To see the other types of publications on this topic, follow the link: KALIT SO`ZLAR: Ta`lim sifati.
Journal articles on the topic 'KALIT SO`ZLAR: Ta`lim sifati'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'KALIT SO`ZLAR: Ta`lim sifati.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Mamurova, Malohat Mansur qizi. "AXBOROTLASHGAN TA'LIM MUHITIDA TALABALAR MUSTAQIL ISHINI TASHKIL ETISHDA ZAMONAVIY SHAKL VA VOSITALARIDAN FOYDALANISH METODIKASI." Journal of Contemporary World Studies 3, no. 1 (2025): 237–44. https://doi.org/10.5281/zenodo.14870208.
Full textAbstract:
<strong> </strong> <strong>Annotatsiya. </strong><strong>Ushbu maqolada </strong>jahοnda ta’ lim sifati va samaradοrligini οshirishda axborot ta’lim muhiti talabalar mustaqil ishini samarali tashkil etish, talabalar hamda o‘qituvchilarning akademik muqobilligi, innovatsion ta’lim texnologiyasi, fundamental bilim sohasi ko‘rinishida zamonaviy axborot texnologiyalar yetarli darajada o‘rganilmaganligi bilan belgilandi. <strong> Bundan tashqari oliy ta’lim tizimida kredit tizimi va unda talabalar mustaqil ishlarining tashkil etilganligi, uning shakllari, bugungi kun holati to‘g‘risida, ko‘pgina olimlar tomonidan talabalar mustaqil ishlarini tashkil samarali tashkil etishlari bo‘yicha qarashlari yoritilgan. Institutda talabalar mustaqil ishlarini tashkil etilganligi, aniq fan bo‘yicha tatbiq etilganligi to‘g‘risida ma’lumotlar keltirilgan.</strong><strong> </strong> <strong>Kalit so‘zlar: </strong><strong>talaba, oliy ta’lim, mustaqil ish, kredit-modul, tizim, tahlil, fan, ta’lim, didaktik vosita, motiatsiya, texnologiya, portfolio, moodle, courser, elektron ta’lim, zoom, webex, Microsoft teams</strong>
2
Absalyamova, Zarifa Mingjigitovna. "O`QISH DARSLARIDA PIRLS XALQARO BAHOLASH TADQIQOTIGA OID TOPSHIRIQLARNING AHAMIYATI." PEDAGOGS international research journal 2, no. 1 (2022): 198–201. https://doi.org/10.5281/zenodo.5920042.
Full textAbstract:
<strong> Annotatsiya.</strong> Mazkur maqolada boshlang`ich sinflarda PIRLS xalqaro baholash tadqiqoti tayyorlash borasidagi topshiriqlarning ahamiyati va unga asosan 4-sinf o`qish darslarida qo`llash imkonini beruvchi topshiriq namunalari keltirilgan. O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29-apreldagi PF-5712-son Farmoniga ko`ra “O`zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030- yilgacha rivojlantirish kontsepsiyasi”da xalq ta’limi tizimida o`quvchilarning bilim darajasini baholashda ta’lim sifatini baholash bo`yicha xalqaro dasturlar va izlanishlar (PISA, TIMSS, PIRLS va boshqalar)da O`zbekiston Respublikasining doimiy ishtiroki ta’minlanishi ta’kidlab o`tilgan. Shunga ko`ra PIRLS tadqiqotlari doirasida turli ta'lim tizimiga ega bo`lgan davlatlarning 4-sinf bituvchilarining o`qish sifati va o`qilgan matnni tushunish darajasi o`rganiladi. Bu tadqiqotlarga 4-sinf o`quvchilarining tanlanishi shu bilan e'tiborliki, aynan o`qishning to`rtinchi yilida o`quvchilar o`qishning yuqori darajasiga ega bo`lishi, ularning keyingi ta'limda bilimni egallash qobiliyatini shakllantirish va shu orqali hozirgi zamonga muvaffaqiyatli moslashuviga yordam beradi. Bunga tayyorlash jarayonida o`qish darslari muhim o`rin tutadi. Buning uchun o`quvchilarda kitobxonlik madaniyatini tarbiyalash, ularni oddiy kitobxondan ijodkor kitobxon darajasiga ko`tarish talab etiladi. Bolalarda kitob ustida ishlash malakasini shakllantirish ularda kitobxonlik madaniyatini tarbiyalashning muhim omilidir. Quyida 4-sinf O`qish darsligidan “Yaxshi niyat” hikoyasi asosida tuzilgan topshiriqlar namunasini keltiramiz:
3
Mashrapov, Qaxramon Olimjonovich, and Maftuna Murodilla qizi Haydarova. "O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA`LIM TIZIMIGA KREDIT-MODUL TIZIMINING KIRISHI UNDAGI MUAMMOLAR VA UNGA YECHIMLAR." PEDAGOGS international research journal 1, no. 1 (2022): 149–57. https://doi.org/10.5281/zenodo.5845842.
Full textAbstract:
<strong> Annotatsiya. </strong>Ushbu ilmiy maqolada kredit-modul tizimining kelib chiqishi, tamoyillari, bu tizimni O`zbekiston Respublikasi oliy ta`lim muassasalarida joriy qilinishi, joriy qilish jarayonidagi muammolar va muammolarni bartaraf etishga takliflar berib o`tilgan. <strong> Anatatsion. </strong>This scientific article presents the origin and principles of the credit-module system, the introduction of this system in higher education institutions of the Republic of Uzbekistan, the problems and problems in the implementation process. Bugungi kunda O`zbekiston Respublikasi oliy ta`lim tizimida deyarli barchasining o`quv jarayoni 2021-2022 o`quv yilidan kredit-modul tizimiga o`tkazildi. Bu jarayonning dastlabki qadami 2019 yil 8 oktyabr PF-5847 sonli O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi farmoniga muvofiq, oliy ta’lim muassasalarida o‘quv jarayonini bosqichma-bosqich kredit-modul tizimiga o‘tkazish, xalqaro tajribalardan kelib chiqib, oliy ta’limning ilg‘or standartlarini joriy etish, o‘quv dasturlarida nazariy bilim olishga yo`naltirilgan ta’limdan amaliy ko‘nikmalarni shakillantirishga yo`naltirilgan ta’lim tizimiga bosqichma-bosqich o‘tish, oliy ta’lim mazmunini sifat jihatidan yangi bosqichga ko`tarish. Kadrlar tayyorlashni tashkil etishni yanada takomillashtirish uchun respublikamiz va xorijiy mamlakatlarning oliy o'quv yurtlarining ilg'or tajribalarini hisobga olgan holda, kasbiy munosabatning munosib darajasini ta'minlash, ularning dunyoqarashini va bilimini kengaytirish, o'z-o'zini o'qishga rag'batlantirishi uchun shart-sharoit yaratishdan iboratligi takidlab o`tilgan[1]. Bu qabul qilingan farmondan so`ng O`zbekiston Respublikasi oliy ta`lim tizimini bosqichma-bosqich kredit-modul tizimiga o`tkazish ishlari amalga oshirilmoqda. Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 31 dekabrda qabul qilingan “Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim jarayonini tashkil etish bilan bog‘liq tizimni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi[2] qaroridan so`ng O`zbekiston Respublikasi oliy ta`lim tizimida o`quv jarayonini kredit-modul tizimiga o`tkazish bo`yicha katta jarayon boshlandi. Dastlab 2020-2021 o`quv yilidan 2tadan 33tagacha bo`lgan oliy ta`lim muassasalari kredit-modul tizimiga o`tkazildi. Oliy ta`lim muassasalarining kredit-modul tizimiga o`tkazishdan maqsad xalqaro e’tirof etilgan tashkilotlar (Quacquarelli Symonds World University Rankings, Times Nigher Education yoki Academic Ranking of World Universities) reytingining birinchi 1000ta va 500ta o‘rindagi oliy ta’lim muassasalari ro‘yxatiga kiritish va O`zbekiston Respublikasini Bolonya dekloratsiyasiga a`zo bo`lishini ta`minlash. [1] 2019 yil 8 oktyabr PF-5847 sonli O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi farmoni [2] Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 31 dekabrda qabul qilingan “Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim jarayonini tashkil etish bilan bog‘liq tizimni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori
4
Adolat, Tursunova Abdugʻoffor qizi. "YANGI O'ZBEKISTON MA'RIFATLI JAMIYATINI YARATISHDA YOSHLARNING O'RNI." PEDAGOGS international research journal 2, no. 1 (2022): 253–55. https://doi.org/10.5281/zenodo.5931104.
Full textAbstract:
<strong>Anotatsiya:</strong> Ushbu maqolada Yangi O’zbekiston” ma’rifatli jamiyatini yaratishda yoshlarning o’rni haqida hamda shu mavzuda Presidentimiz Sh.M.Mirziyoyevning so'zlari keltirilgan. Yoshlar har qanday jamiyatning buguni va ertasidir. Tom ma’noda aytganda, biz yoshlar O’zbekistonning eng katta boyligi hamda bebaho xazinasi hisoblanamiz. Shu ma’noda O’zbekistonda yoshlar davlat siyosatining eng ustuvor yo’nalishlaridan biridir. Mamlakatimizda bizning huquq manfaatlarimizni himoya qilish, zarur shart-sharoitlar yaratib berish borasida mustahkam huquqiy baza yaratilgan bo’lib, bu tizim zamon talablariga hamohang ravishda takomillashtirilib borilmoqda. Xususan, bugungacha parlament tomonidan yoshlarga oid 40 dan ziyod qonun qabul qilingan bo’lib, 30 dan ortiq xalqaro huquqiy hujjatlar ratifikatsiya qilingan. Bunga misol qilib Shavkat Mirziyoyevning 2016-yil 14-sentabrda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti sifatida birinchi imzolagan qonun hujjati “Yoshlarga oid davlat siyosati to’g’risida”gi qonunini hamda 2017-yil 23-iyunda imzolagan “Yoshlar kelajagimiz davlat dasturi tog’risida”gi farmonini keltirishimiz mumkin. O’zbekiston aholisining qariyb 64 foizini yoshlar ya’ni, 30 yoshgacha bo’lganlar tashkil etadi. Bundan ko’rinib turibdiki, mehnat resurslarining yarmidan ko’pi yoshlardir. Ayni damda har uch rahbardan biri ham yoshlar hisoblanadi. Buning isbotini esa Oliy Majlis Senati huzurida tashkil etilgan Yoshlar parlamenti, Kamolot yoshlar ijtimoiy harakati o’rniga tashkil qilingan “O’zbekiston yoshlar ittifoqi” hamda endi unga yangi tarkib sifatida qo’shilgan “Yoshlar ishlari” agentligi misolida ko’rishimiz mumkin. Bugungi kunda yoshlarni rahbarlikka tayyorlash maqsadida ularning tadbirkorlik bilan shug’ullanishlari uchun sharoitlar yaratilib, ularni turli zararli illatlar ta’siridan himoya qilish hamda huquqbuzarlikning oldini olish kabi muhim vazifalarni hal etish maqsadida “Yoshlar-kelajagimiz” davlat dasturi doirasida “O’zbekiston yoshlar ittifoqi” qoshida “Yoshlar – kelajagimiz” jamg’armasi tuzildi. Yoshlar biznes tashabbuslarini start-up g’oya va loyihalarini amalga oshirishlari uchun tijorat banklari orqali yillik 7 foiz miqdorda imtiyozli kreditlar va lizing xizmatlari ko’rsatish hamda dastur doirasida “Yosh tadbirkorlar” coworking markazlari tashkil qilindi. Yangi O’zbekistonning ma’rifatli jamiyatini yaratishda barcha o’zgarishlarning negizi hisoblangan ta’lim-tarbiya tizimida ham tub islohotlar olib borilmoqda. Ayni vaqtda ta’lim, shu jumladan, ijtimoiy soha uchun xarajatlar miqdori davlat byudjeti umumiy qiymatining yarmidan ko’prog’ini tashkil etmoqda. E’tibor berib qaraydigan bo’lsak, yangi ochilayotgan va ochilgan davlat tashkilotlari hamda xususiy tashkilotlarda rahbarlik yoxud shu kabi lavozimlarni biz kabi yoshlar egallab turibdi. Shu o’rinda aytish joizki, o’zim ham shu yoshlar qatorida bo’lib endigina 1-kurs talabasi bo’lishimga qaramay, o’z soham ya’ni jurnalistika sohasi bo’yicha faoliyatimni boshladim. “Guruch kurmaksiz bo’lmaydi” deganlaridek, hamma yoshlar ham yaratib berilayotgan sharoitlarga munosib javob qaytarayotgani yo’q. Kun sayin jadal rivojlanib borayotgan axborot asrida zamonaviy texnika vositalaridan foydalanmaslikning yoki ularga murojaat etmaslikning hech bir iloji yo’q. Zimdan e’tibor bersak, internet kafelariga serqatnov yoshlar (ayniqsa o’smirlar ) u yerga borishib har xil buzg’unchi g’oyalar ruhidagi ur-sur, o’ldir-yondir kompyuter o’yinlarini o’ynayotganligi, tuturiqsiz narsalar bilan vaqtlarini besamar o’tkazayotganligiga guvohi bo’lyapmiz. Qisqacha qilib aytganda, ko’plab yoshlar “igromaniya ya’ni kompyuterdan o’rin olgan turli xil o’yinlarga mukkasidan ketish kasalligiga chalingan. Bundan tashqari yoshlar o’rtasida spirtli ichimlik, tamaki va giyohvand moddalarini iste’mol qilib unga ruju qo’yganlarning soni ham oz emas. Yoshlarni ijtimoiy tarmoqlarga va har xil “date” tanishuv chatlariga bog’lanib qolmasligi maqsadida ularning bo’sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish va hozirgi kunda ommalashib borayotgan IT sohasini samarali o’rganishlari uchun shart-sharoitlar yaratib berish zarur. Xulosa o’rnida, agar jahondagi rivojlangan mamalakatlar tarixiga nazar tashlaydigan bo’lsak, ularda jamiyat hayotini o’zgartirishga qaratilgan islohotlar, avvalo, yoshlar ta’lim-tarbiya tizimidan boshlanganini ko’ramiz. Ta’lim va tarbiyaning asos hamda poydevori bu maktabdir. Shu jihatdan maktablardagi ta’lim sifati zamon talablariga mos ravishda oshirib borilmoqda. Shu bois O’zbekiston jamiyatining faol qatlami sifatida e’tirof etiluvchi yoshlar qatlamiga “muammo” deb emas, balki yurt ravnaqini ta’minlovchi katta kuch, davlatning strategik resursi sifatida qaramoqada. Axir, Yangi O’zbekiston ma’rifatli jamiyatini yaratish biz yoshlarning qo’limizda emasmi?
5
Mingbayeva, Tursunoy Ismatilla qizi. "TALABALARDA AKADEMIK MOBILLIGINI RIVOJLANTIRISHGA OID ILG`OR XORIJIY TAJRIBALAR." ILM-FAN VA INNOVATSIYA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI 2, no. 08 (2023): 14–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.7955789.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada oliy ta’lim bugungi kun talabalarida mobillikning o‘ziga xos xususiyatlari, ahamiyati tadqiq qilinib, Yevropa mamlakatlari tajribachi muhokama etilgan. Kalit so‘zlar: Akademik mobillik, Yevropa ta’lim tizimi, ta’lim dasturlari, Bolonya jarayoni.
6
Choriyeva, Dildora Ismat qizi. "TALABALARNING BADIIY ESTETIK MADANIYATINI RIVOJLANTIRISH MUAMMOLARI." «Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya 1, no. 24 (2022): 13–15. https://doi.org/10.5281/zenodo.7145883.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada oliy pedagogik ta’lim tizimida talabalarning badiiy va estetik madaniyatini rivojlantirish muammosi tahlil qilinib, uning dolzarbligi va zarurligi ushbu mavzuga pedagogik muammolar sifatida qarash imkonini belgilab beradi. Kalit so‘zlar: qobiliyat, hissiyot, tajriba, badiiy va estetik madaniyatni rivojlantirish usullari.
7
To`xtatxodjayeva, Dilnoza. "DAVLAT TA'LIM STANDARTIGA MUVOFIQ CHET TILI DARSLARIDA KOMMUNIKATIV KOMPETENTSIYANI SHAKLLANTIRISH XUSUSIYATLARI." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 2, no. 1 (2022): 183–88. https://doi.org/10.5281/zenodo.6424294.
Full textAbstract:
Annotatsiya Ushbu maqolada davlat ta'lim standartiga muvofiq chet tili darslarida kommunikativ kompetentsiyani shakllantirish xususiyatlari to`g`risida so`z yuritiladi. Maqola annotatsiya, kalit so`zlar, kirish, asosiy qism, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro`yhatidan iborat.
8
Jalilova, Dilshoda Ural Qizi. "«TA'LIMNI MODERNIZATSIYALASH — AN'ANAVIYLIKDAN ZAMONAVIY O'QITISH SHAKLLARIGA O'TISH» (PREZIDENT MAKTABLARI TIMSOLIDA)." PEDAGOGS international research journal 3, no. 1 (2022): 76–80. https://doi.org/10.5281/zenodo.5995673.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya: </strong>Mazkur maqola bugungi kunda tobora rivojlanib borayotgan respublikamizda ta’lim sohasidagi jadal islohotlar, ularning targ‘ib qilinishidagi sa’y-harakatlar va ushbu harakatlarda faol insonlarning ma’lum hissasi haqida so‘z yuritadi. Shuning barobarida o‘quvchi bu maqolada ta’lim mazmunini modernizatsiyalash hamda unga mos ravishda pedagogik texnologiyalar, zamonaviy ta’lim olamining ilg‘or tajribalarini tadbiq etish bilan Prezident maktablarida o‘quv jarayoni sifati va samaradorligini oshirish maqsadida iqtidorli o‘quvchilarga differinsial bilim berish, ta’lim mazmunini integrallashtirish, xorijlik mutaxassislar bilan hamkorlikda o‘qitishning yangi metod, shakl va texnologiyalarini qo‘llash orqali ta’limning muvaffaqiyatini ta’minlash imkoniyatini berishi haqida ma’lumotga ega bo‘ladi.
9
Mohira, Sobirova Komilovna. "BOSHLANG'ICH SINF O'QUVCHILARIDA KREATIV FIKRLASH KO'NIKMALARINI, MUAMMONI HAL ETA OLISH KOMPETENTLIGINI SHAKLLANTIRISH." PEDAGOGLAR yuridik, tibbiy, ijtimoiy, ilmiy jurnal 11, no. 1 (2021): 106–19. https://doi.org/10.5281/zenodo.5812941.
Full textAbstract:
Annotatsiya: Boshlang‘ich ta’limda o‘quvchilarning ijodiy faoliyatlarini rivojlantirishda qiziqarli va muammoli, mantiqiy topshiriq ta’lim metodlaridan va o‘yindan foydalanish ham maqsadga muvofiq. Bunda ta’lim jarayoni unumdorligi oshadi, o‘quvchilarning mustaqil fikrlash jarayoni shakllanadi, o‘quvchilarda bilimga ishtiyoq va qiziqish oshadi, bilimlarni mustahkam o‘zlashtirish, ulardan amaliyotda erkin foydalanish ko‘nikma va malakalari shakllanadi. Bunday topshiriqlar o‘quvchilar qobiliyati, imkoniyati va ehtiyojlarini hisobga olgan holda amalga oshirilishi lozim. Kalit so’zlar: Ijodiy faoliyat, mashg‘ulotlar ,evristik muammoli vaziyatlar, ta’lim dasturlari, o‘qitilayotgan o‘quv predmetlarining tahliliy natijalari, ijodkorlik, kreativlik. Bugungi kunda ilmiy, uslubiy adabiyotlarda «ijod», «ijodkorlik» kabi atamalarni uchratib qolmoqdamiz. Bu atamalarning adabiyotlar sahifalarida paydo bo‘lganligi bejiz emas.
10
Yuldasheva, Gulchehra Akmalovna Ixtisoslashtirilgan ta'lim muassasalari agentligi tizimidagi Kogon shahar ixtisoslashtirilgan maktabi 8.-sinf o'quvchisi. "YURAKNING TUZILISHI VA FUNKSIYASI." Innovative technologies in construction Scientific Journal (ITC) 2, no. 2 (2023): 3–8. https://doi.org/10.5281/zenodo.8163749.
Full textAbstract:
<strong><em>ANNOTASIYA: </em></strong><em>Ushbu maqolada yurak a’zosining tuzilishi, uning tarkibiy qismlari va funksiyasi yoritilgan. Shuningdek, maqolada 8-sinf Biologiya (odam va uning salomatligi) darsligida berilgan yurak tuzilishi mavzusini animatsion dasturiy vositalar orqali o‘qitish hamda o‘quvchilarga mavzuni tushunarli tarzda etkazish metodikasini takomillashtirish. </em><em>Maqolada yurakning tuzilishini, uning funksiyasini tushuntirishda 3D animatsion</em> <em>video roliklardan, virtual laboratoriyalardan foydalanishning ahamiyati keltirilgan. </em> <strong><em>Kalit so‘zlar</em></strong>: <em>yurak, animatsiya, funksiya, laboratoriya, to‘qima, bo‘shiq, anatomiya, ta’lim, vertual, aorta, vena, kapilyar. </em> <strong><em>АННОТАЦИЯ</em></strong><strong><em>: </em></strong>В данной статье описывается строение сердца, его составляющие и функции. Также в статье совершенствуется тема строения сердца, данная в учебнике Биология (человек и его здоровье) для 8 класса, посредством анимационных программ и методики донесения темы до учащихся в доступной форме. В статье представлена важность использования 3D анимационных видеороликов и виртуальных лабораторий для объяснения строения сердца и его функций. <strong><em>Ключевые слова:</em></strong> сердце, анимация, функция, лаборатория, ткань, песня, анатомия, образование, вертуаль, аорта, вена, капилляр. <strong><em>ABSTRACT</em></strong>: This article describes the structure of the heart, its components and functions. Also, the article improves the topic of the structure of the heart, given in the textbook Biology (man and his health) for grade 8, through animation programs and methods of conveying the topic to students in an accessible form. The article presents the importance of using 3D animated videos and virtual laboratories to explain the structure of the heart and its functions. <strong><em>Key</em></strong> <strong><em>words</em></strong>: heart, animation, function, laboratory, tissue, song, anatomy, education, vertual, aorta, vein, capillary. Yurak qon aylanish sistemasining markaziy organi bo‘lib, ko‘krak qafasida, to‘sh suyagi orqasida joylashgan. Yurak (lotincha: <em>cor)</em> — konus shaklidagi ichi boʻsh mushak organ boʻlib, organizmda qonni barcha aʼzo va toʻqimalarga haydab berish vazifasini bajaradigan organ. Yurak tuzilishi, fiziologiyasi, gistologiyasi jihatidan murakkab tuzilgan, oʻziga xos funksiyasiga ega boʻlgan organ hisoblanadi. Yurak boʻshligʻi ikkita boʻlmacha va ikkita qorinchaga boʻlinadi. Chap boʻlmacha (atrium) va chap qorincha birgalikda „arterial yurak“ ni tashkil qiladi, sababi unda faqat arterial qon oqadi. U orqali oʻtadigan qon tomirlari „arteriya“ deya nomlanadi. Oʻng qorincha va oʻng boʻlmachada (atrium) faqat venoz qon oqib oʻtganligi sabab „venoz yurak“ka birlashadi. Yurak oʻz ish faoliyatini bajarish vaqtida qisqaradi va boʻshashadi. Yurakning qisqarishi holati sistola, boʻshashish holati esa diastola deb ataladi[1]. Turli odamlarda yurak shakli ham turlicha boʻlib, yoshi, jinsi, jismoniy harakati, sogʻligʻi va boshqa omillarga bogʻliq hisoblanadi. Soddalashtirilgan baʼzi model va nazariyalarda yurak sharsimon, ellipsimon, elliptik paraboloid va uch qirrali ellipsimon shaklga oʻxshash boʻlishi mumkin (1-rasm). Yurakning oʻlchovi yurakning eng katta boʻylama va koʻndalang chiziqli oʻlchamlari nisbati bilan belgilanadi. Voyaga yetgan odamning yuragi uzunligi 10 sm dan 15 sm gacha (odatda 12−13 sm), kengligi 8-11 sm (odatda 9-10 sm) va old-orqa oʻlchami 5-8,5 sm (odatda 6,5-7 sm) boʻladi. Yurakning oʻrtacha ogʻirligi erkaklarda 330 g (274 g dan 385 g gacha), ayollarda 250 g (203 g dan 302 g gacha) boʻladi[2]. <strong>1-rasm.Yurakning ko‘rinishi va inson tanasidagi joylashuvi</strong> Inson yuragi tashqi tomondan ikki qavat biriktiruvchi to‘qimadan iborat yupqa yurakoldi xaltasi bilan o‘ralgan. Bu qavatlar o‘rtasidagi bo‘shliqlardagi suyuqlik yurak qisqarganida ishqalanishni kamaytiradi. Yurak devoir uch qavatli bo‘ladi. Ichki qavati yurak bo‘lmalari va qorinchalari bo‘shlig‘ini qoplab turadigan yupqa epiteliydan iborat. Yurak devorining o‘rta qavati esa yurak muskullaridan iborat. Devorning tashqi qavati biriktiruvchi to‘qimadan iborat. Yurakning ichki bo‘shlig‘i to‘rt qismga bo‘lingan. Uning yuqori bo‘limlari o‘ng va chap bo‘lmalar, pastki bo‘limlari o‘ng va chap qorinchalar deyiladi. Yurakning o‘ng bo‘lmasi uch tavaqali klapan orqali o‘ng qorinchaga, chap bo‘lma ikki tavaqali klapan orqali chap qorinchaga ochiladi. Bo‘lmalar qisqarganida ulardagi klapanlar qorinchalar bo‘shlig‘iga ochilib, qon bo‘lmalardan qorinchalarga oqib o‘tadi. Chap qorincha bilan aorta qon tomiri o‘rtasida hamda o‘ng qorincha bilan o‘pka arteriyasi o‘rtasida bittadan yarimoysimon klapanlar joylashgan. Yurak bo‘lmalari dovori ancha yupqa, muskullari kuchsiz rivojlangan (2-rasm)[3]. <strong>2-rasm. Yurakning tuzilishi.</strong> a-tashqi ko‘rinishi. b-ichki tuzilishi. 1-aorta yoyi, 2-yuqori kovak vena, 3-o‘pka arteriyasi, 4-o‘pka venasi, 5-pastki kovak vena, 6-o‘ng bo‘lmasi, 7-chap bo‘lmasi, 8-tavaqali klapanlar, 9-chap qorincha, 10-o‘ng qorincha. Yurak mushagi (miokard) uning uzluksiz ritmik faoliyatini ta’minlaydigan bir qator xususiyatlarga ega: avtomatiklik, qo‘zg‘aluvchanlik, o‘tkazuvchanlik, kontraktillik. Yurakdagi qo‘zg‘alish vaqti-vaqti bilan unda sodir bo‘ladigan jarayonlar ta’siri ostida sodir bo‘ladi. Yurakning tashqi ta’sirlarsiz to‘qimalarning o‘zida paydo bo‘ladigan impulslar ta’sirida qisqarish qobiliyati avtomatizm deb ataladi. Yurak mushaklari avtomatizmining ko‘rsatkichi tanadan olib tashlangan va fiziologik eritma ichiga joylashtirilgan izolyatsiya qilingan qurbaqa yuragi uzoq vaqt davomida ritmik ravishda qisqarishi mumkin. Miyokardning o‘ziga xos (atipik) mushak to‘qimalaridan tashkil topgan, miyofibrillarda kambag‘al, sarkoplazmaga boy va embrion mushak to‘qimalariga o‘xshash ayrim hududlarini avtomatlashtirish qobiliyati. Maxsus (atipik) mushaklar yurakda o‘tkazuvchi tizimni hosil qiladi. Yurak miokardida o‘ziga xos to‘qimalardan tashqari, o‘ziga xos bo‘lmagan (tipik) mushak to‘qimasi ham mavjud. Tuzilishi bo‘yicha u chiziqli skelet mushak to‘qimalariga o‘xshaydi va miyokardning ishchi qismini tashkil qiladi. Yurakning o‘tkazuvchanlik tizimining o‘ziga xos xususiyati har bir hujayraning mustaqil ravishda qo‘zg alish qobiliyatidir. Avtomatiklik gradienti deb ataladigan narsa mavjud bo‘lib, u o‘tkazuvchanlik tizimining turli qismlari sinoatriyal tugundan uzoqlashganda avtomatizatsiya qobiliyatining pasayishi bilan ifodalanadi, bu esa daqiqada 60-80 chastotada impulslar hosil qiladi. Qon aylanish tizimida nasos funktsiyasini bajarib, yurak doimiy ravishda qon tomirlariga qon quyadi. Inson yuragi - bu qonning to'g'ri yo'nalishda tomirlar orqali doimiy va uzluksiz harakatlanishini ta'minlaydigan nasos turi. Sog'lom yurak ritmik va uzilishlarsiz qisqaradi va ochiladi. Yurakning bir siklida uch faza ajratiladi: qon bilan to'ldirilgan arteriya qisqaradi. Bunday holda, qon ochiq klapanlar orqali yurak qorinchalariga quyiladi (bu vaqtda ular dam olish holatida qoladilar). Arteriyaning qisqarishi venalar unga kiradigan joydan boshlanadi, shuning uchun ularning og‘izlari siqiladi va qon tomirlarga qaytib kira olmaydi. Arteriya bir vaqtning o‘zida bo‘shashishi bilan qorinchalarning qisqarishi mavjud. Arteriyalarni qorinchalardan ajratib turuvchi uch va ikki burchakli klapanlar ko‘tariladi, yopiladi va qonning atriyaga qaytishiga to‘sqinlik qiladi, aorta va o‘pka klapanlari ochiladi. Qorinchalarning qisqarishi qonni aorta va o‘pka arteriyasiga haydaydi. Pauza (diastol) - bu organning qisqa dam olish davri. To‘xtash vaqtida tomirlardan qon atriyaga kiradi va qisman qorinchalarga tushadi. Yangi sikl boshlanganda, atriyadagi qolgan qon qorinchalarga suriladi - sikl takrorlanadi. Yurakning bir sikli taxminan 0,85 sekund davom etadi, shundan atigi 0,11 soniyasi atriyal qisqarish vaqtiga, 0,32 soniyasi qorincha qisqarish vaqtiga to‘g‘ri keladi, eng uzuni esa dam olish davri bo‘lib, 0,4 soniya davom etadi. Dam olishda katta yoshli odamning yuragi bir daqiqada taxminan 70 siklda ishlaydi. Odatda, yurak sikli tartibli jarayon bo‘lib, u yurakda qo‘zg‘alishni o‘tkazishga asoslangan. Odatda, yuqori vena kava o‘ng arteriuumga qo‘shilish joyida joylashgan sinoatrial tugunda elektr impulsi paydo bo‘ladi. Depolarizatsiya to‘lqini o‘ng va chap arteriumlar orqali tez tarqalib, arterioventrikulyar tugunga etib boradi, bu erda u sezilarli darajada kechiktiriladi. Ular Purkinje tolalariga shoxlanadi, ular bo‘ylab impuls miokard tolalariga tarqalib, ularning qisqarishini keltirib chiqaradi [4]. Maqolada ilgari surilayotgan gepoteza shundan iboratki, yurak va uning tuzilishi mavzusi 3D animatsion videolar, 3D tasvirlar, virtual laboratoriya orqali o‘qitilsa, o‘quvchida mavzuni tushunib olish ko‘rsatkichi bir necha barobarga ortadi va xotirasida uzoq vaqt saqlanadi. Qolaversa ushbu fanga qiziqgan o‘quvchilarda tibbyot sohasiga qiziqishi uyg‘onib, etuk shifokor bo‘lishida ilk qadam hisoblanadi. Yurak va uning tuzilishi, funksiyasi mavzusi murakkab bo‘lib, 8-sinf darsligida atigi 1-soat ushbu mavzu uchun ajratilgan, ammo 1-soatda bu murakkab katta mavzuni kitobda berilgan 3-4 ta tasvirlar va ma’lumotlar asosida o‘zlashtirish juda qiyindir. Bu muammoning echimi faqatgina sifatli ta’limdir. Chunki belgilangan rejaga ko‘ra ushbu mavzuga bag‘ishlangan mavzular soati ko‘paytirilganda ham, ta’lim turi an’anaviy tarzda tashkil etilsa, samarasiz deb hisoblayman. Muammoning yechimi sifatida darslikda “Qon aylanish tizimining ahamiyati, yurakning tuzilishi” mavzusiga ajratilgan 1-soatda mavzuni to‘liq o‘quvchi ongiga singdirish uchun zamonaviy elektron ta’lim vositalaridan foydalanilsa, o‘quvchilar mavzuni kamida 70% o‘zlashtirgan bo‘lar edi. Mavzuni zamonaviy elektron ta’lim vositalari orqali o‘qitishda yurakning tashqi va ichki tuzilishi 3D tasvirlar orqali tushuntiriladi(3-4-rasmlar). <strong>3-rasm. Yurakning tashqi ko‘rinishini 3D tasvir orqali 360 darajada ko‘rish.</strong> <strong>4-rasm. Yurakning ichki tuzilishini 3D tasvir orqali 360 darajada ko‘rish</strong> O‘quvchida yurakning vazifasi, ishlash prinsipi va qon aylanish sistemasi haqida tushuncha hosil qilish uchun youtube.com saytida joylashtirilgan turli 3D tasvirlar orqali berilgan animatsion videolardan foydalanish mumkin(5-rasm). <strong> </strong> <strong>5-rasm.Animatsion video tasvirlardan lavhalar</strong> Bugungi zamonaviy globallashayotgan axborot makonida dars mashg‘ulotlarining sifat jihatidan yangi modelini ishlab chiqishni, hozirgi sharoit uchun zarur bo‘lgan va ularga mos keladigan mutlaqo yangi usullarini o‘zida jamlagan metodik ishlarni shakllantirishni talab qiladi. Nima bo‘lganida ham, zamonaviy pedagogikada raqamli texnologiyalaridan to‘g‘ri foydalanish biz o‘quvchlarning chuqur bilimlarni egallashimiz, qisqa vaqt oralig‘ida ko‘proq axborotni qabul qilishimiz, ishtiyoq bilan fanlarni o‘zlashtirishimiz, fan olimpiadalarida yuqori natijalarga erishishimiz va oliy ta’limga kirish imtixonlarida yuqori natijalarga erishish kabi yutuqlarni kafolatlaydi va keyinchalik oliy ta’limda ham muvaffaqiyatli o‘qishini kafolatlaydi. <strong>FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:</strong> <strong>1. </strong>Ahmedov, Akmal. Odam anatomiyasi, 2005, Toshkent: IQTISOD - MOLIYA — 264 bet. 2. N.Sh.Shomirzayev, S.X.Nazarov, R.J.Usmonov „VI“,. Topografik anatomiya, 2006 (O'zbek), Toshkent: Akademiya. 3. Mavlonov O, Tilavov T. Biologiya (Odam va uning anatomiyasi). Darslik 8-sinf. 2019. Toshkent.55-57 betlar. 4. Ардашев, 2009, Анатомия и физиология проводящей системы сердца, с. 35—41. 5. Hamidov J.H., Oqilov A.T., Saidov T.M., Umumiybiologiyadan amaliy mashgʻulotlar, T., 1970; Kovannatomiya grudi, M., 1978; Ahmedov N.K., Atlas. Odam anatomiyasi [2j.li], 2j., 2005. 6. https://uz.wikipedia.org/wiki/Inson_yuragi#cite_note-1 7. google.ru 8. youtube.com
11
Atayeva, Baxrinisa Abduvaxidovna. "INKLYUZIV TA'LIMNI JORIY ETISH MASALALARI." PEDAGOGS international research journal 6, no. 1 (2022): 115–17. https://doi.org/10.5281/zenodo.6386756.
Full textAbstract:
Annotatsiya. Mazkur maqolada inklyuziv ta’lim ma’nosi, uning mazmuni, imkoniyati cheklangan bolalarga ta’lim berishning huquqiy asoslari va uni amalga oshirish yo`nalishlariga to`xtalgan.
12
Qurbonova, G.A. "INGLIZ VA O'ZBEK TILIDA PEDAGOGIK ATAMALAR TAHLILI." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 2, no. 1 (2022): 64–69. https://doi.org/10.5281/zenodo.6409901.
Full textAbstract:
Annotatsiya. Ushbu maqola ingliz va o’zbek tilida qo’llaniladigan pedagogik atamalar, ularning texnologiya, ilm-fan, san’at va ijtimoiy hayotda tutgan o’rni haqida ma’lumot beradi. Atamashunoslik tilshunoslikning o’ziga xos bo’limidir. Atamalar asosan oddiy so’zlar, boshqa chet tillari va tilda allaqchon mavjud bo’lgan morfemalardan yasaladi. Hozirgi davrda o’zbek tilining lug’at boyligi boshqa chet tillaridan so’z olish va yangi so’z yasash orqali boyib bormoqda. Shu sababli, pedagogikaga bog’liq bo’lgan har qanday kishi ushbu atamalarni yaxshi bilishi va uni ta’lim jarayonida qo’llay olishi juda muhimdir.
13
Mannobova, Mukarramxon Murodali qizi. "MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI RUS TILIGA O`RGATISHNING ZAMONAVIY METODLARI." PEDAGOGS international research journal 6, no. 1 (2022): 249–52. https://doi.org/10.5281/zenodo.6402260.
Full textAbstract:
Annotatsiya: Maktabgacha ta’lim muassasalarida ta’lim jarayonida maktabgacha yoshdagi bolalarga rus tilini o’rgatishda pedagogik suhbat, bolalar bilan so’zlashish, topshiriq va vazifalar berish, tarbiyachi so’zlarini yod olish, sayohatlar, jismoniy mashqlar, pedagogning o’yinchoq suratlar haqidagi hikoyasi, stol qo’g’irchoq teatrini namoyish etish, ertak va she’rlarni sahnalashtirish, o’yinlar kabi metodik usullardan foydalanish tavsiya etiladi.
14
Jo`rayev, Asrorjon Muxammadjonovich. "MAKTABDA INGLIZ TILINI O`QITISHDA LOYIHA ASOSIDAGI TA`LIM TEXNOLOGIYALARINING SAMARADORLIGI." PEDAGOGS international research journal 2, no. 2 (2022): 95–98. https://doi.org/10.5281/zenodo.5937510.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya. </strong>Bugungi kunda maktabda ingliz tilini o`qitishda ilg`or ta`lim texnologiyalaridan foydalanish, noan`anaviy metodlarni qo`llash ustida ishlar olib borilmoqda. Ushbu maqolada ingliz tilini samarali o`rgatishning bir necha usullari hamda til va uni o`rganishda foydalaniladigan zamonaviy ta`lim texnologiyalaridan ham bir nechtasi yoritib berilgan.
15
Abdusamatova, Shaxodat Xojiakbar qizi, and Azizjon Raxmatjon o'g'li Umidov. "O`ZBEKISTON TA'LIMDA BULUTLI TEXNOLOGIYALARNING QO`LANILISH ISTIQBOLLARI." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 1, no. 1 (2022): 94–98. https://doi.org/10.5281/zenodo.6396629.
Full text
16
Abdinazarov, Xurshid Xudoyshukurovich. "DINIY BAG'RIKENGLIKNI TA'MINLASHDA TA'LIM TIZIMNI UYG'UNLASHTIRISH MASALASI." PEDAGOGS international research journal 6, no. 1 (2022): 46–51. https://doi.org/10.5281/zenodo.6373601.
Full textAbstract:
Annotatsiya: ushbu maqolada diniy bag’rikenglikni ta’minlashda ta’lim tizimni uyg’unlashtirish masalasiga yurtboshimiz boshchiligida ko`rilgan va ko`rilayotgan islohotlar o`rin oldi.
17
Ro`ziboyeva, Marg`uba To`xliyevna. "BOSHLANG`ICH SINFLARDA MATEMATIKA FANIDAN MUSTAQIL ISH TOPSHIRIQLARINING TA'LIM SAMARADORLIGIDAGI O`RNI." PEDAGOGS international research journal 2, no. 2 (2022): 8–10. https://doi.org/10.5281/zenodo.5936786.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya:</strong> Mazkur maqolada boshlang`ich sinf matematika darslarida mustaqil ish topshiriqlarini bajarish asosida o`quvchilarda faollikni oshirish imkoniyatlari va ulardan amalga oshirish namunalari keltirilgan. O`quvchilarda o`quv-biluv ko`nikma va malakalarini shakllantirishda matematika fanidan amaliy faoliyatga yo`llovchi mustaqil ishlar katta rol o`ynaydi. O`quvchilarning mustaqil ishlari – bu o`qituvchining bevosita ishtirokisiz, lekin belgilangan vaqtda uning topshirig`i asosida bajariladigan ishlardir. mustaqil ishlash metodlari o`qitishning ta’lim beruvchi, tarbiyalovchi va rivojlantiruvchi vazifalarini amalga oshirishga yordam beradi. Ta’limiy jihatdan bu metodlar nazariy bilim, amaliy ko`nikmalarni mustaqil egallashga, ularni takrorlash, mustahkamlash va chuqurlashtirishga yordam beradi. Tarbiyaviy ma’noda ular shaxsning mustaqillik, mehnatsevarlik, mas’uliyatlilik kabi xislatlarini tarbiyalaydi. Mustaqil ishlarni bajarish uchun o`quvchilar uchun sharoit, imkoniyat bo`lishi lozim, ya’ni darslik, ma’lumotnomalar bilan ishlash ko`nikma va malakalarini shakllantirish; o`zini o`zi nazorat qilish malakasini hosil qilish; mustaqil ishlarni muvaffaqiyatli bajargan o`quvchilarni rag`batlantirish, qiziqtirish va tanqidiy baholash; mustaqil ishlarni tashkil etishda differensial hamda individual yondashish kabi.
18
Ermatova, Gulnoz Pirimovna, and Nazira Bobojonova. "MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTLARNING OILA, MAHALLA VA MAKTAB BILAN HAMKORLIK MASALALARI." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 2, no. 1 (2022): 559–63. https://doi.org/10.5281/zenodo.6458532.
Full textAbstract:
Annotatsiya: Ushbu maqolada maktabgacha ta’lim tashkilotlari va oilalar bilan hamkorlik maslalari, tarixi va zamonaviy shakllari haqida ma’lumotlar berilgan.
19
Uzoqov, Islom Toshpulat o'g'li, and Azizbek Normat o'g'li Turg'unov. "1-MCP ETILEN INGIBITORI BILAN BEHI MEVASINING SAQLASH SAMARADORLIGINI OSHIRISH." Role of agriculture and medicine in science Volume 1, Issue 1 (2024): 26–30. https://doi.org/10.5281/zenodo.14289291.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya. </strong>Mevalarni etilen ingibitorilari yordamida saqlash tehnologiyasi bugungi kunda ommalashmoqda. Etilen gazining ta’siri tufayli mevalar pishib, tezda qariydi va tezda buziladi. Etilen ingibitorilari, masalan, 1-MCP, mevalarning etilenga sezgirligini kamaytiradi va pishish jarayonini sekinlashtiradi. Bu mevalarni uzoqroq vaqt davomida yangi saqlashga yordam beradi. Etilen ingibitorilarini qo‘llash mahsulotlarning saqlash muddatini uzaytiradi, transportirovka paytida yo‘qotishlarni kamaytiradi va sifatni saqlab qolishga yordam beradi. Shuningdek, bu usul meva eksporti uchun juda muhimdir, chunki uzoq masofaga tashishda mahsulotlar sifatini yo‘qotmasdan yetkazib berish mumkin. Shu tariqa, etilen ingibitorilari yordamida meva va sabzavotlarning bozor qiymati oshadi, isrof kamayadi va iste’molchilar uchun mahsulot sifatini yaxshilashga xizmat qiladi. Ushbu maqolada behi mevasini 1-MCP etilen ingibitori bilan saqlashning samodorligi aniqlashga oid tadqiqot natijalari keltirilgan. <strong><em>Kalit so‘zlar:</em></strong><em> 1-MCP, etilen ingibitori, behi, saqlash, sovuqxona, tabiiy vazn yo‘qotish, sifat, fiziologik jarayon, transportirovka.</em> <strong>Kirish.</strong> O‘zbekiston sharoitida meva va sabzavotlarni uzoq va qisqa muddatli saqlashning ahamiyati katta. Bu mahsulotlarni mavsumdan tashqari paytlarda ham yangi va sifatli holda iste’mol qilish, eksport imkoniyatlarini oshirish va ichki bozorda narxlarni barqarorlashtirish uchun zarurdir. Meva va sabzavotlarni to‘g‘ri saqlash isrofgarchilikni kamaytiradi, fermerlar va ishlab chiqaruvchilarning daromadini oshiradi va oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlaydi. O‘zbekiston hukumati meva-sabzavotlarni saqlash borasida bir qator ishlarni amalga oshirmoqda. Jumaladan, hukumat tomonidan zamonaviy sovutish omborlari va saqlash komplekslari qurilmoqda. Bu meva-sabzavotlarni uzoq muddat yangi va sifatli saqlash imkonini beradi. Saqlash texnologiyalarini rivojlantirish uchun ilg‘or uskunalar, jumladan, etilen ingibitorlari, modifikatsiyalangan atmosfera (MAP), va vakuum paketlash usullari joriy qilinmoqda. Hukumating saqlash imkoniyatlarini kengaytirish uchun fermer va ishlab chiqaruvchilarga imtiyozli kreditlar va subsidiyalar taqdim etmoqda. Xalqaro hamkorlik doirasida yangi texnologiyalar va saqlash usullarini tatbiq etish hamda mahsulot sifatini yaxshilashga qaratilgan tadqiqotlar olib borilmoqda. Bu chora-tadbirlar O‘zbekistonda meva va sabzavotlarning sifatli saqlanishini ta’minlash, isrofgarchilikni kamaytirish va mamlakatning qishloq xo‘jaligi salohiyatini yanada rivojlantirishga yordam beradi. <strong>Matereal va metodlar</strong>. Ushbu tadqiqotni amalga oshirish uchun behining <strong><em>izobilnaya, sovxoznaya, aromatnaya</em></strong> navlari tanlab olindi. Barcha mevalar Toshkent viloyatining Qibray va Toshkent tumanlarida yetishtirilgan bog‘lardan terib olindi. Tadqiot o‘tkazish uchun mevalar ikki guruhga ajratildi. Birinchi guruh 1-MCP bilan ishlov berilgan, ikkinchisi esa nazorat (ishlovsiz) guruhi. Har bir tadqiqot varianti uchun har bir navdan 5 kg dan meva plastik yashiklarga joylandi. Tadqiqot jarayonida mevalar ikki oy muddat saqlandi. Bu davrda mevalarning qandorligi ko‘rsatgiching o‘zgarishi kuzatib borildi. Qandorligi dala refraktometrida o‘lchandi. <strong>Muhokama va natijalar.</strong> Behi – raʼnodoshlar oilasiga mansub mevali daraxt hisoblandi. Kavkaz, O‘rta Osiyo, Qrim, Ukrainaning janubida keng tarqalgan. Behi daraxti issiqlik va namlikka talabchan. Sug‘oriladigan unumdor tuproqlarda, sho‘ri kam yerlarda o‘sadi. O‘zbekiston hududida behining 8 ta navi yetishtiriladi. Navlariga qarab, mamlakatimizning deyarli barcha viloyatlarida ekish uchun tavsiya etiladi. Behi mevasi odatda oddiy sovuqxona sharoitida saqlanadi. Optimal harorat 0°C dan 2°C gacha bo‘lishi kerak. Bu mevaning pishishini sekinlashtiradi va sifatini uzoqroq vaqt saqlashga yordam beradi. Nisbiy namlik darajasi 90-95% atrofida bo‘lishi kerak. Bu mevalarning qurishining oldini oladi va ularning yangi ko‘rinishini saqlaydi. Behi mevasini to‘g‘ri sharoitlarda saqlaganda, u bir necha hafta davomida yangi va sifatli bo‘lib qolishi mumkin. Uzoq muddatli saqlash uchun qattiq saqlash sharoitlariga ehtiyoj bor. Behi mevalarini sovuqxonada saqlash, ularning sifatini saqlash uchun samarali usuldir. Bu usul mevaning pishish jarayonini sekinlashtiradi va chirishning oldini oladi. Ba’zi hollarda, mevalarni maxsus gaz aralashmalari bilan qadoqlash (MAP) yordamida saqlash ham qo‘llaniladi. Bu usul mevaning pishishini yanada sekinlashtiradi va saqlash muddatini uzaytiradi. Bugungi kun tadqiqotlaridan ma’lumki, mevalar saqlash paytida o‘zidan etilen ishlab chiqaradi. Etilen — bu o‘simliklar va mevalar tomonidan ishlab chiqariladigan gaz bo‘lib, pishish, qarish, va boshqa fiziologik jarayonlarni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi. Saqlash sharoitlariga qarab, mevalar turli miqdorda etilen ishlab chiqarishi mumkin. Masalan, yuqori harorat yoki ortiqcha namlik etilen ishlab chiqarishni oshirishi mumkin, bu esa mevalarning tezroq pishishiga olib keladi. Mevalarda etilen gazining ortiqcha miqdori boshqa mevalarga ham ta'sir ko‘rsatishi mumkin, chunki etilen pishishni tezlashtiradi. Shuning uchun, saqlash vaqtida etilen gazining ta'sirini cheklash uchun maxsus saqlash usullari, masalan, modifikatsiyalangan atmosfera (MAP) yoki etilen ingibitorlari (masalan, 1-MCP) qo‘llaniladi. Etilen ishlab chiqarishi va uning ta'siri haqidagi tadqiqotlar, mevalarning saqlash sharoitlarini optimallashtirish va pishish jarayonlarini boshqarish uchun zarurdir. Etilen gazining mevalarda qanday ishlab chiqarilishi va uning saqlash sharoitlariga qanday ta'sir qilishini tushunish, mevalarning sifatini saqlash va saqlash muddati davomida yaxshilash uchun muhimdir. Hozirda etilenning biosintez yo‘li yaxshi o‘rganilgan bo‘lib, bu jarayon aerobik reaktsiya hisoblanadi [1]. Ushbu yo‘lda ikkita asosiy ferment mavjud: ACC sintaza, boshlanish fermenti sifatida, va ACC oksidaza, tugatish fermenti sifatida [2]. Yalpiz va olma kabi mevalarda etilen biosintezi va pishish fiziologiyasi haqida ko‘plab tadqiqotlar mavjud [3]. Boshqa tomondan, behi kabi mevalarda, etilen biosintezi va pishish fiziologiyasi haqida mavjud ma’lumotlar juda cheklangan va asosan o‘simlikni yig‘im-terimdan oldingi davrga taalluqlidir. Ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi, behi mevasining saqlash va pishish davrida etilen biosintezini qisman aniqlash hamda, uning ta’sirini bartaraf etish maqsadida 1-MCP etilen ingibitori bilan ishlov berishning saqlash samaradorligiga ta’sirini o‘rganishdan iborat. Bundan tashqari, boshqa sifat mezonlari ham tekshirildi. Biz ushbu tadqiqotda behi mevasini 1-MCP etilen ingibitori bilan saqlashning saqlash muddati va meva sifatiga ta’sirini o‘rganib chiqdik. Dastlab mevalar saqlashga qo‘yilishidan oldin ularning qandorligi tekshirildi, bunda qandorlik ko‘rsatgichi izobilnaya navi 6 %, sovxoznaya navi 9 %, aromatnaya 7 % ni tashkil etdi. Tadqiqot 60 kun davom etib, har 30 kunda namunalar qandorlik va rang ko‘rsatgilari bo‘yicha tekshirib turildi. Tadqiqot davomida shu narsa aniq bo‘ldiki, 1-MCP etilen ingibitori ishlov berilgan behi mevalarida qandorlikning oshishi sekin ketdi. Bunga sabab 1-MCP etilen ingibitorining etilin gazi hosil bo‘lishini sekinlatgani, natijada kraxmal kabi murakkab uglevodlarning oddiy shakar (masalan, glyukoza va fruktoza) ga aylanishi jaroyini sekinlashgani sabab bo‘ldi. Ushbu tadqiqotda behi mevalarining saqlash davomidagi qandorligining o‘zgarishiga oid olingan natijalarni 1-jadvalda keltirganmiz. Jadvaldan ko‘rinib turiptiki, 1-MCP etilen ingibitori ishlov berilmagan (nazorat) behi mevalarining saqlash davomidagi qandorligining o‘zgarishi 1-MCP etilen ingibitori ishlov berilgan mevalarga qaraganda biroz jadalroq. Qandorlik ko‘rsatgichi eng past bo‘lgan Izobilnaya navida (6 %) dastlabki o‘ttiz kunda o‘zgarish (qandorlik 1 % ga oshdi) juda sekin kechdi. Keyingi 30 kunda, saqlashning oxiriga kelib qandorlik 9 % ni tashkil qildi. 1-MCP etilen ingibitori ishlov berilmagan (nazorat) variantida esa dastlabki 30 kunda 3 % o‘zgarishga uchrab 9 % qandorlikni tashkil qildi. Izbolnaya navining nazorat varianti saqlashning oxiriga kelib qandorlik 11 % ni tashkil qildi.
20
Axmedova, Mavjuda Turg'unovna. "BIOLOGIYA DARSLARIDA INTERFAOL METODLARDAN FOYDALANISH." PEDAGOGS international research journal 2, no. 1 (2022): 208–15. https://doi.org/10.5281/zenodo.5920050.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya: </strong>Taqdim etilayotgan bu maqolada biologiya darslarida qo’llaniladigan samarali interfaol usullar, tadbir va ochiq dars ishlanmalaridan namunalar keltirilgan bo’lib, bu jamlanma biologiya fani o’qituvchilari uchun xizmat qilsa ajab emas. <strong>1.“Kamalak” usuli .</strong> Bu usulni biror bob yoki bo’lim yuzasidan o’tkazish mumkin.Bunda birinchi ustindagi asosiy tushunchalar har xil ranglarda beriladi. Jadvalning qolgan qismlarida so’zlar aralash yozilgan bo’ladi. O’quvchilar ushbu tushunchalarni asosiy tushuncha ranglariga mos ranglarda ifodalahslari shart.Bunda jadval bo’yatiladi yoki yopishuvchi rangdor qog’ozlar to’plamidan foydalanib to’ldiriladi. Bu usulning afzalligi shundan iboratki, bir paytning o’zida 9 nafar o’quvchining bilimi sinab ko’riladi. <strong>Dastlabki holati</strong> Mitoz Konyugatsiya, krossingover sodir bo’ladi. Xromosomalar soni ikki hissa kamaygan hujayralar hosil bo’ladi. Yumaloq, amyobasimon shaklli, harakatsiz hujayra Meyoz Bu hujayralar ma’lum shakl va hajmga ega bo’ladi Gametogenez, spermatogenez, ovogenez Sitoplazma bo’linib, ikkita yangi qiz hujayra hosil bo’ladi. Jinsiy hujayralar Anafaza II da sentromera bilan birikkan xromatidlar bir biridan ajraladi. Somatik hujayralarning bo’linish usuli Mitoz va meyoz bo’linish kuzatiladi. <strong>Tayyor holati</strong> Mitoz Konyugatsiya, krossingover sodir bo’ladi. Xromosomalar soni ikki hissa kamaygan hujayralar hosil bo’ladi. Yumaloq, amyobasimon shaklli, harakatsiz hujayra Meyoz Bu hujayralar ma’lum shakl va hajmga ega bo’ladi Gametogenez, spermatogenez, ovogenez Sitoplazma bo’linib, ikkita yangi qiz hujayra hosil bo’ladi. Jinsiy hujayralar Anafaza II da sentromera bilan birikkan xromatid-lar bir biridan ajraladi. Somatik hujayralarning bo’linish usuli Mitoz va meyoz bo’linish kuzatiladi. Topshiriq javoblari albatta tahlil qilinadi. Noto’gri belgilangan tushunchalar to’grilanadi.Bu topshriqni to’g’ri bajargan o’quvchilar bir ballni qo’lga kiritishadi. <strong>2.”Domino” usuli.</strong> Bu usulni biror bob yoki bo’lim yuzasidan o’tkazish mumkin.Bunda o’quvchilar atama yoki biologiya faniga oid so’zning oxirgi harfiga keyingi so’zni bog’laydi.Masalan: <strong>Amyoba-askarida-ayiq-qo’ng’iz-zigota va hokoza.</strong> <strong>3.”Pochta qutisi”usuli.</strong> Bu usulni guruhlarda ham, kichik juftliklarda ham qo’llash mumkin.Bunda o’quvchilarga turli mavzular yuzasidan aralash atama va tushunchalar aralash holatda beriladi. Pochta qutisi berilgandan so’ng o’quvchilarga quti ichidagi so’z yoki atamalarni mos tarzda ajratishi aytiladi.Masalan: <strong>Tobulg’i, archa, vergin, savr, maymunjon, itsigak, bo’ritaroq, afsonak, yeryong’oq, talg’ir lola, qarag’ay, sarvi archa.</strong> Bunda ochiq urug’li va yopiq urug’li o’simliklarni ajtaring deb topshriq beriladi. Topshiriqni bajarish uchun so’zlar soniga qarab vaqt beriladi.Bundan tashqari ikki oila o’rtasida(6-sinflarda), ikki sinfni , turkumni(7-sinflarda), ichki, tashqi, aralsh bezlarni, odam organizmidagi organlarni(8-sinflarda) bir biridan ajratib olishida ham qo’llash mumkin. <strong>4.”Matn+test” usuli.</strong> Bunda o’quvchilarga matn o’qib beriladi yoki ovozli moslama yordamida matn eshittiriladi. O’quvchilar diqqat bilan tinglaydi va quyida beriladigan testlarning yechimini topishadi.Bu usul orqali o’quvchilarning diqqat va xotirasi mustahkamlanadi.Bu usul butun sinf bilan ishlaganda qo’llanadi. Masalan: Bir tup o’simlik ildizining tukchalari bir-biriga ulab chiqilsa, uzunligi 20 kmga yetishi mumkin.Ildiz tukchalarining faoliyati 10-20 kun davom etadi.Ildizning po’st hujayralari tirik, yumaloq va yupqa qobiqli bo’ladi.Makkajo’xorining 1 mm<sup>2 </sup>so’rish qismida 700 ta ildiz tukchalari bo’ladi.G’o’za nihollarining ildizi bir kecha kunduzda 2-3 sm o’sadi.
21
Qodirova, Nargiza Rahmatillo qizi. "MAKTABGACHA KATTA YOSHDAGI BOLALARNING NUTQINI RIVOJLANTIRISHNING LINGVODIDAKTIK SHART-SHAROITLARI." PEDAGOGS international research journal 1, no. 1 (2022): 158–61. https://doi.org/10.5281/zenodo.5845990.
Full textAbstract:
<strong><em>Annotatsiya: </em></strong>Til – bu ijtimoiy hodisadir. O‘zbekiston Respublikasi hududida yashayotgan har bir xalqning ona tili uning milliy o‘ziga xosligi va ma’naviy madaniyatining yorqin ko‘rsatkichidir. Til tafakkur bilan monand bog‘langani holda ongni shakllantiradi. Nutq va tafakkur o‘rtasidagi bog‘liqlik nafaqat psixologik jarayonlarning chuqur bosqichlarida, balki ijtimoiy hodisalar darajasida ham namoyon bo‘ladi. So‘zning insonga, uning xulq-atvoriga ko‘rsatadigan ta’siri barchaga yaxshi ma’lum. Ushbu maqolada maktabgacha katta yoshdagi bolalarning nutqini rivojlantirishning lingvodidaktik shart-sharoitlari haqida fikr mulohazalar yuritildi. Maktabgacha katta yoshda nutqiy tarbiyaning mazmunini o‘zaro bog‘langan ikki soha tashkil etadi: ona tilini (fonetika, leksika, grammatikani) o‘rgatish hamda tilni bilish faoliyatida va muloqotda qo‘llash usullari. Maktabgacha ta’lim muassasalarida ona tilini o‘rgatish bolalar faoliyatining har xil turlarida: badiiy adabiyot, atrofdagi muhit hodisalari bilan tanishtirishga oid mashg‘ulotlarda, qolgan barcha mashg‘ulotlarda, shuningdek ulardan tashqari vaqtlarda – o‘yin va mexnatfaoliyatda, kundalik hayotda amalga oshiriladi. Biroq, bunda ona tiliga o‘rgatish va nutqni rivojlantirishga doir mashg‘ulot asosiy mashg‘ulot hisoblanib, unda tarbiyachi quyidagi vazifalarni amalga oshirishi lozim: -bolalarning o‘z tengdoshlari shaxsiga va faoliyatiga qiziqishlarini qo‘llab-quvvatlash, birgalikdagi o‘yinlar va mashg‘ulotlarda ularning dialogik muloqotlari yo‘lga qo‘yilishiga ko‘maklashish. Turli muloqot vositalari – so‘zli, imo-ishorali, pantomimali usullardan muayyan vaziyatni hisobga olib, tabaqalashtirilgan holda foydalanish; - nutqni fonematik qabul qilish, nutqning talaffuz va ohang tomonlarini rivojlantirish. Artikulyasion va akustik jihatdan bir-biriga yaqin bo‘lgan tovushlarni (qattiq va yumshoq, bo‘g‘iq va jarangdor, sizg‘iruvchi va shipillovchi, sonor tovushlar) tinglaganda aniqlay olishni va to‘g‘ri talaffuz qilishni o‘rgatish. So‘zlarda va tez aytishlarda, qisqa she’rlarda tovushlarni to‘g‘ri talaffuz qilishni mashq qildirish. Talaffuzning ohangi, sur’ati va past-balandligini ixtiyoriy ravishda boshqarishni o‘rgatish. - so‘zning ma’no haqidagi tasavvurni takomillashtirish, bolalar nutqini antonimlar, sinonimlar, ko‘p ma’noli so‘zlar, umumlashtiruvchi nomlar bilan boyitish, obrazli so‘zlarni, taqqoslashlarni, ishtibohlarni (epitetlarni), aniq fe’llarni faollashtirish; - so‘z o‘zgartirishning qiyin holatlarini o‘zlashtirishga yordam berish (bosh kelishik va qaratqich kelishigi, otlarning ko‘plik soni, turlanmaydigan otlar, buyruq mayli va fe’llar shakllari, fe’llarning tugallangan va tugallanmagan turlarini hosil qilish). Gap tuzilmasini takomillashtirish, nutqda turli gap tuzilmalaridan – oddiy, murakkab gaplardan va begonalar nutqidan faol foydalanishga ko‘maklashish. Grammatik vositalarni o‘zlashtirish jarayonida nutqqa nisbatan tanqidiy munosabatni qo‘llab-quvvatlash, to‘g‘ri so‘zlashga intilish; - bolalarning o‘z tashabbusiga ko‘ra yoki kattalar taklifiga binoan hikoya qilishga qiziqishini qo‘llab-quvvatlash, ertaklar, rasmlar, shaxsiy tajribaga oid taassurotlarni qisqa bayon, hikoya, mulohaza, tavsif shaklida so‘z bilan aytib berishni o‘rgatish; - to‘satdan yuz beradigan so‘z ijodkorligida, tovushlar va qofiyalar bilan o‘yinlarda, so‘z bilan o‘ziga xos tarzda sinov o‘tkazishda jaranglayotgan so‘zga, ularning jaranglashi va ahamiyati, taxminlar, so‘zlarning ma’nosini talqin qilishga qiziqishni qo‘llab-quvvatlash. Til muhiti eng oddiy usulda anglashni rivojlantirish, bolalarni «tovush», «so‘z», «gap» atamalari bilan tanishtirish. Tilni egallash atrofdagi olam hodisalari va turli xildagi munosabatlar haqidagi bilimlarning kengaygan taqdirda ro‘y beradi. Lekin, tilni va nutqni anglab etish vazifasini bolaning imkoniyati darajasida shakllantirish - maktabgacha katta yoshdagi bola tilini rivojlantirishdagi markaziy bo‘g‘indir. Tilni qo‘llash sohasida uchta bo‘g‘in ajralib chiqadi: atrofdagilar bilan emotsional aloqalarni yo‘lga qo‘yish; fikrni ifodalash, axborot-matn tuzishni bilish; sherik bilan nutqiy hamkorlikni yo‘lga qo‘ya olish. Maktabgacha davrdagi katta yoshda kommunikativ havaskorlik sohasi sifatida tengdoshlar bilan muloqot dastlabki o‘ringa chiqadi, unda bola o‘zining muloqotga bo‘lgan ehtiyojini qondiradi, o‘zining tilni bilish va ravon nutqni o‘stirish va rivojlantirish borasidagi o‘z yutuqlarini amalga oshiradi va sherik bilan hamkorlik qilishni o‘rganadi. Bolalar nutqini rivojlantirish maqsadida zarur shart-sharoitlarni yaratish uchun tarbiyachi bu boradagi asosiy ishlar yo‘nalishlariga amal qilishi lozim: Ravon nutqni rivojlantirish
22
Hamrayeva, Shoxista. "YARIMO`TKAZGICHLARNI O`QITISH METODIKASI." PEDAGOGS international research journal 7, no. 1 (2022): 74–77. https://doi.org/10.5281/zenodo.6411930.
Full textAbstract:
Annotatsiya: Bugungi zamonaviy dunyo ta’lim sohasidagi har bir detalga zamonaviy nigoh bilan qarashga undaydi. Shu jumladan har bir fanni o’z o’quv metodikasidan tashqari, unda zamonaviy innovatsion texnologiyalarni ham mujassamlashtirgan tarzda o’quvchilarga o’rgatish ayni kunlardagi dolzarb masalalardan biridir. ushbu maqola yarimo`tkazgichlarda elektr toki hamda bu o`qitish metodikasi ma`lumot beradi.
23
Qarshiyeva, Zuhra Xursandovna. "BOSHLANG`ICH SINFLARDA MATEMATIKADAN SINFDAN TASHQARI ISHLARNI TASHKIL ETISHNING NAZARIY ASOSLARI." PEDAGOGS international research journal 2, no. 2 (2022): 263–65. https://doi.org/10.5281/zenodo.5949054.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya:</strong> Matematikadan sinfdan tashqari mashg’ulotlar deganda o’quvchilarning matematik bilimlarini kengaytirish va chuqurlashtirish maqsadida tashkil qilingan mashg’ulotlatlarni tushunamiz. Matematikadan o’tkaziladigan sinfdan tashqari ishlarning mazmuni dars mashg’ulotlarida egallangan bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirishda qaratilgan bo’lishi kerak. Sinfdan tashqari mashg’ulotlar deganda ko’pincha yuqori sinflar nazarda tutiladi. Lekin ilg’or tajribalarning tasdiqlashicha, boshlang’ich sinflarda ham sinfdan tashqari turli – tuman formalarda mashg’ulotlar olib borishning potensial imkoniyatlari mavjud. Bu imkoniyatlardan foydalanish o’qitishda boshlang’ich va yuqori sinflar uzviyligini ta’minlaydi. Boshlang’ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni olib borishda o’quvchilarning nutq madaniyatini va matematik tafakkurini shakllantirishga kompleks holda yondashish talab qilinadi. Yosh avlodni hozirgi zamon fani bilan qurollantirish orqali ularning aqliy jihatdan maksimal darajada rivojlanishlariga erishish umumta’lim – tayanch maktablar oldida turgan eng muhim vazifalardan biridir. Bu vazifani hal etishda sinfdan tashqari ishlarning o’rni benihoya katta. Sinfdan tashqari ishning asosiy maqsadi o’quvchilardagi fanga bo’lgan qiziqishni rivojlantirish, ularni darsda olgan bilimlarini to’ldiruvchi matematik bilim, malaka va ko’nikmalar bilan qurollantirishdan foydalanish mumkin. Darsdan tashqari qilinadigan ishlar o’quv reja asosida ya’ni darslik talablarini bajarishga qaratilgan bo’lib, bunga sinfdagi barcha talabalar bevosita ishtirok etiladi. Sinfdan tashqari mashg’ulotlardan asosiy maqsadi reja va darslikdan tashqari o’quvchilarga qo’shimcha bilim, ko’nikma va malakalar berish, ularning fanga bo’lgan qiziqishlarini orttirish, olingan bilimlarni hayotga tadbiq qila bilishga yordam berishdan iborat. Boshlang’ich sinflarda matematikadan sinfdan tashqari ish turi matematika to’garagini tashkil etishda o’quvchilarning matematikaga bo’lgan qiziqishlariga qarab tanlab olinar ekan. Matematikadan to’garaklarni tashkil etishda qiziqarli misol va masalalardan, mantiqiy masalalardan foydalanish lozim. Sinfdan tashqari amaliy mashg’ulotlar davomida o’quvchilar bilan (bolalar bilan joylarda) maqsadni ko’zlovchi, barqaror amaliy natijaga olib keladigan ularni havaslarini orttiradigan amalda bajariladigan ishlarni olib borishi kerak. Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar quyidagi yo’nalishlarda olib borilishi mumkin.
24
Asadullayeva, Durdona. "MAXMUDXO`JA BEHBUDIY HAYOTIGA BIR NAZAR." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 1, no. 1 (2022): 99–103. https://doi.org/10.5281/zenodo.6396642.
Full textAbstract:
Annotatsiya: Maqolada Maxmudxo`ja Behbudiy hayotiga to`laligicha bo`lmasa ham , qisman kerakli nuqtalar yoritib berilgan. Kelajakni ko`ra olgan olim, jadidchilik harakati asoschilaridan biri, ma`rifat yo`lida jiddu-jahd qilgan Behbudiy bobomiz hayotlarini qancha o`rgansak shuncha kam. Turkiston tizimida jasorat ko`rsatgan insonlar haqida aytilgan Prezidentimiz nutqlaridan parcha esa maqolani yanada tushunarliroq bo`lishini ta`minlagan.
25
Tursunova, Mavjuda Nayimovna. ""BOSHLANG'ICH SINFLARDA DIDAKTIK O'YINLARNING DARSLARDA O'RINLI QO'LLANILISHI"." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 2, no. 1 (2022): 237–41. https://doi.org/10.5281/zenodo.6424428.
Full textAbstract:
Annotatsiya:. Darsda qo‘llaniladigan o‘yinlar va o‘yin mashqlari bu jarayonni yanada qiziqarli, qiziqarli qiladi, bolalarda quvnoq, mehnatkash kayfiyatni yaratadi, o‘quv materialini o‘zlashtirishdagi qiyinchiliklarni yengib o‘tishga yordam beradi, ijobiy his-tuyg‘ularni uyg‘otadi. Shunday qilib ushbu maqolada boshlang`ich sinflar uchun didaktik o`yinlar to`plami haqida aytib o`tildi.
26
Abdullayeva, Sayidajon Rayimjonovna. "BOSHLANG`ICH SINFLARDA INTERFAOL METODLARNING SAMARADORLIGI." JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 2, no. 1 (2022): 622–25. https://doi.org/10.5281/zenodo.6459114.
Full textAbstract:
Annotatsiya: Ushbu maqolada boshlang`ich sinflarda o`qish darslarini olib borishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish, yangi interfaol uslublardan foydalanishning ijobiy ahamiyati yoritib berilgan. Shuningdek, interfaol metodlardan namunalar tavsiya qilinib yoritib berilgan.
27
Abduraimov, Sirojiddin Faxriddin o`g`li Termiz davlat universiteti Ta'lim muassasalarining boshqaruvi mutaxassisligi 2.-kurs magistranti Achilov Nuriddin Abbug`affarovich Ilmiy rahbari Phd. "IXTISOSLASHTIRILGAN TA'LIM MUASSASALARI AGENTLIGI TIZIMIDAGI MAKTAB RAHBARLARINING BOSHQARUV FAOLIYATI PEDAGOGIK MUOMMO SIFATIDA." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 1 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.10578058.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya</strong>: Ushbu maqolada ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari agentligi tizimi va ushbu tizimdagi maktab rahbarlarining faoliyati, ularning boshqaruv faoliyati pedagogik holati o’rganilgan. Bundan tashqari Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari agentligi tizimidagi maktab rahbarlarining boshqaruv faoliyati pedagogik muammo sifatida ham o’rganilgan. <strong>Kalit so’zlar</strong>: rahbar, mutaxassis, modernizaysiya, Agentlikning hududiy bo’limi, kadrlarni tanlash, pedagogik loyiha, jamoa, zamonaviy kasb kompetensiyalari, boshqaruv.
28
Artikova, Karomat Kamoldjonovna. "OLIY TA`LIM TALABALARIDA KREATIV YONDASUV ASOSIDA O'QUV VA TARBIYA JARAYONLARININI BOSHQARISHNING ZAMONAVIY YONDASHUVLARI." Research Focus International Scientific Journal 4, no. 1 (2025). https://doi.org/10.5281/zenodo.14835545.
Full textAbstract:
<strong>OLIY TA`LIM TALABALARIDA KREATIV YONDASUV ASOSIDA O‘QUV VA TARBIYA JARAYONLARININI BOSHQARISHNING ZAMONAVIY YONDASHUVLARI.</strong> <strong>Artikova Karomat Kamoldjonovna</strong> Termez davlat pedagogika instituti o‘qituvchisi <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.14835545</strong> <strong>Annotatsiya: </strong>Pedagogning kreativlik sifatlariga ega bo‘lishi uning shaxsiy qobiliyatlari, tabiiy va ijtimoiy quvvatini kasbiy faoliyatni sifatli, samarali tashkil etishga yo‘naltiradi. Oliy ta’lim tizimida faoliyat yuritayotgan pedagoglarning kreativlik sifatlariga ega bo‘lishlari ularda o‘quv va tarbiya jarayonlarini tashkil etishga an’anaviy yondashishdan farqli yangi g‘oyalarni yaratish, bir qolipda fikrlamaslik, o‘ziga xoslik, tashabbuskorlik, noaniqlikka toqat qilmaslikka yordam beradi.<strong> </strong> <strong>Kalit so‘zlar: </strong>Kreativlik, tafakkur, shaxs, faraz, ijodkor, sifat, o‘quv, tarbiya jarayonlar, oliy ta’lim, muammoli, ijodkorlik,ijodiy tafakkur, ijodiy qobiliyat, ijodkor shaxs.
29
Xamdamova, O.M. Xatamova Z.N. Ibragimov N. Tishabaeva I. "O'ZBEKISTON TA'LIMIDA UZVIY BOG'LIQLIK VA RIVOJLANTIRISH USULLARI." September 27, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.8383677.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada bugungi kunda bo‘layotgan ta’limdagi o‘zgarishlar, pedagog –o’qituvchilarimiz uchun tavsiyalar berilgan. Oliy ta’limgacha bo‘lgan ta’lim bosqichlarida sifatli ta’lim berish usullari haqida so‘z yuritiladi. Barkamol inson tarbiyasida oila va jamiyati o ‘rni haqida so‘z yuritilgan. <strong>Kalit so‘zlar:</strong> ta’lim turlari, oliy ta’lim, o‘rta maxsus ta’limi, o‘quv fanlari <strong>Abstract. </strong>This article presents changes in education today, recommendations for our pedagogues and teachers. Methods of quality education are discussed at the stages of education up to higher education. The role of family and society in the education of a perfect person is discussed<strong>.</strong> <strong>Key words:</strong> types of education,higher education, secondary special education,academic subjects. <strong>Аннотатция.</strong>В данной статье представлены изменения в образовании сегодня, рекомендации для наших педагогов и учителей. Обсуждаются методы качественного образования на этапах образования вплоть до высшего образования. Обсуждается роль семьи и общества в воспитании совершенного человека. <strong>Ключевые слова: </strong>виды образавания, вышее образавание, среднее специалное образавание.
30
Boybalayev, Mirzooxun Abdumanonovich. "MAKTABDA ZAMONAVIY TA'LIM MUHITINI YARATISH." September 7, 2022. https://doi.org/10.5281/zenodo.7057885.
Full textAbstract:
ANNOTATSIYA: Ushbu maqolada professional kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish; o‘qitish metodikasini takomillashtirish, ta'lim- tarbiya jarayoniga individuallashtirish tamoyillarini bosqichma-bosqich tatbiq etish; xalq ta'limi sohasiga zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalari va innovasion loyihalarni joriy etish kabi masalalar ko`rib chiqiladi
31
Mamanova, Karomat Soyibjon qizi. "HOZIRGI KUNDA MAKTABLARDA BOSHLANG'ICH SINF O'QUVCHILARINING SON MIQDORI OSHISHI NATIJASIDA YUZAGA KELAYOTGAN MUAMMOLAR." Innovative technologies in construction 1-son (May 29, 2023). https://doi.org/10.5281/zenodo.7981903.
Full textAbstract:
<strong> Annotatsiya: </strong>Ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarning ko‘pligi uchun ta’lim jarayonining yetkazilishi va o‘zlashtirilishi oqibatida kelib chiqayotgan muammolar va ularning yechimlari. <strong> Kalit so‘zlar:</strong> Ta’lim, maktab, sinf, o‘quvchi, o‘qituvchi, dars jarayoni, ta‘lim tizimi, o‘zlashtirish sifati, ta’limiy maqsad. Mamlakatimiz ta’lim tizimida hammaga ma’lumki maktablarda sinf o ‘quvchilarining ko‘pligi natijasida ko’plab noqulayliklar yuzaga kelmoqda. Misol tariqasida keltirib o’tishimiz mumkinki, bolalarning ko‘pligi o‘qituvchilarning bilim berishiga qiyinchilik tug‘dirayotgani hamda o‘quvchilarning mavzuni talab darajasida o‘zlashtirolmayotganini ko‘rishimiz mumkin. Buning sababi har bir o‘quvchi bilan o‘qituvchi individual shug‘ullanishiga qiyin masala bo'lib qoldi. Shu kabi noqulayliklarni bartaraf qilish uchun ko’plab islohotlar amalga oshirilmoqda. Bundan tashqari bu masala bo‘yicha bir nechta nizom va qonunlar qabul qilingan. — Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 15 martdagi “Umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi qaroriga muvofiq, sinfda o‘quvchilar soni 35 nafardan ortmasligi kerak, — deydi Xalq ta’limi vazirligining umumiy o‘rta ta’lim muassasalari boshqarmasi boshlig‘i Saidahror Seytkamalov. — Namunaviy loyiha bo‘yicha qurilmagan, moslashtirilgan binolarda hamda o‘quvchilar soni yetarli bo‘lmagan, olis tog‘li hududlarda joylashgan, ta’lim o‘zbek tilida olib borilmaydigan maktablarda o‘quvchilar soni sinflardagi mavjud shart-sharoitdan kelib chiqib belgilanadi. Bu kabi qonunlarning amalda qo‘llanilishi maktab o‘qituvchi va o‘quvchilariga keng imkoniyat yaratmoqda. Mutaxassislar va amaliyotchi o‘qituvchilarning fikricha, sinfda o‘quvchilar sonining 25 nafardan ortib ketishi ta’lim sifatiga salbiy ta’sir qiladi. Ammo ayni paytda ayrim maktablardagi sinflarda hatto 45—50 nafargacha o‘quvchi ta’lim olayotgani sir emas. O‘quvchilar soni 25 nafar va undan ziyod bo‘lgan ta’lim muassasalarining 1—9-sinflarida chet tili fani, ayrim fanlar chuqur o‘rganiladigan ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim muassasalarida ixtisoslashgan fanlar, 5—9-sinflarda informatika va axborot texnologiyalari, texnologiya, 8-9-sinflarda jismoniy tarbiya, ta’lim boshqa tilda olib boriladigan maktablarning 2—9-sinflarida o‘zbek tili fani hamda ta’lim tili rus tili bo‘lmagan muassasalarda rus tili fani bolalarni guruhlarga bo‘lib o‘tiladi. Afsuski, kuzatishlar davomida poytaxtimizdagi ayrim maktablarda bu qoidaga amal qilinmayotgani, ayrim sinflarda o‘quvchilar soni 45 nafargacha ekaniga guvoh bo‘lamiz. — O‘quvchilar sonining ko‘pligi quyi sinflarda murakkab mavzularni tushuntirishda pedagogga qiyinchilik tug‘diradi. Maktabimizda 37 nafardan o‘g‘il-qiz ta’lim oladigan sinflarda shunday holat kuzatiladi. Rus tili, ingliz tili fanlari bolalarni guruhlarga bo‘lib o‘qitiladi. Ammo o‘quvchilar yaxshi o‘zlashtirishi shart bo‘lgan eng zarur fanlar — ona tili, matematika darsari guruhlarga bo‘lib o‘tilmaydi. Bu muammoga yechim topish maqsadida tuman xalq ta’limi bo‘limiga ariza bilan murojaat etdik. O‘quv rejaga ko‘ra, 1-sinfda haftada matematikaga 5 soat, ona tili, o‘qishga 4 soatdan, chet tili, jismoniy tarbiyaga 2 soatdan, tasviriy san’at, odobnoma, texnologiya, musiqa, yo‘l harakati qoidalari, tarbiyaviy soat, atrofimizdagi olam fanlariga 1 soatdan ajratilgan. Ammo bu mavzuni to‘liq tushuntirishga kamlik qiladi. — 1-sinf o‘quvchisining musiqiy savodxonligini rivojlantirish bilan birga ovoz sozlash, notalarni tinglash, bastakorlar hamda ularning asarlari bo‘yicha bilimini ham boyitib borish kerak, — deydi muallima. — O‘quvchi soni 35 nafar bo‘lsa, vazifa murakkablashadi. Ayniqsa, uy vazifasini tekshirish eng murakkab jarayon. Bir soat ichida pedagog 35 o‘quvchi qanday qo‘shiq yodlab kelganini, ovoz diapazonini baholashga ulgurmaydi. Xona yetishmasligi yoki mavjudlari talabga javob bermasligi, cholg‘u asboblari bilan ta’minlash ham katta muammo. Aksariyat maktablarda musiqa faniga kichik xona ajratilgan bo‘lib, 35 o‘quvchi bilan ochiq dars yoki tadbir o‘tkazish imkonsiz. Sinfda o‘quvchilar sonini qisqartirish kerak. Aks holda o‘qituvchi o‘z oldiga qo‘ygan ta’limiy maqsadiga erisholmaydi, mavzu yuzasidan qo‘shimcha ma’lumotlarni yetkazib berolmaydi. Bundan ko‘rinadiki: — Sinfda o‘quvchilarning 30 nafardan ortishi ta’lim sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi kuzatuvlarda aniqlangan. Bu, avvalo, pedagogning o‘quvchilar bilan ishlashini qiyinlashtiradi. O‘g‘il-qizlarning dars vaqtidagi kayfiyatini bilolmaydi, mavzuga barchaning diqqatini birdek jalb etolmaydi. Bunday hollarda o‘quvchiga yetarli darajada e’tibor qaratilmasa, ruhiyatida salbiy o‘zgarish kuzatiladi, bilim olishga ishtiyoqi susayadi. Jarayonda kasbiy deformasiya yuzaga keladi. Bu qiyinchilik o‘quvchilarning bilish jarayoni(diqqat, xotira, idrok, tafakkur va hokazo)ning rivojlanishiga xalal beradi. O‘quvchilar suvning xossasi, kimyoviy formulasi kabi oddiy savollarga ham javob bera olmagan. Ayrim maktablarda o‘quvchilarning darslarni o‘zlashtirishi 30—40 foizni tashkil etgan. Bundan ko‘rinadiki, o‘qituvchi bir o‘quvchiga bir daqiqa ham vaqt ajratolmayapti. Bolalar bilan yakka tartibda shug‘ullanish haqida gapirmasa ham bo‘ladi. 45 daqiqada barcha o‘quvchi mavzuni birdek o‘zlashtirishi uchun informatika va axborot texnologiyalari, chet tili kabi fan mashg‘ulotlarida o‘quvchilar soni 13 nafar etib belgilangan. Shunda sinfdagi o‘quvchilar soni 26 nafarni tashkil etadi. Ammo o‘quvchilar sonining keskin oshishi natijasida 2 guruhga bo‘linganda ham guruhdagi o‘quvchilar soni 20 nafardan ko‘payib ketgani aniqlandi. Darsning 25 daqiqasi yangi mavzuni tushuntirishga ketadi. Tabiiyki, pedagog 15 daqiqada 35 dan ziyod o‘quvchini baholashga ulgurmaydi. <strong> <em>Xulosa.</em></strong>Yuqoridagi fikrlardan ayonki, pedagoglar, ota-onalar va keng jamoatchilikning talabi shunday: sinfda o‘quvchilar soni 25 nafardan oshmasligi lozim. Bu ta’lim-tarbiya sifati yuksalishiga, muallimning mashaqqatli mehnati sal bo‘lsa-da yengillashib, sifat jihatdan o‘sishiga xizmat qiladi. Qolaversa, sinfda gigiyenik muhit yaxshilanib, o‘qituvchi barcha o‘quvchilar bilan yakka tartibda ishlay oladi. Boshlan'ich sinflarda o‘quvchilar sonining normal holatda bo‘lishi ularning xonada erkin harakatlanishi, fanlarni to‘liq o‘zlashtirishi, bilimlarini chuqurroq o‘rgana olishiga yordam beradi. O‘quvchilar bilan birga bir qatorda o‘qituvchilar uchun ham bu qulaydir. Chunki, o'quvchilar bilan alohida-alohida ko'proq shug'ullana oladilar, ularning iste'dodlarini yuzaga chiqishiga yordam beradi. <strong>Foydalanilgan adabiyotlar</strong> 1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 5 sentyabrdagi "Xalq ta'limi tizimiga boshqaruvning yangi tamoyillarini joriy etish chora-tadbirlari to'g'risida"gi № PQ-3931-sonli Qarori. 2. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29- apreldagi "O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi tizimini 2030- yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to'g'risida"gi Farmoni. 3. Tolipov U.K., Sharipov Sh.S. O'quvchi shaxsi ijodkorlik faoliyatini rivojlantirishning pedagogik asoslari. - T., Fan, 2012 4. Yo'ldashev J. G., Usmonov S.A. Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni amaliyotga joriy qilish. - T: Fan va texnologiya, 2008.
32
1Y.N.Bo'ronov, 2S.B.Raximov 2Z.A.Smanova Mamanazarov M.M.3 1Toshkent Shahar Chilonzor tumani Pifagor Xususiy maktabi O'qituvchi. 2Mirzo Ulugbek nomidagi O'zbekiston Milliy universiteti 3Farmatsevtika ta'lim va tadqiqot instituti https://doi.org/10.5281/zenodo.13763604. "CO3+ KATIONINING GOSSIPOL 2-AMINO 4-METIL PIRIDIN BILAN KOMPLEKSINI OLISHNING OPTIMAL SHAROITLARINI ANIQLASH." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 9 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.13763604.
Full textAbstract:
<strong>CO<sup>3+</sup> KATIONINING GOSSIPOL 2-AMINO 4-METIL PIRIDIN</strong><strong> BILAN KOMPLEKSINI OLISHNING OPTIMAL SHAROITLARINI ANIQLASH</strong> <strong><sup>1</sup></strong><strong>Y.N.Bo‘ronov, </strong><sup>2</sup><strong>S.B.Raximov, <sup>2</sup>Z.A.Smanova, Mamanazarov M.M.<sup>3</sup></strong> <sup>1</sup>Toshkent Shahar Chilonzor tumani Pifagor Xususiy maktabi, O‘qituvchi. <sup>2</sup>Mirzo Ulugbek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti <sup>3</sup>Farmatsevtika ta’lim va tadqiqot instituti <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.13763604</strong> <strong>Annotatsiya: </strong>Gossipol asosida olingan Shiff asoslari ayrim metallar bilan maxsus sharoitlarda o’ziga xos rangli birikmalar hosil qiladi. Gossipol birikmalarining ushbu xossalariga asoslanib ularni analitik kimyoda metall ionlarini aniqlashda reagent sifatida ishlatilishi mumkin. Ushbu maqolada Co<sup>3+</sup> kationini miqdoriy va sifat tahlilini o’tkazishda 2-amino 4-metil piridindan foydalanish imkoniyatlari, ushbu kompleksni olish sharoitlari va xossalari o’rganildi. Gossipol 2-amino 4-metil piridinning kobalt (III) ioni bilan kompleks hosil qilishining optimal sharoitlari ya’ni eritmaning pH muhiti, reagent miqdori, bufer tarkibiga bogʼliqligi, vaqtga nisbatan barqarorligi va quyilish tartibi oʼrganildi. Hosil bo’lgan komplekslar nur yutishga asoslangan spektrofotometr, IQ spektroskopiyasi, skanerlovchi elektron mikroskopiya usullari yordamida o‘rganildi, shuningdek komplekslarning tarkibi Izomolyar serialar metodida tahlil qilindi va kompleks uchun Me:R o‘zaro 1:3 nisbatta ekanligi aniqlandi. Kompleks hosil bo’lishidan olingan natijalar tahlil qilindi va matematik qayta ishlandi. Olingan natijalarga ko’ra hosil bo’lgan komplekslar o’rtacha barqarorlikka ega ekanligi aniqlandi. <strong>Kalit so’zlar: </strong>gossipol, piridin, kobalt kationi, sifat analiz, miqdoriy analiz, kompleks birikma.
33
Boyqo'ziev, X.X. Samarqand davlat tibbiyot universiteti gistologiya sitologiya va embriologiya kafedrasi dotsenti Djurakulov B.I. Samarqand davlat tibbiyot universiteti gistologiya sitologiya va embriologiya kafedrasi assistenti. "INNOVATSION TA'LIM USULLARI VA ULARNI AMALIYOTDA QO'LLASH." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 1 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.10541226.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya:</strong> Ushbu maqolada innovatsion ta‘lim usullari va ularni amaliyotda qo‘llash to‘g‘risida fikr yuritilgan. Unda ta‘lim usullarining ta‘lim texnologiyalarining qo‘llanilishida ta‘lim xususiyati va o‘quv faoliyatiga samarali ta‘sir etish omillari borasida ma‘lumotlar berilgan. <strong>Kalit so‘zlar: </strong>innovatsion ta‘lim, pedagogik texnologiyalar, ta‘lim usullari, ta‘lim texnologiyasini loyihalash
34
Umariy, Muxriddin Xusniddin o'g'li. "BANKLARNING MOLIYAVIY BARQARORLIGIGA TA'SIR QILUVCHI OMILLAR: NAZARIY TAHLIL." March 13, 2025. https://doi.org/10.5281/zenodo.15021726.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya.</strong> Maqolada banklarning moliyaviy barqarorligiga ta’sir qiluvchi omillar tahlil qilingan. Asosiy e’tibor ichki va tashqi omillar hamda ularning bank barqarorligiga ta’siriga qaratilgan. Tahlil natijalari strategik yechimlarni ishlab chiqishga yo‘naltirilgan.<strong>Kalit so‘zlar</strong>: bank, moliyaviy barqarorlik, kapital adekvatligi, likvidlik, aktivlar sifati, makroiqtisodiy muhit, risk.
35
Xasanboyev, Azizbek Botirali o`g`li. "STEAM pedagogik texnologiyasi: integratsiya orqali o'rganishni kuchaytirish." «Innovative technologies in construction» jurnali, May 31, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.7990699.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya. </strong>Pedagogik texnologiya zamonaviy ta'limda, xususan STEAM (fan, texnologiya, muhandislik, san'at va matematika) ta'limi sharoitida hal qiluvchi rol o'ynaydi. Texnologiyani pedagogik amaliyotga muammosiz integratsiya qilish orqali o'qituvchilar talabalarning faolligini oshirishi, ijodkorlikni rivojlantirishi va chuqurroq o'rganish tajribasini osonlashtirishi mumkin. Ushbu maqolada STEAM texnologiyasida pedagogik texnologiyaning ahamiyati, uning talabalar natijalariga ta'siri va texnologiyani samarali birlashtirish uchun ishlatiladigan turli xil yondashuvlar ko'rib chiqiladi. <strong>Kalit so`zlar. </strong>STEAM ta'limi, texnologiya, innovatsiya, robototexnika, fanlararo ta'lim, amaliy faoliyat, raqamli vositalar, ijodkorlik, tanqidiy fikrlash, muammolarni hal qilish. <strong>Annotation. </strong>Pedagogical technology plays a decisive role in modern education, in particular in the conditions of STEAM (science, technology, engineering, art and mathematics) education. By seamlessly integrating technology into pedagogical practice, teachers can increase student engagement, develop creativity, and facilitate a deeper learning experience. This article examines the importance of pedagogical technology in daS TEAM technology, its impact on student outcomes, and the various approaches used to effectively integrate technology. <strong>Keywords. </strong>STEAM education, technology, elementary school, interdisciplinary education, practical activities, digital tools, creativity, critical thinking, problem solving. <strong>Аннотация. </strong>Педагогические технологии играют решающую роль в современном образовании, в частности в условиях парного (научно-технического, инженерного, художественного и математического) образования. Плавно интегрируя технологии в педагогическую практику, учителя могут повысить вовлеченность учащихся, развить творческие способности и способствовать более глубокому обучению. В этой статье рассматривается важность педагогических технологий в daS TEAM technology, их влияние на результаты учащихся и различные подходы, используемые для эффективной интеграции технологий. <strong>Ключевые слова. </strong>STEAM образование, технологии, начальная школа, междисциплинарное образование, практическая деятельность, цифровые инструменты, креативность, критическое мышление, решение проблем.Pedagogik texnologiyaning ahamiyati: STEAM-bu fan, texnologiya, muhandislik, san'at va matematika fanlarini birlashtirgan ta'limiy yondashuv. Ushbu fanlarni yaxlit o'quv dasturiga birlashtirish orqali talabalar uchun har tomonlama va fanlararo o'quv tajribasini taqdim etishga qaratilgan. STEAM qisqartmasi an'anaviydan olingan STEAM (fan, texnologiya, muhandislik va matematika) ta'lim, san'at qo'shilishi bilan. San'atning kiritilishi ijodkorlik, tasavvur va badiiy ifodaning o'quv jarayonidagi ahamiyatini tan oladi. STEAM ta`limi ushbu fanlarni alohida va alohida mavzular sifatida ko'rib chiqishdan ko'ra, ularning integratsiyasini ta'kidlaydi. STEAM e ta`limi talabalarni tanqidiy fikrlashga, muammolarni hal qilishga va o'z bilim va ko'nikmalarini Real sharoitlarda qo'llashga undaydi. Bu amaliy o'rganish, loyihaga asoslangan faoliyat va o'quv tajribasini oshirish uchun texnologiya va raqamli vositalardan foydalanishni targ'ib qiladi. San'atni birlashtirish orqali talabalar ijodiy fikrlashga, turli nuqtai nazarlarni o'rganishga va murakkab muammolarga innovatsion echimlarni ishlab chiqishga da'vat etiladi. STEAM ta`limi -ning asosiy maqsadi talabalarni XXI asr muammolariga keng ko'nikma va bilimlar bilan jihozlash orqali tayyorlashdir. Ushbu ko'nikmalarga ilmiy izlanishlar, texnologik savodxonlik, muhandislik dizayni, matematik fikrlash, ijodiy fikrlash, samarali muloqot va hamkorlik kiradi. STEAM ta'limi ta'limga yaxlit yondashuvni rivojlantiradi, bu ham texnik ko'nikmalarni, ham tanqidiy va ijodiy fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi. STEAM ta'limi turli fanlarni birlashtirib, haqiqiy dunyoning o'zaro bog'liq tabiatini ham aks ettiradi. Ko'pgina Real muammolar va innovatsiyalar ilmiy bilimlar, texnologik tajriba, muhandislik tamoyillari, matematik tahlil va ijodiy fikrlashni birlashtirgan multidisipliner yondashuvni talab qilishini tan oladi. STEAM ta'limi dunyoning ko'plab mamlakatlarida ta'limga qimmatli yondashuv sifatida tobora ko'proq tan olinmoqda. U talabalarni tez o'zgaruvchan global iqtisodiyot talablariga tayyorlaydi va ularni ilm-fan, texnologiya, muhandislik, san'at va matematikani o'z ichiga olgan keng ko'lamli martabalarda muvaffaqiyat qozonish uchun zarur bo'lgan ko'nikmalar bilan jihozlaydi.Tadqiqotlar STEAM ta'limida pedagogik texnologiyaning ahamiyatini izchil ta'kidlaydi. Texnologiya vositalaridan foydalangan holda talabalar murakkab tushunchalarni o'rganishlari, muammolarni birgalikda hal qilishlari va tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishlari mumkin. Interfaol simulyatsiyalar, virtual haqiqat va kengaytirilgan haqiqat o'quvchilarga fan va matematikadagi mavhum tushunchalarni tasavvur qilish va tushunishga imkon beradigan immersiv tajribalarni taqdim etadi. Kodlash va dasturlash uchun raqamli vositalar texnologik savodxonlikni oshiradi va hisoblash tafakkurini rivojlantiradi. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki STEAM ta'limida pedagogik texnologiyani birlashtirish talabalar natijalariga ijobiy ta'sir qiladi. Texnologiyalardan foydalanish faol o'rganishni osonlashtiradi, chunki talabalar passiv ma'lumot oluvchilarga emas, balki faol ishtirokchilarga aylanishadi. Bu ish bilim o'lchash qilmoqda, ko'nikmalarini qo'llash, va o'sish uslub rivojlantirish. Bundan tashqari, texnologiya turli xil o'quv uslublari va qobiliyatlarini uyg'unlashtirgan holda shaxsiylashtirilgan o'quv tajribalarini ta'minlaydi. aralash ta'lim: onlayn va yuzma-yuz ko'rsatmalarni birlashtirib, aralash ta'lim talabalarga raqamli platformalar orqali resurslarga kirish, hamkorlik qilish va shaxsiy fikr-mulohazalarni olish imkonini beradi. Ushbu yondashuv o'z-o'zini yo'naltirilgan o'rganishga yordam beradi va o'qituvchilarga individual ehtiyojlar asosida o'qitishni farqlashga imkon beradi. texnologiya bilan loyihaga asoslangan ta'lim: texnologiyani loyihaga asoslangan ta'limga integratsiya qilish talabalarni STEAM tushunchalarini Real muammolarga tatbiq etishga undaydi. Ular prototiplarni yaratish, tajribalar o'tkazish va topilmalarini taqdim etish uchun multimedia vositalari, ma'lumotlarni tahlil qilish dasturlari va dizayn dasturlaridan foydalanishlari mumkin. Ushbu yondashuv ijodkorlik, tanqidiy fikrlash va hamkorlikni rivojlantiradi. Maker Spaces va robototexnika: 3D printerlar, robototexnika to'plamlari va boshqa texnologik vositalar bilan jihozlangan Maker spaces talabalarga o'z yangiliklarini loyihalash, yaratish va sinab ko'rish uchun amaliy tajribalarni taqdim etadi. Ushbu joylar muammolarni hal qilish ko'nikmalarini, muhandislik dizayn jarayonlarini rivojlantiradi va tadbirkorlik tafakkurini rivojlantiradi. onlayn hamkorlik va aloqa: texnologiya talabalar o'rtasida uzluksiz hamkorlik va muloqotni ta'minlaydi, sinfdan tashqari ta'limni kengaytiradi. Virtual platformalar guruh muhokamalarini, tengdoshlarning mulohazalarini va global aloqalarni osonlashtiradi, madaniy almashinuv va fanlararo hamkorlikni rag'batlantiradi. Pedagogik texnologiya STEAM' ta'limida o'zgaruvchan rol o'ynaydi, talabalarga kelajak uchun zarur ko'nikmalarni beradi. Texnologiyani pedagogik amaliyotga qo'shib, o'qituvchilar ijodkorlik, tanqidiy fikrlash va hamkorlikni rivojlantiradigan dinamik va qiziqarli o'quv muhitini yaratishi mumkin. Texnologiya rivojlanib borar ekan, o'qituvchilar STEAM ta'limida pedagogik texnologiyaning samarali integratsiyasini ta'minlab, eng yangi vositalar va metodologiyalar bilan yangilanib turishlari kerak. Ushbu yutuqlarni qabul qilib, biz keyingi avlodni tez rivojlanayotgan raqamli landshaftda rivojlanish uchun tayyorlashimiz mumkin. <strong>Foydalanilgan adabiyotlar:</strong> R.A. Mavlonova, N. H. Raxmonqulova, K.O.Matanazarova, M. K. Shirinov S. Hafizov "Umumiy pedagogika" « Fan va texnologiya» nashriyoti T.: 2018 N.N.Azizxo'jayeva "Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat" «O'zbekiston yozuvchilar uyishmasi Adabiyot jamg'armasi» nashriyoti S.T.Turg'unov, L.A.Maqsudova, H.M.Tojiboyeva, G.M.Nazirova, M.A.Umaraliyeva "Padagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish, sifat va samaradorligini oshirish texnologiyalari" «O'zbekiston Respublikasi O'zPFITI » nashriyoti, T.:2014 J.G'.Yo'ldoshev, M.K.Shirinov, F.I.Ochilov "Pedagogik diagnostika" o'quv metodik qo'llanma T.:2014 O'tkir Tolipov, Dilnoz Ro'ziyeva "Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat" «Toshkent innovatsiya-ziyo» T.: 2019
36
Raisov, Shamsiddin. "CHET TILI O`QITUVCHILARINING DARS JARAYONIDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISHNING AFZALLIKLARI." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 3 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.10851470.
Full textAbstract:
<strong>CHET TILI O`QITUVCHILARINING DARS JARAYONIDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISHNING AFZALLIKLARI</strong> <strong>Raisov Shamsiddin</strong> Termiz davlat universiteti, Ta’lim muassasalarining boshqaruvi yo`nalishi magistranti E-mail: bekovulugbek57@gmail.com <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.10851470</strong> <strong>Annotatsiya:</strong> Ushbu maqolada chet tilini o`qitirshni yanada takomillashtirish, chet tili o`qituvchilarining dars jarayonlarini qiziqarli, mazmunli hamda innovatsion texnologiyalardan foydalanish haqida fikr-mulohazalar yuritildi va ularning afzalliklari o`rganildi. <strong>Kalit so’zlar:</strong> innovatsion taxnologiyalar, tahlil, shaxs rivojlanishi, chet tillarini o’rganish tizimi, noodatiy ta’lim, innovatsion ta’lim.
37
Qosimova, Feruza Tursunbayevna Toshkent shahar Uchtepa tuman 116 maktabning fizika fani o'qituvchisi. "FIZIKA FANIDAN O'QUVCHILARGA FIZIK KATTALIKLAR VA O'LCHOV BIRLIKLAR HAQIDA BILIMLAR BERISH." July 28, 2022. https://doi.org/10.5281/zenodo.6924449.
Full textAbstract:
Annotatsiya. Ushbu maqola tabiatda sodir bo‘ladigan hodisalarni va bu hodisalar bilan bog‘liq bo‘lgan qonunlarni o‘rganuvchi, jamiyat, ilm-fan va texnika rivojlanishining asosi bo‘lgan fizika fanini tashkil etuvchi fizik kattaliklar va o‘lchov birliklarga bag‘ishlangan. Kalit so‘zlar: ta’lim islohoti, Davlat Ta’lim standarti, fizik kattaliklar, o‘lchov birliklar va ularning turlari, modda tuzilishi
38
Azizov, Nosirjon Nematilayevich Namangan davlat universiteti Sport faoliyati kafedrasi Pedagogika fanlari nomzodi dotsent Isomiddinov Xusanboy Axmadjon o`g`li Namangan davlat universiteti Sport faoliyati yo'nalishi magistratura talabasi Namangan shahri O'zbekiston E.-mail: azizizov19931910@mail.ru. "MILLIY KURASHGA BOLALARNI SARALASH SAMARADORLIGIGA TA'SIR ETUVCHI VOSITA VA USLUBLARNI QO'LLASH METODIKASI." Research Focus International Scientific Journal 2, no. 12 (2023). https://doi.org/10.5281/zenodo.10429004.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya: </strong>Ushbu maqolada sport ta’lim muassasalarida saralash va bashorat qilish orqali oliy sport yutuqlarini rivojlantirishning raqamli texnologiyalarini yaratish uslublari hamda tayyorgarlik jarayoni muvofiqligini takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan. <strong>Kalit so‘zlar:</strong> Oliy sport yutuqlari, rivojlantirish, sport ta’limi, muassasa, seleksiya, saralash, yo‘naltirish, bashorat qilish, monitoring, joriy qilish, nazorat qilish, kompleks, texnologiya, metodologiya. <strong> </strong>
39
Jumanova, Fatima Uralovna. "YANGI O'ZBEKISTON SHAROITIDA BO'LAJAK O'QITUVCHILARNING INNOVATSION KOMPETENSIYASINI RIVOJLANTIRISH." June 1, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.7993513.
Full textAbstract:
<em>Mazkur maqolada kompetensiya tushunchasining mazmun- mohiyati ochib berilgan. ta’lim oluvchilarda kasbiy kompetentlikni pedagogik jihatdan rivojlantirish yo’llari ko’rsatilgan. Bo’lajak o‘qituvchilar uchun egallanishi mumkin bo’lgan pedagogik kompetentlikning rivojlanish darajasini aniqlaydigan kompetensiyalar majmuasi mazmuni yoritilgan. Kalit so’zlar: kompetentlik, kasbiy kompetentlik, shaxsiy tajriba, texnologiyalar, amaliy faoliyat, rivojlantirish</em>
40
A.X., Boboyev. "DUNYO MIQYOSIDA DOLZARB BO'LGAN TA'LIM JARAYONIDAGI O'ZGARISHLAR: O'ZBEKISTON UCHUN IMKONIYATLAR VA SABOQLAR." Research Focus International Scientific Journal 4, no. 4 (2025). https://doi.org/10.5281/zenodo.15378253.
Full textAbstract:
<strong>DUNYO MIQYOSIDA DOLZARB BO‘LGAN TA’LIM JARAYONIDAGI O‘ZGARISHLAR: O‘ZBEKISTON UCHUN IMKONIYATLAR VA SABOQLAR</strong><strong>A.X. Boboyev</strong><strong> </strong> <strong>Toshkent kimyo-texnologiya instituti, Tillar kafedrasi dotsenti, </strong>O’zbekiston Respublikasi, Toshkent shahri. <strong>E-mail: </strong>abrorbx@gmail.com<strong> </strong> <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.15378253</strong> <strong>Annotatsiya: </strong>Maqola zamonaviy ta’limdagi global tendensiyalar (raqamlashtirish, sun’iy intellekt, inklyuzivlik, umrbod o‘qish) va ularning O‘zbekiston ta’lim tizimiga ta’sirini tahlil qiladi. UNESCO, OECD, WEF ma’lumotlari asosida ta’limdagi imkoniyatlar, muammolar va islohotlar uchun tavsiyalar keltirilgan. Xulosa qismida Incheon Deklaratsiyasi (2030) tamoyillari O‘zbekiston uchun strategik yo‘nalish sifatida ko‘rib chiqilgan. <strong>Kalit so‘zlar:</strong> global ta’lim tendensiyalari, raqamli ta’lim, Incheon deklaratsiyasi, O‘zbekiston ta’lim islohoti.
41
Hamdamova, Nozima Mukimova Falsafa fanlari doktori(PhD) dotsent Baxtiyorova Sobira Ixtiyor qizi Buxoro Davlat Pedagogika Instituti "Texnologik ta'lim" kafedrasi o'qituvchisi Hamidov Ruslan Asliddinovich Buxoro davlat pedagogika instituti "Texnologik ta'lim" yo'nalishi 2.-bosqich talabasi. "OʻRTA TALIM MAKTABLARIDA TEXNOLOGIYA TAʼLIMINI SAMARALI RIVOJLANTIRISH METODLARI". Research Focus International Scientific Journal 3, № 3 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.10907294.
Full textAbstract:
<strong>OʻRTA TALIM MAKTABLARIDA TEXNOLOGIYA TAʼLIMINI SAMARALI RIVOJLANTIRISH METODLARI</strong> Hamdamova Nozima Mukimova Falsafa fanlari doktori(PhD), dotsent Baxtiyorova Sobira Ixtiyor qizi Buxoro Davlat Pedagogika Instituti “Texnologik ta’lim” kafedrasi o‘qituvchisi <strong>Hamidov Ruslan Asliddinovich</strong> Buxoro davlat pedagogika instituti “Texnologik ta’lim” yo‘nalishi 2-bosqich talabasi <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.10907294</strong> <strong>Annotatsiya: </strong>Ushbu maqola o’qituvchilarning ijodkorlik qobiliyatlarini rivojlantirish masalasida faol sanalgan yangicha ta’lim texnologiya yani shakl, metod va vositalariga alohida e’tibor qaratgan holda, ularning amaliy jarayonlarda tutgan o’rni va ahamiyati haqida fikr-mulohaza yuritadi. Bundan tashqari ma’lum bir metodlar bu borada qanchalik darajaga ega ekani haqida qisqacha ma’lumot beradi. <strong>Kalit </strong><strong>so‘zlar</strong><strong>: </strong>konstruktsiya, ta’lim, texnologiya, dizayn, inovatsiya, maktab, muammoli ta’lim , qobiliyat, inovotsion texnologiyalar, metod, ta’lim tizimi, texnologiya darslari. <strong> </strong>
42
O`tkir, Bozorov. "MUSOBAQA JARAYONIDA SPROTCHINI QO`LLAB-QUVVATASH TAKTIKASI." May 15, 2022. https://doi.org/10.5281/zenodo.6550647.
Full textAbstract:
Jismoniy tarbiya o`qituvchilarining, sport mutaxassislarining, ustozmurabbiylarning chuqur bilim, malaka, boy tajriba va mahoratga ega bo`lishi, har tomonlama yetuk, ma`naviy barkamol kadrlar tayyorlash garovidir. Zero, ustozlar har jihatdan shogirdlariga namuna bo`la olsagina, kelajak uchun ishonchli zamin tayyorlanadi. Namunali ustoz-murabbiy bo`lish uchun o`qituvchilar tinimsiz izlanishlari, o`z bilim va malakalarini oshirib borishning barcha imkoniyat va vositalaridan, shu jumladan fanga tegishli adabiyotlardan, samarali foydalanishlari, rivojlangan mamlakatlarning zamonaviy ta`lim texnologiyalari, ilg`or tajribalari bilan tanishishlari, uni o`quv jarayonida qo`llay bilishlari kerak. Kalit so`zlar: musobaqa, taktika, jarayon, ta`lim texnologiyalari, murabbiy, sportchi, ommalashtirish, o`yin, metod
43
Tursunaliyeva, Nazokat Toxir qizi Toshkent iqtisodiyot va texnologiyalari universiteti o'qituvchisi E.-mail: ntursunaliyeva1996@gmail.com https://doi.org/10.5281/zenodo.11239120. "RAQAMLI JAMIYATDA MUTAXASSISLIK FANLARINI O'QITISHNING ZAMONAVIY YONDASHUVLARI." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 5 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.11239120.
Full textAbstract:
<strong>RAQAMLI</strong><strong> </strong><strong>JAMIYATDA</strong><strong> </strong><strong>MUTAXASSISLIK</strong><strong> </strong><strong>FANLARINI</strong><strong> </strong><strong>O</strong><strong>’</strong><strong>QITISHNING</strong><strong> </strong><strong>ZAMONAVIY</strong><strong> </strong><strong>YONDASHUVLARI</strong><strong>.</strong> <strong>Tursunaliyeva Nazokat Toxir qizi</strong> Toshkent iqtisodiyot va texnologiyalari universiteti o’qituvchisi E-mail: ntursunaliyeva1996@gmail.com <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.11239120</strong> <strong>Annotatsiya: </strong>Raqamli jamiyatda mutaxassislik fanlarini o’qitishning zamonaviy yondashuvlari har bir ta’lim beruvchi va ta’lim maqsadlariga qarshi muammolarni yechish uchun juda muhimdir. Raqamli jamiyatda mutaxassislik fanlarini o’qitish jarayonini optimallashtirishda onlayn ta’lim platformalari, veb-dasturlar va ilovalar, interaktiv ta’lim, raqamli qurilmalar va ma’lumotlar tizimlari yanada rag’batlantiradi. <strong>Kalit so’zlar: </strong>raqamli jamiyat, zamonaviy yondashuvlar, onlayn ta’lim platformalari, interaktiv darsliklar, multimedia materiallari, virtual realitet, VR va AR texnologiyalari, audio va video materiallar, podcastlar, onlayn resurslar. <strong> </strong>
44
Boboqulova, Madina Mirzohid qizi. "BOSHLANG'ICH SINFLARNING ONA TILI DARSLARIDA ZAMONAVIY PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARNI QO'LLASH USULLARI." June 7, 2022. https://doi.org/10.5281/zenodo.6621695.
Full textAbstract:
Ushbu maqolada boshlang’ich sinflarda ona tili darslari jarayonida zamonaviy texnologiyalarni qo’llash usullari tog’risida fikrlar bildirilgan. Kalit so‘zlar: pedagogik texnologiya, boshqarish faoliyati, o’qituvchi, o’quvchi, ona tili, ta’lim, tarbiya.Maktabda o‘qitiladigan ona tili fani shunchaki fonetik va grammatik tushunchalarni bir yoqlama shakllantirish vazifasini bajarmaydi, balki o‘quvchilarni badiiy til vositalari bilan ta’minlashi, ularda go‘zal nutq madaniyatini tarbiyalashi, fikr – mulohazalarini ifodali bayon etishga o‘rgatib borishi lozim.
45
Anorqulova, Ozoda. "KONSEPT VA KONSEPTOLOGIYA KOGNITIV TILSHUNOSLIKNING AJRALMAS QISMI SIFATIDA." September 19, 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.8379601.
Full textAbstract:
<strong>ANNOTATSIYA</strong> Mazkur maqolada antropotsentrik paradigma asosida shakllanib kelayotgan kognitiv tilshunoslik hamda unga doir bo‘lgan “konsept”, “konseptologiya” tushunchalari, ularning o‘z sohasi doirasidagi ahamiyati haqida so‘z boradi. Qolaversa, konsept tushunchasiga tilshunoslar tomonidan berilgan ilmiy-nazariy qarashlari asosdiagi ta’riflar, konseptosferaning tarkibiy tuzilmasi, muloqotning kommunikativ, intearktiv va perseptivlik jarayonlari haqida ma’lumotlar keltirilgan. Kuzatishlardan ma’lum bo‘ladiki, konsept kognitiv tilshunoslikning asosiy kategoriyalaridan biri bo‘lib, u olamni kishining tafakkur doirasida tasvirlab tushunadigan hodisa. Konseptosfera esa aynan o‘sha konseptlarning jamlanmasidan hosil bo‘ladigan, bir so‘zga tegishli bo‘lgan konseptlarning hammasini qamrab oluvchi mental butunlik sanaladi. Ikkala tushuncha ham tilning mentalingvistik bosqichida aniqlanadigan hodisalar sifatida ko‘plab olimlar tomonidan tadqiq etilgan. Maqolada ushbu tadqiqotlarda keltirilgan ta’riflarga ham to‘xtalib o‘tilgan. <strong>Kalit so‘zlar</strong>: konsept, konseptologiya, antropotsentrik paradigma, kopmmunikativ, interaktiv va perspektiv jarayonlar.
46
Ismoiljonov, Shuxratjon Boymirza o'g'li Namangan davlat chet tillari instituti tayanch doktoranti. "TA'LIM JARAYONIDA TANQIDIY FIKRLASHNING RIVOJLANISHI VA UNING AHAMIYATI." May 30, 2024. https://doi.org/10.5281/zenodo.13917651.
Full textAbstract:
<strong>T</strong><strong>A</strong><strong>’</strong><strong>LIM JARAYONIDA</strong><strong> </strong><strong>TANQIDIY FIKRLASHNING RIVOJLANISHI VA UNING AHAMIYATI</strong> <strong>Ismoiljonov Shuxratjon Boymirza o‘g‘li</strong> Namangan davlat chet tillari instituti tayanch doktoranti E-mail: mcshukhrat@gmail.com <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.13917651</strong> <strong>Annotatsiya:</strong> Maqola butunjaxon ta’lim jarayonida o‘quvchilarning tanqidiy fikrlash malakalarining rivojlanishi va uning ahamiyati haqida so‘z yuritadi. Tanqidiy fikrlash o‘quvchilarning intellektual salohiyatini rivojlantirish, muammolarga mustaqil va chuqur yondashish, to‘g‘ri xulosa chiqarish va qaror qabul qilish qobiliyatlarini shakllantirishda muhim o‘rin tutadi. Maqolada tanqidiy fikrlashning ta’lim jarayoniga integratsiyasi, o‘quvchilar tomonidan o‘z nuqtai nazarlarini himoya qilish va tahliliy yondashuvlarni qo‘llash bo‘yicha yondashuvlar hamda zamonaviy ta’lim tizimida tanqidiy fikrlashni rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan didaktik metodlar tahlil qilinadi. Shuningdek, kelajakda darsliklarni yaratishda tanqidiy fikrlashni rivojlantirish uchun samarali yondashuvlar tavsiya etiladi. <strong>Kalit so‘zlar: </strong>tanqidiy fikrlash, ta’lim jarayoni, o‘quvchilar, tahliliy yondashuv, mustaqil fikrlash, didaktik metodlar, zamonaviy ta’lim, intellektual salohiyat.
47
Mо'minоvа, Muxаyyо. "UMUMIY O'RTA TA'LIMDA LIBERAL BOSHQARUV TIZIMI." December 25, 2025. https://doi.org/10.5281/zenodo.15249947.
Full textAbstract:
<strong>A</strong><strong>NNOTATSIYA</strong> Maqolada ta’lim muassasasi direktori boshqaruv faoliyatining asosiy yo‘nalishlari, maktab faoliyatini tashkil etish tamoyillari hamda umumiy o‘rta ta’lim maktablarida boshqaruvni liberallikka asoslanib tashkil etish yuzasidan tavsiyalar bayon etilgan. Mavjud holat o‘rganilib, o‘qituvchilarga erkinlik berish, o‘quvchilarning erkin fikr yuritishlari uchun yetarli shart-sharoit yaratish, ota-onalar bilan ishlashda erkinlik tamoyiliga asoslanish, har bir shaxsning fikrini tinglash va iliq munosabat o‘rnatish yuzasidan, boshqaruvda shaffoflik va ochiqlik bo‘yicha xulosalar va tavsiyalar bayon etilgan. <strong>Kalit so‘zlar. </strong>Taʼlim tizimi, boshqaruv, strategik menejment, liberal boshqaruv, shaffoflik, ochiqlik prinsipi, professional rivojlanish, hamkorlik va jamoaviy ish.
48
Y.T., Xakimbekova1 2. 1Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti 1.-sonli akademik litseyi o'qituvchisi 2Toshkent arxitektura qurilish universiteti qoshidagi akademik litseyi o'qituvchisi. "CHET TILINI O'QITISHDA ZAMONAVIY TA'LIM METODLARI." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 9 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.13826030.
Full textAbstract:
<strong>CHET TILINI O‘QITISHDA ZAMONAVIY TA’LIM METODLARI</strong> <strong>Y.T. Xakimbekova<sup>1,2</sup></strong> <sup>1</sup>Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti 1-sonli akademik litseyi o’qituvchisi, 2Toshkent arxitektura qurilish universiteti qoshidagi akademik litseyi o’qituvchisi E-mail: xakimovay@gmail.com <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.13826030</strong> <strong>Annotatsiya:</strong> Mazkur maqola chet tili darslarida darslarning olib boorish tartibi, usullari va metodlarini o’z ichiga oladi. Yangi milliy ta’lim belgilanganiga ko’ra, uning maqsadlariga erishish uchun o’quv jarayonini tashkil etish shakllarini takomillashtirish, o’qishning yangi texnalogiyalari va uslub, metodlarini joriy etish, o’quvchilarning bilim olishga boo’lgan qiziqishini oshirish zarurligini ko’rsatadi. Umumjahon o’quv faoliyatini shakllantirish ta’limning asosiy vazifasidir. <strong>Kalit so‘zlar:</strong> metodika, uslub, ta’lim sistemasi, tarjima metodi, kommunikativ yondashuv,dialoglar, qiyosiy metod, trening, kollektiv faoliyat, induktiv va deduktiv materiallar, illyustratsiya.
49
Turabova, Farida Zoirovna Samarqand shaxridagi Prezident maktabi. "CHIZMACHILIKNI O'QITISHDA TARIXIY MANBALARDAN FOYDALANISH METODIKASI." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 1 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.10578144.
Full textAbstract:
<strong>Annotatsiya:</strong> Hоzirgi kunda ta’lim jarayonida intеraktiv mеtоdlar, innоvatsiоn tехnоlоgiyalar, pеdagоgik va aхbоrоt tехnоlоgiyalarini o’quv jarayonida qo’llashga qiziqish оrtib bоrmоqda. Shundan kelib chiqib biz ham Chizmachilik darslarida ham innovatsion texnologiylarni, ham tarixiy manbalardan qo’llashning usullari haqida ma’lumotlar keltirib o’tdik. <strong>Kalit so’zlar:</strong> intеraktiv mеtоd, tarixiy metod, gеоmеtrik tushunchalar, ko’rgazmali mеtоd, tехnik tushunchalar, innоvatsiya, amaliy mеtоd, chizmachilik, prоеksiоn tushuncha, оg’zaki mеtоd.
50
Sitora, Shomurodova Xalqaro Nordik universiteti katta o'qituvchisi (PhD). "FINLANDIYADAGI TA'LIM MUASSASALARIDA TARBIYA TIZIMINING O'ZIGA XOS JIHATLARI." Research Focus International Scientific Journal 3, no. 10 (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.13998776.
Full textAbstract:
<strong>FINLANDIYADAGI TA’LIM MUASSASALARIDA TARBIYA TIZIMINING O‘ZIGA XOS JIHATLARI</strong> <strong>Sitora Shomurodova</strong> Xalqaro Nordik universiteti katta o’qituvchisi (PhD), RMMM huzuridagi Ijtimoiy ma’naviy tadqiqotlar institutida tashkil etilgan “Yoshlarni turli mafkuraviy xurujlardan himoya qilish va ma’naviy-axloqiy tarbiyalash bo‘yicha o‘quv va ilmiy-mеtodik qo‘llanmalar, uslubiy tavsiya, ma’rifiy adabiyot va mеdia mahsulotlar majmuasini yaratish” loyihasi ijrochisi<strong> </strong> <strong>https://doi.org/10.5281/zenodo.13998776</strong> <strong>Annotatsiya:</strong> Ushbu maqolada Finlandiyaga uyushtirilgan ilmiy safar natijasi o’laroq yozilgan. Maqolada Fin milliy tarbiya va ma’naviy-ma’rifiy ishlar, milliy g‘oya targ‘iboti metod va texnologiyalarini modifikatsiya qilish orqali O‘zbekiston uzluksiz ta’lim hamda ma’naviy-ma’rifiy, targ‘ibot-tashviqot ishlari tizimiga muvaffaqiyatli joriy etish bo‘yicha xulosalar va ilmiy-metodik tavsiyalar ishlab chiqish masalalari yoritilgan. <strong>Kalit so’zlar: </strong>tarbiya, ta’lim, tarbiya tamoyillari, kitobxonlik madaniyati, maktabgacha ta’lim, maktab ta’limi, oliy ta’lim, amaliy fanlar, ilmiy fanlar.