Academic literature on the topic 'Krytyka i interpretacja'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the lists of relevant articles, books, theses, conference reports, and other scholarly sources on the topic 'Krytyka i interpretacja.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Journal articles on the topic "Krytyka i interpretacja"
1
Betko, Iryna. "Інтерпретація української літературної класики у світлі ритуально- міфологічної (архетипальної) критики: вибрані теоретико-методологічні аспекти." Roczniki Humanistyczne 68, no. 7 (August 13, 2020): 101–13. http://dx.doi.org/10.18290/rh20687-7.
Full textAbstract:
Interpretacja ukraińskiej klasyki literackiej w kontekście rytualno-mitologicznej (archetypowej) krytyki: wybrane aspekty teoretyczno-metodologiczne
Pod koniec drugiej dekady XXI wieku rytualno-mitologiczna/archetypowa krytyka jest postrzegana jako jedna z tradycyjnych metod analizy literaturoznawczej. W zakresie współczesnego literaturoznawstwa ukraińskiego jej bogate możliwości interpretacyjne wykorzystują Łukasz Skupejko, Jarosław Poliszczuk i inni. Strategie interpretacji rytualno-mitologicznej pozwalają zbadać skomplikowane podłoże archetypowe życia wewnętrznego postaci literackich, w tym paradygmaty maskowe, cieniowe, animatyczne etc.
2
Zarych, Elżbieta. "Co jest przedmiotem krytyki muzycznej? Pytania wokół pewnego pojedynku na argumenty w Chińskim fortepianie Étienne’a Bariliera." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 52, no. 1 (March 28, 2019): 379–97. http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.52.22.
Full textAbstract:
Artykuł podejmuje temat przedmiotu krytyki muzycznej, a szczególnie praktyki wykonawczej, zadając podstawowe pytanie o to, co podlega ocenie i co decyduje o wartościowaniu wykonania danego utworu. Punkt odniesienia stanowi teoretyczne przedstawienie krytyka muzycznego i krytyki muzycznej, m.in. ich definicje, czynniki obiektywne i subiektywne wpływające na kształt opinii itd. Z teorią, niepotrafiącą uchwycić tego, co efemeryczne, okazjonalne, subiektywne, ludzkie, w której obiektywny opis niekiedy graniczy z życzeniowym, zestawiona została sytuacja przedstawiona w literaturze, operującej, jak to sztuka, szerszymi możliwościami. Zasadniczą część artykułu stanowi więc interpretacja błyskotliwej powieści w blogach pt. Chiński fortepian Étienne’a Bariliera, szwajcarskiego pisarza i filozofa. Interpretacja koncentruje się na pojedynku na recenzje, na argumenty skupione wokół występu na letnim festiwalu chińskiej pianistki Mei Jin, co pozwala w szerszym kontekście podjąć temat pracy krytyka i przedmiotu krytyki muzycznej w ogóle. Postawione zostają pytania o osobę wykonawcy (umiejętności, wygląd, kraj pochodzenia, kulturę), kontekst innych wykonawców, czas, miejsce i warunki wykonania (w tym oddziaływanie różnych zmysłów), oraz osobę samego krytyka, w tym nie tylko jego gust i kompetencje, ale wszystko, co kształtuje go jako człowieka. Ostatecznie otrzymujemy kilka odpowiedzi i mnóstwo pytań, które pozwalają nam naświetlić pewne kwestie na nowo.
3
Turczyn, Anna. "Przekład jako interpretacja, czyli jak krytyka przekładu porządkuje interpretacje literaturoznawców." Przekładaniec, no. 46 (2023): 161–77. http://dx.doi.org/10.4467/16891864pc.23.010.17974.
Full textAbstract:
Translation as Interpretation: How Translation Criticism Organizes Literary Studies Scholars’ Interpretations The article discusses the concept of translation as interpretation. I propose an analysis of translation techniques used by two Polish literary scholars and translators, Tadeusz Komendant and Michał Paweł Markowski. I compare their translations and divide them into two categories: “critical” and “unnatural” (in the case of Komendant) and “vulnerable” and “existential” (Markowski). I argue that a critical analysis of translation is necessary to justify the adopted strategy of interpretation which occupies a privileged position in these texts. I also use translation criticism as a “structuring” criterion to establish a certain hierarchy which exists, more or less explicitly, in the field of literary scholars’ translations. In order to do so, I juxtapose Markowski’s views with the those of Tomasz Swoboda in his Repetition and Difference (2014). I attempt to demonstrate that translation criticism allows not only for the articulation of the underlying pattern behind a translation, but also problematizes some issues related to the translator’s and author’s subjective scope of responsibility. In this way, I come to the conclusion that translation criticism reveals important qualities of a text, usually overlooked by strictly literary approaches. I acknowledge and confirm an important role it plays in building self-awareness and participating in self-knowledge within literary studies.
4
Kolankiewicz, Leszek. "Schronienie: Wspomnienie o Zbigniewie Majchrowskim." Pamiętnik Teatralny 73, no. 1 (March 18, 2024): 170–94. http://dx.doi.org/10.36744/pt.2614.
Full textAbstract:
21 grudnia 2023 zmarł Zbigniew Majchrowski, literaturoznawca, teatrolog, krytyk kultury – tekst przypomina dwóch najważniejszych twórców, którymi się zajmował: Mickiewicza i Różewicza. Mickiewiczowi poświęcił dyptyk: Cela Konrada i Krypta Gustawa, który daje wgląd w historię teatru polskiego od początku XX wieku do dziś. Dyptyk Majchrowskiego mówi o historycznych przemianach i o aktualnym stanie zbiorowej duszy Polaków: inscenizacje Dziadów jawią się w nim jako komentarz metaspołeczny, może najważniejszy i najbardziej doniosły w historii polskich sztuk widowiskowych. Różewicz znalazł w Majchrowskim krytyka, który go czytał rzetelnie, wnikliwie i z niepospolitą subtelnością – przykłady szczególnie pamiętne to dramaty Na czworakach i Białe małżeństwo. Tekst kończy opowieść o wyprawie Różewicza na grób Shelleya w Rzymie i interpretacja tej wyprawy jako swego rodzaju nie napisanego wiersza – interpretacja dokonana w duchu Majchrowskiego.
5
Ruczaj, Stanisław. "Znaki boskiej rzeczywistości: Interpretacja i krytyka koncepcji teistycznych znaków naturalnych Charlesa S. Evansa." Roczniki Filozoficzne 68, no. 1 (March 30, 2020): 121–36. http://dx.doi.org/10.18290/rf20681-6.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest interpretacja i krytyka koncepcji teistycznych znaków naturalnych (TZN), przedstawionej przez Charlesa S. Evansa. TZN to charakterystyczne doświadczenia lub własności świata, które sprawiają, że jednostka, która się z nimi zetknie, formuje pewne podstawowe, uzasadnione przekonania o istnieniu Boga i jego naturze. W artykule proponuję dwie interpretacje tego, jak funkcjonują TZN, odwołujące się do kategorii percepcji i pośredniej identyfikacji percepcyjnej. Przedstawiam także dwa argumenty krytyczne wobec koncepcji TZN. Po pierwsze, wskazuję, że nie wyjaśnia ona zadowalająco, dlaczego TZN są niejednoznaczne, tj., mogą być odczytywane na różne sposoby. Po drugie, zauważam, że pewne doświadczenia można potraktować jako „ateistyczne znaki naturalne”. Istnienie takich doświadczeń daje rację do przypuszczenia, że Bóg jest zwodzicielem.
6
Sowa, Jan. "Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja : dwumiesięcznik Instytutu Badań Literackich PAN." Teksty Drugie 5 (2022): 58–77. http://dx.doi.org/10.18318/td.2022.5.4.
Full text
7
Bator, Andrzej. "Założenie racjonalnego prawodawcy w polskiej debacie teoretycznoprawnej. Punkt wyjścia i jego krytyka." Przegląd Prawa i Administracji 120 (June 10, 2020): 21–34. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.120.2.
Full textAbstract:
Koncepcja racjonalnego prawodawcy uznawana jest za jedno z największych osiągnięć polskiej doktryny prawniczej, a założenie racjonalności autora tekstu prawnego — za specyficzną cechę polskiej kultury prawnej. Koncepcja ta bywa jednak również krytykowana za scjentyzm i for-malizm, na którym opiera swoją argumentację, a współcześnie dodatkowo za zacieranie granic wła-dzy między polityczną legislatywą (realny prawodawca) a niezależną, apolityczną judykaturą (sędzia korzystający z założenia racjonalnego prawodawcy). Dodatkowego politycznego impetu tej dyskusji nadają obecnie polskie spory wokół reformy sądownictwa. W niniejszym tekście przywołuję histo-ryczną dyskusję naukową, którą wywołało ukazanie się w 1973 roku pracy poznańskiego prawnika, filozofa i metodologa nauki L. Nowaka pod tytułem Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa. W tezach tej pracy oraz w krytyce, jaką ówcześnie wywołała, dostrzegam prze-słanki argumentacji — ukrytej za językiem teoretycznoprawnej debaty — która jest obecna również w aktualnych polskich sporach politycznych o kształt sądownictwa. Uprawdopodabnia to pogląd, że spory o niezawisłość sędziów i niezależność sądownictwa są sporami sięgającymi centrum polskiej kultury prawnej, jej specyfiki wyrażanej przez założenie racjonalności prawodawcy.
8
Wolter, Edyta. "WYCHOWANIE EKOLOGICZNE W DRUGIEJ RZECZPOSPOLITEJ." Forum Pedagogiczne 1, no. 2 (November 12, 2016): 119–47. http://dx.doi.org/10.21697/fp.2011.2.07.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest analiza, interpretacja oraz krytyka celowo wybranych przykładów źródeł drukowanych w zakresie wychowania ekologicznego w Polsce międzywojennej (1918-1939). Stanowią antecedencje najnowszych kierunków rozwoju edukacji ekologicznej w Polsce, a także są wpisane w pozytywny status tradycji – dziedzictwa kultury polskiej. W omawianym okresie historycznym zwrócono uwagę na wartość zależności natury i kultury, a wychowanie ekologiczne do ochronyśrodowiska życia pojmowane było jako działalność ujmowana w kategorii prądu kulturowego – wartości kulturotwórczej związków człowieka i środowiska przyrody. Wyjaśniano, że kultura jest częścią środowiskażycia, a jakość środowiska społeczno-przyrodniczego oraz myślenia i działania w kategoriach ekologicznych stanowi implikację całokształtu dziedzictwa kultury polskiej, tzn. w/w problemy nie powinny być wyjaśniane oddzielnie, lecz systemowo i wieloaspektowo.
9
Gołąb, Maciej. "Władysława Szpilmana sygnał czołówki Polskiej Kroniki Filmowej (1951)." Kwartalnik Filmowy, no. 97-98 (June 30, 2017): 278–93. http://dx.doi.org/10.36744/kf.2100.
Full textAbstract:
Przedmiotem rozważań autora jest skomponowany w 1951 r. przez Władysława Szpilmana sygnał czołówki Polskiej Kroniki Filmowej – jeden z najpopularniejszych w peerelowskiej audiosferze, nierozerwalnie związany z polskim kinem przez cztery dekady PRL i w początkach III RP. Gołąb przywołuje zachowane w wywiadach wypowiedzi kompozytora na temat okoliczności powstania utworu. Celem poznawczym artykułu jest krytyka, analiza i interpretacja źródeł znajdujących się w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. Analiza formy i muzycznych treści mini-poloneza dokonuje się najpierw na podstawie rękopiśmiennego zapisu partytury, a następnie obu źródłowych zapisów fonograficznych (z 1951 oraz 1970 r.). Autor odpowiada na pytania: jakie cechy zaważyły na mistrzostwie tej krótkiej kompozycji? czym różnią się pod względem wykonawczym oba jej historyczne nagrania? i dlaczego, również polonezowy, sygnał peerelowskiego Dziennika Telewizyjnego autorstwa Wojciecha Kilara ustępuje pod względem wartości sygnałowi Szpilmana?
10
Olkusz, Piotr. "Archipelag Marivaux: «Wyspa niewolników» – «Wyspa Rozumu» – «Kolonia»." Pamiętnik Teatralny 66, no. 3 (October 15, 2017): 84–104. http://dx.doi.org/10.36744/pt.2118.
Full textAbstract:
W pierwszej połowie osiemnastego wieku w kulturze francuskiej, od malarstwa po literaturę, ważne miejsce zajmuje motyw wyobrażonych podróży – voyages imaginaires. Marivaux odwołuje się do tego motywu często, w najbardziej bezpośredni sposób w trzech komediach L’île des Esclaves (Wyspa Niewolników), L’île de la Raison (Wyspa Rozumu) oraz La Nouvelle Colonie ou la Ligue des femmes (Nowa Kolonia albo Liga kobiet – wersja późniejsza: Colonie, Kolonia). Te trzy dziejące się na wyspach utwory możemy uznać za komedie obyczajowe, odnajdując w nich jednocześnie świadomą propozycję ustrojową, czyli opowiedzenie się za zniesieniem niewolnictwa czy za równouprawnieniem kobiet. I choć taka interpretacja nie jest wykluczona, to właściwsze wydaje się analizowanie tych utworów w kategoriach ćwiczenia z wyobraźni. Są to raczej utopie, niemożliwe do zrealizowania z perspektywy Marivaux i jego czasów, przynależące do świata fantazji. Nie znaczy to jednak, że nie miały one wpływu na rozwój świadomości osiemnastowiecznych Francuzów. To „wyobrażenie niewyobrażalnego” pozwalało na przekraczanie granic i łamanie schematów i być może przyczyniło się do zmian ustrojowych skuteczniej, niż przyczyniłaby się racjonalna krytyka.
Dissertations / Theses on the topic "Krytyka i interpretacja"
1
Rygielska, Małgorzata. "Poezja jako nazywanie : tekst Norwida w twórczości Juliana Przybosia." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2006. http://hdl.handle.net/20.500.12128/4980.
Full textAbstract:
Norwid żywy, Norwid - prorok niechciany, Norwid - nasz współczesny, Norwid bezdomny, Norwid z perspektywy XXI wieku... Wielość formuł, w których próbuje się zamknąć fenomen obecności Norwida w myśli społecznej czy literaturze ostatnich dwóch stuleci przyprawić może o zawrót głowy, zwłaszcza, że w założeniu
mają one pełnić funkcję diagnostyczną. Przywołane wyżej tytuły prac zbiorowych to zaledwie kilka z propozycji całościowego spojrzenia na twórczość autora Promethidiona. Jednocześnie, pomimo wciąż narastającej w błyskawicznym tempie literatury przedmiotu, obecność Norwida nadal jawi się jako problem wymagający
pogłębionej refleksji. Przede wszystkim powstaje pytanie, na jakich polach poszukiwać tej, jak pisał Stanisław Barańczak, „obecności nieobecnego” , jakie jej manifestacje brać pod uwagę, wreszcie - w jaki sposób ją badać. A decyzja taka, wobec mnogości i heterogeniczności dostępnych źródeł, nie należy do najłatwiejszych. Nawet jeśli zawężamy poszukiwania do obszaru tekstów literackich, paraliterackich, krytycznych, czy naukowych, pozostawiając na uboczu kwestię sposobu aktualizacji Norwidowych fraz w obrębie życia społecznego, czy politycznego określonego czasu, to przyjdzie nam się zmierzyć z inercją czytelniczych nawyków, włączając w to własne upodobania lekturowe.
2
Śmiłek, Ewa. "Espacio de transformación : (meta)poesía de Jenaro Talens : entre teoría y práctica." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2013. http://hdl.handle.net/20.500.12128/5452.
Full textAbstract:
Rozprawa doktorska: Espacio de transformación. (Meta)poesía de Jenaro Talens: entre teoría y práctica. En torno a “El vuelo excede el ala” stanowi omówienie twórczości Jenaro Talensa zawartej w pierwszej antologii tego hiszpańskiego poety, przygotowanej przez samego twórcę, zatytułowanej El vuelo excede el ala. Jenaro Talens jest jednym z najwybitniejszych autorów hiszpańskiego pokolenia literackiego debiutującego na przełomie lat 60-tych i 70-tych. Jest on autorem ponad trzydziestu tomów poetyckich, licznych przekładów oraz ponad dwudziestu książek eseistycznych i teoretyczno-naukowych. Książka stanowi próbę odpowiedzenia na pytania czy Jenaro Talens jest metapoetą oraz dlaczego nie zgadza się on z opinią krytyków na temat metapoetyckiego charakteru swoich dzieł. W książce przedstawiony jest rozwój modus operandi hiszpańskiego pisarza, który czytelnik odkrywa wraz z analizą wierszy zawartych w tomiku El vuelo excede el ala. Analiza ta dokonana jest w oparciu o tekst o charakterze programowym, który stanowi wstęp do wyżej wymienionej antologii. Książka skierowana jest, w głównej mierze, do literaturoznawców zarówno zainteresowanych współczesną poezją hiszpańską jak i naukowców zajmujących się rozwojem literatury w ogóle. Wstęp pracy jest bowiem poświęcony konspektowi historycznoliterackiemu, chronologii pokoleniowej hiszpańskiej poezji powojennej oraz charakterystyce twórczości dwóch grup poetyckich: Generación de los 50 y Generación de los Novísimos.
3
Kłoskowicz, Małgorzata. "Autonomia i autodeterminacja : chronotop poezji konkretnej Stanisława Dróżdża." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2013. http://hdl.handle.net/20.500.12128/5454.
Full textAbstract:
W temacie rozprawy niemalże każde słowo domaga się szczególnej uwagi, odrębnego rozdziału (okazuje się, że nawet ‘i’ usytuowane między autonomią i autodeterminacją nie jest przezroczyste). Jakakolwiek analiza musi być
poprzedzona wprowadzeniem, w którym zarysowana zostaje pojęciowa architektura rozprawy, wyłaniająca się z próby zetknięcia myśli rosyjskiego filozofa Michaiła Bachtina oraz francuskiego filozofa Michela Serresa ze światem poezji konkretnej Stanisława Dróżdża. Poniższa analiza jest więc miejscem spotkania, spektaklem.
4
Banot, Aleksandra E. "Proza Orzeszkowej: "mowa” kwiatów i fantazmatów." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2006. http://hdl.handle.net/20.500.12128/4997.
Full textAbstract:
Warto zapytać o to, dlaczego najbardziej znana i uznana polska pisarka, żyjąca w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX stulecia, odeszła w zapomnienie? Przecież była właściwie jedyną kobietą-autorką. dla której znalazło się miejsce w androcentrycznym panteonie literackim owego czasu a także, w konstruowanej z patriarchalnej perspektywy, historii literatury. Nawet ojej głowie mówiono, że jest „męska”. Jak to się stało, że - jeśli już mówi się o Orzeszkowej poza kategoriami „zapomnienia” - to najczęściej w kontekście
etykiet, legend, mitów, stereotypów czy - no właśnie - szufladek? Jakby została zaszufladkowana. W jakiejś mierze - jeszcze za życia. W jednej z szuflad jest Orzeszkowa-nudziara, w innej - Orzeszkowa-matrona, w jeszcze innej - Orzeszkowa-pozytywistka, reprezentantka literatury tendencyjnej.
Posługiwanie się metaforą szuflady w kontekście wyznaczania miejsca Orzeszkowej i jej twórczości w historii polskiej literatury jest znamienne. Figura szuflady konotuje jakiegoś rodzaju zamknięcie czy ograniczenie.
5
Kaleta-Łuczynowicz, Patrycja. "Metapoezja : o świadomości twórczej Stanisława Grochowiaka." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2016. http://hdl.handle.net/20.500.12128/697.
Full textAbstract:
The work is dedicated to the analysis and interpretation of selected themes in poetry of Stanislaw Grochowiak. The inicial hypothesis is the belief that self-reflexive poetry occupies a special place in the Grochowiak’s work. Most fully, creative awareness manifests itself when author uses particular poetic genres. This paper is therefore an attempt to present poetic genology of Stanislaw Grochowiak through poetic prayers, sonnets, haiku and poem. Geno-logical decisions concerning: poems naming, giving forms of specific genres and using pat-terns in a certain way, supplemented by metapoetry reflections are the most important ges-tures, determining the shape of Stanislaw Grochowiak’s creative awareness.
6
Buczyński, Marcin. "Wynalazcze deformacje : nastawienie eksperymentatorskie w prozie lat trzydziestych XX-go wieku." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2006. http://hdl.handle.net/20.500.12128/4992.
Full textAbstract:
Pisząc w jednaj pracy o Schulzu i Gombrowiczu, należałoby chyba pisać o przestrzeni, przestrzeni dzielącej tych dwóch twórców. Pomimo zestawienia, które dał Gombrowicz w Dzienniku, które kojarzy trzech pisarzy: Gombrowicza, Schulza, Witkacego ze względu na stosunek do formy, więcej między nimi różnic niż punktów
wspólnych. Projektowany w Dzienniku stosunek do formy, który także zestawia wspomnianych autorów w opracowaniach na temat dwudziestolecia jako wielkich reformatorów, a nawet wielką Trójcę, nie jest niczym więcej jak skojarzeniem przyjaciół - pisarzy, którzy mimo znajomości, nie wpłynęli zasadniczo na swoją twórczość. Jednocześnie to właśnie ta trójka dokonuje rewizji dotychczasowego sposobu tworzenia.
Dlaczego więc zabrakło w tej pracy Witkacego? Skupiłem się na książkach debiutanckich, a kiedy Gombrowicz i Schulz wydają swoje pierwsze zbiory, Witkacy jest już pisarzem o ustalone renomie, dodatkowo jego debiut to powieść pisana w latach 1909 - 1911. Zaś jego twórczość skupia się przede wszystkim na tworzeniu
dramatów. Nie możemy brać pod uwagę powieści jako wyrazu twórczej ekspresji, ponieważ sam autor nie uznawał powieści za sztukę. Debiut Gombrowicza i debiut Schulza to zbiory opowiadań (choć nad statusem
genologicznym będę się w dalszej części zastanawiał), wydane w tym samym - 1933 - roku. Choć pisarzy dzieli znaczna różnica wieku (Schulz rocznik 1892, Gombrowicz 1904) obaj debiutują jako pisarze dojrzali, a ich książki są w pełni oryginalnymi dziełami, równocześnie zbierającymi doświadczenia epoki w dziedzinie stylu.
Lata trzydzieste to według mnie szczyt osiągnięć polskiego modernizmu.
Wykrystalizowany i dojrzały Witkacy. Schulz i Gombrowicz, którzy dojrzali są niejako bez przygotowań i wcześniejszych wprawek. Szlaki przecierali im m.in.; Stanisław Jaworski, Witkacy, Ferdynand Goetel, Juliusz Kaden - Bandrowski, Andrzej Strug, Wacław Berent. Nazwiska tych pisarzy nie wypełniają listy, ale zaznaczyć warto, że lata trzydzieste to okres po eksperymentach na wszelakich modernistycznych „-izmach”.
Gombrowicz i Schulz mogą spokojnie przyjrzeć się miejscom, w których proza modernistyczna prowadzi w ślepy zaułek i tym, które swobodnie można rozwijać w oryginalne poetyki. I właśnie na ich przykładzie wykazać można w jak osobisty sposób pisarze traktują twórczość swoich poprzedników. Przyglądają się ich dokonaniom
i, wykorzystując je, tworzą zupełnie inne modele literatury, których umieszczenie w tym samym zakresie terminów i prób interpretacyjnych wydaje się być nadużyciem. Zarówno Schulz, jak i Gombrowicz to typowi przedstawiciele modernizmu, których pisarstwo przeczy sobie, nie może znaleźć przestrzeni spotkania, i tym bardziej podkreśla przynależność do modernistycznych poetyk. Znamienne też, że obaj oni debiutują tomami opowiadań, a nie pełnowymiarowymi powieściami. Znajduje w ich twórczości wyraz ostateczne bankructwo wielkich epickich opowieści - można być parodystą (jak Gombrowicz) albo fragmentarystą (Schulz).
7
Ganczar, Maciej. "Peter Härtlings Künstlerbiographien." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2006. http://hdl.handle.net/20.500.12128/4978.
Full textAbstract:
Die vorliegende Doktorarbeit „Peter Härtlings Künstlerbiographien“ hat zum Ziel, die Künstlerbiographien, Erscheinungsdaten folgend: „Niembsch oder Der Stillstand. Eine Suite“ (1964), „Hölderlin. Ein Roman“ (1976), „Die dreifache Maria. Eine Geschichte“ (1982), „Waiblingers Augen. Roman“ (1987),
„Schubert. Zwölf Moments musicaux und ein Roman“ (1992), „Schumanns Schatten. Variationen über mehrere Personen. Roman“ (1996) und das im Jahre 2002 erschienene Werk „Hoffmann oder Die vielfältige Liebe. Eine
Romanze“ unter Berücksichtigung der Rolle der Künstlerfigur zu analysieren.
Da es schon Versuche gab, die Werke Härtlings zu erörtern, habe ich deswegen vor, sie im Vorwort kurz zu charakterisieren, den Stand der Härtlings-Forschung näher zu bringen. Die bisherige Härtlings-Forschung beschäftigte sich mit drei Richtungen, die im Werk Peter Härtlings ganz deutlich werden: die Kinderliteratur und Außenseiterthematik, Hölderlin-Biographie, ihre Darstellungsform sowie solche Aspekte wie Fremde und Wanderschaft und schließlich die Musikalität im Schaffen Härtlings.
8
Tichoniuk-Wawrowicz, Ewa. "Universo labirintico nella narrativa di Primo Levi." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2006. http://hdl.handle.net/20.500.12128/4976.
Full textAbstract:
Primo Levi jest jednym z najbardziej znanych włoskich pisarzy XX wieku tak w swej ojczyźnie, jak i poza nią. Oryginalność i wartość jego prozy wynikają niewątpliwie z eklektyzmu i niejednorodności formacji artysty, mających swe źródło w powikłanych czy wręcz dramatycznych losach osobistych, zawodowych i literackich. Chemik, tłumacz, komentator, eseista, autor opowiadań fantastycznych i fantastycznonaukowych
oraz powieści autobiograficzno-historycznych, wciąż jest jednak przez krytyków uznawany głównie za świadka Holokaustu. Niniejsza dysertacja ma na celu rozpoznanie w utworach prozatorskich Leviego siły i funkcjonalności figury labiryntu zarówno na poziomie formalnym i stylistycznym jak też tematycznym, psychologicznym, socjologicznym i egzystencjalnym. Pierwsza część pracy przedstawia semantyczny status tego archetypu w różnych dziedzinach ludzkiej działalności i ekspresji: w architekturze, sztukach pięknych, religii, mitologii, naukach społecznych, matematyce, cybernetyce oraz - przede wszystkim - w literaturze. Ta wieloznaczna i wielowymiarowa figura zdaje się być emblematyczna zwłaszcza dla realizacji artystycznych XX wieku, pojawiając się w rozmaitych i specyficznych formach zawsze po to, by ujawnić złożoność, zagubienie, poczucie chaosu i problemy z wyborem odpowiednich dróg w wymiarze Bytu i jednostki.
Podobnie funkcjonuje ona w prozie Leviego, co wykazuje analityczna część rozprawy. U włoskiego pisarza labirynt jest zorganizowaną, zamkniętą i wrogą przestrzenią fizyczną i ludzką, poddaną wyrafinowanej opresji. W sposób ekstremalny wyraża ją obóz koncentracyjny z czołowych powieści Leviego, w którym istnieją
zwodnicze korytarze i pułapki śmierci, Minotaurowe demony fizjologiczne, psychiczne i społeczne, uderzanie w mur niemożności, bezradność skazańców i rozpaczliwe szukanie choćby najcieńszej nitki Ariadny w momentach przyjaźni, pasji, religii, szczęśliwych zbiegów okoliczności i irracjonalnej nadziei. W obszarze tożsamościowo-ontologicznym labirynt Leviego wyraża się w wielości tematycznej i w zróżnicowaniu
formalnym. Pod tym względem godne uwagi są eseje i wywiady Leviego-świadka Historii, prowadzące ku afirmacji działania mimo zniechęcenia i ograniczeń, oraz jego opowiadania z gatunku fantastyki i science fiction, którym inspiracji dostarczyła zawodowa wiedza pisarza-chemika. W jego świecie wyobrażonym czy
probabilistycznym pierwiastki, molekuły, byty botaniczne, zoologiczne i mutanty okazują się uczestnikami swoistej odysei przypadkowych lub celowych strategii, poruszający się między zagładą, deformacją, obietnicą i ewolucją. Wielogłos, dialogowość, intra- i intertekstualne techniki, autocytaty, ironia, humor i gry
metaliterackie powodują, że dorobek turyńskiego twórcy można postrzegać jako hipertekst, tworzący labirynt, w którym odzwierciedla się egzystencjalna, profesjonalna i literacka złożoność humanisty-naukowca naznaczonego piętnem błędnika koncentracyjnego.
9
David, Sonia. "Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego: recepcja-tekst-gatunek." Doctoral thesis, Katowice : Uniwersytet Śląski, 2007. http://hdl.handle.net/20.500.12128/5126.
Full textAbstract:
Dotychczasowe rozważania dają podstawy do postawienia tezy, iż Andrzejewski z rozmysłem tak skomponował losy i portrety bohaterów, a ponadto z tak wielką konsekwencją poprowadził równoległe wątki do dramatycznego splotu konfliktów społecznych i politycznych, by w sugestywny sposób pokazać pogłębiony obraz rzeczywistości powojennej. Trzeba jednak wyraźnie powiedzieć, że Popiołu i diamentu nie należy i nie można wręcz traktować jak podręcznika historii, chociaż niezaprzeczalna zasługą Andrzejewskiego jest fakt, iż udało mu się w tej książce bardzo wyraziście zaprezentować złożoność sytuacji politycznej Polski u kresu wojny. W momencie
ukazania się tej powieści w druku sprowokowała ona krytyków do burzliwej dyskusji.
Przyczyną owej wymiany poglądów była aktualność problematyki zaprezentowanej w utworze. To żywo zainteresowało wszystkich odbiorców, gdyż mieli oni możliwość doszukania się w tekście tego, o czym myśleli, co obserwowali i w czym współuczestniczyli. Pisarzowi udało się wprowadzić czytelnika w charakterystyczny
klimat końcowych dni wojny, kiedy Niemcy co prawda zostali już zwyciężeni, ale w Polsce wciąż było słychać strzały. Popiół i diament można było zarówno wówczas, jak i obecnie, odczytać jako ostrzeżenie przed rewolucją, gdyż pisarz dał wyraźnie czytelnikowi do zrozumienia, że walka klasowa, czy też wręcz wojna domowa, pochłania istnienia często niewinnych, niezaangażowanych politycznie ludzi. Atmosfera niepewności, dla jednych radości, a dla innych rozczarowania, zadumy nad najbliższą przyszłością towarzyszyła nie tylko bohaterom powieści, ale i czytelnikom. Z pewnością nie można jednoznacznie nazwać Popiołu i diamentu powieścią polityczną, gdyż jest on utworem synkretycznym. Jednakże, co starałam się udowodnić,
dystynktywne cechy gatunkowe prozy politycznej znajdują w nim swe odzwierciedlenie.
Trzeba podkreślić, że w redakcji utworu z 1948 roku Andrzejewski - moralista jeszcze bardzo wyraźnie przeważa nad Andrzejewskim - politykiem. Popiół i diament nie jest również powieścią interwencyjną, co starał się udowodnić Jan Błoński, ani utworem czysto egzystencjalistycznym, do czego próbowała przekonać W. Szydłowska-Brykczyńska w swej książce Egzystencjalizm w kontekstach polskich. (Wwa 1997) Jest natomiast powieścią współczesną, mówiącą o tragedii Kolumbów oraz pokolenia 1910 roku, wychowanego na Conradzie, pokolenia, do którego przynależał sam autor utworu. Andrzejewski, mimo iż poruszył w Popiele i diamencie problematykę polityczną, społeczną, psychologiczną, to kwestie moralne, podobnie jak we wszystkich
wcześniejszych jego utworach i tu znalazły swą realizację. Dylematy etyczne bohaterów wręcz górują nad wielkimi sprawami, których niewątpliwie dotyka pisarz w tej powieści. Andrzejewski jako moralista przekazuje jasny komunikat, jasny dla większości współczesnych mu ludzi, których wojna doświadczyła w sposób bolesny. Twierdzi mianowicie, iż po tym najstraszniejszym kataklizmie, jakim była II wojna światowa, nadeszła pora wielkich przewartościowań. Stąd tytuł powieści. Te wartości, które nie wytrzymały próby czasu, rozsypują się w popiół. Te natomiast, które uda się ocalić, pozostaną najcenniejszymi diamentami. Andrzejewski jednoznacznie nie odpowiada na pytania, których wiele postawił w swej powieści. Sugeruje jednak, że człowiek jest mały
wobec Historii, a wszelkie jego działania, plany, intencje są podporządkowane jej prawom.
W tym punkcie, dostrzegając potęgę historii, pisarz zbliżył się do wielkiego realizmu. Nie do końca jednak podążył w tym kierunku, gdyż zawsze jednostka i jej problemy były dla niego najważniejsze.
Powtórzmy więc jeszcze raz - Popiół i diament jest utworem synkretycznym, łączącym w jedną całość cechy gatunkowe wielu odmian powieści. Nie jest tworem odosobnionym na tle dwudziestowiecznej prozy narracyjnej, lecz typowym przykładem ewolucji pisarskiej, charakterystycznej dla wielu twórców tego wieku. W powieści
Andrzejewskiego jak w zwierciadle epoki odbijają się spory i dyskusje literackie tamtego okresu.
10
Zieliński, Wojciech B. "Wola i przyjemność jako irracjonalne kategorie epistemologii uspołecznionej w teorii Karla Mannheima." Praca doktorska, 2017. http://bc.upjp2.edu.pl/Content/4360.
Full textBooks on the topic "Krytyka i interpretacja"
1
Barbara, Trelińska, ed. Tekst źródła: Krytyka, interpretacja. Warszawa: Wydawn. DiG, 2005.
Find full text
2
Congregatio Sororum Beatae Mariae Virginis a Misericordia. W szkole miłosierdzia Świętej Siostry Faustyny. Kraków: Misericordia, 2003.
Find full text
3
Wichowa, Maria. Studia i materiały o życiu i twórczości Andrzeja Frycza Modrzewskiego: W pięćsetną rocznicę urodzin pisarza. Łódź: Łódzkie Tow. Naukowe, 2003.
Find full text
4
Bubenheim, Abdullah as-Samit Frank, and Nadeem Elyas. Der edle Qur'an und die Übersetzung seiner Bedeutungen in die deutsche Sprache. Madina: König-Fahd-Komplex zum Druck vom Qur'an, 2005.
Find full text
7
Staniek, Edward. Ewangeliczne uczty. Kraków: Wydział Duszpasterstwa Kurii Metropolitalnej, 1985.
Find full text
8
Kudasiewicz, Józef. Ewangelie synoptyczne dzisiaj. Warszawa: Biblioteka "Więzi", 1986.
Find full text
10
Jerzy, Podgórski Wojciech, ed. Piosenki sielskie, poezje biblijne i inne wiersze. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1986.
Find full textBook chapters on the topic "Krytyka i interpretacja"
1
Rawski, Jakub. "Pani Bovary spod Wałbrzycha, czyli fantazmatyczne życie Berty Koch w powieści Joanny Bator Gorzko, gorzko." In Proza polska przełomu XX i XXI wieku, 225–48. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku; Instytut Literatury z siedzibą w Krakowie, 2023. http://dx.doi.org/10.15290/ppp.xx.xxi.2023.12.
Full textAbstract:
W artykule została przeprowadzona interpretacja życia fantazmatycznego jednej z bohaterek powieści Joanny Bator Gorzko, gorzko, Berty Koch, w kontekście bowaryzmu; tym samym dokonano analizy porównawczej polskiej powieści z Panią Bovary Gustave’a Flauberta. Za istotne uznano rozpatrywanie bowaryzmu z uwypukleniem charakterystycznych dla romantyzmu motywów i tematów, ponieważ właśnie w antropologii tej epoki należy upatrywać jego proweniencji. Wykorzystana metodologia opiera się w głównej mierze na psychoanalitycznej koncepcji dzieła literackiego (krytyka fantazmatyczna) oraz dociekaniach komparatystycznych.
2
Żukowska, Kamila. "CZY KRYTYKA PSYCHOANALITYCZNA MA PŁEĆ? INTERPRETACJA BAŚNI O ŚPIĄCEJ KRÓLEWNIE STEFANIE BORNSTEIN W ODNIESIENIU DO ANALIZY BRUNONA BETTELHEIMA." In Kobieta w oczach kobiet. Kobiece (auto)narracje w perspektywie transkulturowej. Warsaw University Press, 2019. http://dx.doi.org/10.31338/uw.9788323541905.pp.379-393.
Full text
3
Jackiewicz, Tomasz. "Nauka o religii i obyczajności… ks. Gabriela Jakubowskiego. Analiza i interpretacja metodą krytyki retorycznej cluster criticism." In Kajety Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej. T. 2. Ludzie – wartości – kultura materialna. Warsaw University Press, 2019. http://dx.doi.org/10.31338/uw.9788323540106.pp.455-469.
Full text