolog” i „ekologizm” w języku polskim. Jedną z inspiracji badania był brak rozróżnienia w języku polskim między ekologią jako nauką i ekolo- giem jako osobą z wykształceniem biologicznym, a ekologią rozumianą jako działanie prośrodowisko- we oraz ekologiem jako aktywistą na rzecz środowiska, które występuje w języku angielskim (działacz prośrodowiskowy to „environmentalist”). Celem badania było poznanie rozumienia pojęć związanych z ekologią i skojarzeń z nimi. Badanie przeprowadzone zostało w 2022 r. na grupie 185 studentów Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Każdy uczestnik odpowiadał na 3 pytania otwarte dotyczące znajomości i rozumienia poszczególnych pojęć, takich jak: „ekologia”, „ekolog”, „ekologizm” i „environmetalizm” lub skojarzeń z nimi. Wyniki zostały przeanalizowane pod kątem tego, które odpowiedzi pojawiały się często oraz dokonano analizy jakościowej odpowiedzi. Słowo „ekologia” okazało się przez większość uczestników badania kojarzone z dbaniem o środowisko, przez zdecydowaną mniejszość – z nauką. „Ekolodzy” także okazali się kojarzeni z aktywistami, a jedy- nie przez nielicznych studentów z naukowcami. Skojarzenia okazały się w większości pozytywne, jak również przypisywano ekologom pozytywne cechy (m.in. empatia, odpowiedzialność). Studenci pytani byli także, czy spotkali się z takimi pojęciami jak „ekologizm” i„environmentalizm”. „Eko - logizm” okazał się rozumiany bardzo różnie, od „ekologicznego sumienia człowieka” po „atrapę ekolo- gii” i „agresywne narzucanie poglądów”. Pojęcie „environmentalizm” okazało się nieznane studentom. Rezultaty badania wskazują na obecność chaosu pojęciowego. Słowa, które pojawiają się obecnie coraz częściej w różnorodnych kontekstach, czy też zaczynają się pojawiać jak „environmentalizm”, są rozumiane bardzo różnie i budzą różne skojarzenia – zarówno pozytywne, jak i negatywne, które nieraz mogą być odległe od intencji nadawcy. Przypisywanie ekologom i osobom zaangażowanym w ochronę środowiska raczej cech takich jak empatia i wrażliwość niż świadomość może świadczyć o postrzeganiu postulatów dotyczących ochrony środowiska jako bardziej wynikających z idealizmu niż mających podstawy naukowe. Słowa kluczowe: ekologia, ekolog, ekologizm, environmentalizm
11
ÇOBAN, Funda. "Gölgeli Demokrasi Çağının Ekolojik Eleştirisi." Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12, no. 1 (2021): 50. http://dx.doi.org/10.33537/sobild.2021.12.1.6.
Full textAbstract:
21. yüzyıl kimi iktisadi, siyasi ve toplumsal krizlere gebe olduğu gibi insanlık ve dünya için çok daha büyük bir tehdit olarak ekolojik krizle de karşı karşıyadır. Bu krizin atlatılması için bilim insanları çeşitli teknik ve uzmanlık gerektiren çalışmalar yapmaktadır. Oysa, krizin kökeni çok daha temelde, politik bir zeminde tartışılmalıdır. Bu makale bu savdan hareketle, ilk olarak gölgeli olarak nitelendirdiği çağdaş liberal demokrasinin temel dayanaklarını toplumsal ve siyasal yönden eleştirel olarak incelemektedir. Gölgeli demokrasilerin kavramsal ve fonksiyonel bir kriz içinde olduğunu göstermektedir. Bu suretle de çalışma, ekolojik kriz ile gölgeli demokrasi anlayışı arasında ilişkiler kurmaktadır. En nihayetinde çalışma Murray Bookchin'in toplumsal ekoloji kuramı perspektifinde gölgeli demokrasiden ideal bir demokrasiye geçiş için gerekli anlayış değişimine vurgu yapmaktadır.
12
YILDIZCAN, Cemil. "Food’s Changing Geographies and Subjects: Thinking the Food Question in De-ruralising Turkey." Fiscaoeconomia 7, Özel Sayı (2023): 94–119. http://dx.doi.org/10.25295/fsecon.1341593.
Full textAbstract:
Bu çalışma 1990’lı yıllardan sonra gündeme yerleşen ekolojik krizin belirlediği çoklu krizin düğüm noktasında durduğunu söyleyebileceğimiz tarım gıda alanındaki dönüşüme odaklanmaktadır. Türkiye özelinde bu dönüşümü tartışan makale, günümüz dünyasında tarım ve gıda sorununun kaynağında yalnızca tarımsızlaşma (de-agrarianisation) ya da tarımın kapitalistleşmesinin bulunmadığını iddia ediyor. Her ne kadar bunlardan tamamen ayrı görülemeyecek olsa da köylüsüzleşme (de-peasantisation) ve kırsalsızlaşma (de-ruralisation) eğilimlerinin giderek tarım sorunun yerini aldığı iddiasını tartışmayı amaçlıyor. Bu bağlamda kentler, giderek kırsal alanlarını ve tarımsal üretim kapasitelerini kaybederken öte yandan agro ekoloji çerçevesinde gelişen yeni üretim biçimlerine ve kentsel gıda alanında ortaya çıkan alternatif gıda ilişkilerine sahne oluyor. Makale bu karşı hareketi ve onların daha ekolojik bir topluma doğru değişimi örgütleme kapasitelerini sorguluyor. Dolayısıyla, bu makalede kırsalsızlaşan kentlerde gıda sorununun, ekolojik krizin güncel bir görünümünü ortaya koymasının yanı sıra, insan dışı doğa ile tahakküm ve sömürüye dayanmayan yeni ve farklı türde ilişkilenme arayışının da ana mecralarından biri haline geldiği iddiası tartışmaya açılıyor.
13
Usman Öztürk, İrem. "Donna Haraway'in Felsefesinde Simbiyotik Yoldaşlık Deneyimi Olarak Vombatlar." ViraVerita E-Dergi, no. 21 (May 31, 2025): 86–105. https://doi.org/10.47124/viraverita.1642607.
Full textAbstract:
Başka bir dünyanın mümkün olup olmadığı sorusu, içinde bulunulan çağın ekolojik, toplumsal ve teknolojik krizleri karşısında giderek daha belirleyici hale gelir. İklim değişikliği, biyolojik çeşitliliğin azalması ve ekosistemlerin çöküşü, insanın doğayla kurduğu tahakküm ilişkisini sorgulamayı zorunlu kılar. Bu bağlamda, Donna Haraway’in Staying with the Trouble adlı eserinde sunduğu Chthulucene kavramı, insanın doğayla simbiyotik ilişkiler kurarak çok türlü dayanışma ağlarını güçlendirdiği bir gelecek tahayyülü sunar. Bu tahayyül, ne mutlak bir ütopya ne de kaçınılmaz bir distopyadır; aksine, ekolojik ve etik bir dönüşüm önerisidir. Bu çalışma, Haraway’in Chthulucene kavramını ekolojik ütopya bağlamında tartışarak, vombatlar ve Patricia Piccinini’nin sanatı üzerinden başka bir dünyanın imkânlarını araştırır. Avustralya vombatları, ekosistem içinde yalnızca kendilerine değil, diğer türlere de yaşam alanı açan yoldaş türler olarak ele alınır. Yangın gibi felaketler sırasında kazdıkları tüneller, yalnızca birer barınak değil, çok-türlü dayanışmanın somutlaştığı mekânlardır. Bu durum, insanın doğayı yönetme fikrinden ziyade, doğayla birlikte var olma zorunluluğunu ortaya koyar. Patricia Piccinini’nin sanatsal pratiği, insan ve insan olmayan varlıklar arasındaki sınırları sorgulayarak, biyopolitik ve ekolojik tahayyülü dönüştürmeyi amaçlar. Bu bağlamda, sanat, bilim ve ekoloji arasındaki kesişimler, alternatif bir dünyayı mümkün kılmanın yollarını düşünmek için yeni bir çerçeve sunar.
14
CografyIQ, Academic Research Journal. "Konya Plain Agricultural Lands Salinization Problem, Causes and Solution Suggestions." Konya Plain Agricultural Lands Salinization Problem, Causes and Solution Suggestions 2, no. 1 (2025): 1–15. https://doi.org/10.5281/zenodo.14591004.
Full textAbstract:
Due to the rapidly increasing world population, it is necessary to improve the lands that have been degraded and currently have production potential. It is inevitable that the greatest struggle of humanity for the future will be to combat the rapidly spreading degradation. It is imperative to change approaches and policies for sustainable agriculture. Basin management should not be considered as an idea aimed at protecting the hydrological services provided by the basin or minimizing or preventing groundwater effects, but as an integrated basin management. A relationship has been established between excess water and agricultural product increase in the Konya plain for many years due to the irrigation culture, and even when surface water resources are insufficient, the use of underground water resources has increased day by day. So much so that irrigation is attempted with a well opened at almost every field. This situation causes the groundwater level to retreat to very deep depths. The aim of the study is to examine the environmental impacts resulting from activities carried out to increase production in the Konya Plain, which is used as an agricultural production area, to identify the negative structural problems that occur and to offer solutions, thus contributing to the participatory approach proposal for sustainable basin planning. The material and data sources of the study consist of studies conducted as subject-field studies (articles, books, thesis, reports, notifications). The information obtained through the literature review was compiled and the environmental assessment of agricultural activity and soil-water use was emphasized, solution proposals were developed in the light of geographical principles, and suggestions for the sustainable development plans of the field were put forward.
15
Nergiz, Serkan, and Evren Kavukcu. "SANATTA ÇEVRE SORUNLARININ EKO-PERFORMANS VE AKUSTİK EKOLOJİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." Sanat Yazıları, no. 52 (May 28, 2025): 104–21. https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1595536.
Full textAbstract:
: İnsanın doğayla olan tarihsel bağı, 19. yüzyıldaki Sanayi Devrimi’nin etkisiyle bozulmaya başlamış ve bu süreç, hava, toprak ve su kirliliği, iklim değişikliği ile biyolojik çeşitliliğin azalması gibi olumsuz sonuçlar doğurmuştur. 20. yüzyılın sonlarından itibaren, performans sanatının çevresel aktivizmdeki rolüne odaklanan çalışmalar, bu dönemin çevresel ve sanatsal gelişmelerini kapsamlı bir şekilde ele almıştır. 21. yüzyıla gelindiğinde ise, “eko-performans” terimi sanat pratiklerinde yeni bir yönelim olarak ortaya çıkmıştır. Son yıllarda ise, ses sanatçılarının ekolojik sorunlara artan ilgisi, “ekolojik ses sanatı” adı altında yeni bir yaklaşımın doğmasına zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda, akustik ekoloji, sesin ekosistemlerle olan ilişkisini anlamaya yönelik temel teoriler, kavramlar ve yöntemler sunarak, ekosistem dinamiklerinin ses aracılığıyla nasıl etkilendiğini ve bu etkilerin nasıl yorumlanabileceğini araştırmaya olanak tanımaktadır. Bu çalışma, eko-performans ve akustik ekolojinin teorik temellerini, pratik uygulamalarını ve sanatçı üretimlerini örneklerle analiz ederek, bu disiplinlerin Türkiye’deki gelişimine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
16
Alpsoy, Ecem. "Doğal Sistemlerden Toplumsal Sistemlere Hans Haacke." Sanat ve Tasarım Dergisi, no. 35 (20. Yıl Armağan Sayısı) (May 22, 2025): 479–94. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1516006.
Full textAbstract:
Sanat dünyasında hâkim olan eğilimden uzak duran Hans Haacke, bağımsız bir yaklaşım sergilemiştir. Onun çalışmaları ekolojik olguların yanısıra dönemin siyasi ekonomik ve kültürel sistemlerine yönelik bir cevap niteliğindedir. İlk dönem çalışmalarında ekoloji üzerine yoğunlaşan sanatçı, çalışmalarını çevreleriyle etkileşim halinde dinamik bir yapı olarak konumlandırmaktadır. Haacke’nin doğal sistemlere yönelik ilgisi, zamanla toplumsal sistemleri kapsayacak biçimde, kültür politikalarına yönelik üretimlere dönüşmüştür. Daniel Buren ve Marcel Broathers gibi sanatçılarla birlikte Hans Haacke de sanat eserini var eden güçleri ve kurumsal yapısını eleştirmektedir. Bu çalışmada Hans Haacke’nin sistemlere yönelik ilgisi, doğal ve toplumsal sistemler adı altında açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Sanatçının sistemlere yönelik ilgisinde etkili olan Genel Sistem Teorisi, çalışma kapsamında incelenmiştir.
17
İnce Yakar, Halide Gamze. "From mythological ages to Anthropocene: Nature and human relation." Journal of Human Sciences 16, no. 3 (2019): 712–20. http://dx.doi.org/10.14687/jhs.v16i3.5124.
Full textAbstract:
Environmental pollution, global warming, reduction of living resources, extinction of species, the energy problem, urbanization, deforestation and ecology issues and so on are the important agenda topic of the mankind in the 21st century. While fighting with these problems, mankind cannot produce realistic and durable solutions, especially in advanced societies. Adding a mental depth, ethical perspective, and the basic mankind traditions to the contribution of the mankind to the ecological problems through his mind will provide realistic and permanent results. For this reason, we will first examine the concepts of myth and nature and their relation to each other. In this study, we will address the relationship between nature and mankind with a mythological perspective from mythological ages to today's Anthropocene era- hunting-gathering, agriculture, urbanization, industrialization periods - and make comparisons and draw conclusions. In addition, we will examine the messages of the myths to identify the historical ecological perspective of Turkish society and produce solutions to the main ecological problems of today. We will examine Book of Dede Korkut and the Duha Koca oğlu Deli Dumrul, which is one of the 12 stories in that Book in terms of nature and human relations, which express the perspective of Oghuz Turks life and point of view to the world, whose situate at the east of Anatolia between 12th and 13th century. Starting from the myths, we will compare the contemporary ecological perspectives –deep, superficial, social ecology etc.– with the relation of people with nature in the mythological eras. In our study, it is also possible to find answers to these questions with Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Tale: "How is the nature-human relationship in the mythical period?", "How did the mythological age man approach the present state of the problems we are experiencing today?", "What are the basic elements of man in relation to nature?", "Is it possible to reduce human harm to nature and to bring ethical values away from personal interests in relation to nature?", "How is an effective nature education provided?"
 Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file.
 
 Özet
 21. yüzyılda, çevre kirliliği, küresel ısınma, yaşam kaynaklarının azalması, canlı türlerinin yok olması, enerji sorunu, kentleşme, ormansızlaşma vb. ekoloji sorunları insanlığın en önemli gündem maddelerinden birkaçıdır. Bu problemlerle mücadele ederken insanlık, - özellikle de gelişmiş toplumlar- gerçekçi ve kalıcı çözümler üretememektedir. İnsanoğlunun aklıyla ekolojik problemlere sunduğu katkıya, ruhsal bir derinlik, etik bir bakış açısı ve temel insanlık geleneklerini eklemek, gerçekçi ve kalıcı sonuçlar ortaya koyacaktır. Bu nedenle, öncelikle mit ve doğa kavramlarını ve bu kavramlarının birbirleri ile olan ilişkisini inceleyeceğiz. Daha sonra çalışmamızda, mitolojik çağlardan günümüz Anthropocene çağına kadar – avcılılık-toplayıcılık, tarım, kentleşme, endüstrileşme dönemlerindeki – doğa ve insan ilişkilerini, mitolojik bir bakış açısıyla ele alacak, karşılaştırmalar ve çıkarımlar yapacağız. 12.-13. yüzyıllarda Anadolu’nun doğusundaki Oğuz Türklerinin yaşamını ve dünyaya bakış açısını arı bir dille anlatan Dede Korkut Destanını ve Destandaki on iki hikâyeden biri olan Duha Koca oğlu Deli Dumrul’u, doğa ve insan ilişkileri bağlamında inceleyeceğiz. Ayrıca Türk toplumunun tarihsel ekolojik bakış açısını belirlemek ve bugünün temel ekoloji sorunlarına çözüm üretmek için de mitlerin bize sunduğu mesajları ele alacağız. Mitlerden yola çıkarak bugünün ekoloji anlayışları – derin, sığ ve toplumsal ekoloji vb. – ile mitolojik çağlardaki insanların doğayla olan ilişkilerini karşılaştıracağız. Çalışmamızda ayrıca Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi ile, “Bugün yaşadığımız ekolojik sorunların benzerlerine mitolojik çağın insanı nasıl yaklaşmıştır?”, “İnsanın doğa ile olan ilişkisindeki temel unsurlar nelerdir?”, “İnsanın doğaya verdiği zararı azaltmak ve doğayla olan ilişkisinde kişisel çıkarlardan uzak, etik değerler ortaya koymak mümkün müdür?”, “Etkili bir doğa eğitimi nasıl sağlanır?” sorularına da cevaplar bulmak mümkündür.
18
Hüseynova, Həcər. "Ekoloji dilçilik." SCIENTIFIC RESEARCH 4, no. 6 (2024): 9–14. http://dx.doi.org/10.36719/2789-6919/37/9-14.
Full text
19
Yaşar Ələkbərov, Ziya Ağayev, Yaşar Ələkbərov, Ziya Ağayev, and Əli Qənbərov, Cəvahir Rəcəbli, Aygün Bayramova Əli Qənbərov, Cəvahir Rəcəbli, Aygün Bayramova. "NEFT VƏ QAZ QUYULARININ LƏĞVİ ZAMANI YARANAN PROBLEMLƏR." ETM - Equipment, Technologies, Materials 15, no. 03 (2023): 22–30. http://dx.doi.org/10.36962/etm15032023-22.
Full textAbstract:
Dünyada neftn sənaye üsulu ilə (mexanikburla) ilkin olaraq 1846-cı ildə Bibiheybətdə, sonralar isə zərbə texnologiyasından istifadə etməklə 1871-ci ildə Balaxanıda qazılmaqla Azərbaycanı neft hasilatının mərkəzinə çevirmişdir. Ölkənin neft tatixinin təhlili nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, ötən illər ərzində quru və dəniz ərazilərində olmaqla 30 000 artıq neft və qaz quyuları qazılmış, istismar olunmuş, sonda fəaliyyətləri dayandırılmış, konservasiyaya uğradılmış və ya ləğv edilmişdirlər. Hazırda fəaliyyətdə olan quyu fondu 6000-dən biz az çoxdur. Bu proseslərdə neftqazmədənlərinin ərazilərində ekoloi tarazılığın pozulması, torpaq və su sahələrinin çirklənməsi, eləcə də yer təkində ciddi kənara çıxmalarön baş verməsinə gətirib çıxarmışdır. Quru və su ərazilərində yerləşən və ləğv edilmiş quyular ekoloji cəhətdən real təhlükə mənbəyi olub bu gündə ciddi fəsadlar yaradır. Digər tərəfdən istismar müddəti başa çatmış quyuların ləğvi teznologiyası yenilənmə tələb edir ki, burada təkcə çirklənmiş neft ərazilərinin təmizlənməsi ilə yanaşı həmən zonalarda yer təkinin rekultivasiyası ilə bağlı problemlərin həlli böyük aktuallıq kəsb edir. Quyuların mövcud ləğv edilmə üsulları işlənməsi istiqamətində geniş tərkibli elmi-tədqiqat içlərinin aparılmasına baxmayaraq ləğv edilən quyuların hermetikliyin tam təmini məsələsi problem işlərdən hesab olunur. Digər tərəfdən qoruyucu kəmərlərin korroziyası, kəmər arxasında sement daşı həlqələrinin olmaması, həmçinin sement körpülərinin dağılması sonradan ləğv olunmuş quyularda məhsuldar təbəqələrlə yer səthi arasında əlaqənin yaranma ehtimalının yüksəlməsinə, qalıq neftin və qazın yer səthinə istiqamətlənməsinə səbəb olur [1-3]. Bu səbəbdən təqdim olunan məqalə neft quyularının ləğvı, bərpası və yerın təkının rekultıvasıyası problemlərınin müasir vəziyyətinin təhlininə və müvafiq tövsiyələrin işlənməsinə həsr edilmişdir. Açar sözlər: neftqaz mədənləri, ləğv olunmuş quyular, ekoloji təhlükə, yer təkinin rekultivasiyası, hermetiklik.
20
TEMEL KAYMAK, Açalya. "Ekolojist Eleştiri Karşısında Ekolojik Marksizm: Olanaklar ve Ana Temalar Üzerine Tartışmalar." Fiscaoeconomia 7, no. 2 (2023): 1361–90. http://dx.doi.org/10.25295/fsecon.1261720.
Full textAbstract:
Ekolojizm, 1970’lerden itibaren güçlü bir toplumsal bir hareket olarak kendini göstermeye başlamıştır. Bu dönemde ekolojik sorunlara giderek daha fazla ilgi gösteren farklı sosyalist ve Marksist çevre ve akımlar da ekolojist bir sosyalizm savunusuna yönelmiştir. Bu dönemde ortaya çıkan yeni ekolojik sosyalist çizgi yalnızca kapitalist ülkelerde değil, Sovyetler Birliği’ndeki ekonomik gelişmelerin olumsuz çevresel etkilerini de eleştirerek Sovyet deneyiminin yarattığı ekolojik sorunlar karşısında bu deneyimin dayandığı geleneksel Marksizm anlayışını sorgulamaya başlamıştır. Bu tartışmalar içinde Marksizmi doğrudan reddedenlerin yanında Marksizmin kuramsal çerçevesinin ekolojist bir Marksizm inşa etmek için uygun bir zemin sunduğuna inanan iki ana eğilimin ortaya çıktığı söylenebilir. Bunlardan ilki, Marx’ın ilk dönem felsefi yazılarına dayanarak Marksizmin, ekolojist bir çizgide revize edilmesi gerektiğini düşünen Ted Benton’ın temsil ettiği çizgidir. İkincisi ise John Bellamy Foster ve Paul Burkett’in öncülük ettiği Marx’ın tam da eleştiri konusu yapılan iktisadi yazılarından hareketle ekolojist Marksist bir teorik çerçeve oluşturmaya çalışan çizgidir. Benton’ın New Left Review dergisinde 1989 yılında yayınlandığı makale ile ilk kıvılcımı çakılan bu tartışma farklı yazarların da katkısıyla Marksizm ve Doğa üzerine geniş bir literatür oluşmasına katkıda bu tartışmalarda ekolojist eleştirilerden hareketle Marksizm ve ekoloji ilişkisi üzerine bir dizi sorun masaya yatırılmıştır. Bu çalışmada, bu tartışmalardaki ana ekseni oluşturan dört ana başlık üzerinden sözü edilen iki çizginin temel argümanları eleştirel bir perspektifle değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bunlar, yabancılaşma/metabolik yarılma kavramı, insan merkezcilik (anthropocentrism) eleştirisi, emek süreci ve değer sorunu üzerine tartışmalar ve doğa üzerinde fetihçilik/Prometheusçuluk eleştirisidir.
21
Tomašević, Luka. "Sv. Franjo, uzor integralne ekologije." Služba Božja 61, no. 1 (2021): 73–90. http://dx.doi.org/10.34075/sb.61.1.3.
Full textAbstract:
Već u prošlom stoljeću, otkako je počelo zanimanje za ekološke probleme ili probleme ambijentalne ekologije, započelo je zanimanje ambijentalista i ekologa za sv. Franju Asiškoga i njegov spontani pristup prirodi. To je potvrdila i Katolička Crkva kada ga je 29. studenog 1979. proglasila zaštitnikom djelatnika ekologije. Sv. Franjo bio je kao svetac poznat po svojoj jedinstvenoj duhovnosti, posebice po svome putu siromaštva i po svojoj ljubavi prema siromasima, ali je u naše vrijeme postao poznat kao Franjo ekolog diljem svijeta, pa i u znanstvenim krugovima bez obzira na religiju. U članku se raspravlja o Franjinu bratstvu sa stvorenim, o bitnim oznakama franjevačke teologije prisutnosti, o samoj pjesmi stvorenja koju i papa Franjo citira 12 puta, dok se u zadnjem dijelu proučava Franjina Pjesma stvorenja, i aktualizira njezina originalnost, i povijesna i aktualna.
22
Fatimə Hacıyeva, Fatimə Hacıyeva. "İQLİM DƏYİŞİKLİYİ TƏDBİRLƏRİ ÇƏRÇİVƏSİNDƏ EKOLOJİ MAARİFLƏNDİRMƏNİN İSTİQAMƏTLƏRİ." PROCEEDINGS OF OCCUPATIONAL HEALTH & INDUSTRIAL SAFETY 03-04, no. 02-03 (2024): 106–12. https://doi.org/10.55858/prohis03022024-14.
Full textAbstract:
Məqalədə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ekoloji maarifləndirmənin əhəmiyyəti və aspektləri vurğulanır. Məktəblərdə, universitetlərdə bu məsələyə böyük diqqət yetirilməsinə ehtiyac olduğu, ekoloji biliklərə ailədən, uşaq bağçasından, hazırlıq məktəblərindən başlanmasının zərurəti qeyd edilir. İqlim təhsilində insanlarda ekoloji davranışın təşviqi, karbon emissiyalarını azaldılması və ekosistemin qorunması məsələlərinə baxılır. Həmçinin, ümumtəhsil məktəblərinin kurikulumunda ekoloji problemlərin irəli sürülməsi və bu sahələr üzrə sinifdənkənar tədbirlərin təşkilinin daxil edilməsi əsaslandırılır. Açar sözlər: ekoloji təhsil, maarifləndirmə, iqlim dəyişikliyi, ekoloji mədəniyyyət.
23
KICIK, Neşet. "Kentsel Tarımın Derin Ekoloji Kapsamında İncelenmesi." Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 15, no. 2 (2023): 175–86. http://dx.doi.org/10.52791/aksarayiibd.1138160.
Full textAbstract:
Bu çalışmanın amacı, Derin Ekoloji anlayışını ele alarak bu anlayış içinde tarımın yerini saptamaktır. Çalışmayı ortaya koyarken Derin Ekoloji hakkında kaleme alınan eserler göz önünde bulundurularak kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır ve Derin Ekoloji hakkında bilgi verilmiştir. Sonrasında Sığ Ekoloji, Derin Ekolojiye getirilen eleştiriler ve Derin Ekoloji kapsamında tarımın yerini anlamak için literatür taraması yapılmıştır. Toplanan veriler ve araştırmalar neticesinde Derin Ekoloji anlayışında tarımın yeri saptanmıştır. Sonuç olarak, dünyanın daha yaşanabilir bir yer olması amacıyla ortaya atılan Derin Ekoloji, kendi içinde anlamlı özellikler barındırmasıyla birlikte günümüz tarım anlayışının farkına varmamız için bir rehber özelliği taşıdığı görülmüştür. Derin Ekoloji, günümüz tarımının doğaya ve diğer canlılara verdiği zararı da göz önünde bulundurarak tarım anlayışında daha çevreci bir yönelişin gerekliliğini vurgulamaktadır. Tarımın daha çevreci bir faaliyet olarak insanların ihtiyaçlarına cevap verebilmesi için diğer canlıların yaşam alanlarının varlığı kabul etmeli ve bu yaşam alanlarına saygılı olunmalıdır. Ancak bu şekilde daha zararsız, daha Derin Ekoloji düşüncesine uygun ve çevreci bir tarım ortaya çıkabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
24
FEYZİOĞLU, Ümit. "Murray Bookchin'de tahakküm ve hiyerarşinin antropolojisi." Kastamonu İnsan ve Toplum Dergisi 2, no. 3 (2024): 83–102. https://doi.org/10.5281/zenodo.11203499.
Full textAbstract:
<strong>Murray Bookchin’de tahakküm ve hiyerarşinin antropolojisi </strong> <strong>Öz</strong> Bu çalışmanın amacı; Murray Bookchin’in, tahakküm ve hiyerarşinin kökenlerine dair ortaya koyduğu antropolojik yaklaşımı ele alarak analiz etmektir. Toplumsal ekoloji düşüncesinin teorisyeni Murray Bookchin’e göre ekolojik kriz; insan ile doğa arasındaki ilişkinin tahakküm ve hiyerarşiye dayalı niteliğine ilişkindir. Tahakküm ve hiyerarşi ilişkileriyle kurulmuş olan toplumsal yapı, insan ile doğa arasındaki ilişkiyi de belirlemektir. Bu nedenle ekolojik kriz, toplumdaki tahakküm ve hiyerarşiden kaynaklı toplumsal bir krizdir. Dolayısıyla ekolojik krizi çözmek için öncelikle toplumdaki tahakküm ve hiyerarşiyi ortadan kaldırmak gerekmektedir. Bu nedenle Bookchin, tahakküm ve hiyerarşinin ortaya çıkışını ve tarihsel gelişimini irdelemektedir. Bookchin’e göre tahakküm ve hiyerarşi, prehistorik döneme dayanan antropolojik bir olgudur. İlksel kolektivitelerde gerontokrasi ve patriarşiyle ortaya çıkan tahakküm ve hiyerarşi, kolektivitenin gelişimiyle statü ve iktidar ilişkileri yaratarak kurumsallaşmıştır. Bookchin’in antropolojik yorumsaması, tahakküm ve hiyerarşinin kökenlerini belirlerken aynı zamanda tahakküm ve hiyerarşinin insanın evrimine koşut doğal olgular olduğunu ortaya koymaktadır. Evrimsel doğal olgular olması nedeniyle tahakküm ve hiyerarşinin varlığı ve ortadan kaldırılması tartışmalı bir hale gelmektedir. <strong>Anahtar Kelimeler: </strong>Murray Bookchin, Toplumsal ekoloji, İnsan ve doğa ilişkisi, Tahakküm, Hiyerarşi. <strong>Anthropology of domination and hierarchy in Murray Bookchin </strong> <strong>Abstract</strong> The aim of this study is to analyze Murray Bookchin's anthropological approach to the origins of domination and hierarchy. According to Murray Bookchin, the theorist of social ecology thought, ecological crisis is about the relationship between humans and nature which is based on domination and hierarchy. The social structure established with relations of domination and hierarchy also determines the relationship between humans and nature. Therefore, the ecological crisis is a social crisis caused by domination and hierarchy in society. Therefore, in order to solve the ecological crisis, it is first necessary to eliminate domination and hierarchy in society. For this reason, Bookchin examines the emergence and historical development of domination and hierarchy. According to Bookchin, domination and hierarchy are anthropological phenomena dating back to the prehistoric period. Domination and hierarchy, which emerged with gerontocracy and patriarchy in primitive collectivities, became institutionalized by creating status and power relations with the development of the collectivity. While Bookchin's anthropological hermeneutic determines the origins of domination and hierarchy, it also reveals that domination and hierarchy are natural phenomena parallel to human evolution. Because of they are evolutionary natural phenomena, the existence and elimination of domination and hierarchy become controversial. <strong>Keywords:</strong> Murray Bookchin, Social ecology, Relationship between humans and nature, Domination, Hierarchy.
25
CANDAN, SÜMEYYE. "Antroposen Çağı Ekseninde Ekofeminizm Sanatı." Antroposen Çağı Ekseninde Ekofeminizm Sanatı 8, no. 2 (2024): 229–44. https://doi.org/10.5281/zenodo.14599943.
Full textAbstract:
Antroposen çağının etkileri Sanayi Devrimi’inde başlamış olup, sanat üzerindeki yansımaları daha çok 1960’lı yıllarda ekolojik sanatın ortaya çıktığı dönemde hissedilmiştir. Çağdaş sanatla birlikte birçok sanat pratiği ortaya çıkmış, kavramsal konular üzerinden toplumsal cinsiyet, politika ve çevre temalarına yer verilmiştir. Feminizm hareketinin sanata daha fazla yansıdığı çağdaş sanatta, feminizmin alt dalı olan ekofeminizm doğmuştur. Ekofeminizm, Antroposen çağının içerisinde yer alan bir hareket olduğundan, doğa ve kadın imgeleri aynı düşüncenin etrafında temelledirilmiş, ekolojik hareket ve feminist teori birleştirilmiştir. Ekofeminizm pratiğinin temelinde, ataerkil sistemde kadın ve çevre tahakkümü kesişim içerisindedir. Ekofeminizm sanatı doğada var olan düzeni bozan insanoğlunu yeniden tartıştığı ve bu ilişki dahilinde yeni ihtimaller üzerine giden yapıtların incelendiği makalede, sanatın bu konuya olan yaklaşımı araştırılmıştır. Ekofeminizm sanat yapıtları, kimlik eşitliğini ve ekoloji temsilini harmanlayan pratiklerdir. Makalede incelenen yapıtlarla, Antroposen çağının etkilerinin görüldüğü arazi, performans, yerleştirme, dijital medya gibi farklı pratiklerin kavramsal çerçevelerinin irdelemesi amaçlanmıştır. Antroposen çağı ile ekofeminizm kavramları arasındaki ilişkiyi hangi faktörlerin etkilediği üzerine durulmuştur. Çalışmada sonuç olarak farklı sanat pratiklerinin aynı çerçevede toplandığı ve benzer konular dahilinde ekolojik tabanlı çalışmalar yürütüldüğü görülmektedir. Antroposen çağının yerküreye verdiği tahribat sonucunda, konunun önemi artmıştır. Antroposen ve ekofeminizm kavramları doğrultusunda gelişen sanat yapıtları incelemesinin alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu makale nitel desende durum çalışmasıdır. Durum çalışması veri toplama, verilerin analizi ve yorumlanması basamaklarını içermektedir.
26
Nazim Məmmədov, Nazim Məmmədov. "MÜASIR TEXNOLOGIYALARIN KÖMƏYI ILƏ QAZMA TULLANTILARIN ZƏRƏRSIZLƏŞDIRILMƏSI VƏ IDARƏ OLUNMASI PROSESSLƏRINDƏ EKOLOJI TƏDQIQATLARA ƏSASƏN MÜSBƏT NƏTICƏLƏRIN ÖYRƏNILMƏSI VƏ TƏHLILI." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 06, no. 02 (2021): 22–28. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei0602202122.
Full textAbstract:
Abşeron yarımadası ərazisində aparılan neft-qaz əməliyyatlarında formalaşan qazma tullantılarının zərərsizləşdirilməsi məqsədilə Azərbaycanın ekoloji qanunvericiliyinə, müvafiq ekoloji standartların tələblərinə əsasən bir çox layhələr həyata keçirilmişdir. Bu layhələrin miqyasının artırılması üçün karbihidrogen tərkibli tullantıların daşınması, yerləşdirilməsi və utilizasiyası müasir dövrün ekoloji tələbləri uzlaşaraq ətraf mühitin yaxşılaşdırılması istiqamətində addımlar atılır. SOCAR ın neft qaz çıxarma müəsissələrində aparılan qazma işləri zamanı əmələ gələn tullantıların mərkəzləşdirilmiş qaydada Tullantıların İdarə Edilməsi Mərkəzinə daşınaraq emal və zərərləşdirilməsi aparılır. Qruda neft-qaz hasilatı aparılan ərazilərdə ekoloji vəziyyəti qiymətləndirmək məqsədilə aparılan monitorinq tədqiqatları zamanı nümunələrin, standartlarının tələblərinə uyğun şəkildə götürülməsi, nümunələrin siyahı üzrə yoxlanması və laboratoriyaya təhvil verilməsinin təmin edilməsindən ibarət olmuşdur. Tullantı Mərkəzində ətraf mühitin mühafizəsi, ekoloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi, o cümlədən ekoloji göstəricilərin dəyişmə dinamikasının izlənməsi, ərazinin ekoloji və biomüxtəlifliy vəziyyətinin nəzarətdə saxlanması işin aktuallığını təşkil etmişdir. Qazma tullantıları daimi əmələ gəldiyindən müəsissələr üzrə qazma dərinliyi və qazma tullantıların həcmi üzrə hesabatlar tərtib olunur, müqayisələr aparılaraq dinamika üzrə qiymətləndirilmələr aparılmışdır. Ekoloji tədqiqalara əsasən təsirlərin kompleks qiymətləndirilməsi üçün müxtəlif parametrlər üzrə ekoloji ölçmə işləri həyata keçirilir, tədqiqat işləri seçilmiş stansiyalar üzrə yerinə yetirilmişdir. Bu parametrlər, radiasiya, atmosfer havasının tərkibi, toz, səs-küy, su və qrunt nümünələrinin analizləri olmuşdur. Aparılmış analiz nəticələrinə və ekoloji ölçmələrə əsasən bütün parametrlər üzrə nəticələr norma daxilidə olmuşdur. Açar sözlər: qazma tullantısı, ekoloji təsir, ölçmələr , laboratoriya analizləri, utilizasiya, emal, SOCAR, neft-qaz
27
Qəzənfər Süleymanov, Qəzənfər Süleymanov, and Türkan Şeydai Türkan Şeydai. "AZƏRBAYCANDA İQTİSADİYYAT VƏ EKOLOJİ PROBLEMLƏR." ENECO-Proceeding of Energy Economic Research Center 08, no. 04 (2021): 34–41. http://dx.doi.org/10.36962/eneco08042021-34.
Full textAbstract:
Abşeron yarımadasında neft yataqlarının (neft və neft məhsullarının hasilatı, nəqli, emalı və istifadəsi) uzunmüddətli işlənməsi prosesində Ekologiya pisləşib. Nəticədə, Azərbaycan Respublikasında ekoloji vəziyyət təhlükəli həddə çatıb. ARDNŞ - in (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti) ekoloji siyasətinin mühüm vəzifəsi Xəzər ekvatoriyasının qorunmasıdır-dənizdə neft-qaz çirklənməsinin qarşısının alınması, ekoloji risklərin aradan qaldırılması, xüsusilə çirklənmiş torpaqların bərpa olunmasıdır. Bakı torpaqları üçün zərərli olan neft və neft məhsullarıdır. Bu zaman texnosferin yük səviyyəsi çox vaxt ətraf mühitin özünü bərpa etmək qabiliyyətini üstələyir. Bu, ekoloji tarazlığın pozulmasına və təbii ekosistemlərin sabitliyinin azalmasına gətirib çıxarır. Neft sənayesində ekoloji risklərin idarə edilməsi sisteminin formalaşmasına yanaşmalar təklif edilmişdir ki, bu da məlum olanlardan fərqli olaraq, ətraf mühitə ziyan vurmamaq üçün neft yataqlarının layihələndirilməsi mərhələsində ekoloji risklərin nəzərə alınmasını nəzərdə tutur. Açar sözlər: ekoloji-iqtisadi risk, ehtimal olunan zərər, neft-qaz çirklənməsi, risk faktorları, təmizləyici qurğular, ekoloji risklərin idarə edilməsi, ətraf mühitin ekologiyası
28
Aliyev, Anvar. "Technogenic wastes and ecological problems." Scientific Bulletin 3 (2020): 61–65. http://dx.doi.org/10.54414/qmce3105.
Full textAbstract:
The northeastern part of the Lesser Caucasus encompasses the western part of the Republic of Azerbaijan and is characterized with a prevalence of unique flora and fauna and the availability of rich natural resources, particularly metals. It is known that the long-term exploitation of these resources by surface mining has led to technogenic contamination in the area. Exploitation of ore deposits is associated with the origination of huge hills of waste which cause heavy degradation of pastures, forests, and croplands. A significant part of widely degraded areas in the northeastern Lesser Caucasus is found in the territory of the Gedabek administrative district. This paper deals with the problem of restoration for contaminated lands formed due to raw material extraction on territory of valuable mountain forests and meadows over a long historical period as well as the use of collected technogenic wastes for different purposes (e.g. in land reclamation, construction of motorways etc.).
29
Əkbəri, Təranə. "ARMENIA'S ECOLOGICAL TERRORISM AGAINST AZERBAIJAN." Scientific Works 91, no. 5 (2024): 9–12. http://dx.doi.org/10.69682/arti.2024.91(5).9-12.
Full textAbstract:
Since 1988, 20% of Azerbaijan's lands have been occupied as a result of the war waged by Armenia to pursue its territorial claims against Azerbaijan. After a long occupation, during the 44-day Patriotic War and 24-hour local anti-terrorist operations, our lands, which had been in the hands of the enemy for almost 30 years, were liberated by our brave Army. However, in the territories we liberated from occupation, the enemy left behind ruins and an environmental disaster. For almost 30 years, Armenia deliberately tried to destroy our nature, carried out environmental terrorism against Azerbaijan, spontaneously exploited natural resources, including our occupied territories, polluted drinking water reservoirs with industrial waste, and disrupted the ecological balance of the environment. During the occupation, the enemy committed the great¬est acts of vandalism on our lands; the occupying forces destroyed forests, national parks, nature reserves, valuable trees and other rare examples of biodiversity. The rivers that are the source of Azerbaijan's drinking water are contaminated with chemical, biologi¬cal and other radioactive waste flowing from the territory of Armenia. Over the past years, contamination of water sources flowing from the occupied territories has led to the death of valuable fish species and the depletion of fish stocks. 7 ecologically important relic lakes and 10 reservoirs in the liberated territories of Azerbaijan were subject to serious anthropogenic impact from the occupying Armenia.
30
Əliyeva, Esmira. "ECOLOGICAL UPBRINGING OF PRESCHOOL CHILDREN." Scientific Works 91, no. 5 (2024): 60–64. http://dx.doi.org/10.69682/arti.2024.91(5).60-64.
Full textAbstract:
The article discusses the essence of the formation of environmental education of preschool children and its analysis. It is emphasized that the ideas about ecological education were initially widely reflected in various folklore examples, religious sources and epics. The analysis of various components of environmental education is given ample space in the article. In the training process, it is also presented how to instill this work by the tutor-teacher.
31
Balaxanova, Qumru. "Ekoloji ayaq izi: istehlak vərdişlərimizi yenidən düşünmək". SCIENTIFIC RESEARCH 4, № 10 (2024): 75–79. http://dx.doi.org/10.36719/2789-6919/38/75-79.
Full textAbstract:
Xülasə Ekoloji ayaq izi bir insanın, icmanın və ya fəaliyyətin ekosistemlərə təsirini ölçən bir göstəricidir. Bu, istehlak edilən resursların (su, enerji, ərzaq, xammal) miqdarını və onların istehsalı, daşınması və istehlak edilməsi prosesləri zamanı yaranan tullantıları əhatə edir. Ekoloji ayaq izi, bir insanın gündəlik həyatında etdiyi seçimlərin və davranışların planetin ekoloji sərhədləri daxilində necə yer aldığını göstərir. Bu göstərici insanların ətraf mühitə olan təsirlərini anlamaq, resursların daha dayanıqlı istifadəsini təşviq etmək və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə aparmaq üçün faydalıdır. Ekoloji ayaq izinin azaldılması, daha yaşıl həyat tərzinin qəbul edilməsini və resursların mühafizəsini təşviq edir. Ekoloji ayaq izimizi düşünmək və azaltmaq, planetimizin gələcəyini qorumaq üçün kritik bir addımdır. İstehlak vərdişlərimizi yenidən düşünərək, daha davamlı bir həyat tərzinə keçmək, yalnız özümüz üçün deyil, gələcək nəsillər üçün də əhəmiyyətlidir. Hər birimizin kiçik addımları, qlobal ekoloji dəyişikliklərin qarşısını almaqda və daha sağlam bir planet yaratmaqda böyük rol oynaya bilər. Ekoloji ayaq izimizi azaltmaq, sağlam mühitin qorunması və təbii resursların davamlı istifadəsi üçün vacibdir. Bu məqsədlə, fərdi və kollektiv səylərimizi birləşdirərək, daha davamlı bir gələcək yaratmağı hədəfləyirik.
32
Zeynalov, İsmayıl. "Zəmanəmizin qlobal problemləri: bəşəriyyəti daha çox narahat edən məsələlərdən biri olan ekoloji problem". ANCIENT LAND 6, № 11 (2024): 74–77. https://doi.org/10.36719/2706-6185/41/74-77.
Full textAbstract:
Müasir dövrün qlobal problemləri sırasında ekoloji problem mühüm yer tutur. Bu problemlərin əsas mahiyyəti insan taleyinin qorunmasıdır. Ekoloji problem ətraf mühitin, havanın, suyun, torpağın çirklənməsi, zərərli istehsal tullantılarının hidrosferə ‒ okeanlara, dənizlərə, çaylara və göllərə axıdılması, planetin yaşıl örtüyünün tədricən azalması deməkdir. Ona görə də ekoloji problemin həlli XXI əsrin qarşısında duran ən mühüm məsələlərdən biridir. Məqalədə ekoloji problemin həlli istiqamətində Azərbaycanda və Naxçıvan Muxtar Respublikasında həyata keçirilən tədbirlər məhz bu baxımdan öz əksini tapıb.
33
UYANIK, Nurten Ayten, and Nihan Sena HİDİŞOĞLU. "JEOFİZİK VE MİMARİ PARAMETRELERİN AKILLI KENTLER VE PLANLAMADAKİ ÖNEMİ." Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 11, no. 2 (2023): 643–58. http://dx.doi.org/10.21923/jesd.1178146.
Full textAbstract:
Günümüzde yaşanan kentsel sorunlara çözüm niteliğinde geliştirilen akıllı kent kavramı çeşitli projeler ile dünya genelinde uygulanmaya başlanmıştır. Henüz sınırları ve tanımı tam olarak belirlenemeyen akıllı şehirlerin uygulama alanları ağırlıklı olarak ekoloji ve teknoloji olarak gelişmektedir. Ancak kentleri etkileyecek doğa olaylarının önemi göz ardı edilmemelidir. Ülkemizi etkileyen en önemli doğa olayı depremdir. Depremin yerde oluşturduğu etkiler, derin yeraltı yapısal özelliklerine ve yüzeye yakın tabakaların fiziksel özelliklerine bağlı değişkenlik gösterir ve bu özellikler jeofizik yöntemler ile belirlenir. Bu nedenle kentlerin depremden en az derecede etkilenmesi için doğru yer seçimi yapılırken mutlaka Jeofizik yöntemlerden yararlanılmalıdır. Yer bilimi verilerinden yoksun, sadece ekolojik ve teknolojik olarak geliştirilen akıllı şehirler, deprem gibi doğa olaylarına karşı korunmasız olacaktır. Bu çalışmada yeni oluşmakta olan akıllı şehir kavramının uygulamaya geçilmeden önce planlama ve uygulama esaslarının belirlenmesinin ve aynı zamanda mimari ve jeofizik parametrelerin kullanılmasının gerekliliği Isparta örneği üzerinden vurgulanmıştır. Ayrıca akıllı şehirlerin önemi kavramsal bir denklem yardımıyla açıklanmış ve kentsel sorunlar kapsamında karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Son olarak akıllı şehirlerin uygulanması esnasında yer seçimi ile ilgili gerekli parametreler ve standartlaştırılabilecek mimari planlama önerilerinde bulunulmuştur.
34
Şəmil oğlu Cəfərli, Cavidan. "Issues of environmental education in out-of-school educational institutions." SCIENTIFIC WORK 78, no. 5 (2022): 120–24. http://dx.doi.org/10.36719/2663-4619/78/120-124.
Full textAbstract:
Təhsil sistemimizdə mühüm yer tutan ekoloji təhsil nəzəri cəhətdən təhsil müəssisələrində verilir. Lakin təbii sistemlərin davamını təhdid edən bu problemin həlli təkcə təhsil sistemlərində nəzəri təhsillə mümkün deyil. “Ətraf mühitə həssas insan modeli” yalnız onu mədəniyyətlərlə əlaqələndirməklə, mədəniyyətə və həyat tərzinə çevirməklə əldə edilə bilər. Nəzəri biliklərin təcrübəyə və mədəniyyətlərə ötürülməsi həmçinin məktəbdən kənar təhsili, yəni qeyri-formal təhsillə mümkündür. Bu tədqiqatın məqsədi ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində məktəbdən kənar təhsilin ümumi vəziyyətini aşkar etməkdir. Açar sözlər: təhsil, məktəbdən kənar tərbiyə, ətraf-mühit, ekologiya, informal təhsil Javidan Shamil Jaferli Issues of environmental education in out-of-school educational institutions Abstract Environmental education, which plays an important role in our education system, is theoretically provided in educational institutions. However, the solution to this problem, which threatens the continuation of natural systems, is not possible only with theoretical education in education systems. An "environmentally sensitive human model" can only be achieved by linking it to cultures, transforming it into a culture and a way of life. The transfer of theoretical knowledge to practice and culture is also possible through extracurricular education, ie non-formal education. The purpose of this study is to reveal the general state of out-of-school education in the field of environmental protection. Key words: education, out-of-school education, environment, ecology, informal education
35
HAMUT, Ali Hasan. "The Tradition of Media Ecology and Its Reflection in Turkey." Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 20, no. 39 (2022): 0. http://dx.doi.org/10.55842/talid.1110466.
Full textAbstract:
Bu çalışmada 2000’li yıllarla birlikte, medya ve iletişim çalışmaları içerisinde giderek etkisini arttıran medya ekoloji geleneğinin tarihsel serüveni ve bu süreçte Türkiye’de ne kadar karşılık bulduğu değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamı 1968’te Neil Postman’ın ‘İngilizce eğitimi’ üzerine yapılan bir konferansta medya ekoloji terimini kullanmasıyla başlayıp, medya ekoloji çalışmalarına ve bu çalışmaların alanları ve Türkiye’de iletişim çalışmalarında ne kadar karşılık bulduğu üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu çalışmalar “medya ekolojisi” kavramsallaştırmasından sonra bugünden geçmişe giderek medya ekoloji çalışması olarak değerlendirilmiştir. Türkiye’de 1960’larda başlayan medya ve iletişim çalışmaları daha çok ana akım ve eleştirel teori çalışmalarının etkisi altında olduğu için medya ekolojisi geleneği gerektiği kadar kendisine yer bulamamıştır. Medya ekolojisi çalışmaları son on yılda yavaş yavaş Türkiye’de etkisini özellikle yapılan tezlerde göstermeye başlamıştır. Keşfedici/tanımlayıcı temel bir çalışma olarak çerçevesi belirlenen bu çalışmada medya ekolojisi geleneğinin Türkiye’de nasıl bir karşılık bulduğunu gösterdikten sonra Türkiye’de bu gelenek içerisinde kabul edilen isimler ile ilgili yapılan tezler ve onların çevrilmiş kitaplarının bir bibliyografisi tespit edilip sunulmuştur. Yapılan çalışma sonrasında Türkiye’deki iletişim çalışmalarının son 10 yılda giderek çeşitlenmeye başladığını ve medya ekoloji gibi ana akımın dışında kalan çalışmalar üzerine de akademik çalışmaların arttığınıgörebiliyoruz.
36
Fikrət qızı Məcidova, Nərgiz. "The role of ecological education in the spiritual develompment of pupils." NATURE AND SCIENCE 08, no. 03 (2021): 46–48. http://dx.doi.org/10.36719/2707-1146/08/46-48.
Full textAbstract:
Caring for nature, the emergence of ecological thinking depends on the level of ecological education and culture in the younger generation. The concept of national education also pays special attention to environmental education and upbringing. The article discusses the importance of forming environmental education in the teaching process, extracurricular activities and in the out school trainings. Key words: Environmental upbringing, environmental education, environmental literature, ecological games, ecological days
37
Ramiz qızı Hüseynova, Aytəkin. "Production of enviromentally pure products sugar beet." NATURE AND SCIENCE 24, no. 9 (2022): 15–18. http://dx.doi.org/10.36719/2707-1146/24/15-18.
Full textAbstract:
Ekoloji cəhətdən təmiz şəkər çuğunduru məhsulu istehsalında vacib tədbirlərin həyata keçirilməsi və şəkər çuğunduru bitkisində becərilmə zamanı həyat amillərinin rolu və əhəmiyyəti əsas götürülməlidir. Müasir dövrdə aktual hesab edilən enerjiyə qənaətedici və torpaqqoruyucu becərmə sistemləri davamlı əkinçiliyin əsas istiqamətlərindən biridir. Bu gün bütün dünya ölkələrinin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri kənd təsərrüfatı sahəsində torpağın münbitliyini yaxşılaşdırmaq və ekoloji cəhətdən onu qorumaqdır. Bu işlərin nəticəsi olaraq da, ekoloji təmiz məhsul istehsal olunmasıdır. Açar sözlər: şəkər çuğunduru, ətraf mühit, mədəni bitkilər, qida elementləri, ağır elementlər Aytekin Ramiz Huseynova Production of enviromentally pure products sugar beet Abstract The impelementation of important measures in the of ecologically clean sugar beet products and the role and importance of life factors during the cultivation of sugar beet plants. Implementation of important measures in the production of environmentally friendly sugar beet products and the role and importance of life factors during the cultivation of the sugar beet plant is the basis. Energy-saving and soil-protecting cultivation systems, which are considered relevant in modern times, are one of the main directions of sustainable agriculture. Today, one of the main tasks facing the countries of the world is to improve soil fertility in the field of agriculture and to protect it ecologically. Keywords: sugar beet, environment, cultivated plants, food elements, heavy elements
38
Kazımova, Günay, and Xəyalə Mustafayeva. "PSYCHOLOGICAL AND PEDAGOGICAL FUNDAMENTALS OF ECOLOGICAL EDUCATION OF STUDENTS." Scientific Works 91, no. 6 (2024): 274–78. https://doi.org/10.69682/arti.2024.91(6).274-278.
Full textAbstract:
The topic of the article is to study the psychological and pedagogical foundations of environmental education of students. The article emphasizes the importance, goals of environmental education and the role of psychological and pedagogical approaches in the implementation of this process. Due to the increase in environmental problems in modern times, the need to form environmental awareness and a sense of responsibility in the younger generation is noted. The authors of the article show that environmental education is an effective tool in the formation of students' thinking, emotional spheres and behavior. As for psychological aspects, it is considered important to instill environmental knowledge taking into account the age characteristics, cognitive processes and interests of children. From a pedagogical point of view, the importance of educational programs focusing on respect for nature and the formation of an ecological culture is emphasized.
39
Məmmədtağıyeva, Gövhər. "TƏLİM PROSESİNDƏ EKOLOJİ TƏRBİYƏNİN TƏŞKİLİ." ANCIENT LAND 6, no. 6 (2024): 64–67. http://dx.doi.org/10.36719/2706-6185/36/64-67.
Full text
40
ORAL, Emin. "Murray Bookchin’in Toplumsal Ekoloji Anlayışı." Beytulhikme An International Journal of Philosophy 13:3, no. 13:3 (2023): 391–414. http://dx.doi.org/10.29228/beytulhikme.66197.
Full text
41
Assya’bani, Ridhatullah. "EKO-FUTUROLOGI: Pemikiran Ziauddin Sardar." Dialogia 15, no. 2 (2017): 243. http://dx.doi.org/10.21154/dialogia.v15i2.1193.
Full textAbstract:
Abstract: Recently, Ziauddin Sardar, a futurologist who is famous in studying the future of civilization and the universal relation of Muslims and Christians in the world. This study essentially showed the contradictory of Sardar's ideas related to the environment in particular, and nature in general. It entails thatSardar can be categorized into a proffesional of the future of ecology along with Muslim ecologists, such as Seyyed Hossein Nasr. This study focused on Sardar's point of view of Shari'a as problem solving, tazkiyyah, hieraki awareness and futurology. The results of this study indicate a new discourse in the ecological discourse of Islam, such as eco-futurology, the perspective on the awareness of the importance of environment (nature), believing in God and the future. This study is expected that peoplecan do sharing-speace with the surrounding environment. Sardar’s thought is expected to foster mutual consciousness between human and God, human with human and human with nature. It implies that echo-futurology encourage people to live in harmony and behave in accordance with its purpose in the earth, namely to maintain the ecological balance. ملخص:خلال هذا الوقت كان ضياء الدين سردار يركز فكرته على مستقبل الحضارة والعلاقة العالمية بين المسلمين والمسيحيين في العالم. وتبحث هذه الدراسة فى أفكار سردار المتعلقة بالبيئة على وجه الخصوص، والطبيعة بشكل عام. وهذا بمعنى أن سردار في الواقع كالمفكر أيضا عن مستقبل البيئة وهو يدخل من كبار علماء البيئة المسلمين مثل سيد حسين نصر. أساس هذه الدراسة هو وجهة نظر سردار عن الشريعة التي يمكن استخدامها لحل المشاكل، والتزكية، والوعي، والفكرة عن المستقبل. وكانت نتائج هذه الدراسة نشأة الفكرة الجديدة في مجال علم البيئة الإسلامية -علم الإيكولوجية المستقبلة- بمعنى طريقة النظر المبنية على الوعي، يعني الاندماج بين الوعي الطبيعي والوعي الإلهي والوعي على المستقبل. ومن خلال هذه الدراسة يرجى على الناس أن يحترموا البيئة. أما بالنسبة إلى آثار فكرة سردار فيرجى أن ينشأ الوعي من الإنسان إلى ربّه، وبين الإنسان مع الآخر، وبين الإنسان مع طبيعته. وهذه هي الإيكولوجية المستقبلة التي تشجع الناس على العيش السليم وفقا لكونهم كالخليفة في الأرض وهو الحفظ على البيئية. Abstrak: Selama ini, Ziauddin Sardar cenderung diposisikan sebagai futurolog yang mengkaji jika bukan masa depan peradaban, relasi global umat Muslim dan Kristen di dunia. Studi ini justru memperlihatkan adanya percikan gagasan Sardar terkait dengan lingkungan secara khusus, dan alam secara umum. Artinya, Sardar sebenarnya bisa dikategorikan sebagai pemerhati masa depan ekologi di antara deretan ekolog-ekolog Muslim terkemuka, seperti Seyyed Hossein Nasr. Dasar pijak dari studi ini adalah pokok pemikiran Sardar seperti: Syariat sebagai problem solving, tazkiyyah, hieraki kesadaran dan futurologi. Hasil dari studi ini mengindikasikan wacana baru dalam diskursus ekologi Islam, yakni eko-futurologi, cara pandang yang dikonstruk melalui kesadaran, antara kesadaran berlingkungan (alam) dengan kesadaran berketuhanan serta kesadaran akan masa depan. Melalui studi ini diharapkan manusia bisa sharing-speace dengan lingkungan sekitar. Adapun implikasi dari pemikiran Sardar ini adalah diharapkan akan menumbuhkan kesadaran timbal-balik antara manusia dengan Tuhan, manusia dengan manusia dan manusia dengan alam. Artinya, Eko-futurologi mendorong manusia agar hidup selaras dan berprilaku sesuai dengan tujuannya di muka bumi, yakni untuk menjaga keseimbangan ekologis Keywords: Ekologi, Syariat, Hierarki Kesadaran, Futurologi, Eko-Futurologi
42
Ulu, Emine. "DİSTOPİK BİLİMKURGULARDA EKOELEŞTİREL PERSPEKTİFTEN “ÖTEKİ”: OKJA FİLMİNDE “İNSAN-DIŞI” VE “ÇOCUK” TEMSİLLERİ." Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi 8, no. 1 (2025): 362–75. https://doi.org/10.37999/udekad.1630571.
Full textAbstract:
Ekoeleştiri, odak noktasını kültürel tarihleri boyunca insan ve öteki arasındaki ilişkiye yönlendirir. Bu araştırma, ekoeleştirel bir bakış açısıyla, distopik bir bilimkurgu filmi olan Okja (2017)’da “öteki” olarak konumlandırdığımız insan dışı varlığın “çocuk” ile benzer temsiller sergilediğini savunmaktadır. Bu benzerliğin ardında yatan kültürel kodları ve anlamları araştırmaktadır. Bu anlamları ekoeleştirel bir zeminde temalandırarak tüketim ilişkilerine, doğa ve insan üzerindeki kültürel algılara, insanmerkezci dilin oluşumuna, çocuğun ve çocukluğun ekolojik krizdeki konumuna değinmektedir. Analizler; Okja (2017) filminde; insanmerkezci düşüncenin etkisiyle insan-dışının insana hizmet etmesi gereken bir kaynak olarak konumlandırıldığını, “organik” temalı reklamların arkasında küreselleşmeyle ivme kazanan bir tüketme arzusunun yattığını, insanın bu düşünceler etrafında söylemi şekillendirdiğini ve kendisi dışındakini “mülk” olarak görmeyi kolaylaştıran dili ürettiğini, “öteki”ne bakışımızın öğrenilmiş kültürel kodlarla üretilmiş olduğunu, yetişkin insanın dışında kalan çocuğun insan-dışı ile farklı noktalarda “öteki”ne dönüşerek doğa ile birlik sergilediğini göstermektedir. Nihayetinde ekoloji temalı distopik bilimkurguların bu tespitlerin kanıtlarını yansıtmak için önemli kaynaklar olduğunu ileri süren çalışmanın sonuçları, bu filmlerin izleyici araştırmaları ve eğitimde kullanımı için önemli olabileceğinin altını çizmektedir. Bu doğrultuda yetişkinler tarafından “insan-dışı” gibi bir tüketim nesnesi haline getirilmeye çalışılan “çocuk” adına yetişkin okurlara ve izleyicilere bazı pedagojik önerilerde bulunmaktadır.
43
Süleymanzadə, Nurtac, та Rövşən Kərimov. "Xəzər dənizi – Abşeron ərazisində gedən təbii proseslərin və antropogen fəaliyyətlərin ekoloji-iqtisadi aspektləri". SCIENTIFIC WORK 18, № 10 (2024): 14–21. http://dx.doi.org/10.36719/2663-4619/107/14-21.
Full textAbstract:
Xülasə Məqalədə Xəzər dənizi və onun Abşeron sahillərində baş verən təbii və antropogen xarakterli dəyişikliklərin ekoloji və iqtisadi təsirləri araşdırılır. Xüsusilə Xəzər dənizinin səviyyə tərəddüdlərinin Abşeron yarımadası sahillərində yerləşən turizm obyektlərinə vuracağı potensial ziyan, sahillərdə nəzarətin yetərli olmadığı halda baş verəcək sahil eroziyalarının güclü mənfi təsirləri təhlil edilir. Məqalədə qeyd olunur ki, vaxtında önləyici tədbirlər alınmazsa, bu eroziya prosesləri turizm sektoruna ciddi zərər verə bilər. Tədqiqat həmçinin Xəzər dənizindəki iqtisadi fəaliyyətlərin, xüsusən də neft hasilatı və turizm sektorunun ekoloji problemləri dərinləşdirə biləcəyini vurğulayır. Çirklənmə və invaziv növlərin yayılması biomüxtəlifliyin azalmasına və ətraf mühitin zərər görməsinə gətirib çıxarır. Bununla yanaşı, Azərbaycanın əsas gəlir mənbələrindən olan nərə balığı ticarətinə də zərbə vura bilər ki, bu da ölkənin iqtisadi gəlirlərində azalmaya səbəb ola bilər. Yaşıl iqtisadiyyata keçid və davamlı turizm strategiyalarının tətbiqi isə bu problemlərin həllində vacib addımlardan biri kimi göstərilir. Məqalədə regional əməkdaşlığın əhəmiyyəti və davamlı ekoloji siyasətlərin tətbiqi də qeyd olunur. Nəticə olaraq, Xəzər dənizinin ekoloji problemlərinin həlli üçün dövlətlərarası əməkdaşlıq və ekoloji təmiz texnologiyaların inkişaf etdirilməsi zəruri hesab edilir.
44
Ağəli Quliyev, Aynur Şərifova, Səidə Alıyeva, Ağəli Quliyev, Aynur Şərifova, Səidə Alıyeva. "METALLURGİYADA TƏKRAR EMAL ENERGETİK RESURSLARA TƏLƏBATI AZALDAN, SƏMƏRƏ VERƏN VƏ ƏTRAF MÜHİTƏ ƏLVERİŞLİ TƏSİR EDƏN CİDDİ ELMİ MƏSƏLƏDİR." PROCEEDINGS OF OCCUPATIONAL HEALTH & INDUSTRIAL SAFETY 05, no. 01 (2025): 28–34. https://doi.org/10.55858/prohis05012025-28.
Full textAbstract:
Hazırki məqalə müasir dövrdə sürətlə inkişaf edən sahələrdən biri olan metallurgiya da təkrar emala həsr edilmişdir. Göstərilmişdir ki, təkrar emalın yaradılması energetik resurslara təlabatı azaldan, səmərə verən və ekoloji problemlərin həlli üçün ciddi elmi məsələdən biri sayılır. Aşkarlanmışdır ki, Azərbaycanın təbii resurs potensialı böyükdür, lakin sonsuz deyil. Bu texnogen səbəblərdən yaranan resurslardan istifadə məsələlərini və onu müşayiət edən ekoloji problemləri aktual edir. Açar sözlər: metallurgiya, tullantı, qara və əlvan metal, təkrar emal, energetik resurslar, ətraf mühit, ekoloji tarazlıq, iqtisadi səmərə.
45
İsmayıl qızı Bağırlı, Aytən. "Ecological groups of fish according to the substrate on which they spawn." NATURE AND SCIENCE 07, no. 02 (2021): 78–81. http://dx.doi.org/10.36719/2707-1146/07/78-81.
Full textAbstract:
The article deals with the reproduction of fish. Fish reproduce at different ages. Reproduction occurs at different times in the life of fish. Most fish reproduce by spawning. The spawning conditions of fish are very different. The eggs are fermented in water. Depending on the choice of spawning substrate, fish are divided into 5 ecological groups. Key words: Kura, ecology, caviar, Acipenseriformes, Clupeonella
46
Andreyeva, Janna, and Lidiya Safronova. "Ecological design of the coast of the Caspian sea at the Baku bay." Scientific Bulletin 4 (2019): 74–81. http://dx.doi.org/10.54414/ravp1004.
Full textAbstract:
This article considers the ecological approach in design as one of the directions of the world ecological movement, which allows for a positive impact on the dynamics of the development of the infrastructure of the aquatic environment, flora and fauna of the Caspian Sea, and also expands the possibilities for building a perfect ecosystem at the Baku Bay, including social and cultural factors.
47
SEVGİ, Orhan. "The geneology of ecology term in first period of Turkey Turkish." Eurasian Journal of Forest Science 10, no. 3 (2022): 132–52. http://dx.doi.org/10.31195/ejejfs.1112891.
Full textAbstract:
Ecology term has first been used in the translation study of Vahdet-i Mevcȗd Bir Tabî'at Âliminin Dini by Bahâ Tevfik and Ahmed Nebîl in 1911. The first period has been defined as the times between 1911 and 1965 when the first book has been published. The first doctorate level study has been accomplished by Asaf Irmak in Germany. The first lecture note for ecology has been written by Asaf Irmak in 1934. In 1934 “Toprak ilmi ve Ekoloji” lecture has been added to academic curriculum in higher educational institutes. The first academic department has been established in Faculty of Forestry as “Toprak ilmi ve Ekoloji Anabilim Dalı” in 1943. In the same faculty in 1950 the “Orman Ekolojisi” lecture has been given independently. The first book is assumed to be “Böcek Ökoloji ve Epidemiyolojisi” written by Akif Kansu. While in the initial years after 1911 the ecology term has been used in limited science branches, and after 50’s the terms and concepts related to ecology have been used more commonly. Between the years 1911-65 some translational studies have been encountered dealing with principal terms and concepts, sub-disciplines of ecology and ecosystems types. So, the substructure of term and conceptual substructure of the further ecology studies
48
Fikrət Seyfiyev, Elməddin Hacıyev, Fikrət Seyfiyev, Elməddin Hacıyev, and Nadir Usubalıyev Nadir Usubalıyev. "NEFT VƏ NEFT MƏHSULLARININ NƏQLİ VƏ SAXLANMA OBYEKTLƏRİNDƏ İTKİSİ VƏ ONLARIN NORMALLAŞDIRILMASI." PAHTEI-Procedings of Azerbaijan High Technical Educational Institutions 43, no. 08-01 (2024): 363–71. http://dx.doi.org/10.36962/pahtei4308012024-42.
Full textAbstract:
XXI əsr elmi və texnoloji tərəqqinin, məhsuldar qüvvələrin sürətli inkişafının və böyük şəhərlərdə əhalinin və istehsalın yüksək konsentrasiyasının həm nəzərə çarpan müsbət, həm də mənfi nəticələrinin şahidi oldu. Təbiət, cəmiyyət və istehsal arasındakı münasibətlər antaqonist xarakter aldı; ətraf mühitin çirklənməsi sürətlənmiş və həm əmək məhsuldarlığına, həm də əhalinin sağlamlığına mənfi təsir göstərmişdir. Çox tullantı istehsal edən və ətraf mühitə ciddi ziyan vuran əsas inkişaf etmiş sənaye sahələrinə enerji, kimya, metallurgiya, maşınqayırma, neft və qaz hasilatı və tikinti materialları istehsalı daxildir. Bu müəssisələrin sürətli böyüməsi və mütərəqqi texniki proseslərin olmaması uzun müddətdir ekoloji və iqtisadi sistemlərin həddindən artıq çirklənməsinə səbəb olmuşdur. Bundan əlavə, Torpaqların əhəmiyyətli bir hissəsi məhv edildi və su yolları çirklənmə səbəbindən əvvəlki tutumunu itirdi. Nəticədə cəmiyyət əhəmiyyətli sosial və iqtisadi ziyan gördü və əhalinin sağlamlığının qorunmasında ciddi problemlər yarandı. Ətraf mühitin çirklənməsinin obyektiv səbəbi müasir dünyada texnologiya və texnologiyaların inkişaf vəziyyətidir. Bu inkişaf vəziyyətinə təsir edən amillərə aşağıdakılar daxildir: müasir tələblərə uyğunsuzluq; elmi əsasda əməyin təşkili; avadanlıqların xidmət müddəti normasını aşmaq; texnoloji proseslərin pozulması; və s. Ətraf mühitin qorunması hərəkatının artması ilə neft sənayesi fəaliyyətlərinin ətraf mühitə təsirini minimuma endirməyə daha çox diqqət ayrılmağa başlandı. Ətraf mühitin qorunması səviyyəsinin artırılması sənaye işçilərinin daha yaxşı təhsili və peşə təhsili tələb edir. Neft əməliyyatlarının ətraf mühitə təsiri və bu təsiri minimuma endirmə yolları haqqında çox sayda dəyərli məlumat var; bununla birlikdə, bu məlumatlar minlərlə kitab, hesabat və kağıza səpələnmişdir ki, bu da sənaye işçilərinin xüsusi nəzarət məlumatlarını əldə etmələrini çətinləşdirir. Ətraf mühitin qorunması sahəsində yeni yanan qaz və hidrogen sulfid yataqlarının meydana çıxması, gələcəkdə qaz və kondensat emalının intensiv böyüməsinin artan mənfi nəticələri neft və qaz sektorunun üzləşdiyi ikinci ciddi problemdir. Təbii karbohidrogenlər təkrar emal olunur və elektrik enerjisi istehsal etmək üçün istifadə olunur. Beləliklə, neft-qaz xammalının emalı ekoloji təhlükənin səbəbidir. Neft-qaz sektorunun üzləşdiyi ən aktual ekoloji problemlər arasında qazdan ən səmərəli istifadə, çirkab suların və itkilərin aradan qaldırılması və zibillərin atılması daxildir. Xammal neftlərin və onlardan yanacaqların nəql və saxlanma obyektlərində texnoloji proseslərin icrası vaxtı bu və ya digər səbəblərdən prosesdə itkilərin yaranması müşahidə olunur. Çox vaxtlarda baş verən karbohidrogen itkilərinin miqdarını tapılması ilə yanaşı saxlanılan məhsulların standartlara uyğun normalaşdırılması məsələsi həm iqtisadi və həmdə ekoloji əhəmiyyətə malikdir. Karbohidrogenlərin saxlanması vaxtı yaranan itkilərin həcmi ölkədə həm iqtisadi və hədə ekologi baxımdan yüksək məbləqlərdə ziyanların olması ilə yanaşı, istismar olunan qurğu və avadanlıqların işinin efektivliyini sarsıdaraq , havanın, qruntun və su mənbələrinin çirklənməsi ilə yekunlaşır. Ətraf mühitin qorunması hərəkatının artması ilə neft sənayesi fəaliyyətlərinin ətraf mühitə təsirini minimuma endirməyə daha çox diqqət ayrılmağa başlandı. Ətraf mühitin qorunması səviyyəsinin artırılması sənaye işçilərinin daha yaxşı təhsili və peşə təhsili tələb edir. Karbohidrogenlərin yığılması və saxlanılması vaxtı formalaşan itkilərin miqdarını tapılması məqsədi ilə xüsusi riyazi düsturlardan istifadə etmək üçün verilir. Belə ki birinci və ikinci qruplara aid olan neft emalı məhsulları il ərzində olan mövsümlərdə qəbul edilməsi və saxlanması vaxtı formalaşan karbohidrogen itkiləri rezervuarların ölçüsündəm və üç, dörd, beş, altıncı qruplara aid olan neft məhsulları qəbul edərək və mövsümlərə əsasən bir ay müddətində saxlanması vaxtı rezervuarında itki normaları göstərilir. Buda bizə imkanlar yaradır ki, yarana bilən izafi itkilərin miqdarının qismən azaldsın. Açar sözlər: neft, Ətraf mühitin qorunması, Tullantıların emalı, neft məhsulları, itki,nəql, buxarlanma, sızma, rezervuar, boru kəməri, uçuculuq.
49
Soltanaga Sadigova, Aygun. "Təhlükəsizlik işlərində ekoloji təhlükəsizlik problem Xülasə". SCIENTIFIC WORK 76, № 3 (2022): 107–12. http://dx.doi.org/10.36719/2663-4619/76/107-112.
Full textAbstract:
With the end of the cold war and the acceleration of globalization, there have been important changes in the field of security as well as in every field. With the loss of the dominant role of military security, new security areas have emerged. Environmental security, which has become an important issue since the second half of the XX century, has increased its importance as a result of developing industrialization. In the study, the relationship between the environment and security was mentioned, and global warming, environmental threats and international regulations in this area were discussed within the scope of environmental security. Key words: environment, environmental safety, global warming Aygün Soltanağa qızı Sadıqova Təhlükəsizlik işlərində ekoloji təhlükəsizlik problem Xülasə Soyuq müharibənin başa çatması və qloballaşmanın sürətlənməsi ilə hər sahədə olduğu kimi, təhlükəsizlik sahəsində də mühüm dəyişikliklər baş vermişdir. Hərbi təhlükəsizliyin dominant rolunu itirməsi ilə yeni təhlükəsizlik zonaları yaranmışdır. XX əsrin ikinci yarısından etibarən mühüm məsələyə çevrilən ekoloji təhlükəsizlik sənayeləşmənin inkişafı nəticəsində əhəmiyyətini artırmışdır. Tədqiqatda ətraf mühit və təhlükəsizlik arasındakı əlaqəyə toxunulmuş, ekoloji təhlükəsizlik çərçivəsində qlobal istiləşmə, ekoloji təhdidlər və bu sahədə beynəlxalq qaydalar müzakirə edilmişdir. Açar sözlər: ətraf mühit, ekoloji təhlükəsizlik, qlobal istiləşmə
50
ERDİL, Oya, Adnan KALKAN, and Ali Murat ALPARSLAN. "Örgütsel Ekoloji Kuramından Stratejik Yönetim Anlayışına." Doğuş Üniversitesi Dergisi 1, no. 12 (2011): 17–31. http://dx.doi.org/10.31671/dogus.2019.148.
Full text