Academic literature on the topic 'Panenteism'

This article aims to explain the idea of wahdah al-wujudIbn Arabi in the frame of Henry Corbin’s creative imagination. Wahdah al-wujud is still being debated among philosophers. Some of them say wahdah al-wujud is the same as pantheism and panenteism and some say its not with both. With a descriptive qualitative method and based on library research, this study shows that creative imagination (theophysical imagination) is a form of God revealing himself, showing himself, to himself by distinguishing himself with its hidden existence. This creation is the same as the appearance of God (tajalli ilahi). In this creation there is no concept of creation ex nihilo(creation out of nothing), this creation already existed from God itself through the tanaffus process. Creative imagination as a theophanic is a process of creation not of nothing or something different from Himself, but from His fundamental form that is hidden in His own form without the existence of a creative imagination that is difficult to realize God in the midst of human life.

Panenteisme merupakan salah satu paham tentang Tuhan yang meyakini bahwa alam adalah bagian dari Tuhan. Secara geneologi paham panenteisme merupakan pengembangan idealisme Jerman pada abad ke-19, khususnya pada karya Fichte, Hegel, Schelling, dan dilanjutkan oleh Alfred North Whitehead pada abad 20. Begitu populernya gagasan Panenteisme ini hingga cukup berpengaruh pada pemikiran teologis Iqbal. Tulisan ini membahas tentang paham Panenteisme dalam pemikiran teologi metafisik M. Iqbal. Dalam hal ini Iqbal lebih mengarah pada eksistensi Realitas absolut, sebagai realitas yang sebenarnya dalam hubungannya dengan manusia dan alam. Karena itu, Realitas Ultim, Realitas Diri, Wujud Mutlak atau Ego Mutlak hanya dapat dicapai dengan intuisi. Untuk sampai mengetahui dan memahami Wujud Mutlak, Iqbal bertitik tolak dari intuisi tentang wujud ego manusia yang bergerak pada Realitas Wujud Ego Mutlak. Hanya intuisi, kata Iqbal yang dapat mengungkap Realitas Mutlak atau Wujud Super Ego yang sebenarnya. Hal ini karena kodrat Realitas yang sesungguhnya adalah spiritual.

Among themes in the studies about God is about problem of existential relationship between God, humans, and nature. The problem has spawned various perspectives, either normative-theological or metaphysical-ontological. Panentheism which is included in the second perspective is a concept that emphasizes the divinity of all in God, not all is God as in the view of pantheism. This paper aims to examine the concept of panentheism by comparing its views developed in the West with those in Islam. West panentheism, as developed by Whitehead, views God as an infinite conceptual reality of absolute possibilities. His existence is not a creation, but He exists with all creations. While in Islamic panentheism, as stated by Iqbal, human pantheistic experience with God does not vanish human ego, but human ego even will be more authentic and powerful as it is in the Lord. He rejects pantheism view that all is God.

It is argued that panentheism, attractive as it is, is far from stable. Also Aquinas and Spinoza occasionally used the expression that “all things exist in God”. Moreover, the world’s presence in God can be construed in different ways, as a locative presence (the container model), as a realization of a wider set of divine possibilities (the quasi-mathematical model), or as a mental presence (the consciousness model). I nonetheless propose a generic concept of panentheism, defined by the features that the world is somehow contained in God, and that there is a two-way relation between God and world. On this basis, the article offers a typology of (1) a soteriological panentheism reconstructed on the basis of classic Trinitarian thought, (2) an expressivist panentheism developed in post-Kantian philosophical theology, and (3) a dipolar panentheism in continuation of Whitehead. My conclusion is that dipolar panentheism is not compatible with the two other forms of panentheism, and that a metaphysical choice has to be made between them.

Geopaleontolog a jezuitský kněz Pierre Teilhard de Chardin se směle pokusil sloučit osobního Boha a kosmickou evoluci do unikátního filozofického světonázoru, jenž uznává hodnotu vědy i teologie. Vycházeje ze svých vlastních zamyšlení a zkušeností, nabídl obsáhlou a sjednocenou interpretaci skutečnosti založenou na čtyřech základních myšlenkách: pronikající duch, zákon komplexity-vědomí, kritické hranice, a budoucí Bod Omega. Výsledkem je dynamický panenteismus, který v rámci planetární historie přikládá lidské existenci zvláštní význam a zároveň obhajuje mystickou jednotu našeho druhu s Bohem-Omega na konci lidské evoluce na Zemi.

El poema necrológico que dedica Antonio Machado a Francisco Giner de los Ríos es un retrato moral del homenajeado, pero también una proyección de la personalidad del poeta, que presta su voz para que el muerto exponga a sus discípulos el núcleo de su doctrina. El tema de la composición constituye un modelo ético en el que se confunden dos propuestas morales hasta convertirse en una sola: la del «santo laico» que ha prevalecido como denominador común de algunos reformadores de la España contemporánea, quienes, ante el ocaso de las creencias tradicionales, habilitaron una nueva religión racional y sin dogmas, pero con estrictos principios de comportamiento.

Este artigo ocupa-se dos aspectos essenciais do processão plotiniana, com base nas Enéadas e em intérpretes de projeção mundial, como Giovanni Reale e Werner Beierwaltes. A processão de Plotino trata da origem das coisas, a partir do Uno, o qual se identifica com Super-Ser, divino, eterno, perfeito e imutável, não podendo ser entendido como conceito abstrato universalíssimo. O trabalho pretende mostrar que Plotino não é emanatista, nem panteísta, mas panenteista. Há mesmo quem o considere criacionista. É abordada, especialmente, a paisagem metafisica de Plotino, com as três hipóstases do mundo inteligível e, dependendo deste, a origem do mundo sensível - a matéria - tida pelo filósofo como princípio do mal, porém não em sentido gnóstico-maniqueísta. Por fim, o artigo conclui que a processão implica, necessariamente, o retorno da alma humana ao Uno. O objetivo da filosofia plotiniana era levar os seus seguidores à união mais intima possível com o Uno.

Celem artykułu jest poszukiwanie takiej interpretacji obecności i działania Boga w świecie, jaka pozwoliłaby zharmonizować istotne prawdy wiary z naukowym obrazem świata, którego ewolucja jest rządzona przypadkiem i pozbawiona kierunku. Poszukiwanie to jest realizowane w kilku krokach. Odwołując się do różnych koncepcji celowości wskazuje się najpierw, że jeśli można mówić o tym, że świat ma taką cechę, to nie w sensie zmierzania w określonym kierunku (nauki przyrodnicze takiego kierunku nie wykrywają, więc najrozsądniej jest przyjąć, że go nie ma), lecz w sensie celowości wewnętrznej: świat ze swej natury jest skierowany na Boga. Współcześnie o Bożej celowości w świecie mówi się często w kategoriach ogólnego lub szczególnego działania Boga (general lub special divine action). Artykuł, podejmując tę kwestię zmierza do wniosku, że odróżnienie aspektu naturalnego od nadnaturalnego w danym zdarzeniu jest przypuszczalnie niemożliwe. Na jeden z powodów tej niemożliwości wskazuje tzw. zasada domknięcia przyczynowego, dlatego jest ona analizowana w kolejnym punkcie artykułu. Wskazuje się tutaj między innymi na konieczność zrewidowania niektórych klasycznych koncepcji cudu. W odniesieniu zaś do takich przełomowych zdarzeń z dziejów świata, jak powstanie życia czy pojawienie się człowieka, proponuje się hipotezę niedookreśloności celu stworzenia: Bóg może realizować swoje cele w świecie rządzonym przez autentyczny przypadek, jeśli cele te są rozumiane odpowiednio subtelnie. Na przykład, jeśli celem Boga jest pojawienie się w świecie istoty zdolnej do nawiązania z nim świadomego kontaktu (zwanej w teologii Człowiekiem), to istota taka niekoniecznie musiała przyjąć postać przedstawiciela gatunku Homo sapiens. Na koniec wskazuje się na panenteizm jako na właściwą, prawdziwie chrześcijańską wizję świata, który jest „losem i przeznaczeniem” samego Boga (Karl Rahner). W tej perspektywie, detale ewolucyjnego rozwoju świata przestają być religijnie istotne, a sama religia uwalnia się ostatecznie—po części pod wpływem współczesnej nauki—„od błędu i przesądu” (Jan Paweł II).

Teologia trynitarna Sergieja Bułhakowa jest w gruncie rzeczy rozwinięciem dwóch biblijnych stwierdzeń: „Bóg jest Duchem” i „Bóg jest miłością”. Bycie Duchem, i to Duchem absolutnym, oznacza, że Bóg jest absolutnym Ja, absolutną Osobą. A skoro tak, to Bóg ma w sobie także Ty, On, My, Wy. Ja nie może bowiem istnieć bez Ty. Objawienie dane nam w Jezusie Chrystusie pozwala powiedzieć, że owa pełnia relacji realizuje się między Ojcem, Synem i Duchem Świętym. Stąd dla Bułhakowa Bóg jest Ja w trzech Ja czy też Osobą w trzech Osobach. Innymi słowy, Bóg jest Duchem absolutnym trój-hipostatycznym. Nasz autor przeciwstawia się tradycji, która wyprowadza doktrynę o Trójcy z pochodzeń wewnątrztrynitarnych rozumianych przyczynowo. W konsekwencji odrzuca koncepcję Boga Ojca jako odwiecznej przyczyny Syna i Ducha. Monarchia Ojca nie polega na byciu pierwszą przyczyną, ale na samoobjawianiu się w dwóch innych Hipostazach. Drugie stwierdzenie, tj. „Bóg jest miłością”, Bułhakow rozumie jako przede wszystkim ontologiczne, to znaczy wyrażające wewnętrzne życie Trójcy. Ponadto formułuje aksjomat ontologii miłości: nie ma miłości bez ofiary (kenozy) i nie ma miłości bez radości (błogosławieństwa). Także miłość w Bogu jest kenotyczna. Każda Osoba umniejsza siebie, aby dać „przestrzeń” innym Osobom. Jednocześnie kenoza jest przezwyciężana w radości odnalezienia siebie w jedności z innymi Osobami. Kenotyczne relacje między Boskimi Hipostazami mają swoją treść, zawartość, czyli to, co nazywamy Bożą naturą, życiem intratrynitarnym. Boska natura nie jest – podkreśla Bułhakow – jakąś statyczną wielkością, w której partycypują Osoby Boskie, ale jednym, trójhipostatcznym życiem, polegającym na manifestowaniu się Ojca, Syna i Ducha w wewnętrznym Bożym życiu (Sofia niestworzona) i na manifestowaniu się w nie-Bogu, czyli w stworzeniu (Sofia stworzona). Ta sofiologiczna perspektywa zmierza ku pokazaniu, że Trójca Przenajświętsza istnieje nie tylko w swej transcendencji, ale także w świecie i w człowieku, natomiast stworzenie istnieje nie obok Boga, ale w Bogu (panenteizm).

«Dio creò il mondo». Questa verità non riguarda soltanto un inizio puntuale, nel quale il creato fu chiamato dal nulla all’esistenza. La teologia della creazione si deve occupare, infatti, della relazione tra il Dio Creatore e l’universo creato. Una delle più profonde proposte di descrizione di tale relazione è stata formulata dal teologo russo Sergej Bulgakov che ha cercato di evitare, da un lato, le idee dal profumo monistico, che indeboliscono la trascendenza di Dio o mettono in dubbio l’identità propria del creato, e dall’altro lato, la trappola di mettere il creato accanto a Dio come se avessimo a che fare con due realtà divise. Il sistema bulgakoviano costituisce un panenteismo sofiologico in cui Dio si auto-manifesta dall’eternità nella sua vita intratrinitaria (la Sofia increata) e anche nel non-Dio, cioè nella creazione (la Sofia creata). Bulgakov si oppone alla visione che considera nel Creatore la Causa prima, incausata. Ogni causalità riferita a Dio lo riduce – secondo il nostro autore – alla catena causa-effetto del mondo. La creazione non può consistere nell’atto di causare le cose ma nel manifestarsi fuori di sé, per questo Bulgakov parla di eternità del creare. Dio, infatti, è il Creatore da sempre. Questo non nega la libertà di Dio nell’opera della creazione, perché in Dio non c’è distinzione tra necessità e libertà. L’Assoluto è come vuole essere e vuole essere come è. L’eterna creazione trova il suo eterno fondamento nella vita intratrinitaria e, come essa, è fatta nell’amore con i suoi due lati: il sacrificio e la beatitudine. Il sacrificio (la kenosi) consiste nel ritirarsi per fare spazio all’altro e, insieme, uscire da se stesso per manifestarsi nell’altro. La teologia della Creazione secondo Sergej Bulgakov ci offre un valido fondamento per la riflessione ecologica. La visione del «tutto in Dio e di Dio nel tutto» costituisce, infatti, una chiamata a custodire ragionevolmente il creato, Sofia divina creata.

Submitted by Renata Lopes (renatasil82@gmail.com) on 2017-02-06T13:22:50Z No. of bitstreams: 1 humbertoschubertcoelho.pdf: 593653 bytes, checksum: e776e195bf8836302ed5402c458e1a94 (MD5)
Approved for entry into archive by Adriana Oliveira (adriana.oliveira@ufjf.edu.br) on 2017-02-06T16:10:23Z (GMT) No. of bitstreams: 1 humbertoschubertcoelho.pdf: 593653 bytes, checksum: e776e195bf8836302ed5402c458e1a94 (MD5)
Made available in DSpace on 2017-02-06T16:10:23Z (GMT). No. of bitstreams: 1 humbertoschubertcoelho.pdf: 593653 bytes, checksum: e776e195bf8836302ed5402c458e1a94 (MD5) Previous issue date: 2007-05-30
CNPq - Conselho Nacional de Desenvolvimento Científico e Tecnológico
Esta dissertação apresenta as linhas centrais do pensamento de Goethe, apresentando-o fundamentalmente como uma filosofia da religião da qual partem suas concepções naturalistas, antropológicas e estéticas. Tentamos sistematizar o pensamento do autor, que ao longo de sua obra parece esparso e até mesmo contraditório. Como conceito central de todas as suas preocupações, identificamos o de “Deus-natureza”. Na mesma medida em que por este conceito tentamos situar o pensamento de Goethe de maneira mais justa na história das idéias, buscamos trazer à luz uma noção panenteísta pioneira e complexa, que concilia o monismo espinosano à noção monádica e préromântica de liberdade individual, também no âmbito da ética.
This thesis presents the central tenets of Johann W. Goethe’s thought. The latter is basically understood as a kind of philosophy of religion which serves as the starting point for Goethe’s view of nature, as well as for his anthropological and aesthetical conceptions. An effort was made to systematize a way of thinking that over the decades appeared to be sparse and even marked by contradictions. We were able to identify, as the central concept guiding Goethe’s concerns, that of the “God-Nature”. We thereby attempted to situate Goethe’s thought in a more favorable way in terms of intellectual history, as well as to highlight his pioneering and complex panentheist notion, one which seeks to reconcile Spinoza’s monism with the monadic and preromantic notion of individual freedom, also in the realm of ethics.