To see the other types of publications on this topic, follow the link: Furûk.
Journal articles on the topic 'Furûk'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 46 journal articles for your research on the topic 'Furûk.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
ÇİFÇİ, Mehmet Faruk. "İsmail Hakkı Bursevî's Contributions to the Science of Furûq (The Example of Furûq-ı Hakkî)." BEÜ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 9, no. 1 (2022): 51–73. http://dx.doi.org/10.33460/beuifd.1083049.
Full textAbstract:
This article is about the contributions of the Ottoman mystic and scholar İsmâil Hakkı Bursevî (d. 1653/1725) to the science of furûk of his book known as Furûk-ı Hakkî and consisting of four chapters on Arabic language sciences. The last part of Furûq-ı Hakkî is devoted to the determination of the nuances between the words whose meanings are thought to be the same. The interest in the work is understood from the studies on it during the Ottoman period. Due to this importance, it was thought that an academic study specific to Furûq-ı Hakkî would be beneficial and would contribute to the enrichment of the furûk literature. In the first part of the study, Furûq-ı Hakkî was introduced and its content was examined, and in the second part, the work was analyzed in terms of its contributions to the science of furûq, its place among the independent furûk books and its sources. In this study, it was concluded that Furûq-ı Hakkî is an important source of the field with more than five hundred furûq items. The work has been compiled from many sources. Among them, there are many sources written by Ottoman scholars. This situation increases the value of Furûq-ı Hakkî in terms of reaching new furûq sources and contributing to the studies on the Ottoman scientific tradition. On the other hand, the work; It has been considered that it can be a reference book for all researchers who are engaged in basic Islamic sciences as well as linguists due to its aspects that shed light on the nuance between many terms related to mysticism, nahw and other Islamic sciences.
2
ERDEN, Muhammet Kasım. "FURÛK TERİMİNİN KAVRAMSAL ANALİZİ." Journal of Academic Social Science Studies Year: 16 - Number: 95, Year: 16 - Number: 95 (2023): 273–86. http://dx.doi.org/10.29228/jasss.70343.
Full text
3
KÖSE, Fikri Ferid. "MUHAMMED B. SALİH EL-KERÂBÎSÎ (Ö. 322/934) VE “EL-FURÛK” İSİMLİ ESERİN TANITIMI." Journal of Academic Social Science Studies Year: 17 - Number: 100, Year: 17 - Number: 100 (2024): 271–80. http://dx.doi.org/10.29228/jasss.76766.
Full text
4
Kırtay, M. Faik. "KUR'AN'DA GÜNAH ANLAMINA GELEN KELİMELERİN ANLAM FARKI (NEZÂİR BAĞLAMINDA BİR İNCELE-ME)." Hikmet Yurdu 14, no. 27 (2020): 155–81. https://doi.org/10.5281/zenodo.4315352.
Full textAbstract:
In the Qur’an, which has a wealth of meaning, the use of a word in different places with different meanings is defined as “vücûh” and the use of several words with the same meaning is defined as “nezâir”. This knowledge is important in determining the meaning indicated before and after verses. Most especially, there are subtle differences in meaning between synonymous words and words with similar meaning related to nezair science. Although sensitivity was displayed in the early periods, these concepts were generally used interchangeably in later times. These uses prevent the true understanding of the verses and making correct judgements, and can lead to twisted mind, false definitions, misjudge and false practises. In this study, that there are differences in meaning between the concepts such as kebîr, ism, zenb, hatîe, vizr, hûb, hins, seyyie and lemem, which are translated into Turkish as “sin/günah” will be evaluated within the scope of “furûku’l-luğa” in the framework of “nezâir”. These concepts, which directly mean “sin” in the Qur’an, will be mentioned with their semantemes, places they are used, the messages given by them and the meanings. By determining the differences in meaning between the concepts, it will be concluded why they should not be used interchangeably as synonyms or words with close meaning. The reason why different concepts are used in the Qur’an will be understood even though they are synonymous or close to each other in meaning. This study on the concept of “sin” is not the first and last in its field but just a drop in the pocess
5
Nik Idris, Nik Muhammad Abdul Hayyi. "Manhaj Imam Ibn Furak Dalam Berinteraksi Dengan Hadith Sifat Khabariyyah." HADIS 14, no. 28 (2024): 48–59. https://doi.org/10.53840/hadis.v14i28.271.
Full textAbstract:
Ibn al-Furak was one of the most influential hadith scholars in the fourth century. His prominence in the field of hadith can be seen through his masterpieces, including Mushkil al-Hadīth. This book contains the description and point of view of Imam Ibn Furak on the hadiths of khabariyyah attributes and their explanations. This study is essential in analysing Imam Ibn Furak's facts on the meaning of hadiths of khabariyyah attributes due to his expertise in various disciplines. By observing the khabariyyah attributes of hadiths from the correct perspective, the general public will gain accurate knowledge that aligns with the wishes of the nuṣūṣ (textual) and the beliefs of the salaf. This study aims to identify Imam Ibn Furak's view on hadith khabariyyah attributes based on the content of the book Mushkil al-Hadīth. Next, the study formulates the concept of understanding and interacting with khabariyyah attributes hadiths according to the beliefs of the Salaf. This study applies the inductive method to obtain hadiths related to the description of the Salaf in the book Mushkil al-Hadīth. Descriptive methods are carried out to describe and summarise Imam Ibn Furak's statement regarding the concept of interacting with khabariyyah attributes hadiths. The study's findings show that Imam Ibn Furak has explained the correct description of interacting with the hadiths of khabariyyah attributes and dispelled any accusation that he used the forbidden knowledge of kalam. In addition, he often discusses Arabic language debates in the book Mushkil al-Hadīth. Overall, khabariyyah attributes hadiths not only need to be confirmed to be authentic, but they also need to be based on the understanding of the Salaf that is in line with the guidance of the sunnah.
6
YILDIRIM, Nimet. "Furûğ-İ Ferruhzâd ve Şiiri (1313-1345 Hş. /1934-1966)." Journal of Turkish Research Institute, no. 12 (January 1, 1999): 193. http://dx.doi.org/10.14222/turkiyat287.
Full text
7
Koaym, Wafaa, Mohamed Battha, and Mhasen Twaklna. "Micrografting Compatibility Between Two Almond Cultivars and Four Wild Species." Basic and Applied Sciences - Scientific Journal of King Faisal University 22, no. 1 (2021): 1–6. http://dx.doi.org/10.37575/b/agr/0057.
Full textAbstract:
Micropropagation and micrografting techniques are important methods used to obtain high quality plants. This research aimed to investigate the effect of wild almond species (Prunus communis, P. orientalis, P. korschinskii, and P. arabica) on the success of micrografting almond cultivars (Prunus dulcis cvs. Shami Furk and Dafadii)and determine which combination of growth regulators lead to the highest rate of multiplication in micrografted cultivars. The shoot tips were grafted onto the rooted rootstocks by inverted T-budding. The results indicated that Murashige and Skoog (MS) medium, supplemented with 1 mg/l benzyl adenine (BA), 0.1 mg/l indole-3-butyric acid (IBA) and 0.2mg/l gibberellic acid (GA3), achieved the highest shoot multiplication with an average of 5.31 and 3.67 shoots per explant and an average of 6.23cm and 4.98cm shoot length in cultivars Shami Furk and Dafadii, respectively. The highest grafting success rates were 80% and 74.26% obtained from Shami Furk/P. arabica and Dafadii/P. arabica combinations, respectively, while the lowest success rate was 50.63% with the Dafadii/P. orientalis combination. The liquid MS medium supplemented with 0.5 mg/l BA + 0.1 mg/l IBA achieved the highest micrografting success and scion shoot length. This research can be used to improve almond cultivation.
8
Tan, Oguzhan. "Usûl-Furû Ayrımı: İşlev, Köken, Kapsam, Gelişim, Kriterler ve İtirazlar." Eskiyeni, no. 54 (September 30, 2024): 1435–60. http://dx.doi.org/10.37697/eskiyeni.1472533.
Full textAbstract:
Usûl-furû ayrımı, İslam norm siyasetinin ve bilgi nazariyesinin en karakteristik kabullerinden biridir. Usûlcüler bu ayrımı taşıdığı faydalar ve riskler çerçevesinde değerlendirmeye çalışmıştır. Ayrımın temel işlevi ‘disipline edilmiş bir ihtilaf’ nazariyesine katkı sunmasıdır. Taşıdığı risk ise hükümler konusunda, ‘asli olanlar – asli olmayanlar’, ‘kesinlik derecesinde önemli olanlar – ihtimale açık olanlar’ ve ‘ilahî olanlar – beşerî olanlar’ gibi bazı hiyerarşik derecelendirmeler yapmasıdır. Bu nedenle başta İbn Teymiyye olmak üzere ehl-i- hadisten bazı alimler bunu ‘bid’at bir ayrım’ olarak nitelendirmişleridir. İbn Teymiyye, Mutezile tarafından icat edilerek bazı Eş’arî usulcüler tarafından fıkıh usulüne sokuşturulduğunu iddia ettiği bu ayrımın vahim sonuçları olduğu görüşündedir. O kavramsal ayrımların meşruiyetinin ilk nesillere dayanması gerektiğini söyler. Diğer taraftan Şâfiî’den itibaren, bir tür ‘İslam bilgi ağacı’ metaforu kullanılmıştır. Bu, kökü sabit; dalları ise uzadıkça çeşitlenen ve esneklikler gösteren bir ağaçtır. Şâfiî, metodolojik faaliyeti, köklerden-dallara doğru sirayet eden bu anlam ilişkisine odaklar. Neticede meyve, yani hüküm, dallardan toplanır ve toplumun faydasına sunulur. İlk dönemlerde oldukça sınırlı bir şekilde ve mecâzi olarak kullanılan usûl-furû ayrımı zaman içinde oldukça işlevsel bulunarak geliştirilmiş ve İslâmî ilimlerin tamamı için temel bir referansa dönüşmüştür. Bu çalışma, usûl-furû ayrımının tarihi gelişim sürecini ele almaktadır. Bu çerçevede ayrımın, kökeni, sınırları, işlevi, kriterleri yanında karşılaştığı eleştiriler üzerinde durulmuştur.
9
Anistratenko, V. V., Yu. I. Furyk, O. Yu. Anistratenko, and E. V. Degtyarenko. "A Review Of Species Diversity, Distribution And Ecology Of Freshwater Gastropod Molluscs Inhabiting The Ukrainian Transcarpathian." Vestnik Zoologii 53, no. 5 (2019): 349–74. https://doi.org/10.2478/vzoo-2019-0033.
Full textAbstract:
Anistratenko, V. V., Furyk, Yu. I., Anistratenko, O. Yu., Degtyarenko, E. V. (2019): A Review Of Species Diversity, Distribution And Ecology Of Freshwater Gastropod Molluscs Inhabiting The Ukrainian Transcarpathian. Vestnik Zoologii 53 (5): 349-374, DOI: 10.2478/vzoo-2019-0033, URL: http://dx.doi.org/10.2478/vzoo-2019-0033
10
Martynov, Alexander V., Vitaliy V. Anistratenko, and Yurii I. Furyk. "Endemic spring snails Terrestribythinella (Mollusca) as unusual material for larval case of Crunoecia irrorata (Trichoptera: Lepidostomatidae) in Transcarpathian Ukraine." Ecologica Montenegrina 18 (August 13, 2018): 120–25. https://doi.org/10.37828/em.2018.18.11.
Full textAbstract:
Martynov, Alexander V., Anistratenko, Vitaliy V., Furyk, Yurii I. (2018): Endemic spring snails Terrestribythinella (Mollusca) as unusual material for larval case of Crunoecia irrorata (Trichoptera: Lepidostomatidae) in Transcarpathian Ukraine. Ecologica Montenegrina 18: 120-125, DOI: 10.37828/em.2018.18.11, URL: https://www.biotaxa.org/em/article/view/em.2018.18.11
11
Anistratenko, Vitaliy V., Maxim V. Vinarski, Olga Yu. Anistratenko, Yurii I. Furyk, and Elena V. Degtyarenko. "New data on pond snails (Mollusca: Gastropoda: Lymnaeidae) inhabiting the Ukrainian Transcarpathian: diversity, distribution and ecology." Ecologica Montenegrina 18 (June 29, 2018): 1–14. https://doi.org/10.37828/em.2018.18.1.
Full textAbstract:
Anistratenko, Vitaliy V., Vinarski, Maxim V., Anistratenko, Olga Yu., Furyk, Yurii I., Degtyarenko, Elena V. (2018): New data on pond snails (Mollusca: Gastropoda: Lymnaeidae) inhabiting the Ukrainian Transcarpathian: diversity, distribution and ecology. Ecologica Montenegrina 18: 1-14, DOI: 10.37828/em.2018.18.1, URL: https://www.biotaxa.org/em/article/view/em.2018.18.1
12
Gimaret, Daniel. "Un Document Majeur Pour L'Histoire Du Kalām : Le Muğarrad Maqālāt Al-AšArī D'Ibn Furak." Arabica 32, no. 2 (1985): 185–218. http://dx.doi.org/10.1163/157005885x00029.
Full text
13
ÖMER, KARA. "Arap Dilbilimindeki 'Teradür Literatürünün 'Furuk' Paralelinde Tespit ve Tahlili -El-Furuku'l- Luğaviyye'ye Giriş(II)-." Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 45, no. 2 (2004): 1. http://dx.doi.org/10.1501/ilhfak_0000000188.
Full text
14
Agus Putra, Panji Adam. "Aplikasi Kaidah Al-Tawâbi’ Dalam Hukum Ekonomi Syariah." Jurnal Ilmiah Ekonomi Islam 9, no. 2 (2023): 2956. http://dx.doi.org/10.29040/jiei.v9i2.8952.
Full textAbstract:
Kaidah fikih memiliki kedudukan yang sangat urgen dalam penyelesaian persoalan baik di bidang ibadah maupun muamalah, terutama dalam bidang muamalah yang semakin hari kini semakin berkembang. Padanan istilah muamalah adalah hukum ekonomi syariah. Salah satu kaidah yang menjadi pegangan dalam bermuamalah adalah kaidah tentang tawâbi yang berbunyi al-tâbi’ tâbi. Tujuan penelitian ini adalah untuk mengetahui konsep dan aplikasi kaidah tersebut dalam hukum ekonomi syariah serta mengetahui cabang dari kaidah tersebut serta aplikasinya. Hasil penelitian menunjukkan bahwa kaidah pengikut (tawâbi’) ini adalah sesuatu yang eksistensinya tidak dapat berdiri sendiri, akan tetapi mengikuti keberadaan sesuatu yang lain. Kaidah pengikut ini setidaknya memiliki 4 cabang (furû’) kaidah. Dari kaidah-kaidah tersebut setidaknya dapat teraplikasikan terhadap maslaah-masalah transaksi ekonomi
15
Suharmon, Suharmon, Mohammad Ainin, and Torkis Lubis. "TATHWÎR AL-NAMÛDZAJ AL-TA’LÎMÎ LI MAHÂRAH AL-KALÂM FI DHAU AL-FURÛQ AL-FARDHIYAH FÎ AL-JÂMI’AH AL-ISLÂMIYAH AL-HUKÛMIYAH." Arabiyat : Jurnal Pendidikan Bahasa Arab dan Kebahasaaraban 6, no. 2 (2019): 360–82. http://dx.doi.org/10.15408/a.v6i2.10032.
Full textAbstract:
This research aims to develop Individual Differences-Based Speaking Skills Learning Model in Arabic Language Education Program of Institute for Islamic studies Batusangkar. The Research questions to answer are how to design, how is praticality and than effectiveness of the model. The Research and Development Method appload Dick and Carry Development Model. The results of this research are as follows: 1) The design of the learning model is based on three student groups; 2) In terms of practicality, 87% of the students are able and to solvie problems in the process of learning Arabic, 67% of the students are confident to be able to speak Arabic; 3) In terms of effectiveness, the use of this learning model has an effect on improving the student’s learning outcomes, This is indicated by the “ t “ test result 2,036 ˂ 7,110 ˃ 2,036. The research concludes that the model is feasible, practical, and effective in improving, the student’s speaking skills.
16
EŞİT, Davut. "Abū Bakr al-Khaffāf and His Thought of Uṣūl al-Fiqh". ULUM 4, № 2 (2021): 219–43. http://dx.doi.org/10.54659/ulum.1051147.
Full textAbstract:
Ebû Bekir el-Ḫaffâf, 4./10. Yüzyılda Irak bölgesinde yaşayan Şâfiî fakihlerinden biridir. Irak bölgesi, özellikle bu yüzyıllarda Şâfiî mezhebi için önemli çekim merkezlerinden biri olmuş, Ebü’l-Abbâs İbn Süreyc ve öğrencileri başta olmak üzere o dönemde mezhebin otorite fakihleri bu bölgede yetişmeye başlamıştır. Birçok kelâmî ve felsefî ekolün merkezlerinden biri olan Irak bölgesi, ilk dönem Iraklı Şâfiîlerin düşüncelerinde etkiler bırakmıştır. Bunu gösteren önemli bulgulardan bir tanesi gerek klasik gerekse de modern kaynaklarda hakkında yeterince bilgi bulunmayan Ebû Bekir el-Ḫaffâf’tır. O, el-Aḳsâm ve’l-ḫiṣâl adını taşıyan furû‘ fıkıh alanında yazdığı muhtasar eserinin girişinde özet halinde belli başlı fıkıh usûlü konularını ele almaktadır. Ḫaffâf’ın el-Aḳsâm ve’l-ḫiṣâl’de fıkıh usûlü konuları-na yer vermesi, Şâfiî’den sonra Şâfiî fıkıh usûlünün gelişimi konusunda önemli veriler sunmasının yanında, kendi dönemindeki Şâfiî usûlcüler üzerinde etkili olan kelâmî perspektifi yansıtması bakı-mından da kayda değerdir. İşte bu çalışma hem bu etkiyi göstermek hem de gerek klasik gerekse de modern kaynaklarda ihmal edilmiş bir Şâfiî fakihini ve onun usûl düşüncesini tanıtma amacını taşı-maktadır.
17
EŞİT, Davut. "Abū Bakr al-Khaffāf and His Thought of Uṣūl al-Fiqh". ULUM 4, № 2 (2021): 363–87. http://dx.doi.org/10.54659/ulum.900828.
Full textAbstract:
Ebû Bekir el-Ḫaffâf, 4./10. Yüzyılda Irak bölgesinde yaşayan Şâfiî fakihlerinden biridir. Irak bölgesi, özellikle bu yüzyıllarda Şâfiî mezhebi için önemli çekim merkezlerinden biri olmuş, Ebü’l-Abbâs İbn Süreyc ve öğrencileri başta olmak üzere o dönemde mezhebin otorite fakihleri bu bölgede yetişmeye başlamıştır. Birçok kelâmî ve felsefî ekolün merkezlerinden biri olan Irak bölgesi, ilk dönem Iraklı Şâfiîlerin düşüncelerinde etkiler bırakmıştır. Bunu gösteren önemli bulgulardan bir tanesi gerek klasik gerekse de modern kaynaklarda hakkında yeterince bilgi bulunmayan Ebû Bekir el-Ḫaffâf’tır. O, el-Aḳsâm ve’l-ḫiṣâl adını taşıyan furû‘ fıkıh alanında yazdığı muhtasar eserinin girişinde özet halinde belli başlı fıkıh usûlü konularını ele almaktadır. Ḫaffâf’ın el-Aḳsâm ve’l-ḫiṣâl’de fıkıh usûlü konuları-na yer vermesi, Şâfiî’den sonra Şâfiî fıkıh usûlünün gelişimi konusunda önemli veriler sunmasının yanında, kendi dönemindeki Şâfiî usûlcüler üzerinde etkili olan kelâmî perspektifi yansıtması bakı-mından da kayda değerdir. İşte bu çalışma hem bu etkiyi göstermek hem de gerek klasik gerekse de modern kaynaklarda ihmal edilmiş bir Şâfiî fakihini ve onun usûl düşüncesini tanıtma amacını taşı-maktadır.
18
KACIR, Temel. "Usûlî Kıyasın Bilgi ve Amel Değeri." Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20, no. 1 (2016): 61–88. http://dx.doi.org/10.18505/cuid.238974.
Full textAbstract:
“Ortak bir illete sahip olmaları nedeniyle, aslın hükmünün fer‘e verilmesidir" şeklinde tanımlanan usûlî kıyasın bilgi ve amel değeri, ilk dönemden itibaren tartışma konusu olmuştur. Şöyle ki; hüküm verme yetkisi sadece Şar‘î’e ait olduğu halde usûlî kıyasın dinde hüküm verme anlamına geldiği ve bilgi değerinin de nasslarca yerilmiş zan olduğu gibi bazı argümanlar ileri sürerek usûlî kıyası reddedenler olsa da, çoğunluk tarafından usûlî kıyas aslî ve şer‘î delil olarak kabul edilmiş ve elde edilen bu hüküm ile amel edilmesi gerekli görülmüştür. Bu çalışma, usûlî kıyası kabul eden ve etmeyenlerin görüşlerini mukayese etmenin ötesinde, usûlî kıyasın salt aklî bir çaba olmadığını, kendisi ile ulaşılan bilginin naslarda yerilen zan olmayıp aksine delile dayalı zannın en üst derecesi olduğunu ve bunun da furû fıkıhta amel için yeterli olduğunu naklî ve aklî deliller ile ele alan bir çalışmadır. Kıyasla ilgili genel bir çerçeve çizildikten sonra, usûlî kıyas ve deliller hiyerarşisindeki yeri ve kıyasın bilgi ve amelî değeri ile sınırlandırılan bu makale ile usûlî kıyasın bilgi ve amel değeri konusundaki tartışmalara açıklık getirilmek istenmektedir.
19
Samorodov, Borys, and Bohdan Polovynko. "Optimal allocation of budget funds in ensuring the development of the region with the application of activity-logistic principles." Law and innovations, no. 4 (48) (December 12, 2024): 69–76. https://doi.org/10.37772/2518-1718-2024-4(48)-9.
Full textAbstract:
Problem setting. This scientific research is dedicated to substantiating a scientific-practical approach to the optimal allocation of budgetary funds to ensure sustainable regional development based on activity-logistics principles. This approach allows directing the community's financial resources towards priority areas of regional development to enhance their effective use. The object of the study is the allocation of budgetary funds for regional development using activity-logistics principles. Analysis of recent researches and publications. The problems of optimizing the directions of local budget expenditures under conditions of budgetary constraints and the necessity of managerial decision-making in their distribution have been studied by various scholars, including Furik I., Vartsaba V., Demyanyuk A., Chugunov I., among others. However, in the process of forming and implementing adaptive mechanisms within the system of managerial impacts on the processes of optimal budget resource allocation at the regional level, a regulated and clear approach that enables effective prioritization of funding, considers local needs, and ensures transparency in the use of funds has not been developed. Purpose of research is to develop a scientific-practical approach for optimizing the allocation of budgetary funds to ensure regional development through the application of activity-logistics principles. Article’s main body. The article substantiates the necessity of implementing a single-criterion nonlinear/linear programming task for modeling the optimal allocation of financial resources from the local budget. This model takes into account regional conditions, ensuring an optimal balance between expenditures across different directions of regional development. The developed model incorporates key areas of regional sustainability, such as the physical well-being of the population and the safety of the living environment, the state of education and the social environment, as well as the property status of the population. The application of activity-logistics principles in fund allocation contributes to more rational expenditure planning, enhances regional competitiveness, and ensures transparency in resource use. The results of solving the single-criterion linear programming task enabled the determination of the optimal share of budget funds to be directed toward specific areas for regional development. A comparison of the optimal budget share with forecast data for 2023 revealed that actual values are below the optimal level in such areas as: the number of children in psychological rehabilitation centers and shelters; safety of the living environment; population income levels; and other non-monetary payments, benefits, and subsidies. Conclusions and prospects for development. The practical significance of the results lies in the potential application of the proposed approach by regional authorities to create a mechanism for reallocating budgetary funds to ensure economic development and social stability in the region.
20
Ismail, Ismail. "Understanding Sufism and Islamic Jurisprudence Reasoning in the Term of Religious Moderation: Perennial Philosophical Perspective." Madania: Jurnal Kajian Keislaman 25, no. 1 (2021): 113. http://dx.doi.org/10.29300/madania.v25i1.4567.
Full textAbstract:
The truth claim phenomenon in understanding religious teachings often occurs in human life. It needs to be avoided by finding solutions. This article aimed to comprehend religious teachings using the reasoning of Sufism and Islamic jurisprudence (Fiqh) in a balanced way in order to avoid distorted understanding due to the interpretation of different religious teachings. Sufism and Fiqh reasoning are described in order to explain the meeting point between them. Sufism historically has developed since the beginning of Islam (I and II centuries H/8 AD), as well as Fiqh has developed through four periods, namely the Prophet, the Companions (al-Khulafâ' al-Râsyidîn), the Ijtihad, and the Taklid period. Life requires a moderate attitude in religion. The practice of Sufism empirically is considered as a cure for mental suffering in the midst of a materialistic-hedonistic humanitarian crisis. On the other hand, the practice of Fiqh focuses on the issue of haliyah-`amliyah-furu`iyah ijtihad. At the empirical level, Sufism and Fiqh are interrelated and integrated. Therefore, there is always a meeting point that unites Sufism and Fiqh reasoning. Quoting the opinion of Imam Shafi`i "wa man jama`a bainahuma tahaqqaqa", whoever practices the two together (Sufism and Fiqh), he has correctly carried out religious teachings. Fenomena klaim kebenaran (truth claim) dalam memahami ajaran agama kerap kali terjadi dalam kehidupan manusia. Hal ini perlu dihindari dan perlu dicari solusinya. Artikel ini bertujuan memahami ajaran agama menggunakan nalar tasawuf dan nalar fikih dengan imbang guna menghindari pemahaman menyimpang akibat penafsiran ajaran agama yang berbeda. Nalar tasawuf dan nalar fikih dideskripsikan guna menjelaskan titik temu antara antar keduanya. Secara historis, tasawuf telah berkembang sejak awal kelahiran Islam (abad I dan II H/8 M), begitu pula fikih berkembang melalui empat periode yaitu periode Nabi, periode Sahabat, periode ijtihad dan perode taklid. Kehidupan saat ini, dibutuhkan sikap moderat dalam beragama. Secara empirik, praktek tasawuf dianggap sebagai obat penyembuh penderitaan batin di tengah-tengah krisis kemanusiaan yang serba materialistik-hedonistik. Di sisi yang lain, praktek fikih menitikberatkan pada persoalan ijtihad yang bersifat haliyah-`amliyah-furû`iyah. Dalam tataran empiris antara tasawuf dan fikih keduanya saling berkait dan terintegrasi. Karenanya, antara nalar tasawuf dan nalar fikih selalu ada titik temu yang menyatukan antara keduanya. Mengutip pendapat Imam Shafi`i “wa man jama`a bainahuma tahaqqaqa”, siapa yang mengamalkan antara keduanya secara bersama-sama (tasawuf dan fikih) maka ia telah menjalankan ajaran agama dengan benar.
21
İLHAN, Abdullah Sıtkı. "İbn Âbidîn’in Eserlerinde Siyâset-i Şer‘iyye Örnekleri." Journal of The Near East University Islamic Research Center 10, no. 2 (2024): 763–93. https://doi.org/10.32955/neu.istem.2024.10.2.15.
Full textAbstract:
Bu makale, 18. yüzyılın ikinci yarısında doğan ve Hanefî mezhebinin son dönem meşhur fakihlerinden biri olarak kabul edilen İbn Âbidîn’in (ö. 1252/1836) siyâset-i şer‘iyye konusundaki çeşitli eserlerinde yer verdiği bazı örnekleri aktarmayı amaçlamaktadır. İbn Âbidîn, Hanefî mezhebine yaptığı katkılarla bu mezhebin en önemli hukukçularından biri olarak kabul edilmektedir. Şam’da vefat eden İbn Âbidîn, özellikle furû‘-i fıkıh alanındaki çalışmalarıyla dikkat çeken bir âlimdir. Siyâset-i şer‘iyye, İslam devletinin hukuki ve yönetsel alanlarda halkın maslahatını gözeterek karar almayı amaçlayan bir yöntemdir. Bu yöntem, naslara (Kur’an, Sünnet gibi İslami kaynaklara) dayalı olarak şekillenebilir; ancak nasların bulunmadığı durumlarda, ictihad yoluyla da hüküm verilmesine olanak tanır. Siyâset-i şer‘iyyenin kapsamı, devlet yönetiminde hukuk ve siyaset ilişkisini düzenlerken, toplumun genel faydası ve kamu düzeni gibi unsurları da dikkate alır. Bu çalışmada, İbn Âbidîn’in siyâset-i şer'iyye kavramına yaklaşımı, eserlerinden seçilen örnekler üzerinden incelenmektedir. Çalışmanın ilk aşamasında, dört mezhebe mensup bazı fakihlerin siyâset-i şer‘iyye tanımlarına yer verilmiştir. Siyâset-i şer‘iyyenin nasıl anlaşıldığı ve nasıl uygulandığı, mezheplerin bu kavrama olan yaklaşımlarında belirgin farklılıklar göstermektedir. Hanefî mezhebi bağlamında ise İbn Âbidîn, bu kavramı çeşitli yönleriyle ele almış ve üç farklı tanım aktarmıştır. Bu tanımlar, onun siyâset-i şer‘iyyeyi nasıl yorumladığını ve uygulamalarını nasıl şekillendirdiğini ortaya koyar. İbn Âbidîn’in aktarmış olduğu tanımlar diğer bazı fakihlerin yaklaşımları ile karşılaştırılarak kısa bir şekilde analiz edilmiştir. İbn Âbidîn, siyâset-i şer‘iyyeyi re’y, örf, istihsan ve maslahat gibi fıkıh kavramları ile ilişkilendirerek ele almıştır. Bu kavramlar, şeriatın temel amacı olan adaletin sağlanması ve kamu yararının korunması için fıkhî kararlar alınırken dikkate alınır. Özellikle maslahat kavramı, İslam hukukunda halkın yararını gözetme prensibini ifade eder ve siyâset-i şer‘iyyenin ana unsurlarından biri olarak öne çıkar. İbn Âbidîn de bu kavramı, halkın ihtiyaçlarını ve toplumun genel çıkarlarını gözeten bir yöntem olarak kullanmıştır. İbn Âbidîn’in siyâset-i şer‘iyyeyi tanımlama ve uygulama biçimi, klasik dönem fakihlerinin siyâset-i şer‘iyyenin kapsamı hakkındaki görüş ayrılıklarıyla da karşılaştırılmıştır. Klasik dönemdeki bazı fakihler, siyâset-i şer‘iyyenin kapsamını daha dar tutarak onu sadece ceza hukuku (ukûbât) alanına indirgemişlerdir. Bu yaklaşıma göre, siyâset-i şer‘iyye sadece cezai müeyyidelerin düzenlenmesi ve uygulanması ile sınırlıdır. Diğer bir grup fakih ise siyâset-i şer‘iyyenin daha geniş bir perspektifte değerlendirilmesi gerektiğini savunarak, onun hayatın her alanına tatbik edilebileceğini ileri sürmüşlerdir. Bu geniş yaklaşım, sosyal, ekonomik, askerî ve siyasi konular da dahil olmak üzere siyâset-i şer‘iyyenin toplumun her alanında uygulanabileceğini öngörür. İbn Âbidîn ise bu ikinci yaklaşımı benimseyerek, siyâset-i şer‘iyyeyi sadece cezai hükümlerde değil, hayatın içinde yer alan tüm alanlarda uygulanabilir bir yöntem olarak ele almıştır. Bu bakış açısına göre, siyâset-i şer‘iyye sadece suç ve ceza ile sınırlı kalmayıp, toplumun genel idaresi, kamu düzeni, ekonomik faaliyetler, askerî konular ve diğer sosyal meselelerde de devreye giren hukuki ve siyasi bir araçtır. İbn Âbidîn’in, siyâset-i şer‘iyyeye dayalı olarak verdiği hükümler, onun bu geniş kapsamlı yaklaşımını yansıtır. Sonuç olarak bu makale, İbn Âbidîn’in siyâset-i şer‘iyyeye ilişkin eserlerinde yer verdiği bazı örnekleri sunmaktadır. İbn Âbidîn, siyâset-i şer‘iyyeyi şeriatın genel amaçlarına uygun olarak halkın maslahatını gözeten bir yöntem olarak kullanmış ve bu yöntemi hayatın her alanında uygulamıştır. İbn Âbidîn’in görüşleri, hukuki ve siyasi kararların şeriatın adalet ve düzen sağlama amacına uygun olarak verilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
22
Makarov, V., E. Baimuhametov, E. Мusanov, et al. "THE FIRST EXPERIENCE OF USING NON-INTUBATION VIDEO-ASSISTED THORACOSCOPIC RESECTIONS FOR LUNG CANCER IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN." Oncologia i radiologia Kazakhstana 69, no. 3 (2023): 4–10. http://dx.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-3-69-4-10.
Full textAbstract:
Relevance: Several studies have shown that non-intubation surgical interventions, especially, have proven themselves well in patients with
 low reserve of the cardiovascular and respiratory systems, as well as in the diagnosis of interstitial lung diseases.
 The study aimed to describe the experience of introducing into clinical practice surgical interventions without intubation on spontaneous
 breathing for malignant neoplasms of the lungs and mediastinal organs.
 of Thoracic Surgeons // Ann. Transl. Med. – 2015. – Vol. 3(3). https://
 doi.org/10.3978/J.ISSN.2305-5839.2015.01.34
 10. Galetin T., Galetin T., Lopez-Pastorini A., Lopez-Pastorini
 A., Kosse N., Koryllos A., Koryllos A., Stoelben E., Stoelben E.
 Video-assisted Thoracoscopic Surgery in Local Anaesthesia and
 Analgosedation – A Survey of the Members of the German Society of
 Thoracic Surgeons // Zentralblatt Fur Chirurgie. – 2020. – Vol. 145(3).
 – P. 278-283. https://doi.org/10.1055/A-0988-0085
 11. Wang M.L., Hung M.H., Hsu H.H., Chan K.C., Cheng Y.J., Chen
 J.S. Non-intubated thoracoscopic surgery for lung cancer in patients
 with impaired pulmonary function // Ann. Transl. Med. – 2019. – Vol.
 7(3). – P. 40. https://doi.org/10.21037/ATM.2018.11.58
 12. Gonzalez-Rivas D., Bonome C., Fieira E., Aymerich H.,
 Fernandez R., Delgado M., Mendez L., De la Torre M. Non-intubated
 video-assisted thoracoscopic lung resections: The future of thoracic
 surgery? // Eur. J. Cardio-Thorac. Surg. – 2016. – Vol. 49(3). – P. 721-
 731. https://doi.org/10.1093/EJCTS/EZV136
 13. Pompeo E. State of the art and perspectives in non-intubated
 thoracic surgery // Ann. Transl. Med. – 2014. – Vol. 2(11). https://doi.
 org/10.3978/J.ISSN.2305-5839.2014.10.01
 14. Wen Y., Liang H., Qiu G., Liu Z., Liu J., Ying W., Liang W.,
 He J. Non-intubated spontaneous ventilation in video-assisted
 thoracoscopic surgery: a meta-analysis // Eur. J. Cardio-Thorac. Surg.
 – 2020. – Vol. 57. – P. 428-437. https://doi.org/10.1093/ejcts/ezz279
 15. Zhang X.X., Song C.T., Gao Z., Zhou B., Wang H.B., Gong Q.,
 Li B., Guo Q., Li H.F. A comparison of non-intubated video-assisted
 thoracic surgery with spontaneous ventilation and intubated videoassisted thoracic surgery: a meta-analysis based on 14 randomized
 controlled trials // J. Thorac. Surg. – 2021. – Vol. 13(3). – P. 1624.
 https://doi.org/10.21037/JTD-20-3039
 16. Elkhayat H., Gonzalez-Rivas D. Non-intubated uniportal videoassisted thoracoscopic surgery // J. Thorac. Surg. – 2019. – Vol. 11. – P.
 S220–S222. https://doi.org/10.21037/JTD.2019.02.05
 17. Yu M.G., Jing R., Mo Y.J., Lin F., Du X.K., Ge W.Y., Dai H.J., Hu Z.K.,
 Zhang S.S., Pan L.H. Non-intubated anesthesia in patients undergoing
 video-assisted thoracoscopic surgery: A systematic review and metaanalysis // PLOS ONE. – 2019. – Vol. 14(11). – P. e0224737. https://doi.
 org/10.1371/JOURNAL.PONE.0224737
 18. Zardo P., Zinne N., Logemann F., Gras C., Rivas D.G. Nonintubated uniportal video-assisted thoracoscopic surgery-lobectomy in
 Germany-the first 2 cases // J. Visual. Surg. – 2018. – Vol. 4. – P. 178-178.
 https://doi.org/10.21037/jovs.2018.07.18
 19. Canet J., Gallart L., Gomar C., Paluzie G., Valle J., Castillo J., Sabaté
 S., Mazo V., Briones Z., Math M., Sanchis J. Prediction of Postoperative
 Pulmonary Complications in a Population-based Surgical Cohort //
 Anesthesiology. – 2010. – Vol. 113. – P. 1338-1350. http://links.lww.com/
 ALN/A646
 20. Anile M., Vannucci J., Ferrante F., Bruno K., De Paolo D., Bassi
 M., Pugliese F., Venuta F. Non-Intubated Thoracic Surgery: Standpoints
 and Perspectives // Front. Surg. – 2022. – P. 9. https://doi.org/10.3389/
 FSURG.2022.937633
 21. Furák J., Paróczai D., Burián K., Szabó Z., Zombori T. Oncological
 advantage of non-intubated thoracic surgery: Better compliance of
 adjuvant treatment after lung lobectomy // Thorac. Cancer. – 2020. –
 Vol. 11(11). – P. 3309-3316. https://doi.org/10.1111/1759-7714.13672
 22. AlGhamdi Z.M., Lynhiavu L., Moon Y.K., Moon M.H., Ahn S.,
 Kim Y., Sung S.W. Comparison of non-intubated versus intubated
 video-assisted thoracoscopic lobectomy for lung cancer // J. Thorac.
 Surg. – 2018. – Vol. 10(7). – P. 4236-4243. https://doi.org/10.21037/
 JTD.2018.06.163
 АҢДАТПА
 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ӨКПЕ ОБЫРЫ КЕЗІНДЕ ИНТУБАЦИЯЛЫҚ
 БЕЙНЕ-АССИСТЕНТТЕЛГЕН ТОРАКОСКОПИЯЛЫҚ РЕЗЕКЦИЯЛАРСЫЗ
 ҚОЛДАНУДЫҢ АЛҒАШҚЫ ТӘЖІРИБЕСІ
 В.А. Макаров1
 , Э.Т. Баймухаметов1
 , Е.Т. Мусанов1
 , С.Т. Олжаев1
 , И.И. Новиков1
 , Б.Ж. Бекботаев1
 ,
 Б.Ж. Аджибаев1
 , Б.А. Маханбетов1
 , С.С. Оспанов1
 , А.С. Ожарова1
 , Р.Е. Кадырбаева2
 1
 «Алматы Жергілікті Көпсалалы Клиникасы» ШЖҚКШ, Алматы, Қазақстан Республикасы; 2
 «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы
 Өзектілігі: Бірқатар зерттеулер көрсеткендей, интубациясыз хирургиялық араласулар, әсіресе жүрек-қан тамырлары мен тыныс алу жүйесінің резерві төмен науқастарда, сондай-ақ өкпенің интерстициальды ауруларын диагностикалауда жақсы нәтиже
 көрсетті.
 Зерттеудің мақсаты: Өкпе мен медиастинальды органдардың қатерлі ісіктері кезінде өздігінен тыныс алуда интубациясыз
 хирургиялық араласуды клиникалық тәжірибеге енгізу.
 Әдістері: анестезиологиялық көмек пен хирургиялық емнің техникалық ерекшеліктерінің негізгі сәттері көрсетілген екі клиникалық жағдай сипатталды.
 Нәтижелері: өкпенің перифериялық қатерлі ісігі бар 2 науқасқа оперативті ем көрсетілді. Бірінші науқас: оң жақтық NI-VAТS,
 жоғарғы (S2), төменгң (S6, S9) бөліктердің резекция, лимфодиссекция, екінші науқас: оң жақты NI-VAТS, төменгі бөліктің лобэктомия, лимфодиссекция. Гистологилық зерттеудің нәтижесі бойынша өкпенің қатерлі ісігі ерте сатыда анықталды. Операциядан
 соңғы химиясәулелі терапия көрсеткіш жоқ. Науқастар III клиникалық топ бойынша диспансерлік бақылауға алынды.
 Қорытынды: Әдеби деректер мен алдын ала нәтижелеріне арналған деректер көрсеткендей, NI-VATS өкпенің қатерлі ісігін
 хирургиялық емдеуде хирургиялық араласулар орын алады және ҚР онкоторакальды бөлімшелерінде клиникалық практикаға кеңінен
 енгізілуі тиіс.
 Түйіндi сөздер: өкпенің қатерлі ісігі, NI-VATS, VATS, видео-ассистентті өкпе резекциясы, интубациясыз видеоторакоскопиялық
 лобэктомия, интубациясыз торакалды хирургия.
 ОРГАНИЗАЦИЯ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
 10 Онкология и Радиология Казахстана, №3 (69) 2023
 Methods: two clinical cases are described of the main points of the anesthesia and technical features of surgical intervention.
 Results: A surgery in two patients with peripheral lung cancer was performed. In the first case, the operation included NI-VATS on the
 right and the resection of the upper (S2) and lower lobe (S6, S9); in the second case – NI-VATS on the right, lower lobectomy, and lymph node
 dissection. Based on the results of histological examination, both patients were diagnosed with NSCLC in the initial stages. Postoperative
 chemoradiotherapy is not indicated. The patients were registered at the dispensary in clinical group III.
 Conclusion: As the literature data and our preliminary results of NI-VATS show, surgical interventions in the surgical treatment of lung
 cancer have places to be and should be widely introduced into clinical practice in oncothoracic departments of the Republic of Kazakhstan.
23
Yılmaz, Kerim. "KUR’AN’DA TEKRARLI ANLATIMLARDA KULLANILAN BAZI KELİMELERE TERÂDÜF VE FURÛK AÇISINDAN BİR YAKLAŞIM." Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, October 3, 2024. http://dx.doi.org/10.17859/pauifd.1526149.
Full textAbstract:
Kur’an’da bazı olayların anlatımında konuya dikkat çekmen için tekrarlı anlatım yöntemi kullanılmaktadır. Tekrarlarda aynı olayların veya birbirine benzer hadiselerin anlatımı esnasında farklı kelimelerin kullanıldığı müşahede edilmektedir. Çalışmanın amacı, Kur’an’da tekrarlı anlatımlarda kullanılan bazı kelimeleri geçmişten günümüze tartışıla gelen terâdüf ve furûk açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda örneklem olarak inbecese-infecera, veled-ġulâm ve baḥr-yemm kelimeleri seçilmiştir. Seçilen örneklemler doğrultusunda ilgili kelimelerin etimolojisini, cahiliye döneminde ve Kur’an’daki kullanımlarını genel anlamda inceledikten sonra terâdüf ve furûk olgusu açısından ele alınması çalışmanın sınırlarını oluşturmaktadır. Sonuç olarak verilen örnekler Kur’an’ı anlamada önemli bir faktör olan furûk olgusunun Kur’an’daki bütün kelimelere uygulandığında zaman zaman zorlama yorumlara sebep olabileceğini göstermektedir. Benzer bir şekilde terâdüf olgusunun da furûk olgusunu dikkate almadan bütün ayetlere uygulanmaya çalışılması da hatalı yorumlara sebep olabilir.
24
ISRAFILOVA, Faima. "FURÛKU’L LÜGAVİYYE AÇISINDAN KUR’AN-I KERİM’DE GEÇEN YAĞMUR İLE İLGİLİ LAFIZLAR." Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, October 31, 2022. http://dx.doi.org/10.35415/sirnakifd.1174202.
Full textAbstract:
Kur’an-ı Kerim nazil olduğu günden itibaren onu anlama ve yorumlama faaliyetleri hiç durmaksızın devam etmiştir. Ulûmu’l Kur’an ve dilbilimsel çalışmalar kapsamına giren Meân’il Kur’an, İcaz’ul Kur’an, Vücuh ve Nezair, Garib’ul Kur’an ve benzeri birçok disiplin tarih boyunca farklı yönleriyle ele alınarak ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışmamızın konusu olan Furûku’l Lügaviyye olgusu da diğer disiplinler gibi Kur’an-ı Kerim’i anlama ve yorumlamada önemli bir yere sahiptir. Nitekim Kur’an-ı Kerim’deki lafız aralarındaki farkların ortaya çıkarmak murad-ı ilahinin anlaşılmasına ya da yanlış anlaşılmamasına yardımcı olacağı aşikârdır. Bundan dolayı konunun öneminin daha iyi anlaşılması adına çalışmamızın ilk başlığı altında Furûku’l Lügaviyye’yi tanımını, tarihi süreç içindeki yerini ve gelişimini sergilemeye çalıştık. Çünkü tarih boyunca Furûk dağınık bir biçimde çeşitli disiplinlerin ve tefsirlerin içine serpiştirilmiş olsa da kendisine bir tefsir ilmi olabilecek malzemesinin her zaman var olmuştur. Furûk, Kur’an-ı Kerim’deki yakın ya da eş anlamlı kelimeler ilgili olduğu gibi aynı zamanda da Arap dili düzeyinde etimoloji, morfoloji, nahiv vb. ilimlerle desteklenen bir linguistik ve kendi içerisinde tespit teknikleri ve yöntemleri olan bir disiplindir. Böylece diğer Kur’an ilimleri gibi furûk ta Allah kelamının en iyi şekilde anlaşılması ve tefsir ilmi açısından önemli fonksiyon gösterdiğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla çalışmamızın ikinci başlığı altında tefsir ilmi açısından Furuku’l Lügaviyye’nin önemini ortaya koymaya çalıştık. Nitekim Kur’an-ı Kerim’in çeşitli dillerde yapılan tercüme ve tefsir çalışmalarına baktığımızda lafızlar bazen mana değişimine uğradığını, bazen de mananın değişmeden Arapçada kullanıldığı şekilde aktarıldığına şahit olmaktayız. Bu durum zaman zaman kolaylık sağladığı şeklinde algılansa da Kur’an-ı Kerim’in çevirisi konusunda bazı dezavantajları ortaya çıkarmaktadır. Kur’an-ı Kerim kavramları mutlaka garip kelimeler, vücûh ve nezâir, terâdüf, furûk ve ezdâd gibi alanlarda yapılan çalışmalar ve birikimden istifade etmek suretiyle incelemeye tabi tutulmalıdır. Dolayısıyla Furûk da Ulûmu’l Kur’an çerçevesine giren diğer disiplinler gibi potansiyel olarak hem Arap dilinde hem de Kur’an’ın metnin düzeyinde varlığını belirtmeye çalıştık. Konunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamak için de yağmurla ilgili Teradüf sayılan şu lafızları: “مطر-غيث - رزق - ودق - برد - در - رجع - طل - صيب - وابل” Furûku’l Lügaviyye açısından Kur’an-ı Kerim’deki kullanımları çerçevesinde sunmaya çalıştık. Kur’an-ı Kerim çerçevesinde anlamaya çalıştığımız bu lafızlar ile ilgili elde ettiğimiz bulguları ise sonuç bölümünde yer vererek yağmurla ilgili terâdüf olarak nitelendirilen lafızların aralarındaki ince, derin ve cazip farklarını ortaya koyduk. Böylece Kur’an-ı Kerim’de geçen her bir lafzın gerek cümle gerekse pasaj oluşumuna kadar seçimi ve yerleştirilmesinden lafızların geçtiği yerlerine uygun olarak tercih edilmesine kadar ki önemini vurgulamaya çalıştık. Başka bir ifade ile Kur’an-ı Kerim her bir lafzının seçimi açısından fasihliği dikkate aldığı gibi, cümle kurgusu açısından ciddi düzeyde beliğliğini de önemsediğini tekrar hatırlatmak istedik.
25
Ömer, Kara. "'ÖMER B. 'ALÎ EL-İSPİRÎ'NİN "FURÛK"LA İLGiLİ BİR RİSÂLESİNİN TENKİTLİ NEŞRİ." June 30, 2004. https://doi.org/10.5281/zenodo.3377555.
Full textAbstract:
Bu makale, furûk alanıyla yapacağımız tahkik çalışmalarının ilkini oluşturmaktadır. Makalenin ilk kısmında risâlenin müellifi el-İspirî’nin hayatını ve eserlerini, risâlenin nüshalarını ve tanıtımlarını, risâlenin yazılış gayesini ve içeriğini ele aldık. Müellifin risâlesinin daha iyi anlaşılması için ilgili kavramlar hakkında teradüf ve furûk kaynaklarından iktibaslar yaptık. Daha sonra tahkikteki metodumuzu sunduk. Sonunda ise risâlenin tenkitli neşrini verdik.
26
ÖNDER, Şeyma Gülsüm. "THE CLASSIFICATION OF SIGNS IN FURÛQ LITERATURE." e-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research (JOSR), August 19, 2022. http://dx.doi.org/10.26791/sarkiat.1126074.
Full textAbstract:
Peirce (1839-1914), systematically classifies sign types according to the categories of being. He argues that abstract concepts can reach their clear meanings only when they are examined as signs and proposes a unique understanding method that reveals the difference of abstract concepts from other words. In this respect, a connection can be established between Peirce's semiotics and the science of furûq, which examines the meaning differences of closely related words. In Peirce semiotics, classification of the signs, which is the agent of the act of representation, as an independent phenomenon is important in terms of presenting a systematic model. In this context, the viewpoint of Islamic scholars on sign can be followed, based on the differences in meaning between the concepts that have the meaning of representation in the works of furûq. Therefore, in this study, it is aimed to find and classify the signs mentioned in furûq. Accordingly, in the first part, the relationship between the furûq and semiotics is mentioned and Peirce's sign types are explained in terms of being a model. In the second part, based on the semantic differences between the words that have the meaning of representation, the signs mentioned by Islamic scholars are classified.
27
A.Muhammadjonov. "LEXICOGRAPHY AS A SECTION OF LINGUISTICS." September 13, 2022. https://doi.org/10.5281/zenodo.7073570.
Full textAbstract:
<em>The article is devoted to the problems of vocabulary (lexicology), which constitute the main field of linguistics. In particular, the most important source on the vocabulary of the Arabic language is “Furuk al-Lugawiya”, its author is Abu Hilol al-Askari and his work has been partially scientifically researched. Revealing the relevance and essence of his research, the author touched upon practical work on large-scale reforms in the development of science in the New Uzbekistan, including the further development of Oriental studies. The main scientific argument was Abu Hilal al-Askari, who tried to prove scientifically that the valuable information presented in the work "Furuk al-Lugawiya" has not yet lost its significance in the development of the study of the Arabic language. The author of the article noted that the work "Furuk al-Lugawiya" serves as an important source on vocabulary not only when studying Arabic, but also when studying the meaning of words borrowed from Arabic into Uzbek and other languages.</em>
28
GÜNBAL BOZKURT, Sevâl. "Furûğ Ferruhzâd’ın Şiirlerinde Kadın Kimliği Bağlamında Öteki Kavramı." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, February 20, 2024. http://dx.doi.org/10.29000/rumelide.1440038.
Full textAbstract:
Modern İran şiirinin güçlü kalemlerinden biri olan Furûğ Ferruhzâd (1935-1967), bir şair ve sanatçı olarak kadın kimliğinin sanata ve olaylara bakışını etkilediğinin farkındadır. Ferruhzâd, II. Dünya Savaşı’nın ardından değişen yeni toplumsal yapıda hem bir şair hem de bir kadın olarak yaşadığı çağın kadınlarının sıkıntılarını ve gerçekliklerini şiirlerine yansıtmaya çalışır. O, erkeğin zıddıymışçasına gösterilmekten hoşlanmaz. Bu yüzden yaratılışı gereği kendisini farklı kılan özelliklerini zikretmekten çekinmez. Böylece kendisine karşı yapılan eleştirilere şiirlerinde yine bir kadın gözüyle ve ironik bir üslûpla karşılık verir. Nitekim sadece içine doğduğu aile ya da yaşadıkları değil, kadın olması da onun olaylara bakışında değişikliğe yol açmıştır. Bunun bilincinde olan şair, bu durumun doğallığından ve kadın olmanın şiirine yansımasının kaçınılmaz oluşundan bahseder. Bu çalışmada Ferruhzâd’ın yaşadığı toplumda ekonomik açıdan tek başına ayakta kalmaya çalışan bir birey olarak ürettiği şiirler, kadın kimliği bağlamında ele alınacak olup, bu şiirlerde ‘öteki’ olarak kadının durumu incelenecektir.
29
Çelik. "TARİH BOYUNCA KUR'ÂN'DAN YAPILAN İNTİHALLER; ESKİ VE ÇAĞIMIZDAKİ YALANCI MÜSEYLİME ARASINDA BİR KARŞILAŞTIRMA." March 19, 2019. https://doi.org/10.5281/zenodo.2598253.
Full textAbstract:
ÖZET Biz bu makalede öncelikle Kur'an'ın yeryüzüne nüzulünden günümüze kadar kendisinden yapılmaya çalışılan intihalleri ele alacağız. Daha sonra Hz. Peygamber döneminde nübüvvet iddia eden Müseylimetu'lKezzab'ın üslubu ile, yeni bir kitap telif eden ve Müslümanları Kur'ân'dan uzaklaştırmak için Allah tarafından vahiy olduğu ileri sürülen "el-Furkânu'lhak" adlı kitabın üslubu arasında bir kıyaslama yapmaya çalışılacağız. Ayrıca sapık ve yıkıcı Bahaiyye ile, el-Furkânu'l-Hak adlı eserin ortak noktaları ve bir de ifadelerini oluştururken Kur'ân'dan hangi ölçülerde intihal yaptıkları üzerinde duracağız.
30
Alkış, Alpaslan. "Serahsi’nin El-Mebsut Adlı Eserinde Kerhî’nin Furû’ Fıkha Dair Görüşleri." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, June 30, 2019. http://dx.doi.org/10.35209/ksuifd.550211.
Full text
31
EREN SOYSAL, Esin. "Betimleyici Çeviri Araştırmaları Çerçevesinde Furûğ Ferruhzâd’ın “Günah” Adlı Şiirinin Türkçe Çevirilerinin Analizi." Dil ve Edebiyat Araştırmaları/Journal of Language and Literature Studies, February 10, 2021. http://dx.doi.org/10.30767/diledeara.738817.
Full text
32
CAN, Ali. "İBN FÛREK'İN TEFSİR METODU." December 31, 2013. https://doi.org/10.5281/zenodo.3265132.
Full textAbstract:
Ebu Bekri Muhammed b. el-Hasan b. Fürek el isfahani en-Nisaburi (ö. 406/1015) İslam ilim ve kültür tarihinde Ebü’l-Hasan el-Eş’ârî’inin görüşlerini sistemleştirmesi yönüyle Eşari kelam âlimi olarak tanınmış bir şahsiyettir. Yine o tasavvufla ilgili kaleme aldığı el-İbâne adlı müstakil eseriyle de sufi bir kimliğe sahip olduğunu açıkça göstermiştir. Bunun yanı sıra ona nisbet edilen Tefsiru Kur’ani’l-Azim adlı eser, tefsir tarihi açısında oldukça önemlidir. Bu eseriyle İbn Fürek, kelamcı ve sufi olduğu kadar yetkin bir müfessir olduğunu da göstermiştir. İşte bu makalede onun tefsir anlayışına, ayetleri yorumlama metoduna ve tefsir kültürümüze kazandırdıklarını ele alacağız. ABSTRACT Ibn Furak’s Method of Tafsir Abu Bakri Muhammad ibn Furak al-Isfahani al-Nishaburi (d. 406/1015) is an important scholar of Islamic Theology, who is famous in the Muslim World for systemizing the views of Abu’l Hasan al-Ashari. His work al-Ibana reflects his Sufi identity. Also, Tafsir al-Qur’an al-Azim has an important place in the history of tafsir, showing his ability as a scholar of tafsir. This article aims to discuss his understanding of tafsir, method of interpreting verses and his contributions to the study of tafsir.
33
Doğan, Fatih, and Halis Demir. "Sadece Amasya İl Halk Kütüphanesinde Bulunan Fıkıh Eserlerin Değerlendirmesi." Bitlis İslamiyat Dergisi, November 1, 2024. http://dx.doi.org/10.53442/bider.vi.1475298.
Full textAbstract:
Amasya İl Halk Halk Kütüphanesinde yer alan fıkıh alanındaki eserler usûl ve fürû alanında incelenmiştir. Başka kütüphanelerde bulunmayan fıkıh usûlü ve furû-ı fıkıh alanında 67 eser bulunmaktadır. Fıkıh usulü alanında 5 tane metin, 6 tane de şerh bulunmaktadır. Fürû-ı fıkıh alanında 37 tane metin, 16 tane şerh ve 3 tane de hâşiye yer almaktadır. Eserlerin istinsah tarihleri, müstensihlerin mezhebi ve eserin teknik özelliklerinden bahsedilmiştir. Nüshaların tamamlanması ve çalışmaya konu olması itibariyle değerlendirme yapılmıştır. Eserler tanıtıldıktan sonra müelliflerin hayatı, eserleri veya hakkında çalışma varsa bunlar da zikredilmiştir. Hakkında çalışma bulunmayan eserler, akademik çalışma yapmak isteyenlerin önüne kapı aralayacaktır. Literatürümüzde bulunup ama varlığı bilinmeyen eserler anlatılmaya çalışılmıştır.
34
BALTA, Yusuf. "OSMANLI AİLE HUKUKU, Yazar, Mehmet Akif Aydın (İstanbul: Klasik Yayınları, 2018), 284 sayfa, ISBN: 978-975-8740-55-0." ATEBE, December 16, 2022. http://dx.doi.org/10.51575/atebe.1200634.
Full textAbstract:
Yazar bu eserde, Osmanlı Aile Hukuku’nun kaynağını, uygulama örneklerini ve dönüşüm serüvenini, farklı şehirlerdeki mahkeme sicillerinden hareketle ele almaktadır. İslam aile hukukunun, özel de Hanefî mezhebinin Osmanlı imparatorluğundaki pratik uygulamalarının sicillere yansıyan somut tarafının örneklerini aksettirmektedir. Genel itibariyle fıkıh kaynaklarındaki görüşlerle uygulamanın problemsizdir. Ancak, bazı ihtilaflı konularda Hanefî mezhebine ait furû kaynaklardaki görüşler uygulamada sıkıntıya sebep olmuştur. Devlet erki, sıkıntılı durumları bertaraf etmek için Şeyhülislam’ın talebiyle kanunnâme, adâletnâme ve fermanlarla devreye girerek çare aradığı açıklanmıştır. İslam Aile Hukuku’nun uygulamasıyla ilgili olarak bu kayıtların yanında Osmanlı ülkesinde bulunmuş seyyah, elçi ve araştırmacılarında gözlem ve notları aktarılmış. Özellikle çelişki akseden kısımlarına vurgu yapılmıştır. Konu kitapta, Klasik Dönem ve Tanzimat Sonrası Osmanlı Aile Hukuku olarak iki bölüme ayrılarak incelenmiştir. İkinci bölüm içerisinde yer alan Hukûk-ı Aile Kararnamesi’nin hazırlanmasıyla İslam/Osmanlı aile hukukunda dört mezhebin görüşlerine yer verilerek radikal bir değişikliğe gidildiği belirtilmiştir.
35
AYDEMİR, Ramazan, and Erdoğan SARITEPE. "Begavî’nin İbadetlerde Dört Mezhebe Muhalefeti (Abdest ve Namaz Örneği)." Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, June 7, 2023. https://doi.org/10.58568/firatilahiyat.1274536.
Full textAbstract:
Mezhep taassubunun yoğun olduğu Hicri V. Yüzyılda fukahânın birçok mezhebe mensup olduğu görülür. Beşinci yüzyılın sonu altıncı yüzyılın başlarında yaşayan Begavî’nin de yaşadığı çevre ve ilim tahsil ettiği hocalarının etkisiyle olmalı ki, amelen Şâfiî mezhebine mensup olduğu bilinmektedir. Ancak onun Şâfiî mezhebine mensup olması bu mezhebe taassupla bağlandığı anlamını gelmemelidir. Zira Begavî bir konuda kuvvetli olduğuna inandığı bir delil binaen hüküm verdiğinde mensubu bulunduğu mezhebin müftâbih görüşüne muhalif olsa dahi onu savunur. Bu da mensubu olduğu mezhebin dahi onu özgür ictihaddan alıkoymadığını, özgür içtihadın da onu mensup olduğu Şâfiî mezhebinden çıkarmadığını göstermektedir. Her dönemde fukahâ ve mezhepler arasında ihtilafın olduğu bilinmektedir. Şafiî mezhebi kaynakları incelendiğinde, özellikle furû fıkıhta ihtilafın erken dönemde Müzenî (v. 264) ile başlayıp İbn Süreyc (v. 306) ve İstahrî (v. 328) ile devam ettiği sonraki dönemlerde de ziyadesiyle varlığını sürdürdüğü malumdur. Begavî’nin de eserleri incelendiğinde onun da bu geleneği içerisinde yer aldığı görülür. Begavî tefsir, hadis, fıkıh ve kıraat gibi birçok farklı alanda eser telif etmiştir. Begavî’nin tefsir ve hadis alanlarındaki yetkinliği ve şöhreti günümüze kadar ulaşmıştır. Ancak fıkıh alanındaki yetkinliği için, özellikle akademik alanda, aynı şeyi söylemek zordur. Zira bu alandaki yetkinliğini ortaya koyacak kadar akademik çalışmanın yapılmadığını düşünüyoruz. Begavî, fıkıh alanında telif ettiği el-Fetâvâ, Fetâvâ-yı Begavî, el-Kifâye fi’l-furû, Şerhu’l-Muhtasar, Tâcu’l-arûs ve mezhebü’l-hemmî ve’l-bûs, Tercemetü’l-ahkâm fi’l-furû ve et-Tehzîb fî fıkhi İmami’ş-Şafiî eserleriyle mensup olduğu Şafiî mezhebinde söz sahibi olup kendisinden sonra mezhep fukahâsını ve literatürünü etkilemiştir. Begavî’nin fıkıh alanında telif ettiği eserleri arasında et-Tehzîb, genelde İslam hukuku için özelde ise Şafiî mezhebi için temel bir kaynak olarak kabul edilebilir. Çünkü Tehzîb, Şâfiî fukahânın itimat ve istifade edip çokça nakilde bulundukları bir kaynaktır. Begavî’nin Şafiî mezhebine mensubiyetinden dolayı fıkıh alanında telif ettiği eserlerindeki görüşleri, genelde bu mezhebin geliştirdiği doktrin çerçevesinde gelişmiştir. Bununla beraber Begavî, zaman zaman ileri sürdüğü görüşler ile İmam Şafiî’nin görüşlerine ve Şafiî mezhebindeki müftâbih görüşlere muhalefet ettiği olmuştur. Aynı zamanda Hanefi, Maliki ve Hanbeli mezheplerindeki müftâbih görüşlerin aksine görüşler de serdetmiştir. Begavî bu ihtilaflara konu olan görüşlerini bazen ayet ve hadisler ile bazen de kıyasla delillendirmektedir. Çalışmamızda Begavî’nin, dört sünni fıkhî mezhep olarak bilinen Hanefi, Maliki, Şafiî ve Hanbeli mezheplerine ibadet konularındaki ihtilaflarına delilleriyle birlikte yer verilmiştir. Araştırmamızda tespit edebildiğimiz kadarıyla Begavî, İbadetler konusunda, Abdest ve gusülde suyun kullanımında israfın hükmü, abdestte başın mesh edilmesinde vacip olan miktar, abdest alırken sargı (Atel, alçı vb.) üzerine mesh ederek namaz kılanın iyileştikten sonra namazlarını iade etmesinin gerekip gerekmediği ve imamlık yapmada kârî, fakih ve müttakînin önceliği gibi konularda dört mezhebin müftâbih görüşlerine ihtilaf etmiştir. Fukahâ, abdest ve gusülde suyun kullanımında israfın mekruh olduğunu ifade ederken Begavî, abdest ve gusülde suyun israf edilmesinin hükmünün haram olduğunu söyleyerek, fukahâya muhalefet etmiştir. Fukahâ, abdestte başın mesh edilmesinin en az miktarı konusunda farklı görüşler ileri sürerken Begavî, abdestte başın mesh edilmesinin miktarının nasiye kadar olmasının farz olduğunu söylemiştir. Yine fukahâ imamlık yapmada kârî, fakih ve müttakînin önceliği konusunda da farklı görüşlere kani olurken Begavî, bu konuda müttakîyi, kârî ve fakihe tercih ederek bu konu hakkındaki tercihini ortaya koymuştur. Abdest alınırken sargı üzerine mesh ederek namaz kılanın iyileştikten sonra namazlarını iade etmesinin gerekmediği kanaatinde olan cumhura karşı Begavî, Abdest alınırken sargı üzerine mesh ederek namaz kılanın iyileştikten sonra namazlarını iade etmesinin gerektiğini söyler ve bu gibi durumların insan hayatında nadir görünmesinden dolayı namazın iadesinin gerekliliğini beyan ederek görüşünü gerekçeleriyle beyan eder. Bu çalışmayı yapmaktaki amacımız hem Begavî’nin fıkıh alanındaki yetkinliğini hem de gerektiğinde onda mevcut olan özgür ictihad kabiliyetinin varlığını ve bunun sonucunda ortaya koyduğu görüş ve tercihlerini tespit ederek ilim dünyasına arz etmektir.
36
AKDAĞ, Eyyup. "Şâfiî Mezhebinin İkinci Kurucu İsmi Büveytî’nin Hayatı, İlmî Şahsiyeti Ve Zühd Anlayışı." Sufiyye, June 9, 2022. http://dx.doi.org/10.46231/sufiyye.1092130.
Full textAbstract:
Büveytî, İmâm Şâfiî’nin ilmî ve manevî neşvesine sahip, en seçkin talebelerinden birisidir. İmâm Şâfiî’nin bizzat kendisi vefatına yakın bir zamanda, Büveytî’yi halkanın başına geçirmiş ve yerine halef bıraktığını tüm talebelerine ilan etmiştir. Bu manada Büveytî, İmâm Şâfiî’den sonra mezhepte ikinci kurucu isim olarak kabul edilir. İmâm Şâfiî, makamına tayin ettiği Büveytî’nin riyâsetini kabul etmeyecek talebelerin de bir an önce halkayı terk etmelerini istemiştir. İmâm Şâfiî, bu tercihinde Büveytî’nin ilminin büyüklüğünü dikkate aldığı gibi zühd, vera‘, zikir konularındaki hassasiyetini ve ibadete düşkün, sâlih kişiliğini de dikkate almıştır. İmâm Şâfiî’nin vefatından sonra Büveytî, mezhepte tek söz sahibi olmuş ve Şâfiî uleması onun eliyle yetişmiştir. Büveytî’nin tedrisinde yetişen Şâfiî uleması kısa bir zaman içinde mezhebi başta Buhârâ olmak üzere geniş bir coğrafyaya taşımışlardır. Büveytî, ömrünün son döneminde “Mihne” olaylarında sorgulanmış ve Kur’ân’ın mahlûk olduğu görüşünü kabul etmediği için ağır işkencelere maruz kalmış ve bu sebepten dolayı da vefat etmiştir. Sûfîler, tarihî süreç dikkate alındığında Şâfiî mezhebine her zaman sıcak ilgi duymuşlardır. Sûfilerin, Şâfiliğe sıcak ilgilerinde bu mezhebin usûl ve furû‘ konusundaki yaklaşımları etkili olduğu gibi mezhebin önemli isimlerinin zühd anlayışları, tasavvufî tutum ve davranışları da etkili olmuştur. Bu manada mezhepte ikinci kurucu isim olan Büveytî, zühd anlayışı ve sûfîlere karşı sıcak tavrı ile öne çıkmış önemli bir şahsiyettir.
37
TAŞ, Aydın. "Serahsî’de Hikmet Kavramı." Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, October 10, 2022. https://doi.org/10.58568/firatilahiyat.1170489.
Full textAbstract:
Hikmet kelimesi, Kitap, Sünnet ve kıyas delillerinde geçen önemli bir kavramdır. Söz konusu kavram usûl, furû ve fıkhın diğer alt türlerine ait literatürde de değişik münasebetlerle kullanılmaktadır. Bu çalışmada hikmet kavramının fıkıh edebiyatında hangi anlamlarda kullanıldığı Hanefî fakih Serahsî özelinde tespit edilmeye çalışmıştır. Bahsi geçen gayeye matuf olarak onun el-Mebsût, el-Usûl, Şerhu’s-Siyeri’l-kebîr, Şerhu’l-Câmii’s-sagîr ve en-Nüket adlı eserleri incelenmiştir. Serahsî, hikmet kelimesinin bir kısmını sözlük ve örfteki anlamında, diğer bir kısmını ise fıkıh usulündeki ıstılâhî anlamda kullanmıştır. Kendisi zaman zaman hükümlerin hikmetini belirtmişse de hükmün hikmete göre değil illete göre belirleneceğini açıkça ifade etmiştir. Şu var ki el-Usûl adlı eserinde bunun üzerinde özel olarak durmamıştır. Bu durumun onun döneminde mezkûr konuya dair ciddî bir tartışmanın yaşanmamış olması, zihninin net olması ve konuyu bir problem olarak görmemesinden kaynaklanmış olması muhtemeldir. Serahsî’nin de aralarında yer aldığı cumhura göre, illetin tespitinden maksat şer‘î hükmün bilinmesidir. Dolayısıyla illetin herhangi bir karışıklığa meydan vermeyecek şekilde açık, kişi veya durumlara göre değişiklik göstermeyen istikrarlı bir vasıf olması gerekir. Hâlbuki hikmette bu özellikler bulunmamaktadır. Hikmet, kıyasa konu edilmese de hükmün hikmetinin beyan edilmesinin, o hükmün daha net anlaşılmasını sağlamak ve kişiyi ona uyma konusunda ikna etmek gibi faydaları vardır. İnsanoğlunun ikna olduğu ve faydasına inandığı hususlarda emre imtisalde zorluk çekmeyeceği açıktır.
38
MEMDUHOĞLU, Adnan, and Ahmet BATUR. "The Preference Criteria Over The Contradictory Narrations And Their Influence On The Islamic Law: The Shirazi Example." Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, April 12, 2023. http://dx.doi.org/10.35415/sirnakifd.1257966.
Full textAbstract:
Haber kavramı mütekaddim usûlcüler tarafından "mahiyeti itibariyle doğru ve yalan olma ihtimali bulunan söz" manasında kullanılır. Teâruz kavramı ise usûl kaynaklarında “aynı meselede iki delilden her birinin diğerini engellemesi, başka bir ifadeyle iki delilden her birinin diğerinin gereğini (hükmünü) engelleyecek biçimde karşı karşıya gelmesi” şeklinde tarif edilir. Hz. Peygamber’den (s.a.v.) nakledilen bazı haberler arasında zahiren teâruz / çelişki olduğu görülmektedir. Fıkıh usûlü âlimleri, haber ve tearuz kavramlarına yaptıkları tariflere uygun olarak Hz. Peygamber’den (s.a.v.) nakledilen bazı haberler arasında zahiren görülen teâruzu / çelişkiyi giderme hususunda bazı yöntemler geliştirmişlerdir. Çelişkiyi gidermede kimi usûlcüler, nesh, cem`, tercîh ve tesâkut şeklinde bir sıralama takip ederken; kimisi de cem`, nesh, tercîh ve tahyîr şeklinde bir sıralama takip etmiştir. Teâruzu giderme yöntemleri içerisinde bulunan tercih metodu için de usulcüler,haberi senet ve metin açısından değerlendirerek gerek senet ve gerekse metin için birtakım kriterler belirlemişlerdir. Ancak belirlenen kriterlerin bir kısmında âlimler ittifak halindeyken bir kısmında da ihtilaf etmişlerdir. Bu durum ise fıkıh âlimlerinin bazı fıkhî meselelerde farklı içtihatlarda bulunmalarına sebep olmuştur. Şâfiî fakih ve mütekellimin usûlcü Ebû İshâk eş-Şîrâzî mütekaddim usûlcüler tarafından yapılan tanımdan farklı olarak haberi “doğru veya yalan olması kaçınılmaz olan söz” şeklindeki tarif eder. Teâruz kavramı içinse herhangi bir tarif yapmadan direk olarak haberler arasında görülen teâruzun giderilmesi hususunda takip edilecek metot hakkında bilgi verir. Şîrâzî, birer şerî´ delil olan iki haber arasında görülen zâhirî teâruzu gidermede mütekellimin usûlcülerin kabul ettiği cem' metodunu; sonra nesh bu da mümkün olmadığında son olarak deliller arasında tercih yapma yöntemini benimsemiş ve tercih için de usule dair eserlerinde müteârız haberlerin senet ve metnine yönelik bir takım tercih kriterlerini sistemli bir şekilde zikretmiştir. İmâm Ebû Hanîfe ile İmâm Şâfiî arasındaki fıkhî ihtilafları ele aldığı “en-Nüket fi’l-mesâili’l-muhtelef fîhâ beyne’ş-Şâfi`î ve beyne Ebî Hanîfe” adlı eserinde Şîrâzî, söz konusu tercih kriterlerini pratik açıdan da ayrıntılı bir şekilde işlemiştir. Ebû İshâk eş-Şîrâzî’nin müteârız haberler/hadisler arasında görülen çelişkiyi gidermede senede ve metne yönelik tercih kriterlerinin fıkhî meselelere yansımaları ile ilgili olarak bilebildiğimiz kadarıyla şimdiye kadar müstakil bir çalışmanın olmaması bu araştırmanın hazırlanması ihtiyacını doğurmuştur. Araştırmada öncelikli olarak Şîrâzî’nin fıkıh usûlü ve cedele dair yazdığı Lume´, Şerhu’l-Lume´ ve el-Meû´ne fi’l-cedel isimli usûl eserleri ile en-Nüket adlı eserinden, konuyla alakalı klasik usül kaynaklarından ve bazı günümüz çalışmalarından yararlanıldı. Çalışmada, ihtilâflı haberler konusundaki tercih kriterleri ve bunun furû fıkha yansımasından önce haber, teâruz/ihtilaf kavramları ve Ebû İshâk eş-Şîrâzî’nin bu kavramlara yaklaşımı üzerinde duruldu. Şîrâzî’nin müteârız haberler/hadisler arasında görülen çelişkiyi gidermede baz aldığı senede ve metne yönelik tercih kriterleri ve bu kriterlerin fıkhî meselelere yansımalarının ne şekilde olduğu furu' fıkha dair örneklerle tahlil edilmeye çalışıldı. Çalışmanın sonunda Şîrâzî'nin, rivâyetler arasındaki teâruzu giderme hususunda sırasıyla cem' /uzlaştırma, nesh, tercih yollarını esas alan mütekellimin metodunu benimsediği, teâruzu giderme yöntemi olarak tercih için toplam yirmi dört kriter zikrettiği, zikrettiği bu tercih kriterlerinin verilen örneklerden hareketle farklı fıkhî hükümlerin ortaya çıkmasına sebep olacak şekilde furû fıkha da yansıdığı sonucuna varılmıştır.
39
YÜCEL, Fatih. "The Effect of Kāsim al-Rassî on the Formation of Zaydiyya: An Evaluation on the Axes of His Views on the Furû al-Fiqh." Van İlahiyat Dergisi, December 7, 2023. http://dx.doi.org/10.54893/vanid.1377146.
Full textAbstract:
İslâmî ilimlerin teşekkül ve fıkıh mezheplerinin sistemli birer ekol hüviyetine kavuşma süreci açısından hicri üçüncü asır son derece önemli bir dönemi ifade eder. Zeydiyye mezhebi açısından bakıldığında bu asır hem siyasi hem de ilmi çalışmalar noktasında sonraki dönemi etkileyen bir hüviyete sahiptir. Zira bu dönemde Kâsım er-Ressî (ö. 246/860), Ahmed b. İsa (ö. 247/861) ve Yahyâ b. Hüseyin (ö. 298/911) gibi mezhebin hem siyasette hem de kelam, hadis ve fıkıh gibi ilimlerde öncü konumdaki bilginleri yetişmiştir. İlk dönem Zeydî kaynaklarınca Ehl-i beyt’in yıldızı olarak kabul edilen Kâsım er-Ressî, modern dönem çalışmalarda müsteşrikler tarafından Müslümanların Eflatun’u olarak takdim edilmektedir. Ona dair günümüzde yapılan çalışmaların daha çok mezhepler tarihi ve kelam alanında olmasının temel nedeni, Ressî’nin eserlerinin çoğunun kelamla ilgili olmasıdır: Oysaki Kâsım er-Ressî, kelâm ilminde olduğu kadar fıkıh ilminde de önemli bir isimdir. Zeydiyye mezhebinin önemli fakihlerinden biri olan Ebû Tâlib Nâtık-Bilhak’a (ö. 424/1033) göre Ressî fıkhi meselelerdeki kabiliyeti ile öne çıkmış bir alimdir; onun ictihad yöntemi, fürû-i fıkıhtaki becerisi, hadisleri kullanmadaki ve alimlerin ihtilafını bilmesindeki ustalığını görmek için, “Mesâilü Ca’fer b. Muhammed ve Abdullah b. Hasan” isimli eserlerine bakılmalıdır. Ressî’nin Kitabü’n-nâsih ve’l-mensûh, Kitabu’t-tahâre, Kitabu salati’l-yevmi ve’l-leyle ve Kitabu’l-menâsik isimli risaleleri, günümüze ulaşan fıkha dair önemli eserlerdir. Ayrıca Müeyyed-Billâh (ö. 411/1021), Kâsım er-Ressî ile Yahya b. Hüseyin’in fıkıhtaki görüşlerini et-Tecrîd isimli çalışmasında derlemiştir. Kâsım er-Ressî’nin fıkhî görüşleri Tahrîr, el-Câmi‘u’l-kâfî, el-İntisâr ve el-Ezhâr gibi sonraki dönem fıkıh kitaplarında da belirleyici mahiyettedir. Zamanla Zeydiyye içerisinde onun ismine atfen Kâsımiyye adıyla fıkhî bir ekolün ortaya çıkması da onun konumunu ortaya koyması bakımından önemlidir. Ressî’nin fıkhî görüşlerine ülkemizde farklı çalışmalarda atıfta bulunulmuşsa da fıkha dair görüşlerini ele alan müstakil bir çalışma tespit edilememiştir. Oysaki, gerek günümüze ulaşan fıkha dair eserleri gerekse görüşlerinin derlendiği erken dönem eserler dikkate alındığında Kâsım er-Ressî’nin fıkhî görüşlerinin müstakil bir çalışmayı hak ettiği aşikardır. Bu çalışmanın hedefi, Ressî’nin mezhep içindeki konumu ve fıkhî bakış açısını genel olarak ortaya koymaktır. Bu çerçevede çalışmada Ressî’nin yaşadığı döneme, hayatına ve eserlerine kısaca değinilmiş, ardından fürû-i fıkhın özellikle ibâdât alanına dair temel görüşleri ana hatları ile ele alınmıştır.
40
ASLAN, Ömer. "Mâlikî Mezhebinde Mezhep İçi Görüşler Hiyerarşisi, Kullanılan Rumuz ve Istılâhlar." Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, December 14, 2023. http://dx.doi.org/10.34085/buifd.1321920.
Full textAbstract:
Mâlikî Mezhebinde Mezhep İçi Görüşler Hiyerarşisi, Kullanılan Rumuz ve Istılâhlar
 
 The Hierarchy of Intra-Madhhab Views, Symbols and Terms Used in the Maliki Madhhab
 
 Ömer ASLAN
 
 Dr., Diyanet İşleri Başkanlığı/Vaiz
 Presidency of Religious Affairs/Preacher
 Van, Turkey
 
 ORCID: 0000-0001-5682-2722 e-posta aslan65omer@hotmail.com
 
 Öz
 Mevcut nassların alanı sınırlı, fıkıhla ilgili meselelerin alanı ise sınırsız olduğu için akıl, hakkında nass bulunmayan meselelerde mevcut nasslara dayanarak hükümler çıkarır. Dolayısıyla insanların karşılaştıkları meselelere ve sosyal sorunlara çözüm bulunabilmesi için ictihâda ihtiyaç duyulmaktadır. Bu husus ya mutlak ictihâd ve istinbât yoluyla ya bir mezhebin usûlüne göre ictihâdda bulunmayla veyahut bir mezhepteki sabit hükümlerden tahriçte bulunarak mümkün olabilir. Bu da ancak o mezhepteki sabit olan kaideleri bilmek ve kaidelere göre uygun hareket etmekle mümkündür. Bu alanda İslâm Hukuk Ekolleri’nin metotları birbirinden farklıdır. Bu ekollerden biri olan Mâlikî mezhebi de diğer mezheplerde olduğu gibi gelişimini sürdürürken farklı evrelerden geçmiş, bu süre zarfında ortaya çıkan yeni meselelere çözüm bulmak amacıyla kendi disiplini içerisinde bir takım yöntemler kullanarak kendine has bir metot oluşturmuş ve geliştirmiştir. Keza mezhebin gelişim merhalelerini belirleyen ve anlaşılmasını sağlayan özel bazı ıstılâhlar da oluşmuştur. İmam Mâlik’in usûlü, telif ettiği el-Müvatta adlı eserindeki fıkhî görüş ve tercihlerinden ve talebeleri tarafından kendisinin yazdığı risale ve verdiği fetvâlarından oluşturulan eserlerden anlaşılmaktadır. Talebeleri de bunlardan bir usûl tespit ederek usûl kurallarını furû‘ fıkıh konuları üzerine bina etmişlerdir. İlmî anlayış ve kavrayışları, algılama biçimleri birbirinden farklı olan bu talebeler, hocalarından aldıkları ilmî birikimi farklı anlayış metotlarıyla aktarmaya ve yaymaya başlamışlardır. Bunun sonucunda başta Medine olmak üzere Mısır, Irak ve Mağrib gibi coğrafyalarda birbirinden farklı istidlâl metotuna sahip Mâlikî eğilimler ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Mâlikî mezhebinin istidlâl metodu ve hiyerarşik yapısı incelenmiştir. Ayrıca farklı bölgelerde ortaya çıkan usûle ilişkin uygulamaların neler olduğu ortaya konulmuştur. Yine bu çalışmada mezhebin gelişmesiyle birlikte yaygın olarak kullanılan ıstılâhlar irdelenmiş ve istidlâl metodunun seyri ortaya konmuştur.
 Anahtar Kelimeler: İslâm Hukuku, Mâlikî Mezhebi, İctihad, İctihad Usûlü, Müctehîd, Mukallîd.
 
 Abstract
 Since the scope of the clear texts (nass) is limited and the scope of the issues related to fiqh is unlimited, the intellect makes judgments based on the nass on the issues about which there is nass. Therefore, ijtihad is needed in order to find solutions to the issues and social problems that people face. This can be possible either through absolute ijtihad (al Ijtihad al Mutlaq) and Istinbat, by making ijtihad according to the method of a school or by deriving from (Takhrîc) the constant rulings of a school. This is only possible by knowing the constant rules in that school and acting accordingly. In this matter, the methods of Islamic Law Schools are different from each other. Maliki sect, which is one of these schools, went through different phases while continuing its development, as in other sects, and created and developed the method of ijtihad by using a number of methods within its own discipline in order to find solutions to new issues that emerged during this time. Likewise, some special terms have also been formed that determine the development stages of the sect and enable them to be understood. Imam Malik's method is understood from his fiqh views and preferences in his work al-Muwatta, which he wrote, and from the works composed by his students from the epistles he wrote and the fatwas he gave. His students determined a method from them and built the rules of procedure on the subjects of furû' fiqh. These students, whose scientific understanding and understanding, and perception styles were different from each other, started to transfer and spread the scientific knowledge they received from their teachers with different understanding methods. As a result, Maliki tendencies with different inference methods emerged in geographies such as Egypt, Iraq and Maghrib, especially in Medina. In this study, the method of ijtihad and hierarchical structure of the Maliki sect were examined. In addition, the procedural practices that emerged in different regions were revealed. Again, in this study, the terms commonly used with the development of the sect were examined and the course of the method of ijtihad was revealed.
 Keywords: Islamic Law, Maliki School, Ijtihad, Ijtihad Method, Mujtahid, Muqallid.
41
Koçyiğit, Hikmet. "Hicrî Beşinci Asır Nîşâbûr’da Tefsir Otoriteleri ve Tefsire Katkıları." Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, December 18, 2024. https://doi.org/10.15370/maruifd.1564919.
Full textAbstract:
Nîşâbûr, orta çağda İslam dünyasının en önemli ilim merkezlerinden birisidir. Bu yüzden “ilim şehri”, “meşhur İslam âlimlerinin kaleleri”, “darü'l-ilm” (ilim evi) olarak nitelelendirilmiştir. Nîşâbûr, Hz. Osmân (ö. 35/656) zamanında, 31/652 yılında İslam topraklarına katılmıştır. Tahirîler (821-873) devrinde önem kazanmaya başlamış, Saffârîler (861-1003), Sâmânîler (819-1005) ve Gazneliler (963-1186) devrinde de önemini sürdürmüştür. 1038’den itibaren hicrî beşinci asırda çoğunlukla Büyük Selçukluların (1040-1157) idaresinde kalmıştır. İmam Müslim (ö. 261/875), İbn Huzeyme (ö. 311/924) ve Hâkim en-Nîsâbûrî (ö. 405/1014) gibi muhaddislerin; Eş’arî kelamının Horasan'daki en büyük temsilcilerinden İbn Furek ve Ebû İshâk el-İsferâyînî (ö. 418/1027) gibi kelamcıların; İmâm el-Cüveynî ve Gazzâlî (ö. 505/1111) gibi mütekellim-fakihlerin; Sülemî (ö. 412/1021) ve Kuşeyrî (ö. 465/1072) gibi sûfîlerin; Ebû Hafs el-Haddâd en-Nîsâbûrî (ö. 260/874), Hamdûn Kassâr (ö. 271/884) ve Ebû Osmân el-Hîrî (ö. 298/910) gibi melâmîlerin varlığı Nîşâbûr’un ilmî ortamına büyük katkı sunmuştur. Ayrıca Kerrâmî, Mutezilî ve Şiî âlimler de yazdıkları Kur’ân tefsirleriyle şehrin tefsir ortamına önemli katkılarda bulunmuşlardır. Bunların doğal sonucu olarak Nîşâbûr’da farklı eğilimlerde tefsirler yazılmıştır. İlgili literatür tarandığında, ilk beş asırda Nîşâbûr’da tefsir faaliyetinde bulunan 71 isim tespit edilmektedir. Bu isimlerden 47 tanesi Nîşâbûrluyken, 24 tanesinin Nîşâbûr’da uzun ya da kısa süreli bulunmaları itibarıyla buradaki tefsir faaliyetlerine katkı sunmuş olmaları muhtemeldir. Nîşâbûr’da hicrî ikinci asırda başlayan ilmî ve kültürel faaliyetler hicrî beşinci asırda tefsir sahasında kaynak eserlerin yazılmasına bir alt yapı oluşturmuştur. Bu bağlamda tefsir tarihinin önemli otoritelerinden Sülemî, Sa‘lebî (ö. 427/1035), Kuşeyrî ve Vâhidî (ö. 468/1076) yazdıkları ansiklopedik tefsirlerle sonraki müfessirlere kaynak olmuşlardır. Bu müfessirler hoca talebe ilişkisinde birbirleriyle bağlantılıdırlar. Sülemî ve Sa‘lebî nispeten daha sert tenkide uğramışlardır. Zira Sülemî’nin tefsiri bazı alimler tarafından tahrif olarak değerlendirilirken; Sa‘lebî ise (hâtıbu’l-leyl) gece odun toplayıcısı olarak nitelendirilmiştir. Kuşeyrî, Letâifu’l-İşârât adlı tefsirinde özellikle hocası Sülemî’den çok istifade etmiştir. Ancak hakikat ilimleri ile şeriat ilimlerini uzlaştırmaya çalışmıştır. Bu sebeple Sülemî’nin maruz kaldığı tenkitlere uğramamıştır. Vâhidî ise mananın rivayetlerle tesbit edilmesinin yanı sıra Arap diline uygunluğuna da önem vermiştir. Önemine binaen günümüzde Nîşâbûr’daki tefsir faaliyetleri için “Nîşâbûr Tefsir Okulu”, “Nîşâbûr Tefsir Çevresi” gibi tabirler kullanılmaktadır. Nîşâbûr’daki tefsir faaliyetlerinin hepsini ele alan kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Bununla birlikte müfessirler düzeyinde çalışmalar yapılmıştır. Biz de tefsir otoritesi olarak anılmaya layık olan Sülemî, Sa‘lebî, Kuşeyrî ve Vâhidî‘yi makale ölçeğinde ele almaya çalıştık.
42
ERGÜVEN, Nizamettin. "“SÂHİBÜ’L-‘URVE” MUHAMMED KÂZIM TABÂTABÂÎ YEZDÎ VE TAKLÎD KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ." Turkish Journal of Shiite Studies, December 26, 2022. http://dx.doi.org/10.48203/siader.1218762.
Full textAbstract:
Muhammed Kâzım Yezdî, son dönem İmami/Caferî âlimlerinden Şehy Ensari çizgisinin en büyük temsilcilerinden kabul edilir. O ilmi, tasavvufi kişiliğinin yanında İslam dünyasının geyr-i müslimler tarafından işgaline karşı verdiği siyasi fetvasıyla da öne çıkmaktadır. ‘Urvetül-vuska adıyla furû fıkhın konularını işlediği eseri nedeniyle Câferî âlimleri nezdinde “Sâhibu’l-‘Urve” ismiyle tanınmıştır. ‘Urvetü’l-vuska, 3260 mesele halinde Yezdî’nin fıkıh konularını veciz şekilde işlediği eserdir. Bu eseri farklı kılan yazıldığı dönemden şu ana kadar, mezhepte müctehidliğe ilk adımı atan her Câferî âlim tarafından fıkhi meseleler işlenirken onun metninin esas alınmasıdır. Bu nedenle son dönemde üzerine en çok şerh ve haşiye yapılan eserler arasında kabul edilir. Zamanında Irak coğrafyası ve tüm Şî‘a dünyasının en büyük müctehidi kabul edilen Muhsin el-Hekîm tarafından yapılan on altı ciltlik şerh bunların başında yer alır. Kitabın belli bir sistematik içerisinde meseleleri genelden özele efradını cami kısa öz cümlelerle anlatması bu şöhretinin arkasındaki en başta gelen sebeplerden biridir. Bu kitap müdellel bir kitap değildir. İlmihal geleneğinin devamı bir kitaptır. Bu kitabı öncesinde yazılan kitaplardan ayıran özelliklerinden biri de daha önce usûl fıkh kitaplarında yer alan taklîd/mukallid/mukalled ile ilgili meseleleri her mukallidin bilmesi gereken meselelerden biri kabul ettiği için ilmihalin ilk konusu olarak yer vermesidir. Bu kitaptan sonra yazılan ilmihal/istiftaat kitapları bu kitabın yöntemini esas alıp ilk inceledikleri konu taklîd/mukallid/mukelled konusu olmuştur. Yezdî taklîd konusundaki görüşlerini 72 meselede özetlemiştir. Taklîd hakkında daha önce mezhep içi ulema tarafından dile getirilen ilkelere kendi kanaatini sistemli bir şekilde işleterek yeniden sunmuştur. Bu yönüyle sadece kitabın taklîd bölümü esas alınarak, birçok şerh Câferî âlimler tarafından kaleme alınmıştır. Onun taklîd konusundaki görüşlerini şekillendiren ifadelerini şu şekilde özetlenebilir: Her mükellef yaşına gelen mukallidin kendine bir müctehid seçmesinin vacip; bir müctehidi taklîd etmeden ibadet ve muamelat konusunda işlediği amelleri batıl; yeni taklîde başlayan mükelleler vefat eden değil, yaşayan bir müctehidi ancak taklîd edebililer: mukallid, müctehidler aradında a‘lem bildiği müctehidi ancak taklîd edebilirler. Mezhep içerisinde Kâzım Yezdî’nin, ‘Urvetü’l-vuska eserinin ve özellikle kitabın başındaki taklîd babının özel yeri olduğu çalışmanın geneli göz önüne alındığında daha iyi anlaşılacaktır. Yazıldığı tarihten günümüze kadar taklîd konusunda Câferî camiada yazılan eserler bu eserin yöntemini takip ettiği için ilk başvurulacak eserlerden biri konumundadır.
43
Kalkan, İsmet. "İSLAM HUKUKUNDA NESH VE TAHSÎS BAĞLAMINDA NASS ÜZERİNE ZİYÂDE TARTIŞMALARI." Kilis 7 December University Journal of Theology, June 27, 2024. http://dx.doi.org/10.46353/k7auifd.1458102.
Full textAbstract:
Nass üzerine ziyâde meselesi çoğu usûl-i fıkıh kitabının nesh başlığı altında incelenmektedir. Ancak bu kaynaklarda nass üzerine ziyâde’nin gerçekte ne olduğunu kanıtlayan belli başlı bir tanıma rastlanılmamıştır. Konuyla ilgili tartışmaya yer veren kaynalar detaylı bir şekilde incelendiğinde aslında konunun; nass üzerine ziyâde terkibinde geçen nass kavramının mahiyeti; ziyâde’nin nass delilinin bizzat kendisine yahut hükmüne etkisi; mezîdün aleyhe munfasıl ya da mukârin olması yönüyle ziyâde’nin çeşitleri; nesh ve tahsis bağlamında ziyâde’nin hükmü gibi bünyesinde pek çok soruyu barındıran kompleks bir yapıya sahip olduğu görülebilmektedir. Nass üzerine ziyâde meselesi, Irak fukahâsı ile mütekellim usulcüler arasında, nesh ve tahsis bağlamında ziyâde’nin hükmü ve Haber-i vâhidin Kur’an metnine yeni bir hüküm ilave etmesinin imkân ve cevazı gibi hususlarda tartışma konusu olmuştur. Sonraki yüzyıllarda Semerkand Hanefî fukahâsının da bu tartışmalara müdâhil olduğu görülmektedir. Ancak nass üzerine ziyâde’nin hükmü ve ziyâde delilinin sübut problemi tartışmalarında Semerkant fukahâsının mütekellim metoduna benzer bir yol ve tavır izlediği söylenebilir. Irak Hanefî fukahâsına göre nass üzerine ziyâde’nin hükmü evvelce meşru kılınmış bir hükmün kaldırılması, yani nesh anlamı taşımaktadır. Bu nedenle onlara göre mütevâtir ve meşhur haberlerin dışında kalan Sünnet ile Kur’an nesh edilemez. Haddi zatında bu ihtilaf, fukahâ metodunun âhâd haberlerle ilgili öne sürdükleri kabul şartları ile zanniyyet ifade eden Haber-i vâhidle kat‘iyyet ifade eden Kur’an’a yeni bir hüküm ilave etmenin imkansız olduğu ön kabulünden kaynaklanmaktadır. Bu ihtilafta fukahâyı mütekellim metodundan ayıran temel argüman; Kur’an ve Sünnet delilleri arasındaki bütünlüğü sağlamak amacına matuf olarak Sünnetin Kur’an’a arz edilmesidir. Ancak İmam Mâlik dışında kalan ehli hadis ekolüne mensup mütekellim usulcüler, Sünnetin Kur’an’a arzı meselesini Sünneti reddetmek şeklinde anladıkları için tümden reddetme cihetine gitmişlerdir. Irak Hanefî fukahâsı dışında kalan cumhura göre ise ziyâde’nin hükmü nesh değil, beyan ve tahsistir. Onlara göre nass üzerine ziyâde; evvelce meşru kılınmış bir hükmün olduğu gibi takriri ile aynı zamanda ilk hükmü ortadan kaldırmayacak şekilde yeni bir hükmün ona ilhak edilmesi anlamına gelmektedir. Bu görüşe göre; Kur’an ile sâbit zina eden bekara uygulanması emredilen celde cezası hükmüne, Sünnet ile sâbit sürgün cezası hükmü, Kur’an ile sâbit hükmü meşru olmaktan çıkartmadığı için nass üzerine yapılan bu ziyâde nesh değil, tahsis hükmündedir. Aynı şekilde keffâret olarak âzât edilecek köle için ilave edilen mü'min olma şartı da zıhar keffâreti için mü’min olmayan bir kölenin azat edilme hakkını ortadan kaldırmamaktadır. Taraflar arasındaki ihtilafın daha iyi anlaşılabilmesi için furû‘ fıkıh kitaplarında söz konusu edilen örnekler incelenerek konunun nesh ya da tahsis kavramlarından hangisine karşılık geldiğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Biz de bu nedenlerle çalışmayı usul bilginlerinin konuya ilişkin görüşlerini teorik olmaktan çok dayandıkları delil ve verdikleri örnekler etrafında anlamaya ve bir tercihte bulunmaya çalışacağız.
44
ÖZTÜRK, Şeyda, and Mervenur SOHTAOĞLU. "FIKH-I ZÂHİR VE FIKH-I BÂTIN BÜTÜNLÜĞÜNDE TEMİZLİK (FÜTÛHÂT-I MEKKİYYE ÖRNEĞİ)." Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, April 28, 2023. http://dx.doi.org/10.35415/sirnakifd.1248407.
Full textAbstract:
Fehim ve idrak anlamlarına gelen fıkıh kavramı, kişinin yararına ve zararına olan şeyleri bilmesini ifade eder. Fıkıh kavramının mahiyet itibariyle ibadet, muamelat ve ukûbat gibi konuların zâhirî hükümlerinin yanı sıra takvâ, niyet, ihlâs yahut yapılan ibadetin kalben de eda edilebilmesi anlamında bâtınî hükümleri vardır. Bu noktada fukâhâ zâhiri hükümleri, mutasavvıflar ise ibadetlerin zahiri hükümlerini kabul etmekle birlikte bâtıni hükümleri üzerinde yoğunlaşmışlardır. Fıkh-ı zâhir ve fıkh-ı bâtın olarak da ifade edilen bu iki ilim özünde birbirini tamamlamakta ve ibadetler başta olmak üzere dini vazifelerin hem görünen yönüyle hem de kalbî yönüyle eda edilmesini ortaya koymaktadırlar. Taharet, namaz, abdest, oruç ve zekât gibi görünen ameller zâhirî fıkhın konusunu; ihlâs, sabır, rıza, şükür, zühd gibi kalbî olarak yapılan ameller ise bâtınî fıkhın konusunu teşkil etmektedir. 
 Diğer taraftan fıkıh sadece zahiri olguları düzenleyen bir hukuk sistemi değil, bunun yanında kişinin ahiretini de kurtarmayı gaye edinen bir ilimdir. Ancak fakihlerin fıkhın bu ahlâkî boyutunu kitaplara dâhil etmemesi hasebiyle tasavvuf fıkhın ihtiyaç duyduğu bu alanı doldurmaktadır. Dolayısıyla bu iki ilim arasında güçlü bir ilişkinin bulunduğu görülmektedir ki bu birbirini tamamlama ilişkisidir. Bu konuyu kapsamlı ve ilk olarak ele alan Gazzâlî’dir ki, farklı ilim tasnifleri ile bâtınî ve zâhirî ilmi açıklamaktadır. 
 Disiplinler arası çalışmaya örnek teşkil eden ve bu konuyu geniş çerçevede ele alan diğer bir mutasavvıf ise İbnü’l-Arâbî’dir. Şeyhü’l-Ekber yahut Muhyiddîn lakabları ile bilinen ve zamanla tasavvufî tecrübeyi kendisinde gerçekleştirmiş olan İbnü’l-Arabî, tasavvuf başta olmak üzere hadis, tefsir ve fıkıh gibi birçok alana hâkim bir âlimdir. İlâhi imla ile eserlerini kaleme alan ve eserlerinde farklı birçok konuyu işleyen İbnü’l-Arabî’nin fıkh-ı zâhir ve fıkh-ı bâtın bütünlüğüne dikkat ettiği görülür. 
 Bu makalede furû-ı fıkıh başta olmak üzere tüm ilimler nezdinde önemi haiz olan temizlik bahsi ve bilhassa abdest konusu zâhirî fıkıh ve bâtınî fıkıh bütünlüğünde ele alınmaya çalışılacaktır. İslâm düşüncesinde önemli bir yeri olan ve düşünceleri ile tasavvuf dünyasına öncülük eden İbnü’l-Arabî’nin keşif ve ilhâm ile yazdığını ifade ettiği 560 bab’dan müteşekkil olan el-Fütûhât-ı Mekkiyye adlı eseri örnek alınarak abdestin zâhirî boyutlarının yanında bâtınî hükümleri de değerlendirilecektir. İbnü’l-Arabî eserinde sade bir dil kullanmakla beraber abdestin farz, sünnet veya müstehab olan tüm hükümlerini ele almaktadır. 
 Bir mutasavvıf olmasının yanında fıkhî hükümlere de bir fukâhâ kadar hâkim olan İbnü’l-Arabî, abdeste dair her uzvun ilk olarak fıkhî hükümlerini, mezhep âlimlerinin ihtilaflarını ve ittifaklarını ifade etmekte, bu hükümlerin üzerine bâtınî hükümlerini ortaya koymaktadır. İlgili ayet ve hadisleri dikkate alarak konuyu delillendirmesi, konunun zâhirî ve bâtınî hükmünün ardından kendi görüşünü ifade etmesi eserine özgün bir çerçeve sunmaktadır. Dolayısıyla İbnü’l-Arabî’nin asıllar üzerine bina edilen mana yönünü tamamlamaya çalıştığı görülmektedir.
 İbnü’l-Arabî’nin abdestin zahiri hükümlerine nasıl yaklaştığı, değerlendirmelerinde takip ettiği metodu, zâhirî fıkhın hükümlerine hangi noktalarda ne gibi katkılar sunduğu çalışmamızın hareket noktasını oluşturmaktadır.
45
TÜRCAN, Talip. "İlk En Kapsamlı Türkçe Fıkıh Eseri: Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu." Burdur İlahiyat Dergisi, October 17, 2023. http://dx.doi.org/10.59932/burdurilahiyat.1352311.
Full textAbstract:
Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu modern dönemde klasik fıkıh sistematiğine göre kaleme alınmış Türkçedeki ilk ve en kapsamlı telif eserdir. Fıkhın bütün konularını içeren Türkçe telif bir eserin mevcut olmaması, Ömer Nasuhi Bilmen’in eseri kaleme almasındaki en temel gerekçeyi teşkil etmektedir. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, ilk defa 1949-1952 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından altı cilt olarak yayımlanmıştır. Kamus, klasik fıkıh kaynaklarında olduğu gibi kitâblar (bölümler) biçiminde tasnif edilmiştir. Kamus’un ilk cildi bir giriş mahiyetinde olup, Methal başlığını taşımakta ve iki bölümden (kitap) oluşmaktadır. Methal’in ilk bölümü (Birinci Kitap), fıkıh usûlü terimlerine, usûlün temel konularına, Mecelle’deki 99 küllî kâide ile diğer bir kısım küllî fıkıh kâidelerinin şerhine ayrılmıştır. İkinci bölümü (İkinci Kitap) ise kısa bir fıkıh tarihi ile müctehidlerin ve fakîhlerin tabaka ve derecelerine ilişkin açıklamaları, fukahânın ihtilaf sebeplerini içermektedir. İkinci Kitap’ın sonuna, ayrıca, sahâbe, tâbiûn, tebe-i tâbiîn ile sonraki dönemlerde yaşamış 405 müctehid ve fakîhin terceme-i hâlinden oluşan bir tabakâtu’l-fukahâ alt bölümü eklenmiştir. Kamus’ta fıkhın furû’ kısmı (furû’u’l-fıkh) 28 kitap hâlinde ele alınmaktadır.
 Bilmen, yazdığı eserin başlığını içeriğine göre belirlemiş ve başlığı niçin öyle belirlediğini de bizzat izah etmiştir. Eserin başlığındaki Hukukı İslâmiyye tabiri, Kamus’un, ibâdete ilişkin hükümler dışında kalan İslâm hukuku konularını içerdiğini belirtmek için seçilmiştir. Istılahatı Fıkhiyye tabiri, eserin aynı zamanda bir fıkıh lügati niteliği taşıdığını göstermektedir. Çünkü eserde her kitabın (bölüm) başında ilgili terimler tek tek tanımlanmaktadır. Kamus’ta tanımlanan terimlerin sayısı 1400’den fazladır.
 Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu’nda İslâm hukuku, hanefî mezhebi esas alınarak incelenmiş olmakla birlikte, mâlikî, şâfiî, hanbelî ve zâhirî mezheplerinin görüşlerine de doktrinin kendi içinde karşılaştırma yapmaya ve belli bir düzeyde kanaat oluşturmaya imkân sağlayacak ölçüde yer verilmiştir. Kamus, müdellel bir fıkıh kitabı değildir. Bilmen, hükümlerin delillerine, onların çok geniş ilm-i hilâf ve mufassal fıkıh kaynaklarında açıklanmış oldukları gerekçesiyle yer vermediğini belirtmektedir.
 Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye’de düzenlenen bütün meseleleri ele aldığı için ona dair bir şerh işlevi görmektedir. Ayrıca Kamus, Osmanlı hukukunun fıkha dâhil olmayan kimi alanlarına da açıklık getirmektedir.
 Bilmen, Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu’nda klasik fıkıh geleneğini takip etmekle birlikte, onun eserinde modern dönemin etkilerini görmek mümkündür. Bilmen, Kamus’ta, modern dönemde İslâm hukukuna yönelen eleştirilere cevap olmak üzere, şer’î hükümler sevk edilirken gözetilen hikmetleri, yani bireysel ve toplumsal yararları (masâlih) açıklamaya özel bir önem vermektedir.
 Bilmen, yalnızca klasik fıkıh doktrinlerini aktarmakla yetinmemekte, aynı zamanda yaşadığı dönemde öne çıkan fıkhî/hukukî meselelere ilgi göstermekte ve İslâm hukukunun bunlara ilişkin yaklaşımını tespit etme hususunda da gayret sarf etmektedir.
 Müellifinin klasik fıkıh geleneğinin son bir temsilcisi olması ve fıkha dönük güçlü birikimi, Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu’nu, ülkemizdeki İslâm hukuku ve hukuk tarihi araştırmacıları bakımından güvenilir bir el kitabı düzeyine yükseltmiştir.
46
Nergis, Murat. "ŞAFİÎ MEZHEBİNDE FETVA VERME USÛLÜ." Kilis 7 December University Journal of Theology, December 24, 2024. https://doi.org/10.46353/k7auifd.1528052.
Full textAbstract:
İslamî hayatın düzenli bir şekilde devam etmesi için fetva faaliyetlerinde belirli bir mezhebin görüşünün takip edilmesi gereklidir. Dinî meselelere çözüm, bir mezhebin sistematik yapısına bağlı kalmakla mümkündür. Zira mezhepler, şer‘î kaynaklar bağlamında hukukun hukukun istikrarını sağlamış kurumlardır. Mezhebe müntesip olan bir fakîhin, mezhepte var olan görüşlerden birisiyle amel etmede serbest olmakla beraber fetva verirken mezhep müctehidlerin tarafından sistemleştirilen metoda uygun hareket ederek bu mutemet kabul edilen görüşe göre fetva vermelidir. Fakîhin takip ettiği metoda fetva usûlü denilmiştir. Fetva veren, bu usule uyduğu müddetçe fetvası geçerlilik kazanacaktır. Fetva faaliyetlerinin bir düzen içerisinde yürütülmesi için mezhepler, fetva usûlü literatürünü geliştirmişlerdir. Böylelikle mezhep içinde disiplini sağlamışlardır. Mezheplerin kendi fetva usulünde ve literatüründe fetva ile ilgili kullandığı terimler arasında farklılıklar arz etmektedir. Her mezhep fetva konusunda esas alınan görüşler hususunda kendisine has belli bir hiyerarşiye sahiptir. Bu hiyerarşiye göre ictihad ehliyetine sahip olan fakîh şer‘i kaynaklardan hüküm çıkarır. İctihad ehliyetine sahip olmayan fakîh ise tâbi olduğu mezhebin fetva usulünü bilmeli o mezhebe göre fetva vermelidir. Şâfiî mezhebi de dinî meselelere çözümler üretmek için bir takım yöntem ve kurallar koyarak fetva usulünü oluşturmuştur. Sistematik bir yapıya ulaşıncaya kadar Şafiî mezhebinde fetva vermede esas alınacak kaynak furu-i fıkh kitapları belli bir süreçten geçmiştir. H. VII. asırdan önce Şâfiî mezhebinde Müzenî’nin el-Muhtasar, Şîrâzî’nin et-Tenbîh ve el-Mühezzeb ve Gazzâlî’nin el-Vasît ve el-Vecîz adlı eserleri fetva vermede başlıca temel furu-i fıkh kaynakları olmuştur. Râfiî ve Nevevî’den sonra yazılan eserler, Şâfiî mezhebinde fetva vermede esas kaynak teşkil etmiş, çoğu hâşiyeler bu eserlerin üzerine yazılmış ve Şâfiî mezhebindeki furu-i fıkh dersleri bu eserlerden yapılmıştır. H. X. asırdan itibaren günümüze kadar ki zaman aralığında Şafiî mezhebinde fetva verilirken şu sıralamanın takip edildiğini görmekteyiz: müftî eğer tercih ehli ise ve meseleyi tashih etmeye gücü varsa kendisine Râfi’î ve Nevevî’den hangisinin görüşü mezhebin usûl ve kaidelerine daha uygun görünürse o görüşü tercih edip onunla fetva verir. İbn Hacer el-Heytemî, Şemseddin Muhammed er-Remlî gibi başka müteahhir fukahânın görüşlerine bağlı kalmaz. Şâfiî mezhebinde fetva ehliyetine sahip değilse ve meseleyi tashih etme gücü yoksa o ancak râvî ve nâkildir. Bu durumda, Tuhfetu’l-muhtâc ve Nihâyetu’l-muhtâc’ın ittifak ettikleri görüşle fetva verir. Bu iki eser aynı meselede ihtilaf etmişse müftî, iki eserden birisinin görüşüyle fetva vermede muhayyerdir. Mesele hakkında bu iki eserde de görüş belirtilmemişse Şeyhü’l-İslâm Zekeriyyâ el-Ensârî’nin Şerhu’l-Behceti’s-Sağîr eserine göre fetva verir. Bu eserde de mesele hakkında bir görüş yoksa yine Zekeriyyâ el-Ensârî’nin Menhec’in şerhi olan Fethu’l-Vehhâb eserinde geçen görüşe göre fetva verir. Bu eserde de bulunmaması durumunda Muhammed b. Ahmed el-Hatîb eş-Şirbînî’nin furû-i fıkh alanında yazdığı Muğni’l-Muhtâc, el-İknâ’ (Şerhu ğâyeti’l-İhtisâr) ve Şerḥu’l-behce eserlerinden fetva verir. Fetva verirken aynı mesele hakkında İbn Hacer, Remlî, Şeyh Zekeriyâ el-Ensârî, Hatîb eş-Şirbînî’nin bizzat kendi eserleri arasında da ihtilaf olursa fetva vermede onların kitapları arasında var olan sıralama takip eder. Yukarıda zikredilen eserlerde meselenin hükmüne rastlanmaması durumunda Şâfiî mezhebinde fetva vermede mu‘temed olan haşiyelerden fetva verir. Bu sıralamadan sonra meselenin hükmü bu kitaplarda bulunmadığında mezhebin usûlüne muhalefet etmemek şartıyla diğer hâşiyelerden de fetva verebilir. Bu çalışmamızda Şâfiî mezhebinde fetva usûlü detaylı bir şekilde incelenmiştir. Şâfiî mezhebinin geçirdiği dönemlere bağlı olarak fetva vermede izlenen usûllerle ilgili uygulamalar da zikredilmiştir. Şâfiî mezhebinde fetvada esas alınan furu-i fıkh kitapları gözler önüne serilmiştir. Bunun yanı sıra Şâfiî mezhebiyle ilgili eserlerde yaygın olarak kullanılan ıstılâhlara yer verilerek mezhebin fetva usulünde izlenen süreçler ortaya konmuştur.