To see the other types of publications on this topic, follow the link: ETA.
Journal articles on the topic 'ETA'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'ETA.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Kajarabille, Naroa, Alfredo Fernández-Quintela, and Maria Puy Portillo. "Omega-3 gantz azidoak eta osasuna." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 34 (November 25, 2018): 29–40. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.18495.
Full textAbstract:
Kate luzeko omega-3 gantz-azido poliasegabeak, azido eikosapentaenoikoa (EPA) eta azido dokosahexaenoikoa (DHA) kasurako, kantitate handitan aurkitzen dira arrain koipetsuetan eta haietatik eratorritako arrain-olioan, zeina elikadura-osagarri gisa erabiltzen den (nutrazeutiko gisa, alegia). EPA zein DHA mintz zelularren fosfolipidoei gehitzen zaizkio, non lipooxigenasa eta ziklooxigenasa entzimen bidez jaria dai- tezkeen, eta zelula babesten duten hanturen kontrako produktuak eratu. Hainbat ikerketaren arabera, EPA eta DHA kontsumitzea baliagarria da zenbait gaixotasun ekiditeko edota haien tratamendurako, hantura-prozesuak eragindako gaixotasunetan bereziki. Hain zuzen ere, EPA eta DHAk hanturaren kontrako propietateak dituzte, bai erresolbina gisako hanturaren kontrako eragileak ekoiztuz, edota hantura eragileak blokeatuz. Ebidentzia zientifiko honen arabera, kate luzeko omega-3 gantz-azidoek zenbait aplikazio izan patologia kliniko edo nutrizional ezberdinen tratamenduan nahiz edota prebentzioan. Alabaina, gaur egun gantz-azido aseen kontsumoa zeharo hazi da, eta lipido onuragarrien kontsumoa, berriz, jaitsi egin da; era honetan, populazioaren atal handi batek omega-3 gantz-azidoen gabezia aurkezten du. Frogatu da egoera honek eragin handia duela endekapenezko gaixotasunen garapenean esaterako, gaixotasun kardiobaskularrak, minbizia, hantura-prozesuak eta bereziki ikusmenaren eta nerbio sistema zentralaren osasunean eta garapenean, non DHA kontzentrazio handiak dauden.
2
Sierra, Andres Mauricio, Edorta Ibarra, Iñigo Kortabarria, Jon Andreu, and Joseba Lasa. "Hegazkinen elektrifikazioa: aktuatzaile elektromekanikoak eta propultsio elektrikoa." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 35 (May 2, 2019): 257–75. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.19780.
Full textAbstract:
Gaur egun, elektrifikazio-maila altuak dituzten hegazkinak (MEA, More Electric Aircraft, ingelesez) kontuan hartzen dira aireko garraio ekologikoagoa, jasangarriagoa eta eraginkorragoa lortzeko. Alde horretatik, tradizionalak diren sistema pneumatikoak, hidraulikoak, eta mekanikoak sistema elektrikoengatik ordezkatu nahi dira, denborarekin, MEA kontzeptuaren helburuak lortzeko. Bi aplikazio elektriko nabarmentzen dira MEA motako hegazkinetan: aktuadore elektromekanikoak (EMA, Electro Mechanical Actuator, ingelesez) eta propultsio elektrikoa/hibridoa. Teknologia horien teknologiaren egoera garatzen da lan honetan, eta egileek EMA prototipo erreal batean lortutako emaitzak azaltzen dira. Horrez gain, sistema horien elementu nagusi diren potentzia-sistemak eta motor elektrikoak aztertzen dira, industria aeronautikoaren beharrizan zorrotzak direla-eta egokienak izan daitezkeen fase anitzeko topologietan zentratuz.
3
Gaminde, Iñaki. "Nafarroako menperagailuez." Fontes Linguae Vasconum, no. 66 (August 31, 1994): 227–50. http://dx.doi.org/10.35462/flv66.2.
Full textAbstract:
Artikulu honetan, aurreko beste lan biren bide beretik, ELA, -EN, BA- eta BAIT-menperagailuen bidez egiten diren egitura batzuren erabilpen ereduak jasotzen dira.
Esaldi eredu guztiak Ipar goi nafarrera eta Nafarroako gipuzkeraren eremuetan jasoak izan dira; hori dela eta, bide batez, egitura bakoitzaren hedadura geografikoa ere eman nahi da.
4
Elordieta, Arantzazu, Gorka Elordieta Altzibar, and José Ignacio Hualde. "Menpeko perpausetako hitz azentugabeen foku azentuaz." Fontes Linguae Vasconum, no. 126 (December 21, 2018): 415–33. http://dx.doi.org/10.35462/flv126.6.
Full textAbstract:
Lan honetan Lekeitioko hizkeran menpeko perpausetako azentu nagusia non kokatzen den aztertzen dugu, asimetria interesgarri bat erakutsiz. -ela perpaus barruan dagoen aditzaren aurreko hitz azentugabeak foku azentua jaso dezakeen bitartean, -en, -enean, -enétik, -elako perpaus barrukoak ezin du azentua eraman. Enpirikoki baieztatu dugu kontrastea gertatu egiten dela, eta kontrastea azaltzeko proposatzen dugu auzia ez datzala osagarri-adjunktu bereizketan, baizik eta zein fase-eremu sintaktikoari eragiten dion azentu ezarketak menpeko perpausetan. Horretarako, iradokitzen dugu -ela izan ezik, beste konplementatzaileak posposiziodunak direla eta, ondorioz, fase desberdinetan ezartzen dela azentua.
5
Garcia-Gallastegi, Patricia, and Olatz Crende Arruabarrena. "Listu-guruinaren enbriogenesia eta seinalizazio-bideak." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 36 (January 10, 2020): 163–74. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.20733.
Full textAbstract:
Ugaztunen listu-guruina egitura epitelial bat da, oso adarkatuta garatzen dena eta listua ekoizteko eta jariatzeko diseinatuta dagoena. Gizakietan hiru listu-guruin nagusi daude. Hala ere, barailapeko listu-guruina da aztertuena. Berrikuspen honetan, saguaren barailapeko listu-guruinaren enbrioi-garapeneko garaiak azaltzen dira. Aldi berean, garapeneko prozesu honek gidatzen dituen oinarrizko seinalizazio-bideak eta mekanismoak laburbiltzen dira: FGF, Shh, Notch, Wnt, Eda, ECMak eta nerbio-sistema. Garapenean zehar agertzen diren mekanismoak hobeto ulertzea funtsezkoa da kaltetutako guruinaren birsorkuntza-terapia eraginkorrak diseinatzeko.
6
Bergamin, Giovani Taffarel, Cátia Aline Veiverberg, Leila Picolli da Silva, Alexandra Pretto, Luciana Valentim Siqueira, and João Radünz. "Extração de antinutrientes e aumento da qualidade nutricional dos farelos de girassol, canola e soja para alimentação de peixes." Ciência Rural 43, no. 10 (October 2013): 1878–84. http://dx.doi.org/10.1590/s0103-84782013001000024.
Full textAbstract:
Neste trabalho, avaliaram-se as concentrações de ácido fítico, fenóis totais e taninos totais em farelos de canola, girassol e soja, submetidos a diferentes tratamentos químicos, destinados para alimentação de peixes. Os tratamentos foram: A: água acidificada; EMA: etanol P.A. + metanol P.A. + água, na proporção 45:45:10; ET: etanol P.A. acidificado; ETA: etanol P.A. + água acidificada na proporção 70:30; AE: água acidificada e Etanol P.A. utilizados separadamente. No farelo de canola, os tratamentos EMA, ET e ETA aumentaram a concentração de ácido fítico. Os tratamentos AE e ETA foram mais eficientes na remoção de fenóis totais. O teor de taninos foi reduzido em todos os tratamentos, com destaque para ET, ETA e AE. Para o farelo de girassol, os teores de ácido fítico foram reduzidos com os tratamentos A e AE. O tratamento AE removeu a maior quantidade de fenóis totais e taninos totais. Para o farelo de soja, o tratamento A foi o único a reduzir o teor de ácido fítico. O tratamento AE foi mais eficiente na remoção de fenóis totais e taninos totais para esse farelo. O tratamento AE representa a melhor alternativa para extração desses antinutrientes para os farelos de canola, girassol e soja.
7
Arruti, Izaro, and Sandra Prieto. "Hezkuntza soziolinguistikoa. Euskal Herrian han eta hemen dauden material eta baliabideen bilketa, azterketa eta sailkapena." BAT SOZIOLINGUISTIKA ALDIZKARIA 122-123, no. 1 (September 2022): 11–38. http://dx.doi.org/10.55714/bat-122123.1.
Full textAbstract:
This study starts from two weak points that are usually identified in the sociolinguistic profile of young people in Euskal Herria: 1) the imbalance that exists between knowledge and use, and 2) the need to have an impact on prejudices. The experts defend that the reflection on sociolinguistics and linguistic ecology and the transmission of this scientific knowledge to students can have a positive influence. Furthermore, different levels of curricula in the Basque Autonomous Community, Navarre and Iparralde also establish the need to carry out this work. As a result, the main objectives of our research study are to compile, analyse and classify existing materials and resources in the Basque Country to work on sociolinguistics and linguistic ecology in compulsory secondary education and high school, to get to know the perceptions and opinions of the different stakeholders in the education community on the reality of addressing these issues, and to offer the education community the classification that has been drawn up. • Key words: compulsory secondary education, high school, sociolinguistics, linguistic ecology, material, resources
8
Murueta-Goyena, Ane, Harkaitz Bengoetxea, José Vicente Lafuente, and Naiara Ortuzar. "Ikasketaren eta oroimenaren oinarri estruktural eta molekularrak." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 34 (November 25, 2018): 171–84. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.19685.
Full textAbstract:
Azpimarratzekoa da garunak egunerokotasunean bizi izandako esperientziak gordetzeko eta, portaera gidatzeko, informazio hori gogorarazteko duen gaitasuna. Garuneko neurona-zirkuitu espezifikoek funtzio jakinetan parte hartzen dute, eta bekoki aurreko kortexa eta hipokanpoa bereziki garrantzitsuak dira ikasketa eta oroimen prozesuetan. Are gehiago, N-metil-D-aspartato (NMDA) hartzailea prozesu hauen substratu molekular gisa identifikatu da. Izan ere, NMDA hartzaileen azpiunitateen konposizioa eta neurogarapeneko erregulazioa plastikotasun sinaptikoarekin zuzenki erlazionatuta daude. Halaber, faktore neurotrofikoak ezinbestekoak dira plastikotasun sinaptikoan aldaketak eragiteko eta, ondorioz, kognizioaren hobekuntza bat lortzeko. Artikulu honetan, bekoki aurreko kortexaren eta hipokanpoaren anatomia, funtzioa eta eremu bien arteko elkarrekintzaren berrikuspena egiteaz gain, ikasketa eta oroimen prozesuetan duten parte-hartzea deskribatzen da. Azkenik, itu molekularren modulazioak duen efektua ere aztertzen da, NMDA hartzaileei eta faktore neurotrofikoei arreta berezia jarriz.
9
Gartziarena, Mikel. "Etorkizuneko irakasleak eta euskara: identitate eta ikuspegi linguistikoak aztergai." Fontes Linguae Vasconum, no. 137 (June 28, 2024): 111–35. http://dx.doi.org/10.35462/flv137.5.
Full textAbstract:
Izaera mistoa duen ikerketa honek etorkizuneko irakasleen usteak eta jarrerak aztertzen ditu Hezkuntza eta Kirol Fakultatean (UPV/EHU), zehazki, hizkuntzekiko ezagutza-, erabilgarritasun-, zailtasun-, garrantzi- eta identifikazio-mailak. Emaitzek azpimarratzen dute eleaniztun sentitzen direla, euskara eta gaztelania nagusi eta ingelesa bigarren mailako, gaitasun, identitate eta garrantzian. Ingelesa espazioa irabazten ari da, eta sarri euskara atzean gelditzen da pertzepzioetan, eta horrek ikaskuntzan eta erabileran eragina du. Oro har, euskara gehiago erabili eta identitatean sakonago errotzeko desira dute, baina ekidin ezineko zailtasun soziolinguistiko eta estrukturalak deitoratzen dituzte.
10
Lakarra Andrinua, Joseba. "Erro monosilabikoaren teoria eta aitzineuskararen berreraiketa: zenbait alderdi eta ondorio." Fontes Linguae Vasconum, no. 113 (December 31, 2011): 5–114. http://dx.doi.org/10.35462/flv113.1.
Full textAbstract:
Lakarra (1995) eta ondoko lanetan eman ditut frogak esateko euskararen berreraiketari dagokionez Mitxelenak ‘50eko hamarkadako lan bikainetan lortu eta oraindik estandar den aitzineuskararen eredua heda eta sakon litekeela eta hizkuntza egoera zaharrago baterantz eraman ahal dela erroaren azterketaren bitartez. Erro teoriak eta honen barnean erroaren forma kanonikoak eta horren bilakabideak edozein berreraiketa eta konparaketatan zein hizkuntzaren –bere sistemaren muineko hainbat ezaugarri larriren– eboluzioan duen betebehar garrantzitsuaren aldarrikapenean datza nire lan honetako eta enparatuetako gogoeten oinarria. Gainetik, aurreko berreraiketa-paradigman tiratu ez ziren hariek eta haiei kanpotik erantsiek soka lodia egiten dute, eta erroaren egitura eta bilakabidearen azterketak bide honetan barrena lehen baino urrutiago jotzea ahalmentzen eta zilegiztatzen digu. Hara lanaren laburpena: §1. AE-ren berreraiketa estandarraz; §2. Arrazoiak eta bideak berreraiketaeredua aldatzeko...
11
Ugarriza, Nagora, and Mikel Gurrutxaga. "Gentrifikazio prozesuen agerpenen azterketa." Lurralde: investigación y espacio, no. 43 (December 1, 2020): 219–36. http://dx.doi.org/10.52748/lurralde.2020.43.83.
Full textAbstract:
Gentrifikazioa hiri nagusien hirigune historiko batzuetan ematen den eraberritze eta elitizazio prozesua da, non etxebizitza eta bizi maila garestitzen diren eta bertako biztanleen ordezkapena gauzatzen den, maila ekonomiko baxukoak kanporatuz eta maila altukoak erakarriz. Gentrifikazioaren kontzeptua aztertzen da eta bere kausak eta ondorioak eztabaidatzen dira. Madril, Bartzelona eta Bilboko hiriguneetako auzo batzuetan azken urteetan eman diren gentrifikazio prozesuak eta beraien agerpen eta adierazle ezberdinak aztertzen dira.
12
Navascués Basterra, Mikel, and Iñaki Iurrebaso Biteri. "Diglosia eta endodiglosia arnasguneetan: Ondarroako nerabeen hizkuntza-gaitasuna eta erabilera-ohiturak: euskara eta gaztelania, batua eta tokiko euskara." Euskera ikerketa aldizkaria 2, no. 64 (May 30, 2020): 585–621. http://dx.doi.org/10.59866/eia.v2i64.62.
Full textAbstract:
kerketa honekin arnasgune bateko (Ondarroako) nerabeek duten hizkuntza-errealitatea deskribatu nahi dugu, euren errealitatea diglosiaren kontzeptuarekin zein neurritan azal daitekeen aztertzen saiatuz. Gure ahaleginean, hizkuntza-gaitasuna eta erabilera ohiturak aztertu ditugu, bai euskara eta gaztelaniaren artekoak eta baita euskara batua eta tokiko euskararen artekoak ere.
Metodologia kuantitatiboaren eremutik, inkesta autoaplikatu bat egin dugu, Ondarroako DBH 3ko ikasleen artean. Erabilera eta banaketa soziofuntzionala aztertzeko erabilera-eremu eta rol-harreman desberdinak ezarri ditugu, batzuk informalak eta beste batzuk formalak. Emaitzek adierazi dute nerabe gehienak euskaraz hobeto moldatzen direla, nahiz eta gaztelaniaz ere ondo moldatzen diren, irakurtzeko orduan batez ere. Erabilera-eremuen azter- ketari dagokionez, jokabide ezberdindu argia dute nerabeek erabilera-eremuen arabera: oso alde handiak daude euskara-gaztelaniaren erabileran eremuz eremu. Eremu gehienetan euskara nagusi bada ere, gaztelania nagusi da nerabeen kultura-kontsumoan. Hizkuntza bien konpartimentazio soziofuntzionala xehe aztertuta, oro har, badirudi diglosiaren eredu tradizionala lausotuz doala nerabe hauen jokabidean, ezin baitaiteke esan gazteen artean gaztelania goi-mailako erabilera formalean erabiltzen denik gehienbat, eta ezta nagusiki euskara behe-mailako eremu informaletan erabiltzen dutenik ere. Bestalde, tokiko euskararen eta euskara batuaren arteko harremanari dagokionez, nerabeak tokiko hizkeran aritzen direla eta euskara batuaren erabileraren ehunekorik altuenak eremu formaletan daudela ikusi dugu. Endodiglosia egoera baten hasiera izan liteke agian. Gainera, tokiko hizkeran eta euskara batuan duten gaitasunari begiratuta, nerabeen parte handi batek batuaz hitz egiteko zailtasunak adierazi ditu. Azkenik, eta zeharka bada ere, Ondarroako nerabeek tokiko euskararekiko duten balorazio altua agerian geratu da ikerketa honetan.
13
Alvarez Meaza, Izaskun, Enara Zarrabeitia Bilbao, Itziar Martinez de Alegria Mancisidor, and Itsaso Otaño Michelena. "Fabrikazio gehigarria medikuntza aplikazioetan: joera zientifiko eta teknologikoen zaintza." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 35 (May 2, 2019): 21–40. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.19855.
Full textAbstract:
Medikuntza aplikazioetara bideratutako fabrikazio gehigarriak (MABIFAG) osasun-industria erabat eraldatzeko gaitasuna dauka, eta horrek zientzia eta teknologia munduan hazkunde nabari bat egotera eraman du. Artikulu honen helburua da MABIFAGaren ikerketa egoera ebaluatzea eta zientzia eta teknologia patroiak identifikatzea. Web of Science (WoS) datu-basea eta PatSeer patente datu-basea erabiliz ikerketa esparruak garatu eta bistaratu dira, analizatuz argitalpen urteak, herrialde, aldizkari eta erakunde garrantzitsuenak, gehien aipatu diren artikuluak eta teknologia-jardueren bideak. Emaitza orokorrek azaltzen dute MABIFAG azkar eskuratzen ari dela arreta zientzia ekoizpenean. Ikerketa lanak nagusiki AEBn kontzentratzen dira, eta hangoak dira artikulu gehien argitaratzen dituzten aldizkariak eta gehien aipatu den artikulua ere. Bestalde, artikulu gehien dituzten erakundeak Txina, Singapur eta Hego Koreakoak dira. Patenteen analisiak erakusten du merkatu estrategia AEB, Txina eta Alemaniara bideratuta dagoela, eta onuradun garrantzitsuenak entzumen-osasuna eta hortzetako protesien sektoreetan aritzen direla. «3D print», «In-vitro», «rapid prototype», «scaffold», «tissue», «mesenchimal stem-cells» eta halako terminoek osatzen dute zientziaren panorama intelektuala.
14
Lakarra, Joseba. "Euskaltzaindiaren Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoaren aurkezpena (EHHE-200): Euskal ikerketa diakronikoak eta EHHEranzko bidea." Euskera ikerketa aldizkaria 2, no. 64 (May 30, 2020): 1103–64. http://dx.doi.org/10.59866/eia.v2i64.54.
Full textAbstract:
Euskararen Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE200)-ren argitalpena dela eta, haren helburu, oinarri eta ezaugarri nagusien azalpenarekin batean, euskal etimologia-ikerketen bilakabide eta egoera laburtu nahi izan dugu lan honetan, funtsean aurretiaz Bilbon (Euskaltzaindiaren Egoitza, 2019/07/03) eta Baionan (Euskal Ikasketen Fakultatea, 2019/10/08) egindako aurkezpenak bilduaz.Hara bere egitura: 1. Etimologia eta hiztegi historiko-etimologikoak. Etimologia zeri deritzo?; 2. Euskal etimologiaren historiaurrea; 3. Hizkuntzaren ustezko ahaidetasunen emaitzak (edo emaitza faltak); 4. Mitxelena paradigma: 4.1. Mitxelenaren oinarrizko sistema fonologikoa; 4.2. Mitxelenaren etimologia-jarduna; 5. Forma kanonikoa eta etimologia: 5.1. Zergatik eta nola aldatu Mitxelena paradigma?; 5.2. Erroaren Forma Kanonikoaz; 5.3. Lehen urratsak eta lehen emaitzak; 5.4. Forma Kanonikoa eta Etimologia Formala; 6. Metodoaren hedadurak: 6.1. Hasperena, etimologia eta berreraiketa; 6.2. Hitz-familiak eratuaz eta etimologia sendoagoak hedatuaz; 6.3. Gramatikalizazioa, lexikalizazioa eta etimologia; 6.4. Etimologia konparatua eta motibazioa; 6.5. Nola egin etimologia gehiago eta hobeak; 6.6. Kognatu sareak hedatuaz; 7. Emaitza eta ondorio zenbait; 8. Bibliografia.
15
Bilbao Hernandez, Kristina, Ane Berro, and Beatriz Fernandez Fernandez. "Bihurkari eta elkarkari iragangaitzak inpertsonal eta inkoatiboekiko konparazioan." Uztaro. Giza eta gizarte-zientzien aldizkaria, no. 129 (June 26, 2024): 43–68. http://dx.doi.org/10.26876/uztaro.129.2024.5067.
Full textAbstract:
Lan honetan egitura bihurkari eta elkarkari iragangaitzak aztertuko ditugu inpertsonal eta inkoatiboekiko konparazioan. Egitura horiek guztiek itxura bera dute kasuari, komunztadurari eta aditz laguntzailearen txandakatzeari dagokienez, baina ez dute jokabide sintaktiko bera. Lanean zehar, egitura inpertsonal eta inkoatiboak ezaugarritzeko literaturan baliatu diren irizpideak eramango ditugu bihurkari eta elkarkari iragangaitzen azterketara. Erakutsiko dugunez, bihurkari eta elkarkari iragangaitzek kanpo-argumentu bat dutela dirudi, inpertsonalek bezalaxe (eta inkoatiboek ez bezala). Alabaina, beste ezaugarri batzuetan, hala nola inpertsonalen ageriko argumentuaren pertsona-murriztapenean, bihurkari eta elkarkariek ez dute inpertsonalekin bat egiten eta inkoatiboen antzeko jokabidea erakusten dute. Azkenik, inpertsonal eta inkoatiboetan ez bezala, egitura bihurkari eta elkarkari iragangaitzetan ageriko argumentu bakarrak kanpo-argumentua dirudiela erakusten duten ebidentziak jasoko ditugu.
16
Erdozia Mauleon, José Luis. "Etxarrierako hitano-alokutiboa." Fontes Linguae Vasconum, no. 122 (December 27, 2016): 303–64. http://dx.doi.org/10.35462/flv122.2.
Full textAbstract:
Artikulu honetan Etxarri Aranazko euskaran erabiltzen den hikako moldearen nondik norakoak aztertzen dira. Lehen lehenik, hikako adizkiak eta alokutiboak deskribatu eta zein testuingurutan baliatzen dituzten etxarriarrek jaso da. Ondoren, sinkretismo zenbait kasu ere aipatu eta argitu dira. Eta hortik aurrera, tauletan bildurik eta horietako bakoitzaren azpian, esaldietan kokaturik, gaur egun erabiltzen diren moduan azaldu dira. Aipatu tauletan, hikako adizkiak eta alokutiboak agertzen dira, lehenik aditz laguntzailea dagokion era eta modu ezberdinetan banaturik, eta jarraian zenbait aditz trinko. Esaldi horiek, lehenik etxarrieran (hizki beltzez eta etzanez) eta ondoren, parentesi artean hizki normalez, batuan agertzen dira adizki bakoitzari dagokion forma estandarizatuarekin eta baita, kortxeteen artean eta tamaina txikiagoan, zutanoko erabilera neutrokoa ere. Azkenik, Joseba Sarrionandiaren testu bat etxarriera alokutibora moldatuta dator.
17
Fernández Rodríguez, Vanesa, Maria Teresa Vizcarra Morales, and Amaia Alvarez-Uria. "Bertso-eskolak: alderdi sozio-emozionalaren garrantzia ahalduntze prozesuan." Revista de lenguas y literaturas catalana, gallega y vasca 26 (November 10, 2021): 217–38. http://dx.doi.org/10.5944/rllcgv.vol.26.2021.32137.
Full textAbstract:
Hasierako bertsolaritzaren irakaskuntza teknikaren jabekuntzan zentratzen zen eta tradizionalki bertsolaritza gizonen jarduera izan da (Larrañaga 2013: 41). Mende aldaketarekin batera ordea, gizartean aldaketak egon dira, eta aldaketa horiek bertsolaritzaren sisteman eta ikaskuntzan isla eta eragina izan dituzte. Lan honetan egungo emakume bertsolari eta irakasleek bertso-eskoletan eta hezkuntza arautuan zer-nolako metodologia erabiltzen duten eta alderdi sozio-emozionala eta ahalduntze prozesua zelan kudeatzen dituzten ezagutu nahi izan dugu, euren diskurtso eta praktikei arreta jarriz. Horretarako 10 elkarrizketa sakon eta 16 behaketa egin dira. Emaitzen artean ikus daiteke adimen emozionalaren lanketa egiten dela, bai pertsonala bai taldekoa; genero perspektiba esparru formal eta ez formaletan txertatu dela, eta irakasleak ikasle guztiak ahalduntzen saiatzen direla, ikasleak bide horretan agente aktibo bihurtze aldera.
18
Goikuria, Uribarri, and Erlantz Lizundia. "Zelulosa-nanokristaletan oinarritutako material nanokonposatuak." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 35 (May 2, 2019): 119–42. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.19675.
Full textAbstract:
Gaur egungo plastiko erabilienak oraindik petroliotik deribatutako polimero eta lehengaietan oinarrituta daude, horrek ingurumenean duen eragina eta guzti, material horiek biodegradagarriak ez direlako, besteak beste. Egoera honetan, erakunde eta industria sektore askotan, gero eta erregulazio eta estandar gehiago ezartzen ari dira, produktu jasankorragoak eta ingurumenarekiko aproposagoak garatzea bultzatzeko helburuan. Honen eraginez, polimero biodegradagarrien inguruan interes handia piztu da, eta material horien aukerak sakonki ikertzen ari dira. Polimero biodegradagarri mota desberdinak daude eta horrez gain, polimero berriak aurkitzeko eta garatzeko asmoarekin, oinarrizko materialen inguruan aukera desberdinak aztertzen ari dira. Ikerketa zabal honi esker, material polimeriko biodegradagarrien arloan propietate berri eta interesgarriak agertzen ari dira eta honekin lotuta aplikazioa askotarako aukerak. Material biodegradagarrien artean, zelulosatik deribatutakoak nabarmendu daitezke; zelulosak jatorri naturala du, material oparoenetariko bat da eta ezaugarri apartak azaltzen ditu. Zelulosa eta horren propietate bereziak aspaldi ezagunak diren arren, gaur egun ikerkuntza-arlo emankor bat zabaldu da zelulosatik sintetizatutako eskala nanometrikoko materialen inguruan, material horiek agertzen dituzten propietate ikusgarrien eta funtzionalizazio-aukeren ondorioz. nanozelulosa mota desberdinak lor daitezke, zelulosa-nanozuntzak (ZNZak), zelulosa-nanokristal (ZNKak) eta nanozelulosa bakterianoa (NZBa). Nanozelulosa mota bakoitzak xehetasun partikularrak ditu, propietate bereziak eta berezitasun hauen ondorioz aplikazio arlo ugari agertzen ari dira, etorkizun nabarmena eskainiz. Bestalde, aplikazioaren arabera ez ezik materialak oinarrizko egituraren distribuzioaren arabera sailkatzen baditugu, nanozelulosan oinarritutako materialak hidrogel, aerogel edo film bezala aurkitu dezakegu. Zehazki, nanozelulosan oinarritutako aerogelak emaitza ikusgarriak ematen ari dira, horien pisu arin eta dentsitate baxu, porositate altu eta propietate mekaniko paregabeen ondorioz besteak beste. Propietate horri zelulosaren biobateragarritasuna, toxikotasunik eza eta biodegradagarritasuna gehitzen badizkiogu, material interesgarriak lor daitezke, funtzionalizazio- eta kustomizazio-aukera zabalak dituztenak. Pertsonalizazio-aukeren eta ezaugarri aparten ondorioz, nanozelulosa eta nanozelulosan oinarritutako materialak zenbait sektoretan hasi dira erabiltzen; besteak beste ingurumenean, energian, biomedikuntzan, enbalatze eta elikadura industrietan edo garraioan.
19
Camino, Iñaki. "Hizkuntza-ospearen eta eragin lektalaren zirurikak Ipar Euskal Herriko jende, mintzo eta idazkietan / Language-prestige and lectal influence in the people, speech and writings of the Northern Basque Country." Anuario del Seminario de Filología Vasca "Julio de Urquijo" 52, no. 1/2 (January 8, 2019): 93. http://dx.doi.org/10.1387/asju.20194.
Full textAbstract:
Euskal jendeen etengabeko giza-harremanaren bitartez, luzaz kurritu dute hizkuntza-eraginek eta aldaerek Lapurdi eta Baxenabarreko euskal mintzoen artean, jendeen bitartez ahozkoan eta testu eta liburuen bidez idatzizkoan. Hizkuntza-berrikuntzei so eginik eta ikuspegi filologiko-dialektologikoan bermaturik, eragin horren berri dakart eta ezaugarri horietarik batzuk aurkezten ditut, nabarmenak eta paradigmatikoak diruditen ale batzuk. Lapurdiko idatzizko aldaera batzuen agerraldiei ikusaldi bat egin diet eta prestigioaren aferaz herriaren ahotik era naturalenean bildu emaitza batzuk dakartzat. Lapurdiko euskara bezala Baxenabarreko euskara, hiztun arruntek bi izen horiek ente errealtzat jotzen badituzte ere, aktualismoak iragana lausotu ez diezagun eta hipotesiak libre jaio daitezen, ikertzaileak nomenklatura horren arriskua saihestera jo behar du baitezpada, administrazioa eta hizkuntza ez baitoaz batera. Ikertzailearen eginkizuna hizkuntza-ezaugarrien espazioa eta erabilera-garaia zehazterakoan funski eraunstea da, izan ere, idazkietan ageri diren hizkuntza-tasun batzuk noiztik noiz arte eta zein eskualdetan —zehazki nondik noraino— erabiltzen ziren xuxen ez jakiteak hutsune eta ilunguneak eragin ditzake hipotesietan, ezagutzaren eta azterketa egokiaren kaltegarri.
20
Huizi, Pello. "Emozio positiboak: alde argiak eta alde ilunak." Gogoa 18 (November 29, 2018): 131–54. http://dx.doi.org/10.1387/gogoa.20362.
Full textAbstract:
Emozio positiboen alde argi eta alde ilunak aztertzea da lan honen helburua. Hori dela eta, aurrena emozio positiboen eta emozio negatiboen arteko ezberdintasunak aurkezten ditut, baita emozio positiboei buruzko ikerketari eskaini izan zaion lekua ere psikologiaren historian. Emozio positiboen eta negatiboen arteko aldeak direla eta, “balentzia” kontzeptuaren garrantziaz eta esanahiaz hitz egiten dut. Emozio positiboen alde argiei dagokienez, ikertzaileek arreta handiz aztertutako hiru arlo hartzen ditut kontuan: emozio positiboen eta osasunaren (eta longebitatearen) arteko lotura, emozio positiboaren eta kognizioaren artekoa eta emozio positiboaren eta pertsona arteko harremanen arteko lotura. Emozio positiboen alde ilunei dagokienez, ikertzaileek aurkitu dituzten emozio positibo batzuen, gehien aztertu direnen, ondorio negatiboen berri ematen dut. Gruber eta Purcellek (2015), emozio positiboek izan ditzaketen emaitza txar motak laburbildu nahian, proposatzen dituzten sei sail edo multzo nagusien aurkezpen laburra eginez bukatzen dut artikulua.
21
Rodriguez-Miñambres, Paloma. "Idazlan klasikoak eta eskola." Tantak 31, no. 1 (November 2, 2019): 9–25. http://dx.doi.org/10.1387/tantak.20115.
Full textAbstract:
Artikulu honetan, haur eta gazte literaturako lan klasiko eta tradizionalei buruz haus- nartzen da, haien definizioaz eta osagai bereizgarriez, bai eta haien jatorriari buruz ere, dela unibertsal- tzat hartzen diren lanen kasuan, dela euskal literatur tradiziokoak ere. Orobat, lan klasiko horien molda- keten eta berridazketen auzia aztertzen da, batez ere moldaketa horietako batzuek, zenbaitetan helburu didaktikoz eginak, berekin dakartzaten galeren eta irabazien ildotik. Lan klasiko eta tradizional horiek egungo eskola-testuinguruan irakasten jarraitzearen beharra eta onurak azpimarratzen dituzte egileek, oinarri hartuta, alde batetik, lan horiek literatur erreferente komunak ematen dituztela, eta erreferente horiek belaunez belaun transmititzea ezinbestekoa dela komunitate baten biziraupenerako; bestetik, lan horiek tresna eta helduleku funtsezkoak ematen dizkietela haurrei, nork bere bizi-ibilbidean eta giza kondizioaren ulermenean aurrera egin ahal izateko.GAKO-HITZAK: haur eta gazte literatura, klasikoak, tradizioa, eskola, oinarrizko hezkuntza
22
Huizi, Pello. "Emozio positiboak: alde argiak eta alde ilunak." Gogoa 24 (June 12, 2024): 201–24. http://dx.doi.org/10.1387/gogoa.26088.
Full textAbstract:
Emozio positiboen alde argi eta alde ilunak aztertzea da lan honen helburua. Hori dela eta, aurrena emozio positiboen eta emozio negatiboen arteko ezberdintasunak aurkezten ditut, baita emozio positiboei buruzko ikerketari eskaini izan zaion lekua ere psikologiaren historian. Emozio positiboen eta negatiboen arteko aldeak direla eta, “balentzia” kontzeptuaren garrantziaz eta esanahiaz hitz egiten dut. Emozio positiboen alde argiei dagokienez, ikertzaileek arreta handiz aztertutako hiru arlo hartzen ditut kontuan: emozio positiboen eta osasunaren (eta longebitatearen) arteko lotura, emozio positiboaren eta kognizioaren artekoa eta emozio positiboaren eta pertsona arteko harremanen arteko lotura. Emozio positiboen alde ilunei dagokienez, ikertzaileek aurkitu dituzten emozio positibo batzuen, gehien aztertu direnen, ondorio negatiboen berri ematen dut. Gruber eta Purcellek (2015), emozio positiboek izan ditzaketen emaitza txar motak laburbildu nahian, proposatzen dituzten sei sail edo multzo nagusien aurkezpen laburra eginez bukatzen dut artikulua.
23
Gartziarena, Mikel, and Jon Altuna. "Hegoaldeko Haur eta Lehen Hezkuntza graduetako ikasleen eleaniztasun-usteak." Tantak 33, no. 1 (February 12, 2021): 165–81. http://dx.doi.org/10.1387/tantak.22244.
Full textAbstract:
Eleaniztasuna kontu arrunta izan da Europan zehar, eta Euskal Herrian ere ez da sal-buespen. Euskal Autonomia Erkidegoan hirueletasuna da jomuga: euskara, espainola eta ingelesa; eta Nafarroako Foru Komunitatean, egoera soziolinguistikoa eta zonifikazioaren mugak tarteko, ere bai. Euskal hezkuntzak euskararen ezagutza, transmisioa eta erabilera hedatzen ditu D ereduaren bitartez, eta globalizazio eta eleaniztasunaren aroan berebiziko erronka aurkezten zaio, euskara ardatz duen es-kola eleanitza sortu, bere egin eta proposatzerakoan. Honako azterlan honetan, EAE eta Nafarroako Foru Komunitateko Haur eta Lehen Hezkuntza graduetako ikasleen (etorkizuneko irakasleen) eleaniz-tasun-usteak ikertzen dira. Ikuspegi kuantitatiboa oinarri, 11 itemeko online-galdetegia diseinatu da, eta 564 gradu-ikasleren usteak jaso dira eleaniztasunaren bueltan. Hala, eskuarteko ikerketak helburu du etorkizunean irakasle izango direnen usteak deskribatzea, euskara erdigune izaki, eta uste horien erroa ikuspegi eleanitzetik ala elebakarretik gertuago ote diren aztertzeko. Etorkizuneko irakasleen us-teetan sakontzeak haien jarrerak, irakas-jarduerak eta balioak hobeto ulertzea Dakar.
24
Guede, Iranzu, Ainhoa Alonso-Olazabal, Maria Cruz Zuluaga, and Luis Angel Ortega. "Isotopo egonkorrak elikadura eta mugikortasun ikerketetan: Erdi Aroko zenbait aztarnategiren kasuak." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 36 (January 10, 2020): 255–74. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.20841.
Full textAbstract:
Gizakien hezur eta hortzetan neurtutako isotopo-erlazioak (87Sr/86Sr, δ13C, δ15N eta δ18O)antzinako gizakien elikadura eta mugikortasun-ereduak berreraikitzeko erabiltzen dira. Gizakien elikaduraren berri izateko, gizaki eta faunaren hezurretik lortutako kolagenoan karbono eta nitrogeno isotopoen analisiak egiten dira. Gainera, gizaki eta animalien mugikortasunari buruzko informazioa lortzeko, hezur eta hortzetan neurtutako estrontzio eta oxigenoen isotopo-erlazioak erabiltzen dira. Isotopo hauek duten aplikazioa ikusteko Erdi Aroko hiru aztarnategiren emaitzak deskribatuko dira, Momoitioko San Juan (Bizkaia), Tauste (Zaragoza) eta Las Gobasekoak (Trebiñuko Konderria), hain zuzen ere.
25
Apalategi, Jokin. "Zuzenaren aldeko desobedientziaz." Gogoa 18 (November 29, 2018): 17–31. http://dx.doi.org/10.1387/gogoa.20357.
Full textAbstract:
Herritar sanoa obeditzen eta agintzen ikasia izan behar da eta bietarako onarpena eta ahala landu behar ditu. Herritarraren gaitasunik propioena baita gizaki libreen gobernamenduan gurutzatzen diren bi alor horiek ezagutuz bereganatzea. Politikan gobernatzaileak eta gobernatuak daude, noski, baina binomio hori ez da ulertu behar ekonomian aktiboaren eta pasiboaren artean dagoen lehia bezala. Demokrazian, gobernatzailea eta gobernatua ez baitira dominatzailea eta dominatua. Ez gaude harreman ekonomikoen alorrean, eta ondorioz, ez da nagusi eta esklaboaren arteko truke baten gisakoa. Alor ekonomikoan binomioaren barnean desberdintasuna, hierarkia eta unilateralitatea nabarmentzen direnean, aldiz, harreman politikoen alorrean agintea duenak berdina duen norbaitengan daukan eragina baloratzen dugu, eta, berdintasuna erreferentziatzat harturik, bera bezala gizaki libre direnei zuzentzen ari dela erakusten dugu. Lantxo honetan desobedientzia obedientziari oposatuz baikorki aipatzean, itxurakeriaren eta bizi dugun mundu irrazionalaren aitzinean sortzen den zuzenaren aldeko erantzun-jarreratzat hartzen dugu. Orduan, obedientziaren estilistika ezagutzetik igaroaz desobedientziaren estilistikara helduko gara. Horretarako, ezinbestekoa da menpekotasuna, onarpena, korformismoa, eta abar berdefinitzea; baita erresistentziarako eskubidea, kontzientziazko eragozpena, oldartzea, eta abar berplazaratzea ere. Demokrazia, praktika edo jardunbide egokiz karakterizaturik ageri den forma erakundetiar bat ezezik, askatasunen, pluralitatezko onarpenen eta une bakoitzean gehiengoz hartzen diren erabakien defentsan inspiraturik gertatzen den jarduna baita. Baina ahantzi gabe, aldi berean, demokraziak herritar bakoitzaren bihotzean sortzen den tentsio etikoa ere adierazten duela; hots, politika berrargitzeko eta ekimen publikoa etengabe berdefinitzeko justizia unibertsalaren printzipioetatik eta banako politikoaren barrenenetik janaritutako eskakizunen emaitza dela.
26
Salaberri Zaratiegi, Patxi. "Euskal toponimiaz mintzo (Nafarroakoaz bereziki)." Fontes Linguae Vasconum, no. 74 (April 30, 1997): 7–39. http://dx.doi.org/10.35462/flv74.1.
Full textAbstract:
Lan honen lehen ataletan -(g, k)untz(a, e) atzizkiak toponimian duen presentzia aztertzen du egileak, eta hizkera arrunteko atzizki homonimoarekin lotzen. Gero, -(g, k)un(e) eta -(g, k)untz(a, e)-ren arteko txandaketatik, bi hauen eta -(t)oki, -(t)egi eta besteren tankerako toki atzizkien arteko aldizkatzetik, eta zenbait aurkientzaren deskribaketatik, -tz(a, e) atzizkiak batzuetan bederen tokia adierazi eta adierazten duela erraten da, eta bide honetatik hainbat toponimo txiki eta handiren etimologia egokiro azal daitekeela, toki adiera ugaritasuna baino egokiagoa baita askotan toki izenen azalpenerako, biak hertsiki loturik egon ohi badira ere.
Gero, -tz(a, e) atzizki toponimikoa hitz eratorpeneko -tza-rekin eta aditzetako -tze-rekin (bai eta -eta, -keta-rekin ere) lotzen saiatzen da egilea, lotura honek arazoak dituen arren. Orobat, -tz(a, e)-k -(a)tz(a, e), -itz(a, e) aldaerak badituen ikertzen da, eta egoitza-ren modukoak egoiten, egotten-en modukoekin erlazionatzen. Bosgarren atalean -tz(a, e) lekuzkotzat hartuz azal daitezkeen Nafarroako eta bestetako toponimo batzuk aztertzen dira, eta Orio modukoetan -o gradu hurbileko mugatzailea izan daitekeelako hipotesia aurreratzen, honek -tz(a, e) tokizkoaren gehiketaz Nafarroan oso ugariak diren -otz-dun toponimoei -batzuei behinik behin- sorrera eman ahal izan dielarik. Bukatzeko, -otz-dun toponimoak azaltzeko erabili ohi den hipotesi antroponimikoak eta proposatzen den toponimikoak duten eite eta antza nabarmentzen da, eta kasuz kasuko azterketaren beharra azpimarratzen.
27
Barberena, Eneko. "Sare sozial birtualak: kalean bezala sarean! ("Gazteen aisialdia eta euskara" Jagon jardunaldia)." Euskera ikerketa aldizkaria 2, no. 55 (October 30, 2011): 711–36. http://dx.doi.org/10.59866/eia.v2i55.213.
Full textAbstract:
Hitz gakoak eginez laburbildu daiteke gaur egungo IKT-en erabilera eta sare sozial bir-tualen egungo egoera. Multifuntzionalitatea: Gaur egungo gailu elektronikoek aukera asko ematen dituzte. Jada ez da soilik telefonoa. Jada ez da soilik telebista. Are gehiago dira, plataforma birtualak dira non hainbat zerbitzu biltzen diren eta hainbat helburu ase: entretenimendua, komunikazioa, informazioa jasotzea... Hartu-emana: Gaur egungo sarea 2.0 da gehien-gehienean. Hartu eta eman. Erakutsi eta ikasi. Zuzendu eta hobetu. Hori da internetek erabiltzaileoi eskaintzen digun gauzarik ederrenetakoa, beste hiritarrekin (mundu osoko hiritarrekin) hartu-emanerako aukera. Sormena: Sare sozial birtualak eta internet sormena kitzikatzeko tresna paregabeak dira. Sagu kolpe batean, eskura ditugu beste sortzaile eta ekintzaile batzuen lan eta iradokizunak. Eta ez baldin badago... guk geuk sor dezakegu! Hortaz badakigu zerbait euskaldunok (hutsetik gauzak sortzeaz) eta horregatik ondo joan dakiguke sarearen anabasan.– Aukera: teknologia berrien trena pasatzen utziko dugu euskaldunok ez gaudelako prestaturik? Zenbaten behin pasatzen da horrelako tren bat?– Arrakasta: Gaztetxoengan izugarrizko arrakasta dute sare sozial birtualek, datuak hor daude. Eta saltsa non, euskalakaria han.– Osagarritasuna: Ekin eta Jarrai, Egin eta Eragin. Euskaltzaindiaren eta AED elkartearen hastapenetako leloak. Ez al da osagarria kalean egiten duguna eta sarean egiten duguna?
28
Etxezarreta Etxarri, Aitziber. "Etxebizitzarako eskubidea." Gizarte Ekonomiaren Euskal Aldizkaria - Revista Vasca de Economía Social, no. 15 (February 1, 2019): 241–57. http://dx.doi.org/10.1387/reves.20523.
Full textAbstract:
Etxebizitza, ondasun berezia eta konplexua da inondik ere. Ondasun ekonomikoa izateaz gain, (kontsumo eta inbertsio ondasuna, alegia) edo-zein gizabanakorentzat oinarri-oinarrizko beharrizana da, edozein gizaba-nako eta familiaren bizitza garatzeko ezinbesteko baldintza. Etxebizitza, gainera, oinarrizko eskubidea ere bada nonnahi, giza-eskubidea eta esku-bide soziala da aldi berean han hemengo arautegi eta legedietan.Bestalde, etxebizitza, puzzle zabalago eta konplexuago bateko pieza da, gure herri eta hiriak osatzen dituen osagai nagusietakoa izaki. Ez dago etxebizitzarik hiririk gabe, ezta hiririk etxebizitzarik gabe (Muxi, Z, 2012: 151). Hain zuzen ere, gure inguruko etxebizitza sarea, hainbat faktorerekin hertsiki lotua dago: gure eredu ekonomikoaren bilakaera, lurralde antola-menduarena eta botere publikoek aurrera eramandako politikena, besteak beste.Horren guztiaren ondorioz, etxebizitza eskubidea, beste eskubide so-zial asko bete daitezen aurrebaldintza gisa ulertu beharra dago (osasuna, hezkuntza, eta abar). Eta era berezian hiriarekiko eskubidea, munduko biz-tanleriaren portzentaje hazkor bat hirietan bizi baita. Hirien antolamendua eta espazioa ez dira neutroak, eta ingurugiro ardatzetik, zein klabe soziale-tik eta generotik ondo aztertu beharreko arloak dira.
29
Kobeaga Urriolabeitia, Gorka, and María Merino Maestre. "Orientazio problema eta algoritmo genetikoak." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzi eta Teknologi Aldizkaria, no. 28 (December 9, 2015): 183–209. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.14540.
Full textAbstract:
Artikulu hau UPV/EHUkoModelizazio eta Ikerkuntza Matematikoa, Estatistika eta Konputazioaizeneko masterrean Gorka Kobeagak defendatutako master amaierako lanean oinarrituta dago. Orientazio Problemaren (OP) aurkezpena eta ebazpen ebolutiboaren analisia du helburu. Saltzaile Ibiltariaren problema ezagunaren aldaera berezi bat da OP. Optimizazio Konbinatorioko problema honen aplikazioak eta modelizazioak aurkezten dira. OPren konputaziozko konplexutasuna dela eta, Concorde TSP solver erabiltzen duen algoritmo genetiko bat diseinatu eta inplementatu da. Gainera, herri kopuruarekiko eta distantzia mugarekiko portaera eta prozedura genetikoen parametroekiko konbergentzia aztertu da. Euskal Autonomia Erkidegoko eta literatura zientifikoko datu-baseak erabili dira.
30
Zabala Alberdi, Josune. "Kortesiaren azterketa euskarazko bi debatetan." Euskera ikerketa aldizkaria 2, no. 54 (July 30, 2010): 811–42. http://dx.doi.org/10.59866/eia.v2i54.249.
Full textAbstract:
Pertsonarteko elkarrekintzetan ahozko hizkuntzaren jokabidea zein den jakin nahiaz gauzatu da ondorengo lana. Ahozko diskurtsoen analisian baitaratua, hizkuntzaren ikuspegi psikosozialean oinarritua, eta euskarazko debate publikoen azterketei jarraitua (gazteena eta helduena). Pragmatikaren eremuan, hizketa-egintzen teoriarekin abiatu da Kortesiaren Teoriaren aurkezpena (Brown eta Levinson, 1978, 1987; Kerbrat-Orecchioni 1992, 1996,2005), eta interakzionismo sozio-diskurtsiboarekin (Bronckart, 1996) garatu da gazte eta helduek telebista edo irratiz egindako bi debate aztertzeko tresna. Horretan, teoria landu eta corpus-azterketaren emaitzak plazaratu dira, eta ondorio nabarmen batera iritsi gara:euskaraz kortesia estrategien balio eta funtzioak ezberdinak direla gazte eta helduen artean.
31
Mentxakatorre Odriozola, Jon. "Euskaraz arduratzen direnen hizkuntzaren inguruko usteak." Euskera ikerketa aldizkaria, no. 66 (June 19, 2023): 141–63. http://dx.doi.org/10.59866/eia.vi66.18.
Full textAbstract:
Hizkuntza komunikazio tresna soiltzat eta identitatea eratzeko elementu sinpletzat daukaten alde bien artetik abiatuta, 2019ko otsaila-maiatza bitartean galdetegi bidez euskara ogibide eta helburu dutenen 143 adituren erantzunak jaso ziren, hizkuntzaren helburua, erabilera, jatorria eta balio kognitibo-filosofikoaz galdetuz. Ikuspegi soziolinguistikotik eta etnografikotik emaitzek erakusten dute hizkuntzaren estetikaz, sorreraz, balio sakonez eta ezagutzaz galdetzean iritziak asko aldatzen direla, eta adostasun handia dagoela hizkuntza komunikazio tresnatzat edo identitate ikurtzat hartzean. Artikuluaren xedea da euskaraz eta euskararentzat dihardutenen 143 profesional horien (73 hizkuntza aholkulari tartean) erantzunak azaltzea eta hizkuntza homogeneizazioaren eta aniztasunaren eremuan testuinguratzea.
32
Ondarra, Francisco. "Goñerrin aurkitutako lau euskal testu (XVIII. m.)." Fontes Linguae Vasconum, no. 55 (July 31, 1990): 73–121. http://dx.doi.org/10.35462/flv55.9.
Full textAbstract:
Lau euskal testu ezezagun argitaratzen ditugu hemen. Denak idazle batek eginak dira XVIII mendeko erdi aldeko urteetan. Mende horretan eta hurrengoan idatziak eta erabiliak izan ziren eta bilduma bat osatzen duten beste testu askorekin batean aurkitzen dira testuok. Bilduma hori Goñerriko Munarritz herrian egon zen gordea eta bertan 10. saila betetzen dute lau testu hauek. Nor, noiz eta nongoak ukitzen ditugu eta zein euskalkitan egon daitezkeen ere. Grafia eta fonetika, morfología eta sintasian ageri diren zenbait gertakariren bitartez ahalegintzen gara arazo horiek argitzen. Hiztegi osoa ipintzen dugu eta adizki guztiak.
33
Fernández Soldevilla, Gaizka. "A lomos de un tigre. ETA, la izquierda abertzale y el proceso de democratización." Historia del Presente, no. 19 (June 25, 2012): 23–38. http://dx.doi.org/10.5944/hdp.19.2012.40777.
Full textAbstract:
En 1974 ETA se dividió en dos organizaciones rivales. ETAm pretendió inhibirse de la política y centrarse en el terrorismo. ETApm optó por formar un nuevo partido político, EIA. Las elecciones de 1977 fueron un reto para el nacionalismo vasco radical, que adoptó estrategias divergentes. ANV, ESB, ESEI y EIA decidieron participar, este último en el seno de la candidatura Euskadiko Ezkerra; ETAm, EHAS y LAIA apostaron por el boicot. EE obtuvo dos parlamentarios y apostó por la vía institucional. La alta participación obligó a ETAm a cambiar de planes. Se quedó con la mayor parte de la herencia de ETA y, cuando HASI, LAIA, ANV y ESB formaron Herri Batasuna, ETAm la tomó bajo su control.
34
Codabaccus, Mohamed B., Andrew R. Bridle, Peter D. Nichols, and Chris G. Carter. "Effect of feeding Atlantic salmon (Salmo salar L.) a diet enriched with stearidonic acid from parr to smolt on growth and n-3 long-chain PUFA biosynthesis." British Journal of Nutrition 105, no. 12 (February 8, 2011): 1772–82. http://dx.doi.org/10.1017/s0007114510005714.
Full textAbstract:
Vegetable oils (VO) have become the predominant substitute for fish oil (FO) in aquafeeds; however, the resultant lower content of n-3 long-chain ( ≥ C20) PUFA (n-3 LC-PUFA) in fish has put their use under scrutiny. The need to investigate new oil sources exists. The present study tested the hypothesis that in Atlantic salmon (Salmo salar L.), a high intake of stearidonic acid (SDA) from Echium oil (EO) would result in increased n-3 LC-PUFA biosynthesis due to a lower requirement for Δ6 desaturase. Comparisons were made with fish fed on diets containing rapeseed oil (RO) and FO in freshwater for 112 d followed by 96 d in seawater. EO fish had higher whole-carcass SDA and eicosatetraenoic acid (ETA) in freshwater and prolonged feeding on the EO diet in seawater resulted in higher SDA, ETA, EPA and docosapentaenoic acid (DPA) compared with RO fish. Fatty acid mass balance of freshwater fish indicated higher biosynthesis of ETA and EPA in EO fish compared with fish fed on the other diets and a twofold increase in n-3 LC-PUFA synthesis compared with RO fish. In seawater, n-3 biosynthetic activity was low, with higher biosynthesis of ETA in EO fish and appearance of all desaturated and elongated products along the n-3 pathway. SDA-enriched VO are more suitable substitutes than conventional VO from a human consumer perspective due to the resulting higher SDA content, higher total n-3 and improved n-3:n-6 ratio obtained in fish, although both VO were not as effective as FO in maintaining EPA and DHA content in Atlantic salmon.
35
Lopez-Mugartza Iriarte, Juan Karlos. "Erronkari eta Ansoko toponimiaz zenbait ohar." Fontes Linguae Vasconum, no. 105 (August 31, 2007): 45–61. http://dx.doi.org/10.35462/flv105.2.
Full textAbstract:
Erronkaribarko eta Anso Ibarreko toponimiaren azterketak erakusten duenez Nafarroako ekialdeko muga herri eta kultura anitzen bilgunea izan dela. Herri hauen behar komunikatiboak antzekoak ziren, baina hainbat hizkuntza diferente erabili behar zituzten haiek asetzeko; alde batetik, latinetiko bi hizkuntza (gaskoiera eta nafar-aragoiera) eta beste alde batetik erromatarren aurreko hizkuntza zahar baten bi euskalki (erronkariera eta zuberera).
Euskara oraindik bizirik dago Ansoko toponimian (aztertu diren leku izenen %23 euskaratikoak edo euskarak eragindakoak dira), eta, ordainez, nafar-aragoiera bizirik dago Erronkaribarko toponimian. Lur hauetako toponimiaren azterketatik ondorioztatzen denez, Anso ibarrean Behe Erdi Aroan erabiltzen zen euskarak inguruko euskaren ezaugarri semantiko eta morfologiko berberak ez, baina oso antzekoak izanen zituela. Orobat, erronkarierarekin antzekotasun fonetikoak izanen zituen azentuari eta tinbreari zegokienez.
Hala eta guztiz ere, ikusteke dago ea erronkariera horren urrunkor egin duten ezaugarri bereizleak Anson bertan ere gertatzen ote ziren. Ez dirudi hala denik, ordea. Alde batetik, agiriren bidez erlazio hori baieztatzeko modurik ez dago eta, bestetik, erronkarieraren garapen bokalikoak, sabaikaritze bereziak, asimilazioak, oso bizkortasun handikoak dira. Asimilazioa, zubererarengan baitan ere, ez da ezta heltzen ere erronkarierarengan heltzen den lekuetara, bizitasun handikoa baita. Nekez onar daiteke, garapen horiek guztiak gertatzen zirela, hiltzear zegoen XVI. mendeko Ansoko euskaraz. Dena den, toponimoek ematen diguten informazioa kontuan harturik, argi eta garbi nabaritzen da Erronkariko eta Ansoko toponimoak, hango euskarak, itur bakar batetik, enbor beretik atera zirela. Izan ere, morfologiak eta atzizkien eta oinarri lexikoen azterketak erakusten digunez, batzuen eta besteen jokabideak oso antzekoak ziren. Honek esan nahi dezake frankoen menperakun - tzaren eta Nafarroako eta Aragoiko erreinuan sorreraren eta indartzearen urte - ak gertatu arte, bi ibar hauen erlazio oso estua izan zela eta, orduan bai, an - tzeko euskara erabiltzen zutela.
36
Arruti, Iñaki. "Zer egin dezaket nire udalean nerabeek aisian eta lagunartean euskara gehiago erabiltzeko ("Gazteen aisialdia eta euskara" Jagon jardunalia)." Euskera ikerketa aldizkaria 2, no. 55 (October 30, 2011): 649–99. http://dx.doi.org/10.59866/eia.v2i55.210.
Full textAbstract:
Zein jarduera-esparruk osatzen dute nerabeen errealitatea? Eta zein da bakoitzaren garrantzia erlatiboa? Eta erantzun bera ote dute bi galdera horiek Bilboko eta Garesko nerabeen kasuan? Eta gauza bera izango ote dira Bilboko nerabe guztien eta Gareseko nerabe guztien kasuan? Eta...? Eta udal batean kokatzeko ariketa egiten baldin badugu, zeintzuk dira gizarte-jarduera horietatik udalerrian hezurmamitzen direnak? Eta udalerrian hezurmamitu arren, udalak eragingarri, eragiteko modukoak alegia, izan daitezkeenak? Bete-beteko erantzunik duenik ez dut ezagutzen eta nik ez dut behintzat. Hala ere, lanerako baliagarriak izan zaizkigun, interpretazio-tresna batzuetara iritsi izan gara. Udaltop-en II. edizioan ere (www.udaltop.com) landu, landu zen gaia. Galdera bera, baina, horrelakoetan gertatu ohi den tankerara, erantzun borobil eta erabatekorik ez zen osatu. Hala ere, erantzun batzuk topatu ziren landutako ponen tzietan eta bertaratutakoek lan-taldeetan egindako lanean.
37
Liu, Xin, QingWen Wang, and Yang Zhang. "Consistency of Quaternion Matrix Equations $AX^{\star}-XB=C$ and $X-AX^\star B=C$." Electronic Journal of Linear Algebra 35 (February 1, 2019): 394–407. http://dx.doi.org/10.13001/1081-3810.3950.
Full textAbstract:
For a given ordered units triple $\{q_1, q_2, q_3\}$, the solutions to the quaternion matrix equations $AX^{\star}-XB=C$ and $X-AX^{\star}B=C$, $X^{\star} \in \{ X , X^{\eta} , X^* , X^{\eta*}\}$, where $X^*$ is the conjugate transpose of $X$, $X^{\eta}=-\eta X \eta$ and $X^{\eta*}=-\eta X^* \eta$, $\eta \in \{q_1, q_2, q_3\}$, are discussed. Some new real representations of quaternion matrices are used, which enable one to convert $\eta$-conjugate (transpose) matrix equations into some real matrix equations. By using this idea, conditions for the existence and uniqueness of solutions to the above quaternion matrix equations are derived. Also, methods to construct the solutions from some related real matrix equations are presented.
38
Santazilia, Ekaitz. ""Gora, gora, jendeac!" Euskal testu berriak XVI. eta XVII: mendeetako justizia auzibide nafarretan." Euskera ikerketa aldizkaria 2, no. 63 (July 30, 2019): 419–60. http://dx.doi.org/10.59866/eia.v2i63.83.
Full textAbstract:
Lan honetan XVI. eta XVII. mendeetako auzibide zenbaitetan ageri diren euskarazko pasarteak aztertu ditut. Hasteko, eskribauek lekukoen ahotik pasarteok nola eta zergatik jaso zizkieten azaldu dut. Ondoren, dialektologiari eta hizkuntzalaritza historikoari egin diezaie-keten ekarpenaz aritu naiz. Jarraian, Iruñea, Urdiain, Uxue-Pitillas, Nagore eta Oronozko testigantzak editatu eta ikertu ditut. Buruenik, hizkuntza ezaugarriak zerrendatu ditut, eta lexikoia eta adizkitegia atondu.
39
Sudupe Elorza, Pako. "Camus eta Sartreren eragina zenbait euskal idazlerengan." Gogoa 21 (April 3, 2020): 3–28. http://dx.doi.org/10.1387/gogoa.21626.
Full textAbstract:
Unamunorekin batean, A. Camusek eta J-P. Sartrek ere eragin handia izan zuten 50eko hamarkadatik aurrera gure intelligentsia ttipian, hots, frantziskotarrengan (lehenik, Bastarrikarengan) eta, halaber, Txillardegi, Juan San Martin, E. Lopez Adan eta Joxe Azurmendirengan-eta; eta eragin hori giltzarri izan zen fede katolikoan oinarrituriko euskal kultura tradizionaletik euskal kultura moderno laikoagora igarotzeko. Hasieran Camus izan zen eragile handiena, eta geroago Sartre. Lan honetan Camus eta Sartreren arteko harreman pertsonal-intelektuala arakatzetik abiatzen naiz, eta ondotik haien eraginaren nondik norako nagusiak azaltzera egiten dugu, existentzialismoa, erlijioa eta morala direla ardatz. Eta, horrekin batean, biolentziaren bidezkotasunaz Parisen II. Mundu Gerraren ondotik egindako hausnarketa jarraitzen dugu. Testuingurua, orduan, komunistek Iraultza egiteko zuten xedea zen. Errusian arrakasta izandakoak zergatik ez zuen arrakasta izan behar Frantzian? PCF alderdi komunista frantsesak 800.000 afiliatu zituen 1946an, eta eragin gaitza. Lopez Adanen iritzia jaso ondotik, axola handikoak iruditzen zaizkigun Joxe Azurmendiren ideia hauekin amaitzen dugu idatzia: gai horretan, Sartre eta Camus soluzio baten bila haztamuka ibili dira. Ez dira erlijiosoki dogmatikoak izan Ghandiren erara. Bortxarekiko behar dugun morala egiteko dago, eta egiteko egongo da beti, horrentzat ez daudelako hamar mandamenduak betiko zizelkatuak harrizko taulan: erantzuna gizarte bakoitzak eta aro bakoitzak beretzat erabaki —hautatu— beharrekoa baita.
40
Picabea, Sara, Eztizen Echevarria, Naiara Pérez, and Iván Pérez. "Eskola-materialaren izaera, garrantzia eta kudeaketa." Tantak 34, no. 2 (July 10, 2023): 7–27. http://dx.doi.org/10.1387/tantak.23979.
Full textAbstract:
Artikulu honek eskola-materialaren kudeaketan egunerokoan dauden zailtasunak azpimarratzen ditu, eta azken helburua eskola-materialaren kudeaketa hobetu dezaketen hainbat proposamen egitea da, bai EAEn, bai estatu-mailan. Datuek erakusten dute familia askok zailtasunak dituztela derrigorrezko hezkuntzako etapetan eskola-materiala ordaintzeko, eta euskal hezkuntza-komunitateko eragileek azpimarratzen dute baliabideen zurrunbiloak eta protokolo argirik ezak nahasmendua eta deskoordinazioa dakartela berekin. Era berean, irakasle askok aitortu dute eskola-materiala bigarren mailako gaia dela eta ez dagoela hezkuntza-eztabaidan, eta COVID-19ak eragindako erabateko konfinamenduak agerian utzi zuen baliabide-desberdintasunetik abiatuta, oso garrantzitsua dela eskola-materiala, haren eragina, kudeaketa eta hezigarritasuna pandemia hasi eta urte batzuetara birpentsatzea. Hezkuntzak gizartea eralda dezakeela dioen printzipioari eta idealari eusten diogu, eta hezkuntza-independentzia ezinbestekoa dela helburu horretarako. Era berean, hezkuntza-politikak behar dira, pertsona orori bermatzeko hezkuntzan sartzea eta irautea, haien egoera sozioekonomikoa edozein dela ere. Hezkuntza-komunitateak, oro har, eskola-materialari buruz pentsatu behar du, gizarte- eta hezkuntza-aldaketen arabera birdefinitu, material hori eskuratzeko modua zehaztu, eta gaur egun gizartean eta ingurumenean duen eraginari buruz hausnartu. Gako-hitzak: lehen hezkuntza, eskola-materiala, baliabideen kudeaketa, laguntza didaktikorako materiala, hezkuntza-kalitatea, berdintasuna.
41
Huizi, Pello. "Pentsamenduaren psikologia." Gogoa 24 (June 12, 2024): 91–116. http://dx.doi.org/10.1387/gogoa.26076.
Full textAbstract:
Artikulu honek pentsamenduaren psikologiarako sarrera labur eta zuzena izan nahi du. Gisa honetako lanetan ohikoak diren gaiak biltzen ditu: pentsamenduaren kontzeptua, pentsamenduaren psikologiaren historia, eta pentsamenduaren azterketa psikologikoaren arazo metodologikoak. Kontzeptuaren atalak pentsamenduaren ezaugarriez, pentsamendu zuzenduaren eta ez-zuzenduaren arteko bereizketaz, eta Johnson-Lairden pentsamenduaren taxonomiaz dihardu. Psikologiaren historiari buruzko atalean honako hauek bildu dira: Wundten eta Würzburgeko Eskolaren arteko etabaida, ikuspegi konduktista eta Gestaltarena, eta informazio-prozesamenduaren eta konexionisten hurbilpenak. Arazo metodologikoei dagokienez, aztertu ditugun auziakintrospekzioaren eta “goraki pentsatzeko” metodoaren ingurukoak dira. Gainera, gai klasiko horiek aztertu baino lehen, auzitan jarri dugu ea jendeak gogoko ote duen pentsatzea.
42
Insua, Patricia, Pello Huizi, and Jorge Grijalvo. "Hizkuntzaren nahasteak eskizofrenian: ehun urteko ikerlanak." Gogoa 24 (June 12, 2024): 7–31. http://dx.doi.org/10.1387/gogoa.26054.
Full textAbstract:
Pentsamendu eta hizkuntza eskizofrenikoaren izaerari buruzko ikerketa teoria kliniko psikogeno eta deskribatzaileetatik abiatu eta neurtzeko sistema fidagarri eta operazionaletan garatu da. Lehenik eta behin, artikulu honek berrikusten ditu, batetik, hasierako hurbiltzeak, baieztatzen zutenak eskizofrenia zuten pertsonen pentsamendua “paralogikoa” zela eta haien diskurtsoa haur-antzekoa eta, sarritan, ulertezina zela; eta, bestetik, “hitzezko portaerari” buruzko ikerketak, konduktismoaren nagusitasunean garatuak eta, ondoren, paradigma kognitiboak gogor kritikatuak. Ondoren, artikuluak sakon aztertzen du xx. mendearen bigarren erdian egindako ikerketa psikolinguistikoa, batez ere komunikazioari buruzkoa. Ikerketa horrek defizitak erakutsi zituen diskurtsoaren maila desberdinetan, baina bereziki prozesatze-maila “altuetan”. Azkenik, azterketa berrienak berrikusten ditugu. Horien arabera, eskizofrenia duten pertsonen hizketak gutxienez hiru kausa-faktorerekin du zerikusia: a) arreta jartzeko ezintasunarekin, b) funtzio betearazlearen hutsegitearekin, eta c) transmititzen diren oroitzapenetara ausaz sartzea, nahiz eta testuinguruarekin bat ez etorri. Ondorioztatzen dugu bi gauza egin behar direla etorkizunean: berariazko atazak diseinatzea patologia honetako prozesatzearen lehen etapak ikertzeko (prozesu “linguistiko” hutsek eskizofrenia dutenpertsonen hizkuntzan eta pentsamenduan duten zeregina azaltzeko), eta hizketa naturalaren ekoizpenaren ereduak hobetzea, hizkuntza sortzeko lehen etapetan egindako prozesuak hobeto azaltzeko.
43
Amenabar Perurena, Nere, and Amaia Chueca Uria. "Ikaskuntza Kooperatiboaren ekarpenak Euskal Eskolen Ekosistemari inklusioaren norabidean." Tantak 35, no. 2 (July 8, 2024): 33–59. http://dx.doi.org/10.1387/tantak.26525.
Full textAbstract:
Aurkezten dugun lanaren helburua 2009tik aurrera garatu den Ikaskuntza Kooperatiboaren ekarpenak aztertzea da, Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) Lehen Hezkuntzako ikastetxe publiko bateko kasu azterketa baten bidez; lan hau “Hezkuntza Berrikuntza eta Aniztasuna: Ikaskuntza Kooperatiboaren ekarpena Euskal Eskolen Ekosistemari Lehen Hezkuntzako etapan” EHUko ikerketaren hasierako fasean kokatzen da. Izaera metodologiko kualitatiboa duen ikerketa hau tresnak balioesteko froga pilotua izango da eta bertan elkarrizketa eta focus group-erako gidoien funtzionamendua probatuko da, doikuntzaren bat egin behar den ikusteko. Emaitzek elkarrizketa eta focus group-etik eratorritako datu esanguratsuak biltzen dituzte Ikasteko Kooperatu, Kooperatzen Ikasi Programaren (IK/KI) dimentsio pedagogikoen inguruan eta IK/KIren oinarriak eta metodologiak Euskal Eskolen Ekosistemari egin dioten ekarpena jasotzen da; programak inklusioan eta ikasleen ikaskuntzan egindako ekarpena ere aipatzen da. IK/KIren inguruko kanpo formakuntza eta autoformakuntzaren osagarritasunaren beharra eta ikastetxeko lidergo partekatuaren garrantzia ondorioztatu da; IK/KIren oinarriak (interdependentzia positiboa, partaidetza ekitatiboa, aldibereko elkarreragina, norbanako ardura eta talde ebaluazioa) eta metodologiak (eremuak eta faseak) Euskal Eskolen Ekosistemari egin dioten ekarpena azpimarratu da; ildo beretik, programak ikasleen inklusiorako bultzatu dituen partaidetza eta ikaskuntzen garapena ere ondorioztatu da.
44
Pourquié, Marie. "fLEX: Flexioa eta LEXikoa aztertzeko test eleanitza (5-10 urteko hamar haur euskaldunen emaitzen azterketa)." EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia Aldizkaria, no. 36 (January 10, 2020): 331–51. http://dx.doi.org/10.1387/ekaia.19723.
Full textAbstract:
Artikulu honen helburua da fLEX aplikazio eleanitzaren motibazioa, egitura, eta funtzionamendua aurkeztea eta, horretan oinarrituta, hamar haur euskaldunengandik bildutako datuak aztertzea. Ahozko bost probak eta orotara 160 estimuluk osatzen dute fLEX, prozesaketa lexikala zein flexionala, ekoizpena eta ulermenean aztertzeko: gauzak eta ekintzak izendatzea; esaldiak ekoiztea eta ulertzea; kasu eta posposizio sintagmak ekoiztea. Aurreikusten zen proba hauek egiteko zailtasunik ez agertzea bost urtetik gorako haurrentzat. 5-10 urte tarteko hamar haur euskaldunek parte hartu dute ikerketan. Emaitzek erakusten dute esaldiak ekoiztea dela emaitza ahulenak dakartzan proba; «ditu» eta «die» aditz laguntzaileak ekoizteko emaitzak apalak direla forma horiek ulertzeko arazo handirik ez den arren; ergatiboa, destinatiboa eta lekuzko genitiboa ekoizteko, beste kasu eta posposizioak ekoizteko baino huts gehiago agertzen dira. Datuen kantitatezko eta kalitatezko deskribapena egiten da, prozesaketa flexionalean eta lexikalean puntu ahulak erakutsiz. Haurren garapen tipikoaren ahuleziak definitzea ezinbestekoa da hizkuntza-arazoak diagnostikatzeko garaian. Psikohizkuntzalaritzaren ikuspegitik corpus baliagarri bat eskaintzeaz gain, euskaraz hizkuntza aztertzeko tresnak garatzeko beharra azpimarratzen da.
45
Egiarte, Haizea, and Asier Huegun. "Eskolako kanpo espazioaren eraldaketaren eragina Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleengan." Tantak 34, no. 2 (July 10, 2023): 57–92. http://dx.doi.org/10.1387/tantak.23468.
Full textAbstract:
Ikasleek 30 minutu inguru igarotzen dituzte jolastokian egunero, hauek askatasunez jolasteko eta mugitzeko aukera ematen dute, baina jolasteko edozein lekuk balio duen arren, garrantzitsua da umeei egokitutako eremuak eskaintzea. Jolastoki gehienek, diseinu tradizionala dute, hauetan asfaltoa da nagusi eta futbol eremuak erdigunea eta espazio gehiena bereganatzen du. Badira jolastokia aldatu duten ikastetxeak, baina ez da umeengan izan duen eragina ikertu. Lan honen helburua Durangoko ikastola batean gauzatutako jolastokiaren eraldaketak ikasleen jarreran, natura eta hezkidetzarekiko, izan duen eragina aztertzea da. Metodologia kualitatiboa jarraituz, 6 elkarrizketa gauzatu dira irakasle eta gurasoekin. Ikasleei ere diseinu berriaren inguruan galdetu zaie. Emaitzek adierazten dute, hezkidetzan eta naturan oinarritutako aldaketak, haurren jarreran, natura eta hezkidetzarekiko, eragina izan duela. Jolastokia aldatzeak eta futbola bazterrera eramateak neskek erdigunea hartzea ahalbidetu du. Natura espazio ez determinatuak sortzeak, neska eta mutilen arteko nahasketa gehiago eta esploratzeko eta esperimentatzeko grina piztu du. Ondorioztatu da kanpo espazioen inguruan hausnartu behar dela, ikastetxeetan hezkidetza bermatzeko eta naturarekiko harremana sustatzeko. Hitz gakoak Haur Hezkuntza, Lehen Hezkuntza, Jolastokia, Hezkidetza, Natura.
46
Zuloaga, Eneko. "Bizkaiko euskararen barne-egituraketaz: sartaldea eta sortaldea." Anuario del Seminario de Filología Vasca "Julio de Urquijo" 50, no. 1/2 (September 13, 2021): 201–32. http://dx.doi.org/10.1387/asju.22865.
Full textAbstract:
Lan honetan Bizkaiko euskara dut aztergai; zehazki, Bizkaiko mendebala eta ekialdea bereizteko balio dezaketen lau ezaugarri aurkezten ditut. Orain arte ez da gaiari buruzko monografiko sakonik egin, eta lan honek hurbilketa izan nahi du. Izan ere, denok darabilgu gogoan banaketa hori, eta uste dut merezi duela zenbait ikuspegi eta ideia aztertzea eta zehaztea. Horretarako, aurretik egindako lan apurrak eta nik neuk lan honetarako baztertutako ezaugarriak aurkeztu ondoren, baliagarritzat jotako laurak aztertu ditut; zehazki, (-o + -a > ua erdiko bokala igotzea, soziatiboko markak, hurbiltze-adlatiboaren markaren aldaerak eta *edun aditzaren 3. pertsona pluraletan -de pluralgilearen -de & -e aldaerak. Ezaugarri bakoitzak egun duen hedadura mugatu ondoren, azken mendeotako bilakabidea aztertu dut testu arkaiko, zahar eta klasikoak oinarri hartuta. Horrek, gainera, bidea eman dit ezaugarri horien eta Bizkaiko euskararen historia hobeto ezagutzeko, eta ikuspegi teorikoari eta erabaki metodologikoei buruz zenbait hausnarketa egiteko.
47
Sagardia, Irati, and Agurtzane Martinez. "Ikasleen ahotsak: guztiontzako eskola eraikitzeko gakoa." Tantak 31, no. 1 (November 2, 2019): 121–47. http://dx.doi.org/10.1387/tantak.20479.
Full textAbstract:
Ikastetxe guztietan dagoen aniztasunaren aurrean, indarra hartu du kalitatezko eta ekitatezko hezkuntza inklusiboaren ikuspegiak. Artikulu honetan, ikerketa proiektu baten prozesu eta emaitzak aurkezten dira eta proiektu honetan orain arte sisteman isilduak izan diren protagonisten aho- tsak jaso dira. Proiektuan parte hartu dute Gipuzkoan kokatzen den eskola bateko Lehen Hezkuntzako ikasle guztiek eta helburua izan da ezagutzea ikasleek eskolan dituzten sentimendu eta bizipenak. Ho- rretarako, galdetegiak, ikasleen ahotsa azaleratzen laguntzen duten teknikak eta eztabaida-taldeak era- bili dira. Emaitzek adierazi dute ikasleek zeresan handia daukatela eskolako kulturan, politikan eta praktiketan eta, alderdi positiboak azaleratu dituzten arren, oztopoak ere bizi dituztela eskolako parte- hartzeari eta ikaste-prozesuei dagokienez. Beraz, ikerketan honetan ikasleak entzuteko beharra baiezta- tzen da, eskolako bizikidetza, parte-hartzea eta ikaste-prozesuak errazteko neurriak eta estrategiak di- seinatzeko.GAKO-HITZAK: lehen hezkuntza, ikasleen ahotsa, parte-hartzea, ikaste-prozesuak, hezkuntza inklu- siboa
48
URANGA ARAKISTAIN, BELE, and IBON MANTEROLA GARATE. "Haurren euskarazko sozializazioa Zumaian." BAT SOZIOLINGUISTIKA ALDIZKARIA 129, no. 10.55714 (February 7, 2024): 117–47. http://dx.doi.org/10.55714/bat-129.6.
Full textAbstract:
Zein da zehazki Zumaiako haurren eta nerabeen sozializazioan euskarak duen lekua? Berdin hitz egiten dute haiek eskola-esparruan eta eskolatik kanpo daudenean? Zein leku du euskarak lagunekin kalean daudenean eta bestelako aisialdiko jardueretan? Zein da euskararen lekua haur horien etxeetan? Eta loturarik ba ote da etxeko erabilera-ohituren eta haurren kaleko eta eskolako euskararen erabileraren artean? Zumaian bizi diren euskaradunen dentsitatea eta herriko kaleetan entzuten den euskararen erabilera aintzat hartuta, esan daiteke Zumaia herri oso euskalduna dela. Testuinguru horretan egin da haurren sozializazioan euskararen presentziaren inguruko ikerketa. Zehazki, Zumaiako HH5, LH4 eta LH6ko haur eta nerabeen hizkuntzen erabileraren behaketa zuzena egin da alde batetik, eta, bestetik, nerabeek eta euren gurasoek osatutako inkestaren bitartez jasotako datuak aztertu dira. Artikulu honetan, ikerketak emaniko emaitza izan den diagnosiaren laburpena eskainiko da. • Hitz gakoak: euskara, aisialdia, hizkuntzen erabilera, sozializazioa, hizkuntza-jarrerak.
49
Gaminde, Iñaki. "Tonuak eta etenak Bilboko gaztelaniaz eta euskaraz." Fontes Linguae Vasconum, no. 106 (December 31, 2007): 455–74. http://dx.doi.org/10.35462/flv106.4.
Full textAbstract:
Artikulu honetan Bilboko gaztelaniaren eta euskararen intonazioaren antolamendua ulertzeko etenen eta tonuen azterketa egiten da. Horretarako grabatutako testu libreen bidez osaturiko 313 talde prosodikoko corpusa prestatu da gaztelaniarako eta 285 taldekoa euskararako. Lanaren hasieran etenen sailkapenerako irizpideak eman ondoren, mota bakoitzaren hedadura aztertzen da. Etenekin batera talde prosodikoen amaieran erabiltzen diren tonu motak ere ikertzen dira. Azkenik hizkuntz bakoitzeko aurkitu diren berdintasunak eta desberdintasunak erkatzen dira.
50
Egia Olaizola, Andoni. "Tokiko garapena eta Ekonomia Sozial eraldatzaileko tokiko sistemak: Beterri-Buruntza-ko kasua." Gizarte Ekonomiaren Euskal Aldizkaria - Revista Vasca de Economía Social, no. 18 (December 15, 2021): 235–71. http://dx.doi.org/10.1387/gizaekoa.22900.
Full textAbstract:
Artikulu honen helburua da Ekonomia Sozial eta Eraldatzaileko Tokiko Sistemen (ESETS) sorkuntza eta sustapena tokiko-garapenerako eredu alternatibo gisa aurkeztea. Horretarako, Gipuzkoako Beterri-Buruntza eskualdeko garapen ekonomikoaren planean 2013 urtetik 2020ra bitarte egindako proiektuak azaldu eta Ekonomia Sozial eta Eraldatzailekoko Tokiko Sistema eraikitzeko estrategia integral baten barruan kokatuko dira. Estrategia horren bidez, lurraldean ekonomia sozial eta eraldatzailekoko enpresak sortzeko, inkubatzeko, finkatzeko eta artikulatzeko dispositibo, espazio eta zerbitzuen multzoa eskaini nahi izan da, bai eta ESEko lurralde-ekosistema bat loratzeko ingurune egokia sortzea helburu zuten politika publikoak sustatzea bilatu da. Horrenbestez, batetik ESETS-ei buruzko formulazio teorikoa proposatuko da, eta bestetik, Tokiko Garapenerako eredu hegemonikoen ordez ESETS eraikitzea lortu den ala ez eztabaidatuko da eredu sozioekonomiko demokratikoagoak, iraunkorragoak eta bidezkoagoak lortzeko estrategia gisa.