Journal articles on the topic 'Java JDK 60'

With the explosive growth in data volume, the I O bottleneck has become an increasingly daunting challenge for big data analytics in the Cloud. In existing paper, propose POD, a performance oriented deduplication scheme, to improve the performance of primary storage systems in the Cloud by leveraging data deduplication on the I O path to remove redundant write requests while also saving storage space. This research works aims to remove data duplication in the cloud. Improve the performance of storage system. We use concept of image processing to utilize the space. In this paper we discussed about the design and implementation of data duplication to improve the efficiency of storage in cloud. This system, implements wireless data access to servers. An alternative method for us is remove the data duplication in storage system by using web based application in which we can use two matching technic CLD color layout descriptor and EHD enhance histogram descriptor . User can browse image and upload the image on web page then we apply CLD and EHD technic and then see uploaded image is already store on cloud or not, if there is matching image like uploaded image then we extract referenced of already store image then send to the receiver and receiver can receive the image. If there is no matching image then upload new image to database. By extracting reference of already store image there is no need to upload again same image to database so, we can remove data duplication, improve the storage space efficiency and utilize network bandwidth so, our system more effective than the data duplication to improve the performance of primary storage system. Pooja M. Khandar | Prof. S. C. Tawalare | Prof. Dr. H. R. Deshmukh | Prof. S. Dhole "Leveraging Data Duplication to Improve The Performance of Storage System with CLD and EHD Image Matching in the Cloud" Published in International Journal of Trend in Scientific Research and Development (ijtsrd), ISSN: 2456-6470, Volume-3 | Issue-1 , December 2018, URL: https://www.ijtsrd.com/papers/ijtsrd19163.pdf

With the explosive growth in data volume, the I O bottleneck has become an increasingly daunting challenge for big data analytics in the Cloud. In existing paper, propose POD, a performance oriented deduplication scheme, to improve the performance of primary storage systems in the Cloud by leveraging data deduplication on the I O path to remove redundant write requests while also saving storage space. This research works aims to remove data duplication in the cloud. Improve the performance of storage system. We use concept of image processing to utilize the space. In this paper we discussed about the design and implementation of data duplication to improve the efficiency of storage in cloud. This system, implements wireless data access to servers. An alternative method for us is remove the data duplication in storage system by using web based application in which we can use two matching technic CLD color layout descriptor and EHD enhance histogram descriptor .User can browse image and upload the image on web page then we apply CLD and EHD technic and then see uploaded image is already store on cloud or not, if there is matching image like uploaded image then we extract referenced of already store image then send to the receiver and receiver can receive the image. If there is no matching image then upload new image to database. By extracting reference of already store image there is no need to upload again same image to database so, we can remove data duplication, improve the storage space efficiency and utilize network bandwidth so, our system more effective than the data deduplication to improve the performance of primary storage system. Pooja M. Khandar | Dr. H R. Deshmukh "A Review Paper on Leveraging Data Duplication to Improve the Performance of Storage System with CLD and EHD Image Matching in the Cloud" Published in International Journal of Trend in Scientific Research and Development (ijtsrd), ISSN: 2456-6470, Volume-2 | Issue-3 , April 2018, URL: https://www.ijtsrd.com/papers/ijtsrd11131.pdf

This paper discusses the causal relationship between servant leadership, professionality, work culture, motivation, and the performance of Surabaya City government employees. One model is proposed to examine the role of motivation as a mediating variable in the indirect relationship of servant leadership, professionality, work culture and performance. The population is the government employees of Surabaya City. Analysis by SEM, on 290 respondents, using the convenience sampling method. The results show that the model is accepted, and also show that servant leadership, professional, and work culture has an effect on motivation. Servant leadership, work culture and motivation have an effect on employee performance. Motivation is a positive mediating variable in the relationship between servant leadership, professional, and work culture with performance.

Teoria traumy pojawiła się w latach 90. jako wyraz rozczarowania tekstową orientacją dekonstrukcji i poststrukturalizmu. Jej celem było zwrócenie teorii ku światu. Jednakże w latach 60. polscy filmowcy z zapałem przedstawiali traumy wojenne, jak też ich echa. Przyłożenie narzędzi teoretycznych teorii traumy do trzech filmów: Dziś w nocy umrze miasto Jana Rybkowskiego (1961), Jak być kochaną Wojciecha Jerzego Hasa (1962) i Pasażerki Andrzeja Munka i Witold Lesiewicza (1963) ma trzy cele: ocenę poziomu rozumienia efektów wojennych stresorów traumatycznych w latach 60., odróżnienie uznawanych form przeżycia/śmierci od psychologicznego zranienia, które nie jest godne upamiętniania, a także potraktowanie kulturowych przedstawień traumy jako symptomów szerszych procesów kulturowych i społecznych.

The aims of this study were to investigate drying defect characteristics, to develop proper drying schedule, and to analyze the relationship between the developed drying schedule and its wood properties. This study used superior and conventional teak wood of ten years-old planted in Blora, Central Java. Sample from different axial positions (bottom and middle part) and different board thicknesses (20 mm and 40 mm) were taken. Drying schedule was developed in accordance to Terazawa method, which dried the sample for 72 h at a temperature of 100 °C. Initial moisture content, crack, collapse, and honeycombing were observed to determine the proper drying schedule. The developed drying schedule then was related to their characteristics, such origin of the seedling, thickness, density, and heartwood percentage. The proper scheduled was also applied in larger sample and evaluated. The results showed that there were five variations of drying schedule for superior and conventional teak wood. Chi square analysis indicated that the board thickness affect significantly on developing drying schedules. Boards with a thickness of 20 mm can be dried with an initial temperature of 70 °C, the wet bulb depression 7°C, and the final temperature of 105°C. Further, boards with a thickness of 40 mm should be dried with a softer drying schedule with an initial temperature of 60°C, wet bulb depression temperature of 4 °C, and the final temperature of 85°C. Application of the selected drying schedule was succeed without any significant defects.Keywords: superior; teak; drying schedules; inferior; wood AbstractTujuan dari penelitian ini adalah mengetahui karakteristik cacat pengeringan, skedul pengeringan yang sesuai, variasi ketebalan papan serta beberapa sifat kayunya terhadap skedul pengeringan. Penelitian ini menggunakan kayu jati prospektif unggul dan konvensional umur 10 tahun dari Blora, Jawa Tengah dengan letak aksial yang berbeda (pangkal dan tengah) serta ketebalan papan masing-masing 20 mm dan 40 mm. Penyusunan skedul pengeringan menurut metode Terazawa, dengan pengeringan selama 72 jam pada suhu 100°C. Parameter yang diamati yaitu kadar air awal, cacat retak, kolaps, dan honeycombing. Cacat yang terjadi digunakan untuk penyusunan skedul pengeringan. Skedul pengeringan selanjutnya diuji hubungannya dengan sumber asal bibit, ketebalan, berat jenis, dan persen kayu terasnya. Skedul pengeringan yang paling sesuai selanjutnya diujicoba dan dievaluasi. Berdasarkan hasil penelitian, diajukan lima skedul pengeringan. Hasil analisis chi square menunjukkan bahwa ketebalan papan memiliki hubungan signifikan terhadap variasi skedul pengeringan. Papan dengan ketebalan 2 cm dapat dikeringkan dengan suhu awal 70°C, depresiasi bola basah 7°C, dan suhu akhir 105°C. Selanjutnya, papan dengan ketebalan 4 cm perlu dikeringkan dengan skedul yang lebih lunak dengan suhu awal 60°C, depresiasi suhu bola basah 4°C, dan suhu akhir 85°C. Hasil uji aplikasi menunjukkan hasil yang memuaskan dengan cacat yang tidak signifikan.

Jan Svĕrák to najbardziej znany – głównie za sprawą nagrodzonego Oscarem Koli (1997) – przedstawiciel tzw. młodego kina czeskiego, czyli pokolenia dzisiejszych trzydziesto- i czterdziestolatków, w większości absolwentów praskiego FAMU, dzięki którym czeska kinematografia zaczęła od połowy lat 90. XX wieku przeżywać swoisty renesans. Tekst jest próbą charakterystyki stylu reżysera, jego dotychczasowej twórczości (gdzie dużą rolę odegrał Zdenĕk Svĕrák, scenarzysta i ulubiony aktor syna) – począwszy od debiutanckiej Szkoły podstawowej (1991), poprzez Akumulator 1 (1994), Jazdę (1994), Kolę po superprodukcję Ciemnoniebieski świat (2001). Według autorki filmy Svĕráka swój sukces – mierzony zarówno wynikami rodzimych box office’ów, jak i międzynarodowymi nagrodami – zawdzięczają twórczemu nawiązaniu do poetyki czeskiej szkoły lat 60. z jej tragikomiczną wizją świata i człowieka, połączonemu z umiejętnym wykorzystywaniem znanych konwencji i schematów gatunkowych.

Konservasi karbon merupakan salah satu tindakan penting dalam rehabilitasi pesisir, khususnya pesisir selatan Pulau Jawa dengan keunikan ombak yang besar, salinitas tinggi dan sedimen beragam. Penelitian dilaksanakan untuk menduga simpanan karbon dalam berbagai bagian pada areal pesisir tersebut, yang terdiri dari tapak tergenang (tegakan mangrove 14 tahun jenis Avicennia/AV, Rhizophora/RH dan campuran/MX, lahan sedimen/SD, rumput/GR) dan tapak kering berpasir tegakan Casuarina equisetifolia/CS umur 18 tahun. Tiga sampai sembilan petak ukur dibuat untuk pengamatan dan pengukuran vegetasi, serta pengambilan sampel tanah (kedalaman 0-20, 20-40 dan 40-60 cm), dan pengukuran tegakan. Biomasa pohon diestimasi dengan mengkonvesri diameter batang (DBH) menggunakan persamaan alometrik. Biomasa pohon dirubah menjadi karbon tersimpan menggunakan berat jenis kayu yaitu 0,464 untuk above-ground (AGC), dan 0,39 untuk below-ground (BGC), serta untuk menduga biomasa karbon total (TBC). Karbon organik tanah (COT) dianalisis secara terpisah, dan digabungkan dengan karbon biomasa untuk memperkirakan simpanan karbon dalam ekosistem. Hasil penelitian menunjukkan variasi yang tinggi dari pertumbuhan dan kerapatan pohon, khususnya pada tegakan mangrove, dengan kemampuan regenerasi yang rendah. Tidak ditemukan perbedaan yang nyata dari simpanan karbon pada biomasa antara tegakan mangrove dengan Casuarina. Rerata TBC pada mangrove adalah 46,08 Mg C/ha, sedikit lebih rendah daripada CS (51,50 Mg C/ha). Di bawah tanah (hingga kedalaman 60 cm), tapak tergenang (AV, RH, MX, SD dan GR) secara nyata menyimpan COT lebih besar daripada tapak kering (CS). Kedalaman tanah secara nyata mempengaruhi COT, namun pada tapak tergenang semakin dalam tanah maka COT semakin besar, sedangkan tren sebaliknya pada tapak kering. Perkiraan total karbon tersimpan adalah 248.52 (±87.21) Mg C/ha, dengan terendah pada CS (94.46 Mg C/ha) dan tertinggi pada MX (324.77 Mg C/ha). Rehabilitasi pesisir berpeluang meningkatkan simpanan karbon ekosistem karena adanya adanya biomasa pohon, dibandingkan tapak terbuka yakni SD dan GR. Pada tapak tergenang/tegakan mangrove sebagian besar simpanan karbon berupa COT, dan lebih sedikit ditemukan pada CS. Perbedaan karakteristik simpanan karbon ini memerlukan penanganan atau konservasi yang berbeda, tetapi sama-sama membutuhkan rehabilitasi dan regenerasi buatan yang intensif. Carbon Stock Estimation in the South Coastal Rehabilitation Area of Java IslandAbstractCarbon conservation is one of important actions for coastal rehabilitation, in particular in the south coast of Java Island with its unique characteristics of strong tide, high salinity and diverse substrates. The research aimed to estimate carbon stocks from various carbon pools in the coast rehabilitation area, including wetland sites (14-year-old mangroves of Avicennia/AV, Rhizophora/RH and mix mangrove/MX, mudflat-sediment/SD, grassland/GR) and dry-sandy site of 18-year-old Casuarina equisetifolia/CS. Three to nine plots were established for observing and measuring vegetation, as well as taking soil sample at 0-20 cm, 20-40 cm, 40-60 cm depths. Tree biomass were estimated by converting treestem diameter using allometric equation. The tree biomass were converted into tree carbon using carbon density of 0.464 for aboveground (AGC), and 0.39 for below-ground (BGC), and to estimate total biomass carbon (TBC). Soil organic carbon (SOC) was analyzed separately, and combined with biomass carbon to estimate total carbon stock in the ecosystems. High variation of tree growth and density were found, especially in mangrove stands, with a low level of natural regeneration. No significant difference of carbon stock in biomass between mangroves and Casuarina was observed. Average TBC in mangroves (46.08 Mg C/ha) was slightly lower than in CS (51.50 Mg C/ha). In below ground (up to 60 cm depth), wetland sites (AV, RH, MX, SD and GR) significantly stored more SOC than dry land (CS). Soil depth significantly affected SOC, but in wetland sites deeper soil contained more carbon than upper, while an opposite trend was observed in CS. Estimated total carbon stock in the coast was 248.52 (±87.21) Mg C/ha, with the lowest in CS (94.46 Mg C/ha) and highest in MX (324.77 Mg C/ha). Rehabilitation activities in the coast possibly improve carbon stock in the ecosystems due to tree biomass, compared to open sites of SD and GR. In the wetland or mangroves, most of carbon was observed as SOC, and less in the dry-land site. The different characteristics of carbon storage in the south coast need different conservation techniques, but both sites need intensive rehabilitation work and artificial regeneration.

Tilapia (Oreochromis niloticus) strain of Sultana (superior selection of salabintana) is a new variety developed by the Center for Freshwater Resources Development (BBPABT) Sukabumi, West Java. Sultana tilapia is the result of crossing 10 superior varieties such as gift tilapia, jica, white, and other superior tilapia. Many factors cause the high price of feed, one of which is dependent on imported raw materials for feed manufacture. This study aims to assess the effectiveness of the use of local raw materials with different protein content in feed for the growth of tilapia and reduce production costs by using local raw materials as feed ingredients. This research was conducted from March 21 to June 19, 2020 at the Integrated Field Laboratory of the Faculty of Agriculture, University of Lampung. The design used in this study was a completely randomized design (CRD) consisting of four treatments with three replications. The treatments given included 30% protein treatment (A), 33% protein treatment (B), 36% treatment (C), and commercial feed control (D) for 60 days of maintenance. The data obtained were analyzed by using the ANOVA test and followed by the Duncan test. The results obtained in this study are that treatment B has the best FCR value and is significantly different compared to other treatments so as to produce the best growth. Besides that, treatment A and C also had a significantly different FCR value compared to the control

Measurement of Extractive Content and Color properties on Black-streaked Heartwood of Teak (Tectona grandis)Teak (Tectona grandis L.f) in certain areas of Java usually has black streaked heartwood or has been known as "doreng". In general, the color of wood is related to the kinds and amounts of extractives, therefore, black streak that appeared on the heartwood was studied by means of color measurements and the determination of extractive content. The study was made with 13 trees of black streaked heartwood and 5 trees of normal heartwood. The wood powder (40-60 mesh) was extracted successively with ethanol-benzene (1:2, v/v) for 8 h and hot water for 3 h. The used system of color measurements was CIEL*a*b* which represents brightness, redness and yellowness. The discolored wood was contained substantially more ethanol-benzene soluble extractive content (12 - 22%) than did the normal heartwood (7 - 11%). The yield differences of hot-water soluble extracts were not as pronounced. Beside the brightness (L*), the differences in redness (a*) and yellowness (b*) between the normal (L* = 51-61, a* = 4 to 7, b* = 24 to 28) and black streaked heartwood (L* = 42-51, a* = 6 to 9, b* = 20 to 25) before the extraction, were notable. The total color differences ( E*) before and after extractions, however, were not significantly differed between the discolored ( E* = 6 to 13) and normal heartwood ( E* = 5 to 11) parts. Correlation analysis revealed strong correlations between ethanol-benzene soluble extractive content with L* (r = -0.97) and b* (r = -0.94). The hot-water soluble extract was moderately correlated with a* (r = 0.54) and the difference in redness ( a*) before and after extractions (r = 0.75).

East Java is a Province in Indonesia with the highest of traffic accident cases on 2022 years, it is 3.555 cases. Efforts to prevent and reduce cases of traffic accidents can be done by safety riding. The application of safety riding can be realized if it was balanced with a good knowledge and attitude by drivers on the road. Along Malang City Road are dominated by Gojek drivers with an infinite population each year. Based on preliminary studies, it was known that Gojek drivers often experience work fatigue and supported by erratic work durations even exceeded standards, which can lead to unsafe behavior when driving. The purpose of this research was to determine a relationship between knowledge, attitudes and work fatigue with safety riding behavior on Gojek drivers in Malang City. This research method used a cross sectional design with a quantitative approach and accidental sampling technique. Sample of 60 Gojek drivers in Malang City. The bivariate test used a chi square test. The results showed that there was no relationship between knowledge and attitude with safety riding behavior (p=0,697 dan p=1,000), and there was a relationship between work fatigue with safety riding behavior (p=0,000). It can be concluded that the higher level of Gojek drivers fatigue, it make more unsafe their safety riding behavior. So, it was recommended to pay more attention an enough rest time and focus while working.

Tujuan penelitian ini adalah untuk mengetahui kualitas kayu cacat. Spesimen penelitian berupa 10 pohon miring yang diperoleh dari kegiatan penjarangan dari tegakan jati (Tectona grandis L.f.) di Randublatung, Jawa Tengah. Pada setiap pohon, kayu di bagian eksentrisnya dipisahkan \, kemudian sampel serbuk kayu diambil pada bagian teras terluar pada kedua lebar lingkaran tahun maksimum (bagian atas pohon miring) dan pada arah yang berlawanan, yaitu yang mempunyai lebar lingkaran tahun minimum (bagian bawah pohon miring). Serbuk kayu dihaluskan sampai mencapai 40-60 mesh untuk analisis kimia. Analisis data melalui uji t pohon pada kadar ekstraktif etanol-benzena (4-12%), kadar terlarut air panas (1-3%), kadar abu (0,7-3%) dan kadar lignin terlarut asam (0,7-1,4%). Pengukuran menggunakan GC dan GC-MS, menunjukkan tidak ada beda yang mencolok pada jumlah komponen utama ekstraktif etanol-benzena. Sebaliknya, kayu dengan lingkaran tahun paling lebar secara konsisten memiliki kadar lignin Klason lebih tinggi (32-35%) dibandingkan kayu dengan lingkaran tahun sempit (29-33%). Hasil-hasil tersebut menunjukkan bahwa eksentris lebih berkaitan dengan komponen dinding sel kayu daripada zat-zat metabolism sekunder. Selanjutnya, tidak terlihat juga adanya indikasi terhadap pembentukan kayu tarik.Kata kunci: Tectona Grandis, kayu eksentris, pohon miring, sifat kimia, riap tumbuh. Chemical Components of Teak Wood with Eccentric Growth AbstractThe objective of this study is to learn the quality of abnormal woods. The specimens were 10 leaning trees obtained from thinned teak (Tectona grandis L.f.) stand in Randublatung, Central Java. In each tree, the eccentric growth parts were isolated, then wood meal sample was drilled at the outer heartwood part of both maximum annual-ring width (upper part of leaning stem) and in its opposite side, which had minimum annual-ring width (lower part of leaning stem). The wood meals were ground to size of 40-60 mesh for chemical analysis. Data analysis by paired t-test showed that no significant difference was found between the upper and lower parts in ethanol-benzene extractive content (4-12%), hot-water soluble content (1-3%), ash content (0.73%) and acid soluble lignin content (0.7-1.4 %) . By means of Gas Chromatography (GC) and Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS), no striking difference was also observed in the levels of major components of ethanol-benzene extracts. On the other hand, in Klason lignin content, the wood with widest ring consistently showed a higher content (32-35 %) than that with narrowest ring (29-33 %). These findings indicated that the eccentricity is more related to cell wall components than to secondary metabolites. Further, there is no indication with regard to the formation of tension wood.

Hutan tanaman jati yang dikelola oleh Perum Perhutani, dalam berbagai keadaan termasuk kondisi yang relatif aman, selalu memiliki resiko kerusakan yang menyebabkan menurunnya kualitas kelas hutan produktif ke arah tidak produktif. Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui standar kenormalan hutan tanaman jati yang mempertimbangkan resiko kerusakan sebagai dasar pengaturan kelestarian hasil. Penelitian ini dilaksanakan di KPH Randublatung Perum Perhutani Divisi Regional Jawa Tengah. Resiko kerusakan (casualty per cent) didekati dari angka kerusakan tegakan berdasarkan data seri selama 4 jangka perencanaan mulai jangka 1983/1992 sampai jangka 2013/2022. Normalitas tegakan didekati dari luas tegakan yang harus dibangun, sedemikian sehingga diperoleh hasil tahunan yang realtif sama dengan mempertimbangkan casualty per cent. Hasil penelitian menunjukkan bahwa luas hutan normal ideal tanpa mempertimbangkan resiko kerusakan di KPH Randublatung dengan luas untuk produksi 27.359,4 ha dan daur 60 tahun adalah sebesar 456,0 ha per tahun. Dengan mempertimbangkan casualty per cent, luas hutan normal berbasis resiko di KPH Randublatung sebesar 229,5 ha per tahun atau 50,3% dari luas normal ideal. Untuk memperoleh hasil tahunan yang realtif sama seluas 229,5 ha, struktur luas hutan yang harus dibangun mulai KU I, KU II, KU III, KU IV, KU V, dan KU VI berturut-turut sebesar 6.875 ha; 5.784 ha; 4.711 ha; 3.997 ha; 3.232 ha dan 2.761 ha.Katakunci: casualty per cent, hutan normal, Perum Perhutani, hutan tanaman jati Risks-based Stand Normality for Sustainable Yield Forest Plantation in Perum PerhutaniAbstractIn any situation, either secure or insecure, teak forest plantations encounter high risks due to ecological and social disturbances, causing degradation and decrease their normality in terms of areas and standing stock. This research aimed to determine the normality standard of teak forest plantations under risks as a basis for better sustained yield regulation. This research was conducted in forest management unit (FMU) of Randublatung, state-owned forest company (Perhutani), located at Central Java. The risk of forest damages, called casualty per cent, was calculated using a series of age class structures based on a 10-year periodic forest inventory for four sequential planning periods:1983/1992, 1993/2002, 2003/2012,to 2013/2022. The normal forest was determined based on the stands area basis, which was defined based on the final cutting area that already incorporates casualty per cent, in such a way that each year the newly planted forests areas have relatively the same number. The results showed that without casualty per cent, the normal forest built every year in FMU Randublatung was 456 ha/year for a 60-year rotation cycle. However, by incorporating the damage risks (casualty per cent), the normal forest area in KPH Randublatung should be built only 229.5 ha/year or just 50.3% of the current planning. Furthermore, in order to obtain this annual harvesting, the normal forests should have age classes structures from age class I, II, III, IV, V, and VI, in such a way that their areas equal to 6,875 ha, 5,784 ha, 4,711 ha, 3,997 ha, 3,232 ha, and 2,761 ha, respectively.

An interview with Ewa GąsowskaIn the interview, Ewa Gąsowska described her ten-year-long struggle with the Polish legal system. Gąsowska’s objective has been to reinstate the good name of her grandfather, Jan Rybak, who was murdered in 1945. According to Gąsowska, the reason for her grandfather’s death was his political activity in PPR (Polish Labourers’ Party) and his post-war commitment to the reconstruction of People’s Poland (Polska Rzeczpospolita Ludowa). Gąsowska claims that he was murdered by members of Narodowe Siły Zbrojne (National Armed Forces).Almost 60 years after the death of Jan Rybak, a book was published which presents his activity and death in a different light. The book had been written by one of those regarded by Rybak’s family as his murderers. This “courtroom drama” is situated in the context of the relations between the Rybak family and the local community (the place where Jan Rybak, and most likely also his murderers, were born), as well as the socio-political transformations in the contemporary Poland. Wywiad z Ewą GąsowskąEwa Gąsowska opowiada historię swoich dziesięcioletnich zmagań z wymiarem sprawiedliwości. Jej celem jest rehabilitacja dobrego imienia dziadka, Jana Rybaka, który został zamordowany w 1945 roku. Zdaniem Ewy Gąsowskiej, powodem zabójstwa była partyjna aktywność jej dziadka (PPR) i jego powojenne zaangażowanie w odbudowę Polski Ludowej, a jego mordercami byli członkowie Narodowych Sił Zbrojnych.Prawie 60 lat później ukazała się książka wspomnieniowa, która inaczej przedstawia działalność i okoliczności śmierci Jana Rybaka. Jej autorem jest osoba, którą rodzina uważa za mordercę. Ważny kontekst tego „serialu sądowego” stanowią relacje rodziny Rybaka z lokalną społecznością, z której się wywodzi on i – prawdopodobnie – jego zabójcy, jak też przemiany społeczno-polityczne we współczesnej Polsce.

Cel artykułu. Celem artykułu jest przedstawienie powiązania między zmiennym wzorcem adaptacji a emocjonalnością, ugodowością i samoooceną jako czynnikami osobowości. „Zmienny” wzorzec adaptacji jest nabytym sposobem przystosowania, który charakteryzuje się wysoką tożsamościową i emocjonalną zmiennością. Jest podobny do zaburzenia osobowości borderline, ale nie ma klinicznego nasilenia.
 Metody. Badania przeprowadzone zostały metodą kwestionariuszową przy wykorzystaniu Skali Samooceny RSES (M. Rosenberga), Kwestionariusza Osobowości HEXACO-60 (K. Lee i M. Ashtona) oraz Kwestionariusza Jaka/Jaki Jesteś? (Z. Łosia). Zbadanych zostało 191 osób w wieku 32-58 lat.
 Wyniki. Stwierdzono, że zmienny wzorzec adaptacji istotnie statystycznie koreluje z takimi zmiennymi osobowościowymi jak emocjonalność (pozytywnie), oraz ugodowość, uczciwość i samoocena (wszystkie negatywnie). Nie było istotnych związków z ekstrawersją i sumiennością.
 Wnioski. Zmienny wzorzec adaptacji ma zatem układ czynników osobowości sugerujący niezbyt dobre przystosowanie społeczne osób o takiej charakterystyce. Wiedza ta może być użyteczna dla terapeutów i pracowników socjalnych. Ograniczeniem badania jest zakres wieku osób badanych (pominięci byli „wyłaniający się” dorośli).

Sprostanie wyzwaniom kryzysu ekologicznego jest stałą troską Kościoła. Od lat 60. ubiegłego wieku kolejne dokumenty Stolicy Apostolskiej przedstawiają nie tylko zagrożenia, ale także sposoby rozwiązywania kryzysu, np. poprzez wdrażanie programu ekologii ludzkiej, sformułowanego przez św. Jana Pawła II, lub jej pochodnej – w postaci ekologii integralnej papieża Franciszka, ogłoszonej w encyklice Laudato si’. W niniejszym artykule przedstawia się nową postać zagrożeń naturalności (tzw. denaturalizację) istnienia człowieka i innych jestestw, jakie niosą z sobą nowe zintegrowane technologie, ale nie ze względu na czysto technologiczne cele i metody, lecz ze względu na sposób wykorzystania osiągnięć postulowany w ideologii transhumanizmu. Rozważane są w kontekście transhumanizmu i posthumanizmu problemy redukcji naturalistycznej versus kulturalistycznej człowieka i jego wytworów. Posthumanistyczna wizja wirtualizacji bytu, nie tylko człowieczego, jest dyskutowana także z pozycji sposobu istnienia przedmiotu intencjonalnego. W wyniku rozważań personalistyczna koncepcja człowieka okazuje się ideową przeciwwagą dla trans- i posthumanistycznej wizji ludzkiego bytu, wzbogacającą technologią własną kondycję psychofizyczną, jak i otoczenie ludzkie oraz przyrodnicze.

W artykule postawiono dwa pytania badawcze: po pierwsze, co wiemy na temat tapiserii w zbiorach ostatniego króla Polski, po drugie zaś, czy coś z tych zbiorów przetrwało. Niestety w wiedzy na temat tapiserii ostatniego polskiego króla, ze względu na braki w materiale źródłowym oraz nieliczne przetrwałe obiekty, istnieje wiele luk trudnych do wypełnienia. Reasumując, należy stwierdzić, że w przeciwieństwie do swoich królewskich poprzedników, Stanisław August, mimo kilku inicjatyw, z których większość nie doczekała się realizacji, nie wykazał zbyt dużego zainteresowania tapiseriami. Jego decyzje były i w tej kwestii chwiejne. Wymienić można kilka czynników, które — jak się wydaje — przyczyniły się do takiego stanu rzeczy. Po pierwsze, tapiserie nadal były bardzo drogie, a król, tak jak i cała Rzeczpospolita, stale borykał się z problemami finansowymi. Po drugie, Poniatowski, mimo pewnych nacisków ze strony Madame Geoffrin, wyczuł, że tapiserie jako pożądany od wieków element wystroju wnętrz królewskich rezydencji zaczęły stopniowo wychodzić z mody, wypierane przez styl „à la grecque”, do którego bardziej pasowały obicia ścienne z lekkich i tańszych jedwabnych adamaszków. Zachowały się trzy obiekty związane z omawianym tematem: — projekt tapiserii do Sypialni króla, Paryż, 1766 r., Warszawa — Zamek Królewski, Victor Louis,— tapiseria z portretem króla Jana III Sobieskiego, Polska, lata 60. XVIII w. (?), Muzeum Narodowe w Warszawie, warsztat François Glaize’a,— tapiseria ekran kominkowy z herbem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Słonim, 1788 r., Muzeum Narodowe w Warszawie, warsztat Johana Carla Kletscha.

Cel. Celem artykułu jest przedstawienie związku między autoagresywnym wzorcem adaptacji a czynnikami osobowości HEXACO. Autoagresywny wzorzec adaptacji to nabyty sposób reagowania na otaczające jednostkę środowisko. Charakteryzuje się reakcjami agresywnymi skierowanymi wobec własnej osoby. Jest powiązany z antyspołecznym zaburzeniem osobowości oraz zaburzeniem borderline. Metody Badań. Do przeprowadzenia badań wykorzystano Kwestionariusz Osobowości HEXACO-60 (Ashton, Lee, 2007) oraz Kwestionariusz Jaka/Jaki Jesteś? (Łoś, 2013). Przebadano 330 osób w wieku 18–40 lat. Wyniki. Wykazano, że autoagresywny wzorzec adaptacji istotnie statystycznie koreluje z takimi czynnikami osobowości jak: uczciwość, ekstrawersja, ugodowość i sumienność (wszystkie negatywnie) oraz emocjonalność (pozytywnie). Nie stwierdzono istotnych związków z otwartością. Wnioski. Autoagresywny wzorzec adaptacji charakteryzuje się układem czynników, który może powodować gorsze przystosowanie społeczne jednostki. Uzyskane wyniki mogą zostać wykorzystane w praktyce klinicznej, wychowawczej i socjalnej, poprawiając jakość życia osób o takiej charakterystyce oraz zwiększając szanse na wczesne wykrycie ewentualnych zaburzeń u adolescentów. Ograniczeniem metody była mała ilość osób badanych w wieku dojrzewania, ze względu na utrudniony dostęp do tej grupy wiekowej (ograniczenia prawne wynikające z niepełnoletności respondentów, mniejsza ilość połączeń społecznych z tą grupą wiekową).

Water is essential for all living things, including humans. Water, both in terms of quality and quantity, will have an effect on human life. The Indonesian government is preparing the National Urban Drinking Water Supply Plan (NUWSP) with assistance from the World Bank. A significant portion of the Bank's financial resources are allocated to technical assistance and capacity building in support of the Indonesian government's infrastructure expenditures in all urban water distribution platforms. The NUWSP Work was implemented during an 11-month period, from November 18, 2021 to August 22, 2022, with the NUWSP Work Location at Gresik Regency in East Java. During the data collection stages, both primary and secondary data were obtained. The drinking water supply system (SPAM) planning stage comprises calculating BOQ and RAB, as well as DED for drinking water, and planning for the drinking water JDU system. The contractor takes measurements and standards before installing a field-specific bow plank at the tying point. To avoid pipe damage, individual pipe fittings must be lowered into the trench using the right equipment. The volume of excavation is computed using a depth of 180 cm, a breadth of 60 cm, and a length of excavation of 31 km from six pieces of a pipeline. The Bill of Quantity (BOQ) and Budget Plan (RAB) necessary to complete the SPAM pipeline network work in Gresik Regency were IDR 27,823,590,000.00, based on the results and discussion of the Optimization of SPAM Network Work (NUWSP) in Gresik Regency.

14 grudnia 1992 r. Stare Miasto w Zamościu zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Uzasadnienie decyzji ICOMOS rozpoczął od stwierdzenia, że Zamość jest jedynym w Europie centralnej przykładem miasta renesansowego, które nie doznało żadnych zmian od swojego powstania. Autorka postanowiła prześledzić, jak doszło do wpisania miasta na listę UNESCO, początku tej drogi upatrując w latach 30. XX w., gdy inwentaryzację zabytków Starego Miasta i prace badawcze nad fortyfikacjami rozpoczął Jan Zachwatowicz z Politechniki Warszawskiej. Zachwatowicz i Władysław Wieczorkiewicz opracowali pierwszy plan zagospodarowania Zamościa. Przytoczono protokół z posiedzenia Rady Miejskiej z 1939 r., na którym omówiono m.in. projekty i realizacje odnowienia rynku zamojskiego. W 1961 r. wykonano inwentaryzację i ocenę zabytków na Starym Mieście: 20 proc. było zniszczonych jest w 70 proc., a połowa w 50-60 proc. Autorka relacjonuje podejmowane od początku lat 70. działania zmierzające do kompleksowej rewaloryzacji Starego Miasta przed jubileuszem 400-lecia (1980). Rada Ministrów w 1974 r. przyznała miastu 1,35 mld zł na prace remontowo-konserwatorskie i odtworzeniowe. Plan realizowano do 1985 r. Popularyzował go m.in. prof. Wiktor Zin. W 1980 r. w Zamościu odbyła się XV Konferencja UNESCO. Autorka wymienia najbardziej zasłużonych dla wpisania Zamościa na listę, w tym potomka założyciela miasta, XVI ordynata Jana Zamoyskiego.

<p>Od Pierre’a Loti do Nicolasa Bouviera, przez Rolanda Barthesa i wielu innych podróżników z Zachodu, postrzeganie japońskich kobiet i ich inności od lat 60. XX wieku stale wzbogacane jest przez różnorodne i powracające obrazy mentalne związane z pewną formą egzotyki i japońskości. Wzbogacenie refleksji nad pojęciem inności kobiecego dyskursu wydaje się autorce tego artykułu niezbędne, aby rzucić nowe światło na główne zagadnienia historii francuskich podróżniczek, francuskiego wyobrażenia Japonii i japońskiej egzotyki. Niniejszy artykuł zgłębia niektóre kierunki refleksji nad konstrukcją postaci japońskiej kobiety, filaru literatury podróżniczej, obecnego w zapisach z podróży, których autorkami były Francuzki. Jak spotykać się z innym i jego przestrzenią, gdy innym jest ona? Jaka jest percepcja japońskich kobiet w literaturze podróżniczej tworzonej przez Francuzki? Jakie obszary alegorii innego miejsca, odziedziczonej po dominującym dyskursie podróżników płci męskiej, można odnaleźć (lub nie) w dyskursie podróżniczek? Wychodząc od koncepcji <em>Mousmé</em> wprowadzonej przez Lotiego i wynikającego z niej egzotycznego ładunku, autorka zastanawia się nad okolicznościami kontaktu z odmiennością i specyfiką literatury dotyczącej kobiecej inności z punktu widzenia kobiet. Ale nie jest to tylko kwestia wejścia w czysto porównawczą wizję poprzez skonfrontowanie kobiet podróżujących z dominującą męską literaturą podróżniczą. Analizując wybrane teksty w świetle zbiorowej japońskiej wyobraźni, możemy ukazać aspekty japońskiej egzotyki i inności, do tej pory nierozerwalnie związane z kobiecymi praktykami podróżniczymi, a także stworzyć dogodne warunki do refleksji nad znaczeniem wzbogacenia mentalnych obrazów Japonii o narrację tworzoną przez kobiety o kobietach.</p>

W 2017 roku Papież Franciszek powołał komisję do zbadania dalszej przydatności Instrukcji Liturgiam Authenticam, zatwierdzonej przez Jana Pawła II, a dotyczącej zasad tłumaczenia tekstów liturgicznych. Niniejszy artykuł wskazuje genezę tego wydarzenia niekoniecznie oznaczającego kolejny etap „dewojtylizacji” Kościoła, jak chcą konserwatywni komentatorzy watykańscy. Głównym powodem powołania tej komisji są kontrowersje związane z dwoma przekładami w języku angielskim – oficjalnym, zatwierdzonym w roku 2010 i utrzymanym w duchu Liturgiam Authenticam, oraz wcześniejszym, z roku 1998, dokonanym zgodnie z zasadami Instrukcji Pawła VI z roku 1969 zalecającej w istocie stosowanie w tłumaczeniu Biblii tzw. ekwiwalencji dynamicznej, w praktyce zaś współczesnego języka potocznego. Dla zrozumienia istoty sporu autor niniejszego artykułu przedstawia koncepcję ekwiwalencji dynamicznej pastora Eugene’a Nidy, wskazując jej mocne i słabe strony. Wśród tych pierwszych głównie fakt, że w latach wokółsoborowych była to pierwsza poważna, naukowa teoria przekładu. Koncepcji tej nie brak również słabych stron, widocznych na tle znaczącego rozwoju teorii przekładu w ciągu ostatnich 60 lat. Najpoważniejszą z nich jest fakt, że sprowadza ona akt przekładu do już istniejących zasobów języka docelowego, hamując tym samym jego rozwój. Jest to więc koncepcja odwrotna co do istoty wobec metody św. Hieronima, przyjmowanej w tradycji katolickiej. Według autora Instrukcja Liturgiam Authencticam bierze pod uwagę kilka dziesięcioleci praktyki przekładu biblijnego w duchu posoborowym, z jej sukcesami i porażkami. Konkluzje płynące z tej analizy są następujące:
 
 Absolutyzacja ekwiwalencji dynamicznej, jako „jedynej naukowej teorii przekładu”, świadczy o braku współpracy środowisk biblijnych z środowiskami rozwijającymi współczesne teorie przekładu.
 Instrukcja Liturgiam Authenticam skupia się na tym, co zapobiega procesowi desakralizacji liturgii – widocznemu w wielu Kościołach protestanckich, ale też w wielu posoborowych środowiskach katolickich.

Najznakomitszy żeński klasztor na Starym Mieście w Pradze należał do mniszek Zakonu Kaznodziejskiego. Sam konwent powstał w 1293 r. z fundacji kanonika vyšehradzkiego Jana Holý’ego na prawym brzegu Wełtawy w Újeździe. Po likwidacji zakonu rycerskiego templariuszy w 1312 r. ich siedzibę na Starym Mieście w Pradze przy rotundzie św. Wawrzyńca przekazano 9 lipca 1313 r. za 130 kop groszy praskich dominikankom. Niebawem w miejscu dawnej komturii powstał wspaniały gotycki zespół klasztorny z obszernym kościołem pw. św. Wawrzyńca i św. Anny. W średniowieczu konwent dominikanek zwany Aneńskim dworem zasłynął jako ważne centrum duchowe i intelektualne. Przykładem jest przekład Biblii (tzw. Rękopis Drezdenski), który dla subprzeoryszy Anny Leskovieckiej dokonał na język czeski dominikanin Kolda z Koldic. Średniowiecze było dobą najpomyślniejszego rozwoju wspólnoty sióstr. W okresie wojen husyckich klasztor stał się w 1420 r. miejscem zgrupowania wszystkich praskich mniszek, które zmuszono do husyckich zwyczajów liturgicznych. Nastąpił także dalszy upadek ekonomiczny oraz duchowy wspólnoty. Odrodzenie przyszło dopiero w XVII w. Wówczas siostry przyjęły reformę proponowaną przez Sobór Trydencki. W 1676 r. zapoczątkowany został proces gruntownej przebudowy zespołu klasztornego, który uzyskał barokową formę architektoniczną. Równocześnie wspólnota rozrastała się sukcesywnie i w 1710 r. składała się z 60 mniszek. W latach 1709–1712 doszło do jedynej w dziejach konwentu fundacji nowego klasztoru, który powstał w Pilznie. Pomyślność konwentu podkopała wojna Austrii z Prusami. W samej Pradze we znaki dała się zwłaszcza francusko-bawarska okupacja miasta, która nastąpiła w latach 1741–1742. Po niej doszło do zajęcia Pragi przez Prusy w 1744 r. Rozpoczęły się liczne pobory kontrybucji, zajmowanie dóbr, grabieże. Urzędnicy pruscy w 1744 r. obłożyli klasztor kontrybucją w kwocie 25 000 złotych. Odtąd dominikanki borykały się z trudną sytuacją materialną. 21 maja 1782 r. konwent został skasowany dekretem cesarza Józefa II i 13 mniszek dominikańskich (10 chórowych i 3 konwerski) musiało opuścić klasztor. Poprzez wieki praski klasztor dominikanek składał się przede wszystkim z mniszek wywodzących się z ówczesnych elit społecznych: arystokracji, szlachty, patrycjatu i zamożnego mieszczaństwa. To gwarantowało jego wysoki poziom intelektualny. Mniszki w klasztorze reprezentowały zarówno żywioł niemieckojęzyczny, jak i czeski.

Abstract Background: Vitamin B1 (Thiamine) deficiency might result in Wernicke's encephalopathy (WE); the latter was reported in clinical studies with the JAK2 inhibitor fedratinib resulting in disruption of clinical development, despite efficacy in patients with myelofibrosis (MF) (JAMA Oncol, 2015, 5). Our objectives were i) to determine the incidence of thiamine deficiency in patients with myeloproliferative neoplasms (MPN), ii) assess clinical correlations of thiamine level and iii) determine the impact of JAK2 inhibitor therapy on thiamine level in MPN. Methods: After Institutional review board approval, patients referred with a suspected diagnosis of MPN were enrolled. All clinical and laboratory variables including treatment details were collected at the time of referral. Liquid chromatography-tandem mass spectrometry (LC-MS/MS) analysis of thiamine diphosphate in whole blood was performed at the time of referral. Reference range for thiamine level in whole blood was 70-180 nmol/L. The JMP® Pro 13.0.0 software from SAS Institute, Cary, NC, USA, was used for all statistical analysis. Results: A total of 115 patients were prospectively enrolled and included 28 patients without MPN and 87 with MPN. 87 MPN patients (median age, 65 years, 52% males) included 32 with primary myelofibrosis (PMF), 17 with polycythemia vera (PV), 17 with essential thrombocythemia (ET), 11 with post PV MF, 8 with post ET MF, and 2 with MPN-U. The MPN and non-MPN patients were similar in their gender distribution, pattern of alcohol use, malnutrition and multivitamin use (p=0.24, 0.12, 0.54 and 0.78 respectively), although the former were older (p=0.09). Median thiamine level of the study patients was 167 nmol/L (range; 60-442 nmol/L) with only two (1.7%) female patients displaying level below the normal reference range. One belonged to the non-MPN group (thiamine level 68 nmol/l); a 26 year old female with erythroid leukemia in the absence of alcohol use or malnutrition; the second patient (thiamine level 60 nmol/l) was a 38 year old female with ET, CALR type 2 mutated on hydroxyurea, without a history of alcohol use or malnutrition. Overall, both MPN and non-MPN patients displayed similar thiamine level (p=0.89). Clinical correlations of thiamine level in MPN Median thiamine level was similar amongst post ET MF, ET, PMF, PV, and post PV PMF patients (127, 162, 166, 190 and 209 nmol/L respectively, p=0.13). No significant effect on thiamine level was apparent for age, gender, hemoglobin, platelet count, dynamic international prognostic scoring system (DIPSS) score, unfavorable cytogenetics, palpable splenomegaly, or constitutional symptoms. Interestingly, thiamine level was significantly higher in JAK2 mutated cases (median 177 nmol/L vs 145 nmol/L in unmutated cases, p=0.03). Furthermore, when analysis was restricted to PMF patients, thiamine level positively correlated with JAK2V617F mutant allele burden (p=0.01) and leukocyte count > 10 x 109/L (p=0.03). JAK2 mutated PMF patients with leukocyte count > 10 x 109/L depicted significantly higher thiamine levels (median 313 nmol/L) compared to JAK2 mutated patients without leukocytosis (median 164 nmol/L) and JAK2 unmutated patients with or without leukocytosis (median 192 nmol/L and 143 nmol/L respectively)(p=0.004, Figure 1a). Impact of treatment on thiamine level Treatment with hydroxyurea was documented in 35 patients with no significant impact on thiamine level (p=0.28). 27 patients were on JAK inhibitors (median duration at referral; 41 months); 12 patients on ruxolitinib and 15 MF patients on momelotinib as part of a clinical trial. Thiamine level was similar amongst JAK inhibitor treated vs untreated patients (median 166 vs 169.5 nmol/L respectively, p=0.72). Annual thiamine measurements were performed on 15 patients treated with momelotinib (median duration 52 months, range 18-60 months). Despite fluctuations in thiamine levels, only two patients were noted to have thiamine level below normal (65 and 69 nmol/L at year 3), which subsequently improved to 101 and 121 nmol/L by year 4, while still on treatment (Figure 1b). Conclusions: The current study confirms the rarity of subnormal thiamine levels in MPN and the limited impact of treatment on thiamine levels, including with JAK2 inhibitors. Our novel observation regarding the correlation of thiamine level with JAK2V617F mutant allele burden and leukocyte count requires further exploration. Disclosures No relevant conflicts of interest to declare.

Abstract Introduction T-PLL is a mature post-thymic T-cell neoplasm with an aggressive clinical course (5-year overall survival 21%). Almost 75% of T-PLL cases harbor chromosome 14 translocations resulting in aberrant activation of the proto-oncogene TCL1A. Furthermore, in the majority of T-PLL cases the ATM gene is mutated or deleted, and recently it was reported that mutations in genes involved in the JAK-STAT pathway were found in 76% of T-PLL cases. Due to the rareness and aggressive nature of the disease, clinical trials are difficult to execute. By using a high-throughput ex vivo drug sensitivity and resistance testing (DSRT) platform covering 306 approved and investigational oncology drugs we systematically investigated the heterogeneity of drug responses in PLL-patients. As the impact of mutations on drug sensitivity is not well understood we aimed to identify relevant associations between the drug responses and genetic lesions in T-PLL patients. Methods Primary cells (MNCs) from seven T-PLL patients were obtained for drug screening. Samples were seeded in 384-well plates and 306 active substances were tested using a 10,000-fold concentration range resulting in a dose-response curve for each compound. Cell viability was measured after 72 h incubation and differential drug sensitivity scores (sDSS), representing leukemia-specific responses, were calculated by comparing patient samples to healthy donors. Hierarchical clustering of the drug responses was performed with Cluster 3.0 and Java Tree View. To assess the performance of the drug screening platform we also exchanged six samples with the German Cancer Research Center in Heidelberg for a comparison of results between two independent drug screening systems. To understand heterogeneous pathway dependencies, drug sensitivities were correlated with somatic genetic variants and recurrent chromosomal aberrations. Genetic characterization was performed by exome sequencing of tumor and matched healthy cells to profile known recurrent genetic variants (ATM, STAT5b, IL2RG, JAK1, JAK3) as well as CNVs (TCL1A translocations, ATM deletions, recurrent chromosomal aberrations). Results Four out of seven patient samples showed high sensitivity to small molecule BCL2 inhibitors navitoclax (IC50: 10-68nM) and ABT-199 (IC50: 14-45nM) and to HDAC inhibitors panobinostat and belinostat (IC50: 2-65nM). Intriguingly, the CDK inhibitor SNS-032 was effective in 6/7 patient samples (IC50: 7-95nM). SNS-032 inhibits Cdk2, Cdk7 and Cdk9, which control transcription of anti-apoptotic proteins including MCL1 and XIAP. As the AKT1/MTOR pathway is activated in many T-PLL patients due to expression of the TCL1A oncoprotein, it was interesting to observe that patient samples did not show any response to AKT inhibitors (MK-2206 and GDC-0068 IC50 values >1000 nM) nor to MTOR inhibitors (rapalogs temsirolimus and everolimus). Similarly, T-PLL cells were insensitive to JAK-inhibitors. Clustering of drug responses from T-PLL patients with primary AML and ALL patient samples revealed the drug response profiles to be specific for T-PLL patients (Figure). 6/7 patients clustered together while the only patient (PLL4) in our cohort with confirmed mutations in the JAK-STAT pathway genes STAT5b (P702S) and IL2RG (K315E) exhibited a non-sensitive response pattern when compared to other samples (Figure). Interestingly, exome sequencing did not reveal any JAK mutations in our PLL-cohort (n=5) nor additional STAT5b or IL2RG mutations in other patients except in this unresponsive patient. In the comparison between the platforms the correlation of the censored IC50 values from the 60 overlapping drugs was r=0.75. Similar fits of dose-response curves were seen for most drugs, although there were notable exceptions, which may be due to divergent culture conditions and day of read-out. Conclusions Ex vivo drug testing of primary patient cells has the potential to provide novel personalized drug candidates (such as BCL2, HDAC and CDK inhibitors) for T-PLL. The drug response pattern was T-PLL specific warranting further clinical testing. Drug screening, mutation analysis and RNA sequencing of additional patients is currently ongoing (n=20) to validate whether drug responses can be predicted based on the mutation profile or aberrant gene expression. Figure Clustering of T-PLL, AML and ALL patient samples based on DSRT results. Figure. Clustering of T-PLL, AML and ALL patient samples based on DSRT results. Disclosures Kallioniemi: Medisapiens: Consultancy, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees. Porkka:Bristol-Myers Squibb: Honoraria, Research Funding; Novartis: Honoraria, Research Funding. Mustjoki:Bristol-Myers Squibb: Honoraria, Research Funding; Novartis: Honoraria, Research Funding.

Abstrakt:
 Twórczość Józefa Kulona obejmuje szereg dziedzin związanych ze sztuką użytkową. Najbardziej znanymi jego projektami są meble regionalne, zwane także wiejskimi, inspirowane formami mebli ludowych. Były one wykonywane w spółdzielniach należących do Cepelii. Najliczniejsze tego typu projekty Kulona powstały dla Zakopiańskich Warsztatów Wzorcowych. Analizując ich formy, można wydzielić dwa typy. Pierwszy – najliczniejszy, charakteryzuje się użyciem wyraźnie zaznaczonych elementów konstrukcyjnych z płycinami wypełnionymi deseczkami lub ażurem o pofalowanych krawędziach, naśladujących ornamenty ludowe, do niego możemy zaliczyć takie zestawy jak Janosik, Kierdel, Redyk czy Kacwin; i drugi – różniący się nie konstrukcją, a jedynie ornamentyką, to meble o miękkich liniach zdobionych stylizowanym, wyciętym konturowo dłutem ornamentem animalistycznym. Ich powierzchnia była często opalana i szczotkowana, tak by uzyskać wyraźny, jaśniejszy rysunek słojów. Przykładem mogą być komplet Miś czy nieznane mi z nazwy meble, które można artyście przypisać.
 Od lat 60. artysta tworzył wystrój licznych wnętrz użyteczności publicznej, by wymienić tylko kilka: świetlicę Spółdzielni Pracy „Pieniny” w Krościenku (1968), świetlicę Spółdzielni Pracy AW, Koniaków (1968), część wyposażenia schroniska Ślęża (1966).
 Józef Kulon projektował również pojedyncze sprzęty dla osób znanych, na indywidualne zamówienia, m.in. w 1966 r. ławy dla wiceprezydenta USA H. Humphreya, w 1967 r. łóżko dla gen. Charlesa de Gaulle’a oraz łóżko dla Jana Pawła II w ośrodku wypoczynkowym biskupów polskich w Zakopanem.
 Summary:
 Józef Kulon’s oeuvre includes a number of branches related to applied art. His best known designs encompass regional furniture, also called cottage furniture, inspired by forms from folk furniture pieces. Kulon’s furniture was manufactured in Cepelia-run Cooperatives. The biggest number of his designs were created for the Zakopane Model Workshops. When analysing their forms, two types can be distinguished. The first, and the most numerous, is characterized by the use of clearly pronounced structural elements with panels filled with slats or openwork of wavy edges imitating folk ornaments, which include such sets as Janosik, Kierdel, Redyk, or Kacwin; the second type does not feature a different structure, but differs in ornamentation, with its pieces boasting soft lines decorated with a stylized contour chisel-cut-out animalistic ornament. The pieces’ surface was often scorched and brushed in order to obtain a clear lighter outline of rings. The latter type is exemplified by the set Miś [Bear] or other furniture pieces, unknown to me by their name, and which can be attributed to Kulon.
 Beginning with the 1960s, the artist created the décor of numerous interiors of public service, such as, to name a few: the common room of the ‘Pieniny’ Workers’ Cooperative, Krościenko (1968); the common room of the AW Workers’ Cooperative, Koniaków (1968); and a part of the furnishing of the Ślęża mountain hostel (1966).
 Furthermore, Józef Kulon designed customized furniture pieces for celebrities, e.g. in 1966, benches for US Vice President Humphrey; in 1967, a bed for General Charles de Gaulle; and a bed for John Paul II in the Zakopane Holiday Resort of the Polish Bishops.

<strong>ABSTRACT</strong> The present study deals with the effect of different concentration of <em>Syringodium isoetifolium</em> in the experimental diets were formulated by replaced fishmeal at 10%, 20%, 40%, 60%, 80% were prepared in pellet form and fed to the fish, <em>Poicilia reticulate</em> to evaluate changes in the growth and food conversion ratio. There is no previous works available on the use of Sea grass as dietary protein source for fishes. The tolerance towards this formulated diet was determined by low mortality rate (12%) and specific growth rate (1.16%) as well as better feed conversion ratio (1.26) was observed in incorporated diet containing 80% <em>Syringodium isoetifolium</em>. The growth performance of fish fed with varying concentration of sea grass<em>, S. isoetifolium</em> was statistically analysed and there was no significant difference&nbsp;&nbsp; (P &gt; 0.05) between control, 10%, 20%, 40%, 60%, 80%. As the concentration of sea grass increases in formulated diet, the better growth performance was observed in fishes. The study proves that 80% of sea grass, <em>Syringodium isoetifolium</em> found to be good replacer for dietary fishmeal. <strong>Keywords:</strong> <em>Syringodium isoetifolium</em>, fish, formulated diet, <em>Poicilia reticulate</em>, fishmeal, growth performance <strong>REFERENCES</strong> AOAC, (1980) Official methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists, Editor, 13th edition, Washington, D.C, pp. 1018. Blom, J.H., Dabrowski, K., 2000. Vitamin C requirements of the Angelfish, <em>Pterophylum scalare</em>. Journal of World Aquaculture Society 3, 115-118. Chong, A., Hashim, R., Ali, Ab., 2003. Assessment of soybean meal in diets for discus (<em>Symphysodon aequifasciata </em>HECKEL) farming through a fishmeal replacement study. Aquaculture Research 34, 913-922. Folch, J., Less, M., Stanley, G.W.S., 1957. A simple method for the isolation and purification of total lipids from animal tissues. Mclean hospital research laboratories, Waverley and the Department of Biological school, Boston, Massachsetts. Journal of Biological chemistry 226, 497-509. Govindasamy, C and Anantharaj, K., 2012. New Distributional Record of Epiphytic Diatom of <em>Nitzschia longissima </em>in Palk Strait-Scanning Electron Microscopy (SEM). African Journal of Basic and Applied Sciences 4, 25-27. Hodge, J.E., and B.T. Hofriter., 1962. Determination of reducing sugars. [In: R.L.Whister and M.L.Wolfrom (eds)]. Methods of carbohydrate chemistry. Academic press, New York 1, 388-389. Jana, J.K., Mukhopadhyay, P.K., Aravindakshan, P.K., 1998. Dietary in corporation on meat as a substance for fish meal in carp fry rearing. Indian Journal of Fish 45, 43-49. Lowery, O.H., Rosebrough, N.J., Farr, A.L., Randall, R.J., 1951. Protein measurement with folin phenol reagent. Journal of Agriculture &amp; Chemistry 193, 265-275. Nagay, P., Vinonheau., 1978. Potential food uses for protein from tropical plant leaves. Journal of Agricultural and Food Chemistry 26, 1016-1028. Nandeesha, M.C., 1993. Aqua feeds and feeding strategies in India. International farm-made Aquafeeds FAO fisheries technical paper 343, 213-254. Paine, R.T., 1964. Ash and caloric determinations of sponge and opisthobranch tissues. Ecology 45, 384- 387 Pongmaneerat, J., Watanabe, T., 2002. Effect of extrusion processing on the utilization of soybean meal diets for rainbow trout. Nippon Suisan Gakkaishi 59, 1407&ndash;1414. Sales, J., Janssens, G.P.J., 2003. Nutrient requirements of ornamental fish. Aquacuture Living Resources 16, 533-540. Sales, J., Janssens, G.P.J., 2003. Nutrient requirements of ornamental fish. Aquacuture Living Resources 16, 533-540. Somaiah, K. Sunita, K and Nagaraju, B. 2014. Effect of phenthoate on protein levels of freshwater fish Labeo rohita (hamilton). Biolife. 2(2); 475-479. Sundaravadivel, C and Sethuramalingam, T.A., 2012. Effect of formulated diets containing Sea weeds <em>Ulva lactuca</em>,<em> Sargassum longifolium</em> and <em>Gracillaria corticata</em> on food utilization and growth performance of freshwater prawn <em>Macrobrachium idea</em> (Heller). Journal of Advanced Zoology 33, 4-12. Stickney R. R., 2000. Encyclopedia of aquaculture. John Wiley and Sons, Inc: New York, pp. 960. Abovei, J.F.N., Ekurbo, A.T., 2011. A review of conventional and un conventional feeds in fish nutrients. Br.J.Pharmacol toxicol 2, 179-191. Royes, J-AB., Chaman, F.M., 2009.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Preparing our own fish feeds. Institute of Food and agricultural sciences, University of Florida, Gainesville, Cir 97. Lovell, R T., 1989. Nutrition and Feeding of Fish Van Mostrand Reinhold, New York, pp260.

<strong>G&Oacute;RA, Karolina, ZDZIENNICKI, Wojciech, ZIMNICKI, Patryk, LATO, Marta, IBERSZER, Konrad, LITWINIUK, Maria, ZANIUK, Marcin, HURKAŁA, Kamil, ANTONIK, Dominika &amp; DENYS, Barbara. Inflammatory bowel diseases in pregnant women - current state of knowledge</strong><strong>.</strong>&nbsp;<strong>Journal of Education, Health and Sport. 2023;</strong><strong>22</strong><strong>(1):</strong><strong>87-96</strong><strong>. eISSN 2391-8306. DOI</strong>&nbsp;<strong>http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.22.01.00</strong><strong>8</strong> <strong>https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/43</strong><strong>443</strong> <strong>https://zenodo.org/record/7856674</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343.</strong> <strong>Has a Journal&#39;s Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences).</strong> <strong>Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punkt&oacute;w. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159.</strong> <strong>Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu).</strong> <strong>&copy; The Authors 2023;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: </strong><strong>06</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023. Revised: </strong><strong>10</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023. Accepted: </strong><strong>2</strong><strong>3</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023. Published: </strong><strong>2</strong><strong>3</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Inflammatory bowel diseases in pregnant women- current state of knowledge</strong> <strong>Choroby zapalne jelit u ciężarnych kobiet- aktualny stan wiedzy</strong> &nbsp; Karolina G&oacute;ra¹, Wojciech Zdziennicki², Patryk Zimnicki³, Marta Lato⁴, Konrad Iberszer⁵, Maria Litwiniuk⁶, Marcin Zaniuk⁷, Kamil Hurkała⁸, Dominika Antonik⁹, Barbara Denys¹⁰ &nbsp; ¹Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, Poland ²&nbsp;Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu - ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Poland ³Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, Poland ⁴&nbsp;SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM.J.DIETLA W KRAKOWIE - Skarbowa 1, 31-121 Krak&oacute;w, Poland ⁵&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, Poland ⁶&nbsp;WOJEW&Oacute;DZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, &nbsp;Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, Poland ⁷&nbsp;Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, Poland ⁸&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Wojew&oacute;dzki im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu, ul. Aleje Jana Pawła II 10, 22-400 Zamość, Poland ⁹&nbsp;5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie, ul. Wrocławska ⅓, 30-901 Krak&oacute;w, Poland ¹⁰&nbsp;WOJEW&Oacute;DZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, &nbsp;Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, Poland &nbsp; Karolina G&oacute;ra, ORCiD: 0000-0002-5377-3010; e-mail: gora.karolina7@gmail.com Wojciech Zdziennicki, ORCiD: 0009-0005-1254-9740; e-mail: wojtekzdziennicki@gmail.com&nbsp; Patryk Zimnicki, ORCiD: 0000-0002-5808-8661; e-mail: patryk.zimnicki.97@o2.pl Marta Lato, ORCiD: 0000-0003-4121-3400; e-mail:coronarysulcus@gmail.com&nbsp; Konrad Iberszer, ORCiD: 0000-0002-4290-9883; e-mail: konrad.iberszer@gmail.com&nbsp; Maria Litwiniuk, ORCiD: 0009-0004-5396-7482; e-mail: litwiniuk.mm@gmail.com&nbsp; Marcin Zaniuk, ORCiD: 0000-0003-4643-0594; e-mail: marcin.zaniuk@gmail.com&nbsp; Kamil Hurkała, ORCiD: 0009-0007-5961-9894; e-mail: kamilhurkala@gmail.com&nbsp; Dominika Antonik, ORCiD: 0009-0004-7575-8016; e-mail: antonikdominika97@gmail.com&nbsp; Barbara Denys, ORCiD: 0009-0003-1951-1142; e-mail: barbaradenys11@gmail.com&nbsp; &nbsp; <strong>Abstrakt</strong> <strong>Wprowadzenie i cel pracy: </strong>Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) to grupa przewlekłych chor&oacute;b zapalnych. Choroby te dotyczą najczęściej os&oacute;b młodych, więc często w okresie ciąży. Niewystarczająca wiedza dotycząca ewolucji choroby podczas ciąży, jak r&oacute;wnież działania stosowanych lek&oacute;w, powodują często rezygnację z macierzyństwa, natomiast nieznajomość zasad terapii, albo przerwanie leczenia w okresie ciąży stanowią istotną przyczynę niepowodzeń położniczych. Celem pracy było podsumowanie danych dostępnych w literaturze, jak r&oacute;wnież ostatnich doniesień żeby umożliwić lepsze zrozumienie choroby i opiekę nad ciężarnymi z NChZJ. <strong>Metodologia: </strong>Dokonano przeglądu literatury w bazie Pubmed, w bazie Czasopism Via Medica, wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii z użyciem sł&oacute;w-kluczy. <strong>Aktualny stan wiedzy:</strong>&nbsp;85% kobiet z NChZJ zachodzi w ciążę bez komplikacji, jednak występujący stan zapalny ma negatywny wpływ zar&oacute;wno na przebieg ciąży jak i sam pł&oacute;d. Mogą występować powikłania, kt&oacute;re często zależą od aktywności choroby przed i w trakcie ciąży tj. por&oacute;d przedwczesny, nieodpowiednia masa płodu, poronienie, a także komplikacje u samego dziecka, jak r&oacute;wnież zaostrzenia choroby podstawowej. W związku z tym ważna jest znajomość bezpiecznej farmakoterapii przed i po zajściu w ciążę, w celu zapobieżenia negatywnym skutkom choroby. Sytuacje szczeg&oacute;lne, spowodowane NChZJ tj. zabiegi chirurgiczne czy endoskopowe mogą być z powodzeniem wykonywane u pacjentek ciężarnych z zachowaniem pewnych zasad. <strong>Podsumowanie: </strong>Zrozumienie przyczyn powikłań, jakie mogą wystąpić u pacjentki i u dziecka pozwala na zapobieganie im. Zar&oacute;wno dla zdrowia matki, jak i pozytywnego rozwiązania ciąży niezwykle istotna jest edukacja i planowanie ciąży poprzedzone zmianą lek&oacute;w na bezpieczne dla płodu. &nbsp; <strong>Keywords: </strong>&ldquo;IBD&rdquo;; &ldquo;Inflammatory bowel disease&rdquo;; &ldquo;Pregnancy&rdquo;; &ldquo;Crohn&rsquo;s disease&rdquo;; &ldquo;Ulcerative colitis&rdquo; &nbsp; <strong>Abstract: </strong> <strong>Introduction and objective: </strong>Inflammatory bowel diseases (IBD) are a group of chronic inflammatory diseases. Usually they affect young people, often during pregnancy. Insufficient knowledge about the evolution of the disease during pregnancy, as well as the effects of drugs used, often result in resignation from motherhood, while unfamiliarity with the principles of therapy or discontinuation of treatment during pregnancy are significant causes of obstetric failures. The aim of the study was to summarize the data available in the literature as well as recent reports, to enable a better understanding of the disease and care of pregnant women with IBD. <strong>Materials and methods: </strong>The literature was reviewed in the Pubmed database, in the Via Medica Journals database, and in the guidelines of the Polish Society of Gastroenterology with the use of keywords. <strong>State of knowledge: </strong>85% of women with IBD become pregnant without complications, but the inflammation has a negative impact on both the course of pregnancy and the fetus itself. Complications, which often depend on the activity of the disease before and during pregnancy, may occur: i.e. premature birth, inadequate fetal weight, miscarriage, as well as complications in the child itself and flares of the underlying disease. Therefore, it is important to know rules of safe pharmacotherapy that apply before and after pregnancy in order to prevent the negative effects of the disease. Special situations caused by IBD, i.e. surgical or endoscopic procedures, can be successfully performed in pregnant patients with the observance of certain rules. <strong>Conclusions:</strong>&nbsp;Understanding the causes of complications that may occur in the patient and the child allows them to be prevented. Both for the mother&#39;s health and for a positive course of pregnancy, education and pregnancy planning, preceded by the change of medications to safe for the fetus, are extremely important. &nbsp; <strong>Keywords: </strong>&ldquo;IBD&rdquo;; &ldquo;Inflammatory bowel disease&rdquo;; &ldquo;Pregnancy&rdquo;; &ldquo;Crohn&rsquo;s disease&rdquo;; &ldquo;Ulcerative colitis&rdquo;

<strong>PAWŁOCIK, Weronika, WOJTALA, Laura, PAWLAK, Weronika, SZYMAŃSKA, Julia, MOŻDŻYŃSKA, Agnieszka, MUSIAŁ, Lena, GRABOWSKA, Ewa, KAPŁON, Kamil, PACEK, Katarzyna &amp; KAMIŃSKA, Izabela. Juvenile idiopathic arthritis &ndash; classification and methods of treatment</strong><strong>. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. 2023;</strong><strong>18</strong><strong>(1):</strong><strong>76-88</strong><strong>. eISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.1</strong><strong>8</strong><strong>.01.009</strong> <strong>https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/43</strong><strong>209</strong> <strong>https://zenodo.org/record/7817804</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343.</strong> <strong>Has a Journal&#39;s Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences).</strong> <strong>Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punkt&oacute;w. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159.</strong> <strong>Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu).</strong> <strong>&copy; The Authors 2023;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: </strong><strong>21</strong><strong>.0</strong><strong>3</strong><strong>.2023. Revised: </strong><strong>21</strong><strong>.03.2023. Accepted: </strong><strong>11</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023. Published: </strong><strong>11</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Juvenile idiopathic arthritis</strong>&nbsp;&ndash; <strong>classification and methods of treatment</strong> Weronika Pawłocik, Wojew&oacute;dzki Szpital Zespolony w Lesznie, ul. Jana Kiepury 45, 64-115 Leszno, https://orcid.org/0000-0001-7439-0820&nbsp;Email: weronika.pawlocik96@gmail.com Laura Wojtala, Uniwersytecki Szpital Kliniczyny w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, https://orcid.org/0000-0002-5715-2334&nbsp;E-mail: lauramwojtala@gmail.com&nbsp; Weronika Pawlak, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Poznaniu im. prof. Ludwika Bierkowskiego, ul.Dojazd 34, 60-631 Poznań, https://orcid.org/0000-0002-6016-1119&nbsp;E-mail: weronika.pawlak@interia.eu&nbsp; Julia Szymańska, Szpital Miejski im. Franciszka Raszei ul. Mickiewicza 2, 60-834 Poznań, https://orcid.org/0000-0001-6113-5046&nbsp;E-mail: julmagszy@gmail.com&nbsp; Agnieszka Możdżyńska, Szpital Średzki Serca Jezusowego Sp. z o.o. ul. Żwirki i Wigury 10, 63-000 Środa Wielkopolska, https://orcid.org/0000-0001-8590-0486&nbsp;E-mail: a.mozdzynska@icloud.com&nbsp; Lena Musiał, Szpital Średzki Serca Jezusowego Sp. z o.o. ul. Żwirki i Wigury 10, 63-000 Środa Wielkopolska, https://orcid.org/0000-0002-1998-6477&nbsp;E-mail: musialka96@gmail.com&nbsp; Ewa Grabowska, Nowodworskie Centrum Medyczne ul. Miodowa 2, 05-100 Nowy Dw&oacute;r Mazowiecki, https://orcid.org/0000-0003-1426-5205&nbsp;E-mail: ewamich343@gmail.com&nbsp; Kamil Kapłon, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, https://orcid.org/0000-0002-8110-9352&nbsp;E-mail: kamil.kaplon.2022@gmail.com&nbsp; Katarzyna Pacek, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa, https://orcid.org/0000-0001-6947-558X&nbsp;E-mail: kasia.pacek1@gmail.com Izabela Kamińska, Szpital Czerniakowski sp. z o. o., ul. Stępińska 19/25, 00-739 Warszawa, https://orcid.org/0000-0002-5766-2262 E-mail: izakam303@gmail.com &nbsp; &nbsp; <strong>ABSTRACT</strong> <strong>Introduction</strong> Juvenile idiopathic arthritis (JIA) is the most common chronic rheumatic disease of unknown etiology that affect children. According to the definition of JIA, the disease begins before the age of 16 and lasts more than 6 weeks. The International League of Associations for Rheumatology (ILAR) has divided juvenile idiopathic arthritis into seven categories: systemic, oligoarticular, polyarticular RF (-), polyarticular RF (+), psoriatic, enthesitis-related and undifferentiated arthritis. Currently, the following groups of drugs are used in therapy: nonsteroidal anti&ndash;inflammatory drugs, glucocorticosteroids, disease-modifying anti-rheumatic drugs, biologic drugs.&nbsp;Treatment should be based on teamwork, with the participation of a pediatric rheumatologist, orthopedist, psychologist, and physiotherapist. Quick diagnosis and initiation of treatment can prevent the development of irreversible joint damage.&nbsp;&nbsp;&nbsp; <strong>Purpose </strong> The aim of this review is to present the classification, etiopathogenesis, diagnosis, treatment and complications of juvenile idiopathic arthritis. Each of the chapters has been described in accordance with the latest scientific reports. <strong>Methods </strong> Literature searches in PubMed, Google Scholarship, and open source books were used to gather information. <strong>Results &nbsp;</strong> Complex interactions between cells of the immune system (macrophages, lymphocytes, neutrophils, monocytes) are responsible for the pathophysiology of JIA. These interactions indicate the need to divide the disease into clinical subtypes, the heterogeneity of which requires different therapeutic measures. There are many groups of drugs with different mechanisms of action used in the treatment of JIA, including: T lymphocyte inhibitors, anti-TNF&alpha;, JAK inhibitors, IL-1 and IL-6 blockers. Despite the great progress and the commitment of scientists, there is still no treatment strategy to completely stop the development of the disease. <strong>Conclusions</strong>&nbsp;&nbsp; Scientific research conducted around the world has led to the recognition of numerous pathways leading to the formation of the inflammatory process and the symptoms of JIA. Knowledge of these mechanisms allows scientists to conduct research on further drugs, the aim of which is to find a treatment strategy that prevents permanent joint damage, improves treatment results, and enables sustainable remission. It is necessary to expand knowledge about the pathways responsible for the formation of the inflammatory process, the interruption of which would allow complete inhibition of the development of the disease. &nbsp; &nbsp; <strong>Keywords:</strong>&nbsp;Juvenile idiopathic arthritis, arthritis, pediatric, biological treatment &nbsp; <strong>ABSTRAKT</strong> <strong>Wstęp &nbsp;</strong> Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie staw&oacute;w (MIZS) jest najczęstszą przewlekłą chorobą reumatyczną o nieznanej etiologii, kt&oacute;ra dotyka dzieci. Zgodnie z definicją MIZS choroba zaczyna się przed 16 rokiem życia i trwa dłużej niż 6 tygodni. Międzynarodowa Liga Stowarzyszeń Reumatologicznych (ILAR) podzieliła młodzieńcze idiopatyczne zapalenie staw&oacute;w na siedem kategorii: układowe, skąpostawowę, wielostawowe RF (-), wielostawowe RF (+), łuszczycowe, związane z zapaleniem przyczep&oacute;w ścięgnistych i niezr&oacute;żnicowane. Obecnie w terapii stosuje się następujące grupy lek&oacute;w: niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, leki przeciwreumatyczne modyfikujące przebieg choroby, leki biologiczne. Leczenie powinno opierać się na pracy zespołowej, przy udziale reumatologa dziecięcego, ortopedy, psychologa i fizjoterapeuty. Szybka diagnoza i rozpoczęcie leczenia mogą zapobiec rozwojowi nieodwracalnych uszkodzeń staw&oacute;w. <strong>Cel </strong>&nbsp; Celem tej pracy przeglądowej jest prezentacja podziału, etiopatogenezy, diagnostyki, leczenia oraz powikłań młodzieńczego idiopatycznego zapalenia staw&oacute;w. Każdy z rozdział&oacute;w został opisany zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi. <strong>Metody &nbsp;</strong> W celu zgromadzenia informacji przeszukano literaturę w bazie PubMed, Googlescholarship oraz og&oacute;lnodostępne książki. <strong>Wyniki </strong>&nbsp;&nbsp; Złożone interakcje między kom&oacute;rkami układu odpornościowego (makrofagi, limfocyty, neutrofile, monocyty) odpowiadają za patofizjologię MIZS. Wspomniane interakcje wskazują na konieczność podziału choroby na podtypy kliniczne, kt&oacute;rych heterogenność wymaga r&oacute;żnych działań terapeutycznych. Wyr&oacute;żnia się wiele grup lek&oacute;w o odrębnych mechanizmach działania wykorzystywanych w leczeniu MIZS m.in.: inhibitory limfocyt&oacute;w T, anty-TNF&alpha;, inhibitory JAK, blokery IL-1 oraz Il-6. Mimo dużego postępu i zaangażowania naukowc&oacute;w nie istnieje wciąż strategia leczenia pozwalająca całkowicie zahamować rozw&oacute;j choroby. <strong>Wnioski &nbsp;</strong>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Badania naukowe prowadzone na całym świecie doprowadziły do poznania licznych szlak&oacute;w prowadzących do powstania procesu zapalnego oraz objaw&oacute;w MIZS. Znajomość wspomnianych mechaniz&oacute;w umożliwia naukowcom prowadzenie badań nad kolejnymi lekami, kt&oacute;rych celem jest znalezienie strategii leczenia zapobiegającej trwałym uszkodzeniom staw&oacute;w, poprawiającej wyniki leczenia, umożliwiającej trwałą remisję. Konieczne jest poszerzanie wiedzy na temat szlak&oacute;w odpowiedzialnych za powstawanie procesu zapalnego, kt&oacute;rych przerwanie umożliwiałoby całkowite zahamowanie rozwoju choroby. <strong>Słowa kluczowe</strong>: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie staw&oacute;w, zapalenie staw&oacute;w, reumatologia dziecięca, leczenie biologiczne

Abstract Introduction: The peak incidence of ER+ breast cancer occurs in women around the age of 70. Compared to younger cohorts, we and others have shown that older patients with ER+ breast cancer have an enrichment of luminal disease and experience fewer recurrences, suggesting overtreatment. Differences in the biological phenotypes of tumors in older women remain poorly understood and treatment remains challenging as older patients are underrepresented in clinical trials. In this study, we hypothesized that aging alters both local and systemic hormones and inflammatory cytokines, creating a permissive environment for tumor formation and growth. To address this hypothesis, we employed a systems biology approach across multiple model systems and tissue samples. Methods: Our study included specimens from two cohorts of patients: (1) n = 90 women without breast cancer obtained from the Komen Tissue Bank, from whom we obtained matched plasma and non-cancerous breast tissue (n = 30 across age groups comprising of young donors (35-45yo), middle-aged donors (55-69yo), and older donors (≥ 70yo); and (2) n = 115 women with ER+ breast cancer (n = 25 young patients, n = 57 middle-aged patients, and n = 33 older patients) obtained from our institutional biobank, including matched plasma, tumor tissue, and tumor-adjacent tissue. From each of these sets of specimens, we measured estrogen disposition using mass spectrometry, a 22-plex panel of inflammatory markers, and transcriptomic changes using RNA-seq. Using scRNA-seq and multiplexed IHC, we further characterized the immune changes that occur with age. Lastly, we used an aged, carcinogen-induced ER+ tumor model in F344 rats (obtained from the NIA) to model tumor development and growth. Results: In the plasma, estradiol (E2) drastically decreased in post-menopausal women, leaving estrone (E1) as the predominant circulating estrogen in older women. However, the breast tumor microenvironment (TME) showed comparable levels of E1 and E2 across age groups. Multi-class concordance analysis of breast cancer tissue from RNA revealed significant increases in gene expression of the HSD17B7 enzyme and decreases in HSD17B2 enzyme across age, likely elevating local E1-to-E2 conversion and yielding high local E2 levels despite low circulating levels specifically in older women. In older patients with ER+ breast cancer, there was a significant increase in a chemokine network characterized by CCL2 and CXCL9 within the TME. scRNA-seq revealed enrichment of inflammatory M2-like macrophages in the aged TME. Immune dysfunction and decreased immunosurveillance in older patients manifested with widespread decreases in the presence of cytotoxic lymphocytes and decreased pathway enrichment of key immune pathways, such as JAK/STAT and IFNy signaling. mIHC analysis revealed decreases in CD4 and CD8 T cells and increases in M2-like macrophages in older patients in both tumor and stromal regions. Lastly, in the carcinogen-induced F344 rat model, aged rats (~ 24mo, human equivalent 60-70yo) had a shorter tumor-free interval than the younger rats (~ 4-6mo, human equivalent 20-30yo), likely due to increases in tumor-promoting inflammation and decreased immune surveillance. Ongoing mechanistic work is focused on macrophage-patient derived organoid co-cultures evaluating the functional relevance of E2, CCL2, and CXCL9 in shaping the aged TME. Conclusions: Our study of systemic and local breast hormones and cytokines in both healthy individuals and breast cancer patients showed that older women with ER+ breast cancer harbor different systemic and local environments compared to younger women. The aged TME is characterized by high E2, cytotoxic lymphocyte depletion, and immune dysfunction, creating a permissive environment for tumor formation. Future translational work should be aimed at chemo-preventative strategies to reduce the age-related chronic inflammation and immune dysfunction. Citation Format: Neil Carleton, Jian Zou, Sanghoon Lee, Dixcy Jaba Sheeba John Mary, Ruxuan Li, Jennifer Atkinson, Ziyu Huang, Hatice Osmanbeyoglu, Peter Lucas, Emilia Diego, Michael Lotze, George Tseng, Jagmohan Hooda, Ioannis Zervantonakis, Priscilla McAuliffe, Steffi Oesterreich, ADRIAN LEE. Age-related remodeling of the systemic and breast microenvironment promotes a tumor-permissive locale for ER+ breast cancer in older women [abstract]. In: Proceedings of the 2023 San Antonio Breast Cancer Symposium; 2023 Dec 5-9; San Antonio, TX. Philadelphia (PA): AACR; Cancer Res 2024;84(9 Suppl):Abstract nr PO1-14-09.

<strong>JASŁOWSKI, Damian, SZPONAROWICZ, Patrycja, PANEK, Eliasz, RZESZUTKO, Mateusz, RACZKIEWICZ, Przemysław, PANASIUK,&nbsp;Dominika, SKRĘTOWICZ, Mateusz, SNOPKOWSKI, Bartosz, KORZEC, Tomasz &amp; SOSNOWSKI, Jakub. Osteoarthritis - epidemiology, risk factors and methods of conservative treatment</strong><strong>. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. 2023;1</strong><strong>9</strong><strong>(1):</strong><strong>73-82</strong><strong>. eISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.19.01.00</strong><strong>8</strong> <strong>https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/432</strong><strong>31</strong> <strong>https://zenodo.org/record/7816736</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343.</strong> <strong>Has a Journal&#39;s Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences).</strong> <strong>Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punkt&oacute;w. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159.</strong> <strong>Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu).</strong> <strong>&copy; The Authors 2023;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: </strong><strong>20</strong><strong>.0</strong><strong>3</strong><strong>.2023. Revised: </strong><strong>20</strong><strong>.03.2023. Accepted: </strong><strong>11</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023. Published: </strong><strong>11</strong><strong>.0</strong><strong>4</strong><strong>.2023.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Osteoarthritis - epidemiology, risk factors and methods of conservative treatment</strong> &nbsp; Choroba zwyrodnieniowa staw&oacute;w - epidemiologia, czynniki ryzyka i sposoby leczenia zachowawczego &nbsp; Damian Jasłowski damian.jaslowski997@gmail.com https://orcid.org/0000-0003-1943-7213 Wojew&oacute;dzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Lublinie &nbsp; Patrycja Szponarowicz szponarowicz.p@gmail.com https://orcid.org/0009-0002-1403-8379 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie &nbsp; Eliasz Panek eliaszpanek@gmail.com https://orcid.org/0009-0001-3291-8188 Wojew&oacute;dzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Lublinie &nbsp; Mateusz Rzeszutko mateuszrzeszutko8@gmail.com https://orcid.org/0009-0004-1368-551X Samodzielny Publiczny Szpital Wojew&oacute;dzki im. Jana Pawła II w Zamościu &nbsp; Przemysław Raczkiewicz 600700200x@gmail.com https://orcid.org/0000-0002-4986-4833 Students&rsquo; Scientific Association at the Chair and Department of General and Pediatric Ophthalmology, Medical University of Lublin, 20-079 Lublin, Poland &nbsp; Dominika Panasiuk domin.panasiuk@gmail.com https://orcid.org/0000-0003-2899-2630 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie &nbsp; Mateusz Skrętowicz mateusz.skretowicz@gmail.com https://orcid.org/0009-0009-8889-4718 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie &nbsp; Bartosz Snopkowski barteksnopkowski@gmail.com https://orcid.org/0009-0003-2800-592X 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie &nbsp; Tomasz Korzec tkorzec96@gmail.com https://orcid.org/0000-0002-9396-951X Szpital Wojew&oacute;dzki Im.Św.Łukasza Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tarnowie. &nbsp; Jakub Sosnowski kubasosnowski1@wp.pl https://orcid.org/0009-0009-5590-9653 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie &nbsp; &nbsp; Abstract Osteoarthritis is one of the most common chronic diseases, which is characterized by the destruction of joint cartilage and leads to changes in the structure of other joint elements, the formation of osteophytes and the development of inflammation in the immediate area. Precise assessment of the frequency and distribution of the disease in the population may be difficult due to the inconsistent definition of the disease and the selected diagnostic criteria, but it is estimated that it may occur in up to 60% of the elderly population, more often in women than men. There are many documented risk factors for the occurrence of the disease, such as age or genetic predisposition, but the modifiable ones deserve special attention. Recently, great emphasis in the context of osteoarthritis has been put on the fight against obesity, which not only increases the mechanical load on the joints, but also intensifies the generalized inflammation in the cartilage and its surroundings. This is one of the reasons why non-pharmacological therapy, i.e. patient education and physiotherapy, is a basic element of management, both alone and in combination with pharmacological treatment. The most common drugs used in OA are non-opioid analgesics from the lowest level of the analgesic ladder - mainly NSAIDs, and their proven effectiveness is consistent with the current concept of inflammation as the main pathogenetic factor. As a second-line treatment, injections of glucocorticoids, hyaluronic acid (HA) and platelet-rich plasma (PRP) directly into the joint may be considered. Unfortunately, most randomized studies show that the administration of steroids is effective, but the effects are relatively short-lived, up to a few weeks, while more reliable scientific evidence is needed to confirm the effectiveness of other substances. &nbsp; Keywords: osteoarthritis, inflammation, joint, metalloproteinases, hyaluronic acid, platelet-rich plasma, NSAIDs, physical activity &nbsp; Abstrakt Choroba zwyrodnieniowa staw&oacute;w jest jedną z najczęściej występujących chor&oacute;b przewlekłych, kt&oacute;ra charakteryzuje się destrukcją chrząstki stawowej i prowadzi do zmian w budowie pozostałych element&oacute;w stawowych, powstawania osteofit&oacute;w oraz rozwoju stanu zapalnego w bezpośredniej okolicy. Dokładna ocena częstości i rozkładu występowania choroby w populacji może być trudna ze względu na niejednolitą definicje choroby i dobierane kryteria diagnostyczne, jednak szacuje się, że może występować nawet u 60% populacji os&oacute;b starszych, częściej u kobiet niż mężczyzn. Istnieje wiele udokumentowanych czynnik&oacute;w ryzyka występowania choroby, takie jak wiek czy predyspozycje genetyczne, jednak na szczeg&oacute;lną uwagę zasługują te modyfikowalne. W ostatnim czasie duży nacisk w kontekście choroby zwyrodnieniowej staw&oacute;w kładzie się na walkę z otyłością, kt&oacute;ra nie tylko zwiększa obciążenie mechaniczne staw&oacute;w, ale i nasila uog&oacute;lniony stan zapalny w chrząstce i okolicach. Między innymi dlatego terapia niefarmakologiczna, czyli edukacja pacjenta i fizjoterapia, jest podstawowym elementem postępowania, zar&oacute;wno samodzielnie, jak i w połączeniu z leczeniem farmakologicznym. Najczęstszymi lekami stosowanymi w ChZS są nieopioidowe leki przeciwb&oacute;lowe z najniższego stopnia drabiny analgetycznej &ndash; gł&oacute;wnie NLPZ, a ich udowodniona skuteczność jest sp&oacute;jna z aktualną koncepcją stanu zapalnego jako gł&oacute;wnego czynnika patogenetycznego. Jako leczenie drugiego rzutu można rozważyć zastosowanie iniekcji bezpośrednio do stawu glikokortykosteroid&oacute;w, kwasu hialuronowego (HA) i osocza bogatopłytkowego (PRP). &nbsp;Niestety z większości randomizowanych badań wynika, że podawanie steryd&oacute;w jest skuteczne, jednak efekty są względnie kr&oacute;tkotrwałe, do kilku tygodni, natomiast na potwierdzenie skuteczności pozostałych substancji potrzeba więcej wiarygodnych dowod&oacute;w naukowych. Słowa kluczowe: choroba zwyrodnieniowa staw&oacute;w, zapalenie, staw, metaloproteinazy, kwas hialuronowy, osocze bogatopłytkowe, NLPZ, aktywność fizyczna

<strong>IBERSZER, Konrad, LITWINIUK, Maria, ZANIUK, Marcin, HURKAŁA, Kamil, ANTONIK, Dominika, DENYS, Barbara, G&Oacute;RA, Karolina, ZDZIENNICKI, Wojciech, ZIMNICKI, Patryk &amp; LATO, Marta. Influence of social media on the fight against COVID-19 pandemic &ndash; literature review.</strong>&nbsp;<strong>Journal of Education, Health and Sport. 2023;</strong><strong>39</strong><strong>(1):</strong><strong>17-28.</strong><strong>&nbsp;eISSN 2391-8306. DOI</strong>&nbsp;<strong>http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.39.01.002</strong> <strong>https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/43861</strong> <strong>https://zenodo.org/record/8016730</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343.</strong> <strong>Has a Journal&#39;s Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences).</strong> <strong>Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punkt&oacute;w. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159.</strong> <strong>Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu).</strong> <strong>&copy; The Authors 2023;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: </strong><strong>05</strong><strong>.</strong><strong>05.</strong><strong>2023. Revised: </strong><strong>05</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023. Accepted: </strong><strong>05</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023. Published: </strong><strong>13</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Influence of social media on the fight against COVID - 19 pandemic &ndash; literature review</strong> <strong>Wpływ social medi&oacute;w na walkę z pandemią COVID - 19 &ndash; przegląd literatury</strong> &nbsp; Konrad Iberszer¹, Maria Litwiniuk², Marcin Zaniuk³, Kamil Hurkała⁴, Dominika Antonik⁵, Barbara Denys⁶, Karolina G&oacute;ra⁷, Wojciech Zdziennicki⁸, Patryk Zimnicki⁹, Marta Lato¹⁰, &nbsp; ¹&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, Poland ²&nbsp;WOJEW&Oacute;DZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie,&nbsp; Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, Poland ³&nbsp;Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, Poland ⁴&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Wojew&oacute;dzki im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu, ul. Aleje Jana Pawła II 10, 22-400 Zamość, Poland&nbsp; ⁵&nbsp;5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie, ul. Wrocławska ⅓, 30-901 Krak&oacute;w, Poland ⁶&nbsp;WOJEW&Oacute;DZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie,&nbsp; Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, Poland ⁷Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, Poland ⁸&nbsp;Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu - ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Poland ⁹Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, Poland ¹⁰&nbsp;SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM.J.DIETLA W KRAKOWIE - Skarbowa 1, 31-121 Krak&oacute;w, Poland &nbsp; Konrad Iberszer, ORCiD: 0000-0002-4290-9883; e-mail: konrad.iberszer@gmail.com&nbsp; Maria Litwiniuk, ORCiD: 0009-0004-5396-7482; e-mail: litwiniuk.mm@gmail.com&nbsp; Marcin Zaniuk, ORCiD: 0000-0003-4643-0594; e-mail: marcin.zaniuk@gmail.com&nbsp; Kamil Hurkała, ORCiD: 0009-0007-5961-9894; e-mail: kamilhurkala@gmail.com&nbsp; Dominika Antonik, ORCiD: 0009-0004-7575-8016; e-mail: antonikdominika97@gmail.com&nbsp; Barbara Denys, ORCiD: 0009-0003-1951-1142; e-mail: barbaradenys11@gmail.com Karolina G&oacute;ra, ORCiD: 0000-0002-5377-3010; e-mail: gora.karolina7@gmail.com Wojciech Zdziennicki, ORCiD: 0009-0005-1254-9740; e-mail: wojtekzdziennicki@gmail.com&nbsp; Patryk Zimnicki, ORCiD: 0000-0002-5808-8661; e-mail: patryk.zimnicki.97@o2.pl Marta Lato, ORCiD: 0000-0003-4121-3400; e-mail:coronarysulcus@gmail.com&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>ABSTRAKT</strong> <strong>Wprowadzenie I cel pracy</strong>: COVID-19 to choroba dr&oacute;g oddechowych będąca wynikiem zakażenia drugim koronawirusem ciężkiego ostrego zespołu oddechowego, SARS-CoV-2. Brak wiedzy na temat wirusa i lęk przed infekcją sprawiały, że media stanęły przed wyzwaniem, jakim była jasna i skuteczna komunikacja dotycząca ryzyka zdrowotnego. Celem naszej pracy było om&oacute;wienie i podsumowanie doniesień na ten temat dostępnych w literaturze w taki spos&oacute;b, aby zwiększyć szansę na skuteczne i bezpieczne wykorzystywanie przekazu medialnego w przyszłych sytuacjach kryzysowych. <strong>Aktualny stan wiedzy</strong>: W trakcie pandemii portale społecznościowe były wykorzystywane w celu publikowania informacji na temat potencjalnych zagrożeń dla zdrowia. Media społecznościowe odegrały dużą rolę w procesie edukacji, zar&oacute;wno szkolnej, jak i ochotnik&oacute;w czy pracownik&oacute;w ochrony zdrowia.. Należy mieć jednak na uwadze, że spos&oacute;b, w jaki rozprzestrzeniane są informacje w mediach społecznościowych może być przytłaczające dla wielu pracownik&oacute;w ochrony zdrowia. Ponadto, regularna ekspozycja na media społecznościowe korelowała z wysokimi szansami wystąpienia lęk&oacute;w oraz depresji. Fałszywe doniesienia dotyczące szczepionek na COVID &ndash; 19 podważały zaufanie społeczne do szczepień szczeg&oacute;lnie w okresie, kiedy szczepionki zostały wprowadzone do dystrybucji. <strong>Podsumowanie</strong>: Media społecznościowe były jednym z gł&oacute;wnych źr&oacute;deł informacji po wybuchu pandemii. Dzięki platformom takich jak Twitter, możliwe było znalezienie istotnych informacji od rzetelnych autor&oacute;w. Nie wolno jednak bagatelizować zjawiska, jakim jest infodemia. Dezinformacja i teorie spiskowe mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne. Kluczowe jest zatem zrozumienie mechanizm&oacute;w i ulepszenie system&oacute;w zarządzających przepływem informacji. <strong>Keywords</strong>: &bdquo;COVID-19&rdquo;, &bdquo;Social Media&rdquo;, &ldquo;Pandemic&rdquo;, &ldquo;Vaccine hesistancy&rdquo;, &ldquo;Mental Health&rdquo; &nbsp; <strong>ABSTRACT</strong> <strong>Introduction and purpose of the study</strong>: COVID-19 is a respiratory illness resulting from infection with the second coronavirus of Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS-CoV-2. Lack of knowledge about the virus and fear of infection made it challenging for the media to communicate clearly and effectively about health risks. The purpose of our work was to discuss and summarize reports on this topic available in the literature in such a way as to increase the chances of effective and safe use of media messages in future emergencies. <strong>Current state of knowledge</strong>: During the pandemic, social networks were used to post information about potential health risks. Social media played a large role in the education process, both for schools and for volunteers or health care workers. However, it is important to keep in mind that the way information is spread on social media can be overwhelming for many health care workers. In addition, regular exposure to social media correlated with high odds of anxiety and depression. False reports about COVID - 19 vaccines undermined public confidence in vaccination especially during the period when the vaccines were introduced for distribution. <strong>Summary</strong>: Social media was one of the main sources of information after the pandemic outbreak. Thanks to platforms such as Twitter, it was possible to find relevant information from reliable authors. However, the phenomenon of infodemia should not be underestimated. Disinformation and conspiracy theories can have a negative impact on mental health. It is therefore crucial to understand the mechanisms and improve the systems that manage the flow of information. <strong>Keywords</strong>: &bdquo;COVID-19&rdquo;, &bdquo;Social Media&rdquo;, &ldquo;Pandemic&rdquo;, &ldquo;Vaccine hesistancy&rdquo;, &ldquo;Mental Health&rdquo;

<strong>LITWINIUK, Maria, ZANIUK, Marcin, HURKAŁA, Kamil, ANTONIK, Dominika, DENYS, Barbara, G&Oacute;RA, Karolina, ZDZIENNICKI, Wojciech, ZIMNICKI, Patryk, LATO, Marta &amp; IBERSZER, Konrad. Treatment of small intestinal bacterial overgrowth: Conventional antibiotic therapy and alternative therapy - probiotics and low FODMAP diet</strong><strong>. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. 2023;</strong><strong>41</strong><strong>(1):</strong><strong>57-69.</strong><strong>&nbsp;eISSN 2391-8306. DOI</strong>&nbsp;<strong>http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.41.01.00</strong><strong>5</strong> <strong>https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/4</strong><strong>4006</strong> <strong>https://zenodo.org/record/8060512</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343.</strong> <strong>Has a Journal&#39;s Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences).</strong> <strong>Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punkt&oacute;w. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159.</strong> <strong>Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu).</strong> <strong>&copy; The Authors 2023;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: </strong><strong>15</strong><strong>.</strong><strong>05.</strong><strong>2023. Revised: </strong><strong>1</strong><strong>5</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023. Accepted: </strong><strong>18</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023. Published: </strong><strong>27</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Leczenie przerostu bakteryjnego jelita cienkiego:</strong><strong>&nbsp;Konwencjonalna terapia antybiotykowa oraz </strong><strong>terapia alternatywna - probiotyki i dieta low </strong><strong>FODMAP</strong> <strong>Treatment of small intestinal bacterial overgrowth: Conventional antibiotic therapy and alternative therapy - probiotics and low FODMAP diet</strong> &nbsp; &nbsp; Maria Litwiniuk¹, Marcin Zaniuk², Kamil Hurkała³, Dominika Antonik⁴, Barbara Denys⁵, Karolina G&oacute;ra⁶, Wojciech Zdziennicki⁷, Patryk Zimnicki⁸, Marta Lato⁹, Konrad Iberszer¹⁰ &nbsp; &nbsp; ¹&nbsp;Wojew&oacute;dzki Szpital Specjalistyczny &nbsp;im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, &nbsp;Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, &nbsp;Poland ²Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, &nbsp;Poland ³&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Wojew&oacute;dzki im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu, ul. Aleje Jana Pawła II 10, 22-400 Zamość, &nbsp;Poland ⁴&nbsp;5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie, ul. Wrocławska ⅓, 30-901 Krak&oacute;w, &nbsp;Poland ⁵&nbsp;Wojew&oacute;dzki Szpital Specjalistyczny &nbsp;im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, &nbsp;Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, &nbsp;Poland ⁶Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, &nbsp;Poland ⁷&nbsp;Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu - ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, &nbsp;Poland ⁸Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, &nbsp;Poland ⁹&nbsp;Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie&nbsp;- Skarbowa 1, 31-121 Krak&oacute;w, &nbsp;Poland ¹⁰&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, &nbsp;Poland &nbsp; &nbsp; Maria Litwiniuk, ORCiD: https://orcid.org/0009-0004-5396-7482; e-mail: litwiniuk.mm@gmail.com&nbsp; Marcin Zaniuk, ORCiD: https://orcid.org/0000-0003-4643-0594; e-mail: marcin.zaniuk@gmail.com&nbsp; Kamil Hurkała, ORCiD: https://orcid.org/0009-0007-5961-9894; e-mail: kamilhurkala@gmail.com Dominika Antonik, ORCiD: https://orcid.org/0009-0004-7575-8016; e-mail: antonikdominika97@gmail.com&nbsp; Barbara Denys, ORCiD: https://orcid.org/0009-0003-1951-1142; e-mail: barbaradenys11@gmail.com&nbsp; Karolina G&oacute;ra, ORCiD: https://orcid.org/0000-0002-5377-3010; e-mail: gora.karolina7@gmail.com Wojciech Zdziennicki, ORCiD: https://orcid.org/0009-0005-1254-9740; e-mail: wojtekzdziennicki@gmail.com Patryk Zimnicki, ORCiD: https://orcid.org/0000-0002-5808-8661; e-mail: patryk.zimnicki.97@o2.pl Marta Lato, ORCiD: https://orcid.org/0000-0003-4121-3400; e-mail:coronarysulcus@gmail.com&nbsp; Konrad Iberszer, ORCiD: https://orcid.org/0000-0002-4290-9883; e-mail: konrad.iberszer@gmail.com&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Abstrakt</strong> <strong>Wprowadzenie i cel pracy: </strong>Zesp&oacute;ł przerostu&nbsp;bakteryjnego&nbsp;jelita&nbsp;cienkiego (SIBO)&nbsp;jest zespołem, charakteryzującym się zwiększoną liczbą bakterii w jelicie cienkim. Stan ten powoduje wiele niespecyficznych objaw&oacute;w takich jak biegunki, b&oacute;le brzucha czy wzdęcia. Celem pracy jest przegląd aktualnej wiedzy dotyczącej sposob&oacute;w leczenia SIBO.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <strong>Metodologia</strong><strong>:</strong>&nbsp;Dokonano przeglądu literatury w oparciu o bazy danych PubMed, &nbsp;GoogleScholar oraz wytycznych American College of Gastroenterology (ACG). &nbsp;<strong>Aktualny stan</strong><strong>&nbsp;wiedzy: </strong>SIBO jest niejednorodnym zespołem. Objawami rozrostu bakteryjnego są: wzdęcia, b&oacute;le brzucha oraz zaburzenia motoryki jelit. W cięższych przypadkach pacjenci mogą doświadczać złego wchłaniania prowadzącego do utraty wagi i niedożywienia. SIBO może występować u os&oacute;b zdrowych, jednak bardzo często towarzyszy innym schorzeniom. Podstawowym badaniem w&nbsp;diagnostyce są nieinwazyjne testy oddechowe z użyciem laktulozy lub glukozy. W leczeniu preferuje się podawanie antybiotyku ryfaksyminy. Wykazuje ona szerokie spektrum działania i niski profil toksyczności. Leczenie może obejmować także dietoterapię oraz stosowanie probiotyk&oacute;w. <strong>Podsumowanie: </strong>SIBO nadal stanowi problem zar&oacute;wno diagnostyczny jak i terapeutyczny. Skuteczne leczenie obejmuje nie tylko eliminację bakterii ale także leczenie stan&oacute;w predysponujących. Wnioski z pracy wskazują na pozytywny wpływ ryfaksyminy na redukcję objaw&oacute;w SIBO i poprawę jakości życia pacjent&oacute;w. Stosowanie niekt&oacute;rych probiotyk&oacute;w wykazuje udowodnione działanie.&nbsp;Według aktualnie dostępnej literatury, skuteczność diety lowFODMAP w SIBO jest hipotetyczna i potrzebne są dalsze badania aby jednoznacznie potwierdzić jej skuteczność. <strong>Słowa klucze</strong>: SIBO; zesp&oacute;ł rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego; rifaksymina; probiotyki; dieta lowFODMAP. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Abstract</strong> <strong>Introduction and purpose of the study: </strong>Small intestinal bacterial overgrowth syndrome (SIBO) is a syndrome characterized by an increased number of bacteria in the small intestine. The condition causes many non-specific symptoms such as diarrhea, abdominal pain and bloating. The purpose of this study is to review the current knowledge regarding treatment options for SIBO.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <strong>Methodology: </strong>A literature review was conducted based on PubMed, GoogleScholar databases and American College of Gastroenterology (ACG) guidelines<strong>.</strong> <strong>Current knowledge: </strong>SIBO is a heterogeneous syndrome. Symptoms of bacterial overgrowth include bloating, abdominal pain and abnormal bowel motility. In more severe cases, patients may experience malabsorption leading to weight loss and malnutrition. SIBO can occur in healthy individuals, but very often accompanies other conditions. The primary test for diagnosis is non-invasive lactulose or glucose breath tests. For treatment, the antibiotic rifaximin is preferred. It exhibits a broad spectrum of activity and a low toxicity profile. Treatment may also include diet therapy and the use of probiotics. <strong>Summary: </strong>SIBO continues to be both a diagnostic and therapeutic problem. Effective treatment includes not only elimination of the bacteria but also treatment of predisposing conditions. Conclusions of the study show a positive effect of rifaximin on the reduction of SIBO symptoms and improvement of patients&#39; quality of life. The use of certain probiotics has a proven effect. According to the currently available literature, the effectiveness of the low-FODMAP diet in SIBO is hypothetical and further studies are needed to unequivocally confirm its efficacy. <strong>Keywords: </strong>SIBO; small intestinal bacterial overgrowth syndrome; rifaximin; probiotics; lowFODMAP diet.

Muzyka uprawiana przez zakon pijarów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów rzadko dotąd stawała się przedmiotem badań. Zasadniczy zrąb wiedzy na ten temat od półwiecza opierał się na klasycznym już dziś artykule Kultura muzyczna u pijarów w XVII i XVIII wieku, autorstwa dwojga muzykologów Anny i Zygmunta Szweykowskich oraz pijara Jana Innocentego Buby. Z tym większym zainteresowaniem należy zatem powitać dwie w 2009 r. opublikowane książki tej właśnie problematyce poświęcone. Pierwsza jest obszerną monografią pióra Macieja Jochymczyka poświęconą życiu i twórczości – najwybitniejszego, jak się zdaje, kompozytora należącego do Szkół Pobożnych – Damiana Stachowicza. Druga ma charakter zupełnie odmienny, gdyż jest to opracowany przez Dariusza Smolarka katalog dzieł muzycznych zachowanych w archiwum w Modrej koło Bratysławy, a pochodzących z pijarskiego kolegium w Podolińcu. Artykuł niniejszy sprowokowany został lekturą tychże książek, lecz nie pretenduje ani do miana recenzji, ani do miana polemiki, ma natomiast na celu baczniejsze przyjrzenie się kilku szczegółowym zagadnieniom, które pojawiły się we wspomnianych pracach. Wynika to z poczucia, iż postać kompozytora Damiana Stachowicza (1658–99) jest tak doniosła w dziejach muzyki nie tylko polskiej, lecz i europejskiej, a kolekcja muzykaliów podolinieckich tak unikalna, choćby jedynie w odniesieniu do zakonu pijarskiego, że każda kwestia, nawet z pozoru drobna, jest godna rozważenia, niekiedy sprostowania, niekiedy uzupełnienia. Oprócz Stachowicza warto też zwrócić uwagę na trzech innych, dziś niemal całkowicie zapomnianych, muzyków z pijarskiego zakonu: Gabriela Szczawnickiego (1652–1723), Kaspra Pasternackiego (1664–1712) oraz Justa Caspara (1717–60). Ich nazwisk próżno bowiem szukać w fachowych polskich czy obcych leksykonach. W oparciu o niewykorzystane dotychczas dokumenty przechowywane w Archivio Generale Storico delle Scuole Pie w Rzymie oraz w Archiwum Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów w Krakowie, poczyniono szereg faktograficznych ustaleń na temat wymienionych muzyków, a przede wszystkim Damiana Stachowicza. Wskazano dokument z 1686 r. wyraźnie mówiący o nim: „Musicam componens”. To wzmianka o dziewięć lat starsza od dotychczas znanej, informująca nie tyle o pracy pedagogicznej tego zakonnika czy o dyrygowaniu przezeń kapelą, ile o komponowaniu przezeń muzyki, co oczywiście nie oznaczało zapoczątkowania twórczości. Udało się także ustalić, gdzie przebywał Stachowicz w l. 1694–96, gdyż istniała wątpliwość, dlaczego nie figurował wtedy w źródłach łowickich. Odkrycie pochodzącego z 1696 roku rękopisu Provinciae Polonae familia per Domus et Residentias distributa wyjaśniło, że na ten czas Stachowicz został przeniesiony do kolegium w Górze Kalwarii. Archiwalne znaleziska nie zawsze jednak rozwiewają wątpliwości, czasami nasuwają nowe. W jednym z dokumentów pojawia się adnotacja: „Pater Damianus a Sanctissima Trinitate sequenti Anno mortuus: 1699 Die 25 Novembris”. Podana data jest sprzeczna z oficjalnie przyjętym czasem śmierci kompozytora – 27 XI 1699 r., co odnotowano w tomie Liber suffragiorum Loviciensis. Która jest prawdziwa? – nie wiadomo, skoro oba źródła zostały wytworzone przez bezpośrednich świadków śmierci kompozytora. Zupełnie dotąd niewyzyskanym, a wielce interesującym przekazem okazał się też tom Percepta et expensa kolegium łowickiego za l. 1690–1720. Zawiera bowiem wiele wzmianek na temat Stachowicza i prowadzonej przezeń w ostatniej dekadzie XVII w. kapeli. Ta regularnie uświetniała liturgię w kolegiacie, mającej szczególny status, jako że Łowicz był miastem rezydencjonalnym prymasów. Co więcej, księga owa zawiera własnoręcznie sygnatury Stachowicza, które pojawiają się tam od lipca 1697 r. do lipca roku 1698, kiedy sprawował funkcję wicerektora łowickich pijarów. Ustalenie na podstawie ujawnionych przekazów źródłowych chronologii zdarzeń sprowokowało do postawienia istotnych pytań o rolę, jaką mogli odegrać dwaj inni uzdolnieni muzycznie zakonnicy dotychczas rozpoznani bardzo ogólnikowo, znani zresztą jedynie z imion zakonnych. Rzymskie archiwalia pozwoliły na zidentyfikowani ich nazwisk, byli to: Gabriel Szczawnicki oraz Kasper Pasternacki. Pierwszy, starszy nieco od Stachowicza, mógł mieć istotny obok niego wpływ na kształt i poziom zakonnej kapeli działającej w Warszawie (złożonej z siedmiu stałych muzyków), która ukształtowana została w latach osiemdziesiątych XVII wieku. Drugi, nieco młodszy od Stachowicza, objął po nim stanowisko kapelmistrza w stolicy, kiedy w 1690 r. ten został przeniesiony do kolegium w Łowiczu. To właśnie za czasów Pasternackiego, cztery lata później, pochlebną opinię o muzyce grywanej w warszawskim kościele pijarów wyraził sam król Jan III Sobieski. Nieco uwagi poświęcono też Justowi Casparowi, przytaczając najważniejszą odnoszącą się doń faktografię. Przede wszystkim jednak wskazano na odnaleziony w Archiwum w Modrej na Słowacji, a pochodzący z pijarskiego kolegium w Podolińcu utwór – Missa SS. Primi et Felicjani, opisany jako dzieło powstałe w roku 1741, którego autorem jest František Xaver Brixi, kopię zaś w 1748 r. sporządził pijar Just Caspar. Przytaczając szereg argumentów udowodniono, że nie może to być prawdą, a rzeczywistym twórcą kompozycji był właśnie Caspar, który napisał ją, podejmując w 1741 r. w kolegium pijarów w Warszawie obowiązki kapelmistrza. Jedyny to zresztą utwór, o którym z całą pewnością można powiedzieć, że od czasu powstania bywał w XVIII w. corocznie 9 VI wykonywany w stołecznym kościele pijarów. Była to bowiem kompozycja specjalna, dedykowana dwu rzymskim męczennikom, którzy stali się patronami tej świątyni. Nadane wezwanie nie było przypadkowe. Władysław IV Waza, fundując pijarom siedzibę w Warszawie, przekazał im relikwie owych świętych. Dar był tym znaczniejszy, że obaj wczesnochrześcijańscy męczennicy byli patronami dnia królewskich urodzin. Monarcha wszedł w posiadanie relikwii insignes w szczególnych okolicznościach. Kiedy w 1624 r. – jeszcze jako królewicz – odbywał podróż po Italii, podczas spotkania z papieżem Urbanem VIII uprosił ofiarowanie mu ciał obu świętych, które od VII w. pochowane były pod kaplicą przy rzymskim kościele Santo Stefano Rotondo. Warszawscy pijarzy śś. Pryma i Felicjana przez ponad dwieście lat otaczali żywym kultem, co stanowiło ewenement na skalę europejską, gdyż były to – i są nadal – postacie niemal zupełnie zapomniane, nawet w samym Rzymie. Ich upamiętnienie przez Justa Caspara, mszą w tonacji D-dur, nie tylko poszerza skromny zasób dzieł tego kompozytora, lecz także modyfikuje dotychczasowe próby określenia jego twórczego oblicza.

BACKGROUND: MF is characterized by anemia, splenomegaly, debilitating constitutional symptoms, and shortened survival. Fedratinib is an oral JAK2 inhibitor approved in the United States for treatment (Tx) of adult patients (pts) with intermediate (INT)-2 or high-risk MF. The randomized, placebo (PBO)-controlled, phase III JAKARTA trial evaluated clinical outcomes with fedratinib in pts with JAK-inhibitor-naïve MF. Initial findings from the JAKARTA study have been reported (Pardanani, JAMA Oncol, 2015). JAKARTA data were recently reanalyzed in preparation for regulatory review. OBJECTIVE: Evaluate the clinical efficacy and safety with fedratinib 400 mg/day in updated analyses of the JAKARTA study. METHODS: JAKARTA was an international, randomized, double-blind, PBO-controlled study that enrolled pts aged ≥ 18 years with INT-2 or high-risk primary, post-PV, or post-ET MF. Pts were randomly assigned 1:1:1 to fedratinib 400 mg, fedratinib 500 mg, or PBO, administered orally once-daily for ≥ 6 consecutive 4-week cycles ("randomized Tx period"). After completing 6 Tx cycles (or earlier in the case of disease progression), pts randomized to PBO could crossover to fedratinib. The primary endpoint was the spleen volume response rate (SVRR), the proportion of pts who achieved a ≥ 35% spleen volume reduction from baseline (BL) confirmed by MRI/CT at end of cycle 6 (EOC6), confirmed by follow-up scan 4 weeks later. Secondary endpoints included SVRR without 4-week confirmation, durability of spleen response, and symptom response rate (proportion of pts with a ≥ 50% reduction from BL in total symptom score [TSS] on the modified Myelofibrosis Symptom Assessment Form [MFSAF]) at EOC6. An exploratory analysis evaluated proportions of pts with ≥ 50% reductions from BL at EOC6 in individual MFSAF symptom scores: night sweats, pruritus, abdominal discomfort, early satiety, pain under ribs on left side, and bone or muscle pain. These analyses are limited to pts randomized to fedratinib 400 mg (the approved starting dose of fedratinib) or to PBO. Efficacy analyses were performed for the intention-to-treat (ITT) population and safety was assessed in all pts who received ≥ 1 dose of study drug. RESULTS: 96 pts were randomized to fedratinib 400 mg and 96 pts to PBO. In the fedratinib and PBO arms, median ages at BL were 63 (range 39-86) and 66 (27-85) years, respectively, 65% and 60% of pts had primary MF, 76% and 73% had constitutional symptoms, median spleen volumes were 2652 (316-6430) and 2660 (662-7911) mL, and median TSS were 15.3 (0-57) and 12.4 (0-53). Median durations of exposure were 15.5 months in the fedratinib 400 mg arm and 6 months in the PBO arm. With a confirmation scan 4 weeks after EOC6, SVRR was significantly higher in the fedratinib arm (37% [95%CI 27%, 46%]) vs. the PBO arm (1% [0%, 3%]) (P &amp;lt; 0.0001). Without the confirmation scan, SVRR at EOC6 was 47% (95%CI 37%, 57%) in the fedratinib 400 mg arm and 1% (0%, 3%) in the PBO arm (P &amp;lt; 0.0001; Figure). Estimated median duration of spleen response with fedratinib was 18.2 months. Symptom response rate at EOC6 for evaluable pts (ie, with TSS data available at BL and EOC6) was 40% (36/89) with fedratinib and 9% (7/81) with PBO (P &amp;lt; 0.0001). Fedratinib was associated with higher response rates vs. PBO in all 6 MFSAF symptoms: abdominal discomfort (41% vs. 15%, respectively), night sweats (58% vs. 22%), bone or muscle pain (33% vs. 14%), early satiety (51% vs. 18%), pruritus (39% vs. 20%), and pain under the ribs on the left side (42% vs. 24%). The most common Tx-emergent adverse events (TEAEs) during the randomized Tx period were grade 1-2 gastrointestinal events (Table). New or worsening grade 3 anemia and grade ≥ 3 thrombocytopenia laboratory abnormalities were reported in 34% and 12% of fedratinib-treated pts, most (75%) occurring within 3-4 months of Tx initiation. Compared with PBO, fedratinib-treated pts more frequently experienced increased serum creatinine, amylase, and lipase; these were mainly grade 1-2 in severity. TEAEs led to Tx discontinuation for 14% of fedratinib pts and 8% of PBO pts. CONCLUSIONS: Fedratinib 400 mg/day significantly reduced splenomegaly and symptom burden in pts with JAK-inhibitor-naïve MF. Relatively few pts discontinued fedratinib therapy due to TEAEs, suggesting these events are manageable. These data corroborate results initially reported for the JAKARTA trial, and further support the efficacy and safety of fedratinib in this pt population. Disclosures Masszi: AbbVie: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Bristol Myers Squibb: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Janssen-Cilag: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Novartis: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Pfizer: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Takeda: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees. Drummond:Pfizer: Consultancy, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Novartis: Consultancy, Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Research Funding, Speakers Bureau; Gilead: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Bristol Myers Squibb: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Speakers Bureau; Astellas: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Takeda: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Blueprint Medicine Corporation: Research Funding; Jazz: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Speakers Bureau. Jourdan:Novartis: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Bristol Myers Squibb: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Abbvie: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees. Vannucchi:Blueprint: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Celgene/BMS: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Speakers Bureau; AbbVie: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Speakers Bureau; Novartis: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Speakers Bureau; Incyte: Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees. Ribrag:AZD: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees, Other; Infinity: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Roche: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; Incyte: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; MSD: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; BMS: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; gilead: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; nanostring: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; EPZ: Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; epizyme (EPZ): Research Funding; argenX: Research Funding; pharmamar: Consultancy, Honoraria, Membership on an entity's Board of Directors or advisory committees; servier: Consultancy; gustave roussy comprehensive cancer center: Current Employment. Rambaldi:Abbvie: Honoraria; Jazz: Honoraria; Astellas: Honoraria; Omeros: Honoraria; Novartis: Honoraria; Gilead: Honoraria; Bristol-Myers Squibb: Honoraria; Sanofi: Honoraria; Amgen: Honoraria; Pfizer: Honoraria; Roche: Honoraria; MSD: Honoraria. Rose:Bristol-Myers Squibb Company: Current Employment, Current equity holder in publicly-traded company. Zhang:Bristol-Myers Squibb Company: Current Employment, Current equity holder in publicly-traded company. Harrison:Promedior: Honoraria; Roche: Honoraria; Sierra Oncology: Honoraria; Novartis: Honoraria, Research Funding, Speakers Bureau; Celgene: Honoraria, Research Funding, Speakers Bureau; Shire: Honoraria, Speakers Bureau; Incyte Corporation: Speakers Bureau; Gilead Sciences: Honoraria, Speakers Bureau; Janssen: Speakers Bureau; AOP Orphan Pharmaceuticals: Honoraria; CTI Biopharma Corp: Honoraria, Speakers Bureau.

<strong>ANTONIK, Dominika, DENYS, Barbara, G&Oacute;RA, Karolina, ZDZIENNICKI, Wojciech, ZIMNICKI, Patryk, LATO, Marta, IBERSZER, Konrad, LITWINIUK, Maria, ZANIUK, Marcin &amp; HURKAŁA, Kamil. The impact of ultraviolet radiation on the skin and the role of photoprotection &ndash; the review of the literature</strong><strong>.</strong>&nbsp;<strong>Journal of Education, Health and Sport. 2023;</strong><strong>37</strong><strong>(1):</strong><strong>80</strong><strong>-</strong><strong>98</strong><strong>.</strong><strong>&nbsp;eISSN 2391-8306. DOI</strong>&nbsp;<strong>http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2023.37.01.00</strong><strong>7</strong> <strong>https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/43</strong><strong>904</strong> <strong>https://zenodo.org/record/8007810</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 40 points in Ministry of Education and Science of Poland parametric evaluation. Annex to the announcement of the Minister of Education and Science of December 21, 2021. No. 32343.</strong> <strong>Has a Journal&#39;s Unique Identifier: 201159. Scientific disciplines assigned: Physical Culture Sciences (Field of Medical sciences and health sciences); Health Sciences (Field of Medical Sciences and Health Sciences).</strong> <strong>Punkty Ministerialne z 2019 - aktualny rok 40 punkt&oacute;w. Załącznik do komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. Lp. 32343. Posiada Unikatowy Identyfikator Czasopisma: 201159.</strong> <strong>Przypisane dyscypliny naukowe: Nauki o kulturze fizycznej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu); Nauki o zdrowiu (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu).</strong> <strong>&copy; The Authors 2023;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author (s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non commercial license Share alike.</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: </strong><strong>09</strong><strong>.</strong><strong>0</strong><strong>5</strong><strong>.</strong><strong>2023. Revised: </strong><strong>10</strong><strong>.0</strong><strong>5</strong><strong>.2023. Accepted: </strong><strong>0</strong><strong>5</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023. Published: 06</strong><strong>.0</strong><strong>6</strong><strong>.2023.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The impact of ultraviolet radiation on the skin and the role of photoprotection &ndash; the review of the literature</strong> <strong>Wpływ promieniowania ultrafioletowego na sk&oacute;rę i rola fotoochrony &ndash; przegląd piśmiennictwa</strong> &nbsp; Dominika Antonik¹, Barbara Denys²Karolina G&oacute;ra³, Wojciech Zdziennicki⁴, Patryk Zimnicki⁵, Marta Lato⁶, Konrad Iberszer⁷, Maria Litwiniuk⁸, Marcin Zaniuk⁹, Kamil Hurkała¹⁰ &nbsp; ¹&nbsp;5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie, ul. Wrocławska ⅓, 30-901 Krak&oacute;w, Poland ²&nbsp;WOJEW&Oacute;DZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, &nbsp;Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, Poland ³Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, Poland ⁴&nbsp;Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu - ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Poland ⁵Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, Poland ⁶&nbsp;SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM.J.DIETLA W KRAKOWIE - Skarbowa 1, 31-121 Krak&oacute;w, Poland ⁷&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, Poland ⁸WOJEW&Oacute;DZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie, &nbsp;Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin, Poland ⁹&nbsp;Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie, ul. Grenadier&oacute;w 3, 20-331 Lublin, Poland ¹⁰&nbsp;Samodzielny Publiczny Szpital Wojew&oacute;dzki im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu, ul. Aleje Jana Pawła II 10, 22-400 Zamość, Poland &nbsp; Dominika Antonik, ORCiD: 0009-0004-7575-8016; e-mail: antonikdominika97@gmail.com&nbsp; Barbara Denys, ORCiD: 0009-0003-1951-1142; e-mail: barbaradenys11@gmail.com&nbsp; Karolina G&oacute;ra, ORCiD: 0000-0002-5377-3010; e-mail: gora.karolina7@gmail.com Wojciech Zdziennicki, ORCiD: 0009-0005-1254-9740; e-mail: wojtekzdziennicki@gmail.com&nbsp; Patryk Zimnicki, ORCiD: 0000-0002-5808-8661; e-mail: patryk.zimnicki.97@o2.pl Marta Lato, ORCiD: 0000-0003-4121-3400; e-mail:coronarysulcus@gmail.com&nbsp; Konrad Iberszer, ORCiD: 0000-0002-4290-9883; e-mail: konrad.iberszer@gmail.com&nbsp; Maria Litwiniuk, ORCiD: 0009-0004-5396-7482; e-mail: litwiniuk.mm@gmail.com&nbsp; Marcin Zaniuk, ORCiD: 0000-0003-4643-0594; e-mail: marcin.zaniuk@gmail.com&nbsp; Kamil Hurkała, ORCiD: 0009-0007-5961-9894; e-mail: kamilhurkala@gmail.com&nbsp; &nbsp; <strong>Abstrakt</strong> <strong>Wprowadzenie i cel pracy: </strong> Słońce emituje promieniowanie ultrafioletowe w zakresie UV-A, UV-B i UV-C. Ochrona przeciwsłoneczna służy do zapobiegania skutkom oddziaływania tego promieniowania na sk&oacute;rę. Skutecznie przeciwdziała więc fotostarzeniu, fotodermatozom czy fotokarcynogenezie. Celem pracy jest om&oacute;wienie wpływu promieniowania ultrafioletowego &nbsp;na sk&oacute;rę oraz roli ochrony przeciwsłonecznej, także u szczeg&oacute;lnych grup pacjent&oacute;w- dzieci i os&oacute;b immunoniekompetentnych. Praca przedstawia r&oacute;wnież podsumowanie danych na temat wpływu filtr&oacute;w przeciwsłonecznych na syntezę witaminy D. <strong>Metodologia: </strong> Dokonano przeglądu literatury w bazie Pubmed, Google Scholar oraz rekomendacji Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego z użyciem sł&oacute;w-kluczy. <strong>Aktualny stan wiedzy:</strong>&nbsp; Rumień jest najbardziej widocznym skutkiem oparzenia słonecznego, ale ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe &nbsp;to przede wszystkim fotokarcynogeneza czy fotoimmunosupresja. Wskaźnik SPF to gł&oacute;wny wyznacznik skuteczności ochrony przeciwsłonecznej krem&oacute;w z filtrem, lecz niezbędna jest skuteczna ochrona zar&oacute;wno przed promieniowaniem UVB, jak i UVA. Codzienne stosowanie filtr&oacute;w przeciwsłonecznych zmniejsza uszkodzenia sk&oacute;ry związane z ekspozycją na promieniowanie świetlne i &nbsp;nie wpływa negatywnie na syntezę witaminy D. <strong>Podsumowanie: </strong> Podstawą ochrony sk&oacute;ry jest używanie preparat&oacute;w z filtrami przeciwsłonecznymi, unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne oraz stosowanie odzieży ochronnej, nakrycia głowy i okular&oacute;w przeciwsłonecznych. Dzięki tym działaniom możemy znacząco wpłynąć na zmniejszenie liczby zachorowań na niekt&oacute;re nowotwory sk&oacute;ry. Należy r&oacute;wnież pamiętać, że ochrona przeciwsłoneczna dotyczy każdego, szczeg&oacute;lnie dzieci i os&oacute;b immunoniekompetentnych. &nbsp; <strong>Keywords: </strong>promieniowanie ultrafioletowe; filtry przeciwsłoneczne; SPF; fotouszkodzenie; fotoprotekcja; fotostarzenie &nbsp; <strong>Abstract</strong> <strong>Introduction and objective: </strong> The sun emits ultraviolet radiation in the UV-A, UV-B and UV-C ranges. Photoprotection is used to prevent the impact of this radiation on the skin. It effectively counteracts photoaging, photodermatoses and photocarcinogenesis. The aim of the study is to discuss the impact of UV radiation on the skin and the role of sun protection, also in special groups of patients - children and non-immunocompetent people. The article also presents a summary of data on the effect of sunscreens on vitamin D synthesis. <strong>Materials and methods: </strong> The literature was reviewed in the Pubmed, Google Scholar database and in the&nbsp;recommendations of the Polish Dermatological Society with the use of keywords. <strong>State of knowledge: </strong> Erythema is the most visible effect of sunburn, but exposure to UV radiation is primarily photocarcinogenesis or photoimmunosuppression. The SPF factor is the main determinant of the effectiveness of sunscreens, but effective protection against both UVB and UVA radiation is essential. Daily use of sunscreen reduces skin damage associated with exposure to light and does not negatively affect vitamin D synthesis. <strong>Conclusions</strong><strong>:</strong>&nbsp; The basis of skin protection is using sunscreens, avoiding excessive exposure to solar radiation and using protective clothing, hats and sunglasses. Thanks to these activities, we can significantly reduce the number of cases of certain skin cancers. It is also important to remember that sun protection applies to everyone, especially children and non-immunocompetent people. &nbsp; <strong>Keywords:</strong>&nbsp;ultraviolet radiation; sunscreen; sun protection factor; photodamage; photoprotection; photoaging

<strong>ABSTRACT</strong> The present investigations were designed to estimate the content of protein and DNA and to understand the histopathology in muscle and gill of fish infected with repeated doses of <em>A. liquefaciens.</em> Two varied multiple doses of pathogen, 10^-2 + 10^-2 CFU/Fish and 10^-3 + 10^-3 CFU / Fish were injected intramuscularly to two different groups of fish A and B (66 in each group) respectively; two groups a and b were served as controls for comparison. Muscle and gill were selected for studying the content of protein and DNA and for histopatholgoical changes. Six fish from the experimental and control groups were necropsied at hour 1, 3,6,12,18,24,36,48,72,96 and 216 of experimental period. Tissues of muscle and gill were separated and analyzed for total protein and DNA. Estimation of protein and DNA content and histopathological findings in both the experimental and control groups of fish were done following standard methods. Both the infected groups of fish showed clinical symptoms such as weakness, anorexia, scale falling, hemorrhages, skin ulcers and necrosis of viral organ. <em>A. liquefaciens</em>, one of the most important pathogens of the out breaks in fresh water fish effected the level of protein and DNA in muscle and gills from hour 1 to 216 of experimental period. The stress caused by <em>A.liquefacaens</em>is contributing to the disturbed physiology in fish. Fish which were exposed to multiple infection of <em>A. liquefacaens</em> did not show resistance and in these two groups of fish A (10^-2 + 10^-2 CFU/Fish) and B (10^-3 + 10^-3 CFU/Fish) there is a marked decrease in the level of protein and DNA in muscle and gill from hour 1 to 216 with few exceptional following the intramuscular injection, lesions developed in the visceral organs such as kidney, liver and spleen. In both the multiply infected groups of fish, degeneration, necrosis and atrophy of muscle bundles and splitting of muscle fibers were observed at hour 72 and infected gill from both the groups A and B showed distortion and enlargement of primary lamellae, curling and clubbing and loss of secondary lamellae at day one of infection. <strong>Key words: </strong><em>Aeromoniasis</em>, protien, DNA, gill, muscle, fish<strong>.</strong> <strong>REFERENCES</strong> Ali, K.S., Dorgai, L., Gazdag, A., Abraham, M. and Hermesz, E. (2003). &nbsp;Identification and induction of hsp 70 ene by heat shock and cadmium exposure in carp. Acta. Biol. Hung, 54(3-4): 323-334. Anderson, D.P.; Siwicki, A.K., 1995; Basic haematology and serology for fish health programs. In: Diseases in Asian aquaculture II. M. Shariff, J.R. Arthur and R. P. Subasinghe (Eds). Fish Health Section. Asian Fisheries Scoeity, Manila, Philippines, pp. 185-202. I Begum, G. (2004). &nbsp;Carbofuran insecticide induced biochemical alterations in liver and muscle tissues of the fish Clarias batrachus (Linn.) and recovery response. Aquatic Toxicol., 66(1): 83-92. Boone, A.N., and Vijayan, M.M. (2002). &nbsp;Constitutive heat shock protein 70 (HSC 70) expression in rainbow trout hepataytes: effect of heat shock and heavy metal exposure. Comp. Biochem. Physiol. Toxicol. Pharmacol., 132(2): 223-233. Dash, K.; Sahu, A.; Gangal, S.V., 1993: Natural serum haemagglutinins (lectins) in fish : physicochemical characterization. Fish Shelifish Immunol. 3, 345-360. I Elnemaki, E. and Abuzinadah, O. (2003). &nbsp;Effect of contra/insect 500/50 E.C. on the histopathology of Oreochromis spilurus fish. &nbsp;Egypt. J. Aquat. Res. Fish. 29: 221-253. Huizinga, H.W., Esch, G.W. and Hazen, T.C. (1979). &nbsp;Histopathology of red-sore disease (Aeromonas hydrophila) in naturally and experimentally infected largemouth bass Micropterus salmoides. J. Fish Dis. 2: 263-277. Ingram, G.A., 1980: Substances involved in the natural resistance of fish to infection &ndash; a review. J. Fish Biol. 16, 23-60. I Karunasagar, I., Rosalind, G. and Karunasagar, I. (1991). &nbsp;Immunological responses of the Indian major carps to Aeromonas hydrophila vaccine. J. Fish. Dis. 14: 413-417. Lamers, C.H.J. and W.B., Van Muiswinkel, 1986. &nbsp;Natural and acquired agglutinin to Aeromonas hydrophila in carp. Cyprinus carpio. Can. J. Fish Aquat. Sci. 43: 619-624. Lowry, O.H., Rosebrough, N.J., Farr, A.L. and Randall, R.J. (1951). &nbsp;Protein measurement with the folin phenol reagent. J. Biol. Chem. 193: 265-275. Marsden, M.J.; Freeman, I.C. Cox, D; Secombes, C.J., 1996; Non-specific immune responses in families of Atlantic salmon, Salmonsalar, exhibiting differential resistance to furunculosis. Aquaculture 146, 1-16. I Newman, S.G. (1993). &nbsp;Bacterial vaccines for fish. &nbsp;Ann. Rev. Fish Dis. 3: 145-185<strong>.</strong> Nour, A. and Amer, A. (1995). &nbsp;Impairment of muscle performance in the Nile catfish Clarias lazera in response to hostathion insecticide contamination and/or gamma irradiation. &nbsp;J. Egypt. Ger. Soc. Zool. 18: 153-175. Saha, K.; Dash, K.; Sahu, A., 1993: Antibody dependent haemolysin, complement and opsonin in sera of a major carp, Cirrhina mrigala and catfish, Clarias hatrahus and Heteropneustes fossilis. Comp. Immunol. Microbiol. Infect. Dis. 16, 323-330. Sahoo P.K;, Kumari J.K., Mishra B.K., J. Appl. Ichthyol. 21 (2005), 151 &ndash; 155. I Sahoo, P.K.; Meher, P.k.; Mohapatra, K.D.; Saha. J.; Jana, R. K.; Reddy, P.V.G.K., 2004; Immune responses in different fullsib families of Indian major carp, Labeo rohita, exhibitiong differential resistance to Aeromonas hydrophila infection. Aquaculture 238, 115-125. Sahoo P.K.; Mukherjee, S.C., 2001: Effect of dietary 1,3 glucan on immune responses and disease resistance of healthy and aflatoxin B1- induced immunocompromised rohu (Labeo rohita Hamilton). Fish Shellfish Immunol. 11, 683-695. I Sahoo P.K.; Mukherjee, S.C.,2003; Immunomodulation by dictary vitamin C in healthy and aftatoxin B1- induced immunocompromised rohu (Labeo rohita). Comp. Immunol. Microbiol. Infect. Dis. 26, 65-76. Sakr, S. and Gabr. S. (1991). &nbsp;Ultrastructural changes induced by diazinon and neopybuthrin in skeletal muscles of Tilapia nilotica. Proc. Zool. Sco. A.R.E. 21: 1-14. Satyalatha, B.D.J. and Viveka Vardhani, V. 2014.Biochemical and histopathological changes in head kidney of <em>Labeo rohita</em> infected with<em> Aeromonas liquefaciens. </em>Biolife 2(4)::1319-1325 Udgata, S.K., Karunasagar, I. And Karuna Sagar, I. (2006). &nbsp;Evaluation of different cell components of Aeromonas hydrophila on the immune response of roho (Labeo rohita). J. Aquaculture, 14: 1-15.

The ability to disclose fraud essential to researched due to problems in the field. In Indonesia, there have been some cases where the company experienced massive losses because the auditors were not able to reveal the fraud. The purpose of this study was to analyze the influence of experience, audit fee, professionalism, and independence of auditors against the ability to disclose fraud. Fraud is an irregularity or unlawful act for the benefit of personal / group interests, either directly or indirectly detrimental to another party. According to the Indonesian Institute of Accountants (IAI) fraud is misstatement or loss of amount or disclosure in intentional financial statements. The result of the research shows that auditors experience variable with value of sig 0,011 has a positive influence on the ability to disclose fraud. The auditor audit fee variable with the value of sig 0,007 has a positive influence on the ability to disclose fraud. &#x0D; Keywords : Auditors experience, audit fee, professionalism, independence, the ability to disclose fraud&#x0D; &#x0D; References:&#x0D; https://www.wartaekonomi.co.id/read145257/ketika-skandal-fraud-akuntansi-menerpa-british-telecom-dan- pwc.html&#x0D; https://economy.okezone.com/read/2019/06/28/320/2072245/kronologi-kasus-laporan-keuangan-garuda- indonesia-hingga-kena-sanksi&#x0D; Agustina, R. D., &amp; Pratomo, D. (2019). Pengaruh Fraud Pentagon Dalam Mendeteksi Kecurangan Pelaporan Keuangan. Jurnal Ilmiah Manajemen, Ekonomi, &amp; Akuntansi (MEA), 3(1), 44–62. https://doi.org/10.31955/mea.vol3.iss1.pp44-62&#x0D; Anggriawan. (2014). Pengaruh Pengalaman Kerja Skeptisme Profesional dan Tekanan Waktu Terhadap Kemampuan Aufitor Dalam Mendeteksi Fraud ( Studi Empiris Pada Kantor Akuntan Publik Di Diy) Eko. III.&#x0D; Arens, A. A., Elder, R. J., &amp; Beasley, M. S. (2014). Auditing &amp; Jasa Assurance.&#x0D; Aulia. (2013). Pengaruh Pengalaman Indepenensi Dan Skeptisme Profesional Auditor Terhadap Pendeteksi Kecurangan. (206082004000).&#x0D; Biksa, I. A. I., &amp; Wiratmaja, I. D. N. (2016). Pengaruh Pengalaman, Independensi, Skeptisme Profesional Auditor pada pendeteksian kecurangan. E-Jurnal Akuntansi Universitas Udayana, 17(3), 2384–2415.&#x0D; Boynton, W. C. (2004). Modern Auditing (7th ed.).&#x0D; Bowerman, et al (2017). Business Statistics In Practice (8th ed).&#x0D; Carolita, M. K., &amp; Rahardjo, S. N. (2012). Pengaruh Pengalaman Kerja, Independensi, Objektifitas, Integritas, Kompetensi, dan Komitmen Organisasi Terhadap Kualitas Hasil Audit. (Studi Pada Kantor Akuntan Publik di Semarang). 1(2002), 1–11.&#x0D; Christiawan, Y. J. (2002). Kompetensi Dan Independensi Akuntan Publik : Refleksi Hasil Penelitian Empiris. Jurnal Akuntansi Dan Keuangan, 4(2), 79–92. https://doi.org/10.9744/jak.4.2.pp.79-92&#x0D; Cooper, D. R., &amp; Schindler, P. S. (2017). Metode Penelitian Bisnis (12th ed.). Salemba Empat.&#x0D; Fachruddin. (2017). Pengaruh Fee Audit, Pengalaman Kerja,Dan Pengalaman Kerja, Dan Independensi uditor Terhadap Kualitas Audit Pada Kantor Akuntan Publik DI Kota Medan Wan. 3(2), 144–155.&#x0D; George, C. S. (2005). The History of Management Thought. Paperback.&#x0D; Ghozali, I. (2016). Aplikasi Analisis Multivariete (8th ed.). Badan Penerbit Universitas Diponegoro.&#x0D; Hartan, T. H. (2016). Pengaruh Skeptisme Profesional, Independensi dan Kompetensi Terhadap Kemampuan Auditor Mendeteksi Kecurangan (Studi Empiris Pada Inspektorat DIY). Audit.&#x0D; Herliansyah, Y., &amp; Ilyas, M. (2014). Pengaruh Pengalaman Auditor terhadap Penggunaan Bukti Tidak Relevan dalam Auditor Judgement. Simposium Nasional Akuntansi IX, 1–15.&#x0D; Hermawan, A., &amp; Wulandari, R. (2019). Pengaruh Pengalaman Dan Keahlian Terhadap Ketepatan Pemberian Opini Audit Melalui Skeptisisme Profesional Auditor (Studi kasus pada Kantor Akuntan Publik di Jakarta Selatan). Proseding Seminar Nasional Akuntansi, 2(1). Retrieved from http://openjournal.unpam.ac.id/index.php/SNU/article/view/2601/2062&#x0D; Hutabarat, J. F. (2015). Pengaruh Profesionalisme, Independensi, Kompetensi dan Tanggungjawab Auditor terhadap Kemampuan Auditor dalam Mendeteksi Kecurangan (Survey pada Auditor di Kap Wilayah Sumatera). Jurnal Online Mahasiswa Fakultas Ekonomi Universitas Riau, 2(2), 1–14.&#x0D; Karamoy, H., &amp; Wokas, H. R. N. (2016). Pengaruh Independensi Dan Profesionalisme, Dalam Mendeteksi Fraud Pada Auditor Internal Provinsi Sulawesi Utara.&#x0D; Kristianti. (2017). Tipe Kepribadian, Penerimaan Perilaku Disfungsional Dan Keputusan Audit. Jurnal Economia, 13(1), 28. https://doi.org/10.21831/economia.v13i1.10906&#x0D; Melati, L. (2017). Pengaruh Narsisme Klien, Audit Fee, Independensi, Skeptisme Profesional, Dan Interlock Auditor Eksternal Terhadap Audit Judgement Dalam Pendeteksian Kecurangan Laporan Keuangan (Studi Kasus Pada Kap Di Manado). Going Concern : Jurnal Riset Akuntansi, 12(2), 594–604. https://doi.org/10.32400/gc.12.2.17977.2017&#x0D; Mulyadi. (1998). Auditing (5th ed.; S. T. I. E. YKPN, ed.). Salemba Empat.&#x0D; Nasution, H., &amp; Fitriani. (2012). Pengaruh Beban Kerja, Pengalaman Audit dan Tipe Kepribadian Terhadap Skeptisme Profesional dan Kemampuan Auditor Dalam Mendeteksi Kecurangan. Audit, 69(2), 283–291.&#x0D; Nurgiyantoro, B., Gunawan, &amp; Marzuki. (2002). Statistik Terapan. Universitas Gadjah Mada.&#x0D; Pangestika, R. (2014). Pengaruh Independensi Dan Efektivitas Komite Audit Terhadap Manajemen Laba (Studi Empiris pada Perusahaan Manufaktur yang Terdaftar di Bursa Efek Indonesia Tahun 2010 – 2012). Jurnal Telaah Dan Riset Akuntansi, 7(2), 131–141.&#x0D; Pratomo. (2017). Pengalaman Auditor Aparat Pengawas Intern Pemerintah ( Apip ) Terhadap Pendeteksian Fraud Dengan Skeptisisme Profesional Sebagai Variabel Intervening Pada Perwakilan Bpkp Provinsi. (60), 67– 83.&#x0D; Putri, F. P. (2015). Pengaruh Pengetahuan, Pengalaman Auditor, Kompleksitas Tugas, Locus of Control, dan Tekanan Ketaatan Terhadap Audit Judgement (Studi Kasus Pada Perwakilan BPKP Provinsi Riau). Audit, 39(5), 561–563.&#x0D; Rahmayani. (2014). Pengaruh Kemampuan Auditor, Skeptisme Profesional Auditor, Teknik Audit Dan Whistleblower Terhadap Efektivitas Pelaksanaan Audit Investigasi Dalam Pengungkapan Kecurangan (Studi Empiris Pada BPK dan BPKP Perwakilan Provinsi Riau). JOM FEKON, 1(4), 53&#x0D; Ramadona. (2016). Pengaruh Struktur Kepemilikan Manajerial, Struktur Kepemilikan Institusional, Ukuran Perusahaan Dan Leverage Terhadap Konservatisme Akuntansi (Studi pada Perusahaan Makanan dan Minuman yang Terdaftar di Bursa Efek Indonesia Tahun 2011-2014. 3(1).&#x0D; Sulistyowati. (2014). Pengaruh Pengalaman, Kompetensi, Independensi dan Profesionalisme Auditor Terhadap Pendeteksian Kecurangan. Implementation Science, 39(1), 1–15. https://doi.org/10.4324/9781315853178&#x0D; Sunyoto, D. (2007). Analisis Regresi dan Korelasi Bivariat. Yogyakarta: Amara Books. Terry, G. R. (2014). Dasar-Dasar Manajemen. Jakarta: Bumi Aksara.&#x0D; Umar, H. (2008). Metode Penelitian Untuk Skripsi dan Tesis Bisnis. PT Rajagrafindo Persada.&#x0D; Widiyastuti, M., &amp; Pamudji, S. (2016). Pengaruh Kompetensi, Independensi, dan Proesionalisme Terhadap Kemampuan Auditor dalam Mendeteksi Kecurangan. Audit, 134(4), 635–646.&#x0D; Windasari, M., &amp; Juliarsa, G. (2016). Pengaruh Kompetensi, Independensi, Dan Profesionalisme Auditor Internal Dalam Mencegah Kecurangan Pada Bpr Di Kabupaten Badung. E-Jurnal Akuntansi, 17(3), 1924–1952.&#x0D; Wiratmaja2, I. A. I. B. I. D. N., &amp; Wiratmaja2, I. A. I. B. I. D. N. (2016). Pengaruh Pengalaman, Indepedensi, Skeptisme Profesional Auditor Pada Pendeteksian Kecurangan. E-Jurnal Akuntansi Universitas Udayana, 19(8), 2059–2067. https://doi.org/10.1016/0032-3950(77)90421-X&#x0D; Wulandari, S. (2014). Analisis Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Auditor Dalam Memberikan Opini Audit Going Concern. E-Jurnal Akuntansi, 6(3), 531–558.&#x0D;

Clinical Pathway (CP) penting untuk mengurangi biaya, lama perawatan serta dapat meningkatkan mutu pelayanan pasien, terutama pada era asuransi Jaminan Kesehatan Nasional (JKN). Tujuan studi ini adalah untuk mengetahui pengaruh angka kepatuhan terhadap CP dan lama perawatan terhadap efisiensi biaya perawatan pasien sectio cesarean (SC). Studi cross sectional menggunakan data primer di RS Edelweiss bulan Juli-September 2024. Tingkat kepatuhan CP berkorelasi positif secara signifikan terhadap GPM (r=0.558, p&lt;0.001), dan lama perawatan berkorelasi secara negatif secara signifikan terhadap GPM (r=-0.467, p&lt;0.001). Hasil analisa regresi linier didapatkan tingkat kepatuhan CP dan lama perawatan secara simultan mempengaruhi GPM (F=10,221, p&lt;0.001). Kepatuhan terhadap penggunaan Clinical Pathway serta pengelolaan lama perawatan memiliki pengaruh yang signifikan terhadap efisiensi biaya pada pasien sectio caesarean (SC). Keunggulan dari penelitian ini yaitu relevansi topik yang diteliti dengan situasi manajemen RS saat ini dan menggunakan metode kuantitatif memungkinkan pengukuran yang objektif terhadap variabel-variabel yang diteliti, seperti biaya, lama perawatan, dan tingkat kepatuhan. Kata Kunci: kepatuhan terhadap clinical pathway, lama perawatan, efisiensi biaya ABSTRACT Clinical Pathways (CP) are crucial for reducing costs and length of stay while improving patient service quality, especially in the era of the National Health Insurance (JKN). This study aims to determine the effect of compliance rates with CP and length of stay on cost efficiency for patients undergoing cesarean section (CS). A cross-sectional study was conducted using primary data at Edelweiss Hospital from July to September 2024. A significant positive correlation was found between CP compliance and GPM (r=0.558, p&lt;0.001), while length of stay had a significant negative correlation with GPM (r=-0.467, p&lt;0.001). Linear regression analysis showed that both CP compliance and length of stay significantly influenced GPM (F=10.221, p&lt;0.001). Compliance with the use of Clinical Pathways and management of length of stay significantly affects cost efficiency for patients undergoing cesarean section (CS) at Edelweiss Hospital Bandung. The excellence of this research is the relevance of the topic studied to the current hospital management situation and uses quantitative methods allowing objective measurements of the variables studied, such as costs, length of treatment, and level of compliance . Keywords: compliance of the use of clinical pathway, length of stay, cost efficiency American Academy of Pediatrics (AAP), 2023. “Barriers and Facilitators of High-Efficiency Clinical Pathway Implementation in Hospitals.”Anderson, P., &amp; Johnson, R. (2019). Clinical pathways: Are they really cost-saving? BMC Health Services Research , 19(2), 70-80.Anderson, P., &amp; White, D. (2020). Does a longer hospital stay really save money? Journal of Health Services Research &amp; Policy , 25(1), 50-60.Arbey, Muhammad., Purwadhi., Andriani, Rian., 2024. The Influence of the Quality of Outpatient Services of Specialist Doctors on the Satisfaction of BPJS Participant Patients. Case Study at Eko Maulana Ali Hospital, Bangka Regency. Horizon-IMWI RepositoryBai, J., Bai, F., Zhu, H., &amp; Xue, D. (2018). The Perceived and Objectively Measured Effects of Clinical Pathways' Implementation on Medical Care in China . PLOS ONE , 13 (5).Bartlett, K. W., Parente, V. M., Morales, V., Hauser, J., &amp; McLean, H. S. (2017). Improving the Efficiency of Care for Pediatric Patients Hospitalized With Asthma . Hospital Pediatrics, 7 (1), 31–38.Brown, T., &amp; Williams, P. (2019). The relationship between length of stay and hospital costs: A retrospective analysis. Health Economics Review , 9(1), 15-25.Bryan, M.A., Desai, A.D., Wilson, L., Wright, D.R., &amp; Mangione-Smith, R. (2017). Association of bronchiolitis clinical pathway adherence with length of stay and costs . Pediatrics, 139(3).Campbell, H., Hotchkiss, R., Bradshaw, N., &amp; Porteous, M. (2009). Integrated care pathways. BMJ, 316(7125), 133-137.Chen, Y., &amp; Nguyen, T. (2022). A meta-analysis of clinical pathways: Costs and outcomes. Health Economics Review , 12(1), 15-25.Chen, Y., &amp; Nguyen, T. (2022). Length of stay as a determinant of healthcare costs: A meta-analysis. International Journal of Health Economics and Management , 22(1), 25-40.Creswell, J. W. (2014). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches . Sage Publications.De Bleser, L., Depreitere, R., Waele, K., Vanhaecht, K., Vlayen, J., &amp; Sermeus, W. (2006). Defining pathways. Journal of Nursing Management , 14(7), 553-563.Dey, B., Mitra, A., Prakash, K., Basu, A., Ray, S., &amp; Mitra, A. (2013). Effectiveness of Care Pathways in Ideal Hospital Management System: A Review. Indo Global Journal of Pharmaceutical Sciences, 03 (03), 185–191.Eskandari, M., Alizadeh Bahmani, AH, Mardani-Fard, HA et al. Evaluation of factors that influence the length of hospital stay using data mining techniques. BMC Med Inform Decis Mak 22 , 280 (2022). https://doi.org/10.1186/s12911-022-02027-wFirdaus, R., &amp; Nazaruddin, I. (2023). Relationship Between Clinical Pathway and Cost-Effectiveness Research Using Vosviewer: A Bibliometric Study . United International Journa l for Research &amp; Technology , 4(03), 1–8.Firmansyah, Y., Bakhtiar, HS (2022). Implementation of the clinical pathway paradigm in achieving cost-effectiveness in health financing (systematic literature review) . Jurnal Medika Hutama, 3(2), 1855-1876.Fitria, A., Armani, AS, Rochmah, TN, Purwaka, BT, &amp; Pudjirahardjo, WJ (2021). Implementation of Clinical Pathways as an Instrument for Controlling Service Costs: An Action Research Study of BPJS Patients Undergoing Caesarean Section with the INA-CBG Payment System. Silampari Nursing Journal, 4(2), 593–599.Fentiana, N., &amp; Ginting, D. (2020). Hospital Revenue Increase Strategy Based on SWOT Analysis. Scientific Journal of Batanghari Jambi University, 20(3), 1008-1012.Garcia, R., &amp; Chen, M. (2020). Assessing the economic impact of prolonged hospital stays on health care systems. Journal of Hospital Medicine , 15(4), 220-230.Ghaferi, A.A., Birkmeyer, J.D., &amp; Dimick, J.B. (2021). The impact of clinical pathways on length of stay and costs in the surgical population. Journal of Surgical Research , 256, 369-376.Grimshaw, J.M., Thomas, R.E., MacLennan, G., Fraser, C., Ramsay, C.R., Vale, L., &amp; Donaldson, C. (2004). Effectiveness and efficiency of guideline dissemination and implementation strategies. Health Technology Assessment, 8(6), iii-iv.Haninditya, Beta., Andayani, Tri Murti., Yasin, Nanang Munif. (2019). Analysis of Compliance in the Implementation of Clinical Pathway for Cesarean Section in a Private Hospital in Yogyakarta. JMPFHertler, A., Chau, S., Khetarpal, R., Bassin, E., Dang, J., Koppel, D. (2020). Utilization of Clinical Pathways Can Reduce Drug Spend Within the Oncology Care Model . JCO Oncology Practice, 16(5), ee456-e463.Horngren, CT, Datar, SM, &amp; Rajan, MV (2012). Cost Accounting: A Managerial Emphasis. Pearson Education.Irwandy, I., &amp; Sjaaf, AC (2018). Impact of National Health Insurance Policy on Hospital Efficiency: Case Study in South Sulawesi Province. Indonesian Public Health Media, Hasanuddin University, 14(4), 360-367.Iroth, JS, Ahmad, RA, &amp; Pinzon, R. (2016). The Impact of Clinical Pathway Implementation on the Cost of Treatment for Acute Ischemic Stroke Patients at Bethesda Hospital, Yogyakarta. Duta Wacana Scientific Medical Journal, 2(1), 267─267.Jackson, T., &amp; Brown, C. (2020). Questioning the benefits of clinical pathways in cost management. Journal of Clinical Outcomes Management , 27(4), 220-230.JAMA Network. (2021). “Interventions to Reduce Hospital Length of Stay in High-Risk Populations: A Systematic Review.”James, E., Rotter, T., &amp; Snow, P. (2011). Evaluating the impact of clinical pathways on patient outcomes and hospital costs in an Australian hospital setting. Journal of Health Services Research &amp; Policy, 16(4), 193-199.Jones, M., &amp; Smith, R. (2021). The impact of clinical pathway compliance on hospital costs: A systematic review. Health Services Research , 56(3), 345-359.Johnson, L., &amp; Green, R. (2020). Impact of length of stay on healthcare costs: a systematic review. Health Services Research , 55(3), 505-520.Kagedan, DJ, Devitt, K.S., Tremblay St-Germain, A., Ramjaun, A., Cleary, S.P., &amp; Wei, A.C. (2017). The economics of recovery after pancreatic surgery: detailed cost minimization analysis of an enhanced recovery program . HPB, 19(11 ), 1026–1033.Kaplan, R. S., &amp; Porter, M. E. (2011). How to solve the cost crisis in health care. Harvard Business Review.Lawal, A.K., Rotter, T., Kinsman, L., Machotta, A., Ronellenfitsch, U., Scott, S.D., Goodridge, D., Plishka, C., &amp; Groot, G. (2016). What is a clinical pathway? Refinement of an operational definition to identify clinical pathway studies for a Cochrane systematic review. BMC Medicine, 14(1), 1─5.Lim, S.C., Doshi, V., Castasus, B., Lim, J.K., &amp; Mamun, K. (2006). Factors causing delay in discharge of elderly patients in an acute care hospital. Annals of the Academy of Medicine, Singapore, 35(1), 27.Lorenzoni, L., &amp; Marino, A. (2017 ). Understanding variations in hospital length of stay and costs: Results of a pilot project. OECD Health Working Papers No. 94, 1–43.Martin, J., &amp; Chen, Y. (2023). Cost implications of clinical pathway adherence in surgical patients. Journal of Surgical Research , 250, 92-100.Martinez, F., &amp; Kim, H. (2021). The impact of clinical pathways on healthcare expenditures: An empirical study. International Journal of Health Services , 51(3), 405-415.McKinsey &amp; Company. (2023). "Clinical Pathways in European Healthcare: Lessons from Germany."MedBridge, 2022. "The Role of Clinical Pathways in Modern Healthcare Settings."MedBridge. (2022). "Clinical Pathways: Leading the Way to Better Outcomes."Miller, A., &amp; Johnson, R. (2022). Cost implications of extended hospital stays for chronic illness management. International Journal of Health Services , 52(3), 340-355.Mustafa, A., Dwitasari, RN, Putra, SS, &amp; Veranita, M., &amp; Purwadhi. (2023). Implementation of Enhanced Recovery After Caesarean Surgery as a Leading Program at Hospital X in Jombang, East Java: A SWOT Analysis. Journal Multilingual , 3(4), 97-109.Neliti, 2019. "Impact of Clinical Pathway on Hospital Costs and Length of Stay."Nugraha, AC, Syaodih, E., Handayani, N., &amp; Andikarya, RO (2023). The effect of health service quality on patient satisfaction and loyalty at Rama Hadi Hospital, Purwakarta . e-Proceedings of the Master of Management, ARS University, 1(1), 95-106.Nurdin, FW, Purwadhi, &amp; Agung, IW (2023). Evaluation of Clinical Pathway Implementation in Pneumonia Cases in the Internal Medicine Inpatient Unit at Risa Sentra Medika Hospital, Mataram with the Integrated Care Pathway Appraisal Tool (ICPAT) Method . Journal of Health Policy and Management, 8(1), 30-38. https://doi.org/10.26911/thejhpm.2023.08.01.04Page, MJ, Moher, D., Bossuyt, PM, Boutron, I., Hoffmann, TC, Mulrow, CD, Shamseer, L., Tetzlaff, JM, Akl, EA, Brennan, SE, Chou, R., Glanville, J., Grimshaw, J.M., Hróbjartsson, A., Lalu, M.M., Li, T., Loder, E.W., Mayo-Wilson, E., Mcdonald, S., … Mckenzie, J.E. (2020). Supplementary Material to: PRISMA 2020 explanation and elaboration: updated guidance and exemplars for reporting systematic reviews . BMJ, 372 – 372.&lt;span style="font-family: 'Arial Narrow',sans-serif; mso-fareast-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-font-family:

<strong>ABSTRACT</strong> <strong>Background:</strong> Severe brain edema that is not successfully treated can lead to progressive intracranial hypertension, cerebral ischemia, brain herniation, and progression to death. Many studies have shown that hypertonic saline may be effective in treatment of all kinds of cerebral edema and intracranial hypertension caused by various causes, including traumatic brain injury. <strong>Methods:</strong> The current study was carried out on 90 adult patients aged &ge; 16 years admitted to Alexandria Main University Hospital with brain edema due to traumatic brain injury with GCS &le; 12. patients were divided into 3 groups: Group I (30 patients): for patients who received mannitol 20%.Group II (30 patients): for patients who received hypertonic saline 3% continuous infusion. Group III (30 patients): for patients who received hypertonic saline 3% boluses.The efficacy of treatment was assessed radiologically by serial CT brain and clinically by GCS of patients. <strong>Results:</strong> After two days of treatment, CT brain findings revealed that mannitol was effective in 70% of patients in group I, HTS infusion was effective in 76.7% of patients in group II and HTS boluses was effective in 83.3% of patients in group III without statistical significant difference between them. GCS improved significantly in all groups after 48 hours of treatment. The main side effect of mannitol treatment was hypovolemia. The main side effects of HTS were Hypernatremia, hyperchloremia and hyperchloremic metabolic acidosis. Patients who received HTS spent fewer days in ICU than patients who received mannitol; also, there was a tendency for a higher survival rate in HTS groups in comparison to mannitol group but with no statistical significance. <strong>Conclusions:</strong> HTS is a promising treatment of brain edema due to TBI. There are side effects recorded in patients treated with mannitol and HTS. No significant difference as regarding survival rate and length of ICU stay between mannitol and HTS treatment <strong>Key words &ndash;</strong> Mannitol, Hypertonic saline continuous infusion, hypertonic saline boluses, brain edema. <strong>REFERENCES</strong> Adamides AA, Cooper DJ, Rosenfeldt FL, Bailey MJ, Pratt N, Tippett N, et al. Focal cerebral oxygenation and neurological outcome with or without brain tissue oxygen-guided therapy in patients with traumatic brain injury. Acta Neurochir 2009; 151:1399-409. Nag S, Manias JL, Stewart DJ. Pathology and new players in the pathogenesis of brain edema. Acta Neuropathol 2009; 118:197-217. Marmarou A. A review of progress in understanding the pathophysiology and treatment of brain edema. Neurosurg Focuss 2007; 22(5):E1. P&eacute;rez-P&eacute;rez AJ, Pazos B, Sobrado J, Gonzalez L, G&aacute;ndara A. Acute renal failure following massive mannitol infusion. Am JNephrol 2002; 22:573-5. Dziedzic T, Szczudlik A, Klimkowicz A, Rog TM, Slowik A. Serum albumin level and nosocomial pneumonia in stroke patients. Eur J Neurol 2006; 13(3):299-301. GondimFde A, Aiyagari V, Shackleford A, Diringer MN. Osmolality not predictive of mannitol-induced acute renal insufficiency.&nbsp;J Neurosurg&nbsp;2005; 103:444-7. Suarez JI. Hypertonic saline for cerebral edema and elevated intracranial pressure. Cleve Clin J Med 2004; 71(1):9-13. Diringer MN, Zazulia AR. Osmotic therapy: Fact and fiction. Neurocrit Care 2004; 1:219-33. Kerwin AJ, Schinco MA, Tepas JJ, Renfro WH, Vitarbo EA, Muehlberger M. The use of 23.4% hypertonic saline for the management of elevated intracranial pressure in patients with severe traumatic brain injury: a pilot study. J Trauma 2009; 67:277-82. Hauer EM, Stark D, Staykov D, Steigleder T, Schwab S, Bardutzky J. Early continuous hypertonic saline infusion in patients with severe cerebrovascular disease. Crit Care Med 2011; 39:1766-72. Vialet R, Albane`se J, Thomachot L, Harutjunyan L, Holz C, Rieger A, et al. Isovolume hypertonic solutes (sodium chloride or mannitol) in the treatment of refractory posttraumatic intracranial hypertension: 2 mL/kg 7.5% saline is more effective than 2 mL/kg 20% mannitol. Crit Care Med 2003; 31:1683-7. Harutjunyan L, Holz C, Rieger A, MenzeM, GrondS, Soukup J. Efficiency of 7.2% hypertonic saline hydroxyethyl starch 200/0.5 versus mannitol 15% in the treatment of increased intracranial pressure in neurosurgical patients-A randomized clinical trial. Crit Care 2005; 9:R530-54. Francony G, Fauvage B, Falcon D, Canet C, Dilou H, Lavagne P, et al. Equimolar doses of mannitol and hypertonic saline in the treatment of increased intracranial pressure. Crit Care Med 2008; 36:795-800. Schulz KF. Subverting randomization in controlled trials.&nbsp;JAMA 1995; 274: 1456-8 Ghajar J, Hariri RJ, Narayan RK, Iacono LA, Firlik K, Patterson RH. Survey of critical care management of comatose, head-injured patients in the United States. Crit Care Med 1995; 23:560-7. Jeevaratnam DR, Menon DK. Survey of intensive care of severely head injured patients in the United Kingdom. BMJ 1996; 312:944-7. Matta B, Menon D. Severe head injury in the United Kingdom and Ireland: a survey of practice and implications for management. Crit Care Med1996; 24:1743-8. Gunnar WP, Merlotti GJ, Barrett J, Jonasson O. Resuscitation from hemorrhagic shock. Alterations of the intracranial pressure after normal saline, 3% saline and dextran-40. Ann Surg 1986; 204:686-92. Walsh JC, Zhuang J, Shackford SR. A comparison of hypertonic to isotonic fluid in the resuscitation of brain injury and hemor-rhagic shock. J Surg Res1991; 50:284-92. Sheikh AA, Matsuoka T, Wisner DH. Cerebral effects of resusci-tation with hypertonic salineand a new low-sodium hypertonic fluid in hemorrhagic shock and head injury. Crit Care Med 1996; 24:1226-32. Battistella FD, Wisner DH. Combined hemorrhagic shock and head injury: effects of hypertonic saline (7.5%) resuscitation. J Trauma1991; 31:182-8. Murray GD, Teasdale GM, Braakman R. The european brain injury consortium survey of head injuries. Acta Neurochir (Wien) 1999; 141:223-36. Braakman R, Gelpke GI, Habbema JDF, Maas AIR, Minderhoud JM. Systemic selection of prognostic features in patients with severe head injury. Neurosurgery 1980; 6:362-70. Berger S, Sch&uuml;rer L, H&auml;rtl R, Messmer K, Baethmann A. Reduction of post-traumatic intracranial hypertension by hypertonic/ hyperoncotic saline/ dextran and hypertonic man-nitol. Neurosurgery 1995; 37:98&ndash;108. Battison C, Andrews PJ, Graham C, Petty T. Randomized, controlled trial on the effect of a 20% mannitol solution and a 7.5% saline/6% dextran solution on increased intracranial pressure after brain injury. Crit Care Med 2005; 33(1):196-202. Ichai C, Armando G, Orban JC, Berthier F, Rami L, Samat-Long C, et al. Sodium lactate versus mannitol in the treatment of intracranial hypertensive episodes in severe traumatic brain-injured patients. Intensive Care &nbsp;Med 2009;35(3):471-9. Kamel H, Navi B, Nakagawa K, Hemphill JC. Hypertonic saline versus mannitol for the treatment intracranial pressure: a meta-analysis of randomized trial. Crit Care Med 2011; 39:554&ndash;9. Mortazavi MM, Romeo AK, Deep A, Griessenauer CJ, Shoja MM, Tubbs RS, et al. Hypertonic saline for treating raised intracranial pressure: literature review with meta-analysis. J Neurosurg 2012; 116:210-21. Larive LL, Rhoney DH, Parker D Jr, Coplin WM, Carhuapoma JR. Introducing hypertonic saline for cerebral edema: an academic center experience. Neurocrit Care 2004; 1:435&ndash;40. Munar F, Ferrer AM, de Nadal M, Poca MA, Pedraza S, Sahuquillo J, et al. Cerebral hemodynamic effects of 7.2% hyper-tonic saline in patients with head injury and raised intracranial pressure. J Neurotrauma 2000; 17:41-51. Sateesh Pujari, &amp; Estari Mamidala. (2015). Anti-diabetic activity of Physagulin-F isolated from Physalis angulata fruits. The American Journal of Science and Medical Research, 1(2), 53&ndash;60. https://doi.org/10.5281/zenodo.7352308 Roquilly A, Mahe PJ, Latte DD, Loutrel O, Champin P, Di Falco C, et al. Continuous controlled-infusion of hypertonic saline solution in traumatic brain-injured patients: a 9-year retrospective study. Crit Care 2011;15(5):R260. Khanna S, Davis D, Peterson B, Fisher B, Tung H, O&rsquo;Quigley J, et al. Use of hypertonic saline in the treatment of severe refractory post traumatic intracranial hypertension in pediatric traumatic brain injury. Crit Care Med 2000; 28:1144-51. Froelich M, Ni Q, Wess C, Ougorets I, H&auml;rtl R. Continuous hypertonic saline therapy and the occurrence of complications in neurocritically ill patients. Crit Care Med 2009; 37:1433-41. Qureshi AI, Suarez JI, Bhardwaj A, Mirski M, Schnitzer MS, Hanley DF, et al. Use of hypertonic (3%) saline/acetate infusion in the treatment of cerebral edema: effect on intracranial pressure and lateral displacement of the brain. Crit Care Med 1998; 26:440-6. Mangat HS, Chiu YL, Gerber LM, Alimi M, Ghajar J, H&auml;rtl R. Hypertonic saline reduces cumulative and daily intracranial pressure burdens after severe traumatic brain injury. J Neurosurg 2015; 122(1):202-10.

Autor dokonuje w artykule przeglądu szeregu zróżnicowanych pod względem wielkości zawartości księgozbiorów magnackich i szlacheckich z XVI-XVIII w., w tym: Jana Aleksandra Daniłowicza (ok. 120 książek w 1658 r.); Hieronima Orzechowskiego (ok. 130 tytułów w 1727 r.); Jerzego Stanisława Dzieduszyckiego (3585 dzieł w 1731 r.), Joachima Potockiego (ok. 830 woluminów w 1765 r.), Władysława Łuszczowskiego (ponad 80 dzieł w 1763 r.), Wojciecha Siemieńskiego (ok. 60 książek w 1765 r.) oraz szlachcianki Abundancji Dąbrowskiej, posiadającej 93 woluminy w 1739 r. – jest to jeden z nielicznych spisów książek należących do kobiet, który zachował się w księgach sądowych południowo-wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W podsumowaniu Autor stwierdza, że na badanym terenie znajdowały się spore – jak na warunki polskie – biblioteki magnatów i bogatej szlachty, liczące od kilkuset do w XVIII w. kilku tysięcy książek. Tak zwana szlachta średnia posiadała od kilkunastu do kilkudziesięciu woluminów. Przedstawiciele szlachty ubogiej nie mieli w ogóle książek, albo pojedyncze egzemplarze modlitewników i żywotów świętych.

ImportanceEssential thrombocythemia, a clonal myeloproliferative neoplasm with excessive platelet production, is associated with an increased risk of thrombosis and bleeding. The annual incidence rate of essential thrombocythemia in the US is 1.5/100 000 persons.ObservationsPatients with essential thrombocythemia have a persistent platelet count of 450 × 109/L or greater. The differential diagnosis includes myeloproliferative neoplasms (polycythemia vera, primary myelofibrosis, chronic myeloid leukemia); inflammatory conditions such as rheumatoid arthritis and systemic lupus erythematosus; infections; splenectomy; iron deficiency anemia; and solid tumors such as lung cancer. Approximately 90% of individuals with essential thrombocythemia have genetic variants that upregulate the JAK-STAT (signal transducer and activator of transcription 5) signaling pathway, including Janus kinase 2 (JAK2, 64%), calreticulin (CALR, 23%), and myeloproliferative leukemia virus oncogene (MPL, 4%). The median age at diagnosis of essential thrombocythemia is 59 years. The median overall survival exceeds 35 years in those diagnosed at 40 years or younger. Patients with essential thrombocythemia are at increased risk of arterial thrombosis (11%), venous thrombosis (7%), and hemorrhagic complications (8%). Thrombosis risk is increased among those with a history of thrombosis, age older than 60 years, a JAK2 gene variant, and cardiovascular risk factors (eg, hypertension, diabetes mellitus, hyperlipidemias, tobacco use). Use of aspirin (81-100 mg/d) is suggested for most patients with essential thrombocythemia to lower thrombosis risk. In a retrospective study of 300 affected patients with a low thrombosis risk (younger than 60 years with no prior thrombosis), those not taking aspirin (100 mg/d) had a risk of arterial thrombosis of 9.4/1000 patient-years and a venous thrombosis risk of 8.2/1000 patient years; cardiovascular risk factors were associated with a higher risk of arterial thrombi (incidence rate ratio, 2.5 [95% CI, 1.02-6.1]), and a JAK2 gene variant was associated with increased risk of venous thrombosis (incidence rate ratio, 4.0 [95% CI, 1.2-12.9]). In a randomized trial of 114 patients at higher risk for thrombosis (age older than 60 years or a prior thrombotic event), cytoreduction with hydroxyurea significantly lowered the risk of arterial or venous thrombotic events compared with no cytoreductive therapy (3.6% vs 24%; P &amp;amp;lt; .01). At a median of 8.5 years from diagnosis, approximately 10% of patients with essential thrombocythemia develop myelofibrosis and about 3% develop acute myeloid leukemia.ConclusionsEssential thrombocythemia is a rare clonal myeloproliferative neoplasm associated with an increased risk of venous and arterial thrombosis, hemorrhage, myelofibrosis, and acute myeloid leukemia. Based on individual risk factors for thrombosis, persons with essential thrombocythemia may be treated with low-dose aspirin, either alone or in combination with a cytoreductive drug such as hydroxyurea.

Muzeum Lubelskie jest w posiadaniu 60 zbiorowych znalezisk monet - tzw. skarbów - ukrytych od starożytności do czasów najnowszych. Wśród nich jedna została ukryta w starożytności, 8 w średniowieczu, 1 (prawdopodobnie) na początku XVI wieku i 3 - w jego ostatniej ćwierci. Najliczniejszą grupę stanowią skarby XVII-wieczne - 39, w większości odnalezione na terenie Polski. 5 skarbów pochodzi z XVIII wieku, a 3 - z XIX i XX wieku. Znaleziska zespołowe monet są ważnym źródłem do badań nad szeroko rozumianą historią społeczno-gospodarczą. Dostarczają wiedzy o tym, jakie monety były w użyciu (i jak długo) na naszych ziemiach na przestrzeni wieków, a co za tym idzie, obrazują wydarzenia gospodarcze, społeczne i polityczne z przeszłości. Skład skarbów odzwierciedla w pewnym stopniu strukturę rynku finansowego: reprezentuje jego zmiany i pokazuje jego kondycję, fazy wzrostu, upadku i zaburzeń. Spośród 60 skarbów będących w posiadaniu Muzeum Lubelskiego tylko kilka jest regularnie eksponowanych, wzbogacając narrację kilku wystaw stałych. Pozostałe nie były zbyt często pokazywane zwiedzającym; wystawa "Skarby numizmatyczne Starego Miasta w Lublinie" z 1984 r. była do 2015 r. jedyną w historii Muzeum ekspozycją prezentującą te znaleziska. We wrześniu 2015 r. na wystawie "Skarby monet w Muzeum Lubelskim" zaprezentowano 22 najciekawsze skarby, począwszy od wczesnośredniowiecznego zespołu dirhamów arabskich odkrytego w 1945 r. na przedmieściach Lublina, poprzez znaleziska z późnego średniowiecza i wczesnej nowożytności, aż po skarb miedzianych szelągów króla Jana Kazimierza (1648-1668) ukryty po 1695 r. w Rokitnie (k. Lubartowa). Niemal wszystkie zespoły z okresu średniowiecza i XVI w. oraz 14 z XVII w. zostały wyeksponowane chronologicznie.

Dyskusja krytyczna wokół malarstwa kolorystycznego w sztuce polskiej rozwijała się niemal od momentu pojawienia się pierwszych jego zalążków, czyli od chwili utworzenia Komitetu Paryskiego i wyjazdu grupy uczniów Józefa Pankiewicza, tak zwanych kapistów, „za sztuką” do Paryża w 1924 roku. Zainicjowana w wyniku działalności grupy młodych malarzy tendencja w sztuce polskiej i towarzysząca jej refleksja estetyczna okazały się niezwykle trwałe, całkowicie przeobrażając scenę artystyczną w kraju i z biegiem czasu urastając do rangi jednej z najważniejszych w malarstwie polskim XX wieku koncepcji malarskich. Refleksja krytyczna rozwijana na temat i wokół koloryzmu przebiegała w kilku fazach, z których przynajmniej dwie pojawiły się jeszcze w „heroicznym” okresie międzywojnia, natomiast dalszy ich przebieg, zróżnicowany w charakterze i wieloaspektowy, przynależał już do czasów powojennych. Refleksja ta odzwierciedliła wówczas obecność koloryzmu i jego kontynuacji w życiu artystycznym całego okresu PRL-u, jak też w czasach po transformacji, i nie znikła z niego praktycznie aż po dzień dzisiejszy. Pierwszą fazę wyznaczyło zawiązanie grupy kapistów, przygotowania do wyjazdu do Paryża, w końcu kilkuletni okres pobytu we Francji oraz proces formowania upodobań artystycznych i przekonań estetycznych skupionych wokół Pankiewicza uczniów. Druga faza formowania tendencji kolorystycznej w malarstwie polskim (wraz z towarzyszącym jej namysłem krytycznym) przypadła na lata 30. XX wieku i była związana z działalnością kapistów w kraju. Większość z nich wróciła wtedy z Paryża, podejmując różne inicjatywy na rzecz propagowania nowej tendencji w malarstwie poprzez organizowanie wystaw, działalność związkową, a także aktywność publicystyczną. Główny ciężar krytyki, w jej odmianie prezentacyjnej i ideowej, wzięli na siebie sami malarze, a wielu z nich odznaczyło się wtedy wybitnymi publikacjami o malarstwie i, szerzej, o sztuce. Wśród nich należy wymienić Jana Cybisa, Józefa Czapskiego i Jerzego Wolffa. W pierwszych latach po II wojnie światowej dawni kapiści podjęli działalność pedagogiczną na większości wyższych uczelni artystycznych w kraju, przekonując środowiska nowej władzy dorobkiem artystycznym, jasno określonymi założeniami forsowanej estetyki sztuki „czystej” i walki o „jakość malarską” oraz polityczną neutralnością wypowiedzi artystycznej. Z drugiej strony koloryści znaleźli poparcie w gronie znakomicie piszących krytyków i historyków sztuki, wśród których wyróżniali się między innymi Helena Blumówna, Zdzisław Kępiński i Jacek Woźniakowski. Wśród uczniów dawnych kapistów pojawili się także malarze uprawiający pogłębioną krytykę eseistyczną, tacy jak Stanisław Rodziński i Jacek Sempoliński, którzy niejako przejęli pałeczkę od wybitnych poprzedników. W latach 60. i 70. XX wieku związana z kolorystami krytyka weszła w fazę podsumowań ich dorobku, a także starała się określić miejsce koloryzmu w historii sztuki polskiej pierwszej połowy XX wieku oraz wskazywała na jego wciąż aktywną rolę w malarstwie czasów najnowszych. Argumentowała także na rzecz pogłębionej wiedzy kolorystów z zakresu teorii sztuki i ich znajomości kluczowych dla sztuki zagadnień formy plastycznej. W końcu dowodziła, że to właśnie koloryści wnieśli do polskiej sztuki nowoczesną świadomość malarską, przyczynili się do pogłębienia stosunku do sztuki w kraju, a także mieli ogromne zasługi dla edukacjiartystycznej.

Authors: Burcu Bakir-Gungor &amp; Osman Ugur Sezerman ### Abstract The identification of the variants that explain familial risk of a specific disease is important since it enables the development of genetic risk prediction tests, diagnosis tools and therapeutical applications. One possible reason of multifactorial diseases is the alterations in the activity of biological pathways, where a series of mutations occur in distinct genes. While each of these variations extends slightly the likelihood of having the disease, they work together to give birth to the perturbations in normal biological processes. We provide a protocol (termed PANOGA, Pathway and Network Oriented GWAS (Genome-wide association study) Analysis) to devise functionally important pathways through the identification of genes within these pathways, where these genes are targeted by single nucleotide polymorphisms (SNPs) obtained from the GWAS analysis. Additionally, PANOGA helps to identify other disease related genes, not targeted by the SNPs, which are also located within these affected pathways. The program accepts tab delimited or excel file containing SNP rsIDs vs. genotypic p-values and is available at: http://akademik.bahcesehir.edu.tr/~bbgungor/panoga_protocol.zip ### Introduction In this protocol, starting with a list of SNPs found to be associated with a disease in a GWAS, we propose a novel methodology to determine disease related (SNP targeted) pathways through the identification of SNP targeted genes within these pathways. Multiple factors act on complex diseases. Since each factor would have modest effect on the disease development mechanism, it is challenging to identify significant individual factors. One possible reason of multifactorial diseases is the alterations in the activity of biological pathways. In this method, we hypothesize that these factors are crippling similar pathways in individuals. That’s why pathways have higher explanatory power towards understanding disease development mechanism. To this end, our methodology starts with functionalization of several significant SNPs to identify effected genes. We then map these genes to a protein-protein interaction (PPI) network and determine the connected subnetworks targeted by the SNPs. Next, we find the KEGG pathways in these subnetworks and determine the significance of the modifications on these pathways. The pathways are ranked according to the significance scores and are referred as the SNP targeted pathways. The protocol is outlined in Figure 1. ### Equipment A computer with Windows or Linux OS and internet access. EQUIPMENT SETUP Hardware requirements: We recommend a 1 GHz CPU or higher, a high-end graphics card, 500MB of available hard disk space, at least 1 GB of free physical RAM and a minimum screen resolution of 1,024×768. Java 2 platform: Standard Edition, version 5.0 or higher (Java SE 5 or higher). (http://java.sun.com/javase/downloads/index.jsp). Data files: This protocol begins with a GWAS dataset containing SNP rsIDs vs. genotypic p-values in a tab-delimited text file or excel file, as detailed in Figure 2 . As a result of the preprocessing step of PANOGA, four additional files in SPOT, F-SNP, SNPnexus and SNPinfo input file formats are created. A sample PANOGA input file and SPOT, F-SNP, SNPnexus and SNPinfo input files are made available in PANOGA_protocol/data/ as sample_panoga_input.txt, sample_spot_input.txt, sample_fsnp_input.txt, sample_snpnexus_input.txt, sample_snpinfo_input.txt). In addition to the sample GWAS data, several additional data files are available for readers wishing to follow this protocol as a tutorial: humanPPI.sif: contains a protein–protein interaction (PPI) network in a sif file format, as detailed in Figure 2 . This file illustrates the SIF, which offers a straightforward means to import networks into Cytoscape as text. sample_spot_fsnp_snpnexus.pvals: contains SPOT and F-SNP weighted p-values (Pw-values) for each SNP associated gene. Each of these two Pw values combine functional information of a SNP and the genotypic p-value of a SNP, that is found to be significant in GWAS. Cytoscape: Cytoscape is an open source network data integration, analysis, and visualization platform. Subnetwork identification and functional enrichment steps of PANOGA protocol are realized by Cytoscape plugins. Hence, to follow PANOGA protocol, users need to install Cytoscape version 2.6.3 by on a local computer by following the steps in Box 2 of the Cytoscape paper, published in Nature protocols. Although Cytoscape has newer versions, jActiveModules and ClueGO plugins are verified to work in Cytoscape version 2.6.3. External tools: PANOGA utilizes four external web-servers to functionalize SNPs, i.e., SPOT, F-SNP, SNPnexus, SNPinfo; jActiveModules plugin of Cytoscape to identify sub-networks; ClueGO plugin 60 of Cytoscape 68 for functional enrichment of the identified sub-networks. All of these web-servers, programs and plugins are freely available for academic use. PANOGA: PANOGA is composed of nine consecutive steps, plus a preprocessing step. The preprocessing step of PANOGA is realized by a java script (createpanogainput.jar). SNP functionalization steps of PANOGA are realized via sending the input files into four different web-servers (SPOT, F-SNP, SNPnexus, SNPinfo). The subnetwork identification step of PANOGA is realized by the jActiveModules plugin of Cytoscape. The remaining steps are performed via running java executable programs. The above-mentioned jar files of PANOGA can be downloaded at: http://akademik.bahcesehir.edu.tr/~bbgungor/panoga_protocol.zip ### Procedure **Install PANOGA** 1.Set up necessary environment to run PANOGA (as detailed in EQUIPMENT SETUP). 2.Download the PANOGA files at http://akademik.bahcesehir.edu.tr/~bbgungor/panoga_protocol.zip. Unzip the downloaded PANOGA_protocol.zip file and extract it. The executable jar files of PANOGA are found at: PANOGA_protocol/. **Preprocess GWAS data** 3.Pick a disease name for your project, which can be any disease name (e.g., diabetes), not necessarily a standard OMIM disease name. In the following steps of PANOGA procedure, we will refer to this disease name as $DISEASE_NAME. CRITICAL STEP Do not use space in the $DISEASE_NAME since it will corrupt the further steps of PANOGA procedure. 4.Create a folder with your disease name under PANOGA_protocol/data/ and under PANOGA_protocol/out/ via typing the following commands: &gt;cd PANOGA_protocol/data &gt;mkdir $DISEASE_NAME &gt;cd ../out &gt;mkdir $DISEASE_NAME &gt;cd .. Replace $DISEASE_NAME above with the disease name that you specified in Step 3. 5.Format GWAS results input file following the instructions in Figure 2 , and save this file under PANOGA_protocol/data/$DISEASE_NAME/ using any input file name. e.g., PANOGA_protocol/data/diabetes/diabetes_panoga_input.txt or bipolar_gwas_result.xls. sample_panoga_input.txt file is also provided under: PANOGA_protocol/data/sample/. 6.Run the java script “createpanogainput.jar” to create four separate input files that will be used in SNP to gene assignment and SNP functionalization steps of PANOGA: Replace $INPUT_FILE_NAME with your input file name, e.g. (diabetes_panoga_input.txt), $DISEASE_NAME with your disease name and $PVALUE_THRESHOLD with genotypic p-value threshold that you would like to use to restrict your SNPs based on their significance for disease. The default $PVALUE_THRESHOLD is 0.05. &gt;java -jar createpanogainput.jar $INPUT_FILE_NAME $DISEASE_NAME $PVALUE_THRESHOLD e.g. java -jar createpanogainput.jar sample_panoga_input.txt sample 0.05 This run generates $DISEASE_NAME_spot_input.txt, $DISEASE_NAME_fsnp_input.txt, $DISEASE_NAME_snpnexus_input.txt, $DISEASE_NAME_snpinfo_input.txt files under PANOGA_protocol/data/$DISEASE_NAME. CRITICAL STEP Using an input filename with an extension other than .txt or .xls interferes this step. **Assign SNPs to Genes** 7.PANOGA procedure uses SPOT webserver 49 to assign SNPs to genes. Go to the SPOT webserver at: https://spot.cgsmd.isi.edu/submit.php. 8.Click into “Upload SNP File” button; select SPOT input file, i.e. $DISEASE_NAME_spot_input.txt. 9.Change “Maximum SNPs to output:” parameter to 50,000 in SPOT webserver. 10.If your $PVALUE_THRESHOLD (from Step 6) is different than 0.05, change it in the “p-value threshold: “ parameter of SPOT webserver. 11.Under “Linkage Disequilibrium (LD) options” select the appropriate HAPMAP sample among the available options in SPOT webserver. 12.Click into “Run” button and download the result under “Primary Results” section. Save the SPOT output as Tab-delimited file under PANOGA_protocol/data/ $DISEASE_NAME/$DISEASE_NAME_spot_output.txt. 13.At this step, the users need to choose one of the following two options: option A to proceed with the full PANOGA procedure, including network oriented stages and functional information of SNPs; option B to proceed with only pathway oriented steps of PANOGA procedure. We highly recommend the users to follow the full PANOGA procedure (option A). - (A) Proceed with the full PANOGA procedure Continue with Step 14. - (B) Proceed with only pathway oriented steps of PANOGA procedure - (i) Run the java script “parsespotoutput.jar” to get a list of gene symbols assigned into typed SNPs. &gt;java -jar parsespotoutput.jar $DISEASE_NAME This run will create the gene symbol file ($DISEASE_NAME_partial_panoga_gene_ symbols.txt) under PANOGAprocedure/ClueGO/data/ and $DISEASE_NAME partial_panoga_gene2snp.txt file under PANOGA_procedure/data/ $DISEASE_NAME/. - (ii)Type the following command to perform functional enrichment of identified gene symbols: &gt;cd ClueGO Replace $DISEASE_NAME below with the disease name that you specified in Step 3. &gt;java -jar ClueGO_v1.4.command-line.jar -props clueGO.props -file1 data\$DISEASE_NAME_partial_panoga_gene_symbols.txt -analysis-name $DISEASE_NAME_partial_panoga -out out At the end of this step, enrichment results of the gene symbols are saved under PANOGA_procedure/ClueGO/out/ (iii) Run the java script “analyzecluegooutput.jar” to create SNP targeted pathway lists and gene list for identified SNP targeted pathways. &gt;cd .. &gt;java –jar analyzecluegooutput.jar $DISEASE_NAME At the end of this step pathway based lists and gene list are created as explained in the “Anticipated Results” section and “PANOGA’s Application to Human Complex Diseases” subsection of Introduction section. **Install Cytoscape and its plugins** 14.Install Cytoscape version 2.6.3 by following its installation guide 69. Follow Cytoscape installation instructions to get the executable file. CRITICAL STEP Although Cytoscape has newer versions, jActiveModules and ClueGO plugins are verified to work in Cytoscape version 2.6.3. 15.Install jActiveModules and ClueGO version 1.4 plugins of Cytoscape. These plugins should be installed into Cytoscape_v2.6.3/plugins/ using the following options: option A to install jActiveModules plugin; option B to install ClueGO version 1.4 plugin: - (A) Installing jActiveModules plugin - jActiveModules plugin is used to identify active sub-networks. Copy jActiveModules plugin from: PANOGA_protocol/EXTERNAL_TOOLS/jActiveModules.jar and save under Cytoscape_v2.6.3/plugins/. - (B) Installing ClueGO version 1.4 plugin - (i) ClueGO plugin is used in the functional enrichment step of PANOGA. Copy .cluegoplugin, provided under PANOGA_protocol/ClueGO/ into the home directory of the user. - (ii) Obtain ClueGO licence from its website (http://www.ici.upmc.fr/cluego/cluegoLicense.shtml) and save .lf file under home/.cluegoplugin/License/.l/ and .lcf file under home/.cluegoplugin/License/.lc/. CRITICAL STEP Before running PANOGA, ensure that Cytoscape, jActiveModules and ClueGO plugins are working properly. **Obtain Functional Information of SNPs** 16.PANOGA procedure utilizes SPOT 49, F-SNP 51, SNPnexus 73 and SNPinfo 50 webservers to functionalize SNPs. SNP functional information through SPOT web-server 49 is already obtained in the previous step while assigning SNPs to genes. Run “runfsnp.jar” to obtain SNP functional information from F-SNP webserver 51: Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3. &gt;java -jar runfsnp.jar $DISEASE_NAME This step will save the F-SNP output into PANOGA_procedure/data/$DISEASE_NAME/ $DISEASE_NAME_fsnp_output.txt. 17.Go to the SNPnexus webserver at: http://www.snp-nexus.org/. Under “Batch Query” option, Browse SNPnexus input file, i.e. $DISEASE_NAME_snpnexus_input.txt. 18.Under “Annotation Categories”-&gt; “Regulatory Elements”, select ”Conserved Transcription Factor Binding Sites (TFBS)” option and click “Run” button. 19.Download the result under “Regulatory Elements” section via clicking into TXT icon. Save the SNPnexus output as text file under PANOGA_procedure/data/$DISEASE_NAME/$DISEASE_NAME_snpnexus_output.txt. 20.Go to the SNPinfo webserver at: http://snpinfo.niehs.nih.gov/snpfunc.htm. Browse and upload SNPinfo input file, i.e. $DISEASE_NAME_snpinfo_input.txt. 21.Click “Submit” button and download the results via clicking into “Export To Excel” button under “SNP Function Prediction Results”. Save the SNPInfo output as csv file under PANOGA_procedure/data/$DISEASE_NAME/$DISEASE_NAME_snpinfo_output.csv. **Prepare the Gene Attributes data** 22.PANOGA needs the attributes file (in .pvals format) to identify the sub-networks (using jActive Modules plugin 59). This file has two weighted P-values (SPOT Pw and F-SNP Pw values) for each gene, where the weighted P-value combines the genotypic p-value of a SNP with the functional information of a SNP that is associated with the gene. The following steps of the PANOGA procedure will create an attributes file similar to the provided sample_panoga_spot_fsnp.pvals file at PANOGA_procedure/. Run “combinespotfsnp.jar” to combine SPOT and F-SNP output files: Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3. &gt;java -jar combinespotfsnp.jar $DISEASE_NAME 23.Run “incorporatesnpnexus.jar” to incorporate functional information from SNPnexus. Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3. &gt;java -jar incorporatesnpnexus.jar $DISEASE_NAME This run will create the gene attributes file ($DISEASE_NAME_spot_fsnp_snpnexus.pvals) under PANOGA_procedure/data/$DISEASE_NAME/. **Obtain network data** 24.Decide which human protein-protein interaction (PPI) dataset you would like to use as your initial network—follow option A to use the default human PPI network or option B to use a customized PPI network. - (A) Using the default human PPI network - A user can work with the default human PPI network supplied in the PANOGA installation package. The default human PPI network is available in sif format in: PANOGA_protocol/data/humanPPI.sif. - (B) Using another PPI network - A user can work with their own human PPI network. Since Cytoscape 68 accepts networks in many different file formats (e.g., .sif, .gml, .xgmml, .xls, SBML, BioPAX, PSI-MI.), the user has the option to choose the network that they want to work with. **Load network data** 25.Start Cytoscape via following option A for Windows users, option B for Linux users. - (A) Windows Users - Run Cytoscape.exe. - (B) Linux Users - Run ./cytoscape.sh. 26.Decide how you would like to load network data into Cytoscape. Cytoscape allows to import networks from a local or remote computer, or from Web Services—follow option A to import a network file from a local computer, option B from a remote computer or option C to use Web Services. We recommend PANOGA users to follow option A to load network data. - (A) Loading the default human PPI network from a local computer - (i) Assemble your network data into a SIF file, as described in Figure 2 - (ii) Import human PPI network using File-&gt;Import-&gt;Network commands of Cytoscape. The user is free to load any human PPI network, as long as the official HUGO gene symbols are used as node identifiers. A sample human PPI network is also provided at: PANOGA_procedure/data/humanPPI.sif. - (B) Loading a PPI network from a remote computer Follow the procedure described at: http://wiki.cytoscape.org/Cytoscape_User_Manual/#Cytoscape_User_Manual .2BAC8-Creating_Networks.Load_Networks_from_a_Remote_Computer_.28URL_import.29 - (C) Loading a PPI network using Web Services Follow the procedure described at: http://wiki.cytoscape.org/Cytoscape_User_Manual/ImportingNetworksFromW ebServices **Import gene attributes** 27.Assign values (two attributes for each identified gene) to nodes (genes) using File-&gt;Import-&gt;Attribute/Expression Matrix commands of Cytoscape and selecting the gene attributes file ($DISEASE_NAME_spot_fsnp_snpnexus.pvals) that is created in Step 23. A sample gene attributes file (sample_spot_fsnp_snpnexus.pvals) is also provided at PANOGA_procedure/data/sample/. **Identify sub-networks** 28.Start jActiveModules plugin from Cytoscape-&gt;Plugins-&gt;jActiveModules. 29.Select SPOTPvaluesig and FSScorePvaluesig from Expression Attributes panel. 30.In the General Parameters panel, set “Number of Modules” parameter as 1000. “Overlap Threshold” parameter defines max percent of overlap between any two identified subnetworks. The default value used in PANOGA_protocol is 0.5. 31.Click “Find Modules” to identify active sub-networks. 32.Save the result as text file into PANOGAprocedure/data/$DISEASE_NAME/$DISEASE NAME_jactivemodules_output.txt via clicking into “Save All Results” button on “Results Panel”. Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3. **Parse jActiveModules output** 33.Create a folder with your disease name under PANOGA_protocol/ClueGO/data/ and under PANOGA_protocol/ClueGO/out/ via typing the following commands: &gt;cd ClueGO/data &gt;mkdir $DISEASE_NAME &gt;cd ../out &gt;mkdir $DISEASE_NAME &gt;cd ../.. Replace $DISEASE_NAME above with the disease name that you specified in Step 3. 34.Run “parsejactivemodulesoutput.jar” to create individual files containing gene symbols for each identified sub-network: Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3. &gt;java -jar parsejactivemodulesoutput.jar $DISEASE_NAME At the end of this step, for the sub-networks with scores higher than 3, individual files containing gene symbols are saved under PANOGA_procedure/ClueGO/data/ $DISEASE_NAME/ and the number of subnetworks created is printed on the screen. **Functional enrichment of subnetworks** 35.Decide which pathway resource you would like to use for the functional enrichment of the identified subnetworks. ClueGO 60 assigns a set of genes into KEGG 61 or BioCarta pathways—follow option A to assign genes into KEGG pathways, option B to assign genes into Biocarta pathways. - (A) Identifying KEGG pathways Use the clueGO.props file provided under PANOGA_procedure/ClueGO/. In order to identify KEGG pathways, make sure that under the “Select Ontologies” title “SelectedOntologySources=KEGG_14.03.2012” in the ClueGO properties file (clueGO.props). - (B) Identifying BioCarta pathways In order to identify BioCarta pathways, under the “Select Ontologies” title change “SelectedOntologySources = REACTOME_BioCarta_07.04.2011” in the ClueGO properties file (PANOGA_procedure/ClueGO/clueGO.props). 36.At this step, the users need to choose one of the following two options, depending on their operating systems: Windows Users, follow option A; Linux Users, follow option B. For both options, replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3, $NUMBER_OF_SUBNETWORKS with the number of subnetworks, as created in Step 34. Type the following command to perform functional enrichment for each of the identified sub-networks using the clueGO.props file created in Step 35: - (A) Windows Users - &gt;java –jar functionalenrichment.jar $DISEASE_NAME $NUMBER_OF_SUBNETWORKS - (B) Linux Users - &gt;./functionalenrichment.sh $DISEASE_NAME $NUMBER_OF_SUBNETWORKS ($OPTIONAL_JAVA_PATH) If java is installed as root user, skip $OPTIONAL_JAVA_PATH and run as: e.g. ./functionalenrichment.sh diabetes 508 If java is already installed on a different path, specify $OPTIONAL_JAVA_PATH and run as: e.g. ./functionalenrichment.sh diabetes 508 ../../jre1.7.0_04/bin At the end of this step, enrichment results of each of the identified sub-networks are saved under PANOGA_procedure/ClueGO/out/$DISEASE_NAME/ for both options. **Combine functional enrichment results** 37.Run the java script “combinesubnetworkpathways.jar” to create SNP targeted pathway lists and gene list for identified SNP targeted pathways. Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3, $NUMBER_OF_SUBNETWORKS with the number of subnetworks, as created in Step 34. &gt;java –jar combinesubnetworkpathways.jar $DISEASE_NAME $NUMBER_OF_SUBNETWORKS At the end of this step pathway based lists and gene list are created as explained in the “Anticipated Results” section and “PANOGA’s Application to Human Complex Diseases” subsection of Introduction section. **Visualize SNP targeted genes in a KEGG pathway map** 38.Create a directory under PANOGA_protocol/out/ to store gene attribute files for each pathway, via typing the following command: &gt;cd out/KeggPathwayMapGeneAttributeFiles &gt;mkdir $DISEASE_NAME &gt;cd ../.. Replace $DISEASE_NAME above with the disease name that you specified in Step 3. 39.Run the java script “createattributesforpathwaymap.jar” to create a gene attributes file for each identified pathway, which will be used in the next step to customize KEGG pathway maps. Each pathway specific file contain identified gene symbols and color specifications depending on the number of SNP targeted genes per base pair. Replace $DISEASE_NAME with the disease name that you specified in Step 3. &gt;java –jar createattributesforpathwaymap.jar $DISEASE_NAME At the end of this step, gene attribute file for each of the identified sub-networks are saved under PANOGA_protocol/out/KeggPathwayMapGeneAttributeFiles/$DISEASE_NAME 40.Color SNP targeted genes for the pathway of interest using the KEGG Mapper – Color Pathway tool available at: http://www.genome.jp/kegg/tool/map_pathway3.html. 41.Type “hsa” followed by the KEGG Term ID for the pathway of interest to the “Select KEGG pathway map:” field. KEGG Term IDs of the pathways can be obtained from the first column of the $DISEASE_NAME_pathways_subnetwork_genes.csv file under PANOGA_procedure/out/$DISEASE_NAME/. 42.Browse gene attribute file created in Step 39 for the pathway of interest. 43.Hit “Execute” button. KEGG Mapper – Color Pathway tool 61 generates a customized pathway map, where the SNP targeted genes are colored based on the number of SNPs per base pair. ### Timing The time required to execute this protocol is most strongly related with the time required to run the jActiveModules plugin 59 of Cytoscape 68 to identify subnetworks and to obtain functional information of SNPs from F-SNP webserver 51. With a 1.5 Mbps ADSL connection under favorable operating conditions, it is reported to take approximately 9 min to download Cytoscape 69. For ~30,000 SNPs, it takes approximately 40 secs to get functional information from SPOT webserver 49; 20 secs from SNPinfo webserver 50; 10 mins from SNPnexus webserver 73; and 3 hours from F-SNP webserver 51. On a PC with 500 GB of memory, loading a human PPI network of ~10,000 nodes and ~80,000 edges requires approximately 10 secs; importing a gene attribute file with ~4,000 genes and 2 separate attributes for each gene requires 4secs. On such a network, the subnetwork identification step of PANOGA takes approximately 4 hours once jActiveModules plugin 59 is used with two attributes for each node. On a PC with the same configurations, ClueGO plugin requires approximately 45 mins for functional enrichment of ~500 subnetworks. The running times of each of the unspecified jar programs take less than 5 mins. Overall, an experienced user can execute the full protocol described within 9 hours. ### Troubleshooting - Out-of-memory errors - Subnetwork identification step (Step 31) of PANOGA procedure is realized by jActiveModules plugin 59 of Cytoscape 68. While Cytoscape is working with big networks (~10,000 nodes) memory problems might appear. If such a case happens in Step 31 of PANOGA procedure, Cytoscape will display an error message such as a Java Null Pointer Exception. You can address this problem by freeing memory via deleting big and unnecessary networks or via closing other applications that are running on the same computer 69. Alternatively, you can increase the memory reserved for Cytoscape via changing the following lines in the Cytoscape.vmoptions file, which is located under .cytoscape folder under your home directory: -Xmx20G -Xss30M Further instructions on how to increase memory space for Cytoscape are available at: http://www.cytoscape.org/cgi-bin/moin.cgi/How_to_increase_memory_for_Cytoscape. ### Anticipated Results PANOGA will create pathway and gene tables with several features in .csv format (comma separated values) as shown in Table 1 Table 2 Table 3 and Table 4 , respectively. The files can be opened by Microsoft Excel or Open Office and displayed as spreadsheets. Each row of the pathway spreadsheet will correspond to the features of the identified pathway, i.e., KEGG term, KEGG term ID, p-value, rank, number of times found significant for different subnetworks, number of SNP targeted genes, number of typed SNPs in GWAS that are associated with the genes as part of the pathway under study, number of regulatory SNPs which are also found significant in GWAS, SNP targeted genes and their SNP counts. Gene table file, as shown in Table 4 , will include different features of the genes that are found as part of the identified pathways. While some of these genes are SNP targeted genes, some others are identified as the neighbours of SNP targeted genes within the generated sub-networks. Each row of the gene spreadsheet will correspond to a gene symbol, entrez gene ID, number of times found in subnetwork, number of associated pathways, list of associated pathways, number of typed SNPs in GWAS, functional information of the typed SNPs in GWAS, SNP regulatory potential, number of regulatory SNPs. If the number of typed SNPs in GWAS is zero, that means this gene is identified through neighbour effect. PANOGA will also create customized KEGG pathway map for pathway under study, as shown in Figure 3 . In this map, the shade of red color in genes map to the number of targeted SNPs (typed in the GWAS of RA), per base pair of the gene. Hence, this pathway map will help the users to visualize affected genes along different routes within the pathway map. ### References 1. Bakir-Gungor, B. &amp; Sezerman, O. U. A New Methodology to Associate SNPs with Human Diseases According to Their Pathway Related Context. *PLoS One* 6, doi:ARTN e26277 DOI 10.1371/journal.pone.0026277 (2011). - Bindea, G. et al. ClueGO: a Cytoscape plug-in to decipher functionally grouped gene ontology and pathway annotation networks. *Bioinformatics* 25, 1091-1093, doi:10.1093/bioinformatics/btp101 (2009). - Chelala, C., Khan, A. &amp; Lemoine, N. R. SNPnexus: a web database for functional annotation of newly discovered and public domain single nucleotide polymorphisms. *Bioinformatics* 25, 655-661, doi:DOI 10.1093/bioinformatics/btn653 (2009). - Cline, M. S. et al. Integration of biological networks and gene expression data using Cytoscape. *Nat Protoc* 2, 2366-2382, doi:DOI 10.1038/nprot.2007.324 (2007) - Lee, P. H. &amp; Shatkay, H. F-SNP: computationally predicted functional SNPs for disease association studies. *Nucleic Acids Res* 36, D820-D824, doi:Doi 10.1093/Nar/Gkm904 (2008). - Saccone, S. F. et al. SPOT: a web-based tool for using biological databases to prioritize SNPs after a genome-wide association study. *Nucleic Acids Res* 38, W201-W209, doi:Doi 10.1093/Nar/Gkq513 (2010). - Shannon, P. et al. Cytoscape: A software environment for integrated models of biomolecular interaction networks. *Genome Res* 13, 2498-2504, doi:Doi 10.1101/Gr.1239303 (2003). - Xu, Z. L. &amp; Taylor, J. A. SNPinfo: integrating GWAS and candidate gene information into functional SNP selection for genetic association studies. *Nucleic Acids Res* 37, W600-W605, doi:Doi 10.1093/Nar/Gkp290 (2009). ### Figures **Figure 1: Outline of PANOGA protocol**. [Download Figure 1](http://www.nature.com/protocolexchange/system/uploads/2146/original/PANOGA_NatProtExch_Figure1.doc?1338222198) *In Step 1, a gene-wise Pw-value for association with disease was computed by integrating functional information. In Step 2, significant Pw-values were loaded as two separate attributes of the genes in a PPI network and visualized using Cytoscape. At this step, active sub-networks of interacting gene products that were also associated with the disease, are identified using jActive Modules plugin. In Step 3, genes in an identified active sub-network were tested whether they are part of functionally important KEGG pathways. Step 4 integrates the functional enrichments of the generated sub-networks*. **Figure 1: Outline of PANOGA protocol**  **Figure 2: PANOGA input files’ formats** [Download Figure 2](http://www.nature.com/protocolexchange/system/uploads/2149/original/PANOGA_NatProtExch_Figure2.doc?1338222756) *GWAS result and Protein-protein interaction network file formats, required by PANOGA protocol*. **Figure 3: Customized KEGG pathway map of an identified SNP targeted pathway**.  *Customized KEGG pathway map for JAK-STAT signaling pathway. The shade of red color in genes map to the number of targeted SNPs (typed in the GWAS), per base pair of the gene. Red refers to the highest targeted gene, whereas white refers to a gene product, not targeted by the SNPs*. **Table 1: Pathway based representation of PANOGA results, focusing on SNP targeted genes**. [Download Table 1](http://www.nature.com/protocolexchange/system/uploads/2151/original/PANOGA_NatProtExch_Table1.doc?1338222879) *The top 5 SNP targeted KEGG pathways are shown along with their KEGG term IDs, ranks and p-values in the 1st, 3rd and 4th columns, respectively. SNP targeted genes that are identified in PANOGA protocol are shown in the 5th column; along with the number of typed SNPs, shown in paranthesis. For each identified SNP targeted pathway, number of SNP targeted genes, number of associated SNPs in GWAS, number of regulatory GWAS SNPs and how many times this pathway is identified are shown in columns 6 to 9, respectively*. **Table 2: Pathway based representation of PANOGA results, focusing on subnetwork genes**. [Download Table 2](http://www.nature.com/protocolexchange/system/uploads/2152/original/PANOGA_NatProtExch_Table2.doc?1338222913) *The top 5 SNP targeted KEGG pathways are shown along with their KEGG term IDs, ranks and p-values in the 1st, 3rd and 4th columns, respectively. Pathway associated genes that are found in the subnetworks are shown in the 5th column. While the genes without ‘*’ symbol are SNP targeted genes (e.g. JAK2 gene in the Jak-STAT signaling pathway), the genes with ‘*’ symbol are identified in the subnetwork due to the neighbour effect (e.g. JAK1 gene in the Jak-STAT signaling pathway). The genes with neighbour effect (not targeted by SNPs) are incorporated using PPI network in the subnetwork identification step of PANOGA and they help to identify SNP targeted pathways, which can not be picked up using SNP targeted genes only. Column 6 displays other members (genes) of the identified snp targeted pathway, that are not found in PANOGA subnetworks*. **Table 3: Pathway based representation of PANOGA results, focusing on associated SNPs from GWAS and their associated genes (SNP targeted genes)**. [Download Table 3](http://www.nature.com/protocolexchange/system/uploads/2153/original/PANOGA_NatProtExch_Table3.doc?1338222943) *The top 5 SNP targeted KEGG pathways are shown along with their KEGG term IDs, ranks and p-values in the 1st, 3rd and 4th columns, respectively. For each identified SNP targeted pathway, column 5 displays pathway associated genes found in subnetworks, along with the rs IDs of the typed SNPs and their functional consequences on the gene, shown in brackets. For example, STAT1 gene is a SNP targeted gene in Jak-STAT signaling pathway. Column 5 indicates that while rs3024912 and rs16833177 are located near the 3’ end of STAT1; rs1914408 and rs6718902 are located near the 5’ end of STAT1; and rs11687659 is located in the intronic region of STAT1*. **Table 4: Gene list representation of PANOGA for the identified SNP targeted pathways**. [Download Table 4](http://www.nature.com/protocolexchange/system/uploads/2154/original/PANOGA_NatProtExch_Table4.doc?1338222973) *For each SNP targeted gene, number of associated SNPs in GWAS, number of regulatory GWAS SNPs, how many times this pathway is identified, number of associated snp targeted pathways, list of these pathways, associated SNPs from GWAS, functional information regarding associated SNPs from GWAS, SNP regulatory potential and number of Regulatory SNPs are shown in columns 2 to 9, respectively*. ### Associated Publications **A New Methodology to Associate SNPs with Human Diseases According to Their Pathway Related Context**. Burcu Bakir-Gungor, Osman Ugur Sezerman, and Joaquín Dopazo. *PLoS ONE* 6 (10) 25/10/2011 [doi:10.1371/journal.pone.0026277](http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0026277) ### Author information **Burcu Bakir-Gungor**, Sezerman Lab, Sabanci University **Osman Ugur Sezerman**, Sabancı University Correspondence to: Burcu Bakir-Gungor (burcub@gatech.edu) *Source: [Protocol Exchange](http://www.nature.com/protocolexchange/protocols/2399) (2012) doi:10.1038/protex.2012.019. Originally published online 29 May 2012*.

<strong>Bojarczuk Katarzyna, Lewicki Marcin, Morshed Kamal, Michalczak Magdalena, Smoleń Agata. </strong><strong>Comparison of differences in knowledge about skin care bettwen young women and man. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(8):1026-1039. eISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.999738</strong> <strong>http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4915</strong> <strong>The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 1223 (26.01.2017).</strong> <strong>1223 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7</strong> <strong>© The Authors 2017;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,</strong> <strong>provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial</strong> <strong>use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: 05.08.2017. Revised: 10.08.2017. Accepted: 31.08.2017.</strong> <strong>Porównanie wiedzy młodych kobiet i mężczyzn na temat zasad pielęgnacji cery</strong> <strong>Comparison of differences in knowledge about skin care bettwen young women and man</strong> <strong>Katarzyna Bojarczuk, Marcin Lewicki, Kamal Morshed, Magdalena Michalczak, Agata Smoleń</strong> <strong>Katedra i Zakład Epidemiologii i Metodologii Badań Klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie</strong> <strong>Streszczenie</strong> <strong>Wprowadzenie:</strong> Skóra współczesnego człowieka codziennie narażona jest na szereg niedogodności: stres, konsekwencje niewłaściwej diety, kontakt z tworzywami sztucznymi i substancjami chemicznymi. Takie obciążenia to duże wyzwanie, nie tylko dla delikatnej skóry dziecka czy kobiety, ale także odporniejszej skóry mężczyzny. Każdy rodzaj skóry wymaga specjalnej i indywidualnej pielęgnacji, dostosowanej do okoliczności i warunków życiowych. Wybór odpowiednich produktów pielęgnacyjnych jest więc uzależniony od rodzaju i stanu skóry, jak również od płci. <strong>Cel pracy:</strong> Ocena różnic w wiedzy studentów na temat zasad pielęgnacji cery w zależności od ich płci. <strong>Materiał i metody:</strong> Metodą badawczą były anonimowe badania ankietowe umożliwiające uzyskanie od respondentów danych o ich wiedzy na temat zasad pielęgnacji cery. W badaniu wzięło udział 210 studentów (150 kobiet i 60 mężczyzn). <strong>Wyniki:</strong> Mężczyźni w większości oceniali swoją cerę jaka normalną (56,6%), a kobiety jako mieszaną (51,3%). Mężczyźni, w porównaniu do kobiet, częściej nie potrafią określić typu swojej cery (16,7% vs 4,0%). Głównym problemem dermatologicznym, na który skarżą się studenci obu płci jest trądzik. Codzienna pielęgnacja cery dotyczy 96,6% ankietowanych kobiet i 63,3% mężczyzn. Regularne stosowanie kosmetyków pielęgnacyjnych do twarzy zgłosiło 87,3% kobiet i 31,6% mężczyzn. <strong>Wnioski: </strong> 1. W większości kobiety ocenią swój typ cery jako mieszany, mężczyźni jako normalny 2. Kobiety częściej niż mężczyźni dbają regularnie o swoją cerę i stosują odpowiednie kosmetyki pielęgnacyjne 3. Zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn najczęściej wybieranym kosmetykiem jest krem nawilżający do twarzy. Słowa kluczowe: skóra; pielęgnacja cery; wiedza studentów. <strong>Abstract </strong> <strong>Introduction:</strong> The skin of modern people is exposed daily to a number of irritants like stress, consequences of inadequate diet, exposure to chemicals and plastics. Those factors can pose a challenge not only for delicate skin of a child, or a woman, but also for more resistant skin of men. Every type of complexion requires individual care, adjusted to different conditions and life circumstances. The choice of proper skin care products should be based on basic skin type and also one's gender. <strong>Objectives:</strong> Evaluation of differences in students' knowledge about skin care in relation to their gender. <strong>Material and methods</strong>: Evaluation of students' knowledge concerning proper skin care guidelines was conducted among 210 students (150 women and 60 men) using anonymous survey. <strong>Results</strong>: Majority of male respondents determined their skin type as a normal one (56.6%), majority of female respondents as a combination type (51.3%). Men in contrast to women are more often unable to evaluate the type of their own skin (16.7% vs 4.0%). Acne was the most common skin condition students of both sexes complained about. Daily skin care activities are performed by 96.6% interviewed women and 63.3% men. The regular use of face skin care products was reported by 87.3% of women and 31.6% of men. <strong>Conclusions</strong>: 1. Majority of women evaluate their basic skin type as combination one, most men regarded their skin type as normal . 2. Women more often than men take care of their skin and use adequate skin care products. 3. Facial moisturizing lotion is the most frequently chosen skin care product by both women and men. Key words: skin; skin care; knowledge of students.

<strong>Puszkarz Irena, Bednarek Jadwiga, Dziarmaga Ewa. </strong><strong>The effects of tanning on health. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. </strong><strong>2017;7(3):</strong><strong>192</strong><strong>-</strong><strong>202</strong><strong>. eISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.268715</strong> <strong>http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4236</strong> <strong>The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 1223 (26.01.2017).</strong> <strong>1223 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7</strong> <strong>© The Author (s) 2017;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,</strong> <strong>provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial</strong> <strong>use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: 05.01.2017. Revised 21.01.2017. Accepted: </strong><strong>03</strong><strong>.0</strong><strong>2</strong><strong>.2017.</strong> <strong>Wpływ opalania na zdrowie</strong> <strong>The effects of tanning on health</strong> <strong>Irena Puszkarz¹, Jadwiga Bednarek¹, Ewa Dziarmaga</strong> <strong>¹</strong><strong>Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach</strong> <strong>Streszczenie</strong> Ekspozycja ciała na promieniowanie ultrafioletowe niesie za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia. Powoduje powstawanie wielu przebarwień na skórze, jest także czynnikiem kancerogennym. Nie wszyscy jednak mają świadomość niebezpieczeństw związanych z opalaniem. Brak ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym, powoduje wzrost zachorowań na nowotwory skóry, w tym na czerniaka. Cel Celem badania było porównanie wiedzy pacjentów poradni dermatologicznych z wiedzą klientów solariów na temat wpływu opalania na zdrowie. Materiał i metoda Badaniem objęto grupę 120 osób, z których 60 stanowili pacjenci poradni dermatologicznej, drugą połowę klienci solariów. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz, wypełniany samodzielnie przez respondentów. Wyniki badań opracowano na podstawie analizy statystycznej uzyskanych danych. Wyniki Pacjenci poradni dermatologicznej w 92% posiadają naturalną opaleniznę, 16% z nich zauważyło znamiona na swoim ciele, prawdopodobnie będące wynikiem opalania. Wśród nich 20% nie zna negatywnych skutków opalania ani sposobów ochrony skóry przed szkodliwym promieniowaniem. Dostrzegają pozytywne aspekty opalania, jak zmniejszenie niedoskonałości skóry (16%), poprawienie nastroju i samopoczucia (28%). Z solarium korzystają osoby z wykształceniem wyższym (60%) i średnim (40%), pracujące w budynkach (88%). Znają oni ujemne skutki opalania oraz sposoby ochrony skóry, 58% z nich używa filtrów ochronnych podczas opalania. Wnioski Klienci solarium posiadają większą wiedzę na temat zagrożeń związanych z opalaniem niż pacjenci poradni dermatologicznej. Niemniej jednak większość świadomie korzysta z urządzeń do opalania, narażając własne zdrowie. <strong>Słowa kluczowe: choroby skóry, solarium, promienie UV, wiedza, zachowania zdrowotne</strong> <strong>Abstract</strong> Ultraviolet (UV) ray exposure can lead to serious consequences to a person(s) health. Consequences include skin pigmentation and can also lead to cancer. Not everyone however is aware of the risks involved with exposure to these rays. Lack of protection against these UV rays can lead to serious health consequences with a reported increase in skin cancer including melanoma. Aim The aim of this study is to compare the knowledge of risk/consequences relating to the use of UV rays between two groups of people, patients whom have a pre-existing skin condition resulting in referral to dermatological services and current users of sunbeds. Method and Materials The research carried out was a qualitative research of a group of 120 people, 60 people from which currently attain help from dermatological services with regards to ongoing skin conditions and a control group of people from which currently use sunbeds. The tool used to carry out this research was an author’s questionnaire from which was filled in independently by the respondents. The data statistical analysis tool was then used to correlate the findings from the research. Findings The patients currently in the dermatological service reported that 92% contain a natural tan with 16% of those patients reporting some degree of pigmentation on their skin probably as a result of tanning. A further 20% of those patients were not aware of the negative effects of UV rays on their skin partnered with a lack of knowledge on the protection from UV rays.These people were able to identify positive aspects of tanning such as a reduction in skin imperfections (16%) and heightened mood levels (28%). The users of sunbeds are those who have a higher (60%) or medium (40%) level of academic education with 88% whom use these sunbed work in doors. The users of these sunbeds have a knowledge of the negative effects of tanning with 58% of these users using UV filters during tanning. Conclusion Sunbed users have better knowledge related to risks involved with tanning than people referred to dermatological services. However, majority of them knowingly use tanning equipment, despite being aware of potential risks. <strong>Key words: Skin Conditions, Sunbeds, Ultraviolet Rays, Knowledge, Health Behaviour</strong>

<strong>Sztandera Paulina, Szczepanowska-Wołowiec Beata, Kotela Ireneusz. </strong><strong>Evaluation of nutritional status among children aged 7-10. </strong><strong>Journal of </strong><strong>Education, Health and Sport. 2017;7(5):197-208. eISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.573091</strong> <strong>http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4456</strong> <strong>The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 1223 (26.01.2017).</strong> <strong>1223 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7</strong> <strong>© The Author (s) 2017;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,</strong> <strong>provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial</strong> <strong>use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: 25.04.2017. Revised: 06.05.2017. Accepted: 13.05.2017.</strong> <strong>Ocena stanu odżywienia dzieci 7-10 letnich</strong> <strong>Evaluation of nutritional status among children aged 7-10</strong> <strong>Paulina Sztandera</strong><strong>¹</strong><strong>, Beata Szczepanowska-Wołowiec^{2, 3}, Ireneusz Kotela^{2, 4}</strong> <strong>Paulina Sztandera</strong><strong>¹</strong><strong>, Beata Szczepanowska-Wołowiec^{2, 3}, Ireneusz Kotela^{2, 4}</strong> <strong>¹</strong><strong>Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, studia doktoranckie</strong> <strong>²</strong><strong>Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Zakład rehabilitacji w Schorzeniach Narządu Ruchu, Kierownik prof. dr hab. n. med. Ireneusz Kotela</strong> <strong>³</strong><strong>Wojewódzki Szpital Zespolony, Klinika Rehabilitacji, Kierownik Kliniki: lek. Grażyna Ściegienna-Zdeb</strong> <strong>⁴</strong><strong>Klinika Ortopedii i Traumatologii CSK MSWiA Warszawa, Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. </strong><strong>Ireneusz Kotela</strong> <strong>¹</strong><strong>Doctoral Studies, Faculty of Medicine and Health Science, Jan Kochanowski University, Kielce, Poland</strong> <strong>²</strong><strong>Department of Rehabilitation in Disease of the Locomotor, Institute of Physiotherapy, Faculty of Medicine and Health Science, Jan Kochanowski University, Kielce, Poland Head of the Department: Prof. Ireneusz Kotela MD, PhD</strong> <strong>³</strong><strong>Rehabilitation Department, Regional Polyclinical Hospital, Kielce, Poland Head of the Department: Grażyna Ściegienna-Zdeb MD</strong> <strong>⁴</strong><strong>Clinical Department of Orthopedics and Traumatology, Central Clinical Hospital of the Ministry of the Interior, Warsaw, Poland Head of the Department: Prof. Ireneusz Kotela MD, PhD</strong> Słowa kluczowe: BMI, siatki centylowe. Key words: BMI, centile charts. Streszczenie Wprowadzenie i cel pracy. Występowanie zjawiska nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży jest szczególnie niebezpieczne, u 60% dzieci i młodzieży problem ten będzie występował w dorosłości, zwiększa się też ryzyko pojawienia się chorób przewlekłych. Celem badania było określenie stanu odżywienia u dzieci 7-10 letnich z ternu gminy Masłów i Górno mierzonego na podstawie do BMI. Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w 2015 i 2016 roku szkołach mieszczących się w gminie Masłów i Górno. W badaniu wzięło udział 486 dzieci w wieku od 7 do 10 lat. Pomiaru masy ciała dokonano na wadze Tania, do pomiaru wysokości ciała użyto wzrostomierza Seca. Obliczono wskaźnik BMI dla każdego dziecka, a jego wartość porównano z siatkami cetylowymi opracowanych w projekcie OLAF i OLA. Wyniki. Poziom rozwoju somatycznego dla grupy badanej, biorąc pod uwagę wyniki uśrednione, mieści się w granicach normy. Dzieci mających nadwagę było 14,81%, a otyłość występowała u 1,02%. Nadwaga i otyłość częściej dotyczyła badanych chłopców – nadwaga 17,36%, otyłość 1,65%. U dziewcząt nadwagę określono u 12,03% badanych, otyłość u 0,41%. Wnioski. Najwięcej badanych dziewcząt z nadwagą było wśród 9-latków, natomiast problem ten u chłopców najczęściej występował u 10-latków. Otyłość występowała u 7-letnich dziewcząt i 8-letnich chłopców. Brak jest zależności istotnej statystycznie pomiędzy kategoriami BMI – nadwagą i otyłością, normą i niedowagą, a wiekiem.BMI wzrasta wraz z wiekiem, zasadne jest więc stosowanie siatek centylowych dla poszczególnych grup wiekowych u dzieci. Potrzebne jest wdrażane edukacji dotyczącej odżywiania i aktywności fizycznej zarówno wśród rodziców jak i wśród dzieci. Abstract Introduction and aim of the study. The prevalence of overweight and obesity among the children and adolescents is particularly dangerous, in 60% of children and adolescents, this problem will occur in adulthood, and also increases the risk of diseases such as: type 2 diabetes, hiprelipidemia, hypertension, or emotional disturbances. The aim of the study was evaluation of nutritional status among children aged 7-10 years old from Masłów and Górno District measured by BMI index. Material and methods The research was conducted in 2015 and 2016among the group of 486 primary school children aged 7-10 from Masłów and Górno District. The child body mass was studied on the Tanita weight, for body height was used the Seca measure system. Based on the results BMI was calculated. In relation to BMI centile charts, based on Olaf’s and Ola’s study, determined whether the child was obese, overweight or underweight. Results. The level of somatic development for the whole group in the study, taking into account the results averaged, is within normal limits. Children who are overweight in the examined group was 14.81%, and obesity occurred in 1.02%. Overweight and obesity more often concerned examined boys, overweight - 17,36%, obesity - 1.65%. Among girls overweight was determined in 12,03% of children while obesity - 0,41%. Conclusion. Most of the girls examined were overweight among 9-year-olds, while the problem in boys usually appeared in 10-year-olds. Obesity was present in 7-year-old girls and 8-year-old boys. There is no statistically significant dependence between categories of BMI - overweight and obesity, underweight andthe norm, and also age. BMI increases with age, so it is reasonable to use centile charts for different age groups of children. Education on nutrition and physical activity among both parents and children is needed.

<strong>Niewiadomski Tomasz, Napierała Marek, Pezala Małgorzata, Zukow Walery. Aktywność fizyczna i odżywianie w zdrowym stylu życia uczni&oacute;w w wieku 10-13 lat ze Szkoły Podstawowej nr 9 w Inoworocławiu = Nutrition physical activity and healthy lifestyle in pupils aged 10-13 years of Primary School no 9 in Inoworocław. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. </strong><strong>2015;5(6):355-374</strong><strong>.</strong><strong> ISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>10.5281/zenodo.18713</strong> <strong>http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%286%29%3A355-374</strong> <strong>https://pbn.nauka.gov.pl/works/567419</strong> <strong>http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.18713</strong> <strong>Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011 &ndash; 2014 </strong><strong>http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive</strong> &nbsp; <strong>Deklaracja.</strong> <strong>Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie.</strong> <strong>Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punkt&oacute;w co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r.</strong> <strong>The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014).</strong> <strong>&copy; The Author (s) 2015;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, </strong> <strong>provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License </strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial</strong> <strong>use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: 21.04.2015. Revised 28.05.2015. Accepted: 16.06.2015.</strong> &nbsp; <strong>AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA I ODŻYWIANIE W ZDROWYM STYLU ŻYCIA UCZNI&Oacute;W W WIEKU 10-13 LAT ZE SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 W INOWOROCŁAWIU</strong> <strong>NUTRITION</strong><strong> PHYSICAL ACTIVITY AND HEALTHY LIFESTYLE IN PUPILS AGED 10-13 YEARS OF PRIMARY SCHOOL NO 9 IN INOWOROCŁAW</strong> &nbsp; <strong>Tomasz Niewiadomski¹, Marek Napierała², Małgorzata Pezala², Walery Zukow²</strong> &nbsp; <strong>¹</strong><strong>Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy</strong> <strong>²</strong><strong>Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy</strong> &nbsp; <strong>Słowa kluczowe: </strong>aktywność, odżywianie, zdrowy styl życia. <strong>Key words:</strong> activity, nutrition, healthy lifestyle. &nbsp; <strong>Streszczenie</strong> Niniejsze opracowanie dotyczy aktywności fizycznej i zdrowego odżywianie w zdrowym stylu życia. Celem pracy było zaprezentowanie czasu wolnego, aktywności fizycznej i odżywiania dzieci&nbsp; w wieku od 10 do 13 lat w Szkole Podstawowej nr 9 w Inowrocławiu. Praca składała&nbsp; się z dw&oacute;ch części, teoretycznej i badawczej. Realizując temat postawiono następujące pytania badawcze: <strong>1.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Jak dzieci spędzają czas wolny? <strong>2.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Czy aktywność ruchowa odgrywa ważną rolę w życiu dzieci? <strong>3.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Czy dzieci rozumieją potrzebę zdrowego odżywiania? <strong>4.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Jaka jest samoocena sprawności fizycznej i zdrowia dzieci? Na podstawie pytań szczeg&oacute;łowych sformułowano hipotezę gł&oacute;wną, kt&oacute;ra m&oacute;wiła o tym iż aktywny tryb życia i zdrowe, racjonalne odżywianie pozytywnie wpływa na prawidłowy rozw&oacute;j dzieci i młodzieży. &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Przy realizacji pracy zastosowano wiele metod badawczych. Wśr&oacute;d nich najważniejszą rolę odegrała ankieta, kt&oacute;ra dała realny obraz spędzania wolnego czasu i podejmowania aktywności fizycznej przez dzieci. Ankieta była anonimowa, a badaniami objęto grupę 60 os&oacute;b. Opracowane następujące wnioski: <strong>1.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Dzieci dysponują znacznym czasem wolnym, kt&oacute;rym nie potrafią prawidłowo dysonować. <strong>2.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Najczęściej podejmowaną formą spędzania czasu wolnego jest granie na komputerze bądź oglądanie telewizji. <strong>3.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Dzieci zdają sobie sprawę, z tego jak ważna jest aktywność fizyczna, jednak wybierają bierny tryb życia. <strong>4.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Dzieci najbardziej lubią jeździć na rowerze, a chłopcy grać w piłkę nożną. <strong>5.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </strong>Dzieci rozumieją potrzebę zdrowego odżywania i uprawianie sportu by wieść zdrowy tryb życia. &nbsp; <strong>Abstract</strong> &nbsp; The aim of the present study was to leisure time, physical activity and nutrition of children between the ages of 10 to 13 years in the Primary School No. 9 in Inowrocław. Work consisted of two parts, the theoretical and research. In pursuing erected on the following research questions: 1. How children spend their free time? 2. Does physical activity plays an important role in the lives of children? 3. Do the children understand the need for healthy eating? 4. What is the self-esteem of physical fitness and health of children? On the basis of detailed questions hypothesized principal, who spoke about this that an active lifestyle and a healthy, balanced diet positively affects the normal development of children and youth. In carrying the paper the multiple test methods. Among them, the most important role played by survey that gave a realistic picture of leisure and physical activity by children. The survey was anonymous, and research involved a group of 60 people. Developed following conclusions: 1. Children have substantial free time, which can not properly effects. 2. Most frequently undertaken a form of leisure is to play on the computer or watching TV. 3. Children are aware of how important physical activity, however, opt for passive lifestyle. 4. Children most like to ride a bike, and the boys play football. 5. Children understand the need for healthy nutrition and sport to live a healthy lifestyle.

<strong>Kabała Magdalena, Wilczyński Jacek. Evaluation of equivalent reactions in women after mastectomy using biodex balance system. </strong><strong>Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(12):565-578. eISSN 2391-8306. DOI </strong><strong>http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.1133958</strong> <strong>http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/5178</strong> <strong>https://pbn.nauka.gov.pl/sedno-webapp/works/843238</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 1223 (26.01.2017).</strong> <strong>1223 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7</strong> <strong>&copy; The Authors 2017;</strong> <strong>This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland</strong> <strong>Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,</strong> <strong>provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License</strong> <strong>(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial</strong> <strong>use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.</strong> <strong>The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.</strong> <strong>Received: 01.12.2017. Revised: 15.12.2017. Accepted: 29.12.2017.</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>EVALUATION OF EQUIVALENT REACTIONS IN WOMEN AFTER MASTECTOMY USING BIODEX BALANCE SYSTEM</strong> &nbsp; OCENA REAKCJI R&Oacute;WNOWAŻNYCH U KOBIET PO MASTEKTOMII ZA POMOCĄ URZĄDZENIA BIODEX BALANCE SYSTEM &nbsp; &nbsp; <strong>Magdalena Kabała¹, Jacek Wilczyński²</strong> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ¹Ph.D. student, Institute of Physiotherapy, Faculty of Medicine and Health Science, Jan Kochanowski University, Kielce, Poland ² Head of Department Posturology, Hearing and Balance Rehabilitation, Faculty of &nbsp;Medicine and Health Sciences, Jan &nbsp;Kochanowski University in Kielce, Poland &nbsp; &nbsp; <strong>Corresponding author</strong>: Prof. nadzw. dr hab. <strong>Jacek Wilczyński</strong> Department of Posturology, Hearning and Balance Rehabilitation<strong>, Institute of Physiotherapy, Faculty of Medicine and Health Sciences</strong>, Jan Kochanowski University, Kielce, Al. IX Wiek&oacute;w Kielc 19, 25-317 Kielce, Poland, Tel. 603-703-926, e-mail: jwilczyński@onet.pl, w.w.w.jacekwilczynski.com.pl&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Abstract</strong> <strong>Introduction</strong>: Breast cancer is the most commonly diagnosed malignant tumour in women in Poland, as well as in developed countries of the world. The unilateral radical mastectomy may result in disturbance of statics and body balance. Disturbances in body coordination may be associated with unevenly distributed tension of postural muscles between left and right side. <strong>Aim of the research: </strong>Evaluation of equivalent reactions in women after mastectomy on the basis of posturographic examination. <strong>Material and methods:</strong> 40 women were provided with the study, including 16 female patients (40%) after right-sided mastectomy and 24 female patients (60%) after left-sided treatment. The average age of respondents was 68.5 years. The Postural Stability Test, as well as Sensor Integration and Balance Test on the Biodex Balance System platform were used to evaluate the equivalent reactions. Research was carried out at the Posturology Laboratory of Physiotherapy Institute of the Jan Kochanowski University in Kielce. <strong>Results and conclusions</strong>: Mann-Whitney U-test showed a statistically significant relation in the Postural Stability Test in dynamic mode between M/L stability index and the side of carried out mastectomy (p=0.027). Women after right-sided mastectomy mostly had lower parameters in dynamic posture, especially in the frontal plane (M/L). Pearson&rsquo;s correlation coefficient showed a significant relation between the Postural Stability Test in dynamic mode and the Sensor Integration and Balance Test on a soft open-eye surface (p=0.001). The standing position of examined was characterized by higher leavings in the sagittal plane than in the frontal plane (A/P&gt;M//L). <strong>Key words:</strong> stability index, mastectomy, Biodex Balance System. &nbsp; &nbsp; &nbsp; <strong>Streszczenie</strong> <strong>Wprowadzenie:</strong> Rak piersi jest najczęściej rozpoznawanym nowotworem złośliwym u&nbsp;kobiet w Polsce, jak r&oacute;wnież w rozwiniętych krajach świata. Konsekwencją zabiegu jednostronnej radykalnej mastektomii może stanowić zaburzenie statyki i r&oacute;wnowagi ciała. Zakł&oacute;cenia koordynacji postawy ciała mogą być związane z nier&oacute;wnomiernie rozłożonym napięciem mięśni posturalnych pomiędzy lewą a prawą stroną. <strong>Cel pracy:</strong> Ocena reakcji r&oacute;wnoważnych u kobiet po mastektomii na&nbsp;postawie badania posturograficznego. <strong>Materiał i metody:</strong> Badaniami objęto 40 kobiet, w tym 16 pacjentek (40%) po prawostronnej mastektomii i 24 pacjentek (60%) po lewostronnym zabiegu. Średni wiek badanych wynosił 68,5 lat. Do oceny reakcji r&oacute;wnoważnych zastosowano Test Stabilności Posturalnej oraz Test Integracji Sensorycznej i R&oacute;wnowagi na platformie Biodex Balance System. Badania wykonano w Laboratorium Posturologii Instytutu Fizjoterapii&nbsp;Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. <strong>Wyniki i wnioski:</strong> Test U Mann-Whitney&rsquo;a wykazał istotny statystycznie związek w Teście Stabilności Posturalnej w trybie dynamicznym pomiędzy wskaźnikiem stabilności M/L a stroną wykonanej mastektomii (p=0,027). Kobiety po prawostronnej mastektomii posiadały w większości niższe parametry w posturografii dynamicznej, szczeg&oacute;lnie w płaszczyźnie czołowej (M/L). Wsp&oacute;łczynnik korelacji Pearsona wykazał istotną zależność pomiędzy Testem Stabilności Posturalnej w trybie dynamicznym a Testem Integracji Sensorycznej i R&oacute;wnowagi na miękkiej powierzchni przy oczach otwartych (p=0,001). Postawę stojącą badanych charakteryzowały większe wychwiania w&nbsp;płaszczyźnie strzałkowej niż czołowej (A/P&gt;M//L)<strong>.</strong> <strong>Słowa kluczowe:</strong> wskaźnik stabilności, mastektomia, platforma Biodex Balance System. &nbsp;

Today, the incidence of type 2 diabetes mellitus is increasing rapidly on global. This disease is shown with many complications that significantly affect public health. One of them is kidney complications, which have a high incidence among diabetic patients in Vietnam (25.6-33.1%). Age, history of hypertension, and dyslipidemia are considered to be the main risk factors for diabetic nephropathy. Thus, early detection of these factors for kidney damage is significant for diagnosing, monitoring, treatment, and prognosis of diabetic patients. Our descriptive, cross-sectional study conducting on 120 diabetic patients at E Hospital has observed that blood cholesterol levels, HbA1c levels were independently related to eGFR decline below 60 mL/min/1.73m2. From those data, an equation to predict the risk of diabetic kidney disease was estimated as p = with k =&#x0D; Keyword: Type 2 diabetes, Diabetic nephropathy, Risk factor&#x0D; Today, the incidence of type 2 diabetes mellitus is increasing rapidly on global. This disease is shown with many complications that significantly affect public health. One of them is kidney complications, which have a high incidence among diabetic patients in Vietnam (25.6-33.1%). Age, history of hypertension, and dyslipidemia are considered to be the main risk factors for diabetic nephropathy. Thus, early detection of these factors for kidney damage is significant for diagnosing, monitoring, treatment, and prognosis of diabetic patients. Our descriptive, cross-sectional study conducting on 120 diabetic patients at E Hospital has observed that blood cholesterol levels, HbA1c levels were independently related to eGFR decline below 60 mL/min/1.73m2. From those data, an equation to predict the risk of diabetic kidney disease was estimated as p = with k =&#x0D; Keyword&#x0D; Type 2 diabetes, Diabetic nephropathy, Risk factor.&#x0D; References&#x0D; [1] N. H. Cho, J. Kirigia, J. C. Mnanya, K. Ogurstova, L. Guraiguata, W. Rathmann, G. Roglic, N. Forouhi, R. Dajani, A. Esteghmati, E. Boyko, L. Hambleton, O. L. M. Neto, P. A. Montoya, S. Joshi, J. Chan, J. Shaw, T.A. Samuels, M. Pavkov, A. Reja, IDF Diabetes Atlas Eight Edition, International Diabete Federation, England, 2017.[2] N. T. Khue, Diabetes – General Endocrinology, Ho Chi Minh Publisher, Ho Chi Minh city, 2003 (in Vietnamese). [3] H. H. Kiem, Clinical Nephrology, Medical Publishing House, Hanoi, 2010 (in Vietnamese). [4] T. H. Quang, Practice Diabetes - Endocrine Disease, Medical Publishing House Hanoi, Hanoi, 2010 (in Vietnamese). [5] D. T. M. Hao, T. T. A. Thu, Diabetic Kidney Disease: Attention Problems, Vietnam Journal of Diabetes and Endocrinology, Vol. 38, 2020, pp. 12-17 (in Vietnamese), https://doi.org/10.47122/vjde.2020.38.2. [6] K. Tziomalos, A. Vasilios G, Diabetic Nephropathy: New Risk Factors and Improvements in Diagnosis, The Review of Diabetic Studies: RDS, Vol. 12, No. 1-2, 2015, pp. 110-118, https://doi.org/10.1900/RDS.2015.12.110.[7] American Diabetes Association, 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2020, Journal Diabetes Care, Vol. 43, No. 1, 2020, pp. S14, https://doi.org/10.2337/dc20-S002.[8] A. S. Levey, J. Coresh, E. Balk, A. T. Kausz, A. Levin, M. W. Steffes, R. J. Hogg, R. D. Perrone, J. Lau, G. Eknoyan, National Kidney Foundation Practice Guidelines for Chronic Kidney Disease: Evaluation, Classification, and Stratification, Ann Intern Med, Vol. 139, 2003, pp. 137-147, https://doi.org/10.7326/0003-4819-139-2-200307150-00013.[9] D. S. Freedman, M. Horlick, G. S. Berenson, A Comparison of The Slaughter Skinfold-thickness Equations and BMI in Predicting Body Fatness and Cardiovascular Disease Risk Factor Levels in Children, The American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 98, No. 6, 2013, pp. 1417-1424, https://doi.org/10.3945/ajcn.113.065961.[10] National Heart, Lung and Blood Institutes, National Cholesterol Education Program: ATP III Guidelines at-a-glance Quick Desk Reference, https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/guidelines/atglance.pdf, (accessed on: 5th April 2021).[11] K. Eckardt, B. Kasiske, D. Wheeler, K. Uhlig, D. Miskulin, A. Earley, S. Haynes, J. Lamont, KDIGO 2012 Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease: Definition and Classification of CKD, Kidney International Supplements, Vol. 3, 2013, pp. 5-14, https://doi.org/10.1038/kisup.2012.77.[12] I. H. Boer, M. L. Caramori, J. C. N. Chan, H. J. L. Heerspink, C. Hurst, K. Khunti, A. Liew, E. D. Michos, S. D. navaneethan, P. Rossing, W. A. Olowu, T. Sadusky, N. Tandon, K. R. Tuttle, C. Wanner, K. G. Wilkens, S. Zoungas, KDIGO 2020 Clinical Practice Guideline for Diabetes Management in Chronic Kidney Disease, Kidney international, Vol. 98, No. 4S, 2020, pp. S1-S115, http://dx.doi.org/10.1016/j.kint.2020.06.019.[13] B. T. T. Huong, N. T. Giang, Values of Cystatin C in Early Diagnosis of Renal Disease in Patients with Typ 2 Diabetes in Thai Nguyen National Hospital, Vietnam Medical Journal, Vol. 498, No. 2, 2021, pp. 13-17 (in Vietnamese).[14] L. X. Truong, N. D. Tai, T. Q. P. Linh, T. T. Nhung, The Prevalence of The Positive Microalbumin Urine in The Type 2 Diabetic Patients at District 2 Hospital, Y Hoc TP. Ho Chi Minh, Vol. 22, No. 2, 2018, pp. 139-143 (in Vietnamese).[15] S. Yi, S. Park, Y. Lee, H Park, B. Balkau, J. Yi, Association Between Fasting Glucose and All-cause Mortality According to Sex and Age: A Prospective Cohort Study, Scientific Reports, Vol. 7, No. 1, 2017, pp. 1-9, https://doi.org/10.1038/s41598-017-08498-6.[16] R. Gupta, M. Sharma, N. K. Goyal, P. S. Lodha, K. K. Sharma, Gender Differences in 7 Years Trends in Cholesterol Lipoproteins and Lipids in India: Insights From A Hospital Database, Indian Journal of Endocrinology Metabolism, Vol. 20, No. 2, 2016, pp. 211-8, https://doi.org/10.4103/2230-8210.176362.[17] X. Zhang, Z. Meng, X. Li, M. Liu, X. Ren, M. Zhu, Q. He, Q Zhang, K. Song, Q. Jia, C. Zhang, X Wang, X. Liu, The Association Between Total Bilirubin and Serum Triglyceride in Both Sexes in Chinese, Lipids In Health and Disease, Vol. 17, No. 1, 2017, pp. 1-8, https://doi.org/10.1186/s12944-018-0857-7.[18] S. Palazhy, V. Viswanathan, Lipid Abnormalities in Type 2 Diabetes Mellitus Patients with Overt Nephropathy, Diabetes Metabolism Journal, Vol. 41, No. 2, 2017, pp. 128-134, https://doi.org/ 10.4093/dmj.2017.41.2.128.[19] R. I. Papacocea, D. Timofte, M. Tanasescu, A. Balcangiu stroescu, D. G. Balan, A. Tulin, O. Stiru, I. A. Vacaroiu, A. Mihai, C. C. Popa, C. Cosconel, M. Enyedi, D. Miricescu, L. Raducu, D. Ionescu, Kidney Aging Process and The Management of The Elderly Patient with Renal Impairment, Experimental and Therapeutic Medicine, Vol. 21, 2021, pp. 266, https://doi.org/10.3892/etm.2021.9697.[20] R. D. Lindeman, Overview: Renal Physiology and Pathophysiology of Aging, Am J Kidney Dis, Vol. 16, 1990, pp. 275–282, https://doi.org/10.1016/s0272-6386(12)80002-3.[21] G. Zoppini, G. Targher, M. Chonchol, V. Ortalda, C. Negri, V. Stoicio, E. Bonora, Predictors of Estimated GFR Decline in Patients With Type 2 Diabetes and Preserved Kidney Function, Clinical Journal of the American Society of Nephrology, Vol. 7, No. 3, 2012, pp. 401-408, https://doi.org/10.2215/CJN.07650711.[22] R. Trevisan, A. R. Dodesini, G. Lepore, Lipids and Renal Disease, Journal of the American Society of Nephrology, Vol. 17, No. 2-4, 2006, pp. S145-S147. https://doi.org/10.1681/ASN.2005121320.[23] V. T. Samuel, G. I. Shulman, Mechanisms for Insulin Resistance: Common Threads and Missing Links, Cell, Vol. 148, No. 5, 2012, pp. 852-871, https://doi.org/10.1016/j.cell.2012.02.017.[24] W. Patricia, D. Gloria Michelle, F. Alessia, Systemic and Renal Lipids in Kidney Disease Development and Progression, American Journal of Physiology-Renal Physiology, Vol. 310, No. 6, 2016, pp. F433-F445, https://doi.org/ 10.1152/ajprenal.00375.2015.[25] F. M. Sacks, M. P. Hermans, P. Fioretto, P. Valensi, T. Davis, E. Horton, C. Wanner, K. A. Rubeaan, I. Barzon, L. Bishop, E. Bonora, P. Bunnag, L. Chuang, C. Deerochanawong, R. Goldenberg, B. Harshfiled, C. Hernandez, S. H. Botein, H. Itoh, W. Jia, Y. Jiang, T. Kadowaki, N. Laranjo, L. Leiter, T. Miwwa, M. Odawara, K. Ohashi, A. Ohno, C. Pan, J. Pan, J. P. Botet, Z. Reiner, C. M. Rotella, R. Simo, M. Tanaka, E. T. Reiner, D. T. Barima, G. Zoppini, V. J. Carey, Association between Plasma Triglycerides and High-density Lipoprotein Cholesterol and Microvascular Kidney Disease and Retinopathy in Type 2 Diabetes Mellitus: A Global Case–control Study In 13 Countries, Circulation. Vol. 129, No. 9, 2014, pp. 999-1008, https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.113.002529.[26] Y. Wang, X. Qiu, L. Lv, C. Wang, Z. Ye, S. Li, Q. Liu, T. Lou, X. Liu, Correlation Between Serum Lipid Levels and Measured Glomerular Filtration Rate In Chinese Patients With Chronic Kidney Disease, PLoS One, Vol. 11, No. 10, 2016, pp. e0163767, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0163767.[27] N. J. Radcliffe, J. Seah, M. Clarke, R. J. Maclsaac, G. Jerrums, E. I. Ekinci, Clinical Predictive Factors in Diabetic Kidney Disease Progression, Journal of Diabetes Investigation, Vol. 8, No. 1, 2017, pp. 6-18, https://doi.org/10.1111/jdi.12533.[28] D. D. Miao, E. C. Pan, Q. Zhang, Z. M. Sun, Y. Qin, M. Wu, Development and Validation of A Model for Predicting Diabetic Nephropathy in Chinese People, Biomedical and Environmental Sciences, Vol. 30, No. 2, 2017, pp. 106-112, https://doi.org/10.3967/bes2017.014.[29] R. G. Nelson, M. E. Grams, S. H. Ballew, Y. Sang, F. Azizi, S. J. Chadban, L. Chaker, S. C. Dunning, C. Fox, Y. Hirakawa, K. Iseki, J. Ix, T. H. Jafar, A. Kottgen, D. M. J. Naimark, T. Ohjubo, G. J. Prescott, C. M. Bebholz, C. Sabanayagam, T. Sairenchi, B. Schottker, Y. Shibagaki, M. Tonelli, L. Zhang, R. T. Gansevoort, K. Matsushita, M. Woodward, J. Coresh, V. Shalev, Development of Risk Prediction Equations For Incident Chronic Kidney Disease, Jama, Vol. 322, No. 21, 2019, pp. 2104-2114, https://doi.org/10.1001/jama.2019.17379.&#x0D; &#x0D;