Academic literature on the topic 'Istotne obowiązki małżeńskie'

La problematica degli obblighi essenziali del matrimonio presenta diverse questioni alle quali si cerca una risposta. Tanto di più, perchè nel can. 1095 CIC si fa riferimento espressamene agli obblighi essenziali del matrimonio (nn. 2 e 3). La più importante domanda è questa: quale è l’oggetto del consenso matrimoniale? Si può affermare che un’adeguata interpretazione del consenso si potrà fare solo se si considera il suo oggetto non tanto come un insieme di diritti e obblighi essenziali, quanto le persone stesse dell’uomo e della donna che si danno nella loro coniugalità, cioè, in quanto marito e moglie. Da questa prospettiva, i diritti e obblighi non sarebbero l’oggetto primario, ma la conseguenza giuridica della reale donazione coniugale. Uno dei compiti più ardui sia della dottrina sia della giurisprudenza è la determinazione di quali siano gli obblighi essenziali, intesi in modo analogo agli iura et officia del can. 1095, n. 2 CIC. Lo studio dell’autore è un’introduzione alla più approfondita ricerca sugli obblighi essenziali del matrimonio nella giurisprudenza della Rota Romana.

Autor w swoim artykule podjął próbę dotarcia do głębszego zrozumienia podstawowego prawa osoby i wiernego do zawarcia małżeństwa (ius connubii), które było obecne od samych początków kształtowania się prawa małżeńskiego Kościoła. Ze studium systemu prawa małżeńskiego wyraźnie wynika, że ius connubii zajmuje w kościelnym prawie małżeńskim główne miejsce jako jego fundament, który, chociaż nie został sformułowany od samego początku, istniał jako obiektywne kryterium poszukiwań w prawie małżeńskim. Można zatem powiedzieć, że zanim dokonała się w Kościele kodyfikacja, ius connubii było elementem, który stanowił fundament prawa małżeńskiego oraz interpretacji dyspozycji prawnych dotyczących małżeństwa, jak również było istotną płaszczyzną rozwiązywania nowych kwestii, które pojawiały się w całej historii Kościoła. Kościół zawsze strzegł ius connubii rozumianego jako wolność zawarcia małżeństwa zanim nastąpiła jego celebracja i jako ochrona istniejącego węzła małżeńskiego po zawarciu małżeństwa. Mając na uwadze centralną pozycję ius connubii i jego charakter jako podstawowego prawa, które powinno być uznawane, chronione i promowane przez Kościół w poszukiwaniu rozwiązań w konkretnych przypadkach, a zatem jedyną postawą powinno być poszukiwanie prawdy, gdyż tylko w niej znajduje się sprawiedliwość i zbawienie. Główna pozycja ius connubii sprawia, że kanoniczne prawo małżeńskie będzie ujmowane nie jako zbiór pozytywnych norm, których stosowanie będzie uzależnione od poszczególnych przypadków, lecz jako odpowiedź na wymagania małżeńskiej res iusta. W ten sposób ius connubii ukazuje się jako fundament i kryterium interpretacji i stosowania kanonicznego prawa małżeńskiego w jego całości, jak również jako odnawiająca siła samego prawa ilekroć doświadczenie stosowania prawa małżeńskiego będzie napotykało na pewne konkretne braki, które zasługują na lepsze rozwiązania normatywne poszczególnych aspektów małżeńskiej rzeczywistości. Ta świadomość sensu i fundamentu prawa małżeńskiego Kościoła, pozwoli uniknąć niebezpieczeństwa, które zawsze jest zasadzką dla porządków prawnych odwołujących się do technik kodyfikacyjnych i które uzewnętrzniało się, i to nie rzadko, także w Kościele, zwłaszcza od czasów, w których pojawił się pozytywny zbiór norm, dobrze skonstruowany i zawarty w Kodeksie. Chodzi o ryzyko, w którym kanony Kodeksu mogą stać się zbiorem technicznych norm stosowanych w konkretnym przypadku, bez brania pod uwagę prawdy dotyczącej małżeńskiego węzła oraz praw i obowiązków, które wynikają z samej jego natury.

Przedmiotem artykułu jest w pierwszej kolejności historycznoprawna analiza zjawiska małżeństw potajemnych w nowożytnej Anglii, gdzie instytucja małżeństwa nadal w części podlegała prawu i jurysdykcji kanonicznej. Następnie analiza ta dotyczy uchwalonej przez Parlament w 1753 r. ustawy o lepszym zapobieganiu małżeństwom potajemnym (An act for the better preventing of clandestine marriages). Ustawa ta, uchwalona z inicjatywy ówczesnego Kanclerza Lorda Hardwicke’a (stąd potoczna nazwa Lord Hardwicke’s Marriage Act), miała na celu eliminację z praktyki społecznej małżeństw potajemnych, poprzez wprowadzenie urzędowej formy zawarcia małżeństwa pod rygorem nieważności (przeszkoda zrywająca). Kluczowymi ogniwami nowej regulacji był obowiązek zawarcia ślubu w kościele parafialnym oraz uprzednie uzyskanie przez małoletnich zgody rodziców lub opiekunów na małżeństwo. Rozwiązania przyjęte w Hardwicke’s Act oraz sam fakt ich wprowadzenia ustawą Parlamentu zapoczątkowały proces przejmowania jurysdykcji małżeńskiej Kościoła Anglii przez państwo. Zjawisko to już ówcześnie było przedmiotem debaty, a obecnie pozostaje istotnym elementem badań nad ustawą. Wnioski z przedstawionej analizy potwierdzają szczególne znaczenie Hardwicke’s Act dla dalszej ewolucji instytucji małżeństwa w Anglii, co uzasadnia przyznanie jej miana „pierwszej” angielskiej ustawy o małżeństwie.

W tradycji islamu rodzina pojmowana jest jako podstawowa komórka społeczna, w ramach której istnieją dwa rodzaje więzi: małżeńska oraz rodzicielska. Temat artykułu dotyczy jednak tego, jak wygląda sytuacja w rodzinie rozpatrywana z perspektywy jednostek najsłabszych, które potrzebują szczególnej ochrony, a więc z perspektywy dzieci. Poczynione rozważania prowadzą do wniosku, że pozycja dziecka w prawie rodzinnym islamu ma charakter względny — zależy od jego pochodzenia. Z kolei sposób sprawowania władzy rodzicielskiej, a także prawa i obowiązki dzieci w ramach rodziny, stanowią przejaw ich podmiotowego traktowania zarówno jako istot słabszych wymagających szczególnej ochrony i opieki, jak też jako jednostek zdolnych do decydowania o sobie, co wyraża się w uzasadnionych przypadkach nieposłuszeństwa względem rodziców.