To see the other types of publications on this topic, follow the link: Mevlid.
Journal articles on the topic 'Mevlid'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Mevlid.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Bilge, Bestami. "YUSUFELİLİ ÂŞIK MUHİBBÎ’NİN BİR MEVLİD’İ VAR MIDIR?" Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi 18, no. 49 (2025): 264–76. https://doi.org/10.12981/mahder.1532342.
Full textAbstract:
Türk edebiyatında şairler tarafından en çok ilgi gören şiir türlerinden biri de mevlidlerdir. Hz. Peygamber’e olan sevginin bir yansıması olarak yazılan mevlidler, 15. yüzyıldan itibaren birçok şair tarafından kaleme alınmıştır. Bu alanda yapılan çalışmalarda Türk edebiyatında 100’ün üzerinde mevlidin olduğu tespit edilmiştir. 15. yüzyılın başlarında yazılan Süleyman Çelebi’nin Vesiletü’n-Necât adlı mevlidi, Türk edebiyatında bu konunun öncüsü olmuştur. Sonraki dönemlerde de farklı şairler tarafından birçok mevlid yazılmıştır. Bazı mevlidlerin şairlerinin aynı mahlasları kullanması ve metinlerin birçok yazma nüshasının olması, kimi zaman mevlidlerin müelliflerinin karıştırılmasına yol açmıştır. Aynı mevlidin başka bir şaire atfedilmesi gibi mevlidi olmayan bir şaire de mevlid atfedilmiştir. Bu kadar çok mevlid metni ve mevlid yazmalarının içinde bunların doğal bir sonuç olduğunu kabul etmek gerekir. Bu çalışmanın konusu 19. yüzyıl halk şairi Yusufelili Âşık Muhibbî’ye atfedilen bir mevlidin aslında 15. yüzyıl şairi Celâl Muhibbî’ye ait olduğudur.
2
SEVİNÇ, Muhammet. "A Method Recommendation for Learning to Perform Mawlid." Eskiyeni, no. 48 (March 28, 2023): 155–83. http://dx.doi.org/10.37697/eskiyeni.1217971.
Full textAbstract:
Süleyman Çelebî (öl. 825/1422) tarafından kaleme alındığı günden beri hemen her vesile ile besteli veya serbest şekilde icrâ edilen ve dini mûsikîmizin önemli örneklerinden biri olan Vesîletü’n-Necât, tarihte benzeri nadir görülen bir iltifata mazhar olmuştur. Günümüzde Anadolu başta olmak üzere Osmanlı bakiyesi coğrafyalarda Hz. Peygamber’e olan muhabbetin bir nişanı olarak Türkçe’nin yanı sıra çeşitli dillerde mevlid okunmaya devam etmektedir. Topluma din hizmeti verme vazifesini üstlenen din görevlilerinin yanı sıra bu hizmete talip olan ilahiyat fakültesi öğrencileri ve imam hatip lisesi öğrencilerinin, temel din hizmetleri yanında toplumun beklentilerini karşılamak düşüncesi ile mevlid okuma gibi hususlarda da kendilerini geliştirmeleri önem arz etmektedir. Mûsikî kabiliyeti olsun ya da olmasın, bir din görevlisinden görev yaptığı camide veya özel cemiyetlerde çeşitli vesilelerle mevlid okumasının talep edilmesi beklenen bir durumdur. Dolayısıyla bu konuda asgari düzeyde de olsa bir bilgi ve birikime sahip olmak, din görevlileri için elbette göz ardı edilmemesi gereken bir ihtiyaç olarak görülmelidir. Bu çalışmada öncelikle mevlid merasimlerinin tarihsel sürecinden söz edilecek, ardından bir dini mûsikî türü olarak mevlidin geleneksel icrâsı ele alınacaktır. Daha sonra çalışmamızın asıl konusu olan Hâfız Fatih Koca’nın besteli mevlidi ekseninde mevlid okuma eğitiminde kullanılabilecek bir metot önerisi sunulmaya çalışılacaktır. Ayrıca söz konusu besteli mevlidin notasına da yer verilecektir. Koca’nın besteli mevlidi esas alınarak önerdiğimiz bu metodun temel amacı, öğrencilere mevlidi veznine uygun bir şekilde okuyabilme kabiliyeti kazandırmak, telaffuz hatalarını ortadan kaldırmak ve geleneksel olarak mevlid bahirlerinde kullanılan makamları ve bu makamların temel nağmelerini göstererek mevlidi asgari düzeyde okuyabilme yeteneği kazandırmaktır.
3
Çevik, Nilgün. "Mekke’de Bir Ziyaretgâh: Mekândan Makama “Mevlid-i Fâtıma”." Akademik Siyer Dergisi, no. 11 (June 15, 2025): 77–94. https://doi.org/10.47169/samer.1611669.
Full textAbstract:
Tarihi şahsiyetlerin doğum, yaşam ve ölüm yerleri zamanla ziyaretgâh haline gelebilir. Ziyaretgâhlar, sadece bir kişinin doğduğu veya öldüğü yer değil, aynı zamanda o kişinin sahip olduğu inanç veya misyonla özdeşleşmiş yerlerdir. Bu şahsiyetlerin yaşadığı ya da vefat ettiği yerler, aynı düşünceye müntesip kimseler tarafından kutsal kabul edilebilir. Bu mekânlar zamanla toplumun tarihsel bağlarını ve toplumsal değerlerini somutlaştıran yerler haline gelir. Arapça’da “doğum yeri” anlamına gelen “mevlid” ve çoğulu “mevâlid” kelimeleri daha ziyade mübarek sayılan ziyaretgâh mahalleri için kullanılmaktadır. Bu mahallerden biri, kaynaklarda “Mevlid-i Fâtıma” bahsiyle zikredilen Hz. Fâtıma’nın doğum yeridir. “Mevlid-i Fâtıma” Mekke’nin Merve semtinde inşa edilmiş mescidle mütemmim bir yapıdır. Nakiller Hz. Fâtıma’nın bu mekânda dünyaya geldiğine dikkat çekmektedir. Bilindiği üzere Hz. Fâtıma, İslâm Peygamberi Hz. Muhammed’in neslini sürdüren kızı, aynı zamanda Hz. Ali’nin eşidir; dolayısıyla Hz. Fâtıma’nın Sünnî ve Şiî dünyasındaki mevkii tartışılmazdır. Bu münasebetle “Mevlid-i Fâtıma” da faziletli mekânlar içerisinde kabul edilmektedir. Hz. Fâtıma’nın doğum yeri, annesi Hz. Hatice ve babası Hz. Muhammed’in Mekke’deki evleridir. Mekke şehir tarihi kaynaklarında Hz. Hatice ile Hz. Peygamber’in yerleştiği ev “beyt-i Hatice” veya “dâr-ı Hatice” başlığı altında anlatılmaktadır. “Mevlid-i Fâtıma” da önceleri “dâr-ı Hatice”nin bir odasına verilmiş isimdir. Tarihi süreç içerisinde bu ev “Mevlid-i Fâtıma” ismiyle ünlenmiş ve ayrı bir mekân olarak değerlendirilmiştir. Bu makale, hakikatte Hz. Hatice ile Rasûlullah’ın yadigârı olan bir evin, asırlar içerisinde değişimi ile mekândan öte bir makama dönüşen “Mevlid-i Fâtıma”nın yapısal ve işlevsel özellikleri hakkında bilgi vermektedir.
4
Akçay, Halil. "Mawlid Tradition of the Kurds and Its Contribution to Kurdish Literature and Culture in the Case of the Kurds of Türkiye." International Journal of Kurdish Studies 11, no. 1 (2025): 151–75. https://doi.org/10.21600/ijoks.1631834.
Full textAbstract:
Over time, today’s religious, cultural, social and literary elements have emerged along with an accumulation of an ancient heritage that has come to life as a way of life and belief. In this vein, Muslims, as adherents to the religion of Islam, have produced verbal and literary products called Mevlit (Turkish). The Mevlit are based in enthusiasm for the birth of Muhammad, messenger of Allah. Mevlit works, first examples of which are encountered in Arabic literature, later show themselves in Kurdish literature. The present study includes a discussion on the contribution of these mawlid (Arabic) in view of the great literary and cultural influence on Kurdish literature and culture. Initially, the dictionary meaning of the Turkish word “Mevlid” once provided, the history and the writing and celebration of the Mevlid from the first periods to the present day is discussed.
5
Ali GIYNAŞ, Kamil. "Mevlid-nâme." International Journal Of Turkish Literature Culture Education 2, no. 1 (2012): 157–60. http://dx.doi.org/10.7884/teke.45.
Full text
6
Koşmaz, Seyfullah, and Volkan Arslan. "Vahdî ve Mevlidi: Vedîa-i İstişfâ." İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 10, no. 1 (2025): 158–91. https://doi.org/10.20486/imad.1639939.
Full textAbstract:
Bilinen ilk örnekleri 15. yüzyılda görülen mevlid türünde klasik Türk edebiyatı kapsamında birçok şair kalem oynatmıştır. Bugüne değin yapılan akademik çalışmalar, mevlid türündeki eserleri türsel bağlamda ya da münferit olarak ele almış, böylece birçok mevlid metni neşredilmiştir. Bununla birlikte literatürde henüz yayımlanmamış ve akademik olarak incelenmemiş mevlid metinleri de bulunmaktadır. Bu bağlamda 19. yüzyıl şairlerinden Hacı Hâfız Mahmûd Vahdî Efendi’ye (1221/1806-1310/1892) ait olduğu tespit edilen ve hakkında herhangi bir akademik çalışmanın yapılmadığı anlaşılan Vedîa-i İstişfâ (Dürr-i Yetîm) adlı mevlid, bu çalışmada incelenmiştir. Evvela Vedîa-i İstişfâ’nın müellifine dair belirsizliği gidermek amacıyla biyografik ve bibliyografik kaynaklar taranarak Vahdî mahlasını taşıyan şairler tespit edilmiş ve eserin Hacı Hâfız Mahmûd Vahdî Efendi’ye ait olduğu yönünde karineler ortaya konmuştur. Ardından şairin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, eserin Süleymaniye Kütüphanesi, Satın Alınan Yazmalar Koleksiyonu 00954 numarada kayıtlı şu an için bilinen yegâne nüshası tanıtılmıştır. Mevlid geleneği içindeki yeri belirlenen eser, şekil ve muhteva açısından değerlendirilmiştir. Buna göre Vedîa-i İstişfâ’nın, Vesîletü’n-Necât’a nazire olarak kaleme alınmakla birlikte olay örgüsünde bazı farklılıklar barındırdığı görülmüştür. Makalede eserin tamamının transkripsiyonlu metni de araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. Bu çalışmanın Türk mevlid edebiyatına dair yapılan araştırmalara katkı sunması ümit edilmektedir.
7
İÇLİ, Ahmet. "Mevlid, A Story Of Creation: Relationship of Mevlid and Mtyhology." Journal of Turkish Studies Volume 7 Issue 3, no. 7 (2012): 1499–516. http://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.3535.
Full text
8
PARLAKPINAR-, Murat. "Eski Anadolu Türkçesiyle Yazılmış Bilinmeyen Bir Mevlid: Cevherï’nin Mevlūd-ı Sultānu’l-Enbiyā’sı." Turkish Studies - Language and Literature Volume 15 Issue 3, Volume 15 Issue 3 (2020): 1449–507. http://dx.doi.org/10.47845/turkishstudies.44153.
Full text
9
Tuğrul, Mehmet. "OSMANLI DÖNEMİ RODOSÇUK PARA VAKIFLARINDA MEVLİD-İ NEBÎ MERASİMLERİNE DAİR TAHSİSATLAR." Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi 7, no. 13 (2025): 69–88. https://doi.org/10.53718/gttad.1596424.
Full textAbstract:
Bu çalışma, Müslüman Türklerin, İslam Peygamberi Hz. Muhammed’e olan hürmet ve muhabbetinin göstergesi olan mevlid merasimlerinin Osmanlı dönemi boyunca Rodosçuk’ta vakıflar vesilesiyle tertibini konu edinmektedir. Dolayısıyla makalenin amacı Osmanlı Rodosçuk’unda mevlid-i şerif merasimlerinin hangi usul üzere kutlandığını, para vakıflarının bu merasimlerin tertibinde nasıl bir rol üstlendiğini ortaya koymaktır. Literatürde hem genel manada Osmanlı coğrafyasında hem de Rodosçuk özelinde para vakıflarının mevlid-i şerif merasimlerinin düzenlenmesindeki rolüne dair çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu çalışma, mevzu bahis boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Milli Kütüphane Arşivi’nde bulunan vakıf belgeleri incelenmiş ve Rodosçuk’a ait vakıf belgeleri tespit edilerek araştırmaya dahil edilmiştir. Tespit edilen belgelerden para vakfı ihtiva edenleri özenle seçilip transkript edilerek analize tabi tutulmuştur. Yapılan analiz çerçevesinde tablo ve grafikler oluşturulmuş ve para vakıflarının Rodosçuk’ta tertip edilen mevlid-i şerif merasimlerindeki rolü belirginleştirilmiştir. Çalışma kapsamında analize tabi tutulan arşiv belgelerinden hareketle mevlid-i şerif merasimlerinin organizasyonu ve finansmanı noktasında ve bu merasimlerin geleneksel hale gelerek günümüze ulaşmasında para vakıflarının etkin rol üstlendiği bulgularına ulaşılmıştır. Bu çalışma, Osmanlı döneminde toplumun kaynaşmasını ve bir ahenk içerisinde yaşamasını sağlayan ve bu etkiyi günümüze taşıyan mevlid merasimlerinin şehirlerdeki yansımalarını incelerken aynı zamanda gelecek çalışmalara örnek teşkil etmeyi amaçlamaktadır. Nitekim belgelerde merasimin nerelerde, hangi usul üzere yapılacağı, merasim esansında hangi eserlerin ya da ayetlerin kimler tarafından okunacağı ve misafirlere ne ikram edileceğine dair önemli bulgular edinilmiştir.
10
KINAY CİVELEK, Nilay. "Abdulkadir Yahya'nın Mevlid-i Şerîf'i." Social Sciences Studies Journal 6, no. 55 (2020): 449–57. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.2017.
Full text
11
FARSAKOĞLU EROĞLU, Ayşe. "İlâhî Dinlerde Mevlid Benzeri Eserler." Journal of Turkish Studies 13, Volume 13 Issue 2 (2018): 413–34. http://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.12975.
Full text
12
ÖZTÜRK, Muhammet Raşit. "Ahmed’in Mevlid Adlı Eserinin Nüshaları." Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 5, no. 4 (2021): 2021–30. http://dx.doi.org/10.34083/akaded.1005086.
Full text
13
BEKTAŞ, Ekrem. "Kami of Diyarbakır end His Mevlid." Journal of Turkish Studies Volume 6 Issue 1, no. 6 (2011): 779–856. http://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.1397.
Full text
14
ÖZKAT, Mustafa. "Paris'te Yazılan Bir Mevlid: Misbâhü's-Salâh." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1, no. 14 (2015): 93. http://dx.doi.org/10.15247/dev.225.
Full text
15
Çaça, Muhammet, and Yağcıoğlu Songül Aydın. "Vesîletü'n-Necât'tan Taş Baskı Metinlere: Mevlid Metinlerinde Muhteva." Eğitim Dil ve Edebiyat Dergisi, no. 6 (June 3, 2025): 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.15587568.
Full textAbstract:
<strong>ÖZ</strong> Mevlid, kelime anlamı olarak doğum, Hz. Muhammed’in doğumu, Hz. Muhammed’in doğum yeri anlamlarına gelir. Edebî bir tür olarak Hz. Muhammed’e duyulan saygıyı, sevgiyi dile getirmek, onu hatırlatmaktır. Vesîletü’n-Necât, mevlid türüne ait Türk edebiyatındaki en bilindik eserdir. Türe ait birçok eseri etkilemiştir. Ayrıca halk arasında, devlet erkanında özel günlerde ve törenlerde okunmuştur. Bu yönüyle Türkçe yazılmış dinî eserler arasında da önemli bir yere sahiptir. Eserin bilinirliği ve yaygınlığı onun birçok nüshasının oluşmasını sağlamıştır. Bu nüshalardan biri de XIX. yüzyılda ortaya çıkarılan taş baskılardır. Bu çalışmada, taş baskı mevlid metinleri içerdikleri konular yönüyle incelenmiştir. Vesîletü’n-Necât’ın XV-XIX. yüzyıllar arasındaki nüshalarının zamana göre muhtevasının nasıl şekillendiği, metinlerin son haliyle genel çerçevesinin belli olduğu taş baskı mevlid metinlerinin konuları karşılaştırmalı şekilde ele alınmıştır. Taş baskı mevlid metinlerinin Vesîletü’n-Necât’a benzerliğini gösterme adına tablo hazırlanmıştır. Taş baskı mevlid metinlerini muhteva yönüyle yansıtabilecek olan Nafiz Paşa Koleksiyonu 1213 numaralı taş baskı metin ile Vesîletü’n-Necât’ta yer alan bölümlerin başlıkları tablo ile verilmiştir. <strong>Anahtar Kelimeler:</strong> Mevlid, Vesîletü’n-Necât, Taş Baskı <strong>ABSTRACT</strong> The term Mawlid refers to "birth" in its literal sense and specifically denotes the birth and birthplace of the Prophet Muhammad. As a literary genre, it expresses reverence and love for the Prophet and serves as a reminder of his legacy. Vasîlatu’n-Nejât is the most renowned work of this genre in Turkish literature and has significantly influenced many subsequent texts. It has been traditionally recited on special occasions and ceremonies, both among the public and within state institutions. Due to its prominence, the work has been reproduced in numerous manuscripts, including lithographed editions that emerged in the 19th century. This study examines lithographed Mawlid texts in terms of their thematic content. It explores how the content of Vasîlatu’n-Nejât manuscripts evolved from the 15th to the 19th century and offers a comparative analysis of the themes found in these later lithographed versions, which represent the genre’s stabilized form. A table has been prepared to illustrate the thematic parallels between the lithographed Mawlids and Vasîlatu’n-Nejât. The lithographed copy numbered 1213 from the Nafiz Pasha Collection has been used to represent the thematic content of the lithographed texts, and its section titles are presented in comparison with those in Vasîlatu’n-Nejât. <strong>Keywords</strong>: Mawlid, Vasîlatu’n-Nejât, Lithographed Texts
16
Çaça, Muhammet, and Yağcıoğlu Songül Aydın. "Vesîletü'n-Necât'tan Taş Baskı Metinlere: Mevlid Metinlerinde Muhteva." Eğitim Dil ve Edebiyat Dergisi, no. 6 (June 6, 2025): 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.15610315.
Full textAbstract:
<strong>ÖZ</strong> Mevlid, kelime anlamı olarak doğum, Hz. Muhammed’in doğumu, Hz. Muhammed’in doğum yeri anlamlarına gelir. Edebî bir tür olarak Hz. Muhammed’e duyulan saygıyı, sevgiyi dile getirmek, onu hatırlatmaktır. Vesîletü’n-Necât, mevlid türüne ait Türk edebiyatındaki en bilindik eserdir. Türe ait birçok eseri etkilemiştir. Ayrıca halk arasında, devlet erkanında özel günlerde ve törenlerde okunmuştur. Bu yönüyle Türkçe yazılmış dinî eserler arasında da önemli bir yere sahiptir. Eserin bilinirliği ve yaygınlığı onun birçok nüshasının oluşmasını sağlamıştır. Bu nüshalardan biri de XIX. yüzyılda ortaya çıkarılan taş baskılardır. Bu çalışmada, taş baskı mevlid metinleri içerdikleri konular yönüyle incelenmiştir. Vesîletü’n-Necât’ın XV-XIX. yüzyıllar arasındaki nüshalarının zamana göre muhtevasının nasıl şekillendiği, metinlerin son haliyle genel çerçevesinin belli olduğu taş baskı mevlid metinlerinin konuları karşılaştırmalı şekilde ele alınmıştır. Taş baskı mevlid metinlerinin Vesîletü’n-Necât’a benzerliğini gösterme adına tablo hazırlanmıştır. Taş baskı mevlid metinlerini muhteva yönüyle yansıtabilecek olan Nafiz Paşa Koleksiyonu 1213 numaralı taş baskı metin ile Vesîletü’n-Necât’ta yer alan bölümlerin başlıkları tablo ile verilmiştir. <strong>Anahtar Kelimeler:</strong> Mevlid, Vesîletü’n-Necât, Taş Baskı <strong> </strong> <strong>ABSTRACT</strong> The term Mawlid refers to "birth" in its literal sense and specifically denotes the birth and birthplace of the Prophet Muhammad. As a literary genre, it expresses reverence and love for the Prophet and serves as a reminder of his legacy. Vasîlatu’n-Nejât is the most renowned work of this genre in Turkish literature and has significantly influenced many subsequent texts. It has been traditionally recited on special occasions and ceremonies, both among the public and within state institutions. Due to its prominence, the work has been reproduced in numerous manuscripts, including lithographed editions that emerged in the 19th century. This study examines lithographed Mawlid texts in terms of their thematic content. It explores how the content of Vasîlatu’n-Nejât manuscripts evolved from the 15th to the 19th century and offers a comparative analysis of the themes found in these later lithographed versions, which represent the genre’s stabilized form. A table has been prepared to illustrate the thematic parallels between the lithographed Mawlids and Vasîlatu’n-Nejât. The lithographed copy numbered 1213 from the Nafiz Pasha Collection has been used to represent the thematic content of the lithographed texts, and its section titles are presented in comparison with those in Vasîlatu’n-Nejât. <strong>Keywords</strong>: Mawlid, Vasîlatu’n-Nejât, Lithographed Texts
17
KARACA, Hasan. "Mevlid Muhtevalı Bir Eski Anadolu Türkçesi Metni." Turkish Studies - Language and Literature Volume 19 Issue 4, Volume 19 Issue 4 (2024): 1615–39. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.78058.
Full text
18
Uyanıker, Nursel. "Mevlid-i Fâtıma’da Elma Yiyerek Hamile Kalma Motifi." Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi / Journal of Turkish Language and Literature 62, no. 2 (2022): 709–27. http://dx.doi.org/10.26650/tuded2022-1183157.
Full text
19
TURGAY, Bedirhan BÜYÜKDUMAN Nesibe Özgül. "DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ KÜLTÜR POLİTİKALARI BAĞLAMINDA RADYOLARDA MEVLİD YAYINI." Journal of Academic Social Science Studies Year: 13 - Number: 83, Year: 13 - Number: 83 (2020): 281–90. http://dx.doi.org/10.29228/jasss.47646.
Full text
20
Saraçoğlu, Tuba Nur. "Siyer Edebiyatı Bağlamında Hâce Muhammed Lutfî’nin Mevlid ve Mi’râciye’si." Eskiyeni, no. 53 (June 30, 2024): 803–31. http://dx.doi.org/10.37697/eskiyeni.1402320.
Full textAbstract:
İslam tarihinin en erken dönemlerinden beri varlığını sürdüren siyer yazıcılığı, zamanla oldukça geniş ve zengin bir literatürü ortaya çıkarmıştır. Klasik siyer telifleriyle başlayan bu literatürün şerh-haşiyelerle tenkit ve nakil süreçleri devam etmiş, hatta tematik alt türlerle genişlediği görülmüştür. Umumiyetle nesir formunda kaleme alınan eserlerle birlikte şiirin de tarih boyunca siyer yazıcılığını şekillendirdiği görülmektedir. Manzum siyer metinlerinin en yoğun ve yaygın kullanıldığı Osmanlı dönemi, şiirin siyer yazıcılığında öne çıkmasını sağlamıştır. Modernleşme dönemine kadar belli bir süreklilik arz eden kaynak kullanımı ve metin inşa yöntemi, bu dönemde ciddi bir kırılmaya uğramıştır. Bu kırılma Türkiye Cumhuriyeti dönemi siyer metinlerini, telif ve araştırma düzeyinde etkilemiştir. Mevcut siyer literatürünün Batılı referanslarla eleştirisi ve kaynak kullanımındaki yeni tercihler artık farklı bir dönemi beraberinde getirmiştir. Klasik dönem siyer yazıcılığının birçok unsurunun terk edildiği bu yeni dönemde edebî üslupla yazılmış metinlerle karşılaşılmaktadır. Klasik eğitim süreçlerinden geçmiş ve tasavvufî yönüyle bir geleneğin temsilcisi olan Alvarlı Hâce Muhammed Lutfî tarafından yazılan bu metinler çalışmamıza konu edilmiştir. Bu makalede siyer yazıcılığının edebî metinlerinden biri kabul edilebilecek Hâce Muhammed Lutfî’nin Hulâsatü’l-hakāyık isimli eserinin Mi’râcü’n-Nebî ve Mevlidü’n-Nebî kısımları ele alınmıştır. Makalede öncelikle siyer yazıcılığında şiirin kaynak ve yazım formu olarak kullanımına dair kısa bir tarihçe verilmiş, ardından metin inşa biçimleri üzerinde durulmuş ve son olarak Hâce Muhammed Lutfî’nin eserinin mevlid ve mi’râciye kısımları siyer yazımı konusundaki tercihleri, kaynakları, formu ve ana temalarıyla ele alınmıştır. Böylelikle şiirin siyer yazıcılığında kullanımının tarihçesini ele almak, manzum metinlerin siyer sahasına konu olmasını tartışmaya açmak hedeflenmiş, bu amaçla araştırmaya konu olan metinler muhteva, kaynak kullanımı ve üslup itibariyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda siyer edebiyatının ortaya çıkışından itibaren var olan şiirin zamanla kendine has bir metin inşa biçimine dönüşerek bu literatürü beslediği, Hâce Muhammed Lutfî’nin mevlid ve mi’râciyesinin kaynakları ve üslubu itibariyle klasik literatürü Cumhuriyet döneminde devam ettiren metinler olduğu görülmüştür.
21
GÜNDOĞDU, Metin. "Enstrüman İcrâlarının Türk Din Mûsikîsindeki İrticâlî İcrâlara Katkısı Üzerine Bir Deneme." BEÜ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 9, no. 2 (2022): 321–37. http://dx.doi.org/10.33460/beuifd.1189538.
Full textAbstract:
Türk din mûsikîsinde irticâlî (doğaçlama) olarak okunan Kur’ân-ı Kerîm, ezân, kâmet, salâ, kasîde, mevlid vb. formların icrâ eğitimi, genellikle mûsikîşinâs kârî, mevlidhân, kasîdehân, müezzin, imâm veya hânendeleri dinlemek ve taklit etmek sûretiyle gerçekleştirilir. Bu durum mûsikî eğitimine yeni başlayanlar için gerekli bir metottur. Nitekim meşk sisteminde verilen mûsikî eğitimi de bu minvalde gerçekleşmektedir. Bu çalışmadaysa mevcut metodun haricinde, mûsikîde kayda değer bir seviyeye gelenler için ilave bir metot önerilmektedir. Bu metot, “Bir sâzendenin taksimindeki (doğaçlama makam gezintisi) nağmelerinden veya eser icrâsındaki tavrından bir mevlidhân, kasîdehân, hânende, imâm veya müezzinin irticâlî okumalarındaki olağan okumalardan farklı olarak nağme ve tavır alabilmesi” şeklinde açıklanabilir. Esasında enstrüman taksimi icrâlarıyla Türk din mûsikîsindeki doğaçlama okunan icrâlar arasında büyük benzerlikler vardır. Bu benzerlikler, birbirlerinden nağme veya tavır konusunda bir etkileşimi de mümkün kılmaktadır. Nitekim kadîm hâfızların okuyuşlarındaki tavır ve nağmelerinin bir enstrüman tavrına benzediği görülmektedir. Bunun yanında bir enstrümanın uzun süre pest ve tiz perdelerde rahat dolaşabilmesi ve yeni melodiler keşfedebilmesi, bir ses icrâcısına nisbeten daha kolay gözükmektedir. Bu doğrultuda çalışmamızda, bir enstrüman taksimindeki nağme veya sâzendenin eser icrâsındaki tavrı notada gösterilerek Türk din mûsikîsinde irticâlî olarak okunan ezân, kâmet, mevlid ve kasîde formlarına uyarlamalar yapılmıştır. Bu bağlamda ilk olarak Neyzen ve Tanbûrî Murat Salim Tokaç'ın bir uşşâk tanbur taksiminden “ezân” formuna notası ile birlikte bir uyarlama yapılmıştır. İkinci olarak, Neyzen Niyazi Sayın'ın bir uşşâk ney taksiminden “kâmet” formuna notası ile birlikte bir uyarlama yapılmıştır. Üçüncü sırada ise Ercüment Batanay'ın yaylı tanbur ile geçtiği Refik Fersan’ın rast peşrevinden esinlenerek notasıyla beraber “mevlid”e bir uyarlama yapılmıştır. Son olarak da Aka Gündüz Kutbay'ın segâh makamındaki bir ney taksimi “kasîde” formuna notası ile birlikte uyarlanmıştır. Böylece çalışmamız, irticâlî olan dinî mûsikî formlarının farklı nağme ve tavır ile okunabilmesinin imkânına odaklanmaktadır.
22
Belenkuyu, Bekir. "Vesîletü'n-Necât'ın Erdoğan Boz Neşri Hakkında." Disiplinler Arası Dil Araştırmaları 5, no. 5 (2022): 152–56. https://doi.org/10.5281/zenodo.7422809.
Full textAbstract:
Süleyman Çelebi'nin Vesîletü'n-Necât'ı Türk kültür ve edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Vesîletü'n-Necât'ın telif edildiği tarihten itibaren pek çok farklı şekilde neşr edildiği görülür. Süleyman Çelebi'nin bu mevlidi Latin harfleriyle de farklı yaklaşımlarla neşr edilmiştir. Bu makalede Süleyman Çelebi Yılı olan 2022'de kitap raflarındaki yerini alan Erdoğan Boz'un Vesîletü'n-Necât neşri tanıtılmıştır. Temelde iki kısımdan oluşan çalışmada kısa ve özlü bilgilerin yer aldığı giriş bölümü ve Vesîletü'n-Necât'ın tam metninin ve bu metnin günümüz Türkçesine aktarılmış şeklinin bulunduğu asıl bölüm karşımıza çıkar. Bu yazıda özellikle asıl bölüm hakkında bilgi verilmiş, kitapta yer alan bazı küçük aksaklıklarla ilgili teklifler dile getirilmiştir. Ayrıca bu yeni mevlid neşrinin alana katkısı ve diğer neşirlerle olan farklılıkları ele alınmıştır.
23
ASLAN, Üzeyir. "Fetihten Sonra Yazılmış Türkçe İlk Mevlid-i Manevî: Kerîmî'nin İrşâd'ı." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, no. 2 (January 1, 2009): 19. http://dx.doi.org/10.15247/dev.7.
Full text
24
Kiraz, Seydi. "Vesîletü’n-Necât’ın Mevlid Dışındaki Eserlere Etkisi: İndî’nin Hac Davetiyesi Örneği." Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi / Journal of Turkish Language and Literature 62, no. 2 (2022): 639–55. http://dx.doi.org/10.26650/tuded2022-1182759.
Full text
25
İLHAN, Arş Gör Mevlüt. "Yayın Tanıtımı: Bilal Kemikli, Mehmet Akkuş (Editörler), Mevlid Külliyatı (3 Cilt)." Türklük Bilimi Araştırmaları, no. 41 (June 8, 2017): 309. http://dx.doi.org/10.17133/tubar.320005.
Full text
26
öncel, mehmet. "Türk Din Mûsikîsinde Mevlid Formu (Bekir Sıtkı Sezgin Velâdet Bahri Örneği)." Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 18, no. 2 (2018): 1102–33. http://dx.doi.org/10.30627/cuilah.479963.
Full text
27
MERMER, Kenan. "The Consideration of Mawlid (Wasīlat al-Najāt) as a Constitutive-Text in Terms of its Sources, Aesthetic Value, and Reproducibility." Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 63, no. 1 (2022): 247–73. http://dx.doi.org/10.33227/auifd.1062061.
Full textAbstract:
Süleyman Çelebi’nin (ö. 825/1422) ölümsüz mesnevisi Vesīletu’n-Necāt, Moğol işgali ve şehzadeler arası çekişmeler gibi siyasal ve sosyal sorunların zirve yaptığı zor zamanlar-da yani, Fetret Dönemi’nde kaleme alınmıştır. Manzum bir siyerin özelliklerini gösteren bu eser, kendi çağında cevabi ve savunmacı bir rolü üstlenmiş, Hz. Peygamber’in deyim yerindeyse hulk u hûyunu ilgili mantık dairesinde tavsif etmiştir. Mevlid, her eser gibi, birtakım etkilenişlerin ve benzerliklerin çemberinde kendi varlık alanını oluşturmuş-tur. Bu sebeple onun kaynakçasında Türk İslam edebiyatının kurucu metinleri söz sahi-bidir. ʿĀşıḳ Paşa’nın (ö. 733/1332) Ġarīb-nāme’si ile Ḳāḍī Ḍarīr’in (ö. 14. yüzyıl) Sīre-tu’n-Nebī’si ilk akla gelenlerdir. Ayrıca bazı kaynaklarda Mevlid’in, bir dönem için Bur-sa’da ikamet eden meşhur kıraat alimi İbnu’l-Cezerī’nin (ö. 833/1429) Ẕātu’ş-Şifāʾ fī Sīreti’n-Nebī ve’l-Ḫulefāʾ eserinden ilhamla yazılmış olabileceği ifade edilmişse de, bu konuda herhangi bir mukayese yapılmadığı görülmüştür. Araştırmamızın ilk bölümü hem kaynakların mukayesesi hem de ilgili benzerliğin değerlendirilmesiyle ilişkilidir. İkinci bölümde, kurucu bir metin olarak Mevlid’in estetik değeri, bazı gayeler ve ilkeler eşliğinde izah edilmeye çalışılmıştır. Eserdeki gayeler yahut ilkeler, Görünür: Taʿlimī, Reel Gaye; Pratik: Ekonomik- Kültürel Gaye ve nihayet Uhrevî: Metafizik Gaye başlıkları altında incelenmiştir. Bu bölümün pratik amacı, birçok kaynakla benzerlik gösteren Mevlid metninin, estetik yönü ve üslubu sayesinde otoriter bir metne dönüştüğünü göstermek-tir. Çalışmanın son bölümü ise Mevlid’in defaatle işlenmesinin altında yatan sebepler ve günümüzde dahi bu metnin Müslüman kimliğini ifadede ne derece etkili olduğuna dair bazı kayıtların aktarımına ayrılmıştır.
28
ERDEM-, Hatice. "Mircea Eliade’de Kutsal Kavramı Analizi ve Bir Metalaşma Unsuru Olarak Mevlid Kandili Örneği." Turkish Studies-Educational Sciences Volume 15 Issue 3, Volume 15 Issue 3 (2020): 1799–828. http://dx.doi.org/10.29228/turkishstudies.40169.
Full text
29
Ekici, Fatih. "Mevlid Geleneğinin Toplumsal Kimlik Oluşumundaki Etkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım: Türkiye ve Dağıstan Örneği." Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi / Journal of Turkish Language and Literature 62, no. 2 (2022): 729–31. http://dx.doi.org/10.26650/tuded2022-1184262.
Full text
30
Hodžić-Čavkić, Azra. "Idiomske skupine u Mevludu Vehbije Hodžića. Utjecaj forme mevluda na sastav idiomskih skupina." Anali Gazi Husrev-Begove biblioteke 30, no. 44 (2023): 217–38. http://dx.doi.org/10.51719/25663267.2023.30.44.217.
Full textAbstract:
Tradicija pisanja mevluda na bosanskom jeziku duga je više od stoljeća, ali je mevlud kao književni žanr najčešće ostao van okvira razmatranja filoloških istraživanja. To vrijedi i za frazeološka istraživanja, jer niti jedan mevlud nije bio izvorom za frazeološku građu konsultiranim rječnicima, što je dodatni signal da se lingvistička istraživanja posvete ovom književnom obliku u bosanskom jeziku. Mevlud kao takav posjeduje značajan broj idiomskih skupina iz razloga što izražava autentičnu sliku svijeta iskazanu vrijednosnim sudovima kolektiva, a sam mevlud baštini vrijednosni sud kolektiva s obzirom na temu koju obrađuje. Budući da forma mevluda ima svoja ograničenja jer je pisan u stihu, takva strukturalna odlika utjecala je na sastav i upotrebu idiomskih skupina. Stoga se ovaj rad bavi Hodžićevim Mevludom te ispituje u kakvom su odnosu njegov jedanaesterački stih i sastav idiomskih skupina. Analizirana građa potvrđuje da je odabrani mevlud bogat izvor frazeološke slike svijeta, ali i to da je autor svjesnim intervencijama utjecao na sastav dvije trećine upotrijebljenih idiomskih skupina. Te dvije trećine grupirane su prema vrsti intervencije na varijante idiomskih skupina i okazionalizme idiomskih skupina prema načinu na koji se intervenira, tj. prema dubini autorske korekcije osnovne slike idiomskih skupina iz uzualnih oblika zabilježenih u rječnicima.
31
Gürkaş, Hakkı. "Innovation in Religious Tradition: From the Blessed Birth to the Mevlid-i Nebi, 1989-2019." Journal of the Middle East and Africa 12, no. 4 (2021): 425–44. http://dx.doi.org/10.1080/21520844.2021.1962178.
Full text
32
KAPLAN, Orhan. "Son Dönem Osmanlı Müelliflerinden Roma Sefareti İmamı Hâşim Veli'nin Mevlid Şerhi: "Esrâr-ı Mevlidü'n-Nebî"." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, no. 9 (January 1, 2012): 111. http://dx.doi.org/10.15247/dev.94.
Full text
33
Koralay Sari, Asuman, and Mediha Mangır. "VESÎLETÜ’N-NECÂT’TA TUTARLILIK GÖRÜNÜMLERİ." International Journal Of Turkish Literature Culture Education 14, no. 1 (2025): 13–25. https://doi.org/10.7884/teke.1587699.
Full textAbstract:
Vesîletü’n-Necât, Süleyman Çelebi’nin 1409’da mevlid türünde yazdığı bir eserdir. XV. yüzyılda Eski Anadolu Türkçesi ile yazılan Vesîletü’n-Necât, Hz. Muhammed’in doğumunu ve hayatını anlatan manzum bir metindir. Metin dil bilimi, metin olan ile olmayanı ayırt etmeyi hedefleyen belli metot ve terimlerle metinlerin sistemli ve yöntemsel bir biçimde incelenme¬sini sağlayan bilim dalıdır. Metin dil bilimi çalışmaları, metinleri metinsellik ölçütleri üzerinden değerlendirmektedir. Dilsel bir olgunun metin olarak de-ğerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda belirlenen metinsellik ölçüt-lerinden biri de tutarlılıktır. Tutarlılık, metni oluşturan dilsel ögelerin mantık-sal bir düzlemde metin içinde yer almasını ifade etmektedir. Bu çalışmada Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-Necât adlı eserinin münacat bölümündeki tutarlılık görünümleri, Beaugrande ve Dressler’in tasnifi esas alınarak metnin sunduğu veriler doğrultusunda amaç-sonuç ve koşul-sonuç bağlantıları ile genişletilmiştir.
34
Ulus, Hasan Fehmi. "KUR’ÂN-I KERÎM’DEKİ MERḤABA KELİMESİ, YAPISAL ANALİZİ, ANLAMI VE KÜLTÜRÜMÜZDEKİ YERİ". International Journal Of Turkish Literature Culture Education 14, № 1 (2025): 1–12. https://doi.org/10.7884/teke.1581458.
Full textAbstract:
Arapçadan Türkçeye geçen merhaba kelimesinin temeldeki manası yeterince bilinmemektedir. Araştırmamızla, aynı zamanda Kur’anî bir lafız olan merḥaba kelimesine ilgili kaynaklara inerek açıklık getirme hedeflenmiştir. Bunun için de Sami dillerden başlanarak Cahiliye Dönemi Arap şiiri, lügat ve terminoloji kaynakları taranmış ve elde edilen veriler, tefsirlerdeki verilerle birleştirilerek değerlendirilmiştir. merḥaba kelimesi, Kur’an-ı Kerim’de art arda iki ayette ve hadislerde geçmektedir. Ayrıca Osmanlı Türk şiirinde ve bilhassa mevlid, kaside, miraciye gibi dinî şiir mahsullerinde sevgi, saygı, iltifat ve tazim ifadesi olarak kullanılmıştır. merḥaba ilk defa miladi altıncı asırda kullanılmış, daha sonra Cahiliye Dönemi ve İslami Dönem Arap şiirinde aynı lafız ve mana yapısıyla kullanılmaya devam edilmiştir. Araştırmamızda bu konuda yapılmış bir çalışmaya rastlanmadığından, Sami diller, Cahiliye Dönemi Arap şiiri, lügat, terminoloji ve tefsir kaynaklarından istifade ile yetinilmiştir. Ayet meallerinde tek kaynağa bağlı kalınmış ve kaynakçada gösterilmiştir. Çalışmamızın, Türkçede kullanım alanı bulmuş Kur’anî lafızlara dikkat çekeceği cihetiyle alana katkı sağlayacağını ümit ederiz.
35
Tozlu, Musa. "17. YÜZYIL ŞAİRİ SELİMİ VE NAZM-I NESEB-İ NEBİ ADLI MESNEVİSİ." Osmanli Mirasi Arastirmalari Dergisi 11, no. 29 (2024): 1–21. http://dx.doi.org/10.17822/omad.1428569.
Full textAbstract:
Klasik Türk şairleri Hz. Peygamber’e olan sevgi ve saygısını, onun övgüsünde çok sayıda manzum ve mensur eser ortaya koyarak göstermeye çalışmışlardır. Bu eserler genellikle na’t, mevlid, hilye, siyer, miraciye, kırk ve yüz hadis gibi çok tercih edilen edebî türlere aittir. Bu çalışmaya konu olan eser ise ilk örneğine Hoca Ahmed Yesevî’nin hikmetlerinde rastlanan ve çok da tercih edilmeyen bir tür olan nesebnamedir. Nazm-ı Neseb-i Nebî adlı eser aruzun fe‘ilâtün / fe‘ilâtün / fe‘ilün kalıbıyla yazılmış iki yüz beyitlik bir mesnevidir. Hz. Peygamber’in temiz soyunun kronolojik olarak övgüsünün yapıldığı eser, okuyucuya bilgi vermek amacıyla didaktik ve tahkiyevî bir üslupla yazılmıştır. Eserin müellifi 17. yüzyılda yaşamış mevlevî şair Selîmî’dir. Çalışmanın giriş bölümünde nesep (soy) kavramı hakkında bilgiler verildikten sonra klasik Türk edebiyatında Hz. Peygamber’in nesebine dair yazılmış şiir örneklerinden bahsedilmiştir. Birinci bölümde Selîmî’nin hayatı hakkındaki sınırlı bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde Nazm-ı Neseb-i Nebî adlı eser tertip şekli, vezin, kafiye ve redif, dil ve üslup ile muhteva başlıkları altında incelenerek öne çıkan özellikler belirtilmiştir. Üçüncü bölümde ise eserin iki nüsha (İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Numara 9288 ve 621) üzerinden hazırlanan tenkitli metni verilmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışmaya konu olan mesnevinin, mevcut bilgilere göre nesebname türünde müstakil ve Türkçe olarak kaleme alınan ilk eser olduğu vurgulanmıştır.
36
AYAN, Gönül. "The Personality And Works Of Uzbek Poet Halveti And His Mathnavi “The Declarationof Yahya Prophet’s -Peace Be Upon Him-Martyrdom” From His Mevlid." Journal of Turkish Studies Volume 4 Issue 7, no. 4 (2009): 133–45. http://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.901.
Full text
37
Işık, Murat. "Kürt Edebiyatında Mevlit." Journal of Social Research and Behavioral Sciences 8, no. 16 (2022): 756–67. http://dx.doi.org/10.52096/jsrbs.8.16.52.
Full textAbstract:
Mevlit is a term that comes to people who are born, place of birth, time of birth. In literature, Hz. It means the work that starts with the birthday of the Prophet, tells about his life, miracles, wars, morals, death and hilye. Hz. They were written down in order to be read in the festivals and ceremonies held due to the birth of the Prophet. In the Mevlits, in general, Hz. Common issues such as the Prophet's birthday (veladeti), his coming to prophecy (risaleti), his transfer to the sky (ascension) and his death (rihleti) are discussed. Mevlits are religious articles for the society and are generally written in a plain and simple style that everyone can understand. It is seen that the mawlid event occupies a special position among the Kurds. Various mawlids were written in many fields and in many periods of Kurdish literature. Keywords: Mawlid, Religion, Islam
38
Nazmi, Alan. "Vesîletü'n-Necât'ta Bağımsız Gönderim Ögeleri." Disiplinler Arası Dil Araştırmaları 5, no. 5 (2022): 1–17. https://doi.org/10.5281/zenodo.7422706.
Full textAbstract:
Mevlid olarak da bilinen Vesîletü’n-Necât, Sü-leyman Çelebi’nin 1409 yılında yazdığı mesnevi türünde eseridir. Hz. Muhammet’in dünyaya gelişi ve onun peygamber oluşu, miraca çıkışı gibi önemli olayları anlatan manzum bir metindir. Metindilbilimsel bir incelemenin yapıldığı bu çalışmada, metinsellik ölçütlerinden olan ve dilbilimin daha çok dilbilgisel alanıyla yakından ilişkili olan bağdaşıklık ölçütlerinden gönderim ögesi esas alınmıştır. Halliday ve Hasan (1976), gönderimi dış gönderim (exophora) ve iç gönde-rim (endophora) olmak üzere iki başlık altında, iç gönderimi de kendi içinde art gönderim (anapho-ra) ve ön gönderim (cataphora) olarak ele alır. Bu çalışmada, Vesîletü’n-Necât ile ilgili son yayınlardan biri olan Boz’un (2022) İstanbul Millet Kütüphanesi’nde 1357 numarada kayıtlı yazmasından hareketle hazırladığı eser incelen-miştir. Bu eser taranarak kişi adılları, işaret adılları, belirsizlik adılları, dönüşlülük adılları, karşıtlılık adılı ve işaret sıfatları ile en çok Hz. Muhammet’e, Allah’a, ümmete, eserin kendisine, Süleyman Çelebi’ye gönderim yapıldığı görül-mektedir.
39
Omerov, Mumin. "XIX. Asırda Yaşamış Manastırlı Bir Hayırsever Güzide Hanım Vakfı." Rumeli İslam Araştırmaları Dergisi, no. 15 (April 29, 2025): 79–91. https://doi.org/10.53336/rumeli.1608355.
Full textAbstract:
Vakıflar, İslam medeniyetinin en köklü ve işlevsel müesseselerinin başında gelmektedir. Vakıflar din, eğitim, tarikat, belediye ve kültür hizmetlerinin yerine getirilmesinde başrol oynamıştır. Erkekler kadar kadınlar da ellerindeki imkanlar ölçüsünde vakıf tesis etmişlerdir. 1286/1870 yılında Manastır’ın İne Bey Mahallesi’nde ikamet eden Güzide Hanım bt Abdullah Vakfı’nın ayrı bir özelliği mevcuttur. es-Seyyid Mehmed Vecihi Efendi, Güzide Hanım’ı cariyesi iken azat edip özgürlüğüne kavuşturmuş ve kendisiyle evlenmiştir. Bu izdivaçtan Şerife Demir adında bir kızları dünyaya gelmiş, ancak kızları genç yaşta vefat etmiştir. Belgede, kızının ölümünden sonra annesinin sahip olduğu mülklerin bir kısmının miras yoluyla kendisine geçtiği açıkça belirtilmiştir. Güzide hanım eşinden ve kızından miras intikal eden birikimini hayır işlerine harcamayı uygun görmüştür. O, tesis ettiği vakıfta, Manastır’da bulunan 9 medresede eğitim gören talebeler ile kıraat ilmiyle meşgul olan talebelere üç aylar boyunca ekmek yardımı yaptığı gibi, Ramazan ayında Müslüman ve gayrimüslim ayrımı gözetilmeksizin fakirlere de nân dağıtılmıştır. O, İshakiye Camii’nde, mevlid, miraciye, aşr-ı şerif, vaaz ve nasihat verilmesi görevlerine Atik Medresesi müderrisi Mehmed Efendi’yi tayin etmiş, mezkûr caminin şadırvan ve çeşmelerinin bakım masraflarını üstlendiği gibi Boyacılar Köprüsü’nün tamiri, Yeni Camii’nin çeşme ve şadırvanlarının onarımının yanı sıra Besim Paşa Camii’nin müezzininin maaşı da vakfından finanse edilmiştir. Yaşadığı konağı vefatından sonra Manastır müftülerinin kullanımına tahsis etmiştir. Güzide Hanım’ın kendi akarları ve kurmuş olduğu vakıf tarafından desteklenen yapılardan günümüze sadece İshakiye Camii ve Yeni Camii intikal etmiş, diğer eserler zaman içinde yıktırılıp ortadan kaldırılmıştır. Güzide Hanım Vakfı, vakfiye ve diğer arşiv belgelerindeki veriler ışığında değerlendirilecektir.
40
Yılmaz, Esra. "İstanbul Tavrı Kur’ân-I Kerîm Tilâvetinde Kerim Öztürk’ün Kırâati Çerçevesinde Fatiha Sûresi; Makam Analizleri ve Notasyon." Journal of The Near East University Faculty of Theology 9, no. 2 (2023): 148–69. http://dx.doi.org/10.32955/neu.ilaf.2023.9.2.02.
Full textAbstract:
Tarih boyunca yaşanılan coğrafyalara özgü ses, üslup, özgünlük, müzik kulağı ve müzik hafızası vardır. Milletler kendilerine özgü bu özellikleri ses performanslarına yansıtırlar. Bir toplumun tarihi, mevcut coğrafyanın müziğini oluşturan tüm ayrıntılarda gizlidir. Bu ayrıntılarda müzik melodilerinin arasına saklanan yaşanılmış hüzünlü ve neşeli duygular vardır. Bu duygular o yaşantıların izleridir. Dolayısıyla ilgili coğrafyada yaşayan sanatçı da içinde bulunduğu sosyal kültürün bir parçası olarak bu durumdan etkilenir. Etkileşim sırasında sanatçı, içinde bulunduğu kültürün tarzıyla birlikte kendi tavrını birleştirir ve mevcut coğrafyaya ait öz bir tavır bu kültürden etkilenerek doğar ve şekillenir. Dünya üzerinde birçok müzik sistemi vardır. Bunlardan biri de makamlı müziktir. Farklı coğrafyalarda farklı tavırlar üzerinde makamlı müzik sistemleri icra edilmektedir. Türkiye’nin içinde bulunduğu Anadolu coğrafyasında ise makamlı müzik sistemi kullanılmaktadır. Makamlı müzik sisteminin Anadolu coğrafyada asırlar içinde şekillenmiş tavrı da İstanbul tavrıdır. Bu tavır kesinlikle müzik teorisine hâkim ve müzik yeteneğine sahip kişilerden öğrenilerek uygulanır. Bu öğrenilmiş ve geliştirilmiş tavır, biçimden bağımsız olarak geleneksel Türk müziğindeki tüm eserlere uygulanabilir. Tavır dediğimiz icra şekli bir hammadde gibidir. İstanbul tavrı ile okunan birçok form vardır. Bu formlar farklı şekillerde işlenir. Mesela bu tavırla Kur’ân-ı Kerîm okunduğu zaman İstanbul tavrı Kur’ân-ı Kerîm tilavetine dönüşür. Bu tavırla ezan okunduğunda İstanbul tavrı ezan olur. Bu tavırla bir gazel okunduğunda İstanbul tavrı bir gazele dönüşür. Bu tavırla mevlid-i şerif okunduğunda İstanbul tavrı mevlid-i şerif icrası olarak ifade edilir. İstanbul tavrı örneklerini bunun gibi birçok biçimde çoğaltmak mümkündür. İstanbul tavrı icralar dinleyeni İstanbul'da hissettiren icralardır. Peki, bu nasıl mümkün olur? Tıpkı mimarideki gibi, damak tadını oluşturan mutfak kültürü gibi sesleri ve seslerle oluşan daha büyük ses kümelerinin (makamlar ve bu makamlara bağlı olarak kullanılan müzik cümlelerinin) geçmişten günümüze meşk usulüyle aktarılmış olan İstanbul coğrafyasındaki şeklinin kullanılmasıyla bu hissiyat oluşur. İslam, Kur’ân-ı Kerîm'in güzel bir sesle okunmasını desteklemiştir. Hz. Peygamber güzel sesle Kur’ân-ı Kerîm okumayı teşvik ederken, kendisi de güzel sesiyle okuyarak sahabeye örnek olmuştur. Bu nedenle asırlarca Müslümanlar Kur’ân-ı Kerîm'i en iyi şekilde okumaya gayret etmişlerdir. Bulundukları coğrafyaların etkisini Kur’ân-ı Kerîm tilâvetine yansıtmışlardır. Müslümanlar dünyanın farklı yerlerinde farklı tavırlarla Kur’ân-ı Kerîm’i kırâat ederken Anadolu coğrafyasında Kur’ân-ı Kerîm, İstanbul tavrıyla tilâvet edilmiştir. İstanbul tavrı Kur’ân-ı Kerîm tilâveti, Anadolu coğrafyasında sanatın gelişerek ulaşmayı hedeflediği ideal seviye olarak ifade edilmektedir. Kur’ân-ı Kerîm’i tecvid kurallarıyla tilâvet etmek elbette doğru bir okuma yöntemidir. Ancak tilâvet, sanat yönüyle gelişmemişse bu okumaya İstanbul tavrı tilâvet denilemez. Bu duruma örnek verirsek konu daha sarih hale gelmiş olur. Şöyle ki bir yazı hatasız, imlâ kurallarına uymak suretiyle yazılırsa o yazı işe yarar anlamda kullanır. Ancak yazı sanat seviyesine ulaşmışsa o yazıya “hat”, yazana da “hattat” denir. Kur’ân-ı Kerîm tilâveti de eğer gelişmiş bir okuyuş ise sanatsal bir tilâvete dönüşür. Anadolu coğrafyasında bu sanatsal Kur’ân-ı Kerîm tilâvetine İstanbul tavrı Kur’ân-ı Kerîm tilâveti denilir. Araştırma makalesi olarak hazırladığımız çalışmamızda cami mûsikîsi formlarından olan Kur’ân-ı Kerîm tilâvetini İstanbul tavrı ile ele almaktayız. Bu bağlamda Kur’ân-ı Kerîm’i makamla okuma ve İstanbul tavrı tilâvet etme konusuna değinilerek Kur’ân-ı Kerîm tilâvetinde en çok kullanılan makamlarla Fatihâ sûresi notaya alınmıştır. İstanbul’un Anadolu yakasında bulunan Büyük Çamlıca Camii’nde görev yapan, İstanbul tavrı Kur’ân-ı Kerîm tilâvetleri ile bilinen İmam Hatibi Kerim Öztürk Hoca’nın Uşşâk, Hüseynî, Hicâz, Evîç, Rast, Sabâ, Segâh ve Nihâvend makamlarında tilâvet ettiği Fatihâ Sûresi, notasyon şeklinde hazırlanmıştır. Notalar müzisyen Ahmet Sadık Kara ve Mehmet Eymen Yılmaz tarafından Mus nota yazım sistemi kullanılarak yazıya aktarılmıştır. Ayrıca notaya alınan makamlar hakkında kısaca bilgi verilmektedir.
41
ALYILMAZ, Semra. "Mevlit ve Türk Edebiyatında Mevlit Türü." Journal of Turkish Research Institute, no. 13 (January 1, 1999): 195. http://dx.doi.org/10.14222/turkiyat456.
Full text
42
Kaya, Hasan. "ABDÎ MEVLİDİ." Turk Kulturu lncelemeleri Dergisi 01, no. 32 (2015): 125–58. http://dx.doi.org/10.24058/tki.332.
Full text
43
KAYA, Levent, Erhan ÖZDEN, and Bülent ALCI. "Cami görevlileri için geliştirilen ses eğitimi konulu hizmet içi eğitim programının etkililiğinin incelenmesi." Rast Müzikoloji Dergisi 11, no. 3 (2023): 447–73. http://dx.doi.org/10.12975/rastmd.20231135.
Full textAbstract:
Cami görevlileri (imam, müezzin) dini ritüeller esnasında Kur’an-ı Kerim, ezan, salâ, mevlid gibi dini müzik formlarını icra ederler. Bunların yanı sıra hutbe okumak ve vâzetmek gibi görevlerini ifa ederken ses becerilerini kullanırlar. Cami görevlilerinin mesleki ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik farklı örneklemlerle yapılmış çalışmalarda yer alan katılımcılar, alanında uzman kişiler tarafından doğru içerik ve kaynaklarla iyi programlanmış bir ses eğitimi programına ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Cami görevlileri mesleklerini icra ederken ihtiyaç duydukları ses eğitimini, mezun oldukları okullardan (imam-hatip liseleri veya ilahiyat fakülteleri) karşılayamamaktadırlar. Bu araştırmanın amacı cami görevlileri için geliştirilen ses eğitimi konulu hizmet içi eğitim programının etkililiğini belirlemektir. Araştırmanın deneysel işlemi, Diyanet İşleri Başkanlığı İstanbul Haseki Reisulkurra Abdurrahman Gürses Dini İhtisas Merkezi’nde verilen Dini Musiki Hizmet İçi Eğitim Programı bünyesinde yürütülmüştür. Bu program kapsamında, İstanbul’un farklı ilçelerinde görev yapan imam-hatip, müezzin kayyımlar arasından sekiz katılımcı belirlenmiştir. İlgili literatür taraması ve çalışma grubuyla yapılan görüşmeler sonucu cami görevlilerinin ses eğitimi ihtiyaçları tespit edilerek 26 haftalık hizmet içi eğitim programı tasarlanmıştır. Uygulama 2020-2021 eğitim öğretim yılında yapılmıştır. Araştırmada, öntest-sontest tek gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Cami Görevlileri için Ses Performansı Değerlendirme Ölçeği geliştirilmiştir. Bu ölçek 5’li Likert tipte bir ölçektir. Verilerin analizinde, ön test ve son test grup ortalamaları Wilcoxson işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Araştırma sürecinde, çalışma grubunun ön test ve son test performanslarını değerlendirmek üzere üç akademisyenden oluşan bir uzman ekip görev almıştır. Veri toplama sürecinde ön test ve son test performans değerlendirmeleri için katılımcılardan görüntülü ses kayıtları da alınmıştır. Araştırma sonucunda, deney grubunun ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (Z=2,521, p˂0.05). Bu durumda geliştirilen ses eğitimi konulu hizmet içi eğitim programının cami görevlilerinin ses kullanma becerilerini geliştirdiği söylenebilir. İlerideki araştırmalarda, geliştirilen bu ses eğitimi konulu hizmet içi eğitim programının etkililiğinin deney kontrol gruplu deneysel desenle test edilmesi sağlanabilir.
44
Işık, Murat. "Mele Bateyî’nin Mevlidi." International Journal of Social Sciences 6, no. 26 (2022): 379–92. http://dx.doi.org/10.52096/usbd.6.26.24.
Full textAbstract:
Apart from the mawlids written in Arabic, there are also mawlids written in Persian, Albanian, Kurdish, Javanese, Bosnian, Greek, Circassian, Urdu, Sevahili and Tatar. In Iranian literature, perhaps due to the influence of Shi'ism, the type of mawlid was not respected much. Hz. The first of the ceremonies held on the occasion of the birth of the Prophet, X.-XI. It was built during the Fatimids (910-1171) centuries. Only the ruler and courtiers attended this ceremony, not the public. It is seen that the mawlid ceremony, in which everyone attended jointly, first took place in Erbil in 1207, during the time of Seljuk Atabek Abu Sa'id Muzafferüddin Gökbörü (d. 1233). This mawlid ceremony is accepted as the beginning of the mawlid ceremonies held later. Keywords: Melaye Batatei, Hz. Prophet, birthday
45
Bilge, Bestami. "Celâl Muhibbî’nin Tuhfetü’l-hakîr Adlı Mevlidinin Nüshaları Üzerine Tespitler." Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, December 12, 2024. https://doi.org/10.34083/akaded.1576523.
Full textAbstract:
Türk edebiyatında 15. yüzyılın başlarında Ahmedî’nin İskendername’sindeki Mevlid ile Süleyman Çelebi’nin Vesiletü’n-necat adlı eserleriyle birlikte günümüze kadar süren bir mevlid yazma geleneği oluşmuştur. Türkçe Mevlidlerle ilgili yapılan son çalışmalarda 15. yüzyıldan günümüze kadar iki yüze yakın mevlidin te’lif edildiği dile getirilmiştir. Mevlidler içinde en çok sevileni en çok ilgi göreni şüphesiz Süleyman Çelebi Mevlid’i olmuştur. Türk edebiyatında yazılan hiçbir mevlid Süleyman Çelebi’nin Vesiletü’n-necât adlı eseri kadar etkili olmamıştır. Biz bu çalışmada yine 15. yüzyılda 1437/38’de yazıldığı bilinen Celâl Muhibbî’nin Tuhfetü’l-hakîr adlı mevlidinin nüshaları hakkında bazı tespitlerimizi ortaya koymaya çalıştık. Yazılış tarihine dikkat edilirse Muhibbî Mevlidi en eski mevlidler arasında sayılabilir. Celâl Muhibbî Mevlidi’nin Türk edebiyatında yazılan en eski mevlidlerden biri olması ve Muhibbî’nin Emir Sultan’ın müridlerinden biri olması kanaatimize göre mevlidinin şöhretini ve okunma alanını artırmıştır. Mevlid’in birçok yazma nüshasının olması ve Mevlid’den birçok metin parçasının farklı yazmalarda, şiir mecmualarında karşımıza çıkması bu görüşümüzü desteklemektedir. Bu durumun bir sonucu olarak Muhibbî Mevlidî ve bu mevlidin nüshaları zaman zaman başka mevlidlerle veya başka mevlid müellifleriyle karıştırılmıştır. İşte bu sebeple bu çalışmamızda, Muhibbî Mevlidi’nin nüshaları hakkında bazı tespitleri ortaya koyarak bu konulara açıklık kazandırmaya ve bu konudaki eksikleri gidermeye çalıştık. Bu tarz çalışmaların Türkçe mevlidlerle ilgili yapılacak çalışmalarda zamandan, emekten tasarruf sağlayacağı düşüncesindeyiz.
46
ERDOĞAN, Mustafa, and Ahmet GÜRBÜZ. "Müznib Mevlidi." International Journal of Filologia, December 26, 2022. http://dx.doi.org/10.51540/ijof.1215591.
Full textAbstract:
Türk kültürünün önemli değerlerinden olan mevlid yazma ve okuma geleneğinin Süleyman Çelebi’nin eserinden sonra rağbet gördüğü ve yayıldığı malumdur. Türkçe dışında farklı dillerde mevlidler yazıldığı gibi, Anadolu coğrafyası dışında farklı bölgelerde de mevlidler kaleme alınmıştır. Bu bağlamda olduğu iddia edilen mevlitlerden biri de Dağıstanlı Zekeriyya bin Abdülgaffar’a izafe edilen mevliddir. Kumuk Türklerinden olduğu söylenen, 1908 yılında hayatta olduğu anlaşılan Zekeriyya Efendi, Dağıstan’dan Nuhu şehrinden Bursa’ya göçmüştür. Hakkında başka bilgi bulunmamaktadır. Ancak yazma üzerindeki kayıtlardan Zekeriyya Efendi’nin eserin asıl müellifi değil, müstensihi olduğu anlaşılmaktadır. Müellifin ise mevlidde iki yerde mahlası geçen Müznib diye bir şair olması kuvvetle muhtemeldir. Bilinen tek yazma nüshası Zekeriyya Efendi’nin elinden çıkmış olan eserin tamamı 26 varak olup 14 Mart 1908’de Bursa’da yazılmıştır. Mevlidin asıl metni 393 beyit olup mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. Ancak yazmada, mevlidden önce ve sonra farklı nazım şekilleriyle yazılmış, mevlidle dolaylı yoldan alakalı müteferrik manzumeler de bulunmaktadır. Mevlidin muhtevasında Süleyman Çelebi mevlidinden bazı izler olmakla birlikte, ondan farklılaşan bölümler de vardır. Türk dünyasındaki Hz. Peygamber sevgisini ve mevlid tesirini yansıtması açısından önemli olan bu mevlid üzerinde bilindiği kadarıyla herhangi bir ilmi çalışma yapılmamıştır. Eserin dikkat çekici bir tarafı da dilidir. Bu mevlidde hem Batı Türkçesinden hem de Doğu Türkçesinden izler görülmektedir. Eserde Anadolu Türkçesinde kullanılmayan yahut arkaik sayılan bazı kelime ve ekler de kullanılmıştır.
47
Sona, İbrahim. "MÎRÎ MALI VEYA BEYTÜLMÂL OLARAK SÜLEYMAN ÇELEBİ’NİN MEVLİD’İ." Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, November 14, 2024. http://dx.doi.org/10.60163/tkhcbva.1572227.
Full textAbstract:
Beytülmâlle yakın anlamlı olan mîrî malı, devlet hazinesine, devlete ait ayni nakdî, taşınır taşınmaz tüm mallara verilen addır. Edebiyatta ise millete mal olmuş, millete ait eserler için kullanılabilir. Yunus Emre’nin şiirleri, Yazıcıoğlu’nun Muhammediye’si, Fuzûlî’nin gazelleri mîrî malı kabul edilebilecek eserlerdir. Bu eserlerin ilk sırasında ortaya konulduğu 15. yüzyıldan günümüze varlığını koruyan Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i yer alır. Yazılı kültürde Mevlid, sözlü kültürde Mevlüt şeklinde yaşayan Vesîletü’n-Necât, Türk-İslam dünyasında önemli bir yerdedir. Fetret Devri Bursa’sında kaleme alınan eser, toplumsal birliğin sağlanmasında önemli bir rol üstlenmiştir. İlmî ve irfani yönü olan Süleyman Çelebi, Hz. Muhammed’i içtenlikle anlatarak Türk edebiyatına eşsiz bir eser kazandırmıştır. Sehl-i mümteni örneği olan Mevlid, Türk edebiyatında nazım türünü unutturmuştur. Eser, bu türde yazan birçok şair tarafından taklit ve tanzir edilmiştir. Bu çalışmada Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i yazılı ve sözlü kültür çerçevesinde ele alınmıştır. Mevlid, millete mal olmuş eserler içerisinde değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Vesîletü’n-Necât’ın mîrî malı olarak da ele alınabileceği üzerinde durulmuştur.
48
KAYA, Hasan. "MEVLİDLERDE SÜLEYMAN ÇELEBİ ETKİSİNE BİR ÖRNEK: YENİ MEVLİD-İ NEBEVÎ." HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature), October 19, 2022. http://dx.doi.org/10.28981/hikmet.1171059.
Full textAbstract:
Hz. Peygamber’in cihanı şereflendirmesi vesilesiyle yazılan ancak onun üstün vasıflarını, mucizelerini, hayatındaki önemli bazı hadiseleri de konu edinen eserlere mevlid adı verilmiştir. Genellikle manzum örnekleri yazılmakla birlikte az da olsa mensur örneklere de rastlanmaktadır. Türk edebiyatında mevlid türü diğer İslamî edebiyatlardan daha çok ilgi görmüştür. Bu ilgide kuşkusuz Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-Necât adlı mevlidinin etkisi büyüktür. Süleyman Çelebi’nin eseri samimi üslubu ve haklı şöhretiyle kendisinden sonra yazılmış hemen bütün mevlidleri etkilemiştir. Muhyiddîn Mekkî’nin (ö. 1936) Yeni Mevlid-i Nebevî adını verdiği eseri Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i model alınarak dönemin lisanına uygun yazılan mevlidlerden biridir. Mekkî, mesnevi nazım şekliyle yazdığı 246 beyitlik eseriyle Süleyman Çelebi’nin Mevlid’ini oldukça kısaltmıştır. Yeni Mevlid-i Nebevî, üç ana bölümden oluşur. Eserde bir ön söz, mevlid metni ve sonunda mensur bir dua bölümü bulunmaktadır. Makalede mevlid türü ile ilgili kısa bilgilerin ardından Yeni Mevlid-i Nebevî’nin yazarı hakkında bilgi verilmiş ve eserin Süleyman Çelebi’nin eseri ile mukayesesi yapılmıştır. Bu çalışmayla Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-Necât adlı eserinin mevlid metinleri üzerindeki derin etkisi somut olarak ortaya konmaya çalışılmıştır.
49
YILMAZ, Hasan, Adem CEYHAN, and Okan DOĞAN. "16. ASIR OSMANLI ŞAİRLERİNDEN HARÎMÎ’NİN MEVLİDİ: KİTÂB-I MEŞÂHİD-İ MEVLİD-İ AHMEDÎ." Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, October 30, 2022. http://dx.doi.org/10.20322/littera.1172439.
Full textAbstract:
Türk Edebiyatında na’t, miraciye, kırk hadis, yüz hadis, hilye, gazavatname gibi Hazret-i Muhammed’in (s.a.v.) hayatı ve şahsiyetine dair birtakım edebî türlerin bulunduğu malumdur. Bu türlerden biri de mevlid olup Hz. Peygamber’in doğumu konusunda 15. asır başlarından çağımıza kadar yüzü aşkın mevlid yazılmıştır. Mevlidlerin en güzeli ve en çok rağbet göreni, Süleyman Çelebi’nin H. 812/M. 1409-10 yılında Bursa’da yazdığı ve “Vesîletü’n-necât” adını koyduğu eseridir. Mevlid yazan şairlerin meşhur olanları arasında Germiyanlı Ahmedî, Hamdullah Hamdî, Lâmiî Çelebi, Şemseddîn-i Sivâsî, Süleyman Nahîfî sayılabilir. 16. asırda mevlid yazan şairlerden biri de “Türbe Şeyhi” namıyla tanınan ve “Harîmî” mahlasını kullanan Bosnalı Ali Dede’dir. Harîmî’nin (ö. 1007/1598) “Kitâb-ı Meşâhid-i Mevlid-i Ahmedî Salla’llâhu Aleyhi ve Sellem” adını taşıyan mevlidinin büyük kısmı mesnevi şeklindedir. Bu eserde, Hz. Peygamber’in nurunun ve ruhunun yaratılışı, nurunun Hz. Âdem’den itibaren geçişi, isminin faziletleri, annesi Âmine Hanım’ın onun doğumu hakkında verdiği bilgiler, bu esnada meydana gelen olağanüstü hadiseler, dedesi ve amcası tarafından büyütülmesi, sütanneye verilişi, göğsünün açılması, tekrar Mekke’ye götürülüp yakınlarına teslimi, evlenmesi, çocukları, vahyin inmesi, mucizeleri, miracı, ümmetine vasiyeti, hastalığı, vefatı, torunu Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da şehit edilişi, sahabelerinin fazileti ve onları sevme lüzumu, mahşerde şefaat etmesi söz konusudur. Bu yazıda Harîmî ve mevlidi hakkında bilgi verildikten sonra anılan şairin Arap harfli tek yazma nüshası tesbit edilebilen mevlidi, Latin harflerine çevrilerek okuyucuların alâkasına arz edilmiştir.
50
Ertekin, Nurettin. "Abdulhakim Koçin'ın Türkçe Mevlid-i Nebi ile Kürtçe Mewlûda Nebî’nin Şekil ve İçerik Açısından Karşılaştırmalı Analizi." Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi, November 25, 2024. https://doi.org/10.56491/buydd.1557886.
Full textAbstract:
Klasik edebiyatın fikri altyapısını oluşturan temel unsurlardan birisi dini unsurlar ve dini unsurlar bağlamında Allah Resulünün hayatı ve hadisleridir. Allah Resulünün hayatı ve hadis-i şerifleri edebiyata birçok edebi tür ve tarz kazandırmıştır. Bu edebi türlerden birisi de Mevlid veya diğer ismiyle Mevlidnâmelerdir. Bu çalışma aynı yazar tarafından iki farklı dille; Türkçe ve Kürtçe, yazılan mevlidleri şekil ve içerik açısından mukayeseli olarak incelemektedir. Karşılaştırmalı edebiyat alanına giren bu çalışmanın temel amacı her iki mevlid arasında benzer ve farklı yönleri ortaya çıkartmaktır. Her iki mevlidin şekil ve içeriği ile kendini sınırlandıran bu çalışma nitel bir çalışma olup literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Her iki mevlid üzerine ilk çalışma olması ve bu mevlidleri edebiyat literatürüne kazandırması bu çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Çalışma; giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmuştur. Giriş bölümünde bir edebi tür olarak mevlid hakkında özet bilgi verilmiştir. Birinci bölümde yazarın hayatı ve eserleri ele alınmıştır. İkinci bölümde her iki mevlidin şekil özellikleri, üçüncü bölümde ise içerik özellikleri ele alınmıştır. Sonuçta görüldü ki, her iki mevlid aynı kalemden çıkmış olsa da birbirinin tercümesi olmayan özgün mevlidlerdir.