To see the other types of publications on this topic, follow the link: Model światła.
Journal articles on the topic 'Model światła'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Model światła.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Kowalska, Justyna. "Coloured light pollution in the urban environment." Photonics Letters of Poland 11, no. 4 (December 31, 2019): 93. http://dx.doi.org/10.4302/plp.v11i4.927.
Full textAbstract:
The article deals with issues related to colored lighting occurring in urban space. On the example of the Colosseum Amphitheatre 3D model, applications of colorful illumination were shown and the rationale for using color in individual cases was discussed. The aim of the article is to draw attention to proper planning and modernization of lighting to limit the negative interference of light in the ecosystem. Full Text: PDF ReferencesP. R. Boyce, "The benefits of light at night", Building and Environment, 151, 356-367 (2019) CrossRef Y. Hu,T. Zhang ,J. Chen, D. Ma ,C. Cheng, " Hybrid Organic Light-Emitting Diodes with Low Color-Temperature and High Efficiency for Physiologically- Friendly Night Illumination", Israel Journal of Chemistry, 54, 979-985 (2014) CrossRef W. Jernarczyk, "Dwa oblicza światła", Kosmos, 64, 625-632 (2015) DirectLink J.D.Bullough, M.S Mies, "The blue-light hazard:A review", Journal of the Illuminating Engineering Society,29, 6-14 (2013) CrossRef M. Rivas., P.T. Santidrian, J. U. Dieguez, A. Marco, " Leatherback hatchling sea-finding in response to artificial lighting:Interaction between wavelenght and moonlight", Journal of Experimental Marine Biology and Ecology, 463, 143-149 (2015) CrossRef S. Marcinkowska, E. Tęgowska, "Oddziaływanie światła o różnym spectrum na bezkręgowce zmierzchu I pełnego dnia", Kosmos, 64, 589-597 (2015) DirectLink P. Jakubowski, "Wpływ rozkładu widmowego mocy promienistej ulicznych opraw oświetleniowych typu LED na zanieczyszczenie światłem otoczenia", Kosmos, 64, 643-653 (2015) DirectLink K. Skarżyński, "Iluminacja obiektów architektonicznych a zanieczyszczenie środowiska światłem", Kosmos, 64, 553-562 (2015) DirectLink P. Tabaka, I. Fryc, "Zależność poziomu zanieczyszczenia otoczenia światłem od kształtu krzywej użytkowanej oprawy oświetleniowej", Kosmos, 64, 669-677 (2015) DirectLink W.Żagan, K.Skarżyński, "Analysis of light pollution from floodlighting: Is there a different approach to floodlighting?", Light and Engineering, 25, 75-82 (2017) DirectLink J.Kowalska, "Zanieczyszczenie światłem barwnym obrazu miast", Polish Journal for Sustainable Development, 21, 69-76 (2017) CrossRef C.Gardner, "The use and misuse of coloured lighting in the urban enviroment", Optics&Laser Technology, 38, 366-376 (2006) CrossRef
2
Piotrowska, Ewa. "ANALIZA ZASTOSOWANIA WYBRANYCH INŻYNIERSKICH NARZĘDZI SYMULACYJNYCH DO MODELOWANIA ŚWIATŁA DZIENNEGO." Informatics Control Measurement in Economy and Environment Protection 7, no. 2 (June 30, 2017): 78–87. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0010.4845.
Full textAbstract:
Poprawa efektywności energetycznej budynków wiąże się z szeregiem działań, szczególnie biorąc pod uwagę kwestie instalacyjne i dobór urządzeń. Jednym z elementów budynku jest jego instalacja oświetleniowa, którą należy rozważać, zgodnie z normą PN-EN 12464-1:2012, jako instalację elektryczną zaopatrzoną w mechanizmy automatyki i uwzględniającą czynnik światła dziennego. Analizę światła dziennego oparto na wykorzystaniu charakterystycznych standardowych modeli nieboskłonów, które mogą realizować oświetlenie dzienne i opisanych w raporcie CIE. W opracowaniu wyników wykorzystano oprogramowanie typu DIALux, Relux oraz Ecotect, Analizę przeprowadzono na przykładzie budynku użyteczności publicznej, dla którego w referencyjnym pomieszczeniu określono rozkład natężenia oświetlenia światłem dziennym oraz sumaryczną moc promieniowania padającego na powierzchnię roboczą. W symulacjach uwzględniono orientację budynku względem stron świata, rozmiar i położenie okien oraz wpływ trzech typowych modeli nieboskłonów, z uwzględnieniem rozkładu luminancji sfery niebieskiej. Wyniki zaprezentowano w postaci rozkładu miesięcznego i godzinowego średniego natężenia oświetlenia oraz równomierności oświetlenia światłem dziennym na powierzchnię roboczą.
3
Molga-Magusiak, Maria, Piotr Chęciński, and Jagna Nyckowska. "Mnogie sialocele przyusznicy w przebiegu przewlekłego zapalenia – opis przypadku." Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 10, no. 1 (May 27, 2021): 1–4. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0014.8999.
Full textAbstract:
Wstęp: Przewlekłe zapalenie ślinianki przyusznej jest chorobą o etiologii wieloczynnikowej. Przyczyną jest najczęściej zwężenie światła przewodów wyprowadzających przez zalegający złóg. Na tle zmian obturacyjnych oraz toczącego się procesu zapalnego może dochodzić do powstawania torbieli retencyjnych. Opis przypadku: W opisanym przypadku u 56-letniego pacjenta doszło do masywnego wielotorbielowatego rozrostu ślinianki na tle kamiczego przewlekłego zapalenia, w którym jedyną skuteczną metodą leczenia była parotidektomia całkowita. Omówiono metody leczenia i model postępowania w przewlekłym zapaleniu przyusznicy.
4
Skubisz, Jolanta. "Profilaktyka pedagogiczna w wirtualnej rzeczywistości – implikacje pedagogiczne." Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie 2020, no. 1(30)/2020 (February 22, 2021): 87–101. http://dx.doi.org/10.25312/2391-5129.30/2020_05jsk.
Full textAbstract:
Przestrzeń profilaktyki pedagogicznej należy do najważniejszych pojęć w obszarze szeroko pojmowanej profilaktyki, często jest jednak rozumiana nieprecyzyjnie, wręcz intuicyjnie. Rozwój nowych technologii informatycznych, jak też towarzyszące mu przemiany cywilizacyjne oraz rodzący się nowy model wirtualnego ucznia, coraz bardziej zanurzonego w cyberrealnym świecie, prowadzą do konieczności zmiany interpretacji przestrzeni profilaktyczno-pedagogicznej. Dotyczy to także redefinicji przedmiotu i pola badawczego samego pojęcia profilaktyki pedagogicznej. W rezultacie mamy do czynienia z rzeczywistością praktyki pedagogicznej i profilaktycznej, w której granice między światem realnym i wirtualnym są jedynie umowne, dla każdego inne, i tracą swój sens. Współczesny uczeń staje się podmiotem nowych zagrożeń cyberrealnego świata. Świat ten oznacza spektakularne poszerzenie przestrzeni profilaktyczno- -pedagogicznej. To rodzi nowe wyzwania badawcze dla profilaktyki pedagogicznej. Słowa kluczowe: przestrzeń profilaktyczno-pedagogiczna, rzeczywistość wirtualna, świat realny, świat hybrydowy, cyberprzestrzeń
5
Dudzińska, Anna, and Katarzyna Nowak-Dzieszko. "Rola osłon słonecznych w ograniczaniu zysków solarnych latem w pasywnej szkole podstawowej." BUILDER 291, no. 10 (September 21, 2021): 53–55. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0015.2665.
Full textAbstract:
W nowo projektowanych budynkach edukacyjnych o radykalnie zmniejszonym zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania oraz wysokim oporze cieplnym przegród budynku poszukuje się rozwiązań zapewniających bezpieczne oraz komfortowe warunki dla młodych ludzi. To, co jest niezwykle pożądane zimą (dobra izolacyjność, duże przeszklenia po stronie południowej, wysoka szczelność), latem może stanowić problem w uzyskaniu komfortu cieplnego. Ochrona pomieszczeń przed przegrzewaniem staje się działaniem równie ważnym co zapewnienie odpowiednich warunków użytkowych zimą. Przy użyciu programu symulacyjnego Design Builder utworzono model szkoły. Sprawdzono, w jakim stopniu modyfikacje zastosowanych w szkole systemów osłon zewnętrznych i wewnętrznych wpłyną na zyski solarne w trakcie wybranych miesięcy wiosenno-letnich. Na podstawie analizy stwierdzono, że zewnętrzne łamacze światła na elewacji wschodniej w bardzo ograniczonym zakresie redukują zyski solarne latem. Z kolei wysokie wartości współczynnika przepuszczalności energii słonecznej w pasywnych szkleniach generują niepożądane latem znaczne zyski solarne, z którymi zastosowane osłony wewnętrzne nie są w stanie sobie dostatecznie poradzić w okresach użytkowych.
6
Podsiadło-Kwiecień, Magdalena. "„Między dawnymi i młodszymi laty” – neo(animistyczne) i neo(pogańskie) tropy w kinie polskim." Kwartalnik Filmowy, no. 114 (August 17, 2021): 65–86. http://dx.doi.org/10.36744/kf.788.
Full textAbstract:
W obrębie nowego animizmu proponuje się podejście do podmiotowości odmienne od zbudowanego na tradycji judeochrześcijańskiej, inną relację między naturą a kulturą, światem ludzkim i nie-ludzkim oraz ożywionym i nieożywionym. Elementy tego nurtu, peryferyjnego w kulturze polskiej, można odnaleźć w filmowych obrazach pogańszczyzny nadających mu status zjawiska wypartego bądź oswojonego przez chrześcijański kontekst. Twórcy współczesnych filmów polskich odwołujących się do tej tradycji szukają w niej spojrzenia na świat innego niż hierarchiczne, dualistyczne, oparte na modelu antropocentrycznym. Dzieła te łączy z ową tradycją egalitarny stosunek do świata zwierzęcego, szacunek do sprawstwa roślin, wiara w obecność duchów wykraczająca poza kontekst chrześcijański, wrażliwość na środowisko czy odniesienie do kultur pierwotnych. Jednocześnie autorzy tych dzieł dokonują jej rewaloryzacji, traktując ją jak „perspektywę ratunkową” w obliczu współczesnego kryzysu cywilizacyjnego.
7
Ostafin, Barbara. "Władca idealny według „Księgi o władzy”, pierwszej części Kitāb al-ciqd al-farīd Ibn cAbd Rabbiha." Studia Litteraria 16, no. 1 (2021): 13–28. http://dx.doi.org/10.4467/20843933st.21.002.13382.
Full textAbstract:
Celem niniejszego artykułu jest rzucenie nowego światła na rolę postaci męskich w średniowiecznej literaturze arabskiej. Koncentruje się on na przedstawieniu modelu władcy, który pojawia się w andaluzyjskiej literaturze adabowej – w Al-cIqd al-farīd, dziele Ibn cAbd Rabbiha. . Opis uprawnień, przywilejów, zadań i obowiązków władcy znajduje się w pierwszym rozdziale pracy, która jest typowym przykładem literatury parenetycznej i w której zarysowano specyficzne wzorce zachowań związane z zajmowanym stanowiskiem. Przedstawiając wzorowego władcę, Ibn c Abd Rabbih skorzystał z tych samych źródeł, które były znane na Wschodzie, i wybrał te, które jego zdaniem składały się na wizerunek doskonałego władcy. Opisane w jego dziele fundamentalne cechy władcy wskazują na to, że w średniowieczu istniały pewne uniwersalne atrybuty dynasty. The Perfect Ruler According to the „Book of the Sovereign Power”, Chapter One of the Kitāb al-cIqd al-Farīd by Ibn cAbd Rabbih The purpose of this paper is to shed some new light on the role of the male character in medieval Arabic literature. It focuses on the model of the ruler which features in Andalusian adab literature in Al-cIqd al-Farīd, a work of Ibn cAbd Rabbih. The description of the ruler’s powers, privileges, tasks, and duties are included in the first chapter of the work, which is a typical example of paraenetic literature outlining specific patterns of conduct related to one’s position. Presenting the model ruler, Ibn c Abd Rabbih used the same sources that were known in the East and selected those that, in his opinion, made up the image of a perfect ruler. The fundamental features of the ruler described in his work indicate that there were some universal attributes of the dynast in the Middle Ages.
8
Jegier, Aneta. "Znaczenie animacji we wspieraniu rozwoju małych dzieci." Kultura i Wychowanie 19, no. 1 (September 22, 2021): 75–85. http://dx.doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_05aj.
Full textAbstract:
Małe dzieci chcą poznawać świat, dążąc do nabywania nowych doświadczeń. Są ekspansywne i ciekawe. Do niedawna w żłobkach dominował model opiekuńczy. Nadal można spotkać opiekunów, którzy twierdzą, że w tych placówkach uczy się dzieci jedynie samoobsługi. Obecnie obowiązujące prawo podkreśla równorzędną rolę opieki, wychowania i edukacji w żłobkach. W artykule przedstawiono znaczącą rolę warsztatu pracy opiekunów, jak również na podstawie wyników przeprowadzonych badań, opisano zalety wykorzystania animacji w pracy z najmłodszymi. W żłobkach bowiem nie sprawdza się realizacja zajęć z wykorzystaniem modelu szkolnego. Szczególnie ważne jest stymulowanie naturalnej ciekawości dzieci, podążanie za nimi, ale i inspirowanie do działania. Słowa kluczowe: animacje dla dzieci, animator dziecięcy, zabawa dziecięca, koncentracja uwagi, ciekawość świata
9
Ławski, Jarosław. "„Życie sieroty” Jana Barszczewskiego – czarny romantyzm spoza modelu „antagonizmu wieszczów”." Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, no. 11 (14) (June 20, 2021): 349–63. http://dx.doi.org/10.32798/pflit.606.
Full textAbstract:
Autor artykułu przypomina Życie sieroty (1849), zapomniany dramat Jana Barszczewskiego (ok. 1780−1851), polskiego romantyka działającego w Petersburgu, na białoruskich ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i w Cudnowie na Ukrainie. Barszczewski stworzył oryginalny model nawiązania równocześnie do poetyki Dziadów Adama Mickiewicza i Godziny myśli Juliusza Słowackiego. W mroczną, „czarną” wizję świata wpisał konsekwentnie odwołania do obu poetów romantycznych, unikając jakiegokolwiek antagonizowania, przeciwstawiania jednego wieszcza drugiemu. Jest to zarazem jeden z najwcześniejszych przykładów sięgania w romantyzmie polskim po inspiracje obu autorytetów. Spójność światu przedstawianemu Barszczewskiego zapewnia jego pesymistyczna, mroczna wizja kosmosu, w której jedyną pociechę − ale już w wymiarze pośmiertnym, metafizycznym − niesie religia, rzymski katolicyzm w jego odmianie unickiej.
10
Szuliński, Tomasz. "Digitalizacja świata realnego na potrzeby tworzenia wirtualnej rzeczywistości w architekturze." BUILDER 296, no. 3 (February 25, 2022): 86–88. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0015.7366.
Full textAbstract:
W niniejszym artykule autor stara się odpowiedzieć na pytania dotyczące jak najlepszego sposobu jakościowego realistycznego odtworzenia elementów rzeczywistych, takich jak budynki, małe budynki oraz detale architektoniczne gliwickiego budownictwa. Poruszona została reprezentacja świata wirtualnego jako model 3D. Ponadto wykonywanie modeli architektonicznych autor porównuje z dotychczasowymi metodami studentów w ramach fakultetu na Wydziale Architektury. Ma to na celu poprawę jakości koncepcji i ustalenie metodologii tworzenia modeli do oświetlania modelu w wirtualnie skonstruowanym środowisku. Aplikacje oraz urządzenia będą wykorzystywane przez autora do porównania efektów końcowych.
11
Bednarczuk, Beata. "Wychowanie we wspomaganiu rozwoju człowieka sprawczego. Przesłanki teoretyczne." Lubelski Rocznik Pedagogiczny 34, no. 2 (September 25, 2015): 41. http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2015.34.2.41.
Full textAbstract:
W świetle analiz psychologów człowiek nie jest jedynie produktem przekazu genetycznego i kulturowego. Staje się aktywnym sprawcą, który podlega wprawdzie oddziaływaniu świata, ale również ów świat tworzy (Kozielecki 1999). Oznacza to, że człowiekowi przysługuje prawo do samodzielnego kształtowania własnej osobowości, do swobodnego rozwoju. We współczesnej globalnej rzeczywistości następuje koncentracja na indywidualności człowieka. W związku z tym powszechną praktyką stało się ześrodkowanie na indywidualizmie i psychologizmie jednostki, rozpowszechniła się „moda na myślenie i opisywanie rzeczywistości ludzkiej za pomocą kategorii «upodmiotawiania się», samorealizacji, indywidualizacji i autosterowności” (Błachnio 2011, s. 75). W poszukiwaniach optymalnego modelu wychowania, rozwijającego wspomniane właściwości, ważny wydaje się Model Obywatelskiej Współpracy, opracowany przez A. Brzezińską (2000, 2004). Jego charakterystyką jest trening upodmiotowienia, pozwalający zarówno na kształtowanie gotowości do rozwoju jednostki i jej otoczenia, jak też na samorealizację.
12
Lenart, Mirosław. "Contrasto tra città e campagna nella Polonia rinascimentale sullo sfondo delle aspirazioni culturali degli ex‑studenti e dei viaggiatori polacchi a Padova." Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia Historicolitteraria 20 (December 20, 2020): 43–58. http://dx.doi.org/10.24917/20811853.20.3.
Full textAbstract:
Głębokie rozumienie istoty opozycji pomiędzy światem kultury, reprezentowanym przez miasto, oraz natury, związanej z życiem na wsi, uchwycone zostało na fresku Tycjana z 1511 roku, przedstawiającym cud Świętego Antoniego, a rozgrywającym się na styku tych dwóch przestrzeni. Tak wyrafinowane postrzeganie tego kontrastu, charakterystyczne dla renesansu włoskiego, nie miało swojego odzwierciedlenia w Polsce, gdzie miasta oraz związane z nimi funkcjonowanie kultury dworskiej nie miały równie bogatej reprezentacji. Masowy kontakt studentów polskich, przybywających w okresie renesansu zwłaszcza do Padwy, z kulturą willi weneckich miał jednak ogromny wpływ zwłaszcza na ideowe próby odzwierciedlenia humanistycznych modeli obecnych w literaturze, sztuce oraz stylu życia, rozwijających się na terenie Italii. Artykuł przedstawia liczne przykłady takich inspiracji oraz wskazuje na ich wyjątkowość polegającą na dostosowaniu włoskich wzorców do realiów odmiennego świata wyobraźni i wrażliwości.
13
Miakiszew, Władimir. "Нашли оне звери дивныя и страшныя… Мир причудливых животных в русском переводе „Хроники всего света” Мартина Бельского." Slavica Wratislaviensia 165 (February 1, 2018): 287–96. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1150.165.25.
Full textAbstract:
“And there they found beasts, marvelous and horrible…” The World of Unusual Beasts in the Russian Translation of Chronicle of the Whole World by Marcin BielskiThe paper describes a 16th–17th-centuries Europe mode of representation of exotic animals opossum, elephant, African lungfish and mysterious flying snakes. The material under analysis is taken from the tenth book of Chronicle of the Whole World by Marcin Bielski, narrating about discovery of America and explorations of new territories in Oceania and Africa. Despite the attempts at objectivity and exactitude, the animalistic descriptions still heavily rely upon myths and prejudices.„Znaleźli oni zwierzęta dziwne a straszliwe…” Świat dziwacznych zwierząt w staroruskim przekładzie Kroniki wszytkiego świata Marcina BielskiegoArtykuł przedstawia popularne w Europie w XVII–XVII wieku modele opisu egzotycznych zwierząt oposuma, słonia, ryby-protoptera i zagadkowych skrzydlatych żmij. Materiał został wyekscerpowany z 10. księgi Kroniki wszytkiego świata Marcina Bielskiego, traktującej o odkryciu Ameryki i eksploracji nowych ziem Oceanii i Afryki. Mimo starań jej autora o zachowanie obiektywizmu w opisie egzotycznych zwierząt zaznacza się wyraźny wpływ mitów i przesądów.
14
Hübner, Wojciech. "Świat, Chiny i globalizacja: bieżące tendencje i szok epidemii." Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie 54, no. 1 (March 31, 2020): 5–19. http://dx.doi.org/10.33119/knop.2020.54.1.1.
Full textAbstract:
Artykuł analizuje znaczenie „czynnika chińskiego” w dzisiejszym świecie, z perspektywy takich aktualnych zjawisk, jak panująca szczególna niepewność polityczna i ekonomiczna światowej gospodarki, rozwijających się procesów globalnej współpracy i jednoczesnej bezprecedensowej rywalizacji na tym poziomie. Autor omawia i poddaje ocenie Inicjatywę Pasa i Szlaku, podkreśla jej znaczenie dla procesów globalizacji. Wskazuje zespół ograniczeń i wyzwań „wewnętrznych” o charakterze systemowym. Zwraca uwagę na nowe wyzwanie, jakim jest niezwykły postęp techniczny ostatnich lat, wprowadzający świat w epokę Sztucznej Inteligencji, co daje kolejny powód do kontynuowania klasycznych dyskusji o modelu gospodarczym Chin. Autor dodaje swoje uwagi na temat najnowszych zakłóceń w życiu gospodarczym regionów i świata wywołanych epidemią koronawirusa.
15
Ksenicz, Andrzej. "Motyw domu w Czechowowskim modelu kreowania świata." Białorutenistyka Białostocka 9 (2017): 193–205. http://dx.doi.org/10.15290/bb.2017.09.13.
Full text
16
Serdyńska, Joanna. "Ziemia obiecana 2.0. – hermeneutyka subwersji." BUILDER 296, no. 3 (February 25, 2022): 70–73. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0015.7508.
Full textAbstract:
Artykuł to próba interdyscyplinarnego podejścia do analizy projektu dyplomowego „Exodus albo dobrowolni więźniowie architektury”, a przedstawioną interpretację należy traktować jako jedną z możliwych. Praca autorstwa Remmenta L. Koolhaasa, Madelon Vreisendorp, Elii Zenghelisa i Zoe Zenghelis została obroniona w 1972 roku, w Architectural Association School of Architecture w Londynie, a sam projekt stał się katalizatorem powstania biura R. Koolhaasa - Office for Metropolitan Architecture. Można więc mówić o nim jako o dziele młodzieńczym, ale również w pewien sposób nadającym ton przyszłym dokonaniom tego wybitnego architekta. Autorka przedstawia interpretację pracy w kontekście literackim, argumentując wyraźnym ugruntowaniem pracy w filozoficzno-literackim kontekście. Dzięki takiemu podejściu, możliwe staje się uzyskanie głębszego zrozumienia tej lapidarnej i w pewnym sensie hermetycznej pracy Autorka wskazuje na nawiązania do Biblii, „Nowej Atlantydy” F. Bacona i „Nowego Wspaniałego Świata” A. Huxleya. Podkreśla podobieństwa zarówno w samej idei – w poszukiwaniu modelu nowego lepszego świata – jak i w szczegółach konkretnych rozwiązań. Zauważa ponadto oryginalny wkład autorów, którzy z „Exodusu” czynią dzieło twórczo rozwijające dotychczasowe idee. Odczytanie tej pracy według literackiego klucza pozwala na ujrzenie w nim ostrzeżenia, że zdegenerowana metropolia znajduje się na prostej drodze do samounicestwienia, a jej alternatywą jest świat, gdzie ludzie stali się pozbawionymi podstawowych praw niewolnikami.
17
Ćwiklak, Kornelia. "CZYTANIE ŚWIATA. HENRYK WANIEK – PISARZ, MALARZ, OUTSIDER." Porównania 23, no. 2 (April 3, 2019): 239–58. http://dx.doi.org/10.14746/p.2018.23.18710.
Full textAbstract:
Niniejszy tekst poświęcony został twórczości literackiej Henryka Wańka, artysty o niezwykle bogatym i spójnym dorobku literackim i malarskim, który scala idea odkrywania duchowego podłoża rzeczywistości. Dla właściwego zrozumienia jego sztuki ukazano ją w kontekście śląskiego undergroundu artystycznego lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Stawiam tezę, że Waniek łączy w swej twórczości (pozornie) przeciwstawne modele: outsiderski i powinnościowy, przy czym kierunek i zakres tego drugiego jest skutkiem autonomicznych decyzji twórczych. Pisarz z czasem coraz mocniej opowiada się po stronie modelu artysty będącego strażnikiem pamięci. Jednak istotne pozostaje nadal traktowanie sztuki jako drogi wtajemniczenia. Obydwie antagonistyczne postawy spotykają się w figurze outsidera, podążającego własną drogą przez Śląsk, który artysta uznał za centralne miejsce swojej twórczości.
18
Szadura, Joanna. "Zagadka bratka. Nazwa jako narzędzie językowego porządkowania świata." LingVaria 14, no. 27 (May 31, 2019): 203–15. http://dx.doi.org/10.12797/lv.14.2019.27.13.
Full textAbstract:
The Pansy Puzzle. Name as a Tool of Linguistic Ordering of the WorldThe paper analyses Polish names for ‘wild pansy’. Two fitonymic models have been reconstructed: a botanical, and a cultural one. The former is represented by the Linnean name Viola tricolor; the latter also refers to the botanical characteristics of the plant, but can be reinterpreted in accordance with the knowledge of the world which is fixed, and conventionalized, in the given community. This is an internally diversified model, dynamic, open to the influence of other cultures, and determined by the context. Among others, it is realized by names connected to family relationships, such as macoszki ‘stepmothers’ which refers to Germanic beliefs, or brat ‘brother’ and siostra ‘sister’ related to Eastern and Western Slavic culture.
19
Chodubski, Andrzej. "O przywództwie polonijnym w rzeczywistości globalizacji świata." Przegląd Politologiczny, no. 1 (June 19, 2018): 35–48. http://dx.doi.org/10.14746/pp.2013.18.1.3.
Full textAbstract:
This paper indicates that the development or decline in the activity of the Polish diaspora to a large extent depends on how active its leaders are. It shows that the cultural and civilizational reality generates a model of a leader – a participatory individual that solves both his own problems and the problems of his community. In the new civilizational reality, education and professional qualifications are becoming the basic criterion in social stratification and one’s position in the system of socio-political governance. The picture of the Polish diaspora shows that its leaders are usually individuals with strong personalities; psychological features are of primary importance in individuals functioning in public life, including the complexities of life in a diaspora. At present, there are two typical models of leadership in the Polish diaspora. One points to the representatives of the ‘old’ immigration, aiming to cultivate the traditional forms of life among Polish émigrés. The other one represents the latest wave of émigrés, who support the implementation of the values of the global civil society, where national and cultural diversity plays a significant role. In conclusion, it is noted that an important element that generates leadership among Polish émigrés is constituted by traditional political culture, including such mythicized elements as Catholicism, anarchy, democratic ideas and the cult of modernity.
20
Mączyńska, Elżbieta. "Kryzysy jako impulsy zmian systemów społeczno-gospodarczych." MAZOWSZE Studia Regionalne 37, no. 37 (2021): 11–32. http://dx.doi.org/10.21858/msr.37.01.
Full textAbstract:
Przedstawione w tym eseju analizy ukierunkowane są na identyfikowanie potencjalnych, kierunków racjonalizacji systemów społeczno-gospodarczych, służących nie tylko przeciwdziałaniu kryzysowym destrukcjom, lecz przede wszystkim charakterystycznej obecnie globalnej kryzysogenności. O koniecz- ności poszukiwań racjonalizujących rozwiązań przekonuje nie tylko kryzys, jaki ogarnia świat w związ- ku z pandemią COVID-19 i który obnaża systemowe dysfunkcje gospodarki globalnej. Przekonuje o tym także charakterystyczna dla współczesnego świata i występująca już przed pandemią, multiplikacja kry- zysowa, czyli nakładanie się na siebie różnych kryzysów, co tworzy specyficzną, zagęszczającą się kryzy- sową sieć. Intensyfikują się w związku z tym dyskusje i pytania, dotyczące możliwych przyszłych kierun- ków zmian w systemach społeczno-gospodarczych. Pytania te są tym bardziej istotne, że wciąż utrzymują się neoliberalne tzw. zombi-idee, czyli idee, które, mimo że rzeczywistość absolutnie nie potwierdza ich zasadności, sztucznie i w interesie wąskich grup społecznych podtrzymywane są przy życiu, stanowiąc barierę przywracania ładu w wymiarze lokalnym i globalnym. W tym kontekście, w niniejszym eseju, analizowane są odmienne od neoliberalnych koncepcje, w tym koncepcja ekonomii obwarzanka autor- stwa brytyjskiej ekonomistki Kate Rawarth. Ekonomistka ta wykazuje, że im bardziej wzrost gospodar- czy nie jest zharmonizowany z postępem społecznym i ekologicznym, tym większa dziura w rzeczonym obwarzanku. Dziura ta zaś jest metaforą destrukcji i zaniedbań społecznych. Natomiast pole samego obwarzanka stanowi metaforę bezpiecznego i sprawiedliwego modelu społeczno-gospodarczego, elimi- nującego ubóstwo z jednej strony oraz niszczącą naszą planetę, konsumpcjonistyczną przesadę i nadmiar, z drugiej. Wewnętrzna, dolna krawędź obwarzanka obrazuje cele sprawiedliwości społecznej i dobroby- tu, które powinny być rozszerzane, zmniejszając rzeczoną dziurę. Zewnętrzna zaś krawędź wyznacza nieprzekraczalne granice obciążeń środowiska naturalnego. Analizowane są związki tej koncepcji z ordo- liberalnym modelem społecznej gospodarki rynkowej. To model ustroju z definicji ukierunkowany na ład społeczno-gospodarczy, model mający w krajach Unii Europejskiej traktatowo-konstytucyjną rangę. Ordo bowiem znaczy ład. Jednak formalne umocowanie tego modelu nie przekłada się w pełni na społeczno- -gospodarczą rzeczywistość. Dlatego też model ten wymaga wzmocnienia i dostosowania do wymogów czwartej rewolucji przemysłowej, ogarniającej obecnie świat. Przedstawione w tym eseju analizy wska- zują, że wzmocnieniu temu mogłoby służyć synergicznie połączenie intelektualnego potencjału modelu SGR i ekonomii obwarzanka. Obydwie te koncepcje łączy bowiem ich prospołeczne ukierunkowanie, harmonizujące cele gospodarcze, społeczne i ekologiczne, bilansujące system społeczno-gospodarczy, co przeciwdziała występowaniu asymetrii szkodliwych dla społeczno-gospodarczego rozwoju.
21
Wierzbiński, Jarosław. "Kategoryzowanie świata a model sieciowy z perspektywy badań Beaty Rycielskiej." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, no. 18 (December 30, 2019): 61–69. http://dx.doi.org/10.18778/1731-8025.18.04.
Full textAbstract:
Artykuł prezentuje najnowsze opracowanie monograficzne Beaty Rycielskiej pt. Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, które ukazało się w 2020 r. nakładem cenionego wydawnictwa Księgarnia Akademicka w Krakowie. Badaczka jest dobrze rozpoznawalna w środowisku slawistów. Jej książka ma charakter komparatywny i transdyscyplinarny, ponieważ wyróżnia ją podejście kognitywistyczne, semiotyczne, kulturowe, antropocentryczne i socjologiczne. Monografia przybliża w sposób erudycyjny kwestie związane z kategoryzowaniem świata w kontekście modelu sieciowego Ronalda W. Langackera. Autorka omawia w rosyjsko-polskim zestawieniu afiksy prefiksalne, morfem zwrotny, przyimek w wyrażeniach z biernikiem i z miejscownikiem oraz kategorię celownika w konstrukcjach bezosobowych z czasownikiem zwrotnym. Rozpatruje też wybrane kategorie pojęciowe z uwzględnieniem teorii metafory konceptualnej w oparciu o utwory literackie rosyjskich i polskich twórców oraz ich przekładów. W artykule prezentuję walory naukowe, dydaktyczne i metodologiczne tej wartościowej książki, która w sposób nowatorski przedstawia i systematyzuje wiedzę z zakresu uniwersalnych wartości poznawczych.
22
Guillon, Jean-Baptiste. "Divine Providence: Fine-Grained, Coarse-Grained, or Something in Between?" Roczniki Filozoficzne 68, no. 3 (October 1, 2020): 71–109. http://dx.doi.org/10.18290/rf20683-4.
Full textAbstract:
Boża opatrzność: szczegółowa, ogólna czy pośrednia?
W swoim eseju Dariusz Łukasiewicz analizuje szczegółowo „argument z przypadku”, zgodnie z którym dane wskazujące na istnienie w świecie przypadku są nie do pogodzenia z Opatrznością Bożą. Łukasiewicz akceptuje pogląd, że owe dane podważają tradycyjny model Opatrzności – model szczegółowy, w którym każdy najmniejszy szczegół jest kontrolowany przez Boga, twierdzi jednak, że nie są one niezgodne z modelem ogólnym, w którym Bóg pozostawia działaniu przypadku wiele aspektów dziejów świata (w tym również przypadki okropnego zła). Łukasiewicz podaje również niezależne racje za przyjęciem tego modelu ogólnego. Chociaż zgadzam się, że dane pochodzące z nauk szczegółowych podważają model maksymalnie szczegółowy, argumentuję, że nie wystarczy to, aby przyjąć model aż tak ogólny, jak Łukasiewiczowy. Proponuję model pośredni, który pozwala uniknąć wad obu modeli skrajnych, a zarazem lepiej współgra z tradycyjnym podejściem do problemu zła.
23
Kałdon, Barbara. "ŚRODKI OCHRONY ŚWIADKA." Zeszyty Prawnicze 9, no. 2 (June 25, 2017): 195. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2009.9.2.10.
Full textAbstract:
Means of the protection of the witnessSummaryAnonymous and key witness are involved undoubtedly in young and controversial institutions. Their opponents accuse them of breaking trial and constitutional principles. Sceptics regard useless, unnecessary and ineffective them. However defenders of these institutions claim that the life and the health of the witness as well as the fight against the organized crime should be more important than answers in a model fashion accepted. According to keen supporters they can it to be effective measures to the fight against most dangerous crime.
24
Fraszczyk, Tomasz. "Strukturalny przełom w greckich mediach publicznych – „samorządny” model medialny czy kolejna emanacja modelu śródziemnomorskiego?" Studia Medioznawcze 2 (December 12, 2020): 123–35. http://dx.doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2015.61.553.
Full textAbstract:
W artykule została podjęta kwestia likwidacji greckich mediów publicznych (ERT) oraz następstwa tego rozstrzygnięcia dla miejscowego rynku mediów elektronicznych i sceny politycznej. Opisano reakcje społeczne odnoszące się do przedmiotowej decyzji, wskazując zauważalny wzrost aktywności w obszarze mediów społecznościowych i dziennikarstwa obywatelskiego. Rozważania są przeprowadzone w kontekście właściwości śródziemnomorskiego modelu mediów masowych, którego Grecja jest wzorcową egzemplifikacją. W konkluzji stwierdzono, że sprawa ERT doskonale wpisuje się w tradycyjną i niezmienną od dziesięcioleci specyfikę relacji między światem polityki i mediów w tym kraju.
25
Kielak, Olga. "Zwierzęta domowe w trzech modelach ludowego opisu świata." LingVaria 14, no. 27 (May 31, 2019): 217–30. http://dx.doi.org/10.12797/lv.14.2019.27.14.
Full textAbstract:
Pets in Three Models of Folk Description of the WorldThe goal of the paper is to show how three models of the world co-exist in folk narrations about pets. Identified in accordance with the methodology of the Lublin Słownik stereotypów i symboli ludowych (‘A dictionary of folk stereotypes and symbols’), the three models are: the mythological (inherited from the Proto-Indo-European and Proto-Slavic past), the religious (biblical, Judaeo-Christian), and the colloquial (common-sense, pragmatic). The author also speculates whether it is possible to connect the individual models with specific genres of folklore. The basis for the analyses is the rich material covering contexts from the end of the 18th to the beginning of the 21st century, which comprises three types of data: lexicographic, folkloristic, and ethnographic.
26
Łukaszyk, Ewa. "Muzeum kolonialne, postkolonialne, transkolonialne jako model świata: przykład portugalski, brytyjski i malajski." Kultura i Społeczeństwo 59, no. 3 (August 11, 2015): 189–202. http://dx.doi.org/10.35757/kis.2015.59.3.9.
Full textAbstract:
This article attempts a comparative view of selected museums (in Coimbra, Glasgow, and Kuala Lumpur) in connection with the colonial, post-colonial, and trans-colonial history of two former empires, the British and Portuguese, as well as an area they colonized, Malaysia. The museum as a model of the world reflects successive cultural projects: from building awareness of the empire; through post-colonial changes; to the phase described as trans-colonial, in which the former colony begins to create its own frames of reference in the world and free itself entirely from symbolic dependence on the former colonizer. At each of these stages, exhibition institutions play an important role as a means of recreating and transferring ideas connected with identity, community, and place in the world.
27
Topolnicka, Elwira. "Model kompozycyjny strony internetowej jako dominanta gatunkowa." Prace Językoznawcze 21, no. 3 (August 21, 2019): 219–34. http://dx.doi.org/10.31648/pj.4443.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest przedstawienie strony internetowej jako samodzielnego gatunku prezentującego spójną wizję świata nadawcy lub nadawców, których intencja realizowana jest w określonym modelu kompozycyjnym. Powołując się na koncepcję Marii Wojtak opracowano aspekt strukturalny wzorca gatunkowego. Uznając stronę internetową za gatunek w formie kolekcji poddano analizie ramę delimitacyjną, dominantę kompozycyjną, względną autonomię komponentów oraz zwieńczenie strukturalne. W artykule dokonano przeglądu polisemiotycznej tekstury strony internetowej i wyodrębniono jej strategiczne komponenty strukturalne. Wyróżniono trójskładnikową architektonikę strony internetowej w postaci części inicjalnej (nagłówek), części właściwej (kontent) oraz części finalnej (stopka). Dodatkowo wyłoniono trzy modele realizacji struktury strony internetowej, tj. strukturę jednostronicową, wielostronicową oraz hybrydę strukturalną.
28
Kozhemiakina, Oksana. "Komunikatywne podstawy dyskursu genderowego." Perspektywy Kultury 34, no. 3 (November 30, 2021): 111–20. http://dx.doi.org/10.35765/pk.2021.3403.08.
Full textAbstract:
W artykule przeprowadzono analizę tendencji rozwoju dyskursu genderowego w kontekście jego komunikatywnych podstaw i strategii. Wzięto pod uwagę wewnętrzne i zewnętrzne determinanty komunikatywnych interakcji odpowiednio do ogólnie przyjętych modeli zachowania społeczno-kulturowego. W tekście zwrócono uwagę na kształtowanie nowego aksjologicznego pola współczesnego naukowego dyskursu, uwzględniającego problem nierówności oraz dychotomii genderowej, a także sugerowanej przez autorkę potrzeby sprostania tzw. monologicznemu modelowi męskiej reprezentacji świata i aktualizacji żeńskiej podmiotowości w utwierdzeniu dialogicznego modelu działania komunikatywnego.
29
Bylica, Piotr. "Zarys modelu poziomów analizy w badaniach relacji nauki i religii." Filozoficzne Aspekty Genezy 9 (May 21, 2021): 221–53. http://dx.doi.org/10.53763/fag.2012.9.74.
Full textAbstract:
W artykule proponuję model podziału twierdzeń o rzeczywistości, różnicujący je pod względem stopnia ich empirycznego charakteru. Zaproponowany model ma ułatwiać analizę zagadnień z zakresu relacji nauki i religii. Na najwyższym poziomie znajdują się twierdzenia metafizyczne (w neopozytywistycznym rozumieniu kategorii "metafizyki"), czyli zupełnie nieempiryczne lub empirycznie całkowicie neutralne. Do najniższego poziomu zaliczają się twierdzenia o najwyższym stopniu empiryczności. Schemat zawiera też stopnie pośrednie. W artykule pokazuję, w jaki sposób na spotykane w literaturze stanowiska dotyczące relacji między twierdzeniami nauki i religii na temat świata, wpływa nieuwzględnianie poziomów analizy podejmowanych zagadnień. Problematyczne ujęcia określam jako "zbyt łatwe konfliktowanie" oraz "zbyt łatwe godzenie nauki i religii". W pierwszym z omówionych przypadków będziemy mieli do czynienia z negatywną oceną teorii ewolucji dokonaną przez Michała Chaberka na podstawie założeń filozoficznych, które teoria ta odrzuca. Mankamentem "zbyt łatwego" sposobu godzenia nauki i religii jest zmiana znaczeń kategorii, które wcześniej występowały w twierdzeniach poziomu empirycznego, na znaczenia przypisywane tym kategoriom na poziomach wyższych. Problem ten zilustruję spotykanym u niektórych teistów naturalistycznych odejściem od interwencjonistycznego rozumienia koncepcji stworzenia i Bożego działania w świecie na rzecz ich rozumienia jako wyłącznie podtrzymywania w istnieniu każdego zdarzenia w świecie. W ostatniej części będę argumentował, że różnica między średniowiecznymi (tradycyjnymi) a niektórymi dzisiejszymi ujęciami starającymi się godzić teizm chrześcijański z naukową wizją przyrody polega na uznaniu przez współczesnych myślicieli autorytetu nauki nie tylko na poziomie twierdzeń empirycznych, ale też na ich uległości wobec naturalistycznych przesłanek z poziomów wyższych. Odejście od interwencjonistycznych i dualistycznych koncepcji relacji Boga i świata na rzecz nieinterwencjonistycznych i monistycznych prowadzi ich do przyjmowania jedynie skrajnie nieempirycznych twierdzeń na temat relacji świata i sfery nadprzyrodzonej.
30
Dębowski, Józef. "Pojęcie prawdy w językach nauk humanistycznych (I)." Humanistyka i Przyrodoznawstwo, no. 16 (September 13, 2018): 9–36. http://dx.doi.org/10.31648/hip.872.
Full textAbstract:
Tytuł tego artykułu jest podwójną parafrazą. Jest parafrazą tytułu głośnej monografii Alfreda Tarskiego Pojęcie prawdy w językach nauk dedukcyjnych (1933), a jednocześnie jest też parafrazą tytułu artykułu Adama Groblera Pojęcie prawdy w językach nauk empirycznych (1995). Sygnalizuje też pewien istotny związek rzeczowy z przedsięwzięciami obydwu panów. Podobnie jak Tarski w odniesieniu do nauk formalnych i Grobler w odniesieniu do nauk empirycznych, próbuję zbadać, czy (i ewentualnie pod jakimi warunkami) klasyczna koncepcja prawdy może być efektywnie stosowalna również w naukach humanistycznych (mimo wszelkich ich osobliwości). Po rekonstrukcji i krytycznej analizie propozycji Tarskiego stwierdzam, że o ile w naukach logiczno-matematycznych pojęcie prawdy jako prawdziwości w modelu zdaje się wystarczać, to w naukach empirycznych i humanistyce trudno jest uznać za zadowalające, ponieważ „nie sprowadza nas z drzewa języka”. Poszukiwanie trafnego modelu rzeczywistości za pomocą reguł inferencji i reguł empirycznej weryfikacji wiedzy (propozycja Groblera) także wydaje się mało skuteczne. W humanistyce bowiem dla konfrontacji modelu z rzeczywistością (z rzeczywistością, używając tradycyjnych sformułowań, ducha subiektywnego i ducha obiektywnego) niezbędne wydaje się jeszcze uwzględnienie pewnych reguł rozumienia. Inaczej świat artefaktów i wartości będzie pozostawał dla nas całkowicie zakryty/niedostępny. A przeto i nasza konfrontacja z nim za pośrednictwem rozmaitych modeli - jeśli istotnie ma nas skutecznie chronić przed „ślepą” wędrówką po konstelacjach światów możliwych (obawa Groblera) lub widmem bezdusznej naturalizacji (obawa moja) - musi być oparta na takich regułach rozumienia i regułach sensu, które umożliwią nam źródłowe odsłonięcie specyficznych dla poszczególnych dziedzin przedmiotowych jakości oraz nadbudowanych nad nimi jednostek sensu i wartości.
31
Ciszek, Mariusz. "The Idea of Theocentrism in The Catholic Environmental Ethics." Studia Ecologiae et Bioethicae 5, no. 1 (December 31, 2007): 173–78. http://dx.doi.org/10.21697/seb.2007.5.1.12.
Full textAbstract:
W artykule tym starałem się przedstawić zarys autorskiej koncepcji katolickiej wersji etyki środowiskowej w paradygmacie teocentrycznym. Uważam przy tym, że ekoetyka uprawiana w tym modelu, może okazać się swoistą trzecią drogą pozwalającą na uniknięcie kontrowersji jakie stały się udziałem antagonistycznych względem siebie obozów zwolenników biocentryzmu i antropocentryzmu. Uznałem więc, iż stanowi ona efektywny sposób uprawiania etyki ekologicznej.W dużym skrócie teocentryczna odmiana etyki środowiskowej nakazuje rozpatrywać wszelkie relacje między działaniami moralnymi człowieka a przyrodą, w odniesieniu do Boga, jako Stwórcy przyrody i kosmosu. Przyroda posiada wartość ze względu na Boga - stanowiącego summum bonum w chrześcijańskiej etyce - który ją stworzył i nadal utrzymuje w istnieniu. Wartością autoteliczną w mojej koncepcji etyki środowiska naturalnego jest człowiek, aczkolwiek ta szczególna pozycja nie zwalnia go z odpowiedzialności za los środowiska. Człowiek jako istota wyjątkowa powinien pełnić rolę dobrego strażnika, gospodarza i opiekuna świata przyrody, którą otrzymał w darze od Stwórcy. Natomiast niszcząc przyrodę sprzeciwia się Bogu, a więc grzeszy i czyni zło.Na podstawie moich rozważań ostatecznie przyjmuję, iż człowiek jako byt stanowiący „koronę stworzenia”, jest szczególnie odpowiedzialny za cały otaczający go świat przyrody, któremu należy się szacunek, gdyż jest on darem Stwórcy dla człowieka i powinien zostać zachowany jako dziedzictwo dla przyszłych pokoleń, naturalnie przy współudziale edukacji.
32
Rogoziecki, Robert. "Stefana Morawskiego wizja sztuki masowej i estetyzacji świata – uwagi krytyczne." Przegląd Kulturoznawczy, no. 4 (50) (December 30, 2021): 783–801. http://dx.doi.org/10.4467/20843860pk.21.054.14971.
Full textAbstract:
The text considers the concept of aestheticization and the influence of mass culture on it in the light of Stefan Morawski’s views. Morawski adopted a value-laden attitude towards mass art. That is why in his reflections on aestheticization processes its role remains unnoticed by him, contrary to his original declarations. This is why I have to ask Morawski questions that he leaves unanswered. Does in fact the spectacularity of contemporary life result in its “art-like” constitution? The author of the essay gives a positive answer here, stressing that mass art becomes the model for shaping life, and tries to answer what this pattern is based on. Thus Morawski’s views appear here as a negative point of reference. The positive part of the considerations, on the other hand, focuses on Walter Benjamin and Jean Baudrillard.
33
Półchłopek, Tadeusz. "Romantyczny dyskurs o modelu rodziny w “Czasach Wincentego Pola”." Zeszyty Naukowe KUL 61, no. 1 (October 20, 2020): 581–89. http://dx.doi.org/10.31743/zn.2018.61.1.581-589.
Full textAbstract:
Programowo sytuując się na marginesie ograniczonego życia politycznego, imperatyw zbudowania świata dookoła swoich ideałów romantycy przenieśli w jedyną możliwą sferę – kulturę. Pisarze postulowali reedukację kobiet, potępiali kult małżeństw zawieranych wyłącznie ze względów materialnych, żądali demokratyzacji modelu rodziny, tworzyli wzorzec matki i obywatelki zdolnej do miłości i poświęcenia. Taka strategia była oczekiwaniem na czas, gdy mechanizmy rozwojowe jednostki i społeczeństw ujawnią antropocentryczny horyzont aksjologiczny, który stanie się nową opoką tożsamości.
34
Tomala, Krystian Maciej. "„Nieziemsko piękna / we wszechświecie rana”. Figura homoseksualisty w wybranych wierszach Tadeusza Różewicza." Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość, no. 1 (3) (April 30, 2021): 1–21. http://dx.doi.org/10.31261/rana.2021.3.03.
Full textAbstract:
Tadeusz Różewicz nie poświęca homoseksualizmowi naczelnego miejsca w swojej twórczości, warto jednak zwrócić uwagę na przewijający się w niej nietypowy model męskości, a zwłaszcza na postaci gejów. Przedmiotem zainteresowania autora będą dwa teksty Różewicza: Zakatrupiony oraz Tate Gallery Shop. W wierszach tych podniosła sztuka sąsiaduje z powszednim brudem i „gównem świata”. Zarysowujący się w utworach kontrast sprowadza problem do cielesności bohaterów i ukazuje ich seksualność jako rodzaj piętna. Nawiązania do estetyki kampowej nieoczekiwanie sąsiadują tu z turpistyczną brzydotą i fizjologią śmierci. Zainteresowanie Różewicza społecznym marginesem, dzięki zastosowanym „popowym” chwytom: technikom fragmentu i montażu, właściwym sztukom plastycznym i wizualnym, nawiązuje do malarskich i filmowych kontekstów wierszy, a także biografii bohaterów tych tekstów: Piera Paola Pasoliniego i Francisa Bacona, skutecznie zwracając uwagę odbiorcy na zajmujące poetę problemy współczesnego świata.
35
Kochanek, Patrycja. "Chiara Ferragni — marka luksusowa i ikona współczesnego świata mody. Studium przypadku." Dziennikarstwo i Media 10 (September 11, 2019): 61–74. http://dx.doi.org/10.19195/2082-8322.10.5.
Full textAbstract:
Chiara Ferragni — a luxury brand and an icon of the contemporary fashion world. A case studyThe article features a case study of Chiara Ferragni, who is the world’s most popular fashion blogger and influencer of our times. Based on a case study from Harvard Business School, I explain how she and her team monetize her blog and Instagram profile. Moreover, I show how they manage their brand which now includes three branches: The Blonde Salad Magazine, Chiara Ferragni Collection and Chiara Ferragni Celebrity. The business model which they used in the past has helped Chiara Ferragni to achieve her main goal which was the transformation into a luxury brand and to design her own collection of clothes.
36
Napora, Wojciech, and Guilhem Julia. "Cechy osobowości jako predyktory uważności u Mistrzów Świata Sztuki Iluzji FISM." Przegląd Psychologiczny 64, no. 3 (December 29, 2021): 27–38. http://dx.doi.org/10.31648/pp.7352.
Full textAbstract:
CelCelem badania było sprawdzenie, jak cechy osobowości modelu Wielkiej Piątki wiążą się z poziomem uważności u Mistrzów Świata Sztuki Iluzji FISM. MetodaUczestnikami byli laureaci FISM (N = 50) z 20 krajów. Do pomiaru cech osobowości i uważności, odpowiednio, użyto International Personality Item Pool Big Five Markers 50 (IPIP-BFM-50) oraz Skali Uważnej Obecności (MAAS). WynikiAnaliza regresji wykazała, że stabilność emocjonalna i sumienność wyjaśniają 47% uważności u laureatów FISM. WnioskiTylko dwie cechy osobowości przewidywały uważność u badanych iluzjonistów, co należy interpretować jako wynik wstępny.
37
Luty, Damian. "Cykliczny obraz świata we współczesnej kosmologii. Próba filozoficznej oceny modelu ekpyrotycznego Steinhardta i Turoka." Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych 28, no. 1 (2016): 88–104. http://dx.doi.org/10.15290/idea.2016.28.1.05.
Full text
38
Rewizorski, Marek. "Terroryzm jako ewoluujące zagrożenie bezpieczeństwa współczesnego świata. Pomiar i ocena zjawiska." Cywilizacja i Polityka 15, no. 15 (October 26, 2017): 316–36. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0010.5474.
Full textAbstract:
In the face of increasing domestic and transnational terrorism (involving more than one country, cross-boarder), questions arise about which type of terrorism - internal or external - becomes greater threat to security? How do terrorists adapt to internal (defensive) security measures and external (offensive) means used by states in the war on terror? How does the transformation of terrorism into a motivational dimension, and therefore the values and principles used by terrorists as a justification for the use of violence, especially the departure from secular political ideologies to religious justification, affect the evolution of terrorism as a threat to individuals and their groups? Who or what is the target of attacks by modern terrorist groups? The purpose of this article is to answer the above questions based on the extensive literature and data on terrorism from two databases, The International Terrorism: Attributes of Terrorist Events (ITERATE), and Global Terrorism Database (GTD). Theoretical considerations will be based on the model of the economic rationality of terrorist activity presented by William M. Landes in 1978.
39
Krupecka, Iwona. "Rozgrzeszeni z bałwochwalstwa? Strategie „oswajania” religijnej inności w podboju Nowego Świata." Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia 42, no. 1 (February 20, 2018): 9. http://dx.doi.org/10.17951/i.2017.42.1.9.
Full textAbstract:
<p>Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sposobów oswajania religijnej inności – w tym wypadku „bałwochwalczego” politeizmu – w podboju Ameryki. Wybrane przykłady (Cortés, Bernal Díaz del Castillo, José de Acosta i Bartolomé de Las Casas) służą wypracowaniu podstawowych modeli odnoszenia się do rdzennych kultów religijnych, począwszy od zawłaszczenia, przez sposoby budowania różnicy radykalnej, aż po jej zanegowanie, jednak nie przez asymilację, lecz odkrycie obcości w sobie. Narzędziem interpretacyjnym jest dla mnie kategoria „niezwykłości” (Le Goff), perspektywą teoretyczną zaś propozycja Wolfganga Welscha, by kategorię własne – obce zastąpić rozróżnieniem bliskie – dalekie.</p>
40
Wysocka, Ewa. "Diagnoza w resocjalizacji – perspektywy pozytywna vs. negatywna, teoria vs. praktyka diagnozowania." Lubelski Rocznik Pedagogiczny 38, no. 2 (December 27, 2019): 125. http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.2.125-146.
Full textAbstract:
<p>W opracowaniu autorka przedstawia model teoretyczny i metodologiczny diagnozy w resocjalizacji. W kolejnych akapitach artykułu dokonano analizy założeń teoretycznych: (1) resocjalizacji pozytywnej oraz (2) diagnozy pozytywnej na potrzeby resocjalizacji (<em>resilience</em>, salutogeneza, koncepcja poznawcza diagnozy, teoria osobowości Seymoura Epsteina). Wskazano i opisano główne obszary diagnozy: nastawienia intrapersonalne, interpersonalne, wobec świata i wobec własnego życia, a także główne elementy procesu diagnozy w ujęciu pozytywnym i negatywnym (model komplementarny). </p>
41
Kopiec, Piotr. "Ecumenical ambiguities: The case of the Ecumenical Association of Third World Theologians." Studia Oecumenica 18 (February 11, 2019): 41–52. http://dx.doi.org/10.25167/soe/18/2018/41-52.
Full textAbstract:
Jedna z głównych teologicznych diagnoz dotyczących współczesnego chrześcijaństwa stwierdza przesuwanie się jego centrum na tzw. globalne Południe. Trend ten znajduje swe odzwierciedlenie w postulacie tzw. zmiany epistemologicznej, która podkreśla konieczność stosowania endemicznych pojęć i kategorii w teologizowaniu. Wpływa również na ruch ekumeniczny, w którym coraz większe znaczenie mają Kościoły i organizacje spoza świata zachodniego. W ocenie tego zjawiska zaznacza się ambiwalencja. Z jednej strony zwiększa ono dynamiczność ekumenizmu, z drugiej jednak niesie niebezpieczeństwo inkluzywnego modelu ekumenizmu, w którym dialog wewnątrzchrześcijański zmienia się w dialog międzyreligijny, a chrześcijaństwo traci swą wyjątkowość. Artykuł przedstawia główne kierunki teologiczne rozwijane przez Ekumeniczne Stowarzyszenie Teologów Trzeciego Świata, organizację, która stanowi wyraźny przykład wspomnianej ambiwalencji. Prezentacja koncentruje się przede wszystkim na krytyce tzw. paradygmatu postreligijnego, który formułowany jest przez stowarzyszenie.
42
Barbaruk, Magdalena. "OPÓR NATURALNY. AMEREIDA JAKO NIEHEROICZNA WYPRAWA I UNIWERSYTET BEZWARUNKOWY." Praktyka Teoretyczna 32, no. 2 (July 15, 2019): 110–28. http://dx.doi.org/10.14746/prt.2019.2.6.
Full textAbstract:
Przez metaforyczne wyrażenie „opór naturalny” autorka wskazuje na wciąż aktualne przekonanie o konieczności odkrywania „morza wewnętrznego” Ameryki Łacińskiej, nieustającego wysiłku „obmyślania Ameryki na nowo” (M.L. Pratt). Przypomina złożone, ambiwalentne, konsekwencje opisów natury A. von Humboldta dla tożsamości i historii Nowego Świata (wzmożenie kulturowych efektów kolonizacji a zarazem wpływ na polityczną dekolonizację kontynentu). Ten historyczny kontekst jest istotny dla rozumienia projektu dekolonizacyjnego zwanego Amereida, w którym wykorzystano „słabe”, tj. poetyckie, artystyczne narzędzia oporu. Barbaruk przedstawia zrealizowaną w 1965 r. przez architektów, poetów i artystów związanych z Universidad Católica de Valparaíso wyprawę (travesía) z Ziemi Ognistej do Santa Cruz de la Sierra (Boliwia) oraz założone przez nich Miasto Otwarte (1970), w którym połączyli pracę, życie i edukację studentów. Podporządkowanie architektury poezji stanowi według autorki praktykę dekonstrukcyjną, która ma na celu realizację przypisanego uniwersytetowi oporu wobec świata zewnętrznego. Miasto Otwarte stanowić może model „uniwersytetu bezwarunkowego” (J. Derrida), ale też latourowskiego „przedmiotu opornego” (problem odcięcia się grupy od rzeczywistości społeczno politycznej za czasów dyktatury A. Pinocheta).
43
Woźniak, Marek. "A jeśli prawda nie istnieje…, czyli o roli wartości w historiografii (w obronie prawdy historycznej)." Res Historica, no. 46 (April 25, 2019): 351. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2018.46.351-363.
Full textAbstract:
<p>W artykule próbuję odpowiedzieć na pytania o rolę/funkcje wartości w pisarstwie historycznym, o ich miejsce w narracji oraz zastanawiam się, czy jest/lub jak jest możliwa historiografia wolna od prawdy (historycznej), będącej konsekwencją nie tyle procesu dochodzenia do niej, ale raczej opartej na zakładanej przez historyka wizji świata i człowieka/światooglądu, ideale nauki oraz preferowanej (wyznawanej) aksjologii. Zakładam zatem, odwołując się przede wszystkim do socjologii wiedzy i narzędzi oferowanych przez konstruktywistyczny model poznania, że stosunek do prawdy/wartości w badaniach historycznych realizuje się w trzech (przynajmniej) postawach, a mianowicie: konserwatywnej, liberalnej oraz pragmatycznej. Przesądy obecne w każdej z nich decydują o stosunku do prawdy/wartości oraz pełnionych przez nie funkcji w procesach poznawczych. Z przedstawionych obserwacji wynika bowiem, że prawda/prawdy/wartości okazują się w zasadzie retorycznymi argumentami wykorzystywanymi w sporach między konkurencyjnymi wizjami/wizerunkami przeszłości/świata. Ich funkcje sprowadza się do umacniania/kreowania autorytetu Historyka, a w konsekwencji do prowadzenia (właściwej) polityki historycznej.</p>
44
Harciarek, Mirosław Zbigniew. "Wzrokowy układ poznawczy jako spektrometr (część II)." Humanistyka i Przyrodoznawstwo, no. 21 (August 18, 2018): 79–96. http://dx.doi.org/10.31648/hip.409.
Full textAbstract:
W pracy zaproponowano rozumienie wzrokowego układu poznawczego w oparciu o model spektrometru, który pozwala zrozumieć: obiektywizowanie percepcji, wybór informacji ze środowiska oraz rolę zjawiska powidoku w spostrzeganiu. Przedstawiony model ma charakter dwuaspektowy i wyróżnia spostrzeżenia oraz wewnętrzne wrażenia doświadczane jako efekty następcze. Pierwowzorem opisu układu wzrokowego jako spektrometru jest teoria wypływu Helmholtza, która wyjaśnia problem stabilizacji obrazu świata mimo poruszania oczami oraz opisuje związek percepcji z motoryką, współcześnie określany jako tzw. poznanie ucieleśnione. Cały układ wzrokowy to system sprzężenia zwrotnego, w którym zgodnie z koncepcją Helmholtza powidok jest sygnałem sterującym percepcją i przejawem intencjonalności poznawczej. W artykule przedstawiono szereg argumentów, które przemawiają za rozumieniem układu wzrokowego jako spektrometru, a najważniejszym jest percypowanie figury jako jaśniejszej niż tło, na co zwrócili uwagę już psychologowie postaci. W opisie układu wzrokowego jako spektrometru uwzględniono dwa układy wzrokowe opisane przez Milnera i Goodale’a. W zakończeniu pracy przedstawiono propozycje wykorzystania modelu spektrometru do badania procesów poznawczych, podkreślając znaczenie zjawiska powidoku jako przejawu przetwarzania informacji wzrokowych.
45
Harciarek, Mirosław Zbigniew. "Wzrokowy układ poznawczy jako spektrometr: (część I)." Humanistyka i Przyrodoznawstwo, no. 20 (September 3, 2018): 161–75. http://dx.doi.org/10.31648/hip.490.
Full textAbstract:
W pracy zaproponowano rozumienie wzrokowego układu poznawczego w oparciu o model spektrometru, który pozwala zrozumieć: obiektywizowanie percepcji, wybór informacji ze środowiska oraz rolę zjawiska powidoku w spostrzeganiu. Przedstawiony model ma charakter dwuaspektowy i wyróżnia spostrzeżenia oraz wewnętrzne wrażenia doświadczane jako efekty następcze. Pierwowzorem opisu układu wzrokowego jako spektrometru jest teoria wypływu Helmholtza, która wyjaśnia problem stabilizacji obrazu świata mimo poruszania oczami oraz opisuje związek percepcji z motoryką, współcześnie określany jako tzw. poznanie ucieleśnione. Cały układ wzrokowy to system sprzężenia zwrotnego, w którym zgodnie z koncepcją Helmholtza powidok jest sygnałem sterującym percepcją i przejawem intencjonalności poznawczej. W artykule przedstawiono szereg argumentów, które przemawiają za rozumieniem układu wzrokowego jako spektrometru, a najważniejszym jest percypowanie figury jako jaśniejszejniż tło, na co zwrócili uwagę już psychologowie postaci. W opisie układu wzrokowego jako spektrometru uwzględniono dwa układy wzrokowe opisane przez Milnera i Goodale’a. W zakończeniu pracy przedstawiono propozycje wykorzystania modelu spektrometru do badania procesów poznawczych, podkreślając znaczenie zjawiska powidoku jako przejawu przetwarzania informacji wzrokowych.
46
Kotecki, Dariusz. "Kto może zostać potępiony? Lektura kontekstualna Ap 21,8." Verbum Vitae 36 (May 19, 2019): 133–60. http://dx.doi.org/10.31743/vv.4683.
Full textAbstract:
Autor artykułu dokonuje analizy kontekstualnej Ap 21,8. Tekst ten mówi o karze wiecznej, używając metafory jeziora ognia i siarki. Analiza tego obrazu w kontekście Apokalipsy św. Jana, całej Biblii, jak i literatury pozabiblijnej, prowadzi do wniosku, że jest to miejsce czy stan wiecznego potępienia, pozbawione nadziei, bez żadnej możliwości odmiany losu tych, którzy tam się znajdą. Jest ostatecznym pozbawieniem się możliwości wspólnoty z Bogiem. Ap 21,8 wymienia również listę potencjalnie zagrożonych wiecznym potępieniem. Analizowana w świetle pozostałych list z Apokalipsy św. Jana (9,20-21; 21,27; 22,15) pokazuje, że nie jest ona kompletna, a raczej rodzaj portretu lub modelu kogoś, kto może zostać potępiony. Wszystkie wymienione w tym tekście wady czy grzechy – w większym lub mniejszym stopniu – odnoszą się do idolatrii albo są jej konsekwencją. Stają się w ten sposób obrazem świata pogańskiego, w którym żyją chrześcijanie i który może zagrażać im od wewnątrz. W takim kontekście Ap 21,8 jest rodzajem przestrogi dla chrześcijan powołanych do wspólnoty zbawionych. Celem ich życia jest udział w Mieście Świętym (doskonałej wspólnocie z Bogiem i Barankiem), a nie w „jeziorze ognia i siarki”. Chrześcijanie mają żyć jak zbawieni, a nie jak ludzie tego świata, świata pogańskiego zanurzonego w idolatrii. Perykopa Ap 21,8-9 odczytana w kontekście całej księgi wskazuje na wszystkie szanse i możliwości, jakie otrzymują chrześcijanie, aby mieć udział w nieograniczonym życiu wiecznym.
47
Rakowski, Maciej. "Druga wojna światowa a pozycja ustrojowa europejskich monarchów." Studia Iuridica Lublinensia 29, no. 4 (September 30, 2020): 251. http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.4.251-278.
Full textAbstract:
<p>The Second World War brought significant political changes to European monarchies. Immediately after the war, six kingdoms ceased to exist and became republics. This concerned Eastern European countries in the Soviet sphere of influence, as well as Italy, where Victor Emmanuel III had to pay for years of cooperation with the fascist regime. Before the outbreak of the war, at least three European monarchies had considerable power, holding the most important prerogatives in their hands: this was the case in Romania, Bulgaria and Albania. Such a political model failed to survive the war, as after 1945 the kings and princes of the Old Continent only “reigned, but did not rule” (only Louis II, Prince of Monaco kept a stronger position until the end of the 1950s). It used to happen during the war that in countries with an established parliamentary system the monarch played a greater role than during the years of peace (the most prominent example being Wilhelmina, the Queen of the Netherlands). The article also presents other issues important to the royal authority – the functioning of monarchs in exile, the threat to their lives, the exercise of sovereignty (usually only in a ceremonial capacity) over the armed forces, and abdications forced by the circumstances.</p>
48
Sidor, Monika. "ROSJA I „RESZTA ŚWIATA”: SOŁŻENICYNOWSKA RECEPCJA MODELOWA A MOŻLIWOŚCI UNIWERSALNEGO ODCZYTANIA EPOPEI CZERWONE KOŁO." Acta Neophilologica 2, no. XIX (December 1, 2017): 169–78. http://dx.doi.org/10.31648/an.651.
Full textAbstract:
This paper gathers Alexander Solzhenitsyn’s selected statements relating to thereception of his most significant work of art The Red Wheel. The conditions of “properreading” are depicted in Solzhenitsyn’s interviews, journalistic texts and fragmentsof the narrative included in his epic. The author of the paper explores the writer’srequirements that concern the influence of literature and a reader’s response to thehistorical novel. The reconstruction of Solzhenitsyn’s model reception also enablesto define the writer’s attitude towards his reader. The author of The Red Wheel believesin the social role of literature and the universal meaning of a literary text concentratedon truth, thus Solzhenitsyn’s approach stresses the ethical dimension of literature andthe figure of writer as a guide.
49
Bomastyk, Michał. "World Fabricated by the Figure of the Father. Unisex Model as a Backlash against the Patriarchal Status Quo." Analiza i Egzystencja 44 (2018): 83–99. http://dx.doi.org/10.18276/aie.2018.44-05.
Full text
50
Zwierzyński, Leszek. "Wizja mistyczna − wizja poetycka. Sploty późnej poezji Mickiewicza i Słowackiego." Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, no. 10 (13) (April 25, 2020): 17–34. http://dx.doi.org/10.32798/pflit.559.
Full textAbstract:
Szkic opisuje model mistycznej poezji polskiego romantyzmu. Analizy rozpoczęto od obrazu wizji mistycznej w Widzeniu Mickiewicza. Ukazano dalej znaczenie Liryków lozańskich, w których zostały stworzone transcendentne formy poetyckie oddające inność Bytu mistycznego. Następnie opisano, jak Słowacki rozwija te formy w poezji genezyjskiej, tworząc zespół technik poetyckich ujmujących różne aspekty świata transcendentnego. Zbadano w szkicu także najbardziej niezwykłe, apofatyczne zjawiska poezji Słowackiego wyprowadzające poetyckie poznanie poza Byt, w przestrzeń Boskiego Pra-gruntu bliskiego mistyce Böhmego i Mistrza Eckharta.