Academic literature on the topic 'Gothic Fiction'

From the Post-structuralist perspective of the hybridity of genre-modes, this article’s goal is to explore the connection between Science Fiction and the Gothic; more specifically, from Brian Aldiss and David Wingrove’s idea, in Trillion Year Spree (1986), that Science Fiction is created by the Gothic, we tried to argue that Science Fiction can also create the Gothic. Explicitly, we argued that, through the paradoxes of narratives that work with the concept of non-linear Time Travel, Science Fiction creates Gothic effects and leads to Gothic results, once the very idea of the paradox already is inherently reactionary to the Enlightenment’s scientism and rationalism and, therefore, Gothic in its very uncanny conception.

This essay explores the ways Bram Stoker brings eighteenth-century affective gothic reading practices to bear on Victorian fiction’s investments in realism. By investigating modes of affective reading in Dracula, the essay develops a definition of ‘gothic realism’ to describe an affective experience of the real that gothic fiction offers in place of verisimilitude and representations of everyday life. Beginning by tracing the explicit and implicit histories of this term through both literary criticism and the gothic tradition, the essay turns to Dracula to discover an alternative definition of ‘gothic realism’ that bridges a longstanding divide between the colonial fractures intrinsic to nineteenth-century Irish literature and the claims to coherent representational reality usually aligned with the Victorian novel. ‘Gothic realism’ becomes a term, and a reading practice, for newly understanding how the gothic entwines with realism across both British and Irish nineteenth-century fiction, not as its critical antithesis, or as its hidden secret, but as an affective mode through which we can see nineteenth-century Irish novels representing the realities of the world around them.

The article deals with the theoretical generalization of the attributes of a poetic of gothic, in particular in the article is analyzed in details the figurative-motive and plot-compositional levels; is traced the evolution of the image of Devil; is identified the triune category − mystery / horror / suspense – as a genre constant of gothic fiction; is identified the road archetype; is analyzed the functionality of gothic, contrast as the dominant feature of the gothic paradigm; and also is grounded the philosophical doctrine of the theodicy as one of the fundamental basis of all gothic fiction.

This article theorises decolonial Gothic as a novel approach to Gothic fiction from formerly colonised regions and communities. It responds to an emerging body of Gothic production, which situates itself in a world shaped by persistently racialised distributions of social and environmental precarity, and where colonial power is thus an enduring material reality. To address such fiction, the article proposes, requires a reassessment of the hauntological frameworks through which Gothic and the (post)colonial have hitherto been brought into contact. Forged in the cultural climate of late-twentieth-century postmodernity, these hinge on the assumption of an epochal break, which renders colonial history a thing of the past; thus, they fall short of narratives that engage with active formations of colonial power. Accordingly, the article outlines an alternative approach, positioning Gothic fiction in the context of the capitalist world-system, which – into the present – is structured by colonial categories of race, heteropatriarchal categories of gender, and instrumentalising discourses of nature as plunderable resource.

Literary fiction is a widely popular arena in which discourse on sexuality and queerness is produced and disseminated. The Gothic is an especially crucial mode in literary fiction that has a historically intimate relationship with queer subjectivity. Observing this relationship between Gothic fiction and queer subjectivity, in this article I analyze the representation of queer Gothic girlhood in contemporary fiction, taking as my focus John Harding’s 2010 reworking of the Henry James classic, The Turn of the Screw (1898). I show how Florence and Giles develops familiar tropes attached to the figure of the queer child and look specifically at how readings of the parent text implicate contemporary readings of this figure. With close readings that draw on the queer feminist ethics of Lynne Huffer, I consider what seems to be happening to the figure of the queer Gothic girl in contemporary fiction.

Abstract This article is part of a body of research into the conventions which govern the composition of Gothic texts. Gothic fiction resorts to formulas or formula-like constructions, but whereas in writers such as Ann Radcliffe this practice is apt to be masked by stylistic devices, it enjoys a more naked display in the–in our modern eyes–less ‘canonical’ Gothics, and it is in these that we may profitably begin an analysis. The novel selected was Peter Teuthold’s The Necromancer (1794)–a very free translation of K. F. Kahlert’s Der Geisterbanner (1792) and one of the seven Gothic novels mentioned in Jane Austen’s Northanger Abbey. There is currently no literature on the topic of formulaic language in Gothic prose fiction. The article resorts to a modified understanding of the term ‘collocation’ as used in lexicography and corpus linguistics to identify the significant co-occurrence of two or more words in proximity. It also draws on insights from the Theory of Oral-Formulaic Composition, in particular as concerns the use of the term ‘formula’ in traditional epic poetry, though again some modifications are required by the nature of Teuthold’s text. The article differentiates between formula as a set of words which appear in invariant or near-invariant collocation more than once, and a formulaic pattern, a rather more complex, open system of collocations involving lexical and other fields. The article isolates a formulaic pattern—that gravitating around the node-word ‘horror’, a key word for the entire Gothic genre –, defines its component elements and structure within the book, and analyses its thematic importance. Key to this analysis are the concepts of overpatterning, ritualization, equivalence and visibility.

This project begins by asking why so many realist novels of the Victorian period also exhibit tropes borrowed from the eighteenth-century gothic romance—its locales, characters, and thematics. While theorizations of realism and of the gothic are plentiful, most studies consider them to be essentially opposed, and so few attempts have been made to explain why they frequently coexist within the same work, or what each figural mode might lend to the other. This dissertation addresses this deficit by arguing that gothic hauntings interpolated into realist fictions figure socio-economic traumas, the result of uneasy, uneven historical change. Realism's disinterested, empiricist epistemology made it ideal for examining relationships between individuals and social processes, especially the marketplace and public institutions against and through which the modern subject is defined. The gothic's emphases on hidden forces and motives, therefore, became the ideal vehicle for novelists to express anxieties surrounding the operation of these social and economic processes, especially the fear that they are somehow rigged or malevolent. The gothic mode is by definition historiographical, and its haunting returns stage conflicts between the values of a despotic past and those of an ostensibly enlightened present. Realism, often understood as the investigation of social reality, also develops within its narrative a causal model of history. This is required for the sequence of events it narrates to be understandable in their proper contexts and indeed for whole meaning(s) to emerge out of the sum of disparate incidents depicted. Gothic materialist texts, therefore, are obsessed with time and its changes and especially how aspects of competing forms of bureaucracy and modes of capital and exchange determine and confront the modern subject.

This thesis explores elements of science fiction in three gothic novels, Mary Shelley’s Frankenstein, Robert Stevenson’s The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde, and Bram Stoker’s Dracula. It begins by explicating the important tropes of science fiction and progresses with a discussion that establishes a connection between three gothic novels and the science fiction genre. This thesis argues that the aforementioned novels express characters’ fear of technology and offer an analysis of human nature that is literarily futuristic. In this view, each of the aforementioned writers uses extreme events in their works to demonstrate that science can contribute to humanity’s understanding of itself. In these works, readers encounter characters who offer commentary on the darker side of the human experience.

This project surveys representations of the African city in contemporary Nigerian and South African narratives by focusing on how they employ Gothic techniques as a means of drawing the African urban landscape into being. The texts that comprise my objects of study are South African author Henrietta Rose-Innes's Nineveh (2011), which takes as its setting contemporary Cape Town; Lagoon (2014) by American-Nigerian author Nnedi Okorafor, who sets her tale in present-day Lagos; and Zoo City (2010) by Lauren Beukes, another South African author who locates her narrative in a near-future version of Johannesburg. I find that these fictions are bound by a shared investment in mobilising the apparatus of the Gothic genre to provide readers with a unique imagining of contemporary African urbanity. I argue that the Gothic urbanism which these texts unfold enables the ascendance of generative, anti-dualist modes of reading the contemporary African city that are simultaneously real and imagined, old and new, global and local, dark and light - modes that perform as much a discourse of the past as a dialogue on the future. The study concludes by making some reflections on the future-visions that these Gothic urban-texts elicit, imaginings that I argue engender useful reflection on the relationship between culture and environment, and thus prompt the contemporary reader to consider the global future - and, as such, situate Africa at the forefront of planetary discourse. I suggest that Nineveh, Lagoon and Zoo City produce not simply a Gothic envisioning of Africa's metropolitan centres, but also a budding Gothic aesthetic of the African Anthropocene. In contrast to the 1980's tradition of Gothic writing in Africa, these novels are opening up into the twenty-first century to reflect on the future of the African city - but also on the futures that lie beyond the urban, beyond culture, beyond the human.

Niniejsza rozprawa poświęcona jest zagadnieniu wpływu teorii kulturowych na współczesne koncepcje literatury grozy. W rezultacie, bezpośrednim przedmiotem analizy są w niej teksty krytyczne. W tekstach tych badaniom podlegają możliwe wpływy teorii kulturowych na konceptualizacje zarówno poszczególnych tekstów grozy jak i literatury gotyckiej jako takiej. Perspektywa badawcza, przyjęta w niniejszej rozprawie, jest zatem bliska perspektywie nowego historyzmu. Opiera się ona w znacznej mierze na teorii dyskursu Michela Foucaulta oraz na jego koncepcji przedmiotu jako dyskursywnego konstruktu. Z tej perspektywy, krytyka literatury grozy funkcjonuje w obrębie dyskursu, czy też sama reprezentuje dyskurs, w wyniku czego aktywnie konstruuje własny przedmiot badań. Z przyjętego w rozprawie punktu widzenia, koncepcja literatury grozy postrzegana jest jako konstrukt powstały w procesie przekształcania i dopasowywania do określonych ram dyskursywnych. Aby uwidocznić ten proces, niniejsza praca przyjmuje, iż groza charakteryzuje się nade wszystko swą ‘współczesnością’: tym, że jest niezmiennie zanurzona w swym własnych kontekście historycznych, właściwym dla danej epoki i znanym zarówno autorowi, jak i bezpośredniemu odbiorcy. Co więcej, na kontekst ten składają się nie tyle dane wydarzenia historyczne, co współczesne tekstom grozy dyskursy – społeczne, polityczne, ekonomiczne i kulturowe. Wydaje się, że tylko poprzez uwzględnienie wpływu owych dyskursów na tekst grozy i jego odbiór, tekst taki może zostać odpowiednio skontekstualizowany i opisany. Przez teorie kulturowe rozumie się tu szereg szerszych perspektyw społecznokulturowych do których od lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku odwoływali się w swych analizach krytycy grozy. Najważniejszymi z nich wydają się psychoanaliza, Marksizm i feminizm i to im rozprawa poświęca najwięcej uwagi. Są to bowiem teorie, które wedle współczesnych przedstawień historii krytyki literatury grozy, pomogły ustanowić współczesny społeczno-kulturowy status literatury gotyckiej. Decyzja o skupieniu się na analizie tekstów krytycznych, nie literackich, jest wynikiem refleksji nad paradoksalnym, jak mogłoby się wydawać, statusem, jakim w dzisiejszych czasach cieszy się literatura grozy. Stanowi ona przedmiot rozległych badań od około półwiecza, umożliwiając badaczom wgląd zarówno w tło historycznoliterackie poszczególnych tekstów, jak i w ogólną historię współczesnej kultury zachodu. Jednakże, bardzo trudno jest odpowiedzieć choćby na tak proste pytanie, jak „Czym jest literatura gotycka?” Wydaje się, że mimo lat badań, jesteśmy coraz dalsi od udzielenia takich odpowiedzi. Fakt ten kieruje naszą uwagę na rolę krytyki literackiej w kształtowaniu postrzegania tekstu literackiego. Wydaje się, że koniecznym jest postawienie następującego pytania: dlaczego współcześni badacze grozy ukazują tą literaturę jako niedefiniowalną, wysoce zróżnicowaną i hybrydyczną, w stopniu uniemożliwiającym jej pełne uchwycenie i opisanie, pomimo całych lat owocnych badań? Niniejsza rozprawa przyjmuje jako swój punkt wyjścia założenie, że wyżej wspomniane teorie kulturowe, używane niejednokrotnie jako narzędzia analizy tekstu, dążą do odkrycia ponadczasowej prawdy, jednocześnie same będąc ‘bytami’ historycznymi. W wyniku tego, oparcie się na nich bez jednoczesnego uwzględnienia dyskursywnego tła danego tekstu prowadzi do przetworzenia i niejako ‘napisania’ owego tekstu na nowo, zgodnie z przyjętą perspektywą. Dzieje się tak, ponieważ krytyk literacki, w trakcie analizy, skupia się na tych elementach tekstu, na które wrażliwa jest dana teoria, pomijając te, których ramy dyskursywne, właściwe dla tej teorii, nie są w stanie objaśnić. Rezultatem jest przetworzenie tekstu grozy według ramy dyskursywnej współczesnej badaczowi, ale obcej dla samego tekstu. Niniejsze rozprawa, jednocześnie, sama oparta jest na teorii. Jej celem nie jest jednak odrzucenie teorii jako narzędzia badawczego. Zamiast tego, rozprawa przyjmuje stanowisko, że analiza teoretyczna musi być koniecznie poparta analizą historyczną. W ten sposób, możliwe jest uniknięcie projekcji założeń właściwych danej teorii na dany tekst. Dlatego też analizy prowadzone w trakcie rozprawy, siłą rzeczy, podparte są rozważaniami na temat dyskursów, które mogły mieć wpływ zarówno na powstanie jak i odbiór danych tekstów literackich w przeszłości. W rozprawie szczególny nacisk kładziony jest na rozważenie kwestii subwersywności literatury gotyckiej. Podczas gdy współczesna krytyka grozy ukazuje ową literaturę jako niemożliwą do pełnego zdefiniowania, mimo wszystko podkreśla subwersywność i transgresywność jako jej nieodłączne cechy charakterystyczne, czy wręcz ‘gatunkowe.’ Te, z kolei, znajdują odzwierciedlenie, z jednej strony, w założeniu niedefiniowalności literatury grozy (groza z natury podważa obowiązujące normy i przekracza granice gatunkowe), a z drugiej strony, w założeniu marginalizacji grozy (przy czym, fakt, że literatura grozy podlegała marginalizacji uznawany jest za dowód na jej ‘gatunkowe’ zaangażowanie w kontestację porządku społeczno-kulturowego, a sama marginalizacja, za przejaw ‘wyparcia’). Jak się jednak okazuje, literatura gotycka jest nie tyle niemożliwa do zdefiniowania, co założenie niedefiniowalności okazuje się funkcjonalne w obrębie współczesnego dyskursu krytycznego. Pozwala ono bowiem na dowolne definiowanie badanego zjawiska, bez ryzyka powstania ogólnie przyjętej definicji, będącej swego rodzaju ograniczającą i zinstytucjonalizowaną ‘wielką narracją,’ z punktu widzenia której możliwe byłoby automatyczne wykluczenie konkretnych koncepcji jako ‘niewłaściwych.’ Co więcej, wydaje się, że niesłuszne jest uznanie charakteru grozy za opozycyjny, czy kontestacyjny na podstawie faktu, że była ona marginalizowana w dyskursach krytycznych przeszłości. Jak pokazuje niniejsza rozprawa, ani niedefiniowalność, ani postawa anty-oświeceniowa nie są cechami charakterystycznymi literatury grozy. Pozwalają, jednakże, współczesnym badaczom na konstruowanie zjawiska literackiej grozy w taki sposób, by potwierdzało ono ich własny punkt widzenia, czy mogło posłużyć realizacji ich własnych celów. Rozdział pierwszy rozprawy poświęcony jest analizie współczesnych przedstawień historii badań nad literaturą grozy. Takie przedstawienia bardzo często powielają pewien schemat, w którym podstawą dla określenia współczesnego statusu badacza jest stanowcze odcięcie się od perspektyw wcześniejszych pokoleń badaczy, dominujących przed rokiem 1980, a przyjęcie perspektywy charakteryzującej się ugruntowaniem analizy w dostępnych teoriach kulturowych. Jak ukazują współczesne historie badań nad grozą, to zmiana, raczej niż ewolucja, leży u podstaw współczesnego statusu zarówno literatury grozy jak i jej krytyki. Nakreślenie spójnego obrazu współczesnej dziedziny badań nad literaturą grozy – dziedziny ogromnie zróżnicowanej – jest z kolei możliwe poprzez przyjęcie założenia, że badania te wskazują na subwersywny charakter zjawiska, któremu są poświęcone. Rozdział drugi poświęcony jest, z kolei, ukazaniu kontr-historii, które świadczą o dużej samoświadomości współczesnej krytyki grozy. Szereg tekstów krytycznych, przytaczanych w tym rozdziale, wskazuje na fakt, że sami badacze, zwłaszcza ci analizujący literaturę grozy z punktu widzenia nowego historyzmu, stają się coraz to bardziej świadomi procesu przetwarzania, jakiemu podlega literatura gotycka w trakcie analizy z punktu widzenia teorii w przypadku, gdy nie ma miejsca odwołanie się do kontekstu historycznego danego tekstu. Szczególnie problematyczna okazuje się być pod tym względem psychoanaliza. Dostrzegany jest również fakt, że współczesne koncepcje grozy niejednokrotnie służą poparciu kontestacyjnych postaw samych badaczy. Rozdział trzeci poświęcony jest metodologii badawczej niniejszej rozprawy. Metodologia ta opiera przede wszystkim na rozważaniach Michela Foucaulta nad dyskursem, które umożliwiają postrzegania krytyki literackiej jako swoistego dyskursu, w obrębie którego ma miejsce konstruowanie przedmiotu padań. Rozdział rozważa też przyjęte w rozprawie rozumienie ‘znaczenia’ tekstu jako ugruntowanego w tle dyskursywnym danej epoki, oraz rozważa współczesne ukazania historii badań nad grozą, oparte na odgrodzeniu się od wcześniejszych perspektyw, w świetle rozważań Stanleya Fisha nad zasadami jakie rządzą naszym postrzeganiem danej interpretacji jako właściwej. Rozdział proponuje też wytłumaczenie dla faktu, że krytyka literatury grozy wciąż zdaje się często dążyć do ‘odkrycia’ jednoznacznych prawd o swym przedmiocie badań. Rozdział czwarty omawia sposoby, w jakie sama myśl Foucaulta jest współcześnie wykorzystywana przez krytykę literacką w rozważaniach nad grozą. Z jednej strony, przytoczony zostaje przykład Roberta Milesa, który w swym studium „Gothic Writing, 1750-1820. A Genealogy” odwołuje się do genealogii Foucaulta jako wyjątkowo skutecznej metody badawczej w przypadku literatury grozy i ukazuje w jaki sposób przyjęte w niniejszej rozprawie stanowisko metodologiczne zbliża się do i różni od tego przyjętego przez Milesa. Z drugiej strony, analizie podlegają przykłady tekstów krytycznych, w których myśl Foucaulta sama ulega przetworzeniu przez pryzmat przyjętej koncepcji literatury grozy. W wyniku tego, zamiast prowadzić do ukazania nowych faktów i związków, służy potwierdzeniu wcześniej obranego stanowiska. W końcu, rozdziały piaty i szósty poświęcone są, kolejno, analizie koncepcji niedefiniowalności i marginalizacji literatury grozy. Rozdział piąty analizuje szereg tekstów krytycznych, począwszy od studium J.M.S. Tompkins z pierwszej połowy dwudziestego wieku, a kończąc na studium Anne Williams z ostatniej dekady tego samego stulecia. W wyniku analiz, okazuje się, iż nie ma zasadniczej różnicy pomiędzy wczesną a współczesną krytyką grozy, ponieważ, bez względu na przyjęta perspektywę metodologiczną, obie konstruują literaturę grozy w odniesieniu do własnych ram dyskursywnych, tym samym ograniczając swój punkt widzenia do założeń właściwych tejże ramie. Co więcej, podczas gdy współcześni badacze starają się nie dopuścić do powstania ‘wielkiej narracji,’ która zdominowałaby ich dziedzinę badań, podjęte przez nich starania mające na celu ukazanie, że groza nie ogranicza się do zjawiska marginalnego i przelotnego, przyczyniają się do rozproszenia granic tego zjawiska i umożliwiają weryfikację istniejących koncepcji literatury gotyckiej. Rozdział szósty, z kolei, ukazuje w jaki sposób marginalizacja grozy, mająca swój początek w osiemnastym wieku i negatywnej recepcji krytycznej wczesnych powieści gotyckich, uznawana jest przez współczesnych badaczy za oznakę i potwierdzenie subwersywności gatunku. Z tego punktu widzenia, literatura grozy zagraża porządkowi oświeceniowemu pod względem społecznym, moralnym i estetycznym, co czyni ja niezwykle bliską współczesnym badaczom i cenną dla badań nad formowaniem się tożsamości społeczno-kulturowej klasy średniej. Jednakże, rozdział ma na celu ukazać, że literatura grozy nie jest z założenia anty-oświeceniowa, ani nie kontestuje porządku społecznego narzuconego przez klasę średnią. Wręcz przeciwnie, wczesna powieść gotycka wpisuje się w tło dyskursywne swej epoki, odzwierciedlając zachodzące w niej przemiany społeczne, kulturowe, polityczne, a zwłaszcza ekonomiczne. Jako taka, okazuje się ona być zjawiskiem reprezentatywnym dla osiemnastowiecznej kultury brytyjskiej i często ucieleśniającym wartości klasy średniej, a nie otwarcie antagonistycznym.

This thesis argues that eighteenth-century British narratives of the nation's past and of the history of women significantly inform and shape early women's Gothic fiction. Foregrounding the idea of the Gothic as a genre preoccupied with national identity, it looks again at the coordinates of Gothic fiction to investigate novels set in Britain. It analyzes in detail novels written between 1777 and c.1802 by Clara Reeve, Sophia Lee, Ann Radcliffe, Charlotte Smith, Eliza Fenwick, Mary Wollstonecraft, and Mary Hays. The study examines the uses of Gothic tropes in such texts in the light of British political crises and societal tensions, exploring how these intersect with specifically gendered concerns. Such an approach shifts the emphasis in discussions of national identity in the genre; it no longer has to be primarily seen as negotiated in relation to a foreign other. Instead, this refocusing throws light on the detail of the national historical narratives that the mode manipulates. My awareness of the multivalency of the Gothic in historico-political contexts also exposes the diversity of its use in women's fiction. The project thus aims to produce a more nuanced, historically-aware map of early women's Gothic writing.

Since the turn of the twenty first century, Gothic has emerged as one of the most popular forms in which to write for children. Although children’s literature critics and educational professionals were once dubious about the value of scary stories for children, postmillennial Gothic has begun to receive critical praise as well as mass market popularity. This thesis explores an emergent critical discourse that champions children’s Gothic alongside a variety of examples of the form. I argue that postmillennial children’s fiction employs metafictional reflexivity and explicit intertextuality, opening out into an expansive Gothic landscape. Unhoming its protagonists, readers and critics, postmillennial children’s Gothic challenges existing paradigms in both children’s literature criticism and Gothic Studies. Foremost, this fiction disrupts accounts of children’s literature that assign the form a pedagogical function, and that construct the child reader according to linear narratives of maturation offered by psychoanalysis and ego-relational psychology. In place of the ‘psychoanalytic child’, postmillennial children’s Gothic imagines a nomadic subject, constructing child protagonists and readers across a multiplicity of subject location and identities. There is not one child, but multiple figurations. The transgressive and liberating energies of Gothic play a part in this rejection of traditional figurations of the child. However, postmillennial children’s fiction also challenges critical commonplaces in Gothic Studies. The nomadic project of children’s Gothic runs counter to the melancholic figuration of subjectivity offered by a deconstructive psychoanalytic discourse that informs some analysis of Gothic literature. Unlike the tragic subjectivity of the Gothic wanderer, the nomad offers an affirmative figuration of being. The nomad is transformed through interrelationships with others, likewise transforming the locations through which it travels, suggesting new ways of reading Gothic. Taking its cue from Rosi Braidotti’s theory of nomadic subjectivity, this thesis engages productively with a variety of children’s texts published since 2000, reading them against existing criticism. I offer my analysis of these texts as part of a creative process that imagines non-unitary, non-binary figurations of subjectivity, and seeks to reformulate notions of reading and becoming.

Статья посвящена изучению особенностей и функций реминисценций, отсылающих к традиции готической литературы, в малой прозе Дафны Дюморье, представленной в сборнике рассказов «Птицы и другие истории». Актуальность исследования обусловлена недостаточной изученностью интертекстуальных включений в малой прозе писательницы. Результаты, изложенные в статье, могут быть использованы в ходе изучения истории развития готической художественной литературы и британской прозы XX в. The article is devoted to the study of features and functions of reminiscences referring to the Gothic fiction tradition in Daphne Du Morier’s short stories published in “The Birds and Other Stories” collection. The relevance of the study is motivated by an insufficient number of research works dedicated to intertextual inclusions in the writer’s short stories. The results presented in the article can be used in the development of Gothic fiction and British prose of the XX century studies.