Academic literature on the topic 'Metody szacowania cen transferowych'

Jednym z instrumentów, jakie mogą wykorzystywać podmioty gospodarcze do obniżania ciężarów podatkowych, są ceny transferowe, stosowane zarówno w obrocie międzynarodowym, jak i w transakcjach w obrębie jednego kraju. Mogą one wystąpić nie tylko przy transakcjach sprzedaży, lecz również udzielania pożyczek. Celem artykułu jest ocena wpływu stopnia ryzyka ponoszonego przez pożyczkodawcę na cenę udzielanej pożyczki przy ustalaniu ceny transferowej w przypadku transakcji pożyczki między podmiotami powiązanymi. W artykule postawiono następującą hipotezę: stopień ryzyka ponoszonego przez pożyczkodawcę jest istotnym czynnikiem wpływającym na cenę udzielanej pożyczki i powinien być uwzględniany przy szacowaniu ceny transferowej w przypadku pożyczek między podmiotami powiązanymi. W części teoretycznej zastosowane metody naukowe to krytyczny przegląd literatury, analiza krajowych aktów prawnych oraz wytycznych OECD. W części empirycznej przedstawiono wyznaczanie rynkowego poziomu cen pożyczek, bazując na zbiorze rzeczywiście udzielonych kredytów oraz danych statystycznych Narodowego Banku Polskiego, co było przedmiotem przygotowanej przez autorów dokumentacji cen transferowych. Badanie nie dało podstaw do odrzucenia hipotezy, wobec czego sformułowano wniosek, że stopień ryzyka ponoszonego przez pożyczkodawcę jest istotnym czynnikiem wpływającym na cenę udzielanej pożyczki i powinien być uwzględniany przy wyznaczaniu ceny transferowej w przypadku pożyczek między podmiotami powiązanymi. Badanie pokazało, że ustalanie rynkowego poziomu cen pożyczek przez samo porównanie ich z cenami innego finansowania dłużnego, bez uwzględnienia ryzyka, jest niewystarczające. Ten aspekt, wzbogacony empiryczną analizą wpływu ryzyka na ceny kapitału dłużnego, oraz sformułowanie zaleceń dotyczących właściwego sporządzania dokumentacji cen transferowych w przypadku transakcji pożyczek, to oryginalny wkład autorów.

Składana po raz pierwszy za rok podatkowy 2019 w formie elektronicznej informacja TPR zawiera m.in. informacje na temat stosowanych metod weryfikacji cen transferowych. Najczęściej wybierana była metoda marży transakcyjnej netto, która została wykorzystana w 34 174 transakcjach, stanowiących ponad połowę ich łącznej liczby (53%). Najrzadziej stosowaną metodą była metoda podziału zysku, której użyto w 488 transakcjach, co stanowiło poniżej 1% ogólnej liczby zaraportowanych transakcji. Odzwierciedla to unikatowość tej metody, charakterystycznej dla transakcji o wysokim zaangażowaniu unikatowych wkładów, wnoszonych przez podmioty powiązane.

Artykuł dotyczy dwóch rodzajów sankcji za niesporządzenie dokumentacji podatkowej w zakresie cen transferowych i konsekwencji ich stosowania wbrew konstytucyjnej zasadzie ne bis in idem w prawie polskim. Zwrócono także uwagę na charakter decyzji ustalającej ten rodzaj sankcji podatkowej i jej oddziaływanie na upływ terminu przedawnienia. Przedmiotem analizy jest także obowiązująca linia orzecznicza w sądownictwie administracyjnym oraz Trybunału Konstytucyjnego, dotycząca regulacji podatkowoprawnych w zakresie szacowania dochodów i ustalania sankcji w podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych.

Ograniczony rynek gruntów leśnych i zadrzewionych wymusza konieczność odrębnej wyceny gruntu oraz jego części składowych, tj. drzewostanu czy zadrzewień. W praktyce możliwości szacowania samych gruntów w podejściu porównawczym, i używane dotychczas procedury wyceny gruntów leśnych i zadrzewionych, wskazują na stosowanie metody wskaźników szacunkowych gruntów. Uzyskiwane tę metodą wyniki budzą wątpliwości czy można je traktować jako wartości rynkowe. Celem pracy jest analiza dotychczasowych procedur szacowania gruntów leśnych i zadrzewionych oraz uzasadniona propozycja ich zmian w przypadku funkcjonowania ograniczonego rynku tego typu nieruchomości. W przypadku wyceny gruntów leśnych metodą wskaźników szacunkowych wartość tych gruntów jest iloczynem wskaźnika szacunkowego gruntu leśnego (zależnego od typu siedliska i okręgu podatkowego), powierzchni i szczególnych cech gruntu oraz ceny 1 m3 drewna na rynku lokalnym (według danych nadleśnictwa). W ujęciu czasowym wartość gruntu leśnego zmienia się tak jak ceny 1 m3 drewna. Aktualnie wartości 1 ha gruntu leśnego rzadko przekraczają poziom 10 tys. złotych. W przeprowadzonych metodą analizy badaniach cen publikowanych przez GUS z lat 2004–2016 stwierdzono następujące zmiany cen: wzrost ceny 1 m3 drewna, a tym samym wzrost wartości 1 ha gruntu leśnego o 59%, wzrost ceny 1 dt ziarna żyta, a tym samym wzrost wartości 1 ha gruntu zadrzewionego o 36%, wzrost ceny 1 ha użytków rolnych o 494%, wzrost ceny 1 ha gruntów rolnych V i VI klasy o 535% . Uzyskane w badaniach tak duże dysproporcje cen, pogłębiające się wraz z upływem czasu, upoważniają do kwestionowania procedur wyceny gruntów leśnych i zadrzewionych metodą wskaźników szacunkowych gruntów. W pracy zaproponowano nowy sposób szacowania takich gruntów w nawiązaniu do średnich cen gruntów rolnych na rynku lokalnym. Powiązano (i uzasadniono) cenność rynkową gruntów leśnych wyrażoną żyznością siedlisk leśnych z bonitacją gruntów rolnych. W proponowanej metodzie uwzględniono szczególne cechy wycenianego gruntu leśnego i zadrzewionego.

W artykule przedstawiono ocenę zmian regulacji dotyczących cen transferowych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Zmiany te obowiązywać będą w Polsce od 1 stycznia 2019 r. Oceny dokonano poprzez porównanie i weryfikację zgodności zmian ze standardami międzynarodowymi wynikającymi z rekomendacji OECD dotyczących cen transferowych. Zapewnienie zgodności ze standardami międzynarodowymi jest bowiem warunkiem pozwalającym na zastosowanie mechanizmów unikania ekonomicznego podwójnego opodatkowania dochodu pomiędzy podmiotami powiązanymi w sytuacji szacowania dochodów jednego z nich. Ocenę zgodności przeprowadzono względem najważniejszych zmian dotyczących skorygowanego podejścia do stosowania międzynarodowego standardu dotyczącego cen transferowych, zasady arm’s length. Skorygowane podejście do zasady arm’s length wprowadza kilka zmian, z których najważniejsza dotyczy nałożenia dodatkowych obowiązków dotyczących ustalania na bieżąco cen transferowych oraz uprawnienia organów podatkowych do stosowania instytucji uznania w przypadku zmiany charakteru transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi lub jej pominięcia. Istotność tego zagadnienia wynika z zaproponowanego brzmienia przepisu, które nie nakłada istotnych ograniczeń przeciwdziałających nadmiernej uznaniowości organów podatkowych. W artykule wskazano, które zmiany przepisów budzą wątpliwości co do ich zgodności ze standardami międzynarodowymi. Są to zarazem zagadnienia prowadzące do powstawania sporów międzynarodowych, które będą skutkować brakiem możliwości uniknięcia podwójnego opodatkowania