Dissertations / Theses on the topic 'Electrocardiografia'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 dissertations / theses for your research on the topic 'Electrocardiografia.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse dissertations / theses on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
Guerreiro, Carlota Graça Valente Torres. "Electrocardiografia clínica em canídeos : estudo retrospectivo de 118 casos." Bachelor's thesis, Universidade Técnica de Lisboa. Faculdade de Medicina Veterinária, 2009. http://hdl.handle.net/10400.5/1244.
Full textCom base no estágio curricular realizado no Instituto Veterinário do Parque, apresenta-se esta Dissertação de Mestrado Integrado em Medicina Veterinária, que tem como tema a Electrocardiografia Clínica em Canídeos. Por ter sido possível, durante o referido estágio, acompanhar uma elevada casuística da especialidade de Cardiologia e, pelo facto de as alterações electrocardiográficas e do ritmo cardíaco constituírem condições de extrema importância, muitas vezes subvalorizadas, decidiu-se abordar este tema de uma forma mais pormenorizada. Para o reconhecimento da etiologia das arritmias, a consequente instituição terapêutica e o estabelecimento do prognóstico, tomam-se como procedimentos o entendimento da história clínica do canídeo, o exame físico minucioso e o recurso a outros exames complementares, como a ecocardiografia. Ainda assim, o diagnóstico definitivo das arritmias encontra no registo electrocardiográfico o seu principal recurso. Ao longo de todo o estágio realizado, 118 canídeos foram submetidos a um exame electrocardiográfico. Mais de metade destes cães pertenciam ao sexo masculino, com uma idade média de, aproximadamente, 10 anos, apresentando como justificações mais frequentes para avaliação electrocardiográfica, a presença de tosse, ascite, episódios de síncope e situações de avaliação pré anestésica. As doenças cardíacas encontradas com maior prevalência incluíram a endocardiose da valva mitral e a cardiomiopatia dilatada, tendo sido diagnosticadas nas raças mais predispostas para estas doenças cardíacas, igualmente propensas ao desenvolvimento de arritmias. As arritmias mais frequentes foram a taquicardia sinusal, a arritmia sinusal respiratória, os complexos supraventriculares prematuros e a fibrilhação atrial. A arritmia sinusal respiratória prevaleceu nas raças braquicefálicas, assim como a fibrilhação atrial nas raças de maior porte, estando esta última intimamente relacionada com a dilatação atrial. O ECG é um exame acessível, de fácil interpretação e complementa a informação da ecocardiografia. A ecocardiografia é hoje considerada determinante e de especial importância no diagnóstico de patologia cardíaca, mas é o ECG que nos revela informação específica acerca da actividade eléctrica cardíaca, sendo determinante na apreciação da arritmia.
ABSTRACT -- Clinic Electrocardiography in Canids: Retrospective Study of 118 cases -- As the outcome of the internship in the Instituto Veterinário do Parque, it is introduced here this Master’s Dissertation on Veterinary Medicine, having as the main theme the Clinical Electrocardiogram in Canids. Due to the fact that it was possible to follow a high number of Cardiology cases, and being the electrocardiographic abnormalities and cardiac rhythm disorders, of the utmost importance, commonly underestimated, it was decided to approach the subject exhaustively. In order to identify the aetiology of the arrhythmia, to trace the therapeutical approach and to settle the prognosis, it is usually analysed the subject’s clinical history, and carry out a detailed physical examination and other complementary exams, such as the echocardiogram. However, the definite diagnosis is only fully achieved through the electrocardiogram. During the internship time, 118 canids took an electrocardiogram. More than half of these dogs were male, with an average age of 10 years, approximately, whose main causes for taking the exam were the presence of cough, ascites, episodes of syncope and situations of pre-anaesthesia. The most common cardiac diseases were the mitral valve endocardiosis and dilated cardiomyopathy, mostly diagnosed in breeds naturally predisposed to them, diseases that increase the formation of arrhythmia. The most common types of arrhythmia were the sinus tachycardia, respiratory sinus arrhythmia, supraventricular premature complexes and atrial fibrillation. The respiratory sinus arrhythmia was the most common among the brachicephalic breeds, as the atrial fibrillation prevailed among the bigger breeds, being connected with the atrial dilatation. The ECG is an accessible exam, easy to interpret and complements the echocardiographic data. The echocardiogram is considered to be deciding and of high importance in the diagnosis of cardiac pathologies. It is, however, the ECG that shows the specific facts about the cardiac electrical impulse, being crucial in the identification and judgement of the arrhythmia.
Pereira, Bruno Miguel Costa. "Sistema de aquisição de ECG capacitivo." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2014. http://hdl.handle.net/10773/14551.
Full textA necessidade da existência de um sistema de aquisição do sinal vital completamente não invasivo, foi a motivação principal para o desenvolvimento deste projeto. Inicialmente foi realizado trabalho de pesquisa e de comparação dos sistemas ECG existentes, para dessa forma ser adquirido um conhecimento do sistema em si. Posteriormente são proposto dois circuitos para fazer a aquisição do ECG sem contacto, baseados em acoplamento capacitivo. Estes foram simulados e finalmente implementados. Desta forma foram feitos testes experimentais nos dois protótipos e comparados os resultados entre eles. Por outro lado são apresentados transceivers de um sistema de comunicação capacitivo que foi desenvolvido na Universidade de Aveiro, que foram alvo de melhorias, nomeadamente na redução do seu volume e consumo. Por último foram interligados os dois sistemas demonstrando-se ser possível adquirir e transmitir o ECG num sistema puramente capacitivo.
The need for the existence of a vital signal acquisition system completely noninvasive, was the main motivation for the development of this project. Initially research work has been made and compared to the existing ECG systems to be acquired knowledge of the system. Subsequently two circuits were proposed for making non-contact ECG acquisition based on capacitive coupling. These were simulated and finally implemented. Thus experimental tests were done on both prototypes and compared the results between them. On the other hand are shown transceivers in a capacitive communication system that was developed at the University of Aveiro, which were targeted for improvement, notably in reducing its volume and consumption. Finally the interconnection of the two systems demonstrated to be possible to acquire and transmit the ECG in a purely capacitive system.
Maia, Carlos Eduardo Marques. "Central de tele-ECG baseada em WEB." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2008. http://hdl.handle.net/10773/1963.
Full textO sinal eléctrico do coração é utilizado clinicamente como objecto de estudo do ECG, um exame complementar de diagnóstico. É um sinal com um longo historial de estudo, existindo actualmente mecanismos de interpretação automática. A sua acessibilidade e a rápida análise dos traçados fez com que o electrocardiograma se torna-se no elemento de diagnóstico primário da Cardiologia. Actualmente existem diferentes formatos de dados disponibilizados pelos diversos fabricantes de electrocardiógrafos, o que torna bastante difícil a criação de sistemas integrados capazes de suportar conjuntos heterogéneos de equipamentos. O presente trabalho propõe-se estudar e integrar um conjunto de conhecimentos associados às áreas da telemedicina e cardiologia, nomeadamente no contexto do Tele-ECG. Na sequência do estudo efectuado sobre o estado da arte, esta dissertação apresenta a modelação, concepção e implementação de uma plataforma telemática de recolha, armazenamento e transferência de sinais de ECG, permitindo uma comunicação de dados entre os técnicos responsáveis pela recolha dos exames e os médicos especialistas que executam a análise e diagnóstico.
The electrical signal of the heart is used clinically as a study object of ECG, an additional diagnosis exam. It is a signal with a long study history, nowadays mechanisms for automatic interpretation exist. Their accessibility and fast trace analysis led the electrocardiogram to become the element of primary diagnosis of Cardiology. Currently there are different formats of data provided by various manufacturers of electrocardiographs, which makes it very difficult to develop integrated systems capable of supporting heterogeneous sets of equipment. This work proposes to study and incorporate knowledge related to the areas of telemedicine and cardiology, particularly in the context of Tele- ECG. In sequence of the study on the state of the art, this dissertation presents the modelling, design and implementation of a telematics platform for the acquisition, storage and transfer of ECG signs, allowing exchange of information between the technicians responsible for the collection of exams and medical specialists who perform the analysis and diagnosis.
Gomis, Román Pedro. "Caracterización de potenciales anormales intra-QRS en el ECG de alta resolución: aplicación en la evaluación de cardiopatías." Doctoral thesis, Universitat Politècnica de Catalunya, 1997. http://hdl.handle.net/10803/5954.
Full textEn aquesta tesi s'han desenvolupat nous indicadors de despolaritzacions ventriculars anormals que ocorren al llarg del complex QRS del ECGAR. S'ha presentat el concepte de potencials anormals intra-QRS (AIQP), estenent el concepte de senyals patofisiològiques, com els LP, sobre el període normal del QRS. Les principals aportacions realitzades en aquest treball es troben en el processat de senyals ECGAR mitjançant tècniques de modelatge i identificació de sistemes, la caracterització dels AIQP, i les seves aplicacions en l'avaluació de cardiopatíes.
En el primer capítol es presenta el problema abordat i els objectius de la tesi, així com una descripció dels principis fisiològics i característiques del ECG.
En el segon capítol es fa una revisió dels antecedents del ECGAR. Es presenta l'estat de l'art d'aquesta tècnica quant a mètodes d'obtenció clàssics i tendències actuals, i en l'anàlisi de potencials tardans en els dominis temporal i freqüencial, i mitjançant representacions temps-freqüència.
En el tercer capítol es desenvolupa un mètode per a caracteritzar potencials anormals intra- QRS, mitjançant tècniques de modelatge del ECGAR, amb estructures paramètriques lineals, utilitzant el domini de la transformada discreta del cosinus (DCT). Es presenta el concepte dels AIQP i s'estudien les seves bases patofisiològiques, justificant el seu ús en aplicacions clíniques. L'habilitat de la tècnica va ser demostrada en un estudi simulat i en senyals reals de pacients.
En el capítol quart es presenta un enfocament nou per a modelar senyals ECGAR amb estructures paramètriques no lineals. Aquestes tècniques són aplicades en la caracterització dels AIQP. El mètode utilitzat està basat en tècniques d'identificació de sistemes no lineals per a modelar la part normal del QRS. Es va emprar una estructura auto-regressiva amb entrada exògena no lineal (NARX), parametritzada amb una xarxa neuronal tipus perceptrón multicapa. El modelatge no lineal va permetre caracteritzar els AIQP en senyals reals de pacients sense el pre-processat del ECGAR en el domini de la DCT.
En el capítol cinquè s'analitzen tècniques de classificació de grups de pacients, emprant funcions discriminants trobades amb mètodes d'optimització no lineal. Aquestes tècniques permeten proposar valors crítics AQIP per a separar els grups de senyals ECGAR d'estudi, amb la finalitat d'optimitzar l'exactitud en la predicció clínica.
En el sisè capítol s'apliquen les tècniques de caracterització dels AIQP en l'avaluació de pacients amb taquicàrdia ventricular (TV), posterior a un infart de miocardi (IM). Els resultats obtinguts amb els nous índexs AIQP representen un aporti significatiu per a detectar potencials provenint de substrats de re-entrada. En un estudi sobre una població de 173 pacients post IM, amb una prevalença típica de TV, els índexs AIQP han aportat un increment de l'exactitud (90 %) i del valor predictiu positiu (47 %) del ECGAR.
En el setè capítol es presenten dues aplicacions clíniques. En primer lloc, es realitza una avaluació de potencials anormals amidats en el ECGAR de pacients en diferents etapes de miocarditis chagásica. Els resultats obtinguts amb els índexs AIQP demostren diferències altament significatives entre diferents grups de pacients, classificats d'acord a l'avanç de la malaltia. Es presenta un segon estudi on s'avaluen esdeveniments isquémics transitoris durant angioplàstia coronària transluminal percutània (PTCA). Els resultats mostren canvis dinàmics en els ECGAR, obtinguts de seqüències de batecs consecutius, a l'utilitzar els índexs AIQP.
L'aplicació dels mètodes desenvolupats en aquesta tesi, per al processat del ECGAR, ha permès la caracterització i quantificació de senyals provinents de despolaritzacions ventriculars anormals. L'aplicació clínica d'aquests mètodes ha produït un aporti significatiu en l'avaluació no invasiva amb el ECGAR de diferents cardiopaties.
El electrocardiograma (ECG) es el registro no invasivo más utilizado para estudiar la actividad eléctrica del corazón. El análisis de estas señales por computador ha sido un campo de investigación reciente de la Bioingeniería, con la finalidad de ayudar en el estudio y diagnóstico de cardiopatías. El ECG de alta resolución (ECGAR) es el producto de técnicas, basadas en computador, que mejoran la relación señal-ruido de las señales provenientes del corazón, y es utilizado para registrar potenciales de muy baja amplitud y altos contenidos frecuenciales. La principal aplicación del ECGAR está asociada con la detección de potenciales tardíos ventriculares (LP) que sobrepasan el periodo normal del QRS. La presencia de LP en el ECGAR ha estado relacionada con substratos de reentrada en tejidos dañados del miocardio, causantes de taquicardia ventricular.
En esta tesis se han desarrollado nuevos indicadores de despolarizaciones ventriculares anormales que ocurren a lo largo del complejo QRS del ECGAR. Se ha presentado el concepto de potenciales anormales intra-QRS (AIQP), extendiendo el concepto de señales patofisiológicas, como los LP, sobre el periodo normal del QRS. Las principales aportaciones realizadas en este trabajo se encuentran en el procesado de señales ECGAR mediante técnicas de modelado e identificación de sistemas, la caracterización de los AIQP, y sus aplicaciones en la evaluación de cardiopatías.
En el primer capítulo se presenta el problema abordado y los objetivos de la tesis, así como una descripción de los principios fisiológicos y características del ECG.
En el segundo capítulo se hace una revisión de los antecedentes del ECGAR. Se presenta el estado del arte de esta técnica en cuanto a métodos de obtención clásicos y tendencias actuales, y en el análisis de potenciales tardíos en los dominios temporal y frecuencial, y mediante representaciones tiempo-frecuencia.
En el tercer capítulo se desarrolla un método para caracterizar potenciales anormales intra QRS, mediante técnicas de modelado del ECGAR, con estructuras paramétricas lineales, utilizando el dominio de la transformada discreta del coseno (DCT). Se presenta el concepto de los AIQP y se estudian sus bases patofisiológicas, justificando su uso en aplicaciones clínicas. La habilidad de la técnica fue demostrada en un estudio simulado y en señales reales de pacientes.
En el capítulo cuarto se presenta un enfoque novedoso para modelar señales ECGAR con estructuras paramétricas no lineales. Estas técnicas son aplicadas en la caracterización de los AIQP. El método utilizado está basado en técnicas de identificación de sistemas no lineales para modelar la parte normal del QRS. Se empleó una estructura auto-regresiva con entrada exógena no lineal (NARX), parametrizada con una red neuronal tipo perceptrón multicapa. El modelado no lineal permitió caracterizar los AIQP en señales reales de pacientes sin el pre-procesado del ECGAR en el dominio de la DCT.
En el capítulo quinto se analizan técnicas de clasificación de grupos de pacientes, empleando funciones discriminantes halladas con métodos de optimización no lineal. Estas técnicas permiten proponer valores críticos AQIP para separar los grupos de señales ECGAR de estudio, con el fin de optimizar la exactitud en la predicción clínica.
En el sexto capítulo se aplican las técnicas de caracterización de los AIQP en la evaluación de pacientes con taquicardia ventricular (TV), posterior a un infarto de miocardio (IM). Los resultados obtenidos con los nuevos índices AIQP representan un aporte significativo para detectar potenciales provenientes de substratos de reentrada. En un estudio sobre una población de 173 pacientes post IM, con una prevalencia típica de TV, los índices AIQP han aportado un incremento de la exactitud (90 %) y del valor predictivo positivo (47 %) del ECGAR.
En el séptimo capítulo se presentan dos aplicaciones clínicas. En primer lugar, se realiza una evaluación de potenciales anormales medidos en el ECGAR de pacientes en distintas etapas de miocarditis chagásica. Los resultados obtenidos con los índices AIQP demuestran diferencias altamente significativas entre distintos grupos de pacientes, clasificados de acuerdo al avance de la enfermedad. Se presenta un segundo estudio donde se evalúan eventos isquémicos transitorios durante angioplastia coronaria transluminar percutánea (PTCA). Los resultados muestran cambios dinámicos en los ECGAR, obtenidos de secuencias de latidos consecutivos, al utilizar los índices AIQP.
La aplicación de los métodos desarrollados en esta tesis, para el procesado del ECGAR, ha permitido la caracterización y cuantificación de señales provenientes de despolarizaciones ventriculares anormales. La aplicación clínica de estos métodos ha producido un aporte significativo en la evaluación no invasiva con el ECGAR de diferentes cardiopatías.
The electrocardiogram (ECG) is the most widely non-invasive record used for studying the electrical activity of the heart. The computer analysis of these signals has been a recent and important field of research of Bioengineering in order to help in the study and diagnosis of cardiopathies. The high resolution ECG (HRECG) is the result of computer based techniques which improve the signal-to-noise ratio of electrical signals coming from the heart, and it is used to characterize low-amplitude and high-frequency potentials. The main HRECG application is used in ventricular late potentials (LP) detection that that outlast the period of normal ventricular depolarization (QRS). The presence of LP in the HRECG has been linked with the presence of a reentry substrate for ventricular tachycardia (VT) after a myocardial infarction.
In this thesis new indexes of abnormal ventricular depolarization occurring within the QRS period of the HRECG have been developed. The concept of abnormal intra-QRS potentials (AIQP) has been presented, extending the concept of pathophysiological late signals, as LP, over the whole QRS period. The main contributions done in this work are related with: HRECG signal processing using modelling and identification systems techniques; AIQP characterization; and its application on the assessment of cardiopathies.
In the first chapter the treated problem is presented and the objectives of the thesis, as well as a description of the physiological principles and characteristics of the ECG.
The second chapter shows a revision of the antecedents of the HRECG. The state-of-the-art of this technique is presented as classic and actual tendencies of the methods, the analysis of late potentials in temporal and frequency domains, and by means of time-frequency representations.
In the third chapter a method is developed to characterize abnormal intra-QRS potentials, by means of ECGAR modelling techniques, with parametric linear structures, using the discrete cosine transform (DCT) domain. The concept of the AIQPs is presented and their pathophysiological bases are analyzed, justifying their use in clinical applications. The ability of the technique was demonstrated in a simulated study and real signals of patients. In chapter four a novel approach is presented to model ECGAR signals with nonlinear parametric structures. These techniques are applied in the characterization of AIQP. The used method is based on techniques of nonlinear systems identification to model the normal part of the QRS. An auto-regressive nonlinear structure with exogenous input (NARX) was used, parameterized by a multilayer feed-forward neural network (multilayer perceptron). The nonlinear modelling allowed to characterize AIQPs in real signals of patients without the pre-processing the HRECG in the DCT domain.
Chapter five presents analyzing techniques for patient groups, using found discriminant functions with nonlinear optimization methods. These techniques allow proposing critical AQIP values to separate the study HRECG signal groups, with the purpose of optimizing the accuracy in clinical prediction.
The sixth chapter shows the application of AIQP characterization techniques in the evaluation of patients with ventricular tachycardia (VT), after myocardial infarct (MI). The results obtained with these new AIQP indices represent a significant contribution to detect abnormal potentials from re-entry substrate. In a study on a population of 173 patients with post IM, with a typical prevalence of VT, AIQP indices have contributed an increase of the accuracy (90 %) and positive predictive value (47 %) of the HRECG.
In the seventh chapter two clinical applications appear. Firstly, an evaluation of abnormal potentials measured in the HRECG of patients in different stages of chagasic myocarditis is made. Results obtained with AIQP indices show highly significant differences among different groups of patients, classified according to the advance of the disease. A second study is presented where transient ischemic events are evaluated during percutaneous transluminal coronary angioplasty (PTCA). Results show dynamic changes in the HRECG, obtained from consecutive beats sequences, when using AIQP indices.
The application of the methods developed in this thesis, for the HRECG signal processing, has allowed to characterize and quantified abnormal ventricular depolarization signals. The clinical application of these methods has produced a significant contribution to the non-invasive evaluation of different cardiopathies using the HRECG technique.
Porta, Sánchez Andreu. "Ventricular tachycardia (VT): Mortality implications in patients with cardiomyopathy, impact of VT ablation and development of new invasive treatment strategies." Doctoral thesis, Universitat de Barcelona, 2019. http://hdl.handle.net/10803/668378.
Full textINTRODUCCIÓN: La taquicardia ventricular (TV) es una complicación frecuente en la evolución de los pacientes con miocardiopatía y disfunción sistólica del ventrículo izquierdo. Su aparición se asocia a mayor mortalidad a pesar del tratamiento preventivo con un desfibrilador automático implantable (DAI) y su manejo presenta aún importantes limitaciones. Esta tesis abordará diversos aspectos sobre el abordaje de estos pacientes desde un punto de vista translacional, con estudios de cohortes y con el desarrollo de nuevas herramientas que pueden asociarse a mejores resultados clínicos. OBJETIVOS: 1) Analizar el impacto pronóstico de las terapias apropiadas de DAI en pacientes tratados en prevención secundaria. 2) Cuantificar el consumo sanitario y tasas de reingresos en pacientes comparables con TV recurrente tratados médicamente frente a ablación con catéter. 3) Establecer el uso de la ablación de TV guiada por potenciales de conducción decremental (DEEP). 4) Probar la utilidad de electrogramas omnipolares para el mapeo de sustrato ventricular in vivo para valorar su independencia del frente de activación. METODOLOGÍA: 1) Análisis retrospectivo del registro de DAI de Ontario y uso de modelo de regresión de Cox para cuantificar los factores de riesgo independientes de mortalidad en 7020 pacientes con DAI. 2) Análisis de tasa de reingresos de pacientes con TV recurrente tratados con ablación con catéter frente a tratamiento médico. 3) Estudio de intervención multicéntrico con ablación de TV guiada por potenciales de conducción decremental (DEEP) y su correlación con mapeo de activación y los resultados clínicos. 4) Estudio de un modelo preclínico porcino de sustrato de TV con electrogramas omnipolares y su utilidad frente a electrogramas convencionales. RESULTADOS: 1) La población tratada en prevención secundaria con un DAI presenta un incremento de mortalidad a largo plazo tras sufrir terapias apropiadas. 2) Los pacientes afectos de TV recurrente intervenidos mediante ablación con catéter presentan una tasa de reingresos similar a los pacientes tratados médicamente. 3) La estrategia mecanística de ablación guiada por potenciales de conducción decremental es muy específica para la detección del circuito de TV sin necesidad de provocarla. 4) El uso de electrogramas omnipolares proporciona mayores voltajes que cualquier configuración bipolar. CONCLUSIONES: El impacto sobre la mortalidad de la TV es notable tanto en pacientes con DAI en prevención primaria como secundaria. El tratamiento invasivo con catéter para TV disminuye los reingresos hospitalarios respecto al periodo pre-ablación sin incurrir en aumento del consumo sanitario global. El mapeo mecanístico con potenciales de conducción decremental es una estrategia con alto valor añadido para el estudio del sustrato de TV. Los electrogramas omnipolares reflejan con alta fidelidad fisiológica el sustrato de TV en un modelo preclínico porcino.
Antunes, Edgar Alexandre Silva. "Tele-ECG platform for mobile devices." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2012. http://hdl.handle.net/10773/10893.
Full textNos dias de hoje, os sistemas Tele-ECG têm ganho cada vez mais importância, permitindo melhorar principalmente a qualidade de serviço prestado aos utentes de saúde que sofrem de doenças cardiovasculares. Estes sistemas permitem reduzir o tempo de interpretação de um ECG ao fornecer os requisitos necessários para que um cardiologista efetue a sua analise de forma remota, melhorando a capacidade de resposta em pequenas cidades, áreas remotas ou países em desenvolvimento; locais estes onde não existe, frequentemente, pessoal qualificado disponível para realizar a tarefa. Esta dissertação foca-se no estudo da área emergente da computação móvel, mais especificamente na analise de diferentes tecnologias de desenvolvimento multi-plataforma capazes de atingir eficazmente as varias frentes do atualmente segmentado mercado móvel. Numa fase posterior e apresentada e discutida a implementação de uma estação de visualização de ECG para dispositivos móveis através da utilização de uma das tecnologias previamente discutidas, assegurando sempre os aspetos de segurança e confidencialidade inerentes ao manuseamento de dados clínicos. Esta estação permitira reduzir substancialmente o tempo de resposta em situações de emergência medica ao tirar partido da disponibilidade de cardiologistas prontos a realizar uma interpretação clínica 24 horas por dia, independentemente da sua localização, através de um dispositivo móvel (smartphones, tablets, etc.).
Tele-ECG systems have gained an extreme importance in the last decade, making it possible to increase the quality of service provided to health care patients with cardiovascular diseases. These systems outperform a regular and traditional ECG analysis by reducing the response time in small villages, remote locations or in Third World countries; places that frequently lack of qualified professionals to accomplish such tasks. This dissertation focuses on the study of the ever-emerging mobile computing field, where a thorough analysis is presented regarding various cross-platform development technologies, capable of targeting effectively all the major platforms currently available in the today's highly segmented mobile market. Furthermore, this work presents an implementation of a mobile station with the capability of visualizing and analyzing an ECG, yet always assuring all the confidentiality and security aspects that should be taken into account while handling clinical data. This station will lead to a significant improvement of the response time in medical emergencies, mainly as a consequence of the constant availability of a group of cardiologists, regardless of their location, at a distance of a mobile device (smartphones, tablets, etc.).
Fonseca, Hugo André Madeira da. "Monitorização de sinais vitais com uma consola portátil." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2008. http://hdl.handle.net/10773/1944.
Full textO projecto tem como objectivo principal criar um sistema que monitorize simultaneamente o electrocardiograma, batimento cardíaco, temperatura corporal e saturação de oxigénio no sangue. Pretende-se que auxilie médicos, enfermeiros ou técnicos qualificados a operar em ambientes com condições desfavoráveis, como sejam países pobres, zonas de guerra, desertos, ou genericamente em qualquer lugar no qual não haja rede eléctrica e com dificuldades económicas. Assim houve a necessidade de criar um sistema robusto, leve, com grande autonomia, portátil e acima de tudo, pouco dispendioso. O sistema é baseado numa consola de jogos portátil e é constituído ainda por sensores, microcontroladores, módulos de transmissão/recepção wireless e um computador, mas este com carácter opcional. Os sensores fazem a aquisição dos sinais eléctricos provenientes do corpo humano, são seguidamente acondicionados através de hardware específico, e depois convertidos para um formato digital e transmitidos para a consola de jogos, onde irão ser apresentados. No que diz respeito ao interface com o utilizador, foi desenvolvida uma aplicação gráfica que corre na consola de jogos capaz de fazer o display dos sinais e gestão de uma base de dados com informação sobre os pacientes.
A system to monitor vital signs, based on a portable game console, has been developed in this project. The main objective of this project is to develop a system capable of simultaneously monitoring the electrocardiogram, heart rate, body temperature and oxygen saturation. It is specified to aid doctors, nurses, or qualified technicians working in tough conditions, like poor countries, war zones, deserts, or in places with an inexistent or failure prone public electricity supply. Therefore a light-weight (yet with large autonomy), portable, rugged, and above all, low-priced system, was required. The heart of the system is a portable game console, but it is also made of sensors, microcontrollers, wireless modules for data transmission/reception and, optionally, a portable computer. The sensors are responsible for the acquisition of the bio-signals which are conditioned by specific-designed hardware to be, finally, converted into a digital format and transmitted (to the other devices of the system). Regarding the user-interface, a graphic application running in the game console has been designed. It displays the results and manages a small database storing patients’ information.
Santos, Bruno Miguel Ferreira dos. "Bios: Biological input-output systems." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2009. http://hdl.handle.net/10773/2197.
Full textEste projecto visa a produção de um aparelho portátil para monitorização/análise da actividade cardíaca. Recebendo como entrada o sinal cardíaco (ECG - electrocardiograma), o dispositivo detecta a característica do sinal e, com base nessa característica, averigua se ocorreu alguma anomalia, produzindo um sinal de alarme se tal acontecer. O aparelho em causa tem que ser acessível, ter um baixo consumo energético, e a detecção de anomalias tem de ser efectuada em tempo real. Para que esta ultima condição se verificasse, o software implementado requer o mínimo de computação possível, de forma a efectuar todas as operações de detecção e análise num prazo limite de tempo, mantendo-se um detector fiável. O detector foi optimizado para uma frequência de entrada de 200Hz, e implementado em computador pessoal e num DSP (Digital Signal Processor – processador de sinal digital) desenvolvido pela Microchip. Ambas as implementações foram testadas recorrendo a sinais cardíacos fornecidos pela MIT-BIH Arrhythmia Database. Os testes desenvolvidos têm o propósito de testar a “qualidade” do detector e possíveis limitações do microprocessador usado, particularmente, no que diz respeito à capacidade de executar a detecção de anomalias cardíacas em tempo real. ABSTRACT: This project intends to produce a portable device for monitoring/analysis of cardiac activity. Receiving the cardiac signal (ECG – electrocardiogram) as input, the device detects the signal’s characteristics and, based upon those characteristics, checks whether some anomaly has occurred, producing an alarm signal in such case. The aforementioned device has to be affordable, low-power consumption, and the detection of anomalies has to be done in real-time. For this last condition to be verified, the implemented software requires as little computation as possible, so as to carry out all of the detection and analysis operations in a specified amount of time, while maintaining the characteristics of a reliable detector. The detector has been optimized for an input sampling frequency of 200Hz, and it has been implemented in a personal computer and in a DSP (Digital Signal Processor), developed by Microchip. Both implementations have been tested resorting to cardiac signals supplied by the MIT-BIH Arrhythmia Database. The tests that have been developed are designed to verify the quality of the detector, as well as possible limitations of the microprocessor used, particularly, when it comes to the ability to carry out the detection of cardiac anomalies in real-time.
Almeida, Joana Grade Mendes Costa. "A monitorização por electrocardiografia ambulatória (Holter) na cardiologia canina : estudo clínico de nove canídeos com lesão degenerativa crónica da valva mitral." Bachelor's thesis, Universidade Técnica de Lisboa. Faculdade de Medicina Veterinária, 2009. http://hdl.handle.net/10400.5/1242.
Full textNos anos 40 do século passado, Norman Holter descobriu a electrocardiografia ambulatória. Em alguns anos o monitor Holter chegou à Medicina Veterinária, sendo actualmente um meio de diagnóstico prático, não doloroso, não invasivo e bem tolerado, que permite a monitorização do funcionamento cardíaco por 24 horas e portanto a identificação e quantificação das arritmias presentes num traçado com tal duração. Até à data e no que diz respeito aos cães não se conhece o número exacto de arritmias considerado fisiológico. Vários têm sido os trabalhos efectuados em animais com cardiomiopatia dilatada idiopática e estenose subaórtica congénita, sabendo-se no primeiro caso que os animais que a apresentam têm elevada incidência de arritmias ventriculares. No segundo ainda se investiga a presença de arritmias ventriculares e alterações do segmento ST tentando estabelecer uma relação entre as mesmas e a probabilidade de síncope ou morte súbita. O Holter tem-se mostrado, também, uma ferramenta fundamental na explicação de síncopes arritmogénicas e na monitorização de terapêuticas antiarrítmicas. Os modernos Holter identificam automaticamente complexos ectópicos e respectivas taquicardias, sendo que a identificação de outras arritmias depende da análise cuidada do traçado por um técnico competente. Na monitorização de 9 canídeos com lesão degenerativa crónica da valva mitral detectaramse, principalmente, arritmias supraventriculares e apesar de não se ter estabelecido uma relação entre o aumento atrial e a frequência de complexos supraventriculares prematuros por hora, verificou-se que a complexidade de tais arritmias aumenta tendencialmente com a progressão da doença. Estudos futuros comprovarão se estas se tratam de conclusões meramente descritivas ou não.
ABSTRACT - The Ambulatory Electrocardiographic Monitorization in Canine Cardiology: Clinical Study of Nine Dogs with Chronic Degenerative Mitral Valve Disease -- In the 1940´s, Norman Holter discovered ambulatory electrocardiography. In a few years Holter monitoring reached veterinary medicine and today it is a practical, non painful, non invasive and well tolerated diagnostic tool that allows cardiac monitorization for 24 hours and therefore the detection and quantification of cardiac arrhythmias. The exact number of physiologic arrhythmias in dogs remains unknown. There are several published studies on idiopathic dilated cardiomyopathy and congenital aortic stenosis. In the first case animals present ventricular arrhythmias while in the second studies still focus on monitoring the presence of ventricular arrhythmias and ST segment modifications and try to establish some relation between these factors and syncope or sudden death. Holter monitoring is also essential to explain arrhythmogenic syncope and to access antiarrythmic therapy efficacy. The modern Holter softwares are able to identify ectopic complexes and ectopic tachycardias but the identification of others arrhythmias depends on the technician´s analysis. When monitoring 9 dogs with mitral disease, supraventricular arrhythmias were the most significant finding. Although no relation was established between atrial enlargement and the hourly frequency of supraventricular premature complexes, it was found that those arrhythmias were more complex with the progression of the disease. Future studies are required in order to decide if these findings are merely descriptive or not.
García, González Miguel Ángel. "Estudio de la variabilidad del ritmo cardíaco mediante técnicas estadísticas, espectrales y no lineales." Doctoral thesis, Universitat Politècnica de Catalunya, 1998. http://hdl.handle.net/10803/6345.
Full textLa secuencia RR se puede obtener a partir de un electrocardiograma superficial convencional midiendo el tiempo entre complejos QRS consecutivos. El análisis de la señal RR debe ser inmune a la presencia de artefactos (detección defectuosa de complejos QRS) y debe averiguar si hay algún sistema que está degenerado. Algunos métodos de análisis son el estadístico, el espectral, el de osciladores no lineales, etc.
Los objetivos principales de esta tesis son el estudio de la relación entre la HRV y los diversos sistemas fisiológicos en sujetos sanos y en pacientes, y la crítica y mejora de los diversos métodos de caracterización de la serie RR. La hipótesis subyacente es la posibilidad de identificar el efecto de los diferentes sistemas y de mejorar la interpretación y caracterización de la HRV para una posterior aplicación a la diagnosis. Se han propuesto nuevos índices para la medida de la secuencia RR, se han realizado experimentos que han demostrado las limitaciones de los métodos espectrales y se han propuesto mejoras para el análisis espectral de la variabilidad del ritmo cardíaco. Se han comparado los métodos espectro-temporales para poder realizar análisis de señales no estacionarias. Por otro lado se han empleado métodos como el biespectro que aportan información útil para el análisis de la señal RR. Se han realizado medidas en sujetos sanos y en modelos animales para la verificación de las herramientas propuestas. Así mismo, se han propuesto aplicaciones nuevas como el uso conjunto de la medida de la variabilidad del ritmo cardíaco y de la pletismografía de impedancias para el análisis de los sistemas reguladores de los fluidos corporales.
Se ha desarrollado un equipo para la monitorización ambulatoria de la variabilidad del ritmo cardíaco. Este equipo se ha aplicado a diversas medidas.
Lopes, Gonçalo Filipe Ferreira. "Visualizador de ECG para a plataforma Android." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2010. http://hdl.handle.net/10773/3717.
Full textO electrocardiograma é um dos principais tipos de exames complementares de diagnóstico não invasivos, nomeadamente em cenários de emergência médica. Esta ferramen.ta oferece-nos uma representação gráfica da actividade eléctrica do coração como forma de onda num período de tempo, fundamental para a compreensão do estado do coração. Com o desenvolvimento do computador de dimensões reduzidas e das comunicações wireless, o ser humano passou a poder deslocar-se com capacidade de computação e acesso a recursos disponibilizados em rede. Este aspecto adquire especial ênfase numa sociedade moderna onde a mobilidade é uma das características principais. Na presente dissertação é efectuado o estudo dum conjunto de conceitos e tecnologias associados a telemedicina, electrocardiografia e computação móvel. Pretendeu-se desenvolver uma plataforma móvel de visualização de electrocardiogramas, nomeadamente para dispositivos com ambiente operacional Android. Um dos requisitos principais foi fornecer aos médicos cardiologistas uma ferramenta de utilização amigável para análise e diagnóstico dos sinais vitais (ECG). Esta dissertação descreve as várias etapas associadas ao estudo, concepção, modelação, implementação e validação da solução proposta.
The electrocardiogram is one of the main types of noninvasive complementar~ diagnostic exams, namely in medical emergency scenarios. This tool offers a graphical representation of the heart's electrical activity as a waveform over a period of time, fundamental to understand the heart's state. With the development of reduced size computer system and wireless communications, the human being is now able to move around carrying computing power with access to network resources. This aspect acquires a special emphasis in a modern society where mobility is one of the main characteristics. In this dissertation, a study of a set of concepts and technologies associated with telernedicine, electrocardiography and mobile computing is carried out. The main objective was to develop a mobile visualization platform for etectrocardiograms, narnely for devices using the Android operating system. One of the main requirements was to provide cardiologists with a user-friendly tool for analysis and diagnostics of the vital signs (ECG). This dissertation describes the various stages associated with the study, conception, modeling, implementation and validation of the proposed solution.
Corte, Diogo Manuel de Melo. "Sistema de informação web para gestão de sinais vitais." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2017. http://hdl.handle.net/10773/23818.
Full textAs tecnologias de informação têm vindo a ser aplicadas na área da saúde, no entanto, somos da opinião que na área da Cardiologia ainda existem problemas sem soluções no âmbito de sistemas de informação baseados em web. Estes problemas são essencialmente na qualidade de visualização de sinais vitais, nomeadamente de traçados eletrocardiógrafos, na interatividade e suporte para vários formatos de visualização e centralização dos estudos de forma a permitir análise do histórico do paciente, quer isoladamente ou por análise comparativa. Por estes motivos, o presente trabalho propõe o desenvolvimento de um sistema de informação web e os seus serviços capazes de proceder a visualização, análise e produção relatório de sinais vitais. Apresenta todas as considerações que foram tomadas no seu desenvolvimento e a explicação das decisões tomadas relativamente ao contexto atual. Este trabalho, terá especial ênfase na capacidade de visualização dos traçados eletrocardiógrafos em vários formatos, tal como na interatividade com o mesmo.
Information technologies have been applied in the health eld, however, we are of the opinion that in the eld of Cardiology there are still problems without solutions in the scope of web-based information systems. These problems are essentially found in the quality of visualization of vital signs, namely of electrocardiographic tracings, in the interactivity and support for several formats of visualization and centralization of the studies in order to allow analysis of patient history, either alone or by comparative analysis. For these reasons, the present study proposes the development of a web information system and its services able to carry out the visualization, analysis and reporting of electrocardiograms. It features all the considerations that have been taken into account in its development and explanation of the decisions made in the current context. This work will have a special emphasis on the ability to visualize the electrocardiographic tracings in various formats, as well as its interactivity.
Carvalho, Teresa Durães de Sá Machado de. "Utilização do sistema Holter em coelhos domésticos." Master's thesis, Universidade de Lisboa, Faculdade de Medicina Veterinária, 2019. http://hdl.handle.net/10400.5/19211.
Full textO sistema Holter é um instrumento útil no diagnóstico e monitorização de doenças cardíacas, mas a sua utilização em Medicina Veterinária ainda é bastante limitada. Este estudo teve como objetivo o uso do sistema Holter para a obtenção e leitura do eletrocardiograma de coelhos domésticos saudáveis, fora do ambiente clínico habitual. Oito coelhos foram incluídos. Após colocação do aparelho Holter, estes foram isolados numa jaula, sem contacto com humanos ou outros animais. Os animais demonstraram uma boa adaptação ao aparelho e aos materiais de proteção deste, mantendo comportamentos indicativos de bem-estar. Foi obtido um registo eletrocardiográfico de boa qualidade em todos os coelhos. Observou-se um ritmo sinusal normal em todos eles. A frequência cardíaca mínima revelou-se inferior ao que é normalmente registado em literatura, variando entre 75 e 156 (mediana = 129) bpm nos coelhos deste estudo. A frequência cardíaca máxima variou entre 240 e 304 (mediana = 272) bpm e a frequência cardíaca média variou entre 125 e 180 (mediana = 158) bpm. A frequência cardíaca média diferiu significativamente entre sexos, tendo os machos registado frequências superiores às fêmeas. Observaram-se complexos prematuros ventriculares (CPV) isolados em três coelhos (3/8), todos eles machos. O número de complexos variou entre 1 e 17 num período de 6 horas. Destes machos, dois (2/8) apresentaram também 1 CPV duplo. Foram observados 2 complexos prematuros supraventriculares num coelho (1/8). Este estudo demonstra que a frequência cardíaca dos coelhos deverá ser inferior ao considerado normal na literatura atual, quando não estão a ser manipulados, e complexos prematuros ventriculares e supraventriculares podem ocorrer infrequentemente em coelhos saudáveis.
ABSTRACT - Use of the Holter System on Pet Rabbits - The Holter system is a useful tool in the diagnosis and monitoring of heart disease, but its use in Veterinary Medicine is still quite limited. The present study’s objective was to use the Holter system in order to obtain and interpret the electrocardiogram of healthy pet rabbits, outside the usual clinical environment. Eight rabbits were included. After securing the Holter device, these rabbits were kept in a cage, with no contact from humans or other animals. The animals displayed a good adaptation to the device and its protection layers, maintaining behaviours indicative of their well-being. Good quality electrocardiographic registrations were obtained from all rabbits. Normal sinus rhythm was present in all rabbits. The minimum heart rate revealed itself to be inferior to what is usually found in literature, varying between 75 and 156 (median = 129) bpm in the rabbits of this study. The maximum heart rate varied between 240 and 304 (median = 272) bpm and the mean heart rate varied between 125 and 180 (median = 158) bpm. The mean heart rate differed significantly between genders, with males registering higher rates than females. Isolated ventricular premature complexes (VPC) were observed in three rabbits (3/8), all of which were male. The number of complexes ranged from 1 to 17 in a span of 6 hours. Of these males, two (2/8) also presented 1 paired VPC. One rabbit (1/8) had 2 supraventricular premature complexes. This study shows that the heart rate of rabbits is probably much lower than what’s considered normal in current literature, when they’re not being handled, and ventricular and supraventricular premature complexes may occur infrequently in healthy rabbits.
N/A
Castillo, Campos Ricardo. "Electrocardiografía básica." Universidad Peruana de Ciencias Aplicadas - UPC, 2008. http://hdl.handle.net/10757/272481.
Full textAbreu, João Miguel da Cruz Azevedo. "Envolvimento cardíaco em doentes com artrite reumatóide." Master's thesis, Universidade da Beira Interior, 2010. http://hdl.handle.net/10400.6/744.
Full textIntroduction: Rheumatoid arthritis (RA) is a systemic and chronic inflammatory disease of unknown etiology, affecting approximately 1% of the general adult population. RA is the paradigm of a systemic autoimmune disease. Regarding the joint involvement, it is usually a polyarthritis affecting small joints of the hands and feet. For classification of the disease, there is a set of criteria developed by the American College of Rheumatology. Extra-articular manifestations may occur during the course of the disease, including heart disease. The RA is in itself an independent risk factor for coronary artery disease and patients with severe joint disease are at high risk of cardiovascular death. It should therefore be regarded as a disease in which the cardiovascular risk is high. Objectives: This research study aims to study and characterize the existence of cardiac involvement in patients with RA, with regard to morphological and functional cardiac alterations, and investigate the existence of atherosclerotic peripheral and coronary artery disease and conduction defects. We will proceed to the characterization of disease, obtain the using medication and investigate the cardiovascular risk factors. Methods: This is a descriptive observational study. They were randomly selected, over seven months, 45 patients diagnosed with RA, followed in the rheumatology consult. They were asked for informed consent and there was a positive response from everyone. Once the sample set, it was developed a protocol for the evaluation of patients and was performed ankle-brachial index. We also compiled data of the complementary exams. Given the sample size, data were treated in a descriptive way. Results: The sample comprised 45 patients, of whom 69% are female. After analyzing the data we found that patients with active disease have a smaller size of left atrium; patients over time from diagnosis have a lower LDL cholesterol and have less aortic regurgitation; patients with positive anti-CCP , has lower SCORE and a larger left atrium; patients with elevated CRP have lower levels of triglycerides; patients with high erythrocyte sedimentation rate have higher heart rate. It must be noted that 56% of patients had active disease and 50% had heart rate less than 70 beats per minute. In relation to the SCORE, there were 13 patients with high risk of 10 year risk of fatal cardiovascular disease. There were eight fascicular blocks and, in relation to valvular regurgitagion, the tricuspid valve was the most affected, followed by the mitral valve and aortic valve was the less common. Finally, 16% of patients had peripheral arterial disease, especially young women. We met 24% of patients with established atherosclerotic disease, and 2 patients had two vascular territories affected at the same time, configuring a worse prognosis. Discussion: The reduced sample is a major limitation to the discussion of this study. Clinicians should be aware of the extra-articular manifestations, including cardiac ones, and should enhance and implement the recommendations for the cardiovascular risk management in patients with RA. Conclusions: Complementary studies would be interesting, and a larger sample of patients with RA would help in a clearer characterization of cardiovascular involvement.
Silva, Ricardo Pinho de Oliveira e. "Estudo das respostas neurofisiológicas cerebrais em sujeitos saudáveis associadas à aplicação de estimulação magnética transcraniana repetitiva no córtex direito." Master's thesis, Universidade da Beira Interior, 2013. http://hdl.handle.net/10400.6/1487.
Full textIn this study we aimed to evaluate the variation of the regional cerebral oximetry (RCO), on the prefrontal cortex, after one session of Transcranial magnetic stimulation (TMS) – excitatory Theta Burst (TBS), inhibitory TBS and sham stimulation in healthy young individuals. The tests were realized in 32 volunteers, randomly distributed by three groups, being each group submitted to one of the previously described TBS (two way blinded). The RCO was obtained before and after the TMS. A fourth group was created in order to study the normal variation of RCO, in a 30 min interval, without passing through the TBS protocol. In this study we found a significant decrease, in males, on the right prefrontal OCR of the excitatory TBS group which also was noticed on the sham group. On the inhibitory TBS group no significant changes in OCR were obtained for either males or females. Parallel findings were noticed on the fourth group: prefrontal OCR mean values were significantly superior on males than females. Also right prefrontal OCR values were superior than left ones on males, but no significant change was observed between both hemispheres in females.
Ribau, Verónica da Silva. "Hipertrofia ventricular direita pelo eletrocardiograma e ecocardiograma." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2016. http://hdl.handle.net/10773/16586.
Full textO presente trabalho teve por objetivo o estudo dos parâmetros eletrocardiográficos presentes na Hipertrofia Ventricular Direita (HVD). Para compreender se estes eram bons preditores, o ecocardiograma foi a técnica de diagnóstico utilizada para confirmar a presença ou ausência de HVD. A amostra é composta por um grupo de controlo (sem HVD) de 12 indivíduos e um grupo de 12 doentes (com HVD). A variabilidade interoperador nas medições do ecocardiograma foi estudada de forma a garantir o maior nível de fiabilidade possível. Contudo, o estudo revelou que os parâmetros eletrocardiográficos utilizados para o diagnóstico de HVD, não são bons preditores, sendo necessário recorrer sempre ao estudo pelo ecocardiograma.
This study aimed to study the electrocardiographic parameters present in the Right Ventricular Hypertrophy (RVH). In order to understand if these parameters were good predictors, we used echocardiographic technique to confirm the diagnosis of RVH. The sample consists of a control group (without RVH) of 12 individuals and a group of 12 patients (with RVH). The inter-operator variability in echocardiographic measurements was studied to ensure the greatest possible reliability level. However, the study revealed that the electrocardiographic parameters used for the diagnosis of RVH are not good predictors, being necessary the study by echocardiography to confirm.
Assunção, Luís Pedro Santos de. "Heart rate estimation using video in psychology experiments." Master's thesis, Universidade de Aveiro, 2016. http://hdl.handle.net/10773/18459.
Full textHeart rate is a relevant physiological marker used in several areas, namely psychology, as a measure of the anxiety and stress among other states. Typically, the heart rate is calculated from ECG that implies using dedicated equipment with electrodes placed on the human subject which can be considered invasive in many situations i.e. not comfortable or humanly suitable. With the advances in computer vision several works proposed methods to estimate the heart rate from video capturing skin patches of the subjects (e.g. for head, overall face, …). However, although promising results there no conclusive proofs on the accuracy and applicability in more realistic conditions (e.g. outside of the laboratory) namely due to the very controlled scenarios or limited sampling time. In this dissertation we proposed to evaluate the usefulness of heart rate estimation based on video and built upon the state of the art to address more realistic and challenging conditions i.e. less controlled scenarios and evaluate it under larger monitoring sessions (>1 minute). We performed two experiments based on video stimulus where the objective was to measure the HR changes induced by the video. In both scenarios, ECG was used to extract the HR that was used as ground truth. The first scenario was acquired with videos to elicit disgust (25 minutes), the second using smaller videos (<1 minute) using a neutral and “happiness” inducing videos. Our results show that the heart rate estimation is very sensitive to noise and not clear relation on the complete studies was observed in any of the scenarios. However, when studying the relation between the HR estimated from video and from ECG it was clear that both were highly correlated in limited time intervals suggesting that video estimated HR may be worthy to explore. In the process we developed PsyVidLab that besides incorporating the video estimated HR allows synchronous acquisition of video, ECG and some basic image processing modules namely emotion estimation from facial expression.
Devido aos avanços em visão de computador, vários trabalhos propuseram métodos para estimar o ritmo cardíaco utilizando partes da pele do sujeito (testa, face completa, ...). Contudo, embora se tenha obtido resultados promissores não há provas conclusivas acerca da precisão e aplicabilidade em condições mais realistas (fora do laboratório), devido aos senários muito controlados ou tempo de amostragem limitado. Nesta dissertação, propusemo-nos avaliar a utilidade da estimação de ritmo cardíaco por vídeo e contruído no estado da arte para atender a cenários mais realistas e exigentes, isto é, cenários menos controlados e avaliar os resultados em sessões de monitorização mais longos (>1 minuto). Nós efetuamos duas experiencias baseadas vídeo de estímulo onde o objetivo era de medir as alterações de ritmo cardíaco produzidas pelo vídeo. Em ambos os senários, ECG foi utilizado para extrair ritmo cardíaco que foi usado como comparação. O primeiro cenário foi adquirido com vídeos cujo estímulo foi “Nojo” (25 minutos), o segundo cenário usou vídeos mais pequenos (<10minutos) usando um estimulo neutro e de “felicidade”. Os resultados mostram que a estimação do ritmo cardíaco é bastante sensível ao ruido e não é clara a relação no estudo completo. Contudo, quando estudamos a relação entre o ritmo cardíaco estimado por vídeo e por ECG tornou-se claro que ambos eram altamente correlacionados em intervalos de tempo limitados, sugerindo que o ritmo cardíaco estimado por vídeo deve ser explorado. Durante o processo desenvolvemos o PsyVidLab que, para alem de incorporar a estimação de ritmo cardíaco por vídeo, permite a aquisição síncrona de vídeo, ECG, e alguns módulos de processamento de vídeo básicos especificamente estimação de emoção de expressões faciais.
Loureiro, Afonso Augusto Carvalho. "Estudo de relações ecodoplercardiográficas, eletrocardiográficas, ultrassonográficas e radiológicas em pacientes renais crônicos." Faculdade de Medicina de São José do Rio Preto, 1995. http://bdtd.famerp.br/handle/tede/15.
Full textForty patients with end stage renal disease, twenty hipertensives and twenty healthy persons comprised the object of the authors s survey. Ecocardiography has shown to be the earliest and most sensitive method of heart enlargement in patients with hypertensive disease. Rx and Ecg are easily done although not sensitive. The authors s choice of ecocardiography as the simpliest and accurate method of ventricular hypertrophy is in accordance with literature data.
O autor estudou uma população de 20 pessoas "sadias", 20 pacientes hipertensos com função renal normal e 40 pacientes portadores de uremia. Encontrou variações estatisticamente significantes quanto avaliou imv através do exame ecodoplercardiográfico. Em relação ao exame eletrocardiográfico as alterações foram pouco evidentes. Foram encontrados resultados não coincidentes aos apresentados pelos critérios de hricak (1982). Os resultados encontrados através do índice cardiotorácico foram semelhantes aos da literatura. Pôde ainda demonstrar através dos resultados na metodologia empregada que pode ser usada como diagnóstico. Foram analisados parâmetros relacionados á creatinina e uréia que evienciaram dessemelhanças entre os pacientes.
Jáuregui, Contreras Marcos. "Valor pronóstico de la velocidad de propagación del llenado ventricular en pacientes con infarto de miocardio con elevación del segmento ST." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2005. https://hdl.handle.net/20.500.12672/1950.
Full text--- Objective: To evaluate the flow propagation velocity of the ventricular filling (Vp) and the ratio E/Vp with echocardiography and show the prognostic implications in patients with ST elevated myocardial infarction. Design: Echocardiography was performed in 43 consecutive patients with ST elevated myocardial infarction admitted en Edgardo Rebagliati Hospital from April to December 2001, evaluation of systolic and diastolic parameters: flow propagation and E wave was correlated with cardiovascular end points three months after discharge. Results: 100% of patients shown some grade of diastolic dysfunction, 27.1% systolic dysfunction by echocardiography. Vp and E/Vp shown significant relation with ejection fraction, clinical left ventricular failure and admission for heart failure until three months after discharge. Left end ventricular diastolic pressure by echocardiography correlated with ejection fraction in that study. Conclusions: The E/Vp ratio is a parameter of diastolic dysfunction which correlates with ejection fraction in patients with myocardial infarction. The Vp and the E/Vp ratio is a prognostic index for heart failure in patients with acute myocardial infarction.
Tesis de segunda especialidad
Rojas, Sánchez Lydia Zoraya. "Aportes al entendimiento de la cardiomiopatía chagásica: electrocardiografía, ecocardiografía y biomarcadores." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2018. http://hdl.handle.net/10803/666935.
Full textBackground: Chagas disease (ChD) is an important cause of heart failure in endemic countries. Although the association between ChD and cardiac abnormalities (stage B or more) is widely reported, the information is challenged by the diverse design, sample size and quality of the studies. Likewise, predicting which patients will develop the clinical form of the disease or remain asymptomatic is currently not possible. In fact, few studies have echocardiographycally characterized the transition from the indeterminate form of ChD to CCM, furthermore, cutoffs to differentiate asymptomatic phases from myocardial impairment have not been clearly established and the identification of biomarkers of infection, pathogenesis and progression to cardiomyopathy. General objective: To quantify the morbidity of Chagas heart disease in the general population level and evaluate echocardiographic parameters and cardiovascular biomarkers that allow to distinguish the severity of CCM. Methods: Three research works were carried out. A systematic review and meta-analysis, which allowed us to synthesize the available scientific evidence on the general and specific prevalence of electrocardiographic (ECGs) alterations in seropositive and seronegative patients for ChD in the general population. Two analytical cross-sectional studies were conducted, one study that characterized multiple Echo parameters, including Speckle-tracking and level of NT-terminal pro B-type natriuretic peptide (NT-proBNP) in patients in different stages of CCM, and identify the best cut-offs in these parameters to distinguish stages A vs B, C and D, and the other study tested the diagnostic value of a panel of cardiovascular biomarkers to differentiate the severity of CCM. Results: Prevalence of overall ECG abnormalities was higher in participants with ChD (40.1%; 95%CI=39.2 to 41.0) compared to non-ChD (24.1%; 95%CI=23.5 to 24.7) (Odds ratio (OR)=2.78; 95%CI 2.37 to 3.26). Among specific ECG abnormalities, prevalence of complete right bundle branch block (RBBB) (OR=4.60; 95%CI 2.97 to 7.11), left anterior fascicular block (LAFB) (OR=1.60; 95%CI 1.21 to 2.13), combination of complete RBBB/LAFB (OR=3.34; 95%CI 1.76 to 6.35), first-degree atrioventricular block (A-V B) (OR=1.71; 95%CI 1.25 to 2.33), atrial fibrillation (AF) or flutter (OR=2.11; 95%CI 1.40 to 3.19) and ventricular extrasystoles (VE) (OR=1.62; 95%CI 1.14 to 2.30) was higher in CD compared to non-CD participants. Left ventricular (LV) Global longitudinal strain (GLS), mitral flow E velocity, LV mass index and NT-proBNP, identified early changes useful to distinguish stages A vs B, C, and D. The highest AUC-ROC was for LV GLS with a cutoff -20.5% (AUC-ROC 92.88%), which improved when it was additionally adjusted by NT-proBNP with a cutoff -20.0% (AUC-ROC 94.44%). In models adjusted for age, sex, body mass index and kidney function, increased levels of Hs-cTnT, NT-proBNP, NGAL) and Cys-c showed significant association with the severity of CCM. The accuracy of NT-proBNP and Hs-cTnT for diagnosis of the severity of CCM was high: AUC-ROC of 0.95 and 0.91 respectively. Conclusions: The prevalence ECG abnormalities in participants with ChD in the general population is 40.1%, with a frequency 2.78 times higher in chagasic vs. non-chagasic patients. LV GLS, mitral flow E velocity, LV mass index, NT-proBNP and Hs-cTnT levels could be useful diagnostic variables to detect the onset of myocardial alterations in seropositive patients for ChD (distinguish the indeterminate form of cardiac involvement). However, these findings require confirmation in future longitudinal studies.
Alcantara, Guerrero Lizbeth Fabiola. "Conocimientos sobre electrocardiografía en estudiantes de especialidad Enfermería Intensivista. UNMSM 2016." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2017. https://hdl.handle.net/20.500.12672/7224.
Full textTrabajo de investigación de segunda especialidad
Awad, Hernández Fahmi. "Desafíos de la capa física para el monitoreo y control remoto de pacientes." Tesis, Universidad de Chile, 2016. http://repositorio.uchile.cl/handle/2250/142483.
Full textEn la actualidad existe una gran necesidad de monitorear pacientes en forma remota dado que hay capacidades limitadas en centros médicos, tanto de profesionales como de instrumental e insumos. Más allá de esto, respecto al electrocardiograma en particular, se utiliza un método en el cual se coloca doce electrodos en el cuerpo del paciente, además de filtrar los datos con máquinas bastante grandes, lo que se traduce en incomodidad para el sujeto y una maquinaria costosa que puede ser reemplazada. Este trabajo se enfoca en el desarrollo de un sistema de amplificación y filtrado simplificado para un electrocardiograma utilizando el método de Einthoven, y en la implementación de electrodos de una composición química diferente, denominados PEDOT:PSS. Se trabaja con éstos como reemplazo de los comúnmente utilizados dado que son hidrofílicos, lavables y no producen irritación, por lo cual son considerados un avance respecto al ámbito invasivo de la detección. La amplificación sin ruido es una parte crítica en el diseño del circuito, por lo tanto es imperativo obtener el filtrado necesario. Se diseñan circuitos para la inversión de voltaje necesaria, el amplificador y los filtros pasa bajos de 150 Hz, pasa altos de 0.1 Hz y notch de 50 Hz a utilizar. Los resultados obtenidos se pueden organizar de la siguiente forma: inicialmente se obtiene una señal alimentando con 3 y 5 V, con y sin filtro notch, en una prueba con sensores comunes, midiendo con osciloscopio Rigol. Luego se analiza el mismo circuito alimentado con baterías y medido con el DSO Nano V3 y finalmente se examina con un electrodo PEDOT:PSS. Se opta por una alimentación independiente ya que se disminuye el ruido y se tiene un sistema aislado de la red. Se describe la construcción de los nuevos electrodos y se presentan los experimentos realizados con éstos. Se concluye por medio de una prueba de concepto que es posible obtener un sistema ECG no invasivo, pero que al tener una fuente dependiente de la red eléctrica existe una alta filtración de ruido de 50 Hz. La señal obtenida con el circuito y el electrodo PEDOT:PSS es satisfactoria y similar a la representación con electrodos convencionales, alimentando con un voltaje independiente de la red. Se indica los trabajos futuros respecto a esta memoria.
Shibao, Miyasato Jazmín Lucía. "Evaluación electrocardiográfica continua (Sistema Holter) en el caballo pura sangre de carrera." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2004. https://hdl.handle.net/20.500.12672/1560.
Full text-- The continued Ambulatory Electrocardiography (cAECG) is a complementary, non invasive and easyinstallment diagnostic technique. It allows monitoring the horse heart rate during a long period and even under real effort conditions. The variation of heart frequency and rhythm of racing horses is higher than in other domestic species. At this time, there is no concrete evidence that such variations have an effect: on the sportive performance of these animals. The purpose of this study was to describe the electrocardiograph changes before, during and after the exercise of thoroughbred racing horses at the Monterrico racecourse, a total of twentyone horses were enrolled. The horse’s ages were ranged from 3 to 5 years old. Both genders were included. A previous clinical examination was performed to each horse. The normal sinus rhetoric was predominant (52%). Rhythm changes and conduction disorders were identified in 48% of the animals. Our results showed a relationship between the presence of cardiac arrhythmia and the sportive performance of the horses (p<0,05). In the studied population, the presence of rhythm and frequency cardiac disorders, detected by cAECG, had an important relationship with the sportive performance of the racing horses.
Tesis
Honda, Soto Natsue Lindsay. "Efectos de un período de entrenamiento de 12 meses ininterrumpidos sobre variables electrocardiográficas, en equinos fina sangre de carrera." Tesis, Universidad de Chile, 2010. http://repositorio.uchile.cl/handle/2250/131288.
Full textEn el presente estudio se evaluó el efecto de inclusión en la dieta de Preinicio (1-15 días de edad) de pollos broiler con distintos hidrolizados proteicos de pescado (Activium®), sobre características de la canal y crecimiento de músculos seleccionados de pechuga y muslos. Este estudio fue llevado a cabo durante 35 días con 630 pollos broiler machos divididos aleatoriamente en 30 corrales de piso con 21 pollos cada uno. Se formuló y usó una dieta control en base a Maíz-Soya (M-S).Todas las dietas experimentales fueron formuladas isoproteicas e isoenergéticas, sólo se diferenció en la incorporación de distintos hidrolizados proteicos de pescado (BioCP®, EP-119, EP-120, EP-125 y EP-129). Los pollos fueron alimentados con las dietas experimentales desde la eclosión hasta los 15 días de edad. Luego, todos fueron alimentados con las mismas dietas según período (Inicio, Intermedio y Final) y requerimientos nutricionales de la línea genética utilizada (Ross 308). Los pollos fueron mantenidos con un régimen de alimentación ad-libitum y consumo de agua a discreción. Tanto a los 15 como a los 35 días se muestrearon y sacrificaron 15 aves por tratamiento, procediéndose luego a remover el trutro largo derecho y la pechuga de cada ave y registrándose su peso. Posteriormente, se removieron los músculos pectoralis, gastrocnemius y fibularis longus, de los cuales también se registró el peso. Estos datos fueron utilizados para calcular los distintos rendimientos. Para el análisis estadístico se llevó a cabo una ANDEVA y, ante diferencias significativas (p ≤ 0,05), una prueba de Tukey. Como resultado, todos los grupos con hidrolizados incluidos, se diferenciaron del control Maíz-Soya, con valores superiores. Cuando se comparan los tratamientos con los distintos hidrolizados para la variable peso de sacrificio, se aprecia la superioridad del EP-120 y EP-129, que a pesar de no diferenciarse del EP-119 y del control BioCP, muestran valores de peso vivo algo mayores estadísticamente (p<0,05) del tratamiento control. Sin embargo, cuando se expresan los pesos de pechuga y trutro como porcentaje del peso vivo, desaparecen todas las diferencias estadísticas entre los diferentes tratamientos, haciendo difícil señalar alguna ventaja de los hidrolizados probados sobre rendimientos porcentuales de las piezas anatómicas de mayor valor comercial, en relación al peso de su correspondiente canal. El impacto positivo del empleo de los hidrolizados proteicos fue entonces sobre el crecimiento total del ave en peso vivo. A los 35 días no se alcanzaron diferencias estadísticas entre tratamientos para ninguno de los músculos en estudio. Así, nuevamente se aprecia que el efecto favorable de los hidrolizados proteicos apreciados a los 15 días del ensayo, desaparece con la edad. Por lo tanto, se concluye que más estudios son necesarios con respecto al uso de hidrolizados proteicos de pescado, como ingrediente en las dietas para pollos broiler
Vidal, Vidal Melissa del Rocío. "Diseño del dispositivo simulador de señales electrocardiográficas y del protocolo de evaluación de monitores." Bachelor's thesis, Pontificia Universidad Católica del Perú, 2012. http://tesis.pucp.edu.pe/repositorio/handle/123456789/1444.
Full textTesis
Noriega, Sanz Francisco Javier. "Caracterización clínica y electrofisiológica de las alteraciones recíprocas del electrocardiograma en el infarto agudo de miocardio." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2015. http://hdl.handle.net/10803/311431.
Full textTransmural myocardial ischemia induced by acute coronary artery occlusion induces electric and metabolic changes in myocardial cells caused by the interruption of coronary blood flow. These changes are recorded in the conventional electrocardiogram (ECG) as ST segment elevation in leads directly related to the ischemic region, and they allow to predict the location of the coronary artery occlusion. In addition, reciprocal ST segment depression could be present in ECG leads overlying distant non ischemic areas. The electrophysiologic mechanism and clinical implications of these reciprocal changes are not well known. This thesis consists of three translational studies which analyze the reciprocal ECG changes in the onset of an acute myocardial infarction due to a coronary artery occlusion. The experimental studies are developed in a porcine model of myocardial ischemia. The clinical study included patients with an acute myocardial infarction submitted to primary coronary reperfusion. Results from these studies allow to get insight into the electrophysiologic characterization of reciprocal ST segment changes, which are not caused by added subendocardial ischemia at a distance, but related to the ECG lead system design. Moreover, the combined analyses of direct and reciprocal ST segment changes predicts more accurately the location of the coronary artery occlusion, being the ECG patterns also valid in patients with multivessel coronary artery disease.
Dörner, Santa María Cristóbal. "Evaluación electrocardiográfica de equinos fina sangre de carrera clínicamente sanos en período de amansa." Tesis, Universidad de Chile, 2009. http://repositorio.uchile.cl/handle/2250/131351.
Full textSe describe el electrocardiograma de equinos Fina Sangre de Carrera en el período de amansa, obteniéndose los valores normales de los parámetros electrocardiográficos y vectoriales para esta condición de edad y entrenamiento. Se registraron 32 ejemplares, clínicamente sanos, en los cuales se obtuvieron traza-dos de las derivaciones unipolares aVR, aVL, aVF y de las derivaciones bipolares D I, D II, D III, correspondientes al sistema clásico de Einthoven. Para la obtención de los registros se utilizó un equipo portátil de tres canales, usan-do agujas colocadas subcutáneamente en el cuerpo del animal, en puntos previamente es-tandarizados. En ellas, se colocaron los electrodos exploradores. Se analizó el ritmo, frecuencia cardiaca, amplitud, duración y configuración de los parámetros electrocardiográficos. Además, se obtuvieron los ejes eléctricos promedio de activación auricular, activación ventricular y repolarización ventricular. Los resultados obtenidos de los parámetros electrocardiográficos en equinos Fina Sangre de Carrera en el periodo de amansa, fueron acorde a su edad y condición de entre-namiento. Se determinó que al comparar a los ejemplares entre sexo, no existen diferencias estadísticamente significativas (p < 0,05) en los valores de los parámetros electrocardiográ- 6 ficos. Por otro lado, no existe relación al considerar la variable peso con los ejes eléctricos promedio de la activación auricular, de activación ventricular y de repolarizacion ventricu-lar.
Rosa, Ezequiel de la. "Alteraciones en la modulación respiratoria del vector cardíaco en pacientes con enfermedad de Chaga." Bachelor's thesis, Universidad Nacional de Córdoba. Facultad de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales, 2014. http://hdl.handle.net/11086/1679.
Full textHace hincapié a que pueden existir alteraciones eléctricas en el sistema de conducción del corazón y cambios de propagación y modulación del potencial de acción cardíaco (PAC) debido a la invasión miocardia del Trypanosoma Cruzi. Se analizan registros ECGAR y evalúan parámetros que podrían ayudar a la detección y diagnóstico temprano del chagas indeterminado. Mediante el algoritmo propuesto para ello, se encuentran diferencias significativas entre individuos sin la enfermedad e individuos asintomáticos sin alteraciones en test diagnósticos convencionales pero con serología positiva
Cino, Juan Manuel. "Nueva clasificación del infarto de miocardio con ondas q: correlación entre el electrocardiograma y la resonancia magnetica nuclear." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2012. http://hdl.handle.net/10803/284024.
Full textThe electrocardiogram (ECG) is the main diagnostic technique for chronic myocardial infarction (MI) detection through the analysis of Q wave and its equivalents. However, the ECG classification presently used in clinical practice for MI location is based on old pathology studies and has not been validated with modern image methods. Presently¸ cardiac magnetic resonance (CMR) is the Gold Standard technique for chronic MI location and its quantification. It sensibility is so good that detects small areas of necrosis and its high resolution allows MI location as accurate as necropsy studies, with the advantage of showing the precise anatomical position of the heart within the thorax. In this doctoral thesis all the investigation performed in order to obtain a new ECG classification of myocardial infarction is reviewed. For that purpose we compared the infarcted myocardial segments of the left ventricle assessed by CMR with gadolinium hyperenhancement with the location of Q waves in the ECG. Our main objective was to obtain 7 clinically useful ECG patterns from the analysis of left ventricular infarcted segments identified by cardiac magnetic resonance. We obtained from this first study 4 ECG patterns of the anteroseptal zone and 3 ECG patterns of the inferior zone that had good correlation with CMR for MI location. This was the first study that methodically correlated ECG and CMR for MI location, since previous CMR studies focused on MI detection and its transmural extent with respect to Q waves on ECG. In the second study, once ECG patterns were obtained, we prospectively validated them. These ECG patterns were very accurate and showed high level of concordance with respect to CMR. Finally, in a third study we obtained- thanks to CMR correlation- the most sensitive and specific criteria for lateral MI, focusing on R wave height and R/S ratio in V1 lead. Classically it was considered that a tall R wave in V1 lead reflected inferior MI, but we demonstrated that in fact this sign corresponds to a lateral infarction and that the so called “posterior wall” does not exist. At the end of the thesis the relevance of these findings, the impact on different scientific society’s statements and its pitfalls are mentioned.
Gutierrez, Espinosa Cuauhtemoc Alonso. "Evaluación de parasitemia, serología, electrocardiografía, ecocardiografía y radiología en su fase crónica en perros infectados experimentalmente de la enfermedad de Chagas." Tesis de maestría, Universidad Autónoma del Estado de México, 2018. http://hdl.handle.net/20.500.11799/99460.
Full textSIyEA-UAEM proyecto Clave: 4518/2018/CI Beca CONACyT al alumno
Mateo, Sotos Jorge. "APLICACIÓN DE REDES NEURONALES ARTIFICIALES EN EL PROCESADO VERSÁTIL DE SEÑALES ELECTROCARDIOGRÁFICAS." Doctoral thesis, Universitat Politècnica de València, 2012. http://hdl.handle.net/10251/17530.
Full textMateo Sotos, J. (2012). APLICACIÓN DE REDES NEURONALES ARTIFICIALES EN EL PROCESADO VERSÁTIL DE SEÑALES ELECTROCARDIOGRÁFICAS [Tesis doctoral no publicada]. Universitat Politècnica de València. https://doi.org/10.4995/Thesis/10251/17530
Palancia
Collantes, Mejía Mirian Giovanna. "Conocimientos y calidad del registro en enfermeras sobre electrocardiograma en el servicio de emergencia del Hospital Guillermo Almenara Irigoyen." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2015. https://hdl.handle.net/20.500.12672/13412.
Full textTrabajo académico
Alvarez, Marcos Matías. "Procesamiento de señales de electrocardografía en equipos portables mediante estrategias de inteligencia artificial." Bachelor's thesis, Universidad Nacional de Córdoba Facultad de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales, 2016. http://hdl.handle.net/11086/4316.
Full textHace hincapié al desarrollo de un sistema que permite a dispositivos portátiles de registro de electrocardiogramas (holter) pasar de un esquema totalmente de adquisición y almacenamiento/trasmisión, a un esquema más eficiente e inteligente de adquisición y procesamiento local, para determinar si es necesario realizar la transmisión o almacenamiento de los datos.
Jiménez-Pérez, Guillermo. "Deep learning and unsupervised machine learning for the quantification and interpretation of electrocardiographic signals." Doctoral thesis, Universitat Pompeu Fabra, 2022. http://hdl.handle.net/10803/673555.
Full textElectrocardiographic signals, either acquired on the patient’s skin (surface electrocardiogam, ECG) or invasively through catheterization (intracavitary electrocardiogram, iECG) offer a rich insight into the patient’s cardiac condition and function given their ability to represent the electrical activity of the heart. However, the interpretation of ECG and iECG signals is a complex task that requires years of experience, difficulting the correct diagnosis for non-specialists, during stress-related situations such as in the intensive care unit, or in radiofrequency ablation (RFA) procedures where the physician has to interpret hundreds or thousands of individual signals. From the computational point of view, the development of high-performing pipelines from data analysis suffer from lack of large-scale annotated databases and from the “black-box” nature of state-of-the-art analysis approaches. This thesis attempts at developing machine learning-based algorithms that aid physicians in the task of automatic ECG and iECG interpretation. The contributions of this thesis are fourfold. Firstly, an ECG delineation tool has been developed for the markup of the onsets and offsets of the main cardiac waves (P, QRS and T waves) in recordings comprising any configuration of leads. Secondly, a novel synthetic data augmentation algorithm has been developed for palliating the impact of small-scale datasets in the development of robust delineation algorithms. Thirdly, this methodology was applied to similar data, intracavitary electrocardiographic recordings, with the objective of marking the onsets and offsets of events for facilitating the localization of suitable ablation sites. For this purpose, the ECG delineation algorithm previously developed was employed to pre-process the data and mark the QRS detection fiducials. Finally, the ECG delineation approach was employed alongside a dimensionality reduction algorithm, Multiple Kernel Learning, for aggregating the information of 12-lead ECGs with the objective of developing a pipeline for risk stratification of sudden cardiac death in patients with hypertrophic cardiomyopathy.
Alvarado, Serrano Carlos. "Análisis de la variabilidad de intervalos de tiempo del ECG." Doctoral thesis, Universitat Politècnica de Catalunya, 2001. http://hdl.handle.net/10803/6321.
Full textPara una medición exacta y confiable de los intervalos propuestos en esta tesis, se han desarrollado algoritmos de detección del complejo QRS y la onda T basados en la transformada wavelet (WT). Como funciones base se utilizan B-splines, que permiten evaluar la WT en cualquier escala entera, lo que permite tener un rango más amplio de escalas para seleccionar y reducir de forma más eficiente la influencia de ruido y artefactos. El algoritmo de detección del complejo QRS ha sido evaluado con ocho registros de la base de datos de arritmias del MIT-BIH y tiene una exactitud de 99.5 %. La exactitud de los algoritmos de detección de los puntos característicos del complejo QRS y la onda T se han validado en 25 registros con medidas manuales de la base de datos de 15 derivaciones de la CSE, comprobándose que están dentro de los límites de tolerancia con respecto a la medición por expertos.
Se ha analizado la influencia de la fc en las duraciones, dispersiones y relaciones de intervalos de actividad ventricular mediante pruebas de ejercicio en sujetos normales, durante las cuatro primeras etapas del protocolo de Bruce. En estas pruebas es difícil medir el intervalo QT, debido a la presencia de ruido y artefactos producidos por el movimiento de los electrodos, y a la fusión entre las ondas T y P durante ejercicio intenso que impide detectar el final de la onda T(Te), por lo que, se ha propuesto un nuevo método para estimar Te en ejercicio intenso basado en la pendiente de bajada de la onda T, que utiliza los módulos máximos de la WT de la onda T. En el rango de fc de reposo, la duración de los intervalos QT, QTp, JTp y JT dependen de la fc, con excepción de los intervalos Tpe y QRS, y las relaciones QTp/QT, JTp/JT, Tpe/JTp y Tpe/JT que tienen una dependencia baja con fc y no requieren corrección. En las dispersiones de todos los intervalos de actividad ventricular, existe una correlación baja no significativa con fc, por lo que tampoco requieren corrección.
Los índices propuestos para evaluar la repolarización ventricular compuestos por las relaciones: JTp/JT, Tpe/JTp y Tpe/JT, se han comparado con la duración y dispersión de los intervalos QT, QTp, JT, JTp, Tpe y QRS, y mejoran la separación entre pacientes con OMI y sujetos normales. Dado que la mayoría de las muertes súbitas por arritmia son de origen isquémico, la utilización de estas relaciones podría mejorar la identificación de pacientes con riesgo de arritmias ventriculares malignas.
The prolongation of the QT interval and the increase of its dispersion (QTd) reflect an increase in the heterogeneity of the ventricular repolarization pattern, which is associated with malign ventricular arrhythmias in post-MI patients. Nevertheless, different studies differ on their prognostic importance, mainly because of controversies in the measurement methods for both indexes in the 12-lead ECG. There are many factors that influence the results for the QT and QTd parameters: different definitions for the T-wave end (with and without U wave), the heart rate (fc), the autonomic tone, and the selected leads. In this thesis, new indexes of ventricular repolarization based on the JT, JTp and Tpe intervals are proposed and they provide a greater sensitivity and specificity than the used indexes at the moment.
For an exact and reliable measurement of the intervals proposed in this thesis, it has developed detection algorithms of QRS complex and T wave based on wavelet transform (WT). As functions base are used B-splines, which allow the evaluation of the WT in any scale and to more efficiently reduce noise and artifacts. The detection algorithm of complex QRS has been evaluated on eight 30-min ECG recordings from the MIT-BIH arrhythmia database, and it has exactitude of 99.5 %. The exactitude of the algorithms detection of the characteristic points of QRS complex and T wave have been validated on 25 ECG recordings from the CSE database, that includes 15 ECG leads and manual annotations on them, verify that are within the tolerance limits accepted in this database.
The influence of fc in the durations, dispersions and relations of ventricular activity intervals has been analyzed during moderate and heavy exercise tests graded according to the Bruce protocol in normal subjects. However, QT measurements during exercise are hindered by noise and movement artifacts in electrodes and cables, and by the partial merging of T and P waves under heavy exercise, which thwarts the detection of the T-wave end (Te). Due to it has proposed a novel method to locate Te during heavy exercise that uses the downward slope of the WT of the T wave. In the fc rest range, the duration of the QT, QTp, JTp y JT intervals depend of the fc, with exception of the Tpe and QRS intervals and the QTp/QT, JTp/JT, Tpe/JTp y Tpe/JT ratios, that have a low dependency with fc and do not require correction. In the dispersions of all ventricular activity intervals, a low correlation not significant with fc exists; therefore they do not require correction.
The novel ratios proposed to evaluate the ventricular repolarization: JTp/JT, Tpe/JTp, and Tpe/JT, have been compared with the duration and dispersion of the intervals QT, QTp, JT, JTp, Tpe y QRS, in 15 normal subjects and 15 post-MI patients, and improve the separation between both groups. Since most of the sudden deaths from arrhythmia have an ischemic origin, these ratios could improve the identification of patients with risk of malign ventricular arrhythmias.
Stefan, Maisterow Taisa. "Variación del eje eléctrico medio en función al posicionamiento del paciente durante el registro electrocardiográfico." Bachelor's thesis, Universidad Ricardo Palma, 2016. http://cybertesis.urp.edu.pe/handle/urp/822.
Full textVarela, Marcelo Fiorela Vanesa. "Diseño en CMOS de un filtro pasa-bajo con frecuencia de corte de 150Hz para la adquisición de señales del electrocardiograma." Bachelor's thesis, Pontificia Universidad Católica del Perú, 2011. http://tesis.pucp.edu.pe/repositorio/handle/123456789/868.
Full textTesis
Oller, Martínez Guillermo Eduardo. "Valor de la tomogammagrafía de perfusión miocárdica en los pacientes con dolor torácico y electrocardiograma no diagnóstico en el área de urgencias." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2004. http://hdl.handle.net/10803/4462.
Full textNuestro propósito ha sido desarrollar un protocolo en el cual se pretende estudiar el valor diagnóstico, pronóstico y costo-eficaz del gated SPET de perfusión miocárdica en reposo y posteriormente en esfuerzo, cuando los criterios diagnósticos clásicos de IAM han sido negativos, en un grupo de pacientes con dolor torácico y ECG no diagnósticos. Los resultados se compararon con los observados en un grupo control de pacientes de las mismas características a los que no les practicó esta exploración.
Amaut, Tomayconza Rodolfo. "Valor predictivo del electrocardiograma y troponina I en los síndromes coronarios agudos sin elevación del segmento ST, Hospital Central FAP. 2000 – 2005." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2006. https://hdl.handle.net/20.500.12672/15903.
Full textInvestiga el valor predictivo del electrocardiograma (ECG) y la troponina I en los síndromes coronarios agudos sin elevación del ST y la compara con los hallazgos angiográficos de la cinecoriografía para saber que correlación existe y si cada una de ellas tiene valor predictivo independiente. Se realizó un estudio de las historias clínicas de 284 pacientes que ingresaron al Servicio de Emergencia del Hospital Central de la Fuerza Aérea del Perú que presentaban dicha patología. El análisis de los casos concluyo que el uso de dos elementos diagnósticos disponibles, como son el electrocardiograma de 12 derivaciones y el dosaje de troponina I, tiene un valor predictivo elevado en la identificación de pacientes de alto riesgo con síndrome coronarios agudos sin elevación del ST. Estos hallazgos permitieron estratificar el riesgo al lado del paciente y decidir la conducta terapéutica. Tanto las modificaciones del ECG como las de la troponina I tuvieron valor predictivo independiente, se correlacionaron con los hallazgos angiográficos y adquirieron un mayor valor predictivo positivo en conjunto.
García, García Cosme. "Tendencias en la mortalidad de un primer infarto agudo de miocardio. Análisis en función del electrocardiograma, las técnicas de revascularización y el género." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2013. http://hdl.handle.net/10803/121583.
Full textIn recent years, the hospital mortality of acute myocardial infarction (AMI) has been reduced, probably by widespread proven therapies, although this improvement can also be explained by the recent change in the definition of AMI. The objectives of this thesis were to analyze changes in hospital mortality and six months prognosis of a first AMI comparing a group of patients enrolled in the first decade of the century and another group registered in the last decade of the twentieth century. The registry was established in the same hospitals and using the same diagnostics criteria. Also we aimed to analyze whether there were differences in early and long-term mortality (seven years) of patients with a first AMI based on variables such as the electrocardiogram on admission, revascularization techniques and gender. To meet these objectives, data were obtained from two prospective registries, including multicenter consecutive patients with first AMI: the RESCATE I made in 1991-1993 that included 1440 patients with AMI, and RESCATE II made in 2001-2003 that included 2048 patients. In addition to the demographic, clinical and hospital outcome, there is available the vital 7 years-prognosis for all patients in the RESCATE II registry, after consulting the National Death Index. We observed that the short-to-medium term prognosis has improved significantly between the two periods analyzed. Moreover, patients with ST elevation AMI and unclassifiable electrocardiogram have worse prognosis at 28 days than patients without ST elevation, especially in the subgroup of patients not revascularized. However, the 7-year prognosis is better in the group of patients with ST elevation. Finally, we noted that there are no gender differences in the short-term prognosis of patients with a first AMI, although the 7-year prognosis is worse in men than in women.
Vargas, Drechsler Manuel. "Contribución al estudio de los micropotenciales cardíacos." Doctoral thesis, Universitat Politècnica de Catalunya, 1996. http://hdl.handle.net/10803/6334.
Full textNosotros nos basamos en registros adquiridos sin aplicar dichas técnicas, pues no es lo habitual en un entorno hospitalario. Por otra parte, hemos analizado y propuesto técnicas de reducción del ruido electrónico del sistema de adquisición, pues una vez aplicadas las técnicas propuestas en la mencionada tesis para la reducción de las otras fuentes de ruido, puede que el ruido electrónico sí adquiera relevancia.
Otra de las fuentes de ruido es la interferencia producida por la red de distribución eléctrica. Sin embargo, los filtros de red habituales introducen una distorsión inaceptable en la señal electrocardiográfica de alta resolución. Otro de los objetivos de la tesis será, pues, el desarrollo de un nuevo filtro para las interferencias de red que no distorsione la fase de la señal de interés y que no anule la componente de la señal a la frecuencia de red ni armónicos.
La reducción de ruido conseguida mediante promediado de señal depende de la estacionariedad del ruido, tema al que no se le ha prestado la debida atención. Otro objetivo de la tesis será, pues, el análisis de la estacionariedad del ruido, tanto para derivaciones superficiales como esofágicas. Esto nos permitirá criticar y mejorar los métodos actuales de reducción de ruido. También definiremos y estudiaremos nuevos métodos de reducción de ruido no estacionario.
Describimos brevemente el contenido de cada uno de los capítulos que siguen. El segundo capítulo está dedicado al análisis y reducción del ruido del sistema electrónico. El tercer capítulo está dedicado a la reducción de la interferencia de red. En el cuarto capítulo se analiza la estacionariedad del ruido y se proponen varios métodos de reducción de ruido no estacionario. Mediante estos métodos se puede reducir el ruido de las otras dos fuentes: el ruido de los electrodos y el ruido fisiológico (EMG). En el capítulo quinto se describe la aplicación de las técnicas desarrolladas a la detección de potenciales ventriculares tardíos. Finalmente, en el sexto capítulo se describen las conclusiones que se han obtenido.
Chumbe, Montoro Javier Arturo. "Correlato de los hallazgos electrocardiográficos y del cateterismo cardiaco en pacientes con infarto agudo de miocárdico ST elevado. Hospital Nacional Arzobispo Loayza enero 2003-junio 2006." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2007. https://hdl.handle.net/20.500.12672/14043.
Full textTrabajo académico
Leguía, Valentín Elver Diógenes. "Sensibilidad y especificidad de la onda P del electrocardiograma en el diagnóstico del crecimiento de aurícula izquierda de pacientes del Hospital Nacional Dos de Mayo durante el año 2004." Bachelor's thesis, Universidad Nacional Mayor de San Marcos, 2007. https://hdl.handle.net/20.500.12672/14037.
Full textTrabajo académico
Jané, Campos Raimon. "Noves técniques en l'análisi del senyal electrocardiogràfic. Aplicació a l'ECA d'alta revolució." Doctoral thesis, Universitat Politècnica de Catalunya, 1989. http://hdl.handle.net/10803/5850.
Full textDes de la incorporació dels ordinadors als equips d'obtenció i enregistrament de l'ECG, que va provocar un gran impacte en la tecnologia i disseny d'aquests equips, l'anàlisi automàtica del senyal electrocardiogràfic ha estat un problema abordable. Cal precisar, però, que l'anàlisi assistit per computadora de l'ECG convencional no aporta per se nova informació per al diagnòstic respecte a l'observada directament per un cardiòleg.
L'Electrocardiografia d'alta resolució (ECGAR) és un camp de recerca recent. Consisteix en la detecció i quantificació de potencials cardíacs de baixa amplitud, que no es poden captar amb els procediments de l'ECG convencional. L'ECGRA requereix el desenvolupament de tècniques de processat digital en el domini temporal i la realització de programes que permetin l'obtenció automàtica de l'activitat cardíaca de baixa amplitud. A més a més cal, per captar el senyal, la utilització d'una instrumentació biomèdica molt superior en prestacions a l'emprada habitualment.
Els treballs presentats fins ara efectuen l'estimació dels potencials cardíacs vinculats a les ones d'amplitud més gran dins l'electrocardiograma. La majoria de les realitzacions existents són només aplicables a les ones d'elevada relació senyal-soroll. Aquesta restricció del problema no ha evitat certes deficiències en la qualitat de les estimacions obtingudes. Així s'ha arribat a una baixa coincidència de resultats en certs estudis mèdics comparatitus. Les contribucions existents en aquest tema s'han pres com a referència i punt de partida d'aquesta tesi.
El treball presentat en aquesta tesi és una aportació en el camp del processat digital de senyals electrocardiogràfics, emmarcat especialment en l'ECG d'alta resolució. En el primer capítol es fa una descripció detallada del problema, presentant les característiques del senyal i la metodologia per a la seva obtenció.
En aquest sentit s'ha proposat i desenvolupat una estructura modular del sistema de processat, on s'han fet contribucions tant en els mètodes emprats com en l'aplicació.
En el segon capítol es presenta el tractament de l'ECG d'alta resolució com un problema en el camp dels processos aleatoris. Es descriu la tècnica emprada per a l'estimació dels potencials cardíacs, modelats com la part determinista del procés. Segons aquest enfocament es proposa una estructura del sistema de processat per a l'anàlisi del senyal, que ve desenvolupada en els posteriors capítols.
El tercer capítol està dedicat a la detecció d'ones dins del senyal ECG, malgrat les seves variacions al llarg del temps i la contaminació per soroll d'origen biològic o extern. S'ha desenvolupat un sistema de detecció particularitzat per als complexos QRS, que són el conjunt d'ones associades a l'activitat de la contracció ventricular de cada batec cardíac. El sistema proposat s'ha mostrat molt robust, detectant les ones en tot tipus de situacions. Es puntualitzen les aportacions per a aquest detector, tant en el disseny com en l'aplicació. La seva contribució resulta molt útil per a les posteriors etapes de processat.
En el quart capítol es presenten uns mètodes d'alineament de senyals orientats al cas dels ECG. En principi es fa una descripció general del problema, descrivint tot seguit els mètodes proposats amb un enfocament original. A continuació s'efectua un estudi de les prestacions d'aquests mètodes en simulació, així com aplicats a senyals reals. Finalment es descriuen els criteris d'aplicabilitat en situacions reals, comprovant el bon funcionament fins i tot per a senyals de baixa relació senyal-soroll.
El cinquè capítol està específicament orientat al processat de l'ECG d'alta resolució. Es presenta la metodologia seguida, que també inclou les etapes proposades i descrites en capítols anteriors. A continuació es mostra l'aplicació d'aquestes tècniques a l'obtenció de potencials cardíacs de gran interès mèdic, com són els potencials ventriculars tardans, o diferents potencials vinculats a altres ones de l'ECG.
L'aplicació dels mètodes i les etapes de processat presentades per a l'obtenció i tractament de l'ECG d'alta resolució han permès la recuperació de potencials cardíacs de forma fiable, tot i aplicant-lo a senyals de baixa relació senyal-soroll.
Vives, Borrás Miguel. "Caracterización clínica, electrocardiográfica y del pronóstico del infarto agudo de miocardio secundario a la oclusión de la arteria coronaria circunfleja." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2019. http://hdl.handle.net/10803/669450.
Full textAcute myocardial infarction due to occlusion of the circumflex coronary artery may be accompanied by different ST-segment patterns in the admission ECG that difficult its identification as well as the differential diagnosis of the right coronary artery occlusion. Moreover, there is little information about the relationship between the ECG patterns and the coronary anatomy, the clinical characteristics or the prognosis of these patients. In addition, the studies that have analyzed the electrocardiographic differences between left circumflex or right coronary artery occlusion have important limitations that curtail the applicability in clinical practice. This thesis is composed of three studies dealing with a systematic and translational analysis of the clinical electrocardiography in acute myocardial infarction caused by occlusion of the circumflex coronary artery. The clinical part consists of two studies; one is a retrospective cohort of patients with acute myocardial infarction due to circumflex coronary artery occlusion undergoing coronary angiography and relates ST segment patterns with coronary anatomy and short-term prognosis. The other clinical investigation is a case-control study in patients admitted with inferior ST-segment elevation acute myocardial infarction and analyzes the differential ECG findings depending on whether the culprit artery was found to be the circumflex or the right coronary artery. The experimental part was developed in a porcine experimental model of myocardial ischemia and analyzed the ECG alterations during combined isolated and simultaneous occlusion of two epicardial coronary arteries. The results of these studies allow a better characterization of this clinical entity. On one hand, it is observed that the ST-segment patterns during acute occlusion of the circumflex coronary artery allow rapid risk stratification as they are related to differences in the site of the occlusion and the relevance of the occluded vessel as well as in the size of the infarction and the prognosis. On the other hand, we provide a new ECG algorithm that allows determining, in a simple and effective way, the culprit artery in inferior ST-segment acute myocardial infarction. Finally, the experimental study has permitted us to describe the ECG alterations during the occlusion of the three coronary arteries thus providing novel information about the cancellation and summation of the ST-segment during the simultaneous ischemia at different myocardial regions.
Couto, Fabiana Moreira do. "Efeitos cardiovasculares da combinação dexmedetomidina-quetamina-butorfanol em gatos." Master's thesis, Universidade Técnica de Lisboa. Faculdade de Medicina Veterinária, 2012. http://hdl.handle.net/10400.5/3840.
Full textO estudo apresentado procura determinar o impacto deste protocolo anestésico a nível do aparelho cardiovascular. Para tal, foi efectuada a medição da pressão arterial sistólica, diastólica e média, pelo método oscilométrico, e avaliada a função cardíaca com recurso a uma ecocardiografia transtorácica e um electrocardiograma contínuo. Qualquer protocolo anestésico, por interferir com a função cardiocirculatória, requer cuidados específicos, entre os quais uma avaliação pré-anestésica e uma monitorização durante a anestesia, que incluam os parâmetros cardiovasculares. A combinação dexmedetomidina-quetamina-butorfanol é frequentemente utilizada para indução da anestesia geral, em gatos. O conhecimento dos efeitos que este protocolo promove, com vista a manter a integridade ao nível do aparelho cardiovascular é fundamental, devido à sua grande influência no desenvolvimento de complicações potencialmente fatais. Os dados obtidos permitiram identificar alterações importantes na função sistólica e na pressão arterial. Estes resultados sugerem ainda que os fámacos utilizados podem originar alterações da frequência e ritmo cardíacos e precipitar o aparecimento de refluxos valvulares. Estes resultados alertam para a necessidade de uma aplicação criteriosa do protocolo utilizado, evidenciando os parâmetros relevantes a controlar antes e durante a anestesia.
ABSTRACT - CARDIOVASCULAR EFFECTS OF A DEXMEDETHOMIDINE-KETAMINE-BUTORPHANOL PROTOCOL IN CATS - The present study aims at determining the impact of this anesthetic protocol in the cardiovascular system. Therefore, the systolic, mean and diastolic pressures were investigated by oscilometry and the heart function was assessed with echocardiography and a continuous electrocardiogram. Any anesthetic protocol, by interfering with cardio-circulatory function, needs specific attention, which must include pre-anesthetic evaluation and monitoring during anesthesia. A protocol that includes dexmedethomidine, ketamine and butorphanol is frequently used for general anesthetic induction, in cats. Knowing the effects of this combination in the cardio-circulatory system in order to maintain its integrity is crucial due to its influence upon the development of life threatening situations. The data obtained allowed the identification of important changes in systolic function and in arterial pressure. It was also suggested that these drugs may cause changes in heart rate and rhythm and valvular regurgitations. This data alert to the importance of a careful choice of a determined protocol, and highlighted the most relevant parameters that should be controlled before and during anesthesia.
Garcia, Velázquez Enrique, and Rodríguez Salvador López. "“DETECCIÓN DE HIPERTROFIA VENTRICULAR EN UN GRUPO DE BOXEADORES PROFESIONALES Y AMATEURS COMO INDICADOR DE ADAPTACIÓN DE CORAZÓN DE ATLETA, POR MEDIO DE UN ELECTROCARDIOGRAMA DE REPOSO. TOLUCA, MÉXICO 2013”." Tesis de Licenciatura, Medicina-Quimica, 2014. http://ri.uaemex.mx/handle/123456789/14598.
Full textBerrueco, Moreno Rubén. "“Intervalo QT en recién nacidos de diferente origen étnico. Utilidad del cribado con ECG neonatal." Doctoral thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, 2011. http://hdl.handle.net/10803/48520.
Full textThe cost-effectiveness of neonatal electrocardiographic (ECG) screening has been questioned. The objective of this study was to establish normal values for the QT interval in newborns of different ethnic origin. Between 2005 and 2006, ECGs were obtained during the first 48 h of life from 1305 at-term newborns at the Hospital del Mar in Barcelona, Spain. The mean corrected QT interval (QTc) was 417.79±28.47 ms. A QTc longer than 440 ms was observed in 240 newborns (18.33%). The frequency of a pathologic QTc in Spanish newborns was 17.9%, compared with 27.7% in those of Maghreb or Near Eastern origin (P=.016), and 28.2% in those of Indian or Pakistani origin (P=.033). The QTc may vary for genetic reasons. A routine neonatal ECG is advisable only in ethnic groups in which the QTc is lengthened, to help counter the greater risk of sudden death in these infants.
Rosa, Reyes César de la, and Rodríguez Salvador López. "Intensidad de la Bradicardia Fisiológica en un equipo de jugadores de fútbol Asociación de Primera División Profesional, al realizar Electrocardiograma en Reposo, Toluca, México, 2009 Centro de Medicina de la Actividad Física y el Deporte." Tesis de Licenciatura, Medicina-Quimica, 2013. http://hdl.handle.net/20.500.11799/13766.
Full text