Journal articles on the topic 'Hazkundea-'

Biomedikuntza arloan inplante moduan erabiltzeko material berrien eskaera handia dago, baina errefus arazoak sortzen dituzte biobateragarritasun kontuak direla eta. Lan honetan azalduko dugu nola eraldatu dugun bi substratu motaren gainazala. Bat ezorganikoa izango da eta bestea polimerikoa. Geruzaz geruzako («layer by layer») estrategiaz baliatuta, azido hialuroniko eta kitosanozko multigeruzak sortuko dira. Kitosanoa fluoreszenteki markatu eta mikroskopio konfokalean fluoreszentzia- hazkundea behatu ondoren, ondorioztatu da geruzak modu arrakastatsu batean sortu direla. Honi esker, materialaren hidrofilitatea areagotzea lortu da, eta horrela, bakterioen aurkako gainazala lortzeaz gainera materialaren biobateragarritasuna handituko da modu merke eta sinple batean.

Koordinazio-polimero luminiszenteak aurreko mendetik ezagutzen diren arren, izugarrizko hazkundea izan dute aurreko hamarkadatik gaur egun arte, erakusten duten argi-igorpen gaitasun paregabeei esker. Material horiekin, gailu argitsuen arloan belaunaldi berri bat garatzen hasi da, bereziki sentsore gisa edo faltsifikazio-sistemetan erabiltzeko. Material hauen aplikazio gehienek intentsitate handiko igorpenak edota igorpen iraunkorrak izatera behartzen dute. Zentzu horretan, koordinazio-polimeroak aukera egokiak dira, beren izaera metal-organikoa dela eta; haien egitura kristalinoa nahi diren propietate fotoluminiszenteak erakusteko diseina daitezke, horrela eginkizun zehatz batera bideratzeko. Azpimarratzekoa da azken urteotan ikusi egin dela koordinazio-polimeroek iraupen luzeko argi-igorpenak emateko gaitasuna daukatela. Lan honen helburu nagusia da koordinazio-polimero luminiszenteak eta, bereziki, argi-igorpen fosforeszenteak sortzen dituztenak nola eraiki eta haietan gertatzen diren fenomenoak azaltzea.

LABURPENA: Administrazioarekiko auzien prozesuko kautelazko justizia aztertzen da. Azken urteotan izan duen hazkundea eta haren oinarri konstituzionala azaltzen dira. Kautelazko tutoretzak jurisdikzio honetan duen tratamendu berezia aztertzen da, administrazioaren auto-tutoretza exekutiboaren pribilegioaren muga gisa erabiltzen baita. Gure tresna prozesalak hobetzea eta herritarrei benetako justizia bat eskaintza da xedea, tutoretza judizial eraginkorrerako oinarrizko eskubidetik hurbilago. RESUMEN: Se analiza la justicia cautelar en el proceso contencioso-administrativo. Se explica su crecimiento en los últimos años y su fundamento constitucional. Se aborda el tratamiento especial que tiene la tutela cautelar en esta jurisdicción como límite del privilegio de la autotutela ejecutiva de la administración. Se trata de ayudar a mejorar nuestros instrumentos procesales y acercar al ciudadano a una justicia real, más cerca del derecho fundamental a la tutela judicial efectiva. ABSTRACT: Precautionary justice within the administrative contentious procedure is analyzed. Its last years’ development and it constitutional foundations are explained. It deals with the special approach given to precautionary protection within this jurisdiction as a limit to the privilege of executive self-protection owned by the Administration. It purports to promote our procedural tools and to make real justice closer to the citizen, closer to the fundamental right to effective judicial protection.

LABURPENA: Europa 2020 estrategiak balioetsi duenez, kontratazio publikoa tresna egokia da sozialki integratzailea, berdea eta berrikuntza-sustatzailea izango den hazkundea lortzeari begira. Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren jurisprudentzia-doktrinak klausula sozialak sartzea onartu du, baina kontratazio publikoaren printzipioak (funtsean, lehia askea) ez mugatzeko baldintzapean. Horrela, bada, 2004ko zuzentarauek jurisprudentzia-doktrina positibizatu zuten. Zuzentarauen laugarren belaunaldiak, berriz, paradigma-aldaketa ekarri du. Horren bidez, kontratazio publikoa erabiltzen da gizarteratzeko politikak, ingurumen-politikak eta berrikuntza-politikak sustatzeko bitarteko apropos gisara. Sektore Publikoko Kontratuei buruzko Legearen proiektuaren bidez ari da jorratzen 2014/24 Zuzentarauaren transposizioa. Klausula sozialen arloan, kontratazio publikoaren paradigma berriari erantzuten al dio proiektuak? Kontu horixe jorratu nahi da lan honen bidez. RESUMEN: La Estrategia Europa 2020 ha considerado que la contratación pública es un instrumento adecuado para lograr un crecimiento socialmente integrador, verde y que fomente la innovación. La incorporación de cláusulas sociales ha sido aceptada por la doctrina jurisprudencial del TJUE, aunque condicionada a no limitar los principios de la contratación pública, fundamentalmente la libre competencia. Así, las directivas de 2004 positivizaron la doctrina jurisprudencial. La cuarta generación de directivas, por su parte, ha introducido un cambio de paradigma que instrumentaliza la contratación pública como medio idóneo para el fomento de políticas de integración social, ambiental y de innovación. La transposición de la Directiva 2014/24 se está abordando mediante el Proyecto de Ley de Contratos del Sector Público. ¿Responde el proyecto al nuevo paradigma de la contratación pública en materia de cláusulas sociales? Esa es la cuestión que pretende abordarse a través del presente trabajo. ABSTRACT: The Europa 2020 strategy found public procurement to be an adequate tool for achieving a socially and green integrative growth and that promotes innovation. The incorporation of social clauses has been accepted by the case law doctrine of the EUCJ, although subjected to not to curtail public procurement principles, mainly free competition. Thus, 2004 Directives positivize the case law doctrine. The fourth generation of Directives, in turn, has introduced a paradigm shift that uses the public procurement as an ideal way to promote social integration, environment and innovation policies. The transposition of the directive 2014/24 is being carried out by means of the Bill on Public Contracts. Does this bill answer to the new paradigm in public procurement as far as social clauses are concerned? That is the issue we try to deal with in this work.

Laburpena: Covid-19k ekarri duen osasun-krisiaren ondorioetako bat telelanaren hazkundea izan da, bai sektore pribatuan, bai sektore publikoan. Eta horrek agerian utzi du figura hori xehetasunez arautu behar dela. Helburu horrekin, 2020ko irailean, 28/2020 eta 29/2020 errege lege-dekretuak onartu ziren; lehenengoan urrutiko lana arautu zen sektore pribatuan, eta bigarrenean telelana administrazio publikoetan. Lan honen helburua da 28/2020 Errege Lege Dekretuaren funtsezko alderdiak aztertzea (printzipio orokorrak, telelaneko akordioa, lan-denboraren erregulazioa, gastuen konpentsazioa, laneko arriskuen prebentzioa...), haren onurak eta mugak nabarmentzea, eta, distantziak alde batera utzita eta administrazio publikoen berezitasunak kontuan hartuta, esparru horretan gida gisa balio dezaketen elementu batzuk identifikatzea, hainbat autonomia-erkidegok telelanaren arloan azken urteotan onartu duten araudiarekin batera. Resumen: Uno de los efectos de la crisis sanitaria de la covid-19 ha sido el incremento del teletrabajo, tanto en el sector privado como en el sector público, lo que también ha puesto de manifiesto la necesidad de regular dicha figura con detalle. Con tal objetivo, en septiembre de 2020, se aprobaron los Reales Decretos-leyes 28/2020 y 29/2020, regulándose en el primero de ellos el trabajo a distancia en el sector privado, y en el segundo el teletrabajo en las Administraciones Públicas. El objetivo de este trabajo es analizar los aspectos esenciales del Real Decreto-ley 28/2020 (principios generales, acuerdo de teletrabajo, regulación del tiempo de trabajo, compensación de gastos, prevención de riesgos laborales…), poner de relieve sus aciertos y limitaciones, e identificar algunos elementos que, salvando las distancias y teniendo en cuenta las particularidades de las Administraciones Públicas, pudieran servir de guía en dicho ámbito, junto con la regulación que varias Comunidades Autónomas han aprobado en los últimos años en materia de teletrabajo. Abstract: One of the effects of the covid-19 health crisis has been the increase in teleworking, in both the private and public sectors, which has also highlighted the need to regulate this figure in detail. With this objective in mind, in September 2020, Royal Decree-Laws 28/2020 and 29/2020 were passed, the former regulating telecommuting in the private sector and the latter regulating teleworking in the Public Administrations. The aim of this paper is to analyze the essential aspects of Royal Decree-Law 28/2020 (general principles, telework agreement, regulation of working time, compensation of expenses, prevention of occupational hazards...), to highlight its successes and limitations, and to identify some elements which, while overcoming distances and taking into account the particularities of the Public Administrations, could serve as a guide in this field, together with the regulation approved by several Autonomous Communities on teleworking in recent years.

Azken urteotan konposatu metal-organiko porotsuek (MOFs, metal-organic frameworks, eta SMOFs, supramolecular metal-organic frameworks ingelesez) hazkunde nabarmena izan dute. Konposatu horien egitura kristalinoak estekatzaile organikoen (molekula organikoak) bidez lotutako nodo ez-organikoez (atomo edo kluster metalikoak) eraikita daude. Nukleobaseak gai dira estekatzaile organiko gisa aritu eta material metal-organiko porotsuak emateko, koordinazio- (MOF) zein hidrogeno-loturen (SMOF) bitartez.

Azken aldian, biobateragarriak diren eta zelulen itsaspen selektiboa baimentzen duten gainazalak biomedikuntzako zenbait aplikazio ezberdinetarako oso desiragarriak bihurtu dira. Bide horretatik, material biobateragarrietan horrelako gainazalak lortzeko, posible da mikrotxantiloiak (maila mikrometrikoan eginiko gainazaleko formak) erabiltzea; izan ere, horiek substratu zehatz baten gainean zelula-hazkunde kontrolatua eta bideratua baimendu ditzakete. Lan honetan, hain zuzen ere, mikrotxantilioak lortzeko teknikak berrikusten dira, hauek ehun-ingeniaritzan eta biomedikuntzan aurkitzen dituzten aplikazio nagusiak azpimarratuz, hala nola, biosentsoreak, ehun-ingeniaritzarako in vitro eginiko kultibo zelularrak eta inplante gainazal egokiak sortzea. Azkenik, zelulen itsaspen selektiboari dagokionez, gure ikerketa taldean 3D inpresioz sortutako mikrotxantiloi polimerikoen aurre-emaitzak aurkezten dira. Hala, emaitza horietatik ondorioztatu da 3D inpresioa teknika egokia dela mikrotxantiloi zehatzak, errepikakorrak eta egonkorrak fabrikatzeko.

Medikuntza aplikazioetara bideratutako fabrikazio gehigarriak (MABIFAG) osasun-industria erabat eraldatzeko gaitasuna dauka, eta horrek zientzia eta teknologia munduan hazkunde nabari bat egotera eraman du. Artikulu honen helburua da MABIFAGaren ikerketa egoera ebaluatzea eta zientzia eta teknologia patroiak identifikatzea. Web of Science (WoS) datu-basea eta PatSeer patente datu-basea erabiliz ikerketa esparruak garatu eta bistaratu dira, analizatuz argitalpen urteak, herrialde, aldizkari eta erakunde garrantzitsuenak, gehien aipatu diren artikuluak eta teknologia-jardueren bideak. Emaitza orokorrek azaltzen dute MABIFAG azkar eskuratzen ari dela arreta zientzia ekoizpenean. Ikerketa lanak nagusiki AEBn kontzentratzen dira, eta hangoak dira artikulu gehien argitaratzen dituzten aldizkariak eta gehien aipatu den artikulua ere. Bestalde, artikulu gehien dituzten erakundeak Txina, Singapur eta Hego Koreakoak dira. Patenteen analisiak erakusten du merkatu estrategia AEB, Txina eta Alemaniara bideratuta dagoela, eta onuradun garrantzitsuenak entzumen-osasuna eta hortzetako protesien sektoreetan aritzen direla. «3D print», «In-vitro», «rapid prototype», «scaffold», «tissue», «mesenchimal stem-cells» eta halako terminoek osatzen dute zientziaren panorama intelektuala.

LABURPENA: Etengabeko Ikerketa, Garapen eta Berrikuntzaren menpe dagoen gizarte honetan, horiek aurrera eramateko ezinbestekoa den sarearen neutraltasuna bermatu behar da; bestela, hazkunde ekonomikoa erdiesteko nahitaezko suertatzen zaigun motorraren funtzionamendua bidegabeki aztoratuko litzateke. Internetaren erabilpena handitzeak agerian utzi du komunikazio elektronikoetarako sarearen garrantzia, eta horren neutraltasunaren inguruko eztabaida berpiztu ere egin du, batzuetan, sarea ematen dituztenen interesak eta edukia —informazioa zein aplikazioak— ematen dituztenenak ez datozelako bat. Ikerketa honetan, komunikazio elektronikoko Europar Batasuneko merkatua izango dugu aztergai. Horrela, merkatua lehia askera irekitzeko garaia heldu delakoan, neutrala den Interneta lortzeko betebeharra defendatuko dugu, lehiarako ibilbidean eman beharreko lehenengo pausua baino, azkena delako. RESUMEN: Para esta sociedad dependiente del diseño incesante de políticas de Investigación, Desarrollo e Innovación, la garantía de la neutralidad en la red es imprescindible puesto que, de otro modo, éstas no podrían ser llevadas a cabo pues se impediría el correcto funcionamiento del motor que mueve el progreso económico. El crecimiento del uso de Internet ha demostrado, por un lado, la importancia de la red de comunicaciones electrónicas y, por el otro, ha reavivado el debate en torno a la neutralidad de dicha red, dado que, en ocasiones, los intereses de los proveedores de contenido —información y aplicaciones— no coinciden con los de los proveedores de red. En este estudio vamos a analizar el mercado de las comunicaciones electrónicas en la Unión Europea. Así, consideramos que ha llegado el momento de abrir el mercado a la libre competencia; por lo tanto, defenderemos la necesidad de conseguir una Internet neutral. En definitiva, la neutralidad en la red no es el primer paso en la apertura del mercado a la libre competencia, sino el último. ABSTRACT: Ensuring net neutrality is essential in our current society where the dependency on research, development and innovation is unremitting. Such neutrality guarantees the proper functioning of economic progress. Particularly, the growing use of the Internet has shown the importance of an electronic communications network. It has also rekindled the debate about the neutrality of the network, because sometimes the interests of content providers (applications and information) do not match those of the network providers. This article analyzes the market of electronic communications in the European Union since it is time to open up the market to competition and get a neutral Internet. In short, net neutrality is not the first step in opening up the market to competition, but rather, the last one.

LABURPENA: Lurzoruaren okupazioan ikusten dira lurralde bateko aldaketa ekonomikoak eta sozialak. Azken hamarkadetan, hirietako eta aldirietako hirigintza-planak neurriz gainekoak izan dira, erkidego osoaren edo azpi-eskualdearen lurralde-plangintzarik gabe edo oso gutxirekin, eta ez da gaitasun politiko eta profesionalik egon lurrak modu orekatuan okupatzeko. Denboran zehar ezagutu dugun garapen ekonomikoaren eredutik sortu diren hirigintza- eta lurralde-aldaketak aztertzen dira lan honetan. Hiri-hazkunde sakabanatuaren ondorioz, ≪landa hiritartzea≫ esaten zaion fase berri baten aurrean gaude, non landa eta hiria elkarri loturik dauden, zein bere aldetik bizitzeko modurik gabe. RESUMEN: La ocupacion del suelo refleja los cambios economicos y sociales que ocurren en un territorio. El mantenimiento en el tiempo de un espacio territorial ordenado por unos planes urbanisticos municipales sobredimensionados, sin ninguna o escasa planificacion territorial para el conjunto del territorio autonomico o para ambitos de escala subregional, unido a la incapacidad politica y profesional de mantener un equilibrio en la ocupacion territorial, no podian ser un coctel mas explosivo sobre lo que ha acontecido en las ciudades y sus periferias en las ultimas decadas. En este trabajo se analizan las transformaciones urbanisticas y territoriales a que ha conducido el modelo de desarrollo economico que venimos manteniendo en el tiempo. El resultado de los procesos de crecimiento urbano disperso ha situado el hecho urbano ante una nueva fase que ya empezamos a denominar como la ≪urbanizacion del campo≫ o el ≪campo urbanizado≫, donde lo rural y lo urbano se entrelazan sin posibilidad de supervivencia por separado. ABSTRACT: The occupation of land reflects the economic and social changes in a territory. The maintenance in time of a territorial space organized according to oversized municipal urban plans, without any or with poor territorial planning for the whole autonomic territory or for areas with a subregional scale, together with the political and professional incompetence to keep a balance in the territorial occupation could not be but the most explosive cocktail regarding what has happened in cities and outskirts for the last decades. We analyze the urban and territorial transformations to what the economic model of development has driven us and that we are keeping on time. The result of the process of dispersed urban growth has placed urban fact in front of a new phase which is being called the ≪urbanization of the countryside≫ or the ≪urban countryside≫ where rural and urban are intertwined not being possible for them to live apart.

LABURPENA: Udaberri grisa edo lorerik gabekoa, kolorerik gabekoa —erleekin batera ari baita desagertzen hain funtsezkoa den polinizazioa—, ingurumena ongi kudeatu beharrari buruzko gogoeta da. Arlo horretantxe nabarmentzen zen Demetrio Loperena Rota, gure irakasle bizizale eta maitea, eta haren oroitzapenak eta lan onak ingurumenaren gobernantza bideratzen laguntzen digu. Batik bat erleek egiten duten polinizazioak ekosisteman duen garrantzia eta haien gainbeheraren arrazoiak aurkeztu ostean, biodibertsitatearen galera kezkagarri horri aurre egiteko soluzioak proposatzen ditugu. Hala, mugak jarri dizkiogu ekonomiaren hazkundeari, kontserbaziorako estrategia moduan bada ere, eta lurraldeen eta ekosistema-zerbitzuen erabilerari buruzko arautegi kolektibo berritu bat ezarri dugu, denok hobeto bizitzeko balio izango duelakoan. RESUMEN: La primavera gris o primavera sin flores, sin colores —dada la masiva desaparición de abejas y con ellas la acción clave de la polinización— es una reflexión sobre la necesidad y urgencia de gestionar ambientalmente bien el planeta. Precisamente en dicha materia destacaba nuestro vitalista y querido profesor Demetrio Loperena Rota, cuyo recuerdo y buen hacer coadyuvan para encauzar la gobernanza ambiental. El trabajo, después de exponer la importancia de los servicios ecosistémicos de la polinización que realizan fundamentalmente las abejas y las causas de su declive, propone soluciones para abordar tan alarmante pérdida de biodiversidad. Las propuestas consisten, fundamentalmente, en establecer límites a la expansión de la esfera económica, aunque sea como estrategia conservacionista, mediante la implantación de una regulación colectiva renovada sobre los usos de los territorios y de sus servicios ecosistémicos, augurando una vida buena para todos. ABSTRACT: Grey spring or spring without flowers, without colours —due to the massive disparition of bees and with them the key action to pollination— is a reflection on the necessity and urgency to manage environmentally the world. Precisely on this subject our vital and beloved professor Demetrio Loperena Rota used to stand out, whose memory and good work help to straighten out the environmental governance. This work, after explaining the importance of ecosistemic services of pollination that are mainly carried out by bees and the causes of its deterioration, proposes solutions to deal with the so alarming lost of biodiversity. The proposal to respond to the challege of the crisis of biodiversity sets limits to the expansion of the economic sphere albeit as a conservationist strategy, by means of a renewed colective regulaton on the uses of territories and their ecosistemic services, predicting a good life for all of them.

LABURPENA: Gaur egungo testuingurua, une berean, lurralde tentsioek, eskualde hiriburuen metropolizazioak, fenomeno periurbanoaren hazkundeak eta zerbitzu publiko zein lan gutxiz hornitutako landaguneen despopulatzeak ezaugarritzen dute, baita ere ekoizpen jardueren kontzentrazioan, baliabide naturalen ustiapenean eta ezberdintasun sozialen handitzean oinarritutako garapen ereduak. Bilakaera horiek ez bazaizkio Ipar Euskal Herriari propioak, oihartzun berezi bat daukate bertan. Preseski, artikulu honen helburua, lurraldea ulertzeko eta lurralde antolaketa zein garapena irudikatzeko modu originala azaltzea da. Politika horren hasera 1990. hamarkadan kokatzen da, Euskal Herria 2010 prospektiba lanarekin eta Garapen Kontseilua-Hautetsien Kontseilua bikotea osatzearekin, eta 2020an amaitzen da, Euskal Elkargoaren gobernantza itunaren onarpenarekin, zeinak, lurraldearen erakunde errepresentagarriak, lotuak zaizkion erakundeekin dauzkan harremanak arautzen dituen, 2015-2020 Lurralde Kontratua indarrean dagoen bitartean. Garai hori, lurralde-egitasmoaren eraberritzearen unea izateaz gain, bertako gobernantza gailuaren bilakaerarena da, aipatutako bikoteak Euskal Elkargoa eta Garapen Kontseiluaren arteko lankidetzari tokia uzten baitio. ABSTRACT: The current context is characterized at the same time by the exacerbation of the territorial tensions with the metropolization of regional capitals, the rise of the periurban phenomenum and the depopulation of rural areas where public services and employments are decreasing, and by the exhaustion of a model of development based on the clustering of productive activity, exploitation of natural resources and the growth of social inequalities. Albeit those are not specific to Northern Basque Country, they find a particular resonance in it. The objective of this article is precisely to give accout of this original way of designing territory and contemplating its planning and development. This policy began in the nineties with the accomplishment of the Basque Country Foresight 2010 and the setting up of the binomial Council for the Development and the Council of Elected, and it continues until 2020 with the adoption of a new governance agreement for the Conurbation Community of the Basque Country that determines the relationships between the territorial representative institution and the associated bodies, and the adoption of the Charter for sustainable planning and developent of the Basque Country with the Territorial contract for 2015-2020 in the background. This period is characterized by the drafting and subsequent renewal of the project of territory which has led to a contractualization in the form of a specific agreement and territorial contracts; and by the evolution of local governance which moves from that binomial to the collaboration between the Conurbation Community and the Council for Development. RESUMEN: El contexto actual está marcado, a la vez, por la exacerbación de las tensiones territoriales, con la metropolización de las capitales regionales, el auge del fenómeno periurbano y la despoblación de las zonas rurales cada vez menos dotadas en servicios públicos y empleos, y por el agotamiento de un modelo de desarrollo basado en la concentración de la actividad productiva, la explotación de los recursos naturales y el aumento de las desigualdades sociales. Si estas evoluciones no son específicas al País Vasco norte, encuentran en él una resonancia particular. El objetivo de este artículo es precisamente dar cuenta de esta manera original de concebir el territorio y de contemplar su ordenación y desarrollo. Esta política se inicia en los años noventa, con la realización de la Prospectiva País Vasco 2010 y la puesta en marcha del binomio Consejo de Desarrollo-Consejo de Electos, y prosigue hasta 2020, con la aprobación de un nuevo pacto de gobernanza de la Comunidad de Aglomeración del País Vasco que determina las relaciones entre la institución representativa del territorio y los organismos asociados, y la aprobación de la Carta de ordenación y desarrollo sostenibles del País Vasco, el Contrato Territorial 2015-2020 en trasfondo. Este periodo se caracteriza por la elaboración y posterior renovación del proyecto de territorio, que ha dado lugar a una contractualización bajo la forma de un Convenio Específico y de Contratos Territoriales; y, por la evolución del dispositivo de gobernanza local que pasa de dicho binomio a la colaboración entre el Comunidad de Aglomeración y el Consejo de Desarrollo.

LABURPENA: Egonkortasuneko Mekanismo Europarrean (EME) baldintzapena nola aplikatzen den aztertuko dugu artikulu honetan, Europar Batasunaren esparruan aitortuta dauden oinarrizko eskubideen ikuspegitik. Horretarako, giza eskubideen alorrean nazioarteko hitzarmenak aplikatzearen alde egin duten jarrera doktrinalak hartu dira erreferentziatzat, Nazioarteko Diru Funtsak (NDF) eta nazioarteko beste finantza-erakunde batzuek garapen bidean diren herrialdeekiko operazioetan txertatu duten baldintzapenari muga jartzeko. Europar Batasunaren eremuan 2009-2010 urteetako zor publikoaren krisiari erantzuna emateko sortu diren organismoek eta, batez ere, EMEk (euro eremuan egonkortasuna ziurtatzeko organismoak,) ordea, egiturazko elementu gisa sartu dute baldintzapena haien operazioetan, NDFaren antzeko filosofia hartuta, hau da, zuhurtziaren bitartez lortu nahi dute hazkunde ekonomikoa, eta, horren ondorioz, oinarrizko eskubide batzuk ezin izan dira behar bezala gauzatu. Horrek mahai gainean jartzen du kontu bat, ea politika horiek bateragarri ote diren Europar Batasunaren helburu eta printzipioekin; hasiera batean «zuzenbidezko komunitatea» esamoldeaz definitu baitzuten EB, eta giza eskubideetan oinarrituta eraiki. Justizia Auzitegiak horri buruz idatzi zuen lehenengo epai —goiztiarrak— (Pringle epaiak), ordea, ez zuen zehaztu EMEren baldintzapenak Europar Batasunaren xede eta printzipioekin eta giza eskubideekiko errespetuarekin bat egiten ote duen. Hala ere, badirudi irizpide hori aldatzen ari dela, Ledra Advertising-en duela gutxi eman den epaiaren harira; izan ere, jabetzarako eskubideari dei egiteko atea ireki du, baldintzapena ezartzearen ondorioz eragindako kalteengatiko ordaina eskatzeari dagokionez. Hortaz, EME Europako Diru Funtsean eraldatuta bakarrik heldu ahalko zaie oinarrizko eskubideei, EME erkideko erakunde gisa eratzen bada, baldintzapenaren ondorio kaltegarriak geldiarazteari edo arintzeari begira. Are gehiago, Europako Diru Funtsean baldintzapena judizialki kontrolatzea erreferentea izan liteke nazioarteko beste finantza-erakunde batzuentzat. RESUMEN: El presente artículo analiza la aplicación de la condicionalidad en el Mecanismo Europeo de Estabilidad (MEDE) desde la perspectiva de los derechos fundamentales reconocidos en el ámbito de la Unión Europea. A tal efecto, se toman como referencia las posiciones doctrinales que han venido defendiendo la aplicación de los convenios internacionales en materia de derechos humanos como límite a la condicionalidad introducida por el FMI y otras instituciones financieras internacionales en sus operaciones con los países en desarrollo. Los organismos creados en el ámbito de la Unión Europea para dar respuesta a la crisis de la Deuda pública de 2009-10, y de modo singular el MEDE, organismo creado para garantizar la estabilidad de la zona euro, han introducido, sin embargo, la condicionalidad como un elemento estructural en sus operaciones, con una filosofía parecida a la del FMI, es decir, conseguir el crecimiento económico a partir de la austeridad, con lo que se ha visto perjudicado el ejercicio de diversos derechos fundamentales. Ello plantea la cuestión de la compatibilidad de tales políticas con los objetivos y principios de la Unión Europea, definida en su día como «Comunidad de Derecho» y fundada sobre los valores de los derechos humanos. La primera —y temprana— sentencia dictada al respecto por el Tribunal de Justicia (sentencia Pringle) dejó, sin embargo, en el aire la cuestión de la compatibilidad de la condicionalidad del MEDE con los objetivos y principios de la Unión Europea y el respeto de los derechos humanos. Parece, no obstante, que este criterio tiende a modificarse a partir del reciente fallo en Ledra Advertising, que ha abierto la puerta a invocar el derecho de propiedad para ser indemnizado por los daños causados por la aplicación de la condicionalidad. Con todo, será a partir de la transformación del MEDE en el Fondo Monetario Europeo, si éste se constituye como institución comunitaria, como puede hacerse efectiva la invocación de los derechos fundamentales para frenar o mitigar los efectos perjudiciales de la condicionalidad. Más aún, el control judicial de la condicionalidad en el FME podría servir como referente para otras instituciones financieras internacionales. ABSTRACT: This article analyses the application of conditionality within the European Stability Mechanism (ESM) from the perspective of the fundamental rights recognized within the EU. To this end, we take as a reference the doctrinal positions that have been defending the application of international conventions on human rights as a limit to the conditionality introduced by the IMF and another financial international institutions in their operations with developing countries. The public agencies created within the EU in order to meet the demands of the public debt crisis of 2009-10, and specifically the ESM, a body created to guarantee the Euro zone’s stability, have nonetheless introduced the conditionality as a structural element in their operations, with a philosophy comparable to that of the IMF, i.e. to achieve economic growth from austerity, thus impairing the exercise of several fundamental rights. That raises the question of compatibility of those policies with the objectives and principles of the EU, defined one day as a «community of law» and founded upon the values of fundamental rights. The first —and early— judgement delivered on this ground by the European Court of Justice (Pringle case) left nevertheless in the air the compatibility of the conditionality of ESM with the objectives and principles of the EU and with the respect to human rights. It seems however that this criteria tends to be modified by the recent judgment Ledra Advertising that opened the door to invoke the right to property in order to be compensated by damages caused as a consequence of conditionality. Even so, it will be after the transformation of the ESM into an European Monetary Fund, if this is constituted as a Community institution, that invoking fundamental rights shall be effective in order to stop or mitigate the adverse effects of conditionality. What is more, the judicial control over conditionality within the EMF might serve as a reference for other international financial institutions.

Lesioak oso ohikoak dira gizonezkoen goi-mailako futbol taldeetan, eta jokalarien garapenean eta osasunean ondorio negatiboak dituzte. Hori dela eta, futbolarien lesioetan eragina izan ditzaketen arrisku-faktoreak identifikatzea ezinbestekoa da. Azken urteotan egindako ikerketen arabera, hazkundeak eta heltzeak lesioen agerpenarekin erlazioa dutela aztertu arren, eragina ez dago guztiz argi eta kontraesanak daude. Lan honetan, hazkundearen eta heltzearen kontzeptu nagusiak laburbildu eta hauen eta lesioen arteko harreman posibleak azaltzen dira.

Metanol-intoxikazioa morbilitate handia duen egoera da, nahasmendu metaboliko larriak, itsutasuna eta disfuntzio neurologiko garrantzitsuak eragin ditzakeena. Hori dela eta, diagnostikoa eta tratamendua garaiz ezarri behar dira. Azkenaldian, metanol-intoxikazio kasuen hazkundea antzeman dugu gure ingurunean (% 50 azken urtean) eta gure ospitalean, gehientsuenetan bezala, ez dago metanola neurtzeko analisi-teknikarik eskuragarri.Horregatik, artikulu honetan ospitalean berriki izan diren lau kasu kliniko aurkezten ditugu, gaixo hauen maneiuari eta datu kliniko eta analitikoei dagokien informazio garrantzitsuena aztertuz. Gure helburua zera da: batzuetan zehazten zaila den diagnostiko goiztiarra ezartzeko estrategia baliagarria garatzea.Intoxikazio mota honen hilkortasun-tasa handia izanik eta tratamendua badagoela jakinik, metanol-intoxikazioa berehala identifikatzea garrantzitsua da. Azaldutako kasu klinikoak aztertu ondoren, emaitzek adierazi zuten susmo kliniko handia, azidosi metabolikoa eta anion gap eta osmol gap altuak diagnostiko goiztiarra egitea ahalbidetzen duten ezaugarriak direla.

Gaur egun, itsas garraioak munduko ondasunen % 90 mugitzen du. Ekonomiaren hazkundea eta globalizazioa direla-eta, garraio mota hori goraka doa. Munduko garraio-ontzi flotaren kopurua hazten doan neurrian, fuel-olioaren kontsumoa ere hazten ari da. Fuel-olioaren kostua garraio-ontzi baten kostu operazionalen % 50 baino gehiago da, eta erregai horren erabilerak eragin nabarmena du ingurumenean (azidifikazioa, kutsadura, berotegi-efektua…); hori kontuan izanik, ECA direlako guneetan (Emission Control Areas) banatu ditu munduko itsasoak IMOk (International Maritime Organization), ingurumen-legedi berezi baten pean. Artikulu honetan, aztergai da zer estrategia jarraitu behar duen armadore batek (itsasontzi baten ustiatzaileak) lege sorta horietara egokitzeko, honako hiru aldagai hauek kontutan izanda: i) itsasontzi zahar bat ustiatzen badu, sufre gutxiagoko fuelak erabiltzea edo itsasontziaren motorra egokitzea; ii) itsasontzi berri bat eraikitzera badoa, motor duala edo diesel-motorra jartzea; eta iii) zer aukera dagoen IMOk ECA gune berriak sortzeko.

kerketa honen helburua Gipuzkoako umeen pisuaren joera jaiotzetik 7 urtetara bitartean aztertzea zen, gurasoen ezaugarri soziodemografikoen eta antropometrikoen eragina aztertuz. INMA ikerketa multizentriko prospektiboko Gipuzkoako 450 ama-haur bikotek osatu zuten lagina. Jaiotzean, 1., 4. eta 7. urteetan neurtutako gorputz-masaren indizean (GMI) oinarrituz, jaiotzean ≥ 90eko pertzentilean eta gainerako adinetan ≥ 85eko pertzentilean izatea gehiegizko pisua (GP) bezala definitu zen, gainpisua eta obesitatea barne hartuz. Umearen eta gurasoen aldagai antropometrikoak, edoskitze mota, 4. urtean egindako elikagai-inkesta, gurasoen tabako-kontsumoa haurdunaldi garaian eta aldagai sozioekonomikoak aztertu ziren. Erregresio logistikoaren bitartez, aldagai bakoitzaren eragin zuzena ikertu zen. Jaiotzean umeen % 11k, 1. urtean % 49k, 4. Urtean %36k eta 7. urtean % 38k GPa zuten. Jaiotzean haurdunaldi-adinerako handia izatea eta lehen urtean pisu-hazkundea azkarra edukitzea ondorengo urteetako GParekin lotzen ziren. Neskek 4. eta 7. urteetan mutilek baino GP-arrisku handiagoa zuten. Edoskitzeak ez zuen GParekin lotura esanguratsurik adierazi. GPa 4. urtean proteinen eta karbohidratoen eta 7. urtean karbohidratoen eta gantz aseen zein poliasegabeen kontsumoarekin areagotzen zen. Paritateak jaiotzako GPa areagotzen zuen. Gurasoen GMIa umeen GParekin lotzen zen adin guztietan. Aitaren ikasketa-maila baxua jaiotzako GParekin eta ama atzerritarra izatea umeen 4. urteko GParekin erlazionatzen ziren. Aita erretzaileen umeek GPa edukitzeko arrisku handiagoa zuten 4. eta 7. urteetan, baina amaren tabako-kontsumoak ez zuen arriskua areagotzen. Lan honetan jaiotza eta 7 urte bitarteko GParen prebalentzia oso altua dela aurkitu da. Osasun-arazo garrantzitsu horri aurre egiteko neurri eraginkorrak hartu beharko lirateke, eta neurri horiek maila sozial guztietara iristen direla egiaztatu, maila sozial baxuetan arazo hau larriagoa baita.

MOF deritzen polimero metal-organikoak ioi metalikoz eta estekatzaile organikoz osatutako koordinazio-sare porotsuak dira. Azken urteotan beste material porotsuen artean gailentzen ari dira. Bere natura hibridoak propietate anitzak jorratzeko aukera ematen die, porositatearekin erlazionatuta daudenez gain (gasen bilketa eta banaketa) katalisia, sentsore magnetiko edota lumineszente bezala jokatzekoak ere bermatuz. Material hauek egitura eta funtzionalitatea aldatzeko erraztasun handia dutenez, aldi berean ikatz aktibatuaren eta zeoliten barne-azaleren mugak gainditzen dituzte. Hori dela eta, MOFen arloak garapen sakona sustatu du eta kimikaren barnean hazkunde azkarrenetariko esparrua izatea lortu du.

Gantz-ehun zuria (GEZ) gorputzeko energia biltegia da eta adipozito izena duten zelulez osaturik dago. Giza gorputzean duen kokalekuaren arabera, larruazalpeko GEZ (LGEZ) eta erraietako GEZ (EGEZ) bereizten dira. Adipozitoei dagokienez, EGEZko adipozitoak LGEZkoak baino metabolikoki aktiboagoak dira, azken hauek tamaina handiagoa eta lipidoak hartzeko gaitasun handiagoa duten bitartean. Obesitateak GEZren hazkunde edo hedapena eragiten du bi modutan: adipozitoen kopurua edo tamaina handituz (hiperplasia eta hipertrofia, hurrenez hurren). GEZn ematen diren aldaketa horiek, ehun honen funtzionamendu egokian eragin dezakete. Horrela, hipertrofia bidez gertatzen den GEZren hedapena obesitatea eta honekin lotutako gaixotasun metabolikoekin erlazionatzen da. Adipozitoen hipertrofiak eta hiperplasiak obesitatearekin lotutako komorbilitateetan duten garrantziaz jabetzeko, “metabolikoki osasuntsuak diren obesoak” eta “argal faltsuak” terminoak aipatu behar dira. Lehenengoen kasuan, obesitateaz gain ez da gainontzeko asaldura metabolikorik emango. Bigarrengoen kasuan, berriz, pisu egokia izan arren zitokina hantura-eragileen maila handiagoak izaten dituzte odolean. Etorkizunari begira argi geratzen da pertsona obesoen gantz-gordailuen hedapena ezaugarritu eta “metabolikoki osasuntsuak diren obesoak” zein “argal faltsuak” identifikatzea ahalbidetuko duten ikerketa gehiagoren beharra.

Lurraren %70a estaliz, ozeanoek zeregin handia dute planetaren prozesu gehienetan. Azken 200 urteetan CO2-aren emisioak gorakada handia izan du gizakien jarduera dela eta. Ondorioz, atmosferako CO2-aren kontzentrazioa 280 ppm-tik 415ppm ingurura igo da garai aurre-industrialetik gaur egunera. Zenbait ikerketen arabera, 2100. urterako kontzentrazioak 936ppm-ko mailetara irits daitezke horrela jarraituz gero. CO2-aren hazkundeak bi efektu nagusi ditu: alde batetik, tenperatura globalaren igoera da, hau da, berotegi efektua; eta bestetik, ozeanoen azidotasuna. Ozeanoek CO2-a absorbatzen dute, eta ondorioz, atmosferan dagoen kontzentrazioa murrizten da, baina honek uraren pH-a txikitzen du. Itsasoko uraz gain, bereziak diren hainbat gune ikertzearen beharra agertu da ere, hala nola estuarioak. CO2-aren hazkundearen efektuak ur sistema hauetan ez dira gehiegi aztertu eta oso garrantzitsuak dira animalia eta landare espezie askoren bizileku baitira. Azidotasuna aztertzeko lau parametro erabiltzen dira: alkalinitate totala, disolbatutako karbono ezorganikoa, pH-a eta iheskortasuna. Beren arteko erlazio termodinamikoa dela eta, esperimentalki soilik neurtu behar dira bi beste biak kalkulatu ahal izateko. Lan honetan, alkalinitate totala eta disolbatutako karbono ezorganikoa neurtu dira. Lau parametro hauen azterketa bat egin da Bizkaiko hiru estuarioetan: Urdaibai, Plentzia eta Nerbioi-Ibaizabal. Laginketak 3 urtez egin ziren, urtaro bakoitzean, estuarioen arteko berdintasunak eta ezberdintasunak ikusi nahian eta baita denborarekiko joerak aztertu nahian.

<p>Las nuevas tecnologías y la actual digitalización han supuesto un cambio en la información. El aumento en el tamaño, cantidad y velocidad de los datos, así como la aparición del Big Data, han supuesto una revolución digital. La relación constante con la tecnología y la digitalización ha reforzado la Sociedad de la Información, al multiplicar su esencia misma, y, además, ha impulsado la Sociedad Digital: un modelo de sociedad que se caracterizará por desarrollarse, en su mayor parte, en el espacio virtual o digital. Dicho espacio virtual será impulsado por avances tecnológicos como el Internet of Things, los dispositivos inteligentes y otros instrumentos que supondrán un cambio en la estructura de la sociedad (relaciones sociales, laborales, organizativas, educativas, etc.). Sin embargo, la constante interacción con el espacio virtual y las nuevas tecnologías, provocarán que toda nuestra información quede al alcance de cualquiera (la huella digital, información personal, hábitos, etc.), que podrá ser utilizada con diversos fines, lo que supondrá fenómenos como la geolocalización, el tratamiento de macrodatos y demás. De este modo, la consecuencia será la existencia de una vigilancia líquida o vigilancia digital, basada en toda la información al alcance de cualquiera (bautizado ya como dataveillance o vigilancia de datos), que derivará en un panóptico digital y, a su vez, en una Sociedad de Control.</p><p><strong>Palabras clave:</strong> sociedad digital; espacio virtual; panóptico digital; vigilancia digital; sociedad de control.</p><p> </p><p>New technologies and current digitization have meant a change in information. The increase in the size, amount, speed and range of data, as well as the appearance of Big Data, have brought about a digital revolution. The constant relationship with technology and digitization has reinforced the Information Society, multiplying its very essence, and, in addition, has promoted the Digital Society: a model of society characterized by developing, for the most part, in virtual or digital space. This virtual space will be driven by technological advances such as the Internet of Things, smart devices and other instruments that will mean a change in the structure of society (social, labor, organizational, educational relations, etc.). However, the constant interaction with virtual space and new technologies will cause all our information to be available to anyone (fingerprint, personal information, habits, etc.), which can be used for various purposes, which will mean phenomena such as geolocation, big data processing and others. This way, the consequence will be the existence of a liquid surveillance or digital surveillance, based on all the information available to anyone (what has been called dataveillance), which will lead to a digital panopticon and, in turn, a Control Society.</p><p class="normal"><strong>Keywords:</strong> digital society; digital panopticon; digital surveillance; virtual space; control society.</p><p class="normal"> </p><p>Informazioa aldatu egin dute teknologia berriek zein egungo digitalizazioak. Datuen tamaina, kantitate eta abiaduraren hazkundeak, bai eta Big Dataren agerpenak, iraultza digital hutsa ekarri dute. Teknologia eta digitalizazioarekin dugun etengabeko harremanak indartu egin du Infomazio-Gizartea, bere oinarri bera ugaldu egin delako, eta, era berean, Gizarte Digitala bultzatu du: espazio birtual edo digitalean gauzatuko den gizarte eredua. Internet of Things, gailu adimendun eta beste horrenbeste tresnek bultzada emango diote espazio birtualari, gizartearen egitura bera aldatuko dutenak (harreman sozialak, lan-harremanak, antolakuntza, hezkuntza, etab.). Espazio birtualarekin eta teknologia berriekin dugun etengabeko interakzioak, haatik, gure informazioa edonoren esku jarriko dute (aztarna digitala, informazio pertsonala, ohiturak, etab.), xede anitzekin erabil daitekeen informazioa, eta, hala, geolokalizazio, makrodatuen tratamendu eta horrenbeste fenomeno agertuko zaizkigu. Horren ondorioa zaintza likido edo zaintza digital baten existentzia izango da, edonoren esku dagoen informazioan oinarri izango duena (dataveillance edo datu-zaintza izendatu dena), eta horrek panoptiko digitala ekarriko du eta, horri loturik, Kontrol-Gizarte bat.</p><p><strong>Gako-hitzak:</strong> gizarte digitala; espazio birtuala; panoptiko digitala; zaintza digitala; kontrol-gizartea.</p><p> </p>