To see the other types of publications on this topic, follow the link: Fors-tojik.
Journal articles on the topic 'Fors-tojik'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 26 journal articles for your research on the topic 'Fors-tojik.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Avriddinov, Jobir Musulmon o'g'li. ""ZUFONGO'YO VA JAHONPO'YO" LUG'ATIDA TIL MATERIALLARINING TUZILISHI." International Journal of Education, Social Science & Humanities. Finland Academic Research Science Publishers 11, no. 10 (2023): 222–26. https://doi.org/10.5281/zenodo.8425553.
Full textAbstract:
<em>Ushbu maqolada “Zufonguyo va Jahonpo‘yo” lug‘ati o‘zidan keying asrlar davomida fors-tojik tilshunosligida lug’atchilik sohasining o’rganilishi masalasi yoritilgan. Shuningdek, fors-tojik leksikografiyasining nodir namunlari hisoblangan ayrim lug’atlar tadqiq qilingan.</em>
2
VAXIDOVA, GULNOZA AMONOVNA. "FORS-TOJIK TILI LEKSIKOGRAFIYASINING TARIXIY SHAKLLANISHI." ORIENTAL JOURNAL OF ACADEMIC AND MULTIDISCIPLINARY RESEARCH 2, no. 2 (2024): 26–31. https://doi.org/10.5281/zenodo.10658408.
Full textAbstract:
Fors-tojik leksikografiyasi dastlabki davrlarda, asosan, O’rta Osiyo, Ozarbayjon, Eron (Xuroson) havzalarida shakllangan va shu davrlarda nashr etilgan bo’lsa, keyinchalik bu an’ana (XV-XIX asrlar) Hinduston o’lkalarida yanada rivojlandi. Buning esa muayyan tarixiy bosqichlari va ob’ektiv va sub’ektiv omillari mavjud. Maqolada fors-tojik lug’atnavisligining tarixiy shakllanish bosqichlari va ba’zi lug’atlarning kelib chiqishi haqida ma’lumot berilgan.
3
Toshboyev, Bahrom Saidkulovich. "FORS VA TOJIK TILLARINING FARQLI TOMONLARI." EURASIAN JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, PHILOSOPHY AND CULTURE 1, no. 1 (2021): 95–98. https://doi.org/10.5281/zenodo.5547986.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada fors va tojik tillarining o‘xshash va farqli tomonlari o‘zaro qiyoslanib, misollar asosida ko‘rsatilgan. Shuningdek, bu ikki tilning asrlar davomida bir-biri bilan qorishganligi, bu tillarda so‘zlaydigan xalqlarning madaniyati va adabiyoti o‘zaro chanbarchas ekanligi ko‘rsatilib, shu nuqtai nazardan qaysi jihatlari bilan biri biridan ajralib turish masalasi o‘rtaga tashlangan va ma’lum darajada ochiqlangan.
4
Toshboyev, Bahrom Saidkulovich. "FORS VA TOJIK TILLARINING FARQLI TOMONLARI." EURASIAN JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, PHILOSOPHY AND CULTURE 1, no. 6 (2021): 106–9. https://doi.org/10.5281/zenodo.5548294.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada fors va tojik tillarining o‘xshash va farqli tomonlari o‘zaro qiyoslanib, misollar asosida ko‘rsatilgan. Shuningdek, bu ikki tilning asrlar davomida bir-biri bilan qorishganligi, bu tillarda so‘zlaydigan xalqlarning madaniyati va adabiyoti o‘zaro chanbarchas ekanligi ko‘rsatilib, shu nuqtai nazardan qaysi jihatlari bilan biri biridan ajralib turish masalasi o‘rtaga tashlangan va ma’lum darajada ochiqlangan.
5
To`ymurodov, Dilshodjon Dilmurodovich. "GULXANIYNING "ZARBULMASAL" ASARIGA FORS-TOJIK ADABIYOTINING TA'SIRI." ilm-fan 1, no. 23 (2023): 28–31. https://doi.org/10.5281/zenodo.8394811.
Full text
6
Sayipova, Dilafruz. "OʻZBEK NASRI TARAQQIYOTIDA “BOBURNOMA”NING AHAMIYATI". Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. 4, № 12 (2024): 338–42. https://doi.org/10.47390/spr1342v4i12y2024n53.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada oʻzbek nasrining shakllanishi, dastlabki nasriy asarlar va asarlardagi nasrelementlari, fors-tojik va turkiy nasrning mushtarak jihatlari haqida maʼlumot beriladi. Shuningdek, “Boburnoma” asarining oʻzbek nasridagi oʻrni va oʻziga xos xususiyatlari haqida soʻz boradi.
7
Mamurjon, Ibragimov. "O'ZBEK TILIGA O'ZLASHGAN FORS-TOJIKCHA AFFIKSLAR." PEDAGOGS international research journal 5, no. 1 (2022): 61–67. https://doi.org/10.5281/zenodo.6328280.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya:</strong> O’zbek tili yaxlit til sifatida shakllanish jarayonida turli xil bosqich va davrlarda turli xil shart-sharoit va jarayonlarni boshdan kechirgan. Tabiiyki, shunga mos ravishda turlicha o’zgarishlar, madaniyat, siyosat va ijtimoiy hayot doirasida boshqa tillar bilan aloqada bo’lib kelgan. Tojik tili ham qo’shni xalq tili o’laroq qadimdan o’zbek tili bilan o’zaro ta’sirda bo’lin kelgan. Quyidagi maqolada fors-tojik tilidan o’zbek tiliga o’zlashgan affikslarni ko’rib chiqamiz.
8
MAJITOVA,, Sabohat. "FORS-TOJIK ADABIY TILI SHAKLLANISHIDA IRFONIY-TASAVVUFIY ATAMALARNING O‘RNI." UzMU xabarlari 1, no. 1.9 (2024): 286–88. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.9.3986.
Full textAbstract:
Irfoniy-tasavvufiy istilohlarni o‘rganishdan maqsad - ularning badiiy nazmiy va nasriy asarlardagi mohiyat va maqomi, ma’no tovlanishlarini, semantik maydonini, qo‘llanish doirasini ochiq ko‘rsatib berishdan iborat. Zero, mutasavvif adiblarining asarlari adabiy til rivojlanishi va shakllanishida muhim ahamiyat kasb etib, qisqa muddatda adabiyotga kirib kelgan e’tiborga molik ijtimoiy va estetik hodisa sifatida adabiyotning katta qismini qamrab oladi. Shuning uchun she’riyat asosida yaratilgan har bir so‘z yoki atama ijodkorning maqsadiga qarab shoir tomonidan tanlanadi va zamon mafkurasi bilan hamnafasligini, adib ijodiyotining borliq hayotga bog‘liq tarzda qabul etishi, ularni makon va zamon halqalari qobig‘ida tadqiq etish, adib asarlarining teran irfoniy-falsafiy xususiyatlarini aniqroq anglashga yordam beradi
9
Boltayeva, Mahfuza Shukrulla qizi. "JONDOR TUMANIDAGI KUNDALIK TURMUSHDA QO'LLANADIGAN SHEVAGA OID SO'ZLAR." Innovative Development in Educational Activities 2, no. 7 (2023): 36–42. https://doi.org/10.5281/zenodo.7814427.
Full textAbstract:
<em>Ushbu axborotda Jondor tumanida yashovchi aholining kundalik turmushda qo‘llaydigan baʼzi dialektal so‘zlar tasnif etilgan. Ular ma’noviy guruhga ajratilib, qo‘llanilishi va vazifasi haqida ma’lumot berilgan. Shevaga xos so‘zlarda asosan fors-tojik tilining ta’siri ko‘proq seziladi.</em>
10
Xusnibon MASHARIPOVA. "KAMOLIDDIN BEHZOD HAYOTI VA IJODINI RIVOJLANISHIDAGI IJTIMOIY-TARIXIY SHART-SHAROITLAR." UzMU xabarlari 1, no. 1.2 (2025): 152–54. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.2.6472.
Full textAbstract:
Kamoliddin Behzodning takrorlanmas ijodi, gо‘zal san’ati va ajoyib mahorati bilan nafaqat Sharq xalqlari, balki butun dunyo xalqlarimadaniyati tarixida sezilarli iz qoldirganligi va uning taraqqiyoti uchun barakali hissa qо‘shgan zabardas musavvir Kamoliddin BehzodHirotda hunarmand-kosib oilasida dunyoga kelganligi, u mashhur fors-tojik adabiyotining kо‘plab qahramonlik va romantik asarlarini,tarixiy kitoblarni bezatganligi borasida sо‘z yuritiladi.
11
DUSTOV, Jonibek. "TURIZMNING “SAFARNOMA”DAGI TALQINI VA UNDAN TA’LIM TIZIMIDA FOYDALANISH." UzMU xabarlari 1, no. 1.6 (2024): 71–73. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.6.3771.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada atoqli fors-tojik shoiri Nosir Xisravning 1045-1052-yillar 7 yil davomida Eron, Armaniston, Ozarbayjon, Suriya, Misr, Arabiston, Iroq diyorlaridagi Tabriz, Qohira, Quddus, Makka, Lahsa, Yaman, Basra, Isfahon va boshqa bir qator viloyatlarga qilgan sayohatlari, turizmning “Safarnoma”dagi talqiniva ushbu manbalardan bo‘lajak jismoniy madaniyat o‘qituvchilarining kasbiy sifatlarni shallantirishda foydalanishning pedagogik shart-sharoitlari yoritilgan.
12
RIXSIBOYEVA, Nodira. "SA'DIY SHEROZIY VA UNING IJOD MAHSULI "GULISTON" VA "BO'STON"." Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences 2, no. 29 (2022): 111–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.7460662.
Full textAbstract:
<em>Maqolada buyuk fors-tojik adabiyotining namoyondasi, badiiy mahorat va iste’dod egasi bo‘lgan Muslihiddin Sa’diy Sheroziyning Guliston asari va uning o‘zbekcha tarjimasi borasida fikr-mulohazalar keltirilgan bo‘lib, uning tarjimasidagi o‘ziga xoslik va asl mazmuniga oid bazi masalalarga ham alohida to‘xtalib o‘tilgan.</em>
13
XAMZAYEV,, Sobir. "CHET TILLARDAN O‘ZLASHGAN SO‘ZLAR VA ULARNING O‘ZBEK TILI LUG‘AT TARKIBINING SHAKLLANISHI VA RIVOJLANISHIGA TA’SIRI." UzMU xabarlari 1, no. 1.10.1 (2024): 333–35. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.10.1.4809.
Full textAbstract:
Mazkur maqola o‘zbek tili lug‘at tarkibidagi so‘zlar, ularning kelib chiqish manbalari haqida bo‘lib, unda chet tillardan o‘zlashgan so‘zlarning o‘zbek tili lug‘at tarkibining shakllanishi va rivojlanishi masalalariga bag‘ishlangan. Maqolada ta’kidlanishicha, o‘zbek tili rivojlanish tarixining turli davrlarida asosan arab, fors-tojik va rus tillaridan, shuningdek rus tili orqali ingliz tilidan so‘zlar o‘zlashtirilgan. Hozirgi davrda esa to‘gridan-to‘g‘ri ingliz tilidan so‘zlar o‘zlashtirilishi jadal tarzda sodir bo‘lmoqda.
14
Vaxobova, Dilfuza. "ABU ABDULLOH RUDAKIY ADABIY-FALSAFIY MEROSINI OʻRGANISHGA SINERGETIK USULDA YONDASHUV". Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. 5, № 6 (2025): 216–19. https://doi.org/10.47390/spr1342v5i6y2025n34.
Full textAbstract:
Bu maqola fors-tojik sheʼriyati tamal toshini qoʻygan buyuk shoir va mutafakkir Abu Abdulloh Rudakiy adabiy-maʼnaviy ijodini sinergetik usul yondashuvi yordamida oʻrganishga bagʻishlangan. Sinergetik usul, Abu Abdulloh Rudakiy asarlarini yaxlit dinamik tizim sifatida koʻrib chiqishga imkon beradi, bu tizimda Sharq sheʼriyati va falsafasining turli elementlarining oʻzaro taʼsirini, Abu Abdulloh Rudakiy dunyoqarashining yaxlit manzarasini yaratadi. Maqolada Rudakiy ijodining mohiyati, falsafiy gʻoyalari, shuningdek, adabiy-falsafiy elementlarining oʻzaro taʼsiri koʻrib chiqilib, uning Sharq madaniyati va adabiyotining shakllanishidagi oʻrni koʻrsatib oʻtilgan.
15
M.Ortiqova and Ruxsora Abdulhofiz qizi Shukurova. "OGAHIY ZULLISONAYN SHOIR SIFATIDA." CONFERENCE ON UNIVERSAL SCIENCE RESEARCH 2023 1, no. 3 (2023): 103–6. https://doi.org/10.5281/zenodo.7737985.
Full textAbstract:
XIX asrda faoliyat yuritgan ko‘plab shoirlarning ikki yoki undan ortiq tillarda ijod qilgani barchamizga ma’lum. Ushbu maqolada Ogahiyning zullisonayn shoir sifatida, xususan fors tilidagi ijod namunlari va ularning mazmuni haqida.
16
Boboyev, Yusuf Beknazarovich. "O'ZBEK TILI LEKSIKASI TASNIF." PEDAGOGS international research journal 2, no. 1 (2022): 260–63. https://doi.org/10.5281/zenodo.5931216.
Full textAbstract:
<strong>Anotatsiya:</strong> Ushbu maqolada O'zbek tili leksikasi tasnifi,leksika turlari,haqida ma‘lumotlar berilgan. O‘zbеk tili lеksikasi tasnifi turlari. Leksemani turlicha tasniflash mumkin. Quyida uning ayrimlarini ko‘rib o‘tamiz. Leksemalar o‘zlashgan-o‘zlashmaganligiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi: a) o‘z qatlam; b) o‘zlashma qatlam. O‘zbеk tilidagi turkiy so‘zlar o‘z qatlam dеyiladi: mеn, sеn, biz, o‘qi, oq, kеt, bir, bеsh. O‘z qatlamga oid leksemalarning muhim bеlgilari quyidagilar: 1) bu qatlamga oid leksemalarning o‘zagi asosan, bir-ikki bo‘g‘inli bo‘ladi: ol, bеr, qol, ota, uka, qo‘y, echki kabi; 2) bir bo‘g‘inli so‘z ko‘proq [unli+undosh], [undosh+unli+undosh] shakliga ega: ol, kun, kul, bo‘l, qil; 3) ikki bo‘g‘inli so‘z ko‘proq ochiq bo‘g‘indan tuziladi: ikki, olma, ola; 4) leksema [r], [l], [v], [h] tovushi bilan boshlanmaydi; 5) leksema oxiri [e], [u], [o] unlisi bilan tugamaydi (undov, taqlid so‘z, dе fе’li bundan mustasno); 6) leksema tarkibida sirg‘aluvchi [j], bo‘g‘iz [h] tovushi uchramaydi (undov va taqlid bundan mustasno); 7) leksemada ikki unli yonma-yon kеlmaydi: saodat, baayni, mutolaa, maorif kabi; 8) sof o‘zbеkcha qo‘shimcha undosh bilan boshlanadi: -chi, -li, -lik, -la kabi. Ayrimi unli bilan ham boshlanadi: -im, -ib kabi. Bunda tovush orttirilishi mavjud; 9) [f], [d] kabi yumshoq va lab-tish [v] undoshi sof o‘zbеkcha leksemaga xos emas: daftar, dard, dil, dunyo, falak, vagon kabi; 10) o‘zak holidagi fе’l, son, taqlid leksema faqat o‘z qatlamga mansub; 11) o‘z qatlamga mansub leksema o‘zagi alohida talaffuz qilinganda, tovush o‘zgarishi yuz bеrmaydi. O‘zak holida tovush o‘zgarishiga uchragan leksema o‘zlashma qatlamga mansub: go‘sht, dard, hukm, daftar, kitob kabi; 12) boshqa tildan o‘zlashgan leksema asosida shu tilda yasalgan so‘z ham o‘z qatlamga mansub bo‘ladi: kitobxona, nonchi, ma’rifatli, komputеrchi kabi, 13) o‘z qatlam leksemasi tutuq bеlgisi bilan yozilmaydi.Qarindosh bo‘lmagan tildan kirib kеlgan leksema o‘zlashma, olinma yoki o‘zlashma qatlam dеyiladi: kitob, daftar, non, ma’rifat, tеlеfon, komputеr.O‘zbеk tilidagi o‘zlashma leksemaning asosiy qismini fors-tojik, arab tilidan o‘zlashgan ham ruscha, xalqaro leksema tashkil qiladi.O‘zbеk tilidagi fors-tojikcha leksemani fonеtik ko‘rinishiga ko‘ra o‘zbеkcha leksemadan farqlash qiyin. Lеkin ayrim muhim bеlgisi mavjud: 1) sirg‘aluvchi dj tovushi fors-tojikcha leksemada uchraydi: mujda, gijda, mujgon kabi; 2) leksema oxirida undosh qator kеladi: taxt, baxt, dard, go‘sht, farzand, daraxt kabi; 3) o unlisi cho‘zib aytiladi: non, darmon, bahor kabi. Lеkin buning barchasi ham asosiy bеlgi bo‘lolmaydi. O‘zbеk tilida arabcha o‘zlashmalar ham talay. Ularning muhim bеlgisi: 1) tutuq bеlgili so‘z arab tiliga mansub (ruscha, xalqaro leksemalar mustasno); 2) ko‘plik qo‘shimchasi leksema oldida bo‘ladi: xulq-axloq, shе’r-ash’or, xabar-axbor kabi. 3) -ot, -at, illo, -ullo, -iy, -viy unsuri bilan tugagan leksemalar, asosan, arab tiliga xos: axborot, hayvonot, nabotot, shaxsiyat, tabiat, Abdullo, adabiyot, oilaviy, ilmiy kabi; 4) arabcha leksema tarkibida g, dj, ch, p, ng tovushlari uchramaydi; 5) leksema boshida -ik, -iq, -ak, -mu, -ma unsuri bo‘ladi: ikrom, iqror, akram, muallim, maktab, mahorat kabi. Leksemalarning qo‘llanishiga ko‘ra tasnifi. Leksema qo‘llanish miqdoriga ko‘ra farqlanadi. Ko‘pgina leksemalar chеklanmagan, ba’zisi kam qo‘llanishga ega. Shu jihatdan leksemalar ikki turga bo‘linadi: a) qo‘llanishi chеgaralanmagan leksema; b) qo‘llanishi chеgaralangan leksema. Qo‘llanilishi chеgaralanmagan leksemalar. O‘zbеk tili lug‘at tarkibining asosini ana shu qatlam tashkil etadi. Qo‘llanilishi chеgaralanmagan leksemalarni shu tilda so‘zlashuvchi kishi, qanday shеvaga, qaysi hududga, qaysi kasb yoki sohaga mansub bo‘lishidan qat’i nazar, chеklanmagan darajada ishlatadi. Qo‘llanilishi chеgaralanmagan leksemalar barcha turkumda mavjud: Fе’l: ishlamoq, kеlmoq, olmoq, ko‘rsatmoq, buyurmoq, saylamoq. Ot: ota, ona, non, suv, stol, eshik, tog‘, yer, shamol, radio. Sifat: shirin, achchiq, qizil, ko‘k, katta-kichik, xunuk, go‘zal. Son: bir, o‘n, yuz, ming. Ravish: hamisha, ba’zan, ataylab, hozir, ilgari.Olmosh: kim, nima, qanday, nima qilib, qancha, shu, biz, hamma. Undov va modal: xo‘p, mayli, rahmat. Ko‘makchi: uchun, bilan, singari: Bog‘lovchi: ham, va, bilan, ammo. Yuklama: faqat, xuddi, hatto. Qo‘llanilishi chеgaralanmagan leksemalarning aksariyati umumturkiy va o‘zbеkcha. Ammo, shu bilan birga, ular orasida o‘zlashmasi ham ko‘p. Masalan: Tojikcha: go‘sht, non, dard, bobo, dugona, do‘st.Arabcha: avlod, bilan, inson, sinf, millat, himoya:Qo‘llanishi chеgaralangan leksemalar ikki guruhga bo‘linadi: a) qo‘llanish davri chеgaralangan leksemalar; b) qo‘llanish doirasi chеgaralangan leksemalar Xuloasa qilib aytganda ,qo‘llanish davri chеgaralangan leksemalar. Davr taraqqiyoti, ijtimoiy hayotdagi o‘zgarish tilning lеksikasida ancha sеzilarli. Bunda to‘rt holat kuzatiladi. Birinchidan, ayrim leksemalar eskirib, istе’moldan chiqib kеtsa, ikkinchidan,allaqachon istе’moldan chiqib kеtgan leksemalar qayta “jonlanadi”, uchinchidan, yangi-yangi leksemalar paydo bo‘ladi, to‘rtinchidan,nofaol so‘z faollashadi, istе’mol doirasi kеngayadi, ma’nosida o‘zgarish yuz bеradi. Hozirgi adabiy tildagi eskirgan leksemalar eski leksemalar,yangi leksemalarning jami yangi leksemalar, na eskirgan, na yangilik bo‘yog‘iga ega bo‘lgan so‘z zamonaviy leksemalar dеb yuritiladi. Dеmak, o‘zbеk tili lеksikasini tarixiylik nuqtayi nazaridan uchta asosiy qatlamga bo‘lib o‘rganish mumkin: 1) zamonaviy lеksika; 2) eskirgan lеksika; 3) yangi lеksika.Zamonaviy leksemalar. Hozirgi o‘zbеk adabiy tili lеksikasining asosini zamonaviy lеksika tashkil etadi. Bu lеksika umumistе’mol leksemalar, qo‘llanilishi chеgaralanmagan leksemalar, faol leksemalar kabi atamalar bilan ham yuritiladi. Eskirgan leksemalar. Eski qatlamga oid leksemalar o‘ziga xos xususiyatiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi: 1) tarixiy leksemalar; 2) arxaik leksemalar.
17
Elboyev, Sevarbek. "O'ZBEK TILIDAGI FORS-TOJIKCHA O'ZLASHMALAR TAHLILI." May 31, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.7989047.
Full textAbstract:
<em>Hozirgi o‘zbek tilining lug‘at tarkibiga tarixiy sabablarga ko‘ra boshqa tillardan ko‘plab so‘zlar kirib kelgan. O‘zbek tiliga boshqa tillardan kirib kelgan so‘zlar o‘zlashgan so‘zlar deb yuritiladi. O‘zlashgan so‘zlar uyg‘ur, fors-tojik, arab, rus, nemis, fransuz, ingliz va boshqa tillarga oid. </em><em>Mazkur maqolada o‘zbek tilidagi fors-tojik o‘zlashmalarini aniqlash va ularni tahlil qilish maqsad qilingan. </em>
18
Karayev, Umed Jo'rayevich. "АDABIYOT VA ADABIY ALOQALARNI DAVRLASHTITISH MASALALARI". 13 липня 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.8143069.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada o‘zbek va fors-tojik adabiy aloqalarini davrlashtitish masalalari haqida mulohaza yuritiladi. Tadqiqotlarda asosan Hirot adabiy muhitidagi hamkorliklarga e’tibor qaratilgan. Ammo ilmiy kuzatishlar adabiy aloqalar tadrijiy ravishda taraqqiy topganligini va uni davrlashtirish zarurligini ko‘rsatmoqda.
19
Do`stmuhammad, Shavqatulloyev Jo`ramurodov Islom Gulshanbek o`g`li Ergashev Odilbek. "ABU ALI IBN SINO BUYUK QOMUSIY ALLOMA." May 26, 2022. https://doi.org/10.5281/zenodo.6585086.
Full textAbstract:
Abu Ali ibn Sino nomi bilan mashhur boʻlgan Abu Ali Husayn ibn Abdulloh ibn Hasan ibn Ali ibn Sino oʻrta asrlarning dunyodagi eng yirik olim va tabiblaridan biri edi; U astronom, kimyogar, geolog, mantiq, matematik, fizik, psixolog, faylasuf va buyuk fors va tojik tillari o‘qituvchisi.Ibn Sino turli fanlar boʻyicha 450 dan ortiq risolalar yozgan boʻlsa, ulardan faqat 240 tasi bizgacha yetib kelgan.
20
"Shahzoda shoirlar ijodida an’anaviylik." Узбекистан: язык и культура 2, no. 2 (2024): 50–65. http://dx.doi.org/10.47689/ulac-vol1-iss2-y2024-pp50-65.
Full textAbstract:
Mazkur maqolada XIX asr oxiri - XX asr boshlari Xorazm adabiy muhitida ijod etgan shahzoda shoirlardan Sultoniy, Sa'diy, G'oziylar devonlaridagi she’rlar tahlil etiladi. Shahzoda shoirlar ustozlar maktabi-dan oziqlangan, fors-tojik, turkiy tillarda yozilgan mumtoz she'riyatni o'zlashtirgan holda ularga naziralar bog'lashgan. Maqolada shahzoda shoirlar lirikasi timsollar takomili, badiiy tasvir vositalarining o'rni, badiiy ta’sir kuchini oshiruvchi ma’naviy va lafziy san'atlardan foydalanish mahorati ko'rsatib berilgan. Shuningdek, shahzoda shoirlar devonlaridan joy olgan lirik she’rlarda tashbeh, tazod, tajnis, nido, talmeh, kitobat kabi badiiy san'atlar asosida poetik ifodalarning yaratilishi tahlil etiladi.
21
Vaxobova, Dilfuza. "ABU ABDULLOH RUDAKIYNING ADABIY – MA’NAVIY MEROSI G’ARB OLIMLARI TOMONIDAN O’RGANILISHI." Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. 4, S/4 (2024). http://dx.doi.org/10.47390/spr1342v4si4y2024n18.
Full textAbstract:
Bu maqolada mumtoz fors-tojik she’riyati asoschilaridan biri sanalgan, buyuk shoir va mutafakkir Abu Abdulloh Rudakiy madaniy merosi va ijodini o’rganish tarixi haqida so‘z boradi. Mutafakkir Rudakiy hayoti va ijodini o’rganishning asosiy bosqichlarini ko’rib chiqish, uning jahon adabiyoti va madaniyatiga qo’shgan hissasi ahamiyatini tushunish uchun imkoniyat yaratadi. Abu Abdulloh Rudakiy hayoti, ijodi va ma’naviy-axloqiy merosi, turli tarixiy davr sharqshunos olimlari va tadqiqotchilarining asarlarida tahlil qilinib, uning she’riy va ma’naviy merosi boyligi va teranligi ochib berilgan. Tadqiqot natijalari esa, bu buyuk adib merosini asrab-avaylash va o’rganishni davom ettirish naqadar muhim ekanini anglab yetishga undaydi.
22
Ashurova, Shoira Shodiyevna. ""MUHOKAMAT UL LUG'ATAYN" – QIYOSIY TILSHUNOSLIK ASARI." January 30, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.7583357.
Full textAbstract:
Alisher Navoiyning sermahsul ijodiy merosi bizgacha yetib kelgan. Badiiy ijod bilan birga ilmiy asoslangan asarlar ham yaratganki, Navoiyning bu kitoblari bugungi kunimiz uchun ham dastur-ul amal vazifasini o‘tamoqda. Shulardan biri bu “Muhokamat ul lug‘atayn” --qimmatli ilmiy tilshunoslik asaridir. “Muhokamat ul lug‘atayn” asari ikki til-o‘zbek va fors-tojik tilining qiyosiy tadqiqiga asoslangan ilmiy asar Ushbu asar tilshunoslik lug‘ati hisoblanadi.. Maqolada asarni o‘rganish orqali tilshunoslik masalalariga to‘g‘ri yondashish haqida o‘z fikrlarimizni bayon etmoqchimiz. Tilimiz tarixiga bir nazar tashlash orqali Navoiyning ilmiy asoslarini sodda va tushunarli holda o‘qituvchi va o‘quvchilarga havola qilishni niyat qildik.
23
Raximjonova, Safarmo Akbarali qizi. "MASNAVIY MAʼNAVIYDA NAFS TARBIYASI VA UNING TASAVVUFIY TALQINI." 15 травня 2025. https://doi.org/10.5281/zenodo.15421842.
Full textAbstract:
<em>Ushbu maqolada mashhur fors-tojik adibi va mutasavvifi Jaloliddin Rumiy tomonidan yaratilgan “Masnaviy Maʼnaviy” asarida nafs tushunchasining qanday talqin qilinganligi, uning tarbiyasi va inson komilligi yo‘lidagi o‘rni chuqur tahlil qilinadi. Maqolada tasavvufdagi nafs tushunchasining mazmun-mohiyati, uning bosqichlari hamda u bilan kurashish yo‘llari ilmiy va adabiy asosda yoritiladi. “Masnaviy Maʼnaviy” da keltirilgan misollar orqali Rumiy nafsni insonni Haqdan ajratuvchi ichki g‘ov sifatida ta’riflaydi. Unga ko‘ra, inson kamolot sari intilishida nafsni jilovlash, uni tarbiyalash, ruhiy poklikka erishish eng muhim vazifadir. Shuningdek, maqolada Rumiy asarida nafsni zabt etishning usullari — ro‘za, sabr, tavba, muhabbat va ichki tafakkur orqali amalga oshirilishi ko‘rsatiladi. Maqolaning maqsadi — nafs tarbiyasining tasavvufiy asoslarini ochib berish va uning zamonaviy tarbiyaviy ahamiyatini yoritishdan iborat.</em>
24
Qurbonov, Jaxongir To'rayevich. "ZAMONAVIY O'QITUVCHI QIYOFASI." October 24, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.10035875.
Full textAbstract:
Bugungi texnologiya, axborot, innovatsiya rivojlanib borayotgan jamiyatda o'qituvchi kechagi davr o'qituvchisidan o'zga qiyofada bo'lishi lozim. Afsuski, keyingi, 30 yil balki undan-da ko'proq vaqt davomida ayrim johil o'qituvchilar sababli yoxud davlatning bu kasb egalariga bir oz e'tibori kamayganligi sabablimi, bu sohada kechiktirmasdan islohotlar o'kazilishi lozim deb bildim.Yaqin 3 yil davlatimiz tomonidan o'qituvchi mavqeyi qayta o'z o'rnini topishi uchun qilingan davomli islohotlarga mashaqqatli bo'lsa-da, o'qituvchini zamonga xos va mos bo'lishi haqidagi takliflarimizni bildirdik.Demek, davlatning o'qituvchiga bo'lgan munosabati o'zgargan ekan, endi jamiyatni bu kasb egalariga bo'lgan munosabatini faqat soha egalarining o'zi o'z mehnati bilan o'zgartira oladi. Jumladan, buyuk shoir va olim, fors-tojik adabiyotining ulug' namoyondasi Abdurahmon Jomiy o'z pedagogik qarashlarida soha egalarini adolatga, xushmuomalalik va dono so'zlar bilan xizmat qilishga da'vat etadi. Shunday ekan, umumiy savol tug'iladi: "Xo'sh zamonaviy o'qituvchi qiyofasi qanday bo'lishi kerak?"O'rganishlarimizda biz zamonaviy o'qituvchi qiyofasida quyidagi <strong>6 xususiyat</strong> bo'lishi shart deb fikr bildiramiz:
25
Ruziyeva, Nasiba. "O'ZBEK TILIGA FRANSUZ TILIDAN O'ZLASHGAN SO'ZLAR XUSUSIDA." August 2, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.8209574.
Full textAbstract:
<strong>ANNOTATSIYÀ</strong> Bilamizki, o‘zbek xalqi tarixiy davrlar mobaynida turli xil elatlar bilan har tomonlama o‘zaro aloqada bo‘lgan. Ushbu aloqalar o‘zbek tiliga ma’lum darajada o‘z ta’sirini o‘tkazgan. O‘zaro ta’sir natijasida iqtisodiy, siyosiy, madaniy sohalardagi aloqalar sababli o‘zbek tilining so‘z boyligi oshishiga olib kelgan. Boshqa biror til, masalan rus, arab yoki fors tillarida o‘zbek tilidan o‘zlashgan so‘zlar o‘zining asl o‘zbekcha talaffuziga ega emas, balki o‘sha tillar talaffuz me’yorlariga moslashtirilgan. Masalan, o‘zbek tilidan <em>oqsoqol, qarovul, tog‘a </em>so‘zlari tojik tilida <em>oqsaqol, qarovul, tag‘o</em> yoki o‘zbek tilidan kirgan <em>tanga, qishloq, o‘rik</em> so‘zlari rus tilida <em>деньги</em><em>, </em><em>кишлак</em><em>, </em><em>урюк</em> deb talaffuz qilinadi. Ona tilimizda sovet davrida o‘rnatilgan ruscha talaffuz hukmronligidan qutulmasimizdan turib boshqa tillar, xususan, ingliz tili talaffuz me’yorlariga qaramlikka o‘tishga bo‘lgan urinish kuzatilmoqda. Tilimiz doimo rivojlanib borar ekan, lug‘atlar har yili jamiyatni dunyo bilan bog‘laydigan va madaniy-ma’naviy o‘zgarishidagi yangi atamalar, so‘zlar va iboralar bilan kengayib boradi. Xalqning lug‘at va so‘z boyligi uning hayotini aks ettiruvchi vositadir. Shuning uchun ham barcha tillardagi izohli lug‘atlar o‘z yo‘lida jamiyatning kuzatuvchilaridan biri bo‘lib kelmoqda. <strong>Kalit so‘zlar:</strong> Anons, adres, ansambl, albom, anketa, bagaj, replika, situatsiya, oqsoqol, qarovul, tog‘a, qishloq, o‘rik.
26
Ruziyeva, Nasiba. "O'ZBEK TILIGA FRANSUZ TILIDAN O'ZLASHGAN SO'ZLAR XUSUSIDA." July 20, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.8209632.
Full textAbstract:
<strong>ANNOTATSIYÀ</strong> Bilamizki, o‘zbek xalqi tarixiy davrlar mobaynida turli xil elatlar bilan har tomonlama o‘zaro aloqada bo‘lgan. Ushbu aloqalar o‘zbek tiliga ma’lum darajada o‘z ta’sirini o‘tkazgan. O‘zaro ta’sir natijasida iqtisodiy, siyosiy, madaniy sohalardagi aloqalar sababli o‘zbek tilining so‘z boyligi oshishiga olib kelgan. Boshqa biror til, masalan rus, arab yoki fors tillarida o‘zbek tilidan o‘zlashgan so‘zlar o‘zining asl o‘zbekcha talaffuziga ega emas, balki o‘sha tillar talaffuz me’yorlariga moslashtirilgan. Masalan, o‘zbek tilidan <em>oqsoqol, qarovul, tog‘a </em>so‘zlari tojik tilida <em>oqsaqol, qarovul, tag‘o</em> yoki o‘zbek tilidan kirgan <em>tanga, qishloq, o‘rik</em> so‘zlari rus tilida <em>деньги</em><em>, </em><em>кишлак</em><em>, </em><em>урюк</em> deb talaffuz qilinadi. Ona tilimizda sovet davrida o‘rnatilgan ruscha talaffuz hukmronligidan qutulmasimizdan turib boshqa tillar, xususan, ingliz tili talaffuz me’yorlariga qaramlikka o‘tishga bo‘lgan urinish kuzatilmoqda. Tilimiz doimo rivojlanib borar ekan, lug‘atlar har yili jamiyatni dunyo bilan bog‘laydigan va madaniy-ma’naviy o‘zgarishidagi yangi atamalar, so‘zlar va iboralar bilan kengayib boradi. Xalqning lug‘at va so‘z boyligi uning hayotini aks ettiruvchi vositadir. Shuning uchun ham barcha tillardagi izohli lug‘atlar o‘z yo‘lida jamiyatning kuzatuvchilaridan biri bo‘lib kelmoqda. <strong>Kalit so‘zlar:</strong> Anons, adres, ansambl, albom, anketa, bagaj, replika, situatsiya, oqsoqol, qarovul, tog‘a, qishloq, o‘rik.