To see the other types of publications on this topic, follow the link: Obniżenie wzrostu.
Journal articles on the topic 'Obniżenie wzrostu'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Obniżenie wzrostu.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Wicki, Ludwik. "The impact of WMS implementation on work productivity. The case of three distribution warehouses." Ekonomika i Organizacja Logistyki 5, no. 3 (December 21, 2020): 77–91. http://dx.doi.org/10.22630/eiol.2020.5.3.23.
Full textAbstract:
Cyfryzacja obejmuje coraz więcej obszarów gospodarki i życia społecznego. W logistyce obejmuje każdy z obszarów funkcjonalnych. Podstawowe cele, jakie są realizowane poprzez wdrożenia systemów informatycznych to wzrost szybkości i niezawodności obsługi, obniżenie strat, wzrost wydajności pracy, obniżka kosztów. W pracy analizowano zmiany produktywności pracy w trzech magazynach w wyniku wdrożenia systemu klasy WMS i koniecznych zmian w zakresie wyposażenia oraz organizacji przestrzeni magazynu. Podstawą analizy były wyniki pomiarów produktywności pracy w okresie 12 miesięcy: trzech przed wdrożeniem systemu i dziewięciu po wdrożeniu systemu. Stwierdzono, że produktywność pracy po pół roku od wdrożenia wzrosła o 40% w stosunku do poziomu przed wdrożeniem systemu WMS. Okres produkcyjnego uczenia się po zmianach wynosił co najmniej sześć miesięcy. Tylko w jednym z trzech magazynów zaobserwowano stabilizację produktywności pracy na poziomie o 50% wyższym niż przed wdrożeniem. Wdrożenie systemu WMS w istotnym stopniu przyczynia się do wzrostu produktywności pracy.
2
Król, Beata. "Wpływ stosowania wybranych nawozów dolistnych na plono-wanie żmijowca babkowatego (Echium plantagineum L.)." Agronomy Science 63, no. 4 (December 22, 2008): 42–47. http://dx.doi.org/10.24326/as.2008.4.6.
Full textAbstract:
W dwuletnim doświadczeniu polowym oceniano wpływ stosowania wybranych nawozów dolistnych (Insol 5, Mikrosol U, Agrosol R, Ekolist S) oraz regulatora wzrostu Asahi SL na plonowanie żmijowca babkowatego (Echium plantagineum L.). Zastosowane nawozy dolistne wpłynęły korzystnie na wysokość roślin oraz stymulowały tworzenie pędów bocznych i masy nadziemnej. Spośród badanych preparatów jedynie Asahi SL spowodował znaczny wzrost plonowania nasion, natomiast pozostałe nawozy dolistne nie wykazały istotnego wpływu na plony żmijowca. Stwierdzano nieznaczne obniżenie zawartości tłuszczu w nasionach żmijowca pod wpływem dokarmiania dolistnego.
3
Pięta, Artur. "Technologie regulacyjne szansą na obniżenie kosztów compliance." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 80, no. 2 (June 28, 2018): 241–55. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.2.17.
Full textAbstract:
Celem niniejszego artykuł jest omówienie rozwiązań technologii regulacyjnych (RegTech) w procesie optymalizacji kosztów compliance. Tematyka RegTech jest obecnie słabo rozpoznana w literaturze krajowej, jak również zagranicznej. W artykule rozważania zostały oparte na analizie prawno-ekonomicznej ze wskazaniem na finansowy wymiar konsekwencji nieprzestrzegania prawa przez zobowiązane do tego podmioty. Przeanalizowano najważniejsze źródła wzrostu kosztów compliance – problematykę inflacji prawa, rozwój nowych technologii (FinTech) oraz zjawisko shadow banking. Podjęto próbę zdefiniowania segmentu RegTech oraz wskazano na główne obszary działalności instytucji finansowych mogących stać się przedmiotem zainteresowania ze strony spółek RegTech.
4
Pastwa, Marta. "Spółki turystyczne na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Analiza stanu finansowego spółek w latach 2007–2012." Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja 12, no. 2 (December 10, 2013): 21–35. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0004.6897.
Full textAbstract:
Tematem artykułu jest analiza stanu finansowego spółek oferujących usługi turystyczne, notowanych na GPW w Warszawie. Celem analizy była odpowiedź na pytanie, czy i w jakim zakresie pogorszył się stan finansowy spółek turystycznych w latach kryzysu ekonomicznego. Analiza podstawowych danych i wskaźników finansowych pozwala stwierdzić, że wszystkie spółki wykazały obniżenie rentowności w latach 2009 i 2010. Lata 2012, a w szczególności 2013 charakteryzują się powrotem na drogę ponownego, szybkiego wzrostu przychodów, zysków i rentowności.
5
Kurtović, Safet, Blerim Halili, and Nehat Maxhuni. "Taryfy importowe partnerów handlowych: doświadczenia trzech krajów Bałkanów Zachodnich." Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe 20, no. 4 (December 30, 2017): 83–100. http://dx.doi.org/10.1515/cer-2017-0029.
Full textAbstract:
Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie wpływu obniżenia taryf importowych partnerów handlowych na eksport całkowity i eksport poszczególnych produktów z trzech państw Bałkanów Zachodnich łącznie oraz obserwowany indywidualnie dla każdego państwa. W celu zbadania potencjalnego efektu, w artykule wykorzystano równanie grawitacyjne i dokonano szacowania danych dynamicznych z użyciem systemu GMM. Badania dokonano w oparciu o podejście łączne i indywidualne. Podejście łączne do trzech krajów Bałkanów Zachodnich wskazało iż obniżenie średniej stawki celnej w imporcie (simple average tariff rate – SAT) i średniej ważonej stawki celnej (weighted average tariff – WAT) pozytywnie wpływa na wzrost eksportu całkowitego i eksportu poszczególnych produktów. Zastosowanie podejścia indywidualnego dla każdego kraju wykazało, że spadek stawek SAT i WAT w imporcie ma również pozytywny wpływ na wzrost eksportu całkowitego i eksportu poszczególnych produktów z Albanii i Serbii, podczas gdy efekt ten jest słaby dla Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii.
6
Ćwiklińska, Karolina Anna, and Agnieszka Dudzińska-Jarmolińska. "IMPLEMENTACJA „ŻYJĄCYCH FASAD” NA OSIEDLACH MIESZKANIOWYCH Z WIELKIEJ PŁYTY JAKO ELEMENT ADAPTACJI MIAST DO ZMIAN KLIMATU NA PRZYKŁADZIE WARSZAWY." Studia Miejskie 38 (June 1, 2020): 71–86. http://dx.doi.org/10.25167/sm.2213.
Full textAbstract:
Postępujące zmiany klimatyczne negatywnie wpływają na środowisko życiowe człowieka. W przestrzeniach miejskich szczególnie uciążliwy jest wzrost temperatury powietrza, który prowadzi do coraz częstszych i intensywniejszych fal upałów. W celu dostosowania przestrzeni miejskich do nowych warunków klimatycznych konieczne jest badanie oraz realizacja działań o charakterze adaptacyjnym, takich jak rozwiązania oparte na przyrodzie (NBS – nature based solutions) – inspirowane naturą, zrównoważone oraz wydajne ekologicznie, społecznie i finansowo. W niniejszym artykule przedstawiono zastosowanie pnączy na ścianach budynków jako przykład rozwiązania opartego na przyrodzie, które prowadzi do obniżenia emperatury powietrza oraz wzrostu komfortu termicznego. Przeprowadzone badania dowodzą, że dla analizowanej przestrzeni osiedlowej w dzielnicy Warszawa-Bemowo istnieje możliwość wprowadzenia proponowanego rozwiązania oraz że jest ono akceptowane przez większość mieszkańców.
7
PODLEŚNA, ANNA. "Wpływ doglebowego i dolistnego stosowania siarki na plon i skład mineralny roślin rzepaku ozimego." Agronomy Science 64, no. 1 (March 19, 2009): 68–75. http://dx.doi.org/10.24326/as.2009.1.10.
Full textAbstract:
Ze względu na pojawiające się niedobory siarki w glebach Polski powstaje potrzeba wnoszenia tego składnika, w tym również poprzez dokarmianie dolistne roślin. W opracowaniu przedstawiono wyniki z dwuletniego doświadczenia wazonowego, w którym zastosowano dwa sposoby nawożenia rzepaku siarką: doglebowo oraz dolistnie w fazie tworzenia pąków kwiatowych w postaci MgSO4 · 7H2O, na tle obiektu kontrolnego, czyli bez siarki w pożywce. Stwierdzono, że rośliny pozbawione siarki zahamowały wzrost i rozwój i nie wykształciły nasion oraz zawierały nadmierną koncentrację większości makroelementów. Siarka zastosowana w oprysku dolistnym została zaabsorbowana przez liście rzepaku, przez co zmianie uległ metabolizm roślin, prowadząc do uruchomienia procesów wzrostu i rozwoju oraz obniżenia nadmiernej koncentracji badanych składników. W efekcie rośliny z tej serii wykształciły łuszczyny wypełnione nasionami i dały plon w wysokości 70% plonu roślin nawożonych siarką doglebowo.
8
Aksman, Joanna. "Wykorzystywanie polskich i międzynarodowych doświadczeń w innowacyjnym programie plastycznej edukacji wczesnoszkolnej (wnioski z pierwszego roku realizacji programu)." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia 33, no. 2 (June 29, 2020): 131. http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.2.131-148.
Full textAbstract:
<p>Opisane w opracowaniu badania są pokłosiem międzynarodowego projektu badawczo-dydaktycznego „Nauka-Sztuka-Edukacja. Innowacyjny model diagnozy, metod, form pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie” (projekt współfinansowany przez UE, październik 2011 – wrzesień 2013). Autorka po zakończeniu projektu prowadziła trzyletnie badania (2015–2018) nad efektywnością modelu NSE (mającego służyć rozwojowi umiejętności życiowych dzieci) w 12 szkołach podstawowych Polski południowej. W niniejszym artykule autorka dzieli się pierwszymi wnioskami z badań, dotyczącymi możliwości wpływu modelu NSE na wzrost umiejętności współpracy dzieci w młodszym wieku szkolnym i pokonywania stresu w sytuacjach trudnych. W tym celu zostały omówione wyniki badań eksperymentalnych, w których uczestniczyło 126 dzieci z trzech środowisk (duże miasto, małe miasto, wieś) po roku realizacji modelu NSE w szkołach w klasie I szkoły podstawowej. Wyniki przynoszą optymistyczne dane, cieszy fakt wzrostu w grupach eksperymentalnych strategii współpracy przy obniżeniu strategii obronnych, niekorzystnych dla dalszego zdrowia psychicznego dzieci: uniku, ulegania, agresji.</p>
9
Szymański, Piotr, Danuta Kołożyn-Krajewska, Urszula Siekierko, and Aneta Kern-Jędrychowska. "Efektywność bakterii Staphylococcus carnosus w redukcji azotanu(III) sodu w układzie modelowym." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 112, no. 3 (2017): 97–108. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2017/112/201.
Full textAbstract:
Celem pracy była ocena wpływu wybranych warunków i oddziaływania substancji dodatkowych stosowanych w produkcji farszów mięsnych na redukcję azotanu(III) sodu przez bakterie Staphylococcus carnosus, pozyskane ze szczepionki przemysłowej przeznaczonej do produkcji wędlin surowo dojrzewających (Bactoferm S-B-61). Badania przeprowadzono w układzie modelowym, który stanowiło płynne podłoże białkowe TSB. Kultura bakteryjna była rozmnażana na płynnym podłożu TSB w ciągu 20 h, w temp. 30 ºC. Do poszczególnych doświadczeń pobierano bakterie z trzeciego pasażu. Badano wpływ S. carnosus na redukcję azotanu(III) sodu w określonych warunkach (czas, temperatura, liczba początkowa bakterii). Dodatkowe zastosowano chlorek sodu i wielofosforany. W każdym z doświadczeń przed i po inkubacji wykonywano oznaczenia zawartości azotanów(III) i azotanów(V), liczby bakterii S. carnosus, pH i potencjału redox. Badania wykonano w trzech równoległych powtórzeniach. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że szczep bakterii S. carnosus redukował azotan(III) sodu w temp. 20 - 40 ºC. Zwiększenie początkowej liczby bakterii do 107 jtk/cm3 wpływało istotnie na redukcję azotanów(III). Wraz ze wzrostem liczby bakterii obserwowano wzrost stopnia kwasowości podłoża i obniżenie wartości potencjału oksydacyjno-redukcyjnego układu modelowego. Chlorek sodu i wielofosforany działały hamująco na wzrost i aktywność bakterii w zakresie redukcji azotanu(III) sodu. Stwierdzono, że szczep bakterii S. carnosus redukuje azotan(III) sodu, ale tylko w określonych warunkach środowiskowych.
10
Kauf, Sabina. "Logistyka miasta jako podstawa kształtowania zachowań komunikacyjnych." Studia Miejskie 10 (October 26, 2020): 57–65. http://dx.doi.org/10.25167/sm.2365.
Full textAbstract:
Stały wzrost wykorzystania indywidualnych środków komunikacji miejskiej potęguje zjawisko kongestii i obniżenie jakości życia w mieście. Dążenie do ograniczenia negatywnych skutków podróży indywidualnych wymaga nie tylko zastosowania zmian organizacyjno-prawnych, ale przede wszystkim zachowań komunikacyjnych mieszkańców. W artykule zaprezentowano podstawowe etapy zmian zachowań mobilnościowych oraz instrumenty wspierające te zmiany.
11
Jasikowska, Karolina, Magdalena Zając, and Jerzy Jochem. "Centrally acting cholecystokinin induces depressor circulatory effects in haemorrhage-shocked rats." Annales Academiae Medicae Silesiensis 75 (March 19, 2021): 18–23. http://dx.doi.org/10.18794/aams/128334.
Full textAbstract:
WstępCholecystokinina (CCK) należy do hormonów peptydowych układu pokarmowego regulujących trawienie lipidów i białek, a ponadto jest ośrodkowym neurotransmiterem/neuromodulatorem. Po podaniu dożylnym wywołuje efekt resuscytacyjny u szczurów we wstrząsie krwotocznym. Ze względu na fakt, iż CCK może wpływać bezpośrednio i pośrednio na czynność ośrodka sercowo-naczyniowego, celem pracy było zbadanie działania pochodnej siarczanowej oktapeptydu CCK (CCK-8) podawanej do komory bocznej mózgu (<i>intracerebroventricularly</i> – icv) w fazie hamowania czynności układu współczulnego we wstrząsie krwotocznym.Materiał i metodyBadania przeprowadzono u samców szczurów szczepu Wistar w znieczuleniu ogólnym (ketamina [100 mg/kg]/ksylazyna [10 mg/kg]), u których wywołano nieodwracalny wstrząs krwotoczny (0% przeżycia 2 h) ze średnim ciśnieniem tętniczym (<i>mean arterial pressure</i> – MAP) 20–25 mmHg. W 5 min krytycznej hipotensji szczurom podawano icv CCK-8 (5, 15 nmol) lub 0,9% roztwór NaCl (5 μl).WynikiKrwotok prowadził do obniżenia ciśnienia tętna (<i>pulse pressu</i>re – PP), częstości rytmu serca (<i>heart rate</i> – HR) oraz wzrostu nerkowego (<i>renal vascular resistance</i> – RVR) i krezkowego oporu naczyniowego (<i>mesenteric vascular resistance</i> – MVR). W grupie kontrolnej nie stwierdzono wzrostu badanych parametrów układu krążenia, a średni czas przeżycia wynosił 32,5 ± 5,1 min. CCK-8 wywoływała zależne od dawki spadki MAP, PP i HR ze wzrostem RVR i MVR, a także skracała czas przeżycia w porównaniu ze zwierzętami kontrolnymi.WnioskiOśrodkowo działająca CCK-8 wywołuje działanie depresyjne na układ krążenia u szczurów we wstrząsie krwotocznym.
12
Kozioł, Krzysztof, and Krzysztof Stypuła. "Analiza skuteczności rozwiązań obniżających poziom drgań młynów węglowych w elektrowni – studium przypadku." BUILDER 273, no. 4 (March 24, 2020): 18–20. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0013.8788.
Full textAbstract:
W referacie, rozważając przypadek elektrowni, w której stwierdzono znaczący wzrost przemieszczeń fundamentów budynku głównego jednego z bloków energetycznych, przedstawiono przykładowy sposób rozwiązywania tego typu zagadnień. Problem dotyczył zarówno osiadań statycznych, jak i dynamicznych. Ze względu na fakt, iż praca urządzeń (młyna węglowego) powoduje ruch trudny do ustalenia metodami analitycznymi, należało wstępnie wykonać pomiary drgań. Dzięki temu uzyskano czasowe przebiegi przyśpieszeń drgań fundamentów oraz wybranych punktów konstrukcji. Model obliczeniowy (MES) został poddany zarejestrowanemu na fundamencie wymuszeniu, zaś przebiegi czasowe przyśpieszeń drgań uzyskane w warunkach rzeczywistych posłużyły do walidacji jego parametrów (stałych materiałowych konstrukcji oraz gruntu i sztywności połączeń). Po uzyskaniu zadowalającej różnicy pomiędzy przyśpieszeniami (model MES – rzeczywista konstrukcja) zasymulowano trzy warianty naprawcze. W dwóch z nich drogę propagacji przecięto barierą antywibracyjną, zaś w jednym zwiększono sztywność gruntu pod fundamentami. Każde z rozważanych Tabela 3. Ekstremalne wartości przemieszczeń fundamentów młynów węglowych stan aktualnycalenberg v100, h100matainiekcjainiekcja i matastan aktualnycalenberg v100, h100matainiekcjainiekcja i matastan aktualnycalenberg v100, h100matainiekcjainiekcja i mata[mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm][mm]3,03,33,10,30,91,52,11,70,30,53,74,03,80,31,0XYZrozwiązań powodowało obniżenie drgań konstrukcji młynów węglowych. Jednak w przypadku „otulenia” fundamentów matą antywibracyjną uzyskano znaczne wzrosty przyśpieszeń drgań młynów. Zwrócono też uwagę, iż zwiększenie sztywności gruntu pod fundamentami pomimo ograniczenia poziomu amplitud drgań w całym obiekcie może ze względów technologicznych okazać się kłopotliwe.
13
SZWEJKOWSKA, BEATA, and STANISŁAW BIELSKI. "Ekonomiczna efektywność produkcji nasion soczewicy jadalnej (Lens culinaris Medic.)." Agronomy Science 67, no. 1 (March 5, 2012): 33–38. http://dx.doi.org/10.24326/as.2012.1.4.
Full textAbstract:
Badaniami objęto dwie odmiany soczewicy jadalnej Tina i Anita, uprawiane w zróżnicowanych technologiach: nisko-, średnio- i wysokonakładowej. Zwiększenie intensywności technologii produkcji soczewicy powodowało wzrost wielkości i wartości plonu, kosztów bezpośrednich produkcji, nadwyżki bezpośredniej, wskaźnika efektywności ekonomicznej, a obniżenie jednostkowego kosztu produkcji nasion. Największy przyrost nadwyżki bezpośredniej, wynoszący średnio dla odmian 101%, uzyskano po zwiększeniu intensywności produkcji z poziomu technologii nisko- do średnionakładowej. Odmiana Anita charakteryzowała się korzystniejszymi wskaźnikami oceny ekonomicznej w porównaniu z odmianą Tina.
14
Małczyńska, Paulina, Zofia Piotrowicz, Dorota Drabarek, Józef Langfort, and Małgorzata Chalimoniuk. "Rola mózgowego czynnika neurotroficznego (BDNF) w procesach neurodegeneracji oraz w mechanizmach neuroregeneracji wywołanej wzmożoną aktywnością fizyczną." Postępy Biochemii 65, no. 1 (March 22, 2019): 2–8. http://dx.doi.org/10.18388/pb.2019_251.
Full textAbstract:
Mózgowy czynnik neurotroficzny (BDNF) należy do rodziny neurotrofin syntetyzowanychw komórkach ośrodkowego oraz obwodowego systemu nerwowego. W regulacjisyntezy białka BDNF uczestniczy kilka specyficznych miRNA (miR-1, miR-126 i miR-30a-5p). Na jego syntezę może mieć wpływ polimorfizm SNP – Val 66Met BDNF (rs6265). BNDFmoże swobodnie przekraczać barierę krew mózg. Jego efekt centralny i obwodowy polega naregulacji istotnych funkcji fizjologicznych i patologicznych organizmu: rozwój i wzrost neuronów,procesy uczenia się i pamięci, apoptozy, neurogenezy oraz neuroregeneracji poprzezaktywację receptorów TrkB i p75NTR. Obniżenie poziomu BDNF pośredniczy w neurodegeneracjineuronów w tym neuronów dopaminergicznych i jest obserwowane w chorobieParkinsona. Regularnie powtarzany długotrwały wysiłek fizyczny lub proces treningowy ośredniej lub dużej intensywności wywołuje wzrost poziomu BDNF i receptora TrkB w regionachmózgu odpowiedzialnych za aktywność motoryczną, zapobiegając procesom neurodegeneracji,szczególnie u osób starszych.
15
Piekutowska, Agnieszka, and Jerzy Grabowiecki. "Migracje a rynek pracy na przykładzie Polski i państw bałtyckich." Olsztyn Economic Journal 12, no. 3 (August 31, 2017): 247–60. http://dx.doi.org/10.31648/oej.2809.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest analiza wpływu emigracji na sytuację na rynku pracy w Polsce, na Litwie, na Łotwie i w Estonii (od przystąpienia do UE) w perspektywie porównawczej. Realizacja tego celu wymaga analizy literatury oraz analizy statystycznej. Przedmiotem analizy jest wpływ emigracji na zmniejszenie stopy bezrobocia, problem niedoboru siły roboczej wraz z wpływem emigracji na kształtowanie płac i presji inflacyjnej. Głównym wnioskiem z przeprowadzonych badań jest swoisty charakter konsekwencji emigracji w poszczególnych krajach. Analiza wykazała, że wraz ze zmniejszeniem podaży pracy we wszystkich analizowanych krajach wystąpiło obniżenie stopy bezrobocia, presja na wzrost płac i presja inflacyjna. Siła tych zmian jest jednak różna w analizowanych krajach. To zróżnicowanie może być wyjaśnione przede wszystkim różną skalą i intensywnością emigracji. Ponadto różnice między analizowanymi krajami w zakresie presji na wzrost płac czy inflacji mogą być wyjaśnione zmianami w produktywności pracowników krajowych.
16
Skibińska-Fabrowska, Ilona. "Niestandardowa polityka pieniężna Narodowego Banku Czech." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia 52, no. 4 (February 19, 2019): 83. http://dx.doi.org/10.17951/h.2018.52.4.83-91.
Full textAbstract:
<p>W obliczu globalnego kryzysu finansowego wiele banków centralnych zastosowało niestandardowe instrumenty polityki pieniężnej. Były one uruchamiane po obniżeniu krótkoterminowych stóp procentowych do poziomu bliskiego zera i po wyczerpaniu się możliwości stosowania klasycznych narzędzi. Narodowy Bank Czech w warunkach ujemnej dynamiki PKB, niskiej inflacji i zerowych stóp procentowych zdecydował o zastosowaniu kursu walutowego jako niestandardowego instrumentu polityki pieniężnej. Prowadzone działania przyniosły efekt w postaci pobudzenia wzrostu gospodarczego przy relatywnie niewielkim wpływie na poziom inflacji. Doświadczenia Czech pozwalają na określenie warunków, w jakich możliwe jest zastosowanie kursu walutowego jako instrumentu polityki pieniężnej oraz spodziewanych efektów jego wprowadzenia.</p>
17
Gierańczyk, Wiesława. "Wpływ transformacji ustrojowej na zmiany strukturalne w przemyśle województwa toruńskiego." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 1 (January 1, 2000): 77–88. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.1.7.
Full textAbstract:
Urynkowienie gospodarki na początku lat dziewięćdziesiątych miało wyraźny wpływ na zmiany w przemyśle całej Polski. Regres, który zaznaczył się m.in. spadkiem produkcji, zatrudnienia, wzrostem cen, trudnościami ze zbytem oraz pozyskiwaniem środków finansowych, dotknął większość branż przemysłu woj. toruńskiego. Terapia „szokowa” wyrażona m.in. liberalizacją większości cen, nałożeniem ostrych hamulców na wszelkie źródła wypływu pieniądza na rynek, wprowadzeniem niezwykle wysokiego podatku od ponadnormatywnych wynagrodzeń oraz wzrostem stopy oprocentowania kredytów, przyczyniła się do obniżenia produkcji sprzedanej w latach 1990–1991 o prawie jedną trzecią, podczas gdy w latach osiemdziesiątych dynamika produkcji sprzedanej wzrastała przeciętnie o 5%
18
Kłos, Anna. "Proekologiczne rozwiązania w obiektach hotelarskich." Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja 11, no. 1 (July 10, 2013): 147–65. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0005.4183.
Full textAbstract:
Celem pracy jest przedstawienie proekologicznych rozwiązań w hotelarstwie oraz wynikających z nich korzyści. W wyniku wprowadzenia do polityki firmy proekologicznych narzędzi, takich jak systemy zarządzania środowiskowego (environmental management systems) czy ekocertyfikaty (ecolabels), następuje wiele wymiernych korzyści. Największymi zaletami jest wzrost konkurencyjności na rynku, pobudzenie świadomości ekologicznej zarówno wśród klientów jak i pracowników oraz znaczne obniżenie kosztów stałych. Efekty te można uzyskać również wprowadzając pojedyncze proekologiczne rozwiązania z zakresu odpowiedzialnego gospodarowania wodą, energia elektryczną, produktami oraz odpadami, współpracując z ludnością lokalną, jak również wykorzystując odnawialne źródła energii. Mimo, iż wszelkie powyższe działania pochłaniają wiele pieniędzy, nie można mówić o kosztach, lecz inwestycji długoterminowej./ALBO Wszelkie powyższe działania to nie koszta, lecz inwestycja długoterminowa.
19
Ziółkowska-Weiss, Kamila. "Oferta Kraków Airport w rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Przykład zmian w infrastrukturze transportowej – implikacje dla rozwoju turystyki." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 24 (October 1, 2013): 91–105. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.24.6.
Full textAbstract:
Dzięki rozwojowi techniki nastąpił szybki rozwój transportu lotniczego w XX w., cospowodowało wzrost mobilności społeczeństwa, ułatwiło i przyspieszyło zmianę miejsca pobytu.Postęp ten wywołał wzrost liczby samolotów i linii lotniczych, zwiększył dostępność, szybkość, komfortprzelotu, bezpieczeństwo podróży oraz obniżenie kosztów. Budowa nowych regionalnych lotniski modernizacja istniejących skraca czas podróży i wydłuża wypoczynek. Rozwój portów lotniczychpociąga za sobą powstawanie wielu obiektów towarzyszących, świadczących usługi pasażerom.Kraków Airport to drugie co do wielkości lotnisko w Polsce. Jest skomunikowane z 90 miastami w 28krajach. Rocznie obsługuje około 3 milionów pasażerów. W pierwszym półroczu 2012 roku na krakowskimlotnisku obsłużono 1 606 861 osób. Jest to wynik o 18% lepszy niż w pierwszym półroczu2011 roku.Celem artykułu jest pokazanie – na przykładzie lotniska Kraków Airport – jak zmieniało się znaczeniei funkcje lotnisk regionalnych w Polsce i jak obecne zmiany w infrastrukturze transportu lotniczegomogą przyczynić się do rozwoju turystyki. Celem artykułu jest także przedstawienie liczby pasażerówkorzystających z lotniska, aktualnych kierunków połączeń krajowych, europejskich oraz czarterowych.Lotnisko w Balicach ukazane zostanie na tle innych polskich portów regionalnych. Prezentacja obejmierównież prognozy i plany rozbudowy. W podsumowaniu znajdzie sie omówienie implikacji dlarozwoju turystyki.
20
Sobczyk, Anna, Rafał Wiśniewski, Sabina Lachowicz, Grażyna Jaworska, and Tomasz Piechowiak. "Wpływ serwatki sojowej na właściwości fermentacyjne mąki pszennej i żytniej." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 110, no. 1 (2017): 101–11. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2017/110/177.
Full textAbstract:
Celem pracy było określenie wpływu dodatku serwatki sojowej na właściwości fermentacyjne mąki pszennej typu 750 i żytniej typu 720. Serwatkę sojową stosowano jako zamiennik wody w ilości 50 i 100 % w stosunku do ilości wody używanej w próbie kontrolnej, prowadzonej bez serwatki. Zaobserwowano korzystny wpływ dodatku serwatki na właściwości fermentacyjne mąki. Pozytywne efekty uzyskano zwłaszcza w przypadku mieszaniny serwatki sojowej i wody w stosunku 1 : 1. Stwierdzono wówczas wzrost ogólnej ilości ditlenku węgla wydzielonego podczas fermentacji ciasta pszennego o 9 %, a żytniego – o 10 % oraz wzrost ilości gazu zatrzymanego przez badane ciasta odpowiednio: o 4 i 9 %. Całkowite zastąpienie wody serwatką sojową pozwoliło istotnie zmniejszyć czas fermentacji ciasta pszennego do rozrostu optymalnego o 38 %, natomiast ciasta żytniego – o 11 %. Nie zaobserwowano wyraźnych zmian pod względem jakości badanych kleików pszennych i żytnich po wprowadzeniu serwatki sojowej. Odnotowano tylko nieznaczny wzrost początkowej temperatury kleikowania w przypadku wszystkich zawiesin sporządzonych z jej udziałem. Dodatek do mąki 50-procentowego roztworu serwatki spowodował zwiększenie aktywności amylolitycznej danej próby, co znalazło wyraz w postaci obniżenia liczby opadania mąki pszennej średnio o 3 %, a mąki żytniej – o 13 %. Przeprowadzone badania wskazują, że serwatka sojowa może być stosowana jako naturalny regulator zdolności gazotwórczej mąki, zwłaszcza żytniej.
21
KORSAK-ADAMOWICZ, MAŁGORZATA, and DOROTA DOPKA. "Oddziaływanie niektórych zabiegów agrotechnicznych na zachwaszczenie soi." Agronomy Science 65, no. 4 (February 1, 2011): 65–72. http://dx.doi.org/10.24326/as.2010.4.8.
Full textAbstract:
W doświadczeniu przeprowadzonym w latach 2004–2006 oceniano wpływ zabiegów zagęszczających oraz intensyfikacji uprawy soi na liczbę i świeżą masę chwastów oraz ich skład gatunkowy. Stwierdzono, że zmiana stanu gleby od pulchnego do zagęszczonego modyfikowała zachwaszczenie. Nastąpił wzrost oznaczanych parametrów chwastów dwuliściennych na skutek zagęszczenia gleby wałem Campbella i pierścieniowym (U3). Zintensyfikowanie poziomu agrotechniki (P1) spowodowało obniżenie liczby i masy chwastów dwuliściennych. Największe zróżnicowanie gatunkowe wystąpiło przy ekstensywnej agrotechnice (P2 – 93% zbiorowiska chwastów) oraz pod wpływem zagęszczenia gleby poprzez dwukrotne wałowanie (U3 – 87% zbiorowiska). Wśród gatunków chwastów w łanie dominowała Chenopodium album. Warunki niekontrolowane istotnie zróżnicowały zachwaszczenie łanu soi. Największą liczbę chwastów na 1 m2 i ich świeżą masę odnotowano w 2004 r. przy znacznej wilgotności gleby i temperaturze powietrza poniżej średniej z wielolecia.
22
Wójtowicz, Mirosław. "Przekształcenia przestrzennej struktury meksykańskiego przemysłu samochodowego pod wpływem BIZ." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 29, no. 1 (August 30, 2015): 7–26. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.291.1.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest określenie wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na zmiany w przestrzennym rozmieszczeniu przemysłu samochodowego w latach 1999–2013. Badaniami objęto przestrzenną strukturę napływu BIZ związanych z przemysłem samochodowym według stanów, starając się określić ich wielkość oraz strukturę, a także ich wpływ na zmianę wielkości zatrudnienia i produkcji w tym sektorze. Pozwoliło to również wskazać nowo tworzące się skupienia przemysłu samochodowego w analizowanych stanach. W latach 1999–2013 do przemysłu samochodowego napłynęło w formie BIZ ponad 30,4 mld dol., co stanowiło 8,5% skumulowanej wartości całkowitego napływu BIZ w tym okresie. Doprowadziło to w konsekwencji do dynamicznego wzrostu produkcji nowych pojazdów oraz ich części, które w większości przeznaczano na eksport do sąsiednich państw NAFTA. Transformacja gospodarki meksykańskiej na początku lat 90. XX wieku, której ważnymi elementami były liberalizacja wymiany handlowej z zagranicą oraz otwarcie się na napływ zagranicznych inwestycji, przy jednoczesnym włączeniu się tego kraju do NAFTA w 1994 roku, sprawiła, iż kraj stał się bardzo atrakcyjnym miejscem dla lokalizacji działalności przemysłowej. Po pierwsze, z uwagi na jego duży rynek wewnętrzny, rosnący wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa. Po drugie, porozumienie NAFTA, gwarantujące swobodny przepływ towarów na teren USA i Kanady, sprawiło, iż Meksyk stawał się atrakcyjną platformą produkcyjną, gwarantującą relatywnie tanią i dobrze wykształconą siłę roboczą oraz dostęp do chłonnych rynków. Kolejnym ważnym czynnikiem zwiększającym napływ BIZ, szczególnie w przemyśle motoryzacyjnym, były zmiany strategii międzynarodowych koncernów samochodowych dokonujące się pod wpływem globalizacji i rosnącej konkurencji na światowych rynkach. Dążenie do obniżenia kosztów produkcji, przy jednoczesnym utrzymywaniu jakości wytwarzanych pojazdów i dostępu do rynku zbytu, wymuszało szczególnie na amerykańskich koncernach samochodowych (GM, Ford i Chrysler) przesunięcie coraz większej części swojej produkcji do Meksyku. Kraj ten stał się także atrakcyjny dla innych transnarodowych koncernów konkurujących z amerykańskimi producentami, co spotęgowało wielkość napływu BIZ w tym sektorze.
23
Kędzierski, Maciej. "Poczucie bezpieczeństwa w parkach miejskich. Przykład badań jakościowych przeprowadzonych wśród mieszkańców Krakowa." Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica 13 (December 30, 2019): 178–89. http://dx.doi.org/10.24917/20845456.13.13.
Full textAbstract:
Celem publikacji jest przedstawienie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Krakowa, z uwzględnieniem poczucia bezpieczeństwa na terenie wybranych parków miejskich. Dodatkowo dokonano próby określenia uwarunkowań poczucia bezpieczeństwa badanych osób. Wyniki oparte są na badaniach jakościowych przeprowadzonych wśród użytkowników parków (N = 36) za pomocą wywiadów pogłębionych (IDI). Wywiady przeprowadzono z respondentami o różnych wieku i płci. Badania wykazały bardzo wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa na terenie parków miejskich u mieszkańców Krakowa. Rozmowy potwierdziły, że bezpieczeństwo nie jest najistotniejszym problemem krakowian. Zauważono pewnego rodzaju paradoks polegający na zmniejszeniu poczucia bezpieczeństwa w dzielnicach zamieszkanych przez respondentów w stosunku do ogólnego poczucia bezpieczeństwa, co stoi w sprzeczności z literaturą podmiotu. Ponadto wykazano, że istotnym czynnikiem wpływającym na obniżenie poczucia bezpieczeństwa w Krakowie jest obecność pseudokibiców związanych z klubami piłkarskimi. Przeprowadzone wywiady są potwierdzeniem policyjnych analiz wykazujących wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród obywateli Polski na przestrzeni ostatnich lat.
24
Noszczyk-Bernasiewicz, Monika. "Demoralization and Juvenile Delinquency – the Dynamics and Dimensions." Resocjalizacja Polska 11 (December 13, 2016): 145. http://dx.doi.org/10.22432/pjsr.2016.11.11.
Full textAbstract:
W artykule zaprezentowano dane dotyczące rozmiarów, dynamiki oraz struktury demoralizacji i czynów karalnych popełnionych przez nieletnich w latach 2000–2014 w Polsce. Prezentowane wyniki analiz są opracowaniem własnym danych Departamentu Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie. Prezentowane dane statystyczne pokazują spadek liczby nieletnich przestępców z 25 667 do 16 388 sprawców czynów karalnych (tj. o 36,1%) oraz wzrost w zakresie demoralizacji z 8 878 do 15 524, tj. o 74,9% w latach 2000–2014. Można stwierdzić, że liczba czynów karalnych popełnianych w społeczeństwie przez nieletnich ma tendencję spadkową, ale spadek ten jest nieadekwatny do obniżenia się populacji tej kategorii wiekowej. W okresie 2000–2014 ogólna liczba osób w wieku 13–17 lat spadła aż o 40%.
25
Wawrzyniak, Karol, Sławomir Walkowiak, and Ryszard Cetnarski. "Elastyczność w sieci OSD jako kluczowy komponent transformacji energetycznej." Energetyka Rozproszona, no. 5-6 (June 1, 2021): 75–90. http://dx.doi.org/10.7494/er.2021.5-6.75.
Full textAbstract:
Zmiany w polityce klimatycznej, zarówno na szczeblu krajowym, jaki i europejskim, w tym wymaganie neutralności klimatycznej do roku 2050, przekładają się na intensyfikację procesów transformacji miksu elektorenergetycznego. W pracy przeprowadzono analizy ilościowe i jakościowe wybranych scenariuszy transformacji sektora mieszkaniowego w Polsce (łącznie około 50% zapotrzebowania na ciepło i energię elektryczną względem roku 2018). Do 2030 r. spodziewany jest istotny wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, co związane jest z znaczącymi nakładami na modernizację KSE. Niniejsza praca pokazuje strategię obniżenia kosztów modernizacji KSE poprzez przedstawienie różnych podejść do zwiększenia zasobów elastyczności w KSE. Wśród nich przedstawiona jest koncepcja lokalnego bilansowania, na które składa się: autokonsumpcja chwilowa oraz bilansowanie techniczne. Zaproponowane zostały niezbędne mechanizmy regulacyjne.
26
Liszewska, Monika. "Spadek znaczenia rynku międzybankowego jako źródła zarządzania płynnością banków w okresie pokryzysowym ze szczególnym uwzględnieniem segmentu niezabezpieczonych lokat międzybankowych." Progress, no. 6 (November 20, 2019): 100–115. http://dx.doi.org/10.26881/prog.2019.6.08.
Full textAbstract:
Globalny kryzys finansowy skutkował ograniczeniem możliwości wykorzystania rynku międzybankowego do krótkoterminowego zarządzania płynnością przez banki zarówno w Polsce, jak i w strefie euro. Na skutek spadku zaufania pomiędzy uczestnikami rynku obniżenie obrotów odnotowano przede wszystkim w segmencie lokat niezabezpieczonych. Dalszą konsekwencją był wzrost znaczenia depozytów jednodniowych w strukturze depozytów niezabezpieczonych zawieranych na rynku międzybankowym, jako efekt zwiększonej awersji banków do finansowania na dłuższe terminy zapadalności.Spadek znaczenia rynku lokat międzybankowych utrzymywał się także w okresie pokryzysowym. Przyczyn tej sytuacji upatrywać można nie tylko we wzroście ryzyka kredytowego, ale również w zmianach regulacyjno-prawnych oraz modyfikacji wykorzystywanych przez banki modeli finansowania działalności bankowej. Można ocenić, że po części za sytuację tę odpowiada także postawa banków centralnych, których priorytetem w okresie napięć na rynkach finansowych nie było wsparcie aktywności banków na rynku międzybankowym.W rezultacie zmiany, które zapoczątkowane zostały kryzysem zaufania pomiędzy uczestnikami rynku, okazały się długotrwałe w skutkach. Rynki niezabezpieczonych lokat międzybankowych, zarówno w Polsce, jak i strefie euro, nie odzyskały roli, jaką pełniły przed wybuchem globalnego kryzysu finansowego.
27
Michalik-Marcinkowska, Urszula, Ilona Jas, Andrzej Misiak, and Dariusz Dobrowolski. "Program lekowy wysiękowego zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem – efekty leczenia w oparciu o badania diagnostyczne i ocenę pacjentów." OphthaTherapy. Therapies in Ophthalmology 8, no. 1 (January 5, 2021): 11–18. http://dx.doi.org/10.24292/01.ot.311220.x.
Full textAbstract:
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD, age-related macular degeneration) to obecnie główna przyczyna obniżenia ostrości wzroku, a nawet ślepoty w populacji osób powyżej 45. r.ż. Postępowanie lecznicze w wysiękowej postaci AMD polega na jak najszybszym włączeniu terapii anty-VEGF w postaci iniekcji doszklistkowych. Od 2015 r. w Polsce jest dostępny program lekowy dla pacjentów z wysiękową postacią AMD. W ramach programu zatwierdzono preparaty ranibizumab oraz aflibercept. Celem badań była ocena skuteczności stosowania programu lekowego wśród pacjentów z wysiękową postacią AMD. Z zastosowaniem badań diagnostycznych oraz sondażu diagnostycznego przebadano 98 pacjentów biorących udział w programie lekowym.
28
Trawczyński, Cezary. "Wpływ biostymulatorów na plon i jakość bulw ziemniaka uprawianego w warunkach suszy i wysokiej temperatury." Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, no. 289 (September 16, 2020): 11–19. http://dx.doi.org/10.37317/biul-2020-0017.
Full textAbstract:
W latach 2018 – 2019 przeprowadzono na glebie lekkiej badania polowe nad określeniem wpływu dolistnego dokarmiania roślin ziemniaka biostymulatorami: Krzemian (preparat krzemowy), Naturamin Plus i Naturamin WSP (preparaty aminokwasowe) na plon i jakość bulw ziemniaka. W każdym roku wykonywano dwa zabiegi dolistnego dokarmiania w fazach BBCH 19 i 39 (preparatami Naturamin Plus i Naturamin WSP) oraz 39 i 70 (preparatem Krzemian). Kontrolę stanowił obiekt bez dolistnego dokarmiania i stosowania wody. Nawożenie organiczne stanowiły przyorywane każdego roku: słoma z pszenżyta ozimego i zielona masa międzyplonu z gorczycy białej. Nawożenie mineralne stosowano w dawkach: 100 kg·ha-1 N, 26,2 kg·ha-1 P i 99,6 kg·ha-1 K. Pod wpływem zastosowanych preparatów uzyskano w badaniach zbliżony przyrost plonu bulw, większy o 17,3% w porównaniu do kontroli. Większy przyrost plonu bulw pod wpływem preparatów uzyskano w 2018 roku, o mniejszym niedoborze opadów i wyższej temperaturze powietrza, niż w 2019 roku. Pod wpływem zastosowanych preparatów uzyskano istotny wzrost zawartości skrobi, suchej masy i witaminy C w bulwach, a preparat Krzemian spowodował obniżenie poziomu azotanów (V) w bulwach w porównaniu do obiektu kontrolnego.
29
Szydłowska, Aleksandra, and Dorota Zielińska. "Wpływ wybranych technologii mrożenia na liczbę bakterii Lactobacillus casei ŁOCK 0900, aktywność przeciwutleniającą i cechy sensoryczne sorbetów na bazie fermentowanej pulpy dyniowej." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 120, no. 3 (2019): 109–21. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2019/120/301.
Full textAbstract:
Celem pracy było określenie wpływu wybranych technologii mrożenia na przeżywalność probiotycznego szczepu bakterii Lactobacillus rhamnosus ŁOCK 0900, jakość sensoryczną oraz aktywność przeciwutleniającą sorbetów z miąższu dyni. Zakres pracy obejmował produkcję trzech wariantów sorbetów w warunkach laboratoryjnych z zastosowaniem: (1) klasycznego zamrażania, (2) suchego lodu i (3) ciekłego azotu, a następnie oznaczenie liczby probiotycznego szczepu bakterii Lactobacillus rhamnosus ŁOCK 0900 w produkcie, pomiar pH, ocenę zmian jakości sensorycznej produktów podczas przechowywania w temp. -18 ºC przez 16 tygodni. Dodatkowo oznaczono aktywność przeciwutleniającą surowca i świeżych gotowych produktów. Stwierdzono, że niezależnie od zastosowanej technologii produkcji sorbetów wraz z upływem czasu przechowywania następowało istotne obniżenie liczby bakterii LAB w produktach (o ok. 1 rząd logarytmiczny), jednak komórki bakterii przeżywały w większym stopniu w przypadku zastosowania ciekłego azotu i suchego lodu do mrożenia w porównaniu z metodą klasyczną. Rodzaj zastosowanej technologii produkcji sorbetów determinował także jakość sensoryczną deserów. Najwyższe noty ogólnej jakości sensorycznej przyznano produktowi wytworzonemu z użyciem technologii ciekłego azotu. Proces fermentacji spowodował istotny wzrost wartości aktywności przeciwutleniającej produktów gotowych w porównaniu z surowcem wyjściowym.
30
MOŻDŻEŃ, KATARZYNA, BEATA BARABASZ-KRASNY, ANNA SOŁTYS-LELEK, ALINA STACHURSKA-SWAKOŃ, and JOANNA PUŁA. "Wpływ wodnych ekstraktów z tasznika pospolitego (Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.) na kiełkowanie i rozwój sałaty siewnej odmiany ‘Maryna’ (Lactuca sativa L. cv ‘Maryna’)." Agronomy Science 71, no. 2 (May 27, 2016): 1–10. http://dx.doi.org/10.24326/as.2016.2.1.
Full textAbstract:
W rolnictwie tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.) uznawany jest za uporczywy chwast upraw polowych i ogrodowych. Jednocześnie jest to roślina lecznicza, o działaniu przeciwkrwotocznym. W swoim składzie ma wiele substancji chemicznych, o różnorodnych właściwościach, potencjalnie również allelopatycznych. W badaniach eksperymentalnych oceniono wpływ wodnych wyciągów z korzeni i pędów tasznika na wybrane procesy fizjologiczne sałaty siewnej (Lactuca sativa L. cv ‘Maryna’). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem koncentracji substancji chemicznych zawartych w wodnych ekstraktach z tasznika (korzeń, pędy nadziemne) następuje obniżenie zdolności kiełkowania nasion sałaty podlewanej tymi ekstraktami. Wartości świeżej masy były najwyższe dla siewek sałaty wyrosłych na podłożach z 1% wyciągami z tasznika, a najniższe na podłożach z 5% wyciągami. Odnotowano większy przyrost świeżej masy siewek sałaty podlewanych ekstraktami z pędów tasznika w porównaniu z przyrostem masy siewek podlewanych ekstraktami z korzeni tasznika. Procentowa zawartość wody nie ulegała istotnym statystycznie zmianom w siewkach podlewanych wodnymi ekstraktami zarówno z korzeni, jak i z pędów tasznika w stosunku do siewek sałaty z próby kontrolnej.
31
Butor, Anna, Krzysztof Labisz, Michał Batko, and Tomasz Okamer. "Klasyfikacja i analiza elementów utrzymania infrastruktury kolejowej w celu minimalizacji kosztów." Problemy Kolejnictwa - Railway Reports 64, no. 186 (March 2020): 15–22. http://dx.doi.org/10.36137/1862p.
Full textAbstract:
Utrzymanie infrastruktury kolejowej w stanie zapewniającym bezpieczny ruch kolejowy jest podstawowym obowiązkiem zarządców infrastruktury kolejowej wynikającym z ustawy o transporcie kolejowym. Elementy infrastruktury kolejowej są poddane trudnym warunkom atmosferycznym, a także zmieniającym się obciążeniom dynamicznym wynikającym z eksploatacji danej części infrastruktury. Brak właściwego utrzymania torów niekorzystnie wpływa na ich eksploatację, powodując: obniżenie dopuszczalnej prędkości jazdy, zmniejszenie spokojności jazdy, spadek bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego, wzrost degradacji kruszywa i podtorza kolejowego oraz zwiększony wpływ oddziaływań dynamicznych na otaczającą zabudowę. Niniejszy artykuł przedstawia analizę zadań utrzymaniowych wykonywanych w pięciu różnych lokalizacjach. Na potrzeby artykułu, w latach 2016−2018 zebrano dane z odcinków toru długości 100 km, przygotowane w dziennych raportach wykonywanych przez wykwalifikowanych toromistrzów zarządzających brygadami utrzymaniowymi. Celem artykułu jest przedstawienie wyników zebranych danych, analiza najczęściej występujących zadań utrzymaniowych, ustalenie przyczyn źródłowych powodujących konieczność wykonywania danych zadań oraz zaproponowanie środków zaradczych. Celem badań było uzyskanie konkurencyjności rynkowej przez minimalizację kosztów, ponieważ wykonywanie obowiązków związanych z utrzymaniem infrastruktury kolejowej charakteryzuje się bardzo wysokim kosztem związanym z dużym nakładem pracy, technologią naprawy, koniecznością użycia wyspecjalizowanego sprzętu, a także z czasowym wyłączeniem fragmentu linii z ruchu. Badania przeprowadzono w firmie będącej zarządcą infrastruktury kolejowej. Słowa kluczowe: utrzymanie, infrastruktura kolejowa, zarządca infrastruktury kolejowej, minimalizacja kosztów
32
Plust, Dominika, Ewelina Marciniak, Barbara Czerniejewska-Surma, Orina Surma, and Piotr Zapletal. "Ocena aktywności przeciwutleniającej miodów pitnych dwójniak i zmiany tej aktywności w wyniku przechowywania." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 115, no. 2 (2018): 120–27. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2018/115/238.
Full textAbstract:
Miody pitne to wyroby alkoholowe powstające w wyniku fermentacji brzeczki miodowej. Surowce do produkcji miodów pitnych (miód, przyprawy korzenne, soki owocowe) są bogatym źródłem związków charakteryzujących się dobrymi właściwościami przeciwutleniającymi. Właściwości te oznaczano w wodnych roztworach miodów pitnych bezpośrednio po otwarciu butelek oraz po 7 i 180 dniach przechowywania. W badaniach wykazano, że miody pitne (1 : 1) wyróżniały się dobrymi, ale zróżnicowanymi właściwościami przeciwutleniającymi. Dwójniaki z dodatkiem soków owocowych i/lub niepoddane procesowi sycenia odznaczały się wyższą aktywnością przeciwutleniającą (TEAC) na poziomie 1,08 ÷ 2,36 mM TE/l w porównaniu z miodami syconym i/lub bez dodatków 0,51 ÷ 0,73 mM TE/l. Właściwości redukujące (FRAP) mieściły się w zakresie 1,28 ÷ 3,07 mM TE/l. Zaobserwowano istotne obniżenie wartości tego parametru podczas przechowywania. W pracy wykazano także, że zastosowanie dodatkowych składników przez producenta może powodować prawie trzykrotny wzrost zawartości polifenoli ogółem (miód pitny lipowy bez dodatków – 122,6 mg kwasu galusowego/l; miód z wyciągiem z kory dębu, ziół i przypraw – 348,2 mg kw. galusowego/l). Stwierdzono, że zarówno krótkotrwałe, jak i długotrwałe przechowywanie miodów pitnych w większości przypadków nie wpłynęło znacząco na ich zdolności przeciwutleniające, jednak miało istotny wpływ na zdolności redukujące oraz zawartość polifenoli ogółem.
33
Burzyńska, Dorota, and Dagmara Hajdys. "Determinanty i źródła finansowania ekoinnowacji w polskich przedsiębiorstwach." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 1, no. 352 (March 10, 2021): 63–86. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.352.04.
Full textAbstract:
Zagadnienie ekoinnowacyjności przedsiębiorstw jest ważnym obszarem badań współczesnej gospodarki. Wdrażanie innowacji ekologicznych w przedsiębiorstwach może przynieść wiele korzyści, związanych przede wszystkim z obniżeniem kosztów działalności przedsiębiorstwa i zwiększeniem jego konkurencyjności, a co za tym idzie – ze wzrostem konkurencyjności polskiej gospodarki na tle gospodarek europejskich oraz światowych. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień związanych z ekoinnowacyjnością polskich przedsiębiorstw, w szczególności ich specyfiki, efektywności, czynników warunkujących rozwój oraz źródeł finansowania. Z dotychczasowych badań wynika, że większość przedsiębiorstw podejmujących działania innowacyjne w obszarze ekologii skupia się na innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych, a w mniejszym stopniu na zmianach w zatrudnieniu czy strukturze organizacyjnej jednostki. Nie mniej ważnym elementem w przedmiotowym działaniu jest zarządzanie wiedzą. Dotychczasowe inwestycje w ekoinnowacje są niewystarczające. Jest to rezultat braku odpowiednich zasobów finansowych i technicznych, a także wiedzy i wykwalifikowanej kadry. Niezbędne wydają się zatem działania wspierające rządu oraz otoczenia instytucjonalnego biznesu.
34
Przybylski, Wiesław, Barbara Sionek, Danuta Jaworska, Anna Spychalska, and Martyna Rupińska. "Wpływ dodatku inuliny na jakość sorbetów owocowych i warzywnych." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 124, no. 3 (2020): 66–76. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2020/124/348.
Full textAbstract:
Inulina jest naturalnie występującym prebiotykiem. Jej dodatek do deserów lodowych zwiększa ich walory zdrowotne i nadaje produktom cech żywności funkcjonalnej. Jako substytut tłuszczu inulina obniża wartość energetyczną produktu. Może być czynnikiem teksturotwórczym, poprawiającym konsystencję, smarowność, stabilizującym, zagęszczającym a także może wpływać na smak i zapach produktów. Sorbety są chętnie spożywane, charakteryzują się atrakcyjnymi walorami smakowymi, niską wartością energetyczną, są lekkostrawne i łatwo przyswajalne, dlatego mogą być cennym nośnikiem prebiotyków w diecie. Dodatki prozdrowotne wprowadzane do sorbetów powinny podwyższać jakość sensoryczną produktu albo nie wpływać na nią znacząco. Celem pracy była ocena wpływu inuliny na jakość sensoryczną i wybrane cechy fizykochemiczne sorbetów owocowych i warzywnych. Oceniono jakość sensoryczną i technologiczną sorbetów marchwiowych i truskawkowych w porównaniu z produktami bez dodatku inuliny. Uzyskano sorbety o zadowalającej jakości sensorycznej i dobrych właściwościach fizykochemicznych. Dodatek inuliny (2 i 4 %) do sorbetów marchwiowych wpłynął istotnie na ich kwasowość i parametry barwy. Zwiększenie udziału inuliny wpłynęło na wzrost jasności barwy i obniżenie intensywności barwy czerwonej i żółtej tych sorbetów. Dodatek inuliny nie wpłynął istotnie na parametry barwy sorbetów truskawkowych. Uzyskane wyniki świadczą o tym, że zawartość inuliny w mrożonych deserach lodowych powinna być ustalana indywidualnie, w zależności od rodzaju sorbetu lodowego. W przypadku sorbetu marchwiowego optymalny jest 2-procentowy jej dodatek, a do sorbetu truskawkowego odpowiedni będzie 4-procentowy dodatek inuliny.
35
Jasiński, Bartłomiej, Małgorzata Uliasz, Grzegorz Zima, and Sławomir Błaż. "Badania nad podwyższeniem odporności płuczek wiertniczych z uwagi na niekorzystne warunki złożowe podczas wierceń geotermalnych." Nafta-Gaz 78, no. 4 (April 2022): 274–87. http://dx.doi.org/10.18668/ng.2022.04.04.
Full textAbstract:
Udostępnianie złóż geotermalnych wiąże się z wysokimi wymogami stawianymi stosowanym płuczkom wiertniczym. Trudności podczas wiercenia wynikają głównie z podwyższonej temperatury i ciśnienia oraz czynników związanych ze składem mineralogicznym przewiercanych warstw oraz dopływających wód. W warunkach podwyższonej temperatury dochodzi do obniżenia wartości parametrów reologicznych i do wzrostu filtracji płuczki wiertniczej. Dzieje się tak na skutek zmian fizycznych zachodzących w płuczce pod wpływem temperatury lub pod wpływem degradacji polimerów odpowiedzialnych za nadawanie płuczce odpowiednich parametrów reologicznych i za ograniczanie filtracji. W pierwszym przypadku jest to proces odwracalny, natomiast w przypadku degradacji polimeru konieczna jest ciągła obróbka płuczki przez dodanie kolejnych porcji polimeru. Z degradacją polimeru mamy do czynienia szczególnie w przypadku równoczesnego występowania podwyższonej temperatury i skażeń jonami dwuwartościowymi (Ca2+ i Mg2+). Dobra stabilność termiczna płuczki zależy głównie od rodzaju i stężenia stosowanych do jej sporządzenia środków chemicznych charakteryzujących się zwiększoną odpornością termiczną. Artykuł przedstawia wyniki badań przeprowadzonych z wykorzystaniem środków takich jak: poli(kwas 2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowy) (AMPS), sole mrówczanowe oraz nanocząsteczki węgla (nanorurki i tlenek grafenu). Przeprowadzono badania wpływu tych środków na podstawowe parametry płuczek wiertniczych, czyli na: parametry reologiczno-strukturalne, filtrację, pH. Następnie próbki płuczek zmodyfikowanych poprzez zastosowanie dodatku wyselekcjonowanych środków były poddawane oddziaływaniu temperatury 130°C przez 24 godziny w obecności jonów Ca2+ oraz Mg2+. Na podstawie uzyskanych wyników dokonano oceny skuteczności działania poszczególnych środków oraz wytypowano skład płuczki najlepiej spełniający wymogi zastosowania do wierceń geotermalnych.
36
Dorocki, Sławomir, and Paweł Struś. "Przestrzenne zróżnicowanie dynamiki rozwoju lokalnego w Małopolsce na podstawie wybranych cech społeczno-gospodarczych." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 31, no. 2 (June 25, 2017): 7–25. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.312.1.
Full textAbstract:
Utworzona w wyniku rozbioru I Rzeczypospolitej Galicja funkcjonowała w oderwaniu od pozostałej części ziem polskich przez prawie 150 lat. Duża autonomia największej terytorialnie prowincji monarchii austro-węgierskiej od drugiej połowy XIX w. wpłynęła na ukształtowanie się trwałych struktur społeczno-gospodarczych tej prowincji. Szczególny wpływ na wykrystalizowanie się stabilnych układów przestrzennych w Galicji wywarł fakt, że to właśnie pod koniec XIX wieku nastąpiły doniosłe zmiany w rozwoju społeczno-ekonomicznym tych ziem. W artykule dokonano analizy przestrzennego zróżnicowania dynamiki rozwoju lokalnego w Małopolsce w odniesieniu do teorii długiego trwania. W oparciu o wybrane cechy społeczno-gospodarcze skonstruowano syntetyczny wskaźnik rozwoju, na podstawie którego porównano hierarchię struktury rozwoju Małopolski w 1900 i 2002 roku. Analiza została przeprowadzona w oparciu o dane statystyczne oraz narzędzia GIS. Odnotowane zróżnicowanie rozwoju wynika głównie z globalnych przemian politycznych i gospodarczych, jednakże zostało one odmienione poprzez lokalne uwarunkowania instytucjonalne. Stwierdzono stabilność struktury osadniczej Małopolski, przy równoczesnym obniżeniu rangi niektórych ośrodków – zwłaszcza we wschodniej części analizowanego regionu oraz w przypadku miast powiązanych z przemysłem górniczym. Natomiast największy wzrost odnotował Kraków wraz z obszarami wchodzącymi w skład jego aglomeracji oraz regiony o funkcjach turystycznych.
37
Worobiej, Elwira, Małgorzata Piecyk, Grzegorz Perzyna, and Justyna Turos. "Wpływ przetwarzania ziarniaków gryki i obróbki termicznej na składniki odżywcze." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 112, no. 3 (2017): 60–73. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2017/112/198.
Full textAbstract:
Ze względu na cenny skład ziarniaków gryki na rynku pojawiła się szeroka oferta produktów z ich udziałem. Stosowane procesy podczas przetwarzania ziarniaków oraz obróbka kulinarna produktów gryczanych mogą powodować zmiany istotnych składników, mające wpływ na ich właściwości żywieniowe. Celem pracy było określenie zmian w składnikach odżywczych i strawności skrobi spowodowanych wpływem procesów przetwórczych ziarniaków gryki, tj. otrzymywania płatków oraz kaszy prażonej i nieprażonej oraz w przypadku kasz dodatkowo wpływem obróbki kulinarnej przeprowadzonej dwoma sposobami. Wykazano, że płatki w porównaniu z ziarniakami gryki zawierały mniej składników mineralnych i białek, natomiast w kaszach zależność ta była odwrotna. Proces prażenia wpłynął na skład kasz gotowanych, które zawierały mniej związków mineralnych w postaci popiołu, tłuszczu i białek niż gotowane kasze nieprażone. Sposób gotowania w wodzie (z odlewaniem lub bez) nie powodował istotnych różnic zawartości białek w obu rodzajach kasz oraz zawartości tłuszczu w kaszach prażonych. Prażenie wpływało na znaczne obniżenie aktywności inhibitora trypsyny oraz wzrost zawartości azotu niebiałkowego w kaszach gryczanych. W odniesieniu do ziarniaków gryki procesy stosowane w produkcji płatków i kaszy gryczanej spowodowały znaczne zmniejszenie ilości skrobi wolno trawionej i skrobi opornej w wyniku usunięcia składników ograniczających strawność skrobi oraz zabiegów hydrotermicznych powodujących skleikowanie skrobi. Kasze prażone zawierały po gotowaniu ok. czterokrotnie mniej skrobi opornej niż nieprażone. Wysoka zawartość dostępnych grup tiolowych w białkach ziarniaków gryki i produktach gryczanych, także po zastosowanej obróbce kulinarnej kasz, wskazuje na ich potencjalne właściwości funkcjonalne m.in. przeciwutleniające.
38
Popłonyk, Aleksandra, Zofia Sajecka, Daria Siejka, Dominika K. Szymańska, Edyta Tekień, Katarzyna Ostrzyżek-Przeździecka, and Jakub S. Gąsior. "Komórki satelitarne u pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym - systematyczny przegląd piśmiennictwa." Child Neurology 29, no. 59 (2021): 51–56. http://dx.doi.org/10.20966/chn.2020.59.469.
Full textAbstract:
Wstęp. Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) jest zaburzeniem neurologicznym spowodowanym niepostępującym uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego (OUN) w okresie okołoporodowym lub niemowlęcym. Uszkodzenie OUN nie ma charakteru progresywnego, natomiast powoduje postępujące zmiany zarówno w kontroli nerwowej mięśni, jak i w ich strukturze. Częstym powikłaniem tej niepogłębiającej się patologii OUN są przykurcze mięśniowe. Jedną z teorii wyjaśniającą powstawanie przykurczy jest ograniczona liczba komórek satelitarnych. Są to komórki macierzyste mięśni, odpowiadające za ich wzrost, rozwój i regenerację po urazie. Udowodniono, że u pacjentów z MPD w mięśniu przykurczonym jest o 60-70% mniej komórek satelitarnych niż w mięśniu osób zdrowych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie na podstawie systematycznego przeglądu piśmiennictwa zagadnienia dotyczącego komórek satelitarnych w grupie pacjentów z MPD. Materiał i metody. Przegląd piśmiennictwa został przeprowadzony zgodnie z rekomendacjami PRISMA Statement. Przeszukano medyczną bazę danych MEDLINE/PubMed z wykorzystaniem słów kluczowych: "komórki satelitarne" (ang. satellite cells) w połączeniu z "mózgowe porażenie dziecięce" (ang. cerebral palsy). Wyniki. W latach 2013-2021 zidentyfikowano 10 publikacji spełniających kryteria wyszukiwania, z tego 3 zakwalifikowano do szczegółowej analizy. Zanotowano znacznie mniejszą liczbę komórek satelitarnych w mięśniach, zmniejszoną liczbę włókien mięśniowych w obszarze dla każdej komórki satelitarnej, mniejszą łączną liczbę włókien mięśniowych, obniżenie szybkości tworzenia miotubuli u pacjentów z MPD w porównaniu do mięśni osób zdrowych. Wnioski. Planując proces leczenia i rehabilitacji, zespoły terapeutyczne powinny brać pod uwagę zredukowaną zawartość komórek satelitarnych w mięśniach pacjentów z MPD.
39
Wesołowska, Monika, and Małgorzata Dżugan. "Aktywność i stabilność termiczna diastazy występującej w podkarpackich miodach odmianowych." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 113, no. 4 (2017): 103–12. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2017/113/214.
Full textAbstract:
Celem pracy było porównanie aktywności diastazy w miodach odmianowych, a także ocena stabilności termicznej enzymu podczas rozpuszczania i długotrwałego przechowywania miodu. Materiał do badań stanowiło 25 miodów odmianowych pozyskanych z pasiek działających na terenie Podkarpacia, w tym wielokwiatowy, nawłociowy, rzepakowy, lipowy i spadziowy. Liczbę diastazową (DN) określono w miodach świeżych, długotrwale przechowywanych i poddanych ogrzewaniu za pomocą testu Phadebas Honey Diastase test. Najwyższą aktywność α-amylazy stwierdzono w miodach nawłociowych i lipowych (odpowiednio: 32,65 i 31,47 DN), a najniższą – w miodach rzepakowych (15,32 DN), przy czym wszystkie badane próbki spełniały limit określony w obowiązujących przepisach. Miody ciemne charakteryzowały się wyższą aktywnością diastazy, współczynnik korelacji Pearsona (r) pomiędzy barwą (mierzoną w jednostkach absorbancji przy λ = 450 nm) a liczbą diastazową miodu wyniósł 0,75. Podczas przechowywania próbek miodu w temp. 20 ± 2 ºC przez 24 miesiące obserwowano obniżenie aktywności diastazy o 17 ÷ 42 % w zależności od odmiany. Aktywność diastazy malała ze wzrostem temperatury rozpuszczalnika użytego do rozcieńczania miodu, przy czym enzym był stabilny w zakresie 20 ÷ 40 ºC, a po przekroczeniu temp. 60 ºC stwierdzono drastyczną inhibicję jego aktywności. Ponadto roztwór miodu przechowywany w temp. 20 ± 2 ºC przez 24 h nie tracił aktywności enzymatycznej. Wykazano, że stosowanie miodu do słodzenia ciepłych (poniżej 60 ºC) napojów nie powoduje całkowitej dezaktywacji diastazy.
40
Juszczak, Adam. "Zastosowanie danych scrapowanych w pomiarze dynamiki cen." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 1, no. 352 (March 2, 2021): 25–37. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.352.02.
Full textAbstract:
Web‑scraping to technika, którą można wykorzystać do automatycznego pozyskiwania danych zamieszczonych na stronach internetowych. Wraz ze wzrostem popularności zakupów on‑line coraz więcej sklepów i usługodawców zainwestowało w strony WWW z ofertą cenową. Przekłada się to na możliwość automatycznego ściągania przez badaczy cen detalistów z wielu branż, m.in. odzieżowej czy spożywczej. Wykorzystanie danych scrapowanych skutkuje nie tylko znaczącym obniżeniem kosztów badania cen, ale także poprawia precyzję szacunków inflacji i daje możliwość śledzenia jej w czasie rzeczywistym. Z tego względu web‑scraping jest dziś popularnym obiektem badań zarówno ośrodków statystycznych (Eurostat, brytyjski Office of National Statistics, belgijski Statbel), jak i uniwersytetów (m.in. Billion Prices Project prowadzony w Massachusetts Institute of Technology). Zastosowanie danych scrapowanych do liczenia inflacji wiąże się jednak z wieloma wyzwaniami na poziomie ich zbierania, przetwarzania oraz agregacji. Celem artykułu jest zbadanie możliwości wykorzystania danych scrapowanych do analizy dynamiki cen zabawek, a w szczególności porównanie wyników uzyskanych za pomocą różnych formuł indeksowych. W opracowaniu przedstawiono wynik badania empirycznego na podstawie danych pochodzących z czterech sklepów (z 53 wybranych produktów sprzedawanych w Amazonie, Wallmarcie, Smarterkids oraz KBkids).
41
Dunal, Patryk, and Monika Płaziak. "Wpływ kryzysu gospodarczego na politykę klimatyczną Unii Europejskiej i jej konsekwencje dla polskiego przemysłu energetycznego oraz zagospodarowania przestrzennego Polski." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 27 (January 3, 2014): 236–55. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.27.15.
Full textAbstract:
Regulacje klimatyczne Unii Europejskiej obciążają polską energetykę w sposób nieproporcjonalny do innych państw, głównie ze względu na dominację węgla w strukturze paliw zużywanych do produkcji energii w Polsce. Skutki globalnego kryzysu gospodarczego, wywołanego w 2007 roku w USA mogą zmienić kształt polityki klimatycznej w Europie, a tym samym przyczynić się do zmian kierunków rozwoju polskiego przemysłu energetycznego i zagospodarowania przestrzennego kraju. Niniejszy artykuł stanowi próbę projekcji konsekwencji prowadzenia polityki energetycznej przez Polskę na sytuację polskiego przemysłu energetycznego oraz stan zagospodarowania przestrzennego kraju. W artykule rozpatrzono trzy możliwe warianty dotyczące kształtu przyszłej polityki energetycznej dla Polski: 1) kontynuację aktualnej polityki, 2) jej złagodzenie, 3) jej zaostrzenie. Kontynuacja obecnej polityki klimatycznej w ciągu najbliższych lat sprawi, że udział węgla w strukturze paliwowej polskiej elektroenergetyki ulegnie zmniejszeniu. Nastąpi wzrost roli odnawialnych źródeł energii (OZE), a niemal połowa tego typu energii będzie wytwarzana przez energetykę wiatrową, głównie ze względu na relatywnie dogodne w tym względzie warunki geograficzne Polski. Dla zapewnienia efektywnego działania nowych instalacji istnieje potrzeba rozbudowy infrastruktury energetycznej, w szczególności sieci przesyłowych wewnątrz kraju oraz łączących go z państwami sąsiednimi: Niemcami, Słowacją, Litwą i Ukrainą. Powinna nastąpić także integracja ze skandynawskimi systemami energetycznymi. W sytuacji złagodzenia polityki klimatycznej Unii Europejskiej w obliczu kryzysu ekonomicznego kosztowne inwestycje redukujące emisję CO2 zostaną odroczone. Wówczas pewna jest dominacja węgla kamiennego i brunatnego w strukturze zużycia paliw w polskiej energetyce, z uwagi na jego względnie niski koszt oraz wysoką wydajność energetyczną. Elektrownie węglowe będą osiągać wysokie wyniki finansowe. Elektrownie gazowe będą stosowane głównie jako wsparcie w okresach szczytowych zużycia energii. Produkcja energii z OZE, biomasy oraz biogazu nie będzie wymuszana. Energetyka jądrowa nie będzie proponowana. W sytuacji zaostrzenia polityki klimatycznej polski sektor węglowy będzie wypierany przez inne źródła energii, w szczególności przez odnawialne. Do osiągnięcia tego efektu przyczynią się uregulowania prawne poprawiające atrakcyjność inwestowania w instalacje wykorzystujące OZE, przy jednoczesnym obniżeniu rentowności elektrowni konwencjonalnych poprzez rosnące ceny uprawnień do emisji CO2, np. zatwierdzenie planu Komisji Europejskiej w sprawie tzw. blackloadingu, wejście do polskiego porządku prawnego tzw. małego trójpaku energetycznego oraz projektu tzw. dużego trójpaku energetycznego. Polityka dekarbonizacji będzie sprzyjała rozwojowi energetyki jądrowej oraz produkcji energii z OZE. Zbyt restrykcyjna polityka klimatyczna w polskich realiach może doprowadzić do degradacji gospodarki, ponieważ wzrost cen energii wpłynie na wzrost kosztów działalności większości przedsiębiorstw. Z drugiej jednak strony, pod pewnymi warunkami stworzonymi przez odpowiednie prawa i instytucje, alokacja zasobów w sektorach technologii niskoemisyjnych może spowodować rozwój innowacji, wzrost gospodarczy i powstawanie nowych miejsc pracy, m.in. w sektorze produkcji urządzeń dla sektora energetycznego, w firmach budowlano-montażowych, w rolnictwie energetycznym, w obszarze pozyskiwania i przetwarzania biomasy i paliw. Dekarbonizacja może okazać się korzystna dopiero w dalekiej przyszłości. Nadchodząca roczna prezydencja Polski w międzynarodowej konwencji klimatycznej może stać się poważnym impulsem do wzmocnienia polskiego stanowiska oraz szansą na przeforsowanie regulacji korzystnych dla polskiego przemysłu energetycznego.
42
Duliński, Robert. "Wybrane aspekty biotechnologicznej produkcji karotenoidów." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 118, no. 1 (2019): 15–29. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2019/118/270.
Full textAbstract:
Przez ostatnie kilkanaście lat obserwuje się rosnące zainteresowanie alternatywnymi metodami pozyskiwania witamin. Jest to odpowiedź na produkcję żywności wysoko przetworzonej, często pozbawionej tych niezbędnych dla funkcjonowania organizmu składników, jak również poszukiwanie możliwości rozwiązania problemu niedoborów żywności w krajach rozwijających się. Zagadnienie dotyczy szczególnie witaminy A oraz jej prekursorów, których deficyt w diecie może skutkować wadami wzroku, a nawet prowadzić do śmierci. Celem pracy było przybliżenie strategii związanych z mikrobiologiczną syntezą karotenoidów m.in. w komórkach Escherichia coli oraz wybranych gatunkach mikroalg i grzybów. Zastosowanie metod mikrobiologicznej produkcji tych nutraceutyków powoduje obniżenie kosztów; zmniejszenie ilości odpadów, wydatkowanej energii, jak również pozwala na wykorzystanie nowych surowców, takich jak nietypowe cukry pochodzące z odpadów przemysłu owocowo-warzywnego czy oleje roślinne. W artykule przedstawiono też strategie inżynierii genetycznej stosowane w modyfikacji ścieżki biosyntezy karotenoidów w tkankach roślinnych zmierzające do akumulacji wybranych związków oraz zagadnienia związane z ich biodostępnością w uzyskanych produktach. Omówienie procesów produkcji karotenoidów poprzedzono charakterystyką najważniejszych właściwości i walorów żywieniowych witaminy A oraz jej karotenoidowych prekursorów. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienia dotyczące selekcji szczepów oraz warunków hodowli mikroalg jako nadproducentów karotenoidów, jak również procesów transformacji komórek roślinnych w celu uzyskania bogatych w prowitaminę A odmian roślin, na przykładzie projektu „Złoty ryż” oraz perspektyw jego rozwoju.
43
Dudek, Michał. "Skala i uwarunkowania ubóstwa rodzin rolniczych w Polsce." Wieś i Rolnictwo, no. 2 (175) (June 20, 2017): 7–27. http://dx.doi.org/10.53098/wir022017/01.
Full textAbstract:
Artykuł koncentruje się na zmianach w skali ubóstwa skrajnego wśród ludności rolniczej w Polsce w latach 2004–2015 i wskazuje na ich wybrane uwarunkowania. Ponadto analizie poddano determinanty biedy relatywnej na poziomie badanych rodzin rolniczych. Wykorzystany materiał statystyczny obejmował dane GUS dotyczące warunków życia gospodarstw domowych oraz wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez IERiGŻ-PIB w 76 wsiach zlokalizowanych na terenie całego kraju. Zgromadzone informacje wskazują, że między 2004 a 2015 r. zasięg ubóstwa skrajnego wśród ludności rolniczej podlegał wahaniom i nieznacznie się zmniejszył. Zmienność w rozpowszechnieniu tego zjawiska wiązała się z sytuacją na rynku pracy, a zwłaszcza ze skalą bezrobocia. Wraz ze wzrostem ogólnego poziomu życia oraz tendencją do profesjonalizacji i restrukturyzacji krajowego sektora rolnego, a także dezagraryzacji wsi spodziewane jest dalsze obniżenie skali ubóstwa skrajnego wśród ludności rolniczej, co najmniej do poziomu notowanego dla innych grup społeczno-zawodowych. Procesy te wskazują na potrzebę stopniowego odchodzenia od wykorzystywania koncepcji ubóstwa skrajnego na rzecz innych kategorii opisujących zróżnicowane położenie materialne poszczególnych grup ludności w społeczeństwie. Jedną z takich kategorii jest ubóstwo relatywne. Analiza danych ankietowych wykazała, że zagrożenie ubóstwem relatywnym niwelowało podejmowanie aktywności zarobkowej przez członków rodzin rolniczych, która wobec niskiego potencjału ekonomicznego posiadanych gospodarstw rolnych w wielu przypadkach stanowiła główne źródło utrzymania. Udokumentowano, że we względnie największym zakresie bieda dotykała rodziny wielodzietne i wieloosobowe oraz badanych użytkujących małe gospodarstwa rolne, z reguły słabo powiązane z rynkiem.
44
Heder, Arkadiusz, and Maria Tkocz. "Funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego w gospodarce opartej na wiedzy." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 21 (November 21, 2013): 78–93. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.21.5.
Full textAbstract:
Górnictwo węgla kamiennego dzięki działaniom restrukturyzacyjnym stało się branżąosiągającą ostatnio dodatni wynik finansowy. Obecnie stoi przed wyzwaniem konkurencyjnościna arenie międzynarodowej, zwłaszcza że Polska jest największym producentem węgla kamiennegow Unii Europejskiej, ale stanowi to zaledwie 1,1% produkcji światowej (2011). Jedną z wielkichszans dla jego dalszego rozwoju jest wdrożenie zasad gospodarki opartej na wiedzy, polegającej nagenerowaniu innowacyjnych pomysłów, takich, które po wprowadzeniu przynoszą zyski materialnelub społeczne. Rozwój gospodarki opartej na wiedzy w tradycyjnej gałęzi przemysłu, jakim jest górnictwowęgla kamiennego jest odpowiedzią na wzrost konkurencji światowej i próbą dostosowaniajej do wymagań rynku światowego. Wdrożenia GOW w górnictwie jest ważnym zadaniem z wieluwzględów. Po pierwsze przyczyni się do unowocześnienia procesu wydobycia, produkcji i organizacjia w związku z tym do obniżenia kosztów produkcji oraz utrzymania działalności przez współpracę z jednostkami naukowo-badawczymi, instytucjami otoczenia biznesu, organizacjami samorządowymi.Wprowadzenie nowoczesnych technologii doprowadzi również do poprawy stanu środowiska. Po drugienastąpi przepływ kapitału ludzkiego czy przyciąganie nowych przedsiębiorstw, przez współpracęfirm skupionych w branży górniczej – takie posunięcie wpłynie na skuteczniejsze zarządzanie i wymianędoświadczeń. Wszystkie te działania przyczynią się do stworzenia większej konkurencyjności narynku międzynarodowym. Według definicji OECD gospodarka oparta na wiedzy (GOW) nakierowanajest na tworzenie, traktowane jako produkcja oraz dalsze przekazywanie, czyli dystrybucja oraz praktycznewykorzystanie wiedzy i informacji.Nasuwa się pytanie, czy przedstawione powyżej podstawy gospodarki opartej na wiedzy są wdrażanew górnictwie węgla kamiennego w Polsce? W pracy przedstawiono różnorodne formy współpracyz jednostkami naukowo-badawczymi oraz instytucjami otoczenia biznesu.
45
Jasikowska, Karolina, Barbara Rybus-Kalinowska, Aleksandra Klose, Damian Nowak, and Jerzy Jochem. "Bombesin-like peptides are able to affect central histamine-induced resuscitating effect in haemorrhage-shocked rats." Annales Academiae Medicae Silesiensis 74 (April 9, 2020): 40–45. http://dx.doi.org/10.18794/aams/112436.
Full textAbstract:
Wstęp:Pobudzenie ośrodkowego układu histaminergicznego wywołuje działanie resuscytacyjne u szczurów we wstrząsie krwotocznym. Skoro podawana dożylnie bombezyna wykazuje podobne działanie, a receptory bombezynowe są obecne w strukturach ośrodkowego układu nerwowego, odpowiedzialnych za regulację czynności układu krążenia, celem pracy było zbadanie wpływu zablokowania receptorów bombezynowych na efekty krążeniowe wynikające z podania do komory bocznej mózgu (icv) histaminy we wstrząsie krwotocznym u szczurów.Materiał i metody:Badania przeprowadzono u szczurów, samców szczepu Wistar w znieczuleniu ogólnym (ketamina 100 mg/kg + ksylazyna 10 mg/kg, dootrzewnowo). Zastosowano model odwracalnego wstrząsu krwotocznego ze średnim ciśnieniem tętniczym (MAP) 30–35 mmHg. Niezwłocznie po zakończeniu krwawienia podawano icv antagonistów receptorów bombezynowych/0,9% roztwór NaCl, a 5 min później tą samą drogą histaminę (50 nmol) bądź 0,9% roztwór NaCl.Wyniki:Utrata krwi prowadziła do obniżenia ciśnienia tętna (PP), częstości rytmu serca (HR) i przepływu krezkowego krwi (MBF). Histamina wywoływała działanie presyjne ze wzrostem PP i MBF. Efekty działania histaminy były częściowo hamowane przez [D-Phe12,Leu14]-bombezynę i BIM 23042, odpowiednio nieselektywnego antagonistę receptorów bombezynowych oraz selektywnego blokera receptorów bombezynowych typu 1 (BB1). W grupach kontrolnych nie stwierdzono wpływu antagonistów receptorów bombezynowych na mierzone parametry układu krążenia.Wnioski:Endogenne peptydy bombezynopodobne, działając poprzez receptory BB1, mogą wpływać na wywoływane przez ośrodkowo działającą histaminę działanie resuscytacyjne we wstrząsie krwotocznym u szczurów.
46
Padewski, Rafał, Karina Szczypiór-Piasecka, Krzysztof Antczak, and Alicja Mińko. "OCENA STANU FUNKCJONALNEGO PACJENTÓW ZAKWALIFIKOWANYCH DO ZABIEGU ALLOPLASTYKI STAWU BIODROWEGO." Journal of Education, Health and Sport 11, no. 9 (September 28, 2021): 663–77. http://dx.doi.org/10.12775/jehs.2021.11.09.082.
Full textAbstract:
WSTĘP
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego jest jednym z najczęściej występujących schorzeń obejmujących ten narząd. Zazwyczaj występuje ona u ludzi w przedziale wiekowym 50-80, jednak istnieje ryzyko jej wystąpienia u osób młodszych ze względu na czynniki predysponujące. Zmiany w stawie są nieodwracalne i jedynym sposobem na ich zatrzymanie jest odpowiednio dobrana rehabilitacja, a w późniejszym etapie, wykonanie alloplastyki stawu biodrowego. Zakres fizjoterapii obejmuje dziedziny takie jak kinezyterapia, fizykoterapia, terapia manualna oraz osteopatia.
Cel: 1.Ocena stanu klinicznego i funkcjonalnego pacjentów przed alloplastyką stawu biodrowego. 2.Określenie czynników wpływających na zwiększenie dysfunkcji kończyny dolnej. 3.Ocena bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego.
Materiały i metody: W przeprowadzonym badaniu wzięło udział 46 osób zakwalifikowanych do zabiegu alloplastyki stawu biodrowego. Badanie obejmowało ocenę zakresu ruchomości przy pomocy inklinometru, ocenę siły mięśniowej według skali Lovetta oraz ocenę bólu wykorzystując skalę VAS.
Wyniki: W grupie badanej zaobserwowano największe zmiany w zmniejszeniu zakresu ruchomości zgięcia (p<0,05) oraz ruchu rotacji wewnętrznej (p<0,05). Zaobserwowano zmniejszenie zakresu ruchomości wyprostu, odwodzenia, przywodzenia oraz rotacji zewnętrznej, jednak wyniki nie były istotne statystycznie. Zmiany zwyrodnieniowe predysponują do zwiększenia dolegliwości bólowych (p<0,05). Siła mięśniowa pacjenta zmniejsza się wraz ze stopniem zaawansowania zmian zwyrodnieniowych (p<0,05). Zwiększenie dolegliwości bólowych wpływa na osłabienie siły mięśniowej (p<0,05).
Wnioski: 1.Pacjenci z coxarthrosis cechują się zmniejszonym zakresem ruchomości we wszystkich płaszczyznach ruchowych, w szczególności zgięciem i rotacją wewnętrzną. 2.Zmiany zwyrodnieniowe wpływają na obniżenie siły mięśniowej stawu biodrowego. 3.Dolegliwości bólowe zwiększają się wraz ze wzrostem zaawansowania choroby zwyrodnieniowej.
47
Bolek, Bartłomiej, and Edward Wylęgała. "Ultradźwiękowa plastyka ciała rzęskowego w terapii jaskry opornej – obserwacje średnioterminowe." OphthaTherapy 7, no. 3 (September 30, 2020): 246–54. http://dx.doi.org/10.24292/01.ot.300920.6.
Full textAbstract:
Cel pracy: Ocena rocznej skuteczności i bezpieczeństwa zabiegu ultradźwiękowej plastyki ciała rzęskowego w jaskrze opornej.Materiał i metody: 57 pacjentów (37 K, 20 M, średnia wieku: 67,6 roku) z jaskrą pierwotną i wtórną otwartego kąta poddano zabiegowi. Kryteriami włączenia były: wiek powyżej 18. r.ż., niekontrolowana jaskra otwartego kąta (ciśnienie wewnątrzgałkowe > 21 mmHg), przeciwwskazania do zabiegu klasycznego, nietolerancja leków. Kryteriami wyłączenia były: ciąża, niepełnoletniość, ciśnienie wewnątrzgałkowe > 30 mmHg, jaskra zamykającego się kąta lub neowaskularna. Pełne badanie okulistyczne przeprowadzono przed zabiegiem oraz dzień, tydzień, miesiąc, 3 miesiące, 6 miesięcy i 12 miesięcy po zabiegu. Ciśnienie wewnątrzgałkowe badano za pomocą tonometrii aplanacyjnej Goldmanna. Za skuteczność leczenia przyjęto obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego o 20% lub o ponad 5 mmHg w stosunku do pomiaru wyjściowego (sukces częściowy) oraz całkowite odstawienie leków przeciwjaskrowych (sukces całkowity).Wyniki: Średnia wartość ciśnienia wewnątrzgałkowego została obniżona o 26,9% na ostatniej wizycie w porównaniu z wartością sprzed operacji. Sukces częściowy uzyskano w przypadku 87,7% oczu, a sukces całkowity w przypadku 12,3% oczu. Średnia liczba leków przeciwjaskrowych wyniosła odpowiednio: 4,0 ± 0,9, 0,9 ± 1,1, 0,9 ± 1,1, 1,1 ± 1,1, 1,8 ± 1,4, 2,1 ± 1,4, 2,4 ± 1,4 (p < 0,001 dla wszystkich wartości). Średnia wartość najlepszej skorygowanej ostrości wzroku ± SD wyniosła odpowiednio: 0,37 ± 0,46, 0,47 ± 0,45 (p = 0,003), 0,46 ± 0,45 (p = 0,004), 0,31 ± 0,37 (p = 0,151), 0,36 ± 0,45 (p = 0,880), 0,39 ± 0,47 (p = 0,504). Nie odnotowano poważnych powikłań poza odłączeniem naczyniówki (5,3%) i obrzękiem plamki (3,5%).Wnioski: Ultradźwiękowa plastyka ciała rzęskowego jest metodą skuteczną i bezpieczną w obserwacji średnioterminowej. Dalsze badania na większej grupie powinny być prowadzone w dłuższym okresie obserwacji.
48
Musielak, Marika. "Ocena wpływu dawki i mocy promieniowania jonizującego na komórki raka piersi. The assessment of the effect of ionizing radiation dose and dose rate for breast cancer cells." Letters in Oncology Science 15, no. 4 (January 7, 2019): 117–25. http://dx.doi.org/10.21641/los.15.4.82.
Full textAbstract:
Rak piersi jest najczęściej występującym typem nowotworu wśród kobiet. Ze względu na odmienne typy histologiczne guzów, stosuje się różne podejście terapeutyczne. Najczęściej jest to leczenie skojarzone, obejmujące chirurgiczne usunięcie ogniska nowotworowego, radioterapię oraz leczenie cytostatykami. Jednakże, głównym celem każdej stosowanej terapii jest zniszczenie komórek nowotworowych przy odpowiednio niskim uszkodzeniu tkanek zdrowych. Celem pracy była ocena wpływu stosowanych klinicznie schematów napromieniania radioterapeutycznego, za pomocą wiązki promieniowania jonizującego.Zbadano wpływ wielkości dawki (ang. Dose, D) 0 Gy; 1,0 Gy; 2,0 Gy; 4,0 Gy oraz mocy dawki (ang. Dose Rate, DR) 300 i 600 cGy/min. W doświadczeniu wykorzystano dwie linie komórkowe raka piersi MDA–MB–231 oraz MDA–MB–468, zaliczające się do typu raka piersi potrójnie negatywnego (ang. triple negative breast cancer, TNBC). Przy pomocy testów klonogennych obliczono frakcję przeżywalności (ang. surviving fraction, SF) dla poszczególnych dawek oraz wykreślono krzywe przeżycia będące zależnością SF(D). Wykazano, że wraz ze wzrostem dawki, przeżywalność komórek maleje, zgodnie z założeniami modelu liniowo-kwadratowego. Porównując obydwie linie komórkowe, zaobserwowano różnice w krzywych przeżywalności obejmujący niskie dawki promieniowania. W przypadku MDA-MB–231, w przedziale dawki poniżej 2 Gy, stwierdzono znaczne obniżenie przeżywalności, które sugeruje wystąpienie zjawiska hiperwrażliwości na promieniowanie. Odmienna wyniki zaobserwowano dla linii MDA–MB–468 w zakresie <2 Gy, gdzie współczynnik SF przeżycia przekraczał wartości powyżej 1.0, co może świadczyć o wzmożonej stymulacji proliferacji.Śledząc wykreślone zależności SF(D), można jednoznacznie określić, jak dany typ linii nowotworowej odpowiada na traktowanie różnymi schematami promieniowania. Nie wykazano istotnych różnic pomiędzy zastosowaniem dwóch różnych mocy przy tej samej dawce. Poprzez zwiększenie DR, skraca się czas trwania ekspozycji. W konsekwencji pacjent otrzyma podobną dawkę w krótszym czasie, co skutkuje podwyższeniem komfortu podczas leczenia.
49
Przygodzki, Zbigniew. "Kapitał terytorialny w rozwoju regionów." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 2, no. 319 (October 10, 2016). http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.319.06.
Full textAbstract:
Unia Europejska poszukuje sposobów na dynamizację procesów rozwoju poprzez terytorializację swoich polityk. Teza ta znajduje potwierdzenie szczególnie w ostatnim dziesięcioleciu w ewolucji polityki regionalnej, innowacyjnej i przemysłowej. Dowodzi tego między innymi consensus w zakresie wiodących kierunków rozwoju i wdrażanie takich koncepcji jak na przykład: Place based policy, Smart specialization, Regional Innowation System czy Clusters. Gospodarki krajów europejskich są bardzo silnie skorelowane ze swoją sferą społeczną. Potencjał rozwojowy zawsze był mocno uzależniony od takich kategorii jak: kapitał społeczny, zaufanie i normy, instytucje formalne i nieformalne, kultura i tradycja. Stąd po licznych próbach poszukiwania sposobu na wzrost konkurencyjności i innowacyjności Unii Europejskiej, obecnie mamy do czynienia z polityką poszukiwania czynników wzrostu na poziomie lokalnym, poprzez odkrywanie tym samym potencjału regionów w przestrzeni globalnej. Należy przez to rozumieć, iż w warunkach zglobalizowanej gospodarki opartej na wiedzy, z perspektywy makroekonomicznej i wskaźników zagregowanych, trudno jest dostrzec unikalność, wyjątkowość podkreślającą rzadkość a tym samym konkurencyjność czynników rozwoju. Dopiero zmiana poziomu obserwacji, niczym obniżenie wysokości lotu, pozwala dostrzegać różnice, a przede wszystkim doceniać atrakcyjność warunków otoczenia (atrakcyjność: inwestycyjną, lokalizacyjną, instytucjonalną). Nie oznacza to jednak, iż do tej pory regiony były „ukryte”, raczej nie chciały, nie umiały, nie widziały potrzeby, w końcu nie miały warunków, aby ujawniać swój potencjał na zewnętrznych rynkach, pokazywać swoje zasoby. W tym kontekście celem pracy jest wykazanie dlaczego potencjał lokalnych środowisk (terytoriów) może mieć znaczenie globalne i konsekwencje dla polityki makroekonomicznej. W szczególności chodzi o wyjaśnienie istoty i znaczenia kapitału terytorialnego w procesie rozwoju oraz identyfikację warunków prowadzenia polityki opartej na jego wartości.
50
Szczuko, Małgorzata, Nina Konecka, Justyna Kikut, and Weronika Klimczyk. "Sposób żywienia nastoletnich pacjentów chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego, chorobę Leśniowskiego–Crohna i celiakię a morfologia krwi." Pomeranian Journal of Life Sciences 63, no. 4 (January 9, 2018). http://dx.doi.org/10.21164/pomjlifesci.334.
Full textAbstract:
Wstęp: Pacjenci z przewlekłymi chorobami jelit często cierpią na niedobory składników pokarmowych.Celem pracy było wskazanie różnic w sposobie żywienia, podaży składników odżywczych i pokarmowych oraz wykazanie konieczności suplementacji w grupie nastolatków.Materiały i metody: Grupę badaną stanowiło 26 osób: 8 z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (WZJG), 8 z chorobą Leśniowskiego–Crohna (CD) oraz 10 z celiakią. Były to grupy o równym udziale obu płci. Wiek pacjentów wynosił odpowiednio 15,57 ±2,50, 15,75 ±1,75 oraz 14,8 ±1,99 lat.Sposób żywienia oceniono na podstawie wywiadu o spożyciu z ostatnich 24 godz., wprowadzonego do programu dietetycznego Dieta 5d rekomendowanego przez Instytut Żywności i Żywienia. Uzyskane wyniki porównano z aktualnymi normami żywienia. W ocenie różnic stanu odżywienia wykorzystano pomiar masy ciała i wzrostu oraz morfologię krwi. Dane poddano analizie statystycznej przy użyciu programu Statistica 12, wykorzystując test T dla prób niezależnych względem grup.Wyniki: Spożycie energii we wszystkich analizowanych grupach jest niewystarczające. Grupa pacjentów chorujących na celiakię spożywała najmniej kalorii. Najwięcej różnic statystycznie istotnych wykazano pomiędzy celiakią a WZJG. Odnosiły się one do niższego spożycia białka ogółem oraz wszystkich aminokwasów z wyjątkiem lizyny. W tej samej grupie wykazano istotnie niższe spożycie witamin E, C, pirydoksyny, tiaminy i kwasu foliowego, a także prawie wszystkich składników mineralnych. Dodatkowo stwierdzono niższe spożycie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz skrobi i błonnika pokarmowego u pacjentów z celiakią względem CD i WZJG. Najmniej różnic istotnie statystycznych występowało między chorymi na CD i WZJG. Spożycie wapnia we wszystkich badanych grupach było niewystarczające, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie. Analiza statystyczna wyników morfologii krwi wykazała istotną różnicę w ilości monocytów u pacjentów z chorobą Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Pomiędzy chorymi na CD i celiakię różnica istotnie statystyczna dotyczyła RDW-CV, natomiast pomiędzy pacjentami z WZJG a celiakią różnica dotyczyła wartości erytrocytów, hematokrytu i MCV.Wnioski: Na podstawie oceny sposobu żywienia i morfologii należy stwierdzić, że wszystkie badane grupy narażone są na niedożywienie. Kaloryczność diety chorych na celiakię można zwiększyć przez dodanie skrobi ze źródeł bezglutenowych. We wszystkich grupach należy włączyć suplementację wapniem i witaminą D na takim samym poziomie. Dodatkowo ze względu na brak pełnego pokrycia zapotrzebowania wraz z dietą należy rozważyć suplementację potasu, magnezu i folianów szczególnie w grupie celiakii i CD. W celiakii suplementacja powinna dotyczyć także witaminy E, cynku, żelaza oraz jodu. Podaż błonnika w celiakii może być niewystarczająca. Obniżenie ilości erytrocytów ihematokrytu może sugerować występowanie WZJG. Niższe wartości płytek krwi, a w szczególności RDW-CV (%), może zwiększać prawdopodobieństwo występowania celiakii, natomiast wzrost monocytów może być charakterystyczny dla CD.