To see the other types of publications on this topic, follow the link: Konstytucyjne prawo podmiotowe.
Journal articles on the topic 'Konstytucyjne prawo podmiotowe'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 24 journal articles for your research on the topic 'Konstytucyjne prawo podmiotowe.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Kowalska, Monika. "Kolegialność działań Rady Ministrów a odpowiedzialność konstytucyjna jej członków w ocenie polskiej doktryny." Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis 2, no. 1 (July 27, 2018): 115. http://dx.doi.org/10.17951/bc.2017.2.1.115.
Full textAbstract:
<p>Odpowiedzialność konstytucyjna należy do kanonów rozwiązań konstytucyjnych współczesnych państw demokratycznych. Jedną z jej cech pozostaje osobisty i ograniczony podmiotowo charakter. Wśród podmiotów podległych kognicji Trybunału Stanu, zgodnie z regulacją polskiej konstytucji, znajdują się jednakowoż funkcjonariusze państwa, wchodzący w skład kolegialnych organów państwa. Stąd zasadnym jest postawienie sobie pytań o możliwość pociągnięcia ich do zindywidualizowanej w swej formie odpowiedzialności konstytucyjnej za działania podjęte z naruszeniem prawa przez kolektywny organ państwa, którego z mocy prawa integralną część stanowią, i o przedstawienie zapatrywań przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego na powyższe zagadnienie.</p>
2
Kowalska, Monika. "Kolegialność działań Rady Ministrów a odpowiedzialność konstytucyjna jej członków w ocenie polskiej doktryny." Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis 2, no. 1 (July 27, 2018): 115. http://dx.doi.org/10.17951/bc.2017.2.115.
Full textAbstract:
<p>Odpowiedzialność konstytucyjna należy do kanonów rozwiązań konstytucyjnych współczesnych państw demokratycznych. Jedną z jej cech pozostaje osobisty i ograniczony podmiotowo charakter. Wśród podmiotów podległych kognicji Trybunału Stanu, zgodnie z regulacją polskiej konstytucji, znajdują się jednakowoż funkcjonariusze państwa, wchodzący w skład kolegialnych organów państwa. Stąd zasadnym jest postawienie sobie pytań o możliwość pociągnięcia ich do zindywidualizowanej w swej formie odpowiedzialności konstytucyjnej za działania podjęte z naruszeniem prawa przez kolektywny organ państwa, którego z mocy prawa integralną część stanowią, i o przedstawienie zapatrywań przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego na powyższe zagadnienie.</p>
3
Abramowicz, Aneta Maria. "Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego a zasada równouprawnienia związków wyznaniowych." Studia z Prawa Wyznaniowego 17 (December 30, 2014): 127–49. http://dx.doi.org/10.31743/spw.5116.
Full textAbstract:
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym związki wyznaniowe w Polsce mogą korzystać z przysługujących im praw zgodnie z zasadą równouprawnienia bez względu na formę uregulowania ich sytuacji prawnej. Do katalogu przysługujących związkom wyznaniowym praw należy zaliczyć prawo do procedowania przy zawarciu małżeństwa zgodnie z prawem wewnętrznym związków wyznaniowych, które po spełnieniu dodatkowych kryteriów wywrze skutki cywilne. Korzystanie z tego prawa powinno być zgodne z konstytucyjną zasadą równouprawnienia związków wyznaniowych. W obecnym stanie prawnym uprawnienie to może przysługiwać jedynie tym związkom wyznaniowym, których sytuacja prawna uregulowana jest w oparciu o umowę międzynarodową lub odrębną ustawę. Wyklucza to możliwość ubiegania się o to prawo związki wyznaniowe, których byt prawny opiera się o wpis do Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych. Różnicowanie tych podmiotów w oparciu o jedynie kryterium formy uregulowania ich sytuacji prawnej budzi wątpliwości co do zgodności ze wskazaną konstytucyjną zasadą równouprawnienia. Bez względu na formę uregulowania sytuacji prawnej każdy związek wyznaniowy, zgodnie z zasadą równouprawnienia, powinien mieć możliwość uzyskania uprawnienia przysługującego innemu związkowi wyznaniowemu. W sytuacji gdy zachodzą usprawiedliwione przesłanki możliwe jest wprowadzenie różnicowania sytuacji prawnej związków wyznaniowych. Należy podkreślić, że sama forma uregulowania sytuacji pranej związku wyznaniowego nie jest wystarczającym kryterium wprowadzenia różnicowania sytuacji prawnej związków wyznaniowych. Dlatego konieczna jest zmiana przepisów prawa w celu zagwarantowania realizacji konstytucyjnej zasady równouprawnienia związków wyznaniowych także w zakresie prawa do korzystania z wyznaniowej formy zawarcia małżeństwa cywilnego.
4
Olszówka, Marcin. "Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zawartego w druku senackim nr 1034/IX kadencja (sprzeciw sumienia)." Studia z Prawa Wyznaniowego 22 (December 30, 2019): 349–77. http://dx.doi.org/10.31743/spw.4788.
Full textAbstract:
Sprzeciw sumienia to odmowa wykonania obowiązku wynikającego z przepisów prawa ze względu na racjonalnie uzasadniony osąd moralny, który kwalifikuje wykonanie tego obowiązku jako etycznie niegodziwe (obiektywne zło). Prawo do sprzeciwu sumienia – integralny element wolności sumienia – jest konstytucyjnym prawem każdego człowieka. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 7 października 2015 r., K 12/14: „prawo powołania się na klauzulę sumienia i w rezultacie prawo do odmowy wykonania czynności sprzecznej z własnym sumieniem stanowi gwarancję wolności sumienia”. Obowiązkiem ustawodawcy zwykłego jest uregulowanie sposobu korzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, czyli ustanowienie tzw. klauzuli sumienia.
Uchwalony przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu RP projekt inicjatywy legislacyjnej dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w zamierzeniu miał uregulować klauzule sumienia w zawodach medycznych oraz jednocześnie zrealizować petycję wzywającą do uchylenia art. 3 ust. 2 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (generalnie zakazującego powoływania się na sprzeciw sumienia) i kompleksowego wykonania cytowanego wyroku Trybunału.
Choć sama inicjatywa zasługuje na aprobatę, to jednak analiza treści projektu dowodzi, że tylko do pewnego stopnia wykonuje wyrok Trybunału, ignoruje żądanie zawarte w petycji oraz obniża ustawowy standard ochrony prawa do sprzeciwu sumienia.
Na krytykę zasługuje przede wszystkim propozycja zobowiązania podmiotów leczniczych (w praktyce będą to ich kierownicy, np. dyrektor szpitala) do wskazania realnych możliwości uzyskania świadczenia, którego odmówił lekarz lub pielęgniarka (położna), a w przypadku diagnosty laboratoryjnego – do wykonania zlecenia. Narusza bowiem wolność sumienia, która – jak zauważył Trybunał Konstytucyjny – oznacza także ochronę przed postępowaniem, „które pośrednio prowadzi do nieakceptowalnego etycznie skutku, w szczególności przed przymusem współdziałania w osiąganiu celu niegodziwego” (np. przed obowiązkiem informowania, kto i gdzie może wykonać aborcję), jak również kwestionuje tzw. instytucjonalną klauzulę sumienia, do której respektowania wezwało Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w rezolucji nr 1763 z 7 października 2010 r.
5
Raburski, Tomasz. "Filozofia praw podmiotowych." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 78 (March 30, 2017): 55–67. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6069.78.05.
Full textAbstract:
Prawa podmiotowe (ang. rights) są jednym z czołowych pojęć w anglosaskiej filozofii prawa, filozofii politycznej i etyce. Polski dyskurs filozoficzny zajmuje się najczęściej szczegółowymi problemami lub typami praw podmiotowych (prawa człowieka, prawa konstytucyjne), brakuje natomiast refleksji filozoficznej nad prawami podmiotowymi w ogólności. Refleksję taką można odnaleźć w piśmiennictwie cywilistycznym i konstytucjonalistycznym. W artykule wskazano na różnice w polskim i angielskim dyskursie na temat praw podmiotowych, starano się połączyć różne obszary refleksji nad tymi prawami (w szczególności prawa, etyki i polityki) oraz wskazano na ich filozoficzny potencjał i zasadnicze kwestie problemowe.
6
Kuźniar, Dagmara. "Prawo do zdrowego środowiska jako konstytucyjnie gwarantowane prawo podmiotowe." Przegląd Prawa Konstytucyjnego 61, no. 3 (June 30, 2021): 201–16. http://dx.doi.org/10.15804/ppk.2021.03.13.
Full text
7
Juszyńska, Katarzyna, and Olaf Szczypiński. "GLOSA DO WYROKU SĄDU APELACYJNEGO W KRAKOWIE Z DNIA 21 LIPCA 2015 R., I ACA 204/15." Zeszyty Prawnicze 17, no. 1 (December 9, 2017): 135–47. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2017.17.1.06.
Full textAbstract:
StreszczenieW glosie poruszona została problematyka odszkodowania z tytułu tzw. wrongful birth w świetle relacji dóbr osobistych do przepisów normujących dopuszczalność dokonania aborcji. Autorzy wykazują niezasadność posługiwania się konstrukcją „prawa do aborcji” rozumianego jako prawo podmiotowe, na które powołał się Sąd Administracyjny w tytułowym orzeczeniu. Argumentacja wskazuje także na niedopuszczalność uznania za szkodę zarówno faktu urodzenia, jak i poniesionych kosztów w związku z wychowaniem dziecka. W ten sposób autorzy dochodzą do wniosku, że na gruncie norm prawa cywilnego, rozpatrywanych w kontekście konstytucyjnej ochrony życia, nie ma możliwości przyznania odszkodowania za tzw. „złe urodzenie”.
8
Litwin-Lewandowska, Dorota. "Konflikt polityczny na przykładzie sporu o Trybunał Konstytucyjny." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia 23, no. 2 (July 17, 2017): 207. http://dx.doi.org/10.17951/k.2016.23.2.207.
Full textAbstract:
Artykuł porusza problem procedur i specyfiki funkcjonowania nowoczesnego państwa demokratycznego oraz zagrożeń wynikających ze słabości demokracji mimo istnienia mechanizmów zabezpieczających ją przed nadużyciami. Problem ten jest rozpatrywany na przykładzie toczącego się konfliktu politycznego o Trybunał Konstytucyjny, instytucję o gwarantowanej konstytucyjnie niezależności. Konflikt ten pokazał, że w Polsce pojawiła się konieczność dyskusji i być może weryfikacji dotychczasowej filozofii i praktyki demokratycznej. Również to, że prawo i rządy prawa nie są wystarczającymi gwarantami stabilności ustroju demokratycznego, tym bardziej strażnikami praw i wolności obywatelskich. Ułomność systemu demokratycznego polega na tym, iż w imię właściwie pojętych zasad demokratycznych możliwe jest wypaczanie systemu przez tworzenie złego prawa. Działania uczestników demokracji, głównie decydentów, są lege artis, ale prowadzą do jej osłabiania. Demokratycznie urządzone społeczeństwo jest bez wątpienia autonomiczną wspólnotą i poliarchią, a przyjęło jako formę swojej organizacji demokratyczny system rządów. Demokracje są natomiast systemami wybitnie konfliktogennymi, choćby z tego powodu iż opierają się na zasadzie równości wszystkich poglądów i wszystkich podmiotów biorących udział w demokracji. Taka logika prowadzi w prostej konsekwencji do pojawienia się niezgodności i konfliktów, a nawet walk pomiędzy uczestnikami demokracji. Ta właściwość demokracji wymusiła stworzenie odpowiednich procedur rozstrzygania konfliktów, by zagwarantować w miarę optymalne wychodzenie z sytuacji kryzysowych, mogących w ostateczności doprowadzić nawet do upadku systemu demokratycznego. Przyjęto zatem prostą zasadę matematyczną, co prawda wtórną wobec wszystkich innych sposobów rozwiązywania konfliktów – zasadę większości. Jest ona regułą demokratycznej gry, bez której nie mogłyby istnieć rządy większości. Przedmiotem społecznego zainteresowania stał się ostatnio Trybunał Konstytucyjny, jedna z wielu instytucji demokratycznego państwa, która dotychczas nie wywoływała aż takich sporów merytorycznych i politycznych. Konflikt o Trybunał ma przede wszystkim charakter formalno-prawny, jest to techniczny spór, którego rozwiązanie powinno być podyktowane przez obwiązujące prawo, a jego rozstrzyganiem powinni się zająć eksperci z dziedziny prawa. Tak jednak nie jest. Konflikt ten przerodził się w konflikt o charakterze politycznym, stał się więc rzeczywistym konfliktem interesów, uzupełnionym dodatkowo o wartości. Zaktywizował ponadto społeczeństwo oraz środowisko prawnicze. Gdy rozważa się jeden z typów konfliktów, mianowicie polityczny, definiuje się go jako taki, którego przedmiotem jest władza, a podmiotami biorącymi w nim udział są te jednostki, grupy, instytucje, organizacje, które bezpośrednio mają wpływ na politykę lub oddziałują na nią za pośrednictwem kanałów politycznych. Praktyka demokratycznych państw świata zachodniego nie wskazuje drogi, na początku której stoi znak „zwycięzca bierze wszystko”. Praktykę tę wyznacza filozofia i teoria demokracji oraz kilkusetletni dorobek z takimi dogmatami, jak choćby monteskiuszowski trójpodział władz czy współczesna definicja demokracji, według której są to rządy większości gwarantujące prawa mniejszościom.
9
WROCEŃSKI, JÓZEF. "Godność osoby ludzkiej podstawą prawa do wolności religijnej." Prawo Kanoniczne 59, no. 3 (January 18, 2017): 3. http://dx.doi.org/10.21697/pk.2016.59.3.01.
Full textAbstract:
Autor w swoim artykule uzasadnia, że gwarancje wolności sumienia i religii otrzymały ochronę prawną, w aktach prawa międzynarodowego i w konstytucjach poszczególnych państw, jako pierwsze z grupy podstawowych praw człowieka. Podstawą tych gwarancji jest przyrodzona godność ludzka. W Polsce wolność religijna w zakresie podmiotowym i przedmiotowym jest regulowana przede wszystkim w Konstytucji RP, która jest najwyższym aktem prawnym. Z jej postanowień wynika, że umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę, ustawy oraz inne akty prawne muszą być zgodne z konstytucyjną zasadą ochrony wolności sumienia i religii. Konstytucyjna ochrona tej wolności wiąże nie tylko organy państwa, ale wszystkich obywateli, a także kościoły i związki wyznaniowe. Należy dodać, że w tej sprawie przepisy Konstytucji RP i Kościoła katolickiego są zgodne. Sfera sumienia i religii jest obszarem przeżyć wewnętrznych człowieka i dotyczy jego osobistych poglądów i jego wolności. Zarówno państwo jak i Kościół nie mogą ograniczać tej wolności, ponieważ ona nie pochodzi od tych instytucji. Źródłem wolności sumienia i religii jest przyrodzona i niezbywalna godność człowieka.
10
Stankiewicz, Rafał. "Przesłanki ograniczające wolność zabudowy w postępowaniu o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu." Nieruchomości@ : kwartalnik Ministerstwa Sprawiedliwości II, no. II (June 30, 2020): 3–22. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0014.1589.
Full textAbstract:
Artykuł ma na celu przedstawienie prawnych uwarunkowań możliwości zagospodarowania terenu w sytuacji braku planu miejscowego dla nieruchomości jako najważniejszego uprawnienia wynikającego z prawa własności nieruchomości. Prawną podstawą rozważań są przepisy Konstytucji RP oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. 2020, poz. 293 ). Problematyka ta jest ukazana w szerokim kontekście konstytucyjnych granic ograniczenia prawa własności i związanej z tym konieczności ochrony uprawnień właściciela nieruchomości do zagospodarowania terenu, a jednocześnie zapewnienia ochrony interesu publicznego i praw osób trzecich. Wolność zabudowy ujęta została z tej perspektywy jako publiczne prawo podmiotowe o charakterze wolnościowym, w stosunku do którego niezbędne ograniczenia mogą być wprowadzane jedynie za pomocą środków prawnych jak najmniej uciążliwych dla jednostki i w zakresie, jaki zapewni odpowiedni poziom zabezpieczenia tych interesów, bez naruszania istoty prawa własności. W postępowaniu o wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu zawsze mamy do czynienia z koniecznością wyważenia przez organ je prowadzący interesu publicznego z interesem indywidualnym inwestora, a także prawnie chronionym interesem właścicieli nieruchomości sąsiednich. W tym kontekście dokonano szerokiego przeglądu przepisów ustawowych wyznaczających granice wolności zabudowy, wskazując na konieczność uwzględnienia przy ich wykładni konstytucyjnej zasady proporcjonalności. Analizie poddano również rolę zasady wolności zabudowy jako najważniejszej normy interpretacyjnej w procesie stosowania przepisów o gospodarowaniu przestrzennym w kontekście takich pojęć, jak zasada dobrego sąsiedztwa, konieczność zachowania ładu przestrzennego czy kwestie zgodności funkcji nowej inwestycji z zabudową już istniejącą, a także doniosłą rolę orzecznictwa w interpretowaniu i doprecyzowaniu tych z ustawowych pojęć. Wolność zabudowy i jej ograniczenia są ukazane z perspektywy szerszego zagadnienia, jakim jest relacja pomiędzy wolnością̨ jednostki (prawem własności i związanym z tym prawem do korzystania z nieruchomości poprzez jej zabudowę) a koniecznością zagwarantowania niezbędnego zakresu ochrony interesu publicznego i prawnie chronionego interesu innych podmiotów.
11
Haładyj, Anna. "Ochrona danych osobowych i inne przesłanki odmowy udostępniania danych zawartych w protokołach pokontrolnych stanowiących informacje o środowisku." Studia Prawnicze KUL, no. 1 (March 6, 2016): 31–51. http://dx.doi.org/10.31743/sp.4921.
Full textAbstract:
Kontrolowanie działań osób fizycznych oddziałujących na środowisko jest obowiązkiem władz publicznych; organy administracji sporządzają protokół z takiej kontroli, zawierający – poza danymi o emisjach także dane osobowe samego podmiotu kontrolowanego oraz tzw. osób trzecich, a także dane wrażliwe. Protokoły pokontrolne mieszczą się w kategorii informacji o środowisku, dostęp do nich stanowi konstytucyjnie gwarantowane publiczne prawo podmiotowe. Prawo to nie ma jednak charakteru bezwzględnego i regulacja ustawowa - ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko – wprowadza katalog przesłanek odmowy udostępnienia określonych danych. Celem niniejszego opracowania jest weryfikacja kryteriów i zasad odmowy udostępniania danych stanowiących informacje o środowisku zamieszczonych w treści protokołu pokontrolnego i obowiązki organów jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie, formułowane wobec „każdego” oraz w sytuacji współdziałania z innymi organami administracji. Stawiam w nim zasadniczą tezę o odmienności zasad udostępniania treści protokołów w zależności od zakresu podmiotowego i przedmiotowego żądania dotyczącego udostępnienia protokołu pokontrolnego.
12
Dalkowska, Anna. "Wpis ostrzeżenia jako forma zabezpieczenia czynności sprawdzających przed Komisją Weryfikacyjną." Nieruchomości@ : kwartalnik Ministerstwa Sprawiedliwości 2 (September 11, 2019): 25–42. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0014.0237.
Full textAbstract:
Wpis ostrzeżenia jako procesowa forma administracyjnego zabezpieczenia czynności sprawdzających pełni ważną funkcję nie tylko dla zabezpieczenia prawidłowego toku czynności sprawdzających podejmowanych przez Komisję Weryfikacyjną. Stanowi także instrument ochrony interesu prywatnego i publicznego oraz gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady praworządności. Ostrzeżenie o czynnościach sprawdzających jest odrębną instytucją praw ną w stosunku do określonego art. 8 u.k.w.h. ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego nieruchomości z rzeczywistym stanem prawnym. Zabezpieczenie ustanawiane jest postanowieniem Komisji Weryfikacyjnej wydawanym przed wszczęciem postępowania rozpoznawczego, a następnie realizowane w postępowaniu wieczystoksięgowym. Nie wywołuje skutku wyłączenia rękojmi wiary ksiąg wieczystych i nie wzrusza domniemania zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Wymienione skutki następują natomiast z chwilą wszczęcia postępowania rozpoznawczego. Pełniąc funkcję ostrzegawczą, ostrzeżenie o czynnościach sprawdzających nie prowadzi do nabycia prawa podmiotowego ani zmiany w stosunkach materialnoprawnych, nie wyłącza ani nie ogranicza rozporządzenia prawem, przeciwko któremu jest skierowane. Konstrukcja zabezpieczenia czynności sprawdzających nie stoi w sprzeczności z konstytucyjną zasadą ochrony własności, ponieważ nie pozbawia uprawnionego możliwości rozporządzenia prawem wpisanym do księgi wieczystej, nie wywołuje zatem negatywnych dla niego skutków związanych z istnieniem zabezpieczenia. Realizuje zasadę ochrony interesu osób trzecich, dając im poprzez informację sygnał o istniejącym zagrożeniu prawidłowości stanu prawnego nieruchomości i prawdopodobieństwie wydania decyzji reprywatyzacyjnej z naruszeniem prawa. Stanowi element ochrony interesu publicznego w sprawach dotyczących reprywatyzacji nieruchomości warszawskich i aksjologiczną podstawę jawności systemu ksiąg wieczystych.
13
Litwiniuk, Przemysław. "Z problematyki wykonywania prawa pierwokupu nieruchomości rolnej przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa." Przegląd Prawa Rolnego, no. 1(28) (June 23, 2021): 69–88. http://dx.doi.org/10.14746/ppr.2021.28.1.4.
Full textAbstract:
Praktyka zastrzegania w drodze ustawy prawa pierwokupu na rzecz Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów, które należy uważać za emanację państwa, podlegała w ostatnich latach w Polsce intensywnemu rozwojowi. Do kategorii o szczególnym znaczeniu prawnym i praktycznym należy zaliczyć ustawowe prawo pierwokupu nieruchomości rolnych, zastrzeżone na rzecz Skarbu Państwa w przepisach ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Przedmiotem artykułu jest charakterystyka prawna tego uprawnienia Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w tym rozważenie, czy korzystanie z niego w imieniu własnym na rzecz Skarbu Państwa ma charakter dowolny (uznaniowy), czy powinno następować po zaistnieniu konstytucyjnych i ustawowych przesłanek państwowej ingerencji w prawo własności. Autor wyraża pogląd, że prawo pierwokupu nieruchomości rolnych w jego aktualnej ustawowej postaci oraz praktyka jego wykonywania przez Krajowy Ośrodka Wsparcia Rolnictwa budzą poważne wątpliwości natury konstytucyjnej. Wynikają one z braku wyraźnego ustawowego wyodrębnienia przesłanek stosowania tego uprawnienia Skarbu Państwa w stosunku do prywatnych nieruchomości rolnych, które pozostawałyby w merytorycznym związku z konstytucyjnymi wartościami, uzasadniającymi ograniczenie prawa własności. Postuluje również określenie ustawowego katalogu takich przesłanek oraz ustanowienie rzetelnej procedury administracyjnej w zakresie weryfikacji konieczności ingerencji państwa w stosunki prywatnoprawne, tak by rozstrzygnięcia dokonywane przez administrację publiczną nie były arbitralne.
14
Czyżak, Mariusz. "Dyrektywy wymiaru kary pieniężnej w prawie energetycznym." Roczniki Nauk Prawnych 29, no. 4 (June 15, 2020): 37–55. http://dx.doi.org/10.18290/rnp.2019.29.4-3.
Full textAbstract:
Prawo energetyczne z 1997 r. przyznaje Prezesowi URE uprawnienie do nakładania kary pieniężnej za naruszenia godzące w zasady prowadzenia działalności w dziedzinie energetyki. Wysokość tej sankcji ustalona została w przypadków większości deliktów administracyjnych przedziałami kwotowymi lub relacją do przychodu karanego podmiotu. Określając wymiar wspomnianej sankcji Prezes URE zobowiązany jest uwzględnić: stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, dotychczasowe zachowanie podmiotu oraz jego możliwości finansowe. Dyrektywy te mają zapewnić indywidualizację sankcji nakładanej za naruszenie zaistniałe w konkretnych okolicznościach. Zarówno przy ocenie stopnia szkodliwości czynu, jak i stopnia zawinienia, niezbędne okazać się może skorzystanie z dorobku doktryny prawa karnego. W przypadku dotychczasowej działalności karanego podmiotu istotna jest weryfikacja przestrzegania przez niego obowiązującego porządku prawnego. Ocena możliwości finansowych zapobiegać ma natomiast nakładaniu kar pieniężnych, które byłyby nadmierne dotkliwe względem naruszenia przepisów prawa. Analiza treści przesłanek wymiaru kary pieniężnej w Prawie energetycznym prowadzi do wniosku, że ich wprowadzenie przez ustawodawcę jest zasadne, jakkolwiek w pierwszym rzędzie Prezes URE powinien kierować się w trakcie stosowania sankcji administracyjnych konstytucyjną zasadą proporcjonalności. Należy również rozważyć modyfikację terminologii celem dostosowania brzmienia dyrektyw wymiaru kary pieniężnej do wszystkich kategorii podmiotów jej podlegających.
15
Wiśniewski, Bartosz. "Konstytucyjne podstawy zasady swobody umów w kontekście różnorodności podmiotów prawa prywatnego." Przegląd Prawa Konstytucyjnego 59, no. 1 (February 27, 2021): 119–32. http://dx.doi.org/10.15804/ppk.2021.01.07.
Full text
16
Kowalik, Emil Stefan. "Ograniczony krąg uczestników w postępowaniu wieczystoksięgowym a realizacja prawa do sądu." Studia Prawnicze KUL, no. 2 (July 12, 2021): 103–19. http://dx.doi.org/10.31743/sp.12298.
Full textAbstract:
Odpowiednio ukształtowane relacje pomiędzy organami państwa a obywatelem oraz pomiędzy obywatelami mają bezpośrednie przełożenie na prawidłowe funkcjonowanie organizmu państwowego. Często podnoszony jest zarzut, że wyrażony w art. 6261 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego ograniczony krąg uczestników postępowania wieczystoksięgowego oraz wywodzący się z art. 6268 § 2 K.p.c. ograniczony zakres kognicji sądu w tym postępowaniu narusza konstytucyjną zasadę prawa do sądu. Przedmiotem zainteresowania autora artykułu jest wpływ ograniczonego kręgu uczestników w postępowaniu wieczystoksięgowym na zapewnienie podmiotom uczestniczącym na rynku nieruchomości prawa do sądu i gwarancji rzetelnego prowadzenia postępowania przed nim.
17
Ożóg, Michał. "Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej w świetle konstytucyjnej zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych." Studia z Prawa Wyznaniowego 19 (December 15, 2016): 217–36. http://dx.doi.org/10.31743/spw.133.
Full textAbstract:
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie prawa pacjenta do opieki duszpasterskiej w perspektywie problematyki położenia prawnego wspólnoty religijnej, której wyznawcą lub członkiem pozostaje pacjent. Analiza uwzględnia zasadę równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych w prawie polskim (art. 25 ust. 1 Konstytucji RP). Autor przedstawia gwarancje prawa pacjenta do opieki duszpasterskiej oraz status prawny kościołów i innych związków wyznaniowych w zakresie prawa do prowadzenia duszpasterstwa specjalnego pacjentów w podmiotach leczniczych. Ustalenia teoretycznoprawne zostały skonfrontowane z praktyką funkcjonowania podmiotów leczniczych, poprzez wskazanie informacji dotyczących realizacji prawa pacjenta do opieki duszpasterskiej w wybranych placówkach leczniczych w Polsce. Rozważania prowadzą do sformułowania praktycznych wniosków.
18
Mazurczak-Jasińska, Eliza. "Sąd właściwy w sprawach o roszczenia ze stosunków służbowych sędziów i prokuratorów — wybrane zagadnienia (przyczynek do dyskusji)." Przegląd Prawa i Administracji 124 (November 18, 2021): 71–83. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.124.6.
Full textAbstract:
Artykuł poddaje analizie zagadnienie sądu właściwego w zakresie ochrony roszczeń wynikających ze stosunków zatrudnienia sędziów i prokuratorów. W nominacyjnych stosunkach pracy tych podmiotów elementy publicznoprawne istotnie przeważają nad pracowniczymi. Autorka podejmuje próbę zdefiniowania pojęcia sprawy o roszczenia wynikające ze stosunków służbowych tego rodzaju. Celem opracowania jest wykazanie, na podstawie wybranych przykładów wynikających z obecnie obowiązujących regulacji, że ustawodawca nie dostrzega złożoności i specyfiki pracowniczego zatrudnienia służbowego, co ma negatywne implikacje w zakresie realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu.
19
Jarosz-Żukowska, Sylwia. "Konstytucyjne prawo dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych po wprowadzeniu „sieci” szpitali. Uwagi o racjonalności ustawodawcy." Przegląd Prawa i Administracji 120 (June 10, 2020): 159–74. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.120.13.
Full textAbstract:
Niniejsze opracowanie podejmuje w pierwszej kolejności próbę odpowiedzi na pytanie, na ile założenia i cele wprowadzonej w 2017 roku reformy funkcjonowania i finansowania lecznic-twa szpitalnego w Polsce sprzyjają realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Ponaddwuletnie działanie tak zwanej sieci szpi-tali skłania do oceny, na ile adekwatne okazały się instrumenty zastosowane przez ustawodawcę w kontekście zdiagnozowanych problemów w ochronie zdrowia i założonych celów ustawodaw-cy z punktu widzenia jego racjonalności. Dotychczasowe doświadczenia podmiotów leczniczych, a także ogłoszony w połowie 2019 roku raport Najwyższej Izby Kontroli o funkcjonowaniu nowego systemu zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej uzasadniają negatywne oceny jego efektów i postulaty dokonania koniecznych zmian.
20
Cieślik, Ziemowit. "Wybrane zagadnienia prawne dotyczące udziału Sejmu w stanowieniu prawa Unii Europejskiej." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 82, no. 2 (June 30, 2020): 77–90. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.2.6.
Full textAbstract:
Polskie członkostwo w Unii Europejskiej znajduje wyraz m.in. w zaangażowaniu Sejmu w proces tworzenia prawa UE. Zasady tego udziału określone są w niejednorodnym, zmiennym i ustawicznie się rozwijającym korpusie unijnej i krajowej regulacji prawnej. Złożona natura tej regulacji, która sięga zakresem od podstaw ustroju władzy publicznej do proceduralnych niuansów parlamentarnej praktyki, dostarcza wielu wyzwań wszystkim podmiotom, które tę regulację stosują. Prezentowany artykuł zmierza do ukazania tej złożoności i podjęcia kilku kwestii problemowych, które ujawniają się w parlamentarnej praktyce w sprawach europejskich. Rozważane zagadnienia zostały wybrane z uwagi na doświadczenia oraz najlepsze praktyki zgromadzone przez parlamentarne służby prawne: Biuro Legislacyjne i Biuro Analiz Sejmowych. Wszystkie mają systemowy charakter i – jak się wskazuje w artykule – wywodzą się bezpośrednio z wciąż nierozstrzygniętego problemu konstytucyjnej podstawy dla nowych, „unijnych” kompetencji parlamentów narodowych. W artykule podjęte zostały ustalenia na temat kontroli działań podejmowanych przez sejmową Komisję do Spraw Unii Europejskiej, współpracy międzyparlamentarnej i kontroli przestrzegania zasady pomocniczości oraz reprezentacji prawnej Sejmu na forum unijnym.
21
Podgórska-Rykała, Joanna. "Samodzielność prawotwórcza jednostek samorządu terytorialnego." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 83, no. 4 (December 30, 2021): 107–22. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2021.83.4.8.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest ukazanie istoty samodzielności prawotwórczej jednostek samorządu terytorialnego, scharakteryzowanie poszczególnych form prawnych, które przybierają ich formalne decyzje, oraz wyodrębnienie i zdefiniowanie – posługując się dorobkiem doktryny i orzecznictwem – poszczególnych kategorii aktów tworzonych przez organy samorządowe. Zastosowana metoda badawcza oparta została na analizie prawnoporównawczej oraz badaniach literaturowych, ocenie stanu prawnego istniejącego w zakresie omawianej problematyki, a także na analizie poglądów prezentowanych w nauce prawa administracyjnego oraz w orzecznictwie. Autorka zwraca uwagę, że ustawodawca przyznał organom samorządu terytorialnego dużą samodzielność prawotwórczą. Jej źródeł można doszukać się w Konstytucji RP, a w następnej kolejności w samorządowych ustawach ustrojowych. Unormowania te są dodatkowo wzmocnione przez przepisy Europejskiej karty samorządu lokalnego, stanowiącej o prawie społeczności lokalnych do pełnej swobody działania na swoim terytorium z poszanowaniem zasady legalizmu. Przypisanie przymiotu samodzielności jednostkom samorządowym zostało utrwalone również w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Z daleko idącą niezależnością samorządów mamy do czynienia w wielu dziedzinach ich działalności, jednak prawodawstwo wydaje się jedną z najistotniejszych. Akty prawne wyznaczają normy i reguły postepowania, gdyż wiążą określone grupy adresatów i wpływają na ich sytuację podmiotową: prawa i obowiązki.
22
Ryguła, Piotr. "Autonomia trybunałów kościelnych w Polsce w orzekaniu nieważności małżeństwa kanonicznego: przyczynek do analizy zagadnienia." Roczniki Nauk Prawnych 29, no. 4 (June 15, 2020): 155–72. http://dx.doi.org/10.18290/rnp.2019.29.4-11.
Full textAbstract:
Zgodnie z art. 25 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. „Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie”. Konsekwencją uznania zasady niezależności i autonomii państwa i Kościoła, a tym samym wzajemnego respektowania odrębnych systemów prawnych w zakresie uznanym przez obie strony, są gwarancje zawarte w art. 10 Konkordatu. W artykule tym orzekanie w sprawach małżeństwa kanonicznego pozostawione jest sądowej jurysdykcji kościelnej i analogicznie, orzekanie w zakresie skutków cywilnych małżeństw konkordatowych – jurysdykcji państwa. W praktyce oznacza to, że wyrok sądu cywilnego orzekającego rozwód nie rodzi żadnych skutków prawnych na forum prawa kanonicznego, a orzeczenie nieważności małżeństwa przez trybunał Kościoła Katolickiego nie wpływa na cywilny „status” konkretnego związku.
Dla zachowania autonomii trybunałów kościelnych niezwykle ważna jest kwestia nieingerowania podmiotów niekanonicznych w proces zbierania materiału dowodowego przez rzeczony trybunał oraz niewykorzystywania wspomnianego materiału na forum pozakanonicznym (np. w procesach cywilnych czy karnych toczonych w sądach państwowych). W tej kwestii niezwykle ważne jest zachowanie tajemnicy nie tylko przez pracowników sądów kościelnych, adwokatów i biegłych, ale także przez same strony procesowe. Temu zagadnieniu Autor artykułu poświęca sporo uwagi.
Wyrok sądu kościelnego determinuje zakres możliwości uczestniczenia przez każdą ze stron procesowych w życiu sakramentalnym Kościoła Katolickiego. W rzeczywistości bowiem skutki prawne wyroku kanonicznego nie dotyczą tylko możliwość zawarcia związku kanonicznego przez strony procesu z osobą trzecią (lub brak takiej możliwości). Dotykają także możliwości przystępowania rzeczonych stron do innych sakramentów, takich jak spowiedź czy Komunia święta. Patrząc z tej perspektywy, zachowanie autonomii sądów kanonicznych w zakresie procesów o nieważność małżeństwa jest kwestią fundamentalną, jeśli chodzi o możliwość korzystania z konstytucyjnego prawa do wolności sumienia i wyznania przez osoby pozostające pod jurysdykcją tych trybunałów.
23
Gomułowicz, Andrzej. "Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania." Analizy i Studia CASP, November 13, 2020, 9–23. http://dx.doi.org/10.33119/ascasp.2020.2.2.
Full textAbstract:
Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania narusza zasady ustrojowe, które stanowią o respektowaniu przez prawodawcę zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Neguje, i to w sposób oczywisty, jaskrawy, treść zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego. Oznacza to, że klauzula stoi w sprzeczności z art. 2 Konstytucji w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Tym samym, został złamany konstytucyjny nakaz, który zobowiązuje prawodawcę do precyzyjnego, tj. jednoznacznego w treści, zakresu i przesłanek dopuszczalnej ingerencji w prawa podmiotowe podatnika. Arbitralne wkroczenie w wolności gwarantowane Konstytucją, w tym wolności gospodarcze, jest tym bardziej niebezpieczne dla podatnika, że przyjęte w klauzuli unormowania proceduralne, które mają chronić podatnika przed nadużyciem stosowania klauzuli, są tylko pozorne i mają charakter złudy prawnej. A to narusza zasadę wzajemnej lojalności w relacjach państwo–podatnik. Klauzula ma kwalifikowane wady, albowiem: a) nie zapewnia bezpieczeństwa prawnego podatnikowi, b) nie respektuje zasady określoności przepisów prawa podatkowego, c) nie respektuje zasady wzajemnej lojalności w relacjach państwo a podatnik, d) narusza także zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego. Z winy prawodawcy konstrukcja prawna klauzuli jest niejasna, nieprecyzyjna, wieloznaczna, a to stwarza niepewność, co do praw i obowiązków podatnika, a zatem stwarza podstawy do arbitralnych rozstrzygnięć organów podatkowych, albowiem swoboda luzu decyzyjnego organu podatkowego jest nadmierna.
24
Łukasiewicz, Rafał. "Implantacja zarodków utworzonych z komórek rozrodczych samotnych kobiet – propozycje przepisów przejściowych." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 83, no. 1 (March 30, 2021). http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2021.83.1.6.
Full textAbstract:
Zgodnie z ustawą o leczeniu niepłodności samotne kobiety nie mają dostępu do medycznie wspomaganej prokreacji. Niemniej jednak wiele samotnych kobiet wzięło udział w procedurach dawstwa heterologicznego zanim ustawa o leczeniu niepłodności weszła w życie. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi nie są one uprawnione do implantacji zarodków, które zostały utworzone z ich komórek rozrodczych oraz z nasienia anonimowych dawców. Mając na względzie, że prawo polskie zakazuje niszczenia zarodków, podlegają one przechowaniu przez dwadzieścia lat, a następnie są przekazywane do dawstwa innej parze bez zgody, a nawet wiedzy samotnej kobiety. Oznacza to, że dziecko poczęte w tych procedurach będzie wychowywanie przez parę, która nie jest z nim genetycznie spokrewniona, zamiast przez samotną matkę, która jest rodzicem genetycznym i chce urodzić oraz wychować dziecko. Celem niniejszego artykułu jest analiza zagrożeń związanych z powyższym problemem. Propozycja Trybunału Konstytucyjnego (postanowienie TK z 18 kwietnia 2018 r., S 2/18) zakłada zgodę sądu opiekuńczego na implantację zarodków w sytuacjach kobiet, które wzięły udział w procedurach MAR zanim stało się to nielegalne. W artykule przedstawione zostają wady takiego rozwiązania oraz zaprezentowana zostaje propozycja, która daje szansę na ochronę interesów zaangażowanych podmiotów oraz spójność z aktualnymi regulacjami prawnymi.