To see the other types of publications on this topic, follow the link: Prawy.
Journal articles on the topic 'Prawy'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Prawy.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Cała-Wacinkiewicz, Ewelina. "„Wpisanie” organów rozstrzygających z zakresu międzynarodowego prawa praw człowieka w system prawa międzynarodowego – rozważania w kontekście humanizacji prawa międzynarodowego i internacjonalizacji praw człowieka." Studia Prawnicze KUL, no. 2 (December 30, 2020): 85–102. http://dx.doi.org/10.31743/sp.11575.
Full textAbstract:
Celem niniejszego opracowania jest ukazanie, że wpisanie w ogólne prawo międzynarodowe organów rozstrzygających z zakresu międzynarodowego prawa praw człowieka jest na tyle silne, iż czyni naukowo koniecznym odrzucenie twierdzeń przemawiających na rzecz pełnej autonomii (niezależności) organów sądowych w prawie międzynarodowym.
Powyższe ustalenie nie stanowi jednak celu samego w sobie. Antycypowane wpisanie organów rozstrzygających z zakresu międzynarodowego prawa praw człowieka w prawo międzynarodowe umożliwi udowodnienie istnienia wpływu (oddziaływania) humanizacji prawa międzynarodowego na międzynarodowy porządek prawny. Zwieńczeniem badań z tego zakresu jest konfirmacja hipotezy badawczej, zgodnie z którą organy rozstrzygające z zakresu międzynarodowego prawa praw człowieka przyczyniają się nie tylko do humanizacji prawa międzynarodowego, lecz także do daleko idącej internacjonalizacji praw człowieka. Wprowadzenie owych dwóch kategorii (tj. humanizacji prawa międzynarodowego i internacjonalizacji praw człowieka) stanowi novum w dotychczas prowadzonych badaniach temu poświęconych, a weryfikacja tak postawionej hipotezy wyznacza zakres konstatacji, realizowanych na podstawie metody analitycznej oraz metody formalno-dogmatycznej.
2
Jaroszewska-Choraś, Dagmara. "Elektroniczne media w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka." Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego, no. 8 (October 8, 2018): 23–41. http://dx.doi.org/10.31648/prpc.1425.
Full textAbstract:
Europejski Trybunał Praw Człowieka coraz częściej rozstrzyga trudne kwestie związane ze stosowaniem nowych technologii. W pracy poddano analizie wybrane orzeczenia ETPC oraz niektóre przepisy prawa krajowego w kontekście funkcjonowania mediów elektronicznych. W szczególności zwrócono uwagę na zagadnienie związane z naruszeniem dóbr osobistych w internecie oraz stosowanie ukrytych kamer w pracy dziennikarzy. Artykuł ukazuje również, że w niektórych kwestiach prawo nie nadąża za rozwojem technologicznym. W szczególności widać na przykładzie polskiej ustawy o prawie prasowym. Z kolei mało precyzyjne regulacje prawne, mogą prowadzić do naruszeń w sferze praw człowieka.
3
Ludera-Ruszel, Agata. "W kierunku ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej – Polska wobec standardów ZEKS w zakresie ochrony trwałości stosunku pracy." Studia Prawnicze KUL, no. 1 (February 18, 2021): 245–67. http://dx.doi.org/10.31743/sp.10636.
Full textAbstract:
Niniejszy artykuł koncentruje się na ocenie zgodności krajowych regulacji prawa pracy ze standardami ochrony trwałości stosunku pracy wynikającymi z art. 24 Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej (ZEKS). Asumptem do podjęcia niniejszych rozważań jest kwestia ratyfikacji ZEKS przez Polskę, która powróciła do dyskursu publicznego po raz kolejny od momentu jej podpisania w dniu 25 października 2005 r. Przyjęcie ZEKS związane było z dążeniem do aktualizacji i dostosowania Europejskiej Karty Społecznej do zmian w dziedzinie stosunków społecznych i gospodarczych. Jednym z „nowych” praw uznanych w ZEKS jest prawo pracowników do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem z pracy, które wraz z pozostałymi prawami zawartymi w Karcie zalicza się do podstawowych praw socjalnych.
4
Szyjewska-Bagińska, Joanna. "Przedmiot zobowiązania z umowy o twórczość naukową." Zeszyty Naukowe KUL 61, no. 1 (October 16, 2020): 93–113. http://dx.doi.org/10.31743/zn.2018.61.1.93-113.
Full textAbstract:
Cechą szczególną pracy twórczej jest jej faktyczny charakter. Jej zwieńczeniem jest powstanie utworu prawa autorskiego – dobra prawnie chronionego, które z mocy samego prawa w momencie jego ustalenia, staje się przedmiotem prawa. Stosunek prawny wykreowany umową o wykonywanie pracy twórczej jest dość złożony. W pojęciu twórczości można bowiem rozróżnić dwa podstawowe znaczenia: czynnościowe i przedmiotowe. Jeżeli przedmiotem umowy jest wykonywanie twórczości naukowej (również dydaktycznej) uwzględnić należy również regulacje szczególne dotyczące nabywania praw do utworów naukowych przez instytucję naukową oraz cechy szczególne pracy o charakterze naukowym i dydaktycznym. Struktura świadczenia umownego wynikającego z zawarcia umowy dotyczącej twórczości naukowo-dydaktycznej, wskazuje, że przedmiotem takiej umowy w większym zakresie jest twórczość w znaczeniu czynnościowym, aniżeli przedmiotowym. Analiza regulacji szczególnej art. 14 prawa autorskiego oraz specyfiki wykonywania umowy o twórczość naukową, w tym dydaktyczną, doprowadza do stwierdzenia, że w przeciwieństwie do twórczości niemającej charakteru naukowego, przedmiotem umowy o twórczość naukową są obowiązki twórcy związane wykonywaniem oznaczonej pracy lub świadczeniem usług, niż za dysponowanie prawami autorskimi do utworu.
5
Słomiński, Kamil. "PRAWNA EWOLUCJA TREŚCI RYZYKA EMERYTALNEGO – GŁOS W DYSKUSJI." Zeszyty Prawnicze 20, no. 3 (November 26, 2020): 119–39. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2020.20.3.05.
Full textAbstract:
Ustawowa treść ryzyka emerytalnego ma pierwszorzędne znaczenie dla zasad realizacji prawa do emerytury. Już od końca XIX w. można zaobserwować kształtowanie się odrębności ryzyka emerytalnego względem pozostałych zdarzeń ubezpieczeniowych. Kluczowe znaczenie dla określenia zasięgu ochrony ma konstrukcja zawieszenia prawa do świadczenia. Doktryna prawa ubezpieczeń społecznych uznaje, że regulacja zawieszenia prawa do emerytury powinna uniemożliwiać łączenie świadczenia z zarobkami. Ryzyko emerytalne powinno być określone jako prawo do zaprzestania pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego. Polski ustawodawca często zmienia treść zdarzenia ubezpieczeniowego, co wywołuje spory dotyczące rzeczywistego sformułowania ryzyka. Ponowne wprowadzanie regulacji zawieszenia prawa do emerytury do ustawy emerytalnej wiąże się także z problemami intertemporalnymi i zagadnieniem ochrony praw nabytych.
6
Stasiak, Ks Marian. "Prawo w służbie humanizacji życia." Studia Prawnicze KUL, no. 2 (December 30, 2020): 333–57. http://dx.doi.org/10.31743/sp.11704.
Full textAbstract:
Artykuł zamierza wykazać wpływ prawa na procesy humanizacji życia w wymiarze osobowym i społecznym.
Prawo to powszechne doświadczenie wszystkich ludzi, jest tworzone przez człowieka i dla człowieka: „cum igitur hominum causa omne ius constitutum sit”.
Fundament prawa opiera się na jednakowej i niezbywalnej godności osoby ludzkiej. Człowiek posługuje się prawem w wysiłku realizacji swego człowieczeństwa i lepszej przyszłości.
Prawo to także kluczowy regulator życia społecznego, prawo konsoliduje więzi społeczne, wzmacnia struktury państwa, tworzy wspólnotę narodów.
Humanizację prawa objawia jego wyzwalająca funkcja. Prawo stanowi oparcie dla słabszych, człowiek swojej pozycji nie musi bronić siłą, jego miejsce w społeczeństwie gwarantuje mu prawo. Dzięki prawu w sytuacjach konfliktowych został wygaszony dźwięk broni.
Człowiekowi w poszukiwaniu procedur organizacji życia przyświeca idea zawarta w twierdzeniu Anaksymandera z Miletu, iż człowiek pragnie być sobą, człowiek zabiega o kształt swego losu. Prawo dąży do realizacji sprawiedliwości, chce oddać każdemu to, co mu się należy. Prawo nie utożsamia się z moralnością – to jednak nie może uznać za słuszne tego, co jest złem z punktu widzenia moralnego.
Prawo odwołuje się do prawdy, choć prawdy nie dekretuje, to jednak prawo oparte na kłamstwie byłoby destrukcją samego prawa.
W demokratycznym państwie o tym, co jest prawem, stanowi większość obywateli. Większość głosów nie orzeka o prawdzie, nie stanowi o tym, co dobre, a co złe etycznie. Decyzja większości stanowi o tym, co jest legalne.
System demokracji opiera się na zasadach wolności i równości wszystkich obywateli. Dzięki tym zasadom respektuje się zarazem zdania tych, którzy są w mniejszości.
Tworzenie prawa jest sztuką „ars legesferendi”. Prawo nie jest fotografią społeczeństwa, prawo nie mówi, jak jest, lecz jak być powinno; stąd „lex respicit futura”.
Prawo liczy na szansę przemiany człowieka, na budowę świata o bardziej ludzkim wizerunku.
Prawnika można porównać z powołaniem lekarza. Lekarz staje nad chorym, aby go leczyć, a nie zajmować się wypisywaniem recept, choć proces leczenia następuje poprzez wypisywanie recept.
Podobnie prawnik nie może ograniczać swojej uwagi do świata norm, lecz poprzez normy i ich aplikację czynić świat bardziej sprawiedliwym i godnym człowieka.
7
Grunt-Mejer, Katarzyna. "Gdy więcej to nie lepiej." Etyka 49 (December 1, 2014): 97–104. http://dx.doi.org/10.14394/etyka.473.
Full text
8
Gładoch, Monika. "O potrzebie różnorodności w prawie pracy." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 88 (September 30, 2019): 17–24. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6069.88.02.
Full textAbstract:
Panuje przekonanie, że skoro prawo pracy ma chronić pracownika, to ze swojej istoty wymaga ograniczeń. Zasada swobody umów powinna być zatem limitowana. W przeciwnym bowiem wypadku dojdzie do naruszenia systemu prawa pracy. Stąd tylko krok do stwierdzenia, że wolność w prawie pracy może stanowić zagrożenie dla realizacji podstawowej funkcji w prawie pracy. Innymi słowy, im większy uniformizm, czyli jednolitość instytucji, tym większa pewność skuteczności działania funkcji ochronnej prawa pracy. Tymczasem funkcja ochrony pracownika nie może i nie powinna stanowić bariery dla rozwoju prawa pracy. Prawo pracy XXI wieku wymaga różnorodności. Tylko dzięki nowym formom zatrudnienia i organizacji pracy oraz elastyczności można sprostać wyzwaniom rynku pracy.
9
Pawłowska, Aneta. "Klauzula antykonkurencyjna w prawie pracy. Praktyczne zastosowanie art. 300 k.p." "Młody Jurysta" Kwartalnik Studentów i Doktorantów Wydziału Prawa i Administracji UKSW, no. 4 (April 1, 2020): 20–37. http://dx.doi.org/10.21697/mj.6134.
Full textAbstract:
Artykuł poświęcony jest dwóm powiązanym ze sobą zagadnieniom: złożonemu charakterowi umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy oraz odpowiedniemu zastosowaniudo wskazanej wyżej umowy norm właściwych prawu cywilnemu znajdujących odpowiednie zastosowanie wskutek niewyczerpującego uregulowania rzeczonej umowy na grunciekodeksu pracy. W pierwszej kolejności autorka pokrótce omawia pojęcie oraz charakter wskazanego wyżej stosunku zobowiązaniowego. W szczególności, posiłkując się dotychczasowym dorobkiem doktryny oraz orzecznictwa, autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy winna być zakwalifikowana jako umowa cywilnoprawna, czy też może umowa z zakresu prawa pracy. W dalszej części dokładnie analizuje znaczenie oraz zakres zastosowania poszczególnych norm kodeksu cywilnego w prawie pracy. Dokonując szczegółowej charakterystyki kolejnych przesłanek zawartych w treści art. 300 k.p. autorka artykułu odpowiada, kiedy odpowiednie zastosowanie norm właściwych prawu cywilnemu jest możliwe w zakresie prawa pracy oraz na jakie ograniczenia należy w tym zakresie zwrócić uwagę. Ostatnia część artykułu poświęcona jest szerokiej analizietreści oraz istotnych elementów umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Opisując zakres czasowy obowiązywania rzeczonej umowy, jej treść oraz ewentualnekonsekwencje jej niewykonania bądź nienależytego wykonania, autorka pracy pokazuje zjawisko przenikania się dwóch odmiennych gałęzi prawa, jak również praktyczne zastosowanie norm z zakresu prawa cywilnego w kodeksowej regulacji prawa pracy.
10
Mielnik, Barbara. "Zgodność prawa krajowego z prawem międzynarodowym na przykładzie Polski. Uwagi ogólne." Przegląd Prawa i Administracji 120 (June 17, 2020): 321–34. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.120.24.
Full textAbstract:
Państwo polskie pojawiło się na arenie międzynarodowej ponownie po I wojnie świato-wej. Prawo międzynarodowe zawsze odgrywało znaczącą rolę w kształtowaniu się naszego porząd-ku prawnego, gdyż Polska od początku swego istnienia musiała respektować liczne zobowiązania umowne, zarówno wielostronne, będące jeszcze częścią traktatów pokojowych, jak i umowy dwu-stronne. Sądy polskie w okresie międzywojennym były dość przychylne prawu międzynarodowemu, choć nieuregulowanie kwestii kolizyjnych w polskich konstytucjach komplikowało nieco sytuację, co stawiało RP w niekorzystnym świetle na arenie międzynarodowej. W latach 1945–1989 prawo międzynarodowe było obecne w orzecznictwie polskich sądów tylko wyjątkowo. Proponowano za-stosować metodę ex prioprio vigore. Reformy rozpoczęte w roku 1989 i uznanie RP za demokra-tyczne państwo prawa wymusiło jednak zmiany i sądy polskie znów stały się bardziej przychylne normom międzynarodowym. Nowa konstytucja zaś ustanowiła nowy porządek prawny, powołując się na obowiązek państwa do przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym prawa organizacji międzynarodowych. Zagadnienie relacji między prawem wewnętrznym RP a prawem międzynaro-dowym nie jest jednak całkowicie oczywiste, pomimo kilku orzeczeń Sądu Najwyższego i Trybu-nału Konstytucyjnego. Niniejszy artykuł ogólnie przybliża te kwestie.
11
Kolasiński, Marek Krzysztof. "UKŁADY ZBIOROWE PRACY A PRAWO ANTYMONOPOLOWE UNII EUROPEJSKIEJ I STANÓW ZJEDNOCZONYCH." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 74, no. 1 (November 2, 2018): 53–65. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.1.4.
Full textAbstract:
Względy społeczne są silnie chronione w prawie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Ważnym elementem wskazanych systemów prawnych jest również prawo antymonopolowe, którego cel, najogólniej rzecz ujmując, stanowi zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku. Kwestie socjalne nie mieszczą się w optyce prawa antymonopolowego. Może to prowadzić do powstania bardzo skomplikowanej sytuacji między prawem antymonopolowym a unormowaniami służącymi ochronie względów socjalnych. Istnieją obszary, na których te dwa zespoły norm są komplementarne, ale zauważyć należy również, że na pewnych płaszczyznach cele prawa pracy są odmienne, a nawet przeciwstawne wobec zadań stawianych przed prawem antymonopolowym. Sferę, w której powstanie konfliktów jest najbardziej prawdopodobne stanowią układy zbiorowe pracy. Zgodnie z unijnym i amerykańskim orzecznictwem prawo antymonopolowe nie może być wykorzystywane do uniemożliwienia osiągnięcia celów socjalnych chronionych przez prawo. Istnieją jednak przypadki, w których stosownie prawa antymonopolowego do układów zbiorowych pracy jest możliwe.
12
Zdyb, Marian. "Ochrona praw dzieci w prawie polskim i międzynarodowym w kontekście ochrony ich zdrowia." Studia Prawnicze KUL, no. 4 (December 9, 2018): 153–77. http://dx.doi.org/10.31743/sp.4718.
Full textAbstract:
Nie ulega wątpliwości, że najbardziej kluczowym i fundamentalnym prawem człowieka jest prawo do ochrony życia i zdrowia człowieka. Szczególnie ważne znaczenie ma odniesienie tegoż prawa do życia i zdrowia do dzieci. Mając na uwadze dziecko, podkreślić należy, że jest nim istota ludzka od momentu poczęcia (a więc także w fazie prenatalnej) aż do uzyskania pełnoletniości ( co do zasady jest to wiek 18 lat). Prawa te mają charakter pierwotny, co oznacza, że państwo ich nie nadaje, ma jednak obowiązek stworzyć warunki do ich optymalnej realizacji. Szereg praw w tej materii potwierdzone zostało w Konstytucji RP, w której zwraca się uwagę na wyjątkowe obowiązki państwa i każdego ochrony prawa do życia i zdrowia i zapewnienia optymalnych warunków w zakresie ich zabezpieczenia, w tym praw dziecka jako pacjenta. Problem ten w szerokim zakresie został uregulowany w szeregu aktach prawa międzynarodowego, gdzie na szczególne podkreślenie zasługuje Konwencja o ochronie praw dziecka. Podstawowe jednak zadanie ciąży w tym zakresie na ustawodawcy krajowym. Mimo, że aktualnie w Polsce problematyka ta regulowana była w bardzo wielu ustawach, dotyczących ochrony zdrowia (a przez to życia) przyjąć należy, że mamy aktualnie do czynienia z sytuacją wysoce niezadawalającą. Stąd też od ustawodawcy wymagać należy wytężonej pracy w kierunku zmiany takiej sytuacji. Jest to niewątpliwie w interesie państwa i obywateli.
13
Abramowicz, Aneta Maria. "Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego a zasada równouprawnienia związków wyznaniowych." Studia z Prawa Wyznaniowego 17 (December 30, 2014): 127–49. http://dx.doi.org/10.31743/spw.5116.
Full textAbstract:
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym związki wyznaniowe w Polsce mogą korzystać z przysługujących im praw zgodnie z zasadą równouprawnienia bez względu na formę uregulowania ich sytuacji prawnej. Do katalogu przysługujących związkom wyznaniowym praw należy zaliczyć prawo do procedowania przy zawarciu małżeństwa zgodnie z prawem wewnętrznym związków wyznaniowych, które po spełnieniu dodatkowych kryteriów wywrze skutki cywilne. Korzystanie z tego prawa powinno być zgodne z konstytucyjną zasadą równouprawnienia związków wyznaniowych. W obecnym stanie prawnym uprawnienie to może przysługiwać jedynie tym związkom wyznaniowym, których sytuacja prawna uregulowana jest w oparciu o umowę międzynarodową lub odrębną ustawę. Wyklucza to możliwość ubiegania się o to prawo związki wyznaniowe, których byt prawny opiera się o wpis do Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych. Różnicowanie tych podmiotów w oparciu o jedynie kryterium formy uregulowania ich sytuacji prawnej budzi wątpliwości co do zgodności ze wskazaną konstytucyjną zasadą równouprawnienia. Bez względu na formę uregulowania sytuacji prawnej każdy związek wyznaniowy, zgodnie z zasadą równouprawnienia, powinien mieć możliwość uzyskania uprawnienia przysługującego innemu związkowi wyznaniowemu. W sytuacji gdy zachodzą usprawiedliwione przesłanki możliwe jest wprowadzenie różnicowania sytuacji prawnej związków wyznaniowych. Należy podkreślić, że sama forma uregulowania sytuacji pranej związku wyznaniowego nie jest wystarczającym kryterium wprowadzenia różnicowania sytuacji prawnej związków wyznaniowych. Dlatego konieczna jest zmiana przepisów prawa w celu zagwarantowania realizacji konstytucyjnej zasady równouprawnienia związków wyznaniowych także w zakresie prawa do korzystania z wyznaniowej formy zawarcia małżeństwa cywilnego.
14
Wratny, Jerzy. "Prawo do godziwego wynagrodzenia jako zasada prawa pracy." Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2020, no. 9 (September 20, 2020): 3–9. http://dx.doi.org/10.33226/0032-6186.2020.9.1.
Full text
15
Wratny, Jerzy. "Prawo do godziwego wynagrodzenia jako zasada prawa pracy." Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2020, no. 9 (September 20, 2020): 3–9. http://dx.doi.org/10.33226/0032-6186.2020.9.1.
Full text
16
Sobczak, Jacek. "Czy wolność słowa i wolność prasy są rzeczywiście potrzebne społeczeństwu i państwu?" Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 80, no. 1 (March 29, 2018): 133–50. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.12.
Full textAbstract:
Wolność prasy wydaje się wartością niekwestionowaną. Wątpliwości budzi niekiedy możliwość jej ograniczenia. Opowiadając się przeciwko tezie o nieograniczonej wolności prasy, przywołać należy w płaszczyźnie prawa Rady Europy judykaty Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu odnotowujące przejście ich z paradygmatu idealistycznego do realistycznego. Jest to prawo podstawowe, odwołujące się do racjonalności, wolności słowa i swobody komunikacji. Wywodzić tę wolność można z argumentów opartych na idei demokracji, z potrzeby służenia prawdzie i związanej z tym wolnym rynkiem idei, wreszcie z autonomii jednostki. Wolność słowa ma charakter zarówno indywidualny, jak i społeczny. Nie jest oczywiście celem samym w sobie. Nie może abstrahować od założeń deontologii. Bez wolności słowa nie może funkcjonować ani demokratyczne państwo prawne, ani społeczeństwo w takim państwie. Istnieją jednak poważne pokusy, aby takową wolność ograniczać.
17
Jaworska-Biskup, Katarzyna. "INSTYTUCJE I TERMINOLOGIA PRAWA ŚREDNIOWIECZNEJ SZKOCJI." Zeszyty Prawnicze 20, no. 1 (June 30, 2020): 45–84. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2020.20.1.02.
Full textAbstract:
Artykuł podejmuje zagadnienie rozwoju prawa szkockiego od okresu wczesnego do XIV w. Przedstawiona i opatrzona krótkim komentarzem periodyzacja prawa szkockiego ma na celu ukazanie kontekstu historycznego i prawnego, w którym kształtowało się to prawo. Na potrzeby analizy wyróżniono następujące fazy rozwoju prawa szkockiego: a) okres wczesny do około IX w.; b) okres od IX do XIII w., charakteryzujący się ekspansją królestwa Kennetha MacAlpina; c) okres wojen o niepodległość w XIII i XIV w. Dalsza część pracy zawiera opis najważniejszych źródeł prawa średniowiecznej Szkocji i katalog podstawowych pojęć i instytucji. Analizą objęto poszczególne gałęzie prawa, a mianowicie: a) struktura dworu królewskiego; b) prawo rodzinne; c) prawo rzeczowe i spadkowe; d) prawo zobowiązań; e) prawo karne; f) prawo procesowe. W artykule uwzględniono prawo Scottish Lowlands, Islands, Highlands i Marches. Do artykułu dołączono glosariusz omówionej terminologii prawniczej.
18
Kovalyk, Galyna. "Służebność w Hetmanacie a prawo rzymskie." Studia Prawnicze KUL, no. 1 (March 6, 2016): 161–72. http://dx.doi.org/10.31743/sp.4931.
Full textAbstract:
Jednym z okresów historii narodu ukraińskiego jest okres Hetmańszczyzny, kiedy to naród ukraiński próbował wywalczyć niepodległość i oddzielić się od Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Obowiązywały wówczas różne źródła prawa: Statut Litewski z 1588 roku, zbiory prawa magdeburskiego, akty prawne Hetmana, prawo ukraińskie zwyczajowe i prawodawstwo rosyjskie. Ze względu na brak jednolitości w uregulowaniu podobnych stosunków prawnych, nastąpiła potrzeba kodyfikacji prawa. Wynikiem pracy komisji był akt zatytułowany Prawa, według których sądzi się naród małorosyjski. Wśród służebności Prawa wskazują kilka służebności gruntowych i jedną osobistą - prawo użytkowania. Normy o prawie przejścia po cudzym gruncie były bezpośrednio zapożyczone ze Statutu Litewskiego z 1588 roku. Prawa po raz pierwszy w historii ukraińskiego prawa regulują zagadnienie służebności gruntów miejskich. W Hetmanacie istniały następujące służebności: prawo przejścia po cudzym gruncie, prawo zakazujące wznoszenia budynku ponad określoną wysokość, prawo żądania, aby sąsiad w jakikolwiek sposób nie przeszkadzał dostępowi do światła, prawo do odprowadzania deszczówki na grunt służebny za zgodą sąsiada, prawo wpuszczania poszczególnych belek w ścianę sąsiada, użytkowanie.
19
Niemczycki, Dawid. "The Right to Say Goodbye and Permission to Leave a Penitentiary Facility." Kościół i Prawo 9, no. 1 (September 28, 2020): 143–69. http://dx.doi.org/10.18290/kip2091-9.
Full textAbstract:
Prawo do pożegnania a zezwolenie na opuszczenie zakładu karnego
Niniejszy artykuł omawia prawo do pożegnania wyrażające się w możliwości odwiedzenia poważnie chorych osób bliskich, jak i wzięcia udziału w ich pogrzebie. Prawo to przysługuje w sposób szczególny osadzonym i jest chronione nie tylko przez przepisy prawa polskiego, lecz także międzynarodowego, zarówno w postaci przepisów hard law, tj. Europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, jak i soft law, tj. Europejskie Reguły Więzienne i Reguły Nelsona Mandeli.
W artykule tym odnajdziemy przede wszystkim genezę prawa do pożegnania, która została zaprezentowana poprzez odwołanie się do poszczególnych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Następnie wyartykułowano zakres podmiotowy prawa do pożegnania poprzez wskazanie podmiotów uprawnionych – będących beneficjentami tego prawa – i podmioty pozbawione możliwości skorzystania z zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego. Na zakończenie uwypuklono gwarancje mające na celu zabezpieczenie podmiotu przed naruszeniami prawa do pożegnania.
20
Liszcz, Teresa. "Praca ludzka – wartość ekonomiczna czy etyczna?" Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury 28 (September 22, 2016): 59. http://dx.doi.org/10.17951/et.2016.28.59.
Full textAbstract:
<p>Przeważająca większość ekonomistów uważa, że praca, czy też zdolność do pracy, jest towarem, a wynagrodzenie za pracę (płaca) – ceną tego towaru, którą, co do zasady, kształtuje rynkowe prawo popytu i podaży. Zwracają oni jednak uwagę, że „rynek pracy” jest silnie reglamentowany.</p><p>Pogląd o towarowym charakterze pracy (zdolności do pracy) zarobkowej podzielają niektórzy, nieliczni raczej, przedstawiciele nauki prawa pracy. Według nich, umowa o pracę jest w istocie umową kupna – sprzedaży siły roboczej za cenę w postaci wynagrodzenia. Uznając pracę za towar, podkreślają oni jednak specyficzny charakter owego towaru, mianowicie nierozerwalny związek pracy z osobą pracownika, implikujący konieczność jego ochrony, głównie przy pomocy prawa pracy, ale odpowiednio zliberalizowanego.</p><p>Autorka, tak jak większość specjalistów prawa pracy, opowiada się przeciwko towarowej koncepcji pracy. Jest ona bowiem niezgodna z osobową godnością człowieka, dla którego praca jest nie tylko najwłaściwszym sposobem zdobywania środków utrzymania, ale także źródłem rozwoju jego człowieczeństwa. Człowiek angażuje w pracę całą swoją osobę, a nie tylko zdolność do pracy. Ze względu na prawo do życia i obowiązek jego podtrzymywania, władze publiczne powinny zapewnić każdemu możliwość zarobkowania własną pracą, a w przypadku jej braku – świadczenia majątkowe na utrzymanie pracownika i jego rodziny.</p>
21
Dobrzeniecki, Karol. "„Prawo do prawdy” w perspektywie filozoficznoprawnej. Przyczynek do dyskusji." Przegląd Prawa i Administracji 122 (October 12, 2020): 73–85. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.122.5.
Full textAbstract:
W opracowaniu opisano fenomen „prawa do prawdy” w ujęciu statycznym i dynamicznym. Pierwsze z nich dotyczy norm aktualnie obowiązujących, drugie — prawa, którego charakterystyka dopiero się kształtuje na gruncie filozofii prawa. W prawie międzynarodowym przedmiotem prawa do prawdy jest należna ofiarom wiedza na temat rażących naruszeń praw człowieka dokonanych w przeszłości. Na szczeblu krajowym ustawodawca zakłada, że jawność informacji o działaniach władzy jest niezbędna do efektywnego funkcjonowania mechanizmów demokratycznych. Autor, opierając się na klasycznej teorii prawdy stworzonej przez Arystotelesa, próbuje udzielić odpowiedzi na pytanie, czy liberalna koncepcja „rynku idei” jest wciąż adekwatnym mechanizmem do ochrony tej wartości, a jeżeli nie, to czy ochrona prawdy powinna stać się na większą skalę funkcją prawa publicznego? Prognozuje, że w niedalekiej przyszłości rozwinie się teoria prawa publicznego reali-zującego postulat ochrony prawdy w życiu społecznym i pojęcie to przestanie być jedynie wyrazem pewnej idei czy metafory.
22
Slavickova, Pavla. "The Influence of Bohemian and Moravian Land Law on the Content of the Land Ordinance of the Duchy of Opole and Racibórz: the Example of Family Law." Res Historica, no. 48 (December 23, 2019): 103. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2019.48.103-118.
Full textAbstract:
<p>W pracy podjęto próbę oceny zakresu zapożyczeń z czeskiego i morawskiego prawa o ziemi, obecnych w kluczowych dokumentach prawnych Górnego Śląska, uchwalonych w XVI w., mianowicie Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego, na przykładzie prawa rodzinnego. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza część opisuje proces kodyfikacji na terenie Moraw i Czech oraz w Księstwie Opolsko-Raciborskim. Druga część stanowi analizę formy ordynacji ziemskich. Trzecia część pracy kładzie nacisk na zawartość wybranych tekstów prawnych z zakresu prawa rodzinnego.</p><p>Ponadto, porównanie obejmuje zawartość Ordynacji Ziemskiej Księstwa Cieszyńskiego oraz kluczowy dla sprawy zbiór aktów prawa miejskiego Królestwa Czeskiego. Szczególną uwagę zwrócono na artykuły związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi. Część poświęcona wspomnianej problematyce bierze pod uwagę możliwość adaptacji ustaw z prawa rzymskiego. Chociaż wiele przepisów zawartych w treści Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest podobna do Ordynacji Ziemskiej w Czechach i na Morawach, stwierdzenie o przejęciu tychże praw może okazać się nazbyt śmiałe, jako że podobieństwo zauważalne jest jedynie w przypadku podstawowych zasad, nie zaś na poziomie sposobu formułowania tekstu.</p>Bardziej prawdopodobną wydaje się być możliwość, że rozwiązania zawarte w Ordynacji wywodziły się z prawa rzymskiego, co stanowiło powszechną praktykę na terenie ówczesnej Europy Środkowej. W rzeczywistości, jedynym udowodnionym przykładem bezpośredniego przejęcia czeskiego i morawskiego prawa o ziemi obecnego w zarządzeniach Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest akt prawny <em>Jak sirotci poručníky své kvitovati mají</em>, zaczerpnięty z Ordynacji Ziemskiej Moraw z okresu 1535–1562, który jest identyczny zarówno pod względem treści, jak i sposobu sformułowania.
23
Madejski, Mateusz. "PERSPEKTYWY AKSJOLOGII PRAWA PRACY W DOBIE GLOBALIZACJI EKONOMICZNEJ." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 75, no. 1 (November 2, 2018): 69–81. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2013.75.1.5.
Full textAbstract:
Problem relacji zachodzącej między uznawaniem obowiązywania prawa a podzielaniem wizji świata, którą chce się realizować w ramach funkcjonowania we wspólnocie, znajduje odbicie w praktyce współczesnego prawa pracy. Jedni bowiem uważają je za narzędzie niezbędne do sprawiedliwego uregulowania stosunków na rynku pracy, inni – za zaburzający sytuację „wolnorynkową” instrument służący wymuszaniu realizacji partykularnych interesów. Ze względu na ekspansję neoliberalnego modelu globalnej gospodarki uzasadnienie obowiązywania prawa pracy stało się kwestią przekraczającą kontekst wyznaczany przez granice państwowe. Dzisiaj, gdy dominuje przekonanie o konieczności oparcia idei rozwoju na zwiększaniu efektywności wymiany handlowej oraz uelastycznieniu relacji zachodzących na rynku pracy, rola międzynarodowego prawa pracy nie polega już na mobilizowaniu państw „rozwijających się” do prowadzenia typowo opiekuńczej polityki zatrudnienia, lecz na dostarczeniu podstaw do bezpośredniego zagwarantowania minimalnych standardów dotyczących warunków pracy we wszystkich częściach świata. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że realizowanie postulatu odpublicznienia kwestii dotyczących zatrudniania przez nadmierne zwiększenie swobody dysponowania pracą przez zatrudniających stoi w sprzeczności z założeniami, na których opiera się porządek prawny państw należących do społeczności międzynarodowej. Wynika to z istnienia wspólnych podstaw aksjologicznych zapewniających podmiotowość uczestnikom rynku pracy i podstawowe prawa pracownicze oraz osobiste.
24
Salij, O. Jacek. "Laickie „sakralizacje” prawa stanowionego." Chrześcijaństwo, Świat, Polityka, no. 22 (January 24, 2019): 49. http://dx.doi.org/10.21697/csp.2018.22.1.03.
Full textAbstract:
Artykuł wychodzi od spostrzeżenia, że już w antyku dostrzegano, żeprawo znaczy więcej niż prawo stanowione, które ze swej istotny ulega zmianom, podczas, gdy prawo w sensie tego, co prawe „trwa zawsze i jest niezmienne”. Autor, ukazując odkrycie prawa naturalnego jako kluczowy etap w procesie sekularyzacji prawa, dowodzi, że wraz z pozytywizmem prawnym, dzisiaj ponownie zyskującym popularność, zachodzi proces swoistej desekularyzacji prawa. W jego ramach próbuje się prawom stanowionym przez ludzi nadać na nowo znamiona w istocie„boskie”, co rodzić może totalitarne zagrożenie ze strony demokracji.
25
Liżewski, Bartosz. "Klauzule generalne i ich funkcje w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius) 63, no. 2 (December 21, 2016): 191. http://dx.doi.org/10.17951/g.2016.63.2.191.
Full textAbstract:
<p>Niniejszy artykuł stanowi omówienie teoretycznych aspektów problematyki odesłań pozaprawnych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Tło i podbudowę prezentowanego zagadnienia stanowiły krótkie rozważania o formach wyrażania aksjologii prawnej i pozaprawnej w systemach prawa krajowego i w systemie prawa międzynarodowego. W systemie prawa międzynarodowego rzadziej sięga się do konstrukcji klauzul generalnych jako typowych nośników wartości pozaprawnych, co nie oznacza, że prawo międzynarodowe całkowicie zrezygnowało z tej konstrukcji. Klauzule te znalazły swoje miejsce między innymi w międzynarodowym prawie praw człowieka i w będącej podstawą rozważań EKPC. Artykuł prezentuje normatywne ujęcie klauzul generalnych w Konwencji, skupiając się przede wszystkim na konstrukcji klauzul limitacyjnych. Konstrukcja ta, zasadniczo wykorzystywana do ograniczania praw człowieka, ma jednocześnie wymiar międzysystemowy, ponieważ będąc integralnym elementem EKPC, jest kierowana w pierwszej kolejności do krajowego ustawodawcy, który dokonuje ograniczeń praw człowieka w aktach normatywnych prawa krajowego. Akty te są następnie podstawą decyzji stosowania prawa ograniczających prawa człowieka, a te następczo mogą podlegać kontroli Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.</p>
26
Utrat-Milecki, Jarosław. "Penologia jako podstawa polityki karnej. Wybrane teoretyczne kwestie prawne związane z pracą kuratora sądowego." Gdańskie Studia Prawnicze, no. 3(47)/2020 (September 11, 2020): 26–42. http://dx.doi.org/10.26881/gsp.2020.3.02.
Full textAbstract:
W pracy przedstawiam z perspektywy penologicznej teoretyczne problemy związane z prawem w działaniu, które odpowiednio dotyczą realizacji zadań przez kuratora sądowego. Analizuję z perspektywy penologicznej różne aspekty teoretyczne prawa w działaniu ze szczególnym uwzględnieniem prawa karnego i środków profilaktycznych chroniących dobro dziecka. W pracy uwzględniam w szczególności teoretyczne poglądy na prawo Georga Jellinka, Gustava Radbrucha i Pierre’a Bourdieu. Podkreślam, że brak pogłębionej analizy penologicznej prowadzonej polityki kryminalnej, i w szczególności, pracy kuratora może mieć negatywny wpływ na jej efektywność jako środka zapobiegania przestępczości i patologii społecznej.
27
Stadniczeńko, Stanisław Leszek. "Kuratela sądowa – użyteczne pełnienie funkcji w służbie dziecku." Resocjalizacja Polska, no. 18 (April 8, 2019): 11–32. http://dx.doi.org/10.22432/pjsr.2019.18.02.
Full textAbstract:
W artykule podjęto zagadnienia związane z ewolucją kurateli jako służby dziecku uznając ją za zmienny konstrukt społeczny zdeterminowany przez różne dyskursy. Przesłanką tego twierdzenia jest fenomenologiczne założenie, że życie jest złożone, nieokreślone i opiera się na interakcji między ludźmi. „Społeczeństwo […] jest symbolicznym tworem złożonym z pojęć, ich znaczeń oraz języka, stale zmieniającego się poprzez działania ludzi, ograniczającego i umożliwiającego to działanie” (Parton, 2003, s. 5). Przedstawiono aspekty profesjonalizacji pracy kuratora w służbie dziecku w odniesieniu do złożonej aktualnej rzeczywistości, tj. „post”, postprawdy, postpolityki, postsekularyzmu, posthumanizmu oraz postmodernizmu (postnowoczesności). Terminologia odzwierciedla zmiany społeczne w odniesieniu do innych rozważanych pojęć. W literaturze podejmowane są bardzo szeroko podnoszone zagadnienia, które mają związek z kryzysem rzeczywistości. Należy zwrócić uwagę, że właśnie pojęcie postprawdy utorowało sobie drogę do świata polityki i debaty politycznej, by osiągnąć tryumf poprzez uznanie je za słowo roku w 2016 r. przez redakcję Słownika Oxfordzkiego. Sprawa jest bardzo złożona, gdyż wymienione „post” w zamian dotychczasowych pojęć włącza inne postrzeganie świata i nie mamy pewności co do kierunku tych zmian. Uwzględnienie tego zagadnienia w pracy kuratora wskazuje na uwikłanie go w splot aktualnej rzeczywistości, w której funkcjonuje. Jest to więc tylko sygnał do zrozumienia złożoności pracy kuratora i pełnionej przez niego funkcji w trudnej rzeczywistości. Wszystkie złożone czynniki środowiskowe wpływają na sposób, w jaki postrzegamy troskę, opiekę, kuratelę i inne pojęcia. Uznaje się, że relacje leżą u podstaw konstrukcjonistycznej koncepcji kurateli a także przyjętej refleksyjności, czyli bezpośredniego przejścia od wiedzy do działania. Zasadniczy wątek podejmowanych rozważań wymaga zwrócenia uwagi na fakt, że wyjątkowo ważne miejsce zajmują tu regulacje prawne, zawarte w zasadach Konwencji o prawach dziecka. Termin „osoba ludzka” jest wielce ważny, zwłaszcza, że zostaje powiązany z dwiema fundamentalnymi – dla myślenia o prawach człowieka – kategoriami: godności i wartości osoby ludzkiej jako istotowymi właściwościami człowieczeństwa i ludzkiej podmiotowości. Refleksja na temat służby dziecku z natury rzeczy ma ogromne znaczenie w perspektywie tworzenia dobra, urzeczywistniania praw dziecka i rodziny. Prawo jest tym, co kieruje działaniami i relacjami międzyludzkimi, a więc regułą i miarą działania organizując je do celu. Autor zwraca uwagę na związek proklamowanych i chronionych praw z dobrem dziecka i niezwykle złożonymi zagadnieniami społeczno-prawnymi. Rozumienie prawa i praw człowieka jako podstawy służby staje się więc fundamentem pełnionej funkcji kuratorskiej. Wydaje się, że poszerzenie rozumienia prawniczego o prawo jako relację do należnych stanów rzeczy o rozumienie filozoficzne oraz prawo jako powinnościowej relacji międzyosobowej może wyjaśnić fenomen praw dziecka. Niezwykłą okazją do przedstawienia refleksji stanowi 60-lecie Deklaracji praw dziecka (ONZ 1959 r.) oraz 30-lecie ustanowienia Konwencji o prawach dziecka (ONZ 1989 r.) a także 100-lecie kurateli w Polsce, która ewaluowała na przestrzeni tego czasu od modelu kurateli społeczno-zawodowej do zawodowo-społecznego realizującego zadania o charakterze wychowawczo- resocjalizacyjnym, profilaktycznym, diagnostycznym, kontrolnym, związanym z wykonywaniem orzeczeń Sądu oraz urzeczywistniania prawa w środowisku działania. Opracowanie traktuje o początkach regulacji kurateli i jej rozwoju jak i społecznej roli zawodowej kuratora w kontekście problematyki odpowiedzialności i udziału w kreowaniu porządku, ładu społeczno-prawnego w społeczeństwie – urzeczywistniania praw dziecka. Analizę przeprowadzono w nurcie realistycznego rozumienia człowieka jako osoby, stąd też osadzona została w obszarze ochrony praw człowieka, w tym praw dziecka. Uznano za niezbędne uwzględnienie kontekstu antropologii filozoficznej odwołującej się w ugruntowaniu ludzkich uprawnień do rozumienia człowieka jako osoby, jako że teoria ta najlepiej koresponduje z poznaniem zdroworozsądkowym. Uwzględniono jednocześnie organiczny związek pomiędzy prawami człowieka a obiektywnym porządkiem natury ludzkiej, co właśnie przejawia się nie tylko w zdrowo-rozsądkowym poznaniu lecz również w rozwoju historycznym tej problematyki oraz refleksji filozoficzno-antropologicznej.
28
Gródecka, Magdalena. "Przychód pracownika z tytułu zapewnienia przez pracodawcę noclegów podczas oddelegowania do pracy poza miejscem zamieszkania." Kwartalnik Prawa Podatkowego, no. 2 (June 30, 2019): 57–73. http://dx.doi.org/10.18778/1509-877x.2019.02.03.
Full textAbstract:
Nieodpłatne świadczenia pracownicze są coraz powszechniejszym zjawiskiem w ramach stosunku pracy. Stanowią bowiem niejednokrotnie istotny niepieniężny system motywacyjny. Mimo licznych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego zagadnienie opodatkowania podatkiem dochodowym takich świadczeń nadal budzi istotne wątpliwości. Definicji tego pojęcia w ustawie podatkowej nie ma, a wykładnia gramatyczna nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, które ze świadczeń oferowanych pracownikom przez pracodawcę uznać za podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Celem artykułu jest wykazanie, na przykładzie opodatkowania finansowanego przez pracodawcę zakwaterowania pracowników podczas oddelegowania ich do pracy poza miejscem zamieszkania, że w sytuacji, kiedy prawodawca nie tworzy (i nie definiuje) instytucji i pojęć swoistych dla prawa podatkowego – należy się posługiwać pojęciami i zasadami ukształtowanymi w innych gałęziach prawa. Prawo podatkowe jest bowiem elementem systemu prawa i jego rozwiązania należy harmonizować z unormowaniami innych gałęzi. System prawa powinien być spójny (wolny od niezgodności) i zupełny (wolny od luk). Przychodami ze stosunku pracy są wszystkie świadczenia, które pracownik otrzymuje od pracodawcy w związku z pozostawaniem w stosunku pracy. W tej sytuacji zasadne jest więc interpretowanie prawa podatkowego w powiązaniu ze stosownymi regulacjami z zakresu prawa pracy.
29
Antonów, Kamil. "Zasady równości i sprawiedliwości społecznej w prawie emerytalnym." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius) 62, no. 2 (February 8, 2016): 9. http://dx.doi.org/10.17951/g.2015.62.2.9.
Full textAbstract:
<p>Opracowanie dotyczy zagadnienia wpływu zasad równości i sprawiedliwości społecznej na prawo emerytalne. Autor stwierdza, że równość w prawie emerytalnym jest pojmowana w sposób szczególny, co wynika z naturalnego dla prawa ubezpieczeń społecznych zróżnicowania praw i obowiązków w sferze podlegania ubezpieczeniom, rodzaju wykonywanej pracy czy też z uwagi na płeć. Prowadzi to do odstępowania od nakazu równego traktowania podmiotów równych (podobnych) na rzecz dyferencjacji uprawnień emerytalnych uzasadnianej m.in. zasadą solidarności. Z kolei kwestia sprawiedliwości społecznej wiąże się głównie z ustaleniem reguł partycypacji w środkach pochodzących ze wspólnie tworzonego funduszu. W tym zakresie, aby zapewnić sprawiedliwy podział świadczeń, niezbędne jest wzajemne uzupełnianie się zasad „według pracy” i „według potrzeb” w celu zachowania komplementarności obu formuł sprawiedliwości. Wymiar świadczeń, uwzględniając społeczny charakter systemu emerytalnego, nie może być całkowicie zależny od wcześniej wniesionego wkładu (składki), powinien być bowiem korygowany mechanizmem przesunięcia środków w ramach danej generacji (np. od bogatszych do uboższych czy od krócej żyjących do dłużej żyjących). </p>
30
Rynkowski, Michał. "Prawo Kościoła Anglii jako część systemu prawa Anglii." Studia z Prawa Wyznaniowego 18 (December 30, 2015): 201–14. http://dx.doi.org/10.31743/spw.5089.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest ukazanie, że prawo Kościoła Anglii stanowi część systemu prawa Anglii. Tezę tę potwierdza proces stanowienia tego prawa, komentarze doktryny, wyroki sądów angielskich, a nawet orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Najbardziej charakterystyczny rodzaj aktu prawnego, measure, jest omówiony na przykładach pod kątem procesu stanowienia prawa i zakresu obowiązywania.
31
Małecki, Witold. "Prawo gospodarczo-administracyjne w koncepcji „dwóch sektorów” Piotra Iwanowicza Stuczki." Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem 42, no. 2 (January 18, 2021): 101–17. http://dx.doi.org/10.19195/2300-7249.42.2.6.
Full textAbstract:
Koncepcja „dwóch sektorów” P.I. Stuczki, sformułowana na przełomie lat dwu-dziestych i trzydziestych ubiegłego stulecia, we współczesnej literaturze ujmowana jest powszechnie jako pierwsza teoretyczna koncepcja wyodrębniania prawa gospodarczego w nauce radzieckiej. W licznych opracowaniach odwołujących się do koncepcji „dwóch sektorów” prawo gospodarcze (a właściwie prawo gospodarczo-administracyjne) jest przedstawiane jako gałąź przeciwstawiana prawu cywilnemu — wskazuje się, że prawo gospodarczo-administracyjne obejmowało regulację socjalistycznego sektora gospodarki, podczas gdy prawo cywilne normowało funkcjonowanie sektora prywatnego. W rezultacie rywalizacji obu sektorów sektor socjalistyczny miał wyprzeć sektor prywatny, a w konsekwencji prawo gospodarczo-administracyjne miało zająć miejsce prawa cywil-nego. Przedstawiana w tym kształcie powierzchowna charakterystyka koncepcji „dwóch sektorów” nie daje jednak pełnego i właściwego obrazu prawa gospodarczego (gospodarczo-administracyjnego) w ujęciu P.I. Stuczki. W artykule zostało dowiedzione, że P.I. Stuczka postrzegał prawo gospodarczo-administracyjne w aspekcie dynamicznym — jako pożądany kierunek przyszłego rozwoju regulacji normujących funkcjonowanie socjalistycznego sektora gospodarki, wobec czego prawo gospodarczo-administracyjne nie było przez niego uznawane za gałąź równorzędną prawu cywilnemu. Prawo gospodarczo-administracyjne było rozumiane przez P.I. Stuczkę jako teoretyczna koncepcja modelowego obrazu pewnego zbioru unormowań, której przyszłe odzwierciedlenie w sferze prawa pozytywnego P.I. Stuczka uznawał za pożądane i celowe. Odzwierciedlenie to powinno przybrać postać kodeksu gospodarczo-administracyjnego, który zawierałby normy całościowo regulujące funkcjonowanie socjalistycznego sektora gospodarki radzieckiej. Koncepcja prawa gospodarczo-administracyjnego nie była opisem obowiązujących ówcześnie regulacji prawnych — jakkolwiek P.I. Stuczka zwracał uwagę na wyodrębnienie się w systemie prawa grupy „norm gospodarczo-administracyjnych”, normy te de lege lata nie formowały samodzielnej gałęzi prawa. Koncepcji prawa gospodarczo-administracyjnego należy zatem przypisać charakter postulatywny, nie zaś deskryptywny.W artykule wskazano również, że wyróżnienie prawa gospodarczo-administracyjnego ukształ-towało się na gruncie krytycznego postrzegania przez P.I. Stuczkę szerokiego zakresu regulacji i stosowania kodeksu cywilnego Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej przyjętego w 1922 roku. Zamysł kodeksu cywilnego jako aktu prawnego całościowo regulującego ogół stosunków majątkowych i gospodarczych był zdaniem P.I. Stuczki nieakceptowalny w państwie socjalistycznym i nie odpowiadał realiom funkcjonowania społeczeństwa oraz gospodarki radzieckiej. Sferą regulacji prawnej, której objęcie oddziaływaniem kodeksu cywilnego przedstawiało się dla P.I. Stuczki jako szczególnie wątpliwe, było funkcjonowanie socjalistycznego sektora gospodarki, to jest stosunków między tworzącymi ten sektor przedsiębiorstwami państwowymi. Mając na względzie zasadnicze różnice w materii stosunków kształtujących się w sektorze socjalistycznym (bazujących na planowości) i sektorze prywatnym (bazujących na anarchii), P.I. Stuczka wskazywał, że różnice te powinny znajdować odzwierciedlenie także w formie prawnej regulacji funkcjonowania obu sektorów. Dla regulacji funkcjonowania zorganizowanego (ustrukturyzowanego) sektora socjalistycznego nieadekwatne były regulacje cywilnoprawne, oparte na paradygmacie stosunków między podmiotami samodzielnymi i autonomicznymi, przybierających charakter horyzontalny. Prawo normujące sektor socjalistyczny winno mieć charakter prawa gospodarczo-administracyjnego, którego administracyjne znamię odnosiłoby się do aktywnej roli organów państwowych w dziedzinie zarządzania socjalistycznym sektorem gospodarki.
32
Mizerski, Rafał. "Związek zawodowy jako podmiot uprawniony na podstawie Europejskiej konwencji praw człowieka." Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego, no. 8 (October 8, 2018): 109–37. http://dx.doi.org/10.31648/prpc.1432.
Full textAbstract:
Autor artykułu omawia z punktu widzenia strasburskiej judykatury pojęcie „związku zawodowego”, kwestie jego reprezentatywności oraz osobowości prawnej, prawa związku zawodowego oraz relacje zachodzące między nimi a prawami osób fizycznych. Autor nie podziela przekonania, że pojęcie „związku zawodowego” z art. 11 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka powinno obejmować organizacje pracodawców. Wskazuje on, że status reprezentatywnego związku zawodowego wciąż ma znaczenie dla zakresu praw związku zawodowego, że odmowa nadania przez władze osobowości prawnej związkowi zawodowemu jest co do zasady ingerencją w korzystanie z wolności zrzeszania się, oraz że kluczowymi elementami prawa do zrzeszania się w związku zawodowym są prawo do tworzenia i przystępowania do związków zawodowych, zakaz porozumień closed-shop, prawo związku zawodowego do bycia wysłuchanym oraz prawo do rokowań zbiorowych (ale już nie prawo do strajku). Pomimo to, że związek zawodowy ma odrębną osobowość prawną, jego interes jest do pewnego stopnia identyfikowany w postępowaniu strasburskim z interesem jego członków, gdy rozstrzygana jest kwestia dopuszczalności skargi.
33
Mielniczek, Paweł. "Extraterritorial application of Human Rights Treaties and the Universal Repression in international criminal law." Przegląd Prawa i Administracji 105 (January 27, 2017): 109–17. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.105.8.
Full textAbstract:
POZATERYTORIALNE STOSOWANIE TRAKTATÓW PRAW CZŁOWIEKA A REPRESJA UNIWERSALNA W MIĘDZYNARODOWYM PRAWIE KARNYMJaka jest relacja między pozaterytorialnym stosowaniem traktatów praw człowieka a represją uniwersalną w międzynarodowym prawie karnym? Z jednej strony efektywne wdrożenie niektórych norm traktatowych ustanawiających poszczególne prawa człowieka wymaga wydania i egzekucji konkretnych przepisów prawa karnego na poziomie krajowym. Z drugiej strony międzynarodowe prawo karne stanowi oddzielny reżim, rządzący się innymi zasadami. Jednym z aspektów, który łączy te dwie płaszczyzny jest ich pozaterytorialne stosowanie. Jaka jest zatem relacja między represją uniwersalną i pozaterytorialnym stosowaniem traktatów praw człowieka? Czy reżimy te są komplementarne? Czy prawo praw człowieka zawsze podąża za działaniami państwa mającymi na celu realizację represji uniwersalnej? Niniejszy artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. Zaczyna się od analizy podobieństw i różnic między tymi dwoma reżimami, a następnie przechodzi do dyskusji na temat ich bezpośredniej relacji. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy każdy z nich może tak naprawdę istnieć bez zastosowania drugiego.
34
Franceschi, Hector. "Il fondamento antropologico del diritto al Matrimonio e la sua protezione nell’ordinamento canonico." Prawo Kanoniczne 52, no. 3-4 (December 10, 2009): 173–94. http://dx.doi.org/10.21697/pk.2009.52.3-4.08.
Full textAbstract:
Autor w swoim artykule podjął próbę dotarcia do głębszego zrozumienia podstawowego prawa osoby i wiernego do zawarcia małżeństwa (ius connubii), które było obecne od samych początków kształtowania się prawa małżeńskiego Kościoła. Ze studium systemu prawa małżeńskiego wyraźnie wynika, że ius connubii zajmuje w kościelnym prawie małżeńskim główne miejsce jako jego fundament, który, chociaż nie został sformułowany od samego początku, istniał jako obiektywne kryterium poszukiwań w prawie małżeńskim. Można zatem powiedzieć, że zanim dokonała się w Kościele kodyfikacja, ius connubii było elementem, który stanowił fundament prawa małżeńskiego oraz interpretacji dyspozycji prawnych dotyczących małżeństwa, jak również było istotną płaszczyzną rozwiązywania nowych kwestii, które pojawiały się w całej historii Kościoła. Kościół zawsze strzegł ius connubii rozumianego jako wolność zawarcia małżeństwa zanim nastąpiła jego celebracja i jako ochrona istniejącego węzła małżeńskiego po zawarciu małżeństwa. Mając na uwadze centralną pozycję ius connubii i jego charakter jako podstawowego prawa, które powinno być uznawane, chronione i promowane przez Kościół w poszukiwaniu rozwiązań w konkretnych przypadkach, a zatem jedyną postawą powinno być poszukiwanie prawdy, gdyż tylko w niej znajduje się sprawiedliwość i zbawienie. Główna pozycja ius connubii sprawia, że kanoniczne prawo małżeńskie będzie ujmowane nie jako zbiór pozytywnych norm, których stosowanie będzie uzależnione od poszczególnych przypadków, lecz jako odpowiedź na wymagania małżeńskiej res iusta. W ten sposób ius connubii ukazuje się jako fundament i kryterium interpretacji i stosowania kanonicznego prawa małżeńskiego w jego całości, jak również jako odnawiająca siła samego prawa ilekroć doświadczenie stosowania prawa małżeńskiego będzie napotykało na pewne konkretne braki, które zasługują na lepsze rozwiązania normatywne poszczególnych aspektów małżeńskiej rzeczywistości. Ta świadomość sensu i fundamentu prawa małżeńskiego Kościoła, pozwoli uniknąć niebezpieczeństwa, które zawsze jest zasadzką dla porządków prawnych odwołujących się do technik kodyfikacyjnych i które uzewnętrzniało się, i to nie rzadko, także w Kościele, zwłaszcza od czasów, w których pojawił się pozytywny zbiór norm, dobrze skonstruowany i zawarty w Kodeksie. Chodzi o ryzyko, w którym kanony Kodeksu mogą stać się zbiorem technicznych norm stosowanych w konkretnym przypadku, bez brania pod uwagę prawdy dotyczącej małżeńskiego węzła oraz praw i obowiązków, które wynikają z samej jego natury.
35
Juergensmeyer, Julian C., and Andrew F. Prater. "Is State Preemption Weakening the Authoritarian Resilience of Local Government in the United States?" Studia Iuridica 79 (May 12, 2019): 148–65. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0013.1892.
Full textAbstract:
W wielu krajach instytucje i wartości demokratyczne są zagrożone. Sprawiedliwy proces, ochrona praw obywatelskich, wolność słowa, wolność prasy, prawo do głosowania i inne demokratyczne ideały są głęboko zakorzenione w amerykańskiej kulturze prawnej. Tradycyjnie rząd federalny jest uważany za strażnika tych praw, zapewniając, że administracja stanowa przestrzega rządów prawa ustanowionych przez amerykańską Konstytucję. Podobnie uważa się, że administracja stanowa zapewnia te demokratyczne standardy wobec samorządów lokalnych. Amerykański system równowagi władz i trójpodział władzy oraz wynikające z tego wzajemne oddziaływanie między gałęziami administracji są uważane za zabezpieczenia, które chronią praworządność. Ten poziomy trójpodział władzy często przyćmiewa podobne funkcje realizowane przez pionowe rozdzielenie władzy pomiędzy system federalny, stanowy i lokalny. Jeśli władza federalna bądź stanowa działa wbrew przepisom prawa ustanowionym przez Konstytucję Stanów Zjednoczonych i konstytucjom stanowym, samorządy mogą, przynajmniej do pewnego stopnia, sprzeciwić się tym autorytarnym rządom. Celem tego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób samorządy lokalne mogą przeciwstawić się antydemokratycznym działaniom administracji federalnej i stanowej, oraz omówienie zagrożeń, jakie stwarzane są w Stanach Zjednoczonych w wyniku ingerencji administracji federalnej lub stanowej w zakres działania władzy samorządowej – szczególnie w odniesieniu do miast sanktuariów, zmian klimatycznych, przepisów dotyczących posiadania broni, dostępu do tanich mieszkań oraz praw społeczności LGBT. Głównym celem stworzenia takiej pionowej równowagi i podziału władzy jest wzajemne monitorowanie się administracji na różnych poziomach, ale jeśli samorządy lokalne są pozbawione możliwości sprawowania władzy w odniesieniu do ważnych społecznie kwestii, ich odporność na autorytarne rządy federalne czy stanowe jest poważnie ograniczona.
36
Falski, Jacek. "Prawo do nauki a prawo rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania zgodnie z ich przekonaniami w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka." Studia z Prawa Wyznaniowego 17 (December 30, 2014): 151–72. http://dx.doi.org/10.31743/spw.5117.
Full textAbstract:
Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oparte na Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności uznaje prawo do nauki sformułowane w art. 2 protokołu dodatkowego nr 1 do Konwencji za „niezbędne do realizacji praw człowieka”. Artykuł omawia i podsumowuje aktualny stan orzecznictwa ETPC w omawianej kwestii, ze szczególnym uwzględnieniem problemu praw rodziców do poszanowania przekonań (w tym religijnych) w kontekście realizacji prawa do nauki i konsekwencjami skutków transmisji tych przekonań rodziców na prawa dziecka. Trybunał w Strasburgu wiąże wymóg ochrony przekonań rodziców - związanych przede wszystkim z wolnością myśli, sumienia i wyznania - z pluralizmem poglądów stanowiącym jeden z fundamentów społeczeństwa demokratycznego. W tym też kontekście chroni przekonania rodziców przed niewłaściwym, nadmiernym prozelityzmem państwa w zakresie procesu nauczania. Niedopuszczalny w zakresie realizacji prawa do nauki jest także nadmierny prozelityzm rodziców. Od lat 70. ubiegłego wieku następuje rozwój orzecznictwa w tym zakresie. Wskazuje ono starania Trybunału w zakresie budowania kompromisu między ochroną praw dziecka, a przestrzeganiem praw rodziców, przy czym interesy dziecka stanowią zawsze wartość nadrzędna i priorytetową.
37
Grzelak, Agnieszka. "Fundamental rights protection in the context of mass surveillance in the European Union." Przegląd Prawa i Administracji 107 (April 4, 2017): 129–43. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.107.7.
Full textAbstract:
OCHRONA PRAW PODSTAWOWYCH W KONTEKŚCIE MASOWEJ INWIGILACJI W UNII EUROPEJSKIEJArtykuł dotyczy kwestii problematyki „masowej inwigilacji” i potencjalnego naruszenia praw podstawowych przez programy wprowadzające tę praktykę. W artykule wyjaśnia się wstępnie samo pojęcie, a także odróżnia je od inwigilacji skierowanej wobec konkretnej osoby w związku z prowadzonym postępowaniem. Celem artykułu jest zarysowanie problemu relacji między obowiązkiem państw związanym z kwestią zapewnienia bezpieczeństwa narodowego a koniecznością ochrony praw podstawowych. Podkreśla się, że powoływanie się na względy ochrony bezpieczeństwa narodowego nie w każdym przypadku mogą uzasadniać ingerencję w prawa jednostki, a także że nie oznacza to możliwości niestosowania zasad wynikających z prawa Unii Europejskiej czy dorobku prawnego Rady Europy. Podstawowym prawem, o którym mowa w artykule, jest prawo do prywatności, ale wskazane są również inne prawa, mogące być potencjalnie naruszane przez programy masowej inwigilacji.
38
Lubaś, Magdalena. "Znajomość praw i obowiązków – jako jedna z metod ochrony konsumenta na rynku usług bankowych." Finanse i Prawo Finansowe 2, no. 18 (June 30, 2018): 37–49. http://dx.doi.org/10.18778/2391-6478.2.18.04.
Full textAbstract:
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie praw i obowiązków, jakie przysługują konsumentowi na rynku usług bankowych, czego może się domagać od banku, a na co nie musi się zgadzać. Jeśli konsument wie, jakie uprawnienia są mu zagwarantowane z mocy obowiązującego prawa, może tę wiedzę wykorzystać w kontakcie z bankiem. Jednak rzadko kto wie, co jest zawarte w ustawach czy rozporządzeniach, ponieważ nie każdy zna prawo. Łacińska premia wywodząca się z prawa rzymskiego Ignorantia iuris nocet (nieznajomość prawa szkodzi), dobitnie odzwierciedla położenie konsumentów zarówno na ryku usług bankowych, jak i w całym obrocie gospodarczym. Tezą, która będzie dowodzona w niniejszym artykule, jest to, że znajomość praw i obowiązków może stanowić jeden ze skutecznych mechanizmów obronnych konsumenta na rynku usług bankowych? Artykuł oparty jest na badaniach przeprowadzonych na temat znajomości praw klienta na rynku usług bankowych.
39
Lockwood O'Donovan, Joan. "John Paul II's Theology of Law: An Evangelical Appreciation." Roczniki Teologiczne 66, no. 3 (January 31, 2020): 5–16. http://dx.doi.org/10.18290/rt.2019.66.3-1.
Full textAbstract:
Teologia prawa według Jana Pawła II. Uznanie ze strony ewangelickiej
Wychodząc z „ewangelickiej” perspektywy teologii reformacji angielskiej artykuł ten odnosi się z uznaniem do teologii prawa zawartej w encyklice Veritatis splendor, w jej implikacjach dla zrozumienia prawa publicznego. Podkreśla zwłaszcza trzy aspekty encykliki: (1) ujęcie prawa jako wewnętrznego wymiaru dynamicznego objawienia się Boga w Jezusie Chrystusie jako Prawdy i Dobra, który zobowiązuje ludzi jako sprawców działania moralnego oraz jest podstawą ich wolności; (2) ukazanie tendencji obecnych we współczesnej filozofii i teologii moralnej, które oderwały prawo i wolność stworzonej i upadłej wspólnoty ludzkiej od historii ich odnowy i udoskonalenia, czemu świadectwo daje Pismo Święte; (3) ukazanie Kościoła jako wspólnoty wiary i uczniów, której Chrystus powierzył objawienie jedności Bożej obietnicy i prawa oraz przekazał Ducha Prawdy i Świętości. Uwydatniając te aspekty, artykuł zwraca również uwagę na słabo rozwinięte zagadnienie prawa jako objawienia Bożego wyroku potępiającego grzesznych ludzi jako sprawców, tak na wewnętrznym forum sumienia, jak i na społecznym forum prawa publicznego. Wskazuje także na pokrewną kwestię Kościoła, który daje świadectwo o zmartwychwstałym Chrystusie przezwyciężającym potępienie płynące z prawa.
40
Błeszyńska, Katarzyna. "Status prawny utworu fotograficznego w świetle ograniczeń praw autorskich." Studia Medioznawcze 2 (June 1, 2016): 97–107. http://dx.doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2016.65.474.
Full textAbstract:
Fotografia, po spełnieniu przesłanek ustawowej ochrony, stanowi utwór w rozumieniu przepisów prawa autorskiego. Ustawodawca ogranicza prawa autorskie twórcy z powodu nadrzędnych interesów, takich jak informowanie czy prawo do informacji. Artykuł zwraca uwagę na specyfikę utworu fotograficznego i praw w nim występujących oraz na cel ograniczeń najistotniejszych dla utworu fotograficznego, takich jak w szczególności: przedruk fotografii reporterskich, cytat, wykorzystanie w ramach satyry lub karykatury.
41
Witkowski, Wojciech. "Z Sankt Petersburga dla czytelnika zachodnioeuropejskiego – Aleksander This o prawie Rzeczypospolitej szlacheckiej." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius) 66, no. 1 (July 17, 2019): 451. http://dx.doi.org/10.17951/g.2019.66.1.451-463.
Full textAbstract:
<p>Aleksander This (1803–1864), wybitny polski prawnik czasów Królestwa Polskiego, po wybuchu powstania listopadowego znalazł się w Petersburgu. Tam zajmował się pracą naukową i w 1838 r. opublikował we francuskim czasopiśmie prawniczym „Revue etrangére et française de legislation” artykuł pt. <em>Notice sur la coordination des lois provinciales de l’Empire de Russie</em>. W tekście tym<em> </em>omówił problem kodyfikacji praw prowincjonalnych na zabranych przez Rosję ziemiach polskich podczas zaborów w końcu XVIII w. This zamieścił w nim opis i ocenę ustawodawstwa prawa polskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Omówił też systemy praw obowiązujących i ich klasyfikacje oraz próby kodyfikowania prawa od XIV do XVIII w. Ponadto szczegółowo przedstawił prawo powszechne, prawa szczególne oraz pomocnicze, jakie funkcjonowały w dawnej Polsce. Krytycznie ocenił brak skodyfikowania prawa, a zwłaszcza niedojście do skutku kodyfikacji z 1532 r. tzw. <em>Korektury Praw</em> i tzw. <em>Zbioru Praw Sądowych</em> Andrzeja Zamoyskiego z lat 1776–1780. Walorem jego publikacji było przedstawienie czytelnikom zachodnioeuropejskim problematyki dawnego prawa polskiego.</p>
42
Ostojski, Przemysław. "Przekształcenie stosunku służbowego w stosunek pracy." Gdańskie Studia Prawnicze, no. 2(46)/2020 (June 22, 2020): 201–10. http://dx.doi.org/10.26881/gsp.2020.2.13.
Full textAbstract:
Niniejsza glosa odnosi się do interdyscyplinarnej problematyki przekształcenia stosunku służbowego w stosunek pracy, wskutek którego dochodzi równocześnie do ustania dotychczas istniejącego stosunku służbowego i powstania nowego stosunku prawnego – stosunku pracy. Interdyscyplinarna natura tej instytucji prawnej wynika z tego, że do ustania publicznoprawnego stosunku służby dochodzi na mocy zgodnego oświadczenia woli organu i dotychczasowego funkcjonariusza. Wyjątkowy charakter ustania stosunku służby wynika zaś z faktu, że nie jest potrzebne uprzednie jego wygaszenie, aby mogło dojść do przekształcenia w stosunek pracy.
W wyniku dokonanej analizy należy dojść do wniosku, że glosowana uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego jest w pełni prawidłowa. Wydanie decyzji stwierdzającej ustanie stosunku służbowego wskutek przekształcenia go w stosunek pracy znajduje umocowania w przepisach prawa. Na gruncie analizowanego przypadku nie może być mowy o domniemaniu załatwienia sprawy w drodze decyzji administracyjnej. Byłemu funkcjonariuszowi Służby Celno-Skarbowej przysługuje zaś prawo do wytoczenia powództwa przed sądem właściwym w sprawach z zakresu prawa pracy, zgodnie z art. 277 ustawy o KAS.
43
Chauvin, Tatiana. "Procedural Justice as a Rule of Law and Expression of Respect for Human Dignity." Studia Iuridica 79 (May 12, 2019): 48–67. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0013.1881.
Full textAbstract:
Godność człowieka, zarówno w wymiarze osobowym, jak i osobistym jest na gruncie polskiego prawa podstawą systemu praw i wolności regulowanego w rozdziale II Konstytucji z 1997 r. Z kolei zasada państwa prawnego to kluczowa zasada demokracji konstytucyjnej respektującej prawa człowieka. Przepisy proceduralne skupiają się na sposobie, w jaki państwo działa, również w stosunku do jednostek. Sprawiedliwość proceduralna jako zasada wywodzona z zasady państwa prawnego może być więc definiowana jako zbiór wartości, których zagwarantowanie w normach prawnych i faktyczne wdrażanie w praktyce procesowej wpływa na ich sprawiedliwy przebieg i umożliwia jego pozytywną ocenę. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego wiąże zasadę sprawiedliwości proceduralnej, jako jedną z zasad państwa prawa przede wszystkim z prawem do sądu. Oznacza ono w szczególności: 1) prawo dostępu do sądu, 2) prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, 3) prawo do wyroku sądowego oraz 4) prawo do odpowiedniego ukształtowania ustroju i pozycji organów rozpoznających sprawy. Odpowiednie ukształtowanie procedury w rozumieniu Trybunału Konstytucyjnego zapewnia stronom prawo do bycia wysłuchanym; prawo do uzyskania uzasadnienia decyzji, co pozwala zapobiec arbitralności w działaniu sądu; zapewnienie przewidywalności postępowania; zagwarantowanie środków proceduralnych równoważących pozycję stron; zapewnienie instancyjnej kontroli decyzji; bezstronność sądu. Spełnienie tych wymogów gwarantuje poszanowanie godności człowieka jako uczestnika postępowania.
44
Zawadzki, Jarosław. "Outline of the Qing Law." Roczniki Humanistyczne 62, no. 9 (October 21, 2019): 147–70. http://dx.doi.org/10.18290/10.18290/rh.2019.67.11-7.
Full textAbstract:
Zarys prawa Qing
Artykuł jest próbą zarysu prawa chińskiego za czasów Qing, ostatniej dynastii rządzącej Chinami. Przedstawia on moralne i filozoficzne podstawy, na których został zbudowany tradycyjny chiński system prawny długo przed dojściem do władzy cesarzy Machu. Autor artykułu stwierdza również, że to kultura, a nie natura określa prawo i moralność, a idea etyki uniwersalnej jest utopią. Istnieją pewne różnice między prawem zachodnim a jego chińskim odpowiednikiem. Niektóre przepisy Kodeksu Qing mogą być dla nas dzisiaj zaskakujące, chociaż łatwo je zrozumieć, jeśli bliżej im się przyjrzeć. Z chińskiego punktu widzenia prawo zachodnioeuropejskie można nazwać „nowoczesnym”, bo zostało przyjęte we współczesnych Chinach od początku XX wieku. W artykule pada propozycja odpowiedzi na pytanie, dlaczego Chiny zostały zmuszone do porzucenia swojej tradycji prawnej i przyjęcia w jego miejsce zachodniego prawa kontynentalnego.
45
Zawiślak, Michał Jacek. "Od przestępstwa bluźnierstwa do prawnokarnej ochrony przekonań religijnych we francuskim prawie karnym." Studia Prawnicze KUL, no. 2 (December 30, 2020): 377–400. http://dx.doi.org/10.31743/sp.5448.
Full textAbstract:
Najważniejszy akt prawny rewolucji francuskiej nie odnosił się do bluźnierstwa, całkowite zaś usunięcie tego przestępstwa z sytemu francuskiego prawa karnego nastąpiło na mocy przepisów ustawy z 29 lipca 1881 r. o wolności prasy. Szczególną ochroną prawną, na mocy przepisów tej ustawy, została objęta wolność słowa. Przepisy karne ustawy o wolności prasy przewidują ochronę osób wierzących, jak i niewierzących przed wszelkimi formami dyskryminacji, także religijnej. Konstytucyjna zasada świeckości państwa nie uchyliła lokalnego prawa karnego, w tym bluźnierstwa, obowiązującego w trzech departamentach: Górnym Renie, Dolnym Renie, Mozeli do 2017 r. Usunięcie bluźnierstwa z lokalnego prawa karnego to element konsekwentnie wdrażanej aksjologii republikańskiej formy rządów z podporządkowaniem prawa idei państwa świeckiego. Francuski Kodeks karny zaostrzył sankcje karne za popełnienie przestępstw zniesławienia religijnego oraz zniewagi, jakiej można dopuścić się przeciwko osobie lub grupie osób z powodu przynależności religijnej. Aktualnie we francuskim prawie karnym przedmiotem ochrony jest wolność słowa, a także przekonania religijne.
46
Barut, Arkadiusz. "Prawo jako konstytuowanie człowieczeństwa. Koncepcja Pierre’a Legendre’a." Studia Prawnicze KUL, no. 2 (June 30, 2017): 7–25. http://dx.doi.org/10.31743/sp.3319.
Full textAbstract:
Przedmiotem artykułu jest koncepcja Pierre’a Legendre’a, współczesnego francuskiego filozofa i historyka prawa. Legendre, łącząc nawiązania do psychoanalizy Jacquesa Lacana z analizą historii prawa oraz współczesnej praktyki prawnej, uznaje prawo za zespół symboli, dzięki internalizacji których jednostka uzyskuje podmiotowość jako istota racjonalna i tożsamość jako członek społeczeństwa. Symbole te odzwierciedlają przede wszystkim fundamentalną ludzką kondycję: konstytutywną niemożliwość realizacji pragnienia i konieczność przeniesienia go na sferę języka. Prawo komunikuje w ten sposób znaczenie podstawowych wzorców kulturowych oraz autorytet instytucji społeczno-politycznych, samo zaś, dzięki zakorzenieniu w konkretnej kulturze, może oprzeć się na racjonalnej interpretacji. Według Legendre’a współczesność niszczy tę funkcję prawa, sprowadzając je do metody realizacji pragnień (paradygmat praw człowieka) lub odmiany inżynierii społecznej. Rezultatem jest zanik podmiotowości i więzi społecznej, zaś w dziedzinie prawa jego inflacja i infantylizacja. Ostatecznie społeczeństwo pogrąża się w „naturalności” – agresji i chaosie, maskowanych mitem „zarządzania”.
47
Stępkowski, Łukasz. "The concept of a Union based on the Rule of Law as a legal argument before the Court of Justice of the European Union." Przegląd Prawa i Administracji 107 (April 4, 2017): 243–60. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.107.14.
Full textAbstract:
KONCEPCJA UNII OPARTEJ NA RZĄDACH PRAWA JAKO ARGUMENT PRAWNY PRZED TRYBUNAŁEM SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJNiniejsza praca ma na celu rozważenie koncepcji Unii opartej na rządach prawa, obecnej w prawie Unii Europejskiej, w ramach orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Autor podejmuje się analizy ilościowej oraz jakościowej i oceny wskazanego zagadnienia, katalogując ponad 120 poszczególnych orzeczeń Trybunału odnoszących się do „rządów prawa” w powyższym znaczeniu w tym rozważając 95 przypadków, w których omawiane zagadnienie zostało rozważone co do istoty. W ten sposób pytanie badawcze niniejszej pracy brzmi — czy twierdzenie procesowe i argumentacja oparte na „rządach prawa” mają jakiekolwiek szczególne znaczenie dla skarżącego co do prawdopodobieństwa uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia przed Trybunałem?
48
Mańko, Rafał. "THE COOPERATIVE MEMBER’S PROPRIETARY RIGHT TO AN APARTMENT: A LEGAL SURVIVAL OF THE PERIOD OF ACTUALLY EXISTING SOCIALISM IN POLISH PRIVATE LAW." Zeszyty Prawnicze 15, no. 4 (September 20, 2016): 147. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2015.15.4.08.
Full textAbstract:
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest przykładem reliktu prawnego epoki socjalizmu realnego, który przetrwał pomimo przemian społeczno-gospodarczych, politycznych i prawnych zapoczątkowanych w 1989 r. Omawiane prawo zostało powołane do życia w latach 50. XX w., a swoją formę ustawową uzyskało w 1961 r. Jego powstanie było uwarunkowane istniejącymi w minionym okresie stosunkami politycznymi i gospodarczymi, a także względami ideologicznymi. Prawo to miało bowiem zastąpić odrębną własność lokali, przy równoczesnym zapewnieniu uprawnionym możliwości władania, za pomocą prawa in rem, lokalem, którego budowę sfinansowali z własnych środków. Ramy prawne omawianej instytucji w okresie PRL nacechowane były elementami „uspołeczniającymi”, m.in. uniemożliwiając nabycie więcej niż jednego prawa przez tę samą rodzinę, uzależniając podnajęcie lokalu od zgody spółdzielni, czy też wtórne nabycie prawa mortis causa i inter vivos od przyjęcia nabywcy w poczet członków spółdzielni. Po roku 1989 spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nie zostało automatyczne przekształcone w odrębną własność lokali, czego można by się spodziewać w kontekście transformacji od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do gospodarki rynkowej. Pomimo postępującej konwergencji pomiędzy spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu oraz odrębną własnością lokalu, widocznej zarówno w warstwie prawnej, jak też w szczególności w zakresie funkcji społeczno-gospodarczych, prawo to istnieje nadal w obrocie stanowiąc relikt prawny epoki socjalizmu realnego.
49
Raszewska-Skałecka, Renata. "Niepomijalność administracji publicznej w zakresie władztwa zakładowego — „skreślenie z listy uczniów szkoły” na kanwie orzecznictwa sądowoadministracyjnego." Prawo 331 (November 12, 2020): 227–44. http://dx.doi.org/10.19195/0524-4544.331.18.
Full textAbstract:
Problematyka postępowań w indywidualnych sprawach ucznia w szkole, w tym władztwa zakładowego wobec ucznia na forum szkoły, i kwestia skreślenia z listy uczniów, wpływając na status ucznia jako użytkownika zakładu administracyjnego (szkoły), jest nie tylko obecna i aktualna w nauce prawa administracyjnego, ale i ciągle potrzebuje w praktyce weryfikacji sądowej i refleksji naukowej. Postępowanie w sprawie skreślenia ucznia z listy uczniów toczy się według procedury zgodnej z przepisami postępowania administracyjnego. Skreślenie ucznia z listy uczniów szkoły następuje w formie decyzji administracyjnej; jest przy tym równoznaczne z rozwiązaniem stosunku administracyjnoprawnego, łączącego ucznia ze szkołą. Podkreślić należy, że w szkole istnieje prawny obowiązek podporządkowania się ucznia wydanym i obowiązującym na jej terenie regulacjom wewnątrzzakładowym, do których należy zwłaszcza statut szkoły. Uprawnienia zakładu administracyjnego (szkoły) wobec ucznia-użytkownika są z reguły uregulowane ustawowo, szczegółowo zaś dookreślone w statucie szkoły i regulaminach wewnątrzszkolnych. W doktrynie prawa administracyjnego przyjmuje się, że podległość ucznia jako użytkownika zakładu administracyjnego uregulowana jest w szczególności w prawie oświatowym, jego podległość zaś wszelkim aktom, poleceniom organów szkoły — określona jest jako element władztwa zakładowego. Stąd właśnie obecność i niepomijalność w szkole prawnych form działania administracji publicznej oraz władztwa zakładowego, mającego istotny wpływ na sytuację prawną ucznia w szkole. Prawo administracyjne pozwala przyjrzeć się ochronie administrowanego ucznia w szkole, a sądownictwo administracyjne — ochronie praw podmiotowych jednostki jako ucznia szkoły w państwie prawa.
50
Pacud, Radosław. "Sprawiedliwość w ubezpieczeniu emerytalnym. Aspekty międzypokoleniowe oraz ekonomiczne." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius) 62, no. 2 (February 8, 2016): 159. http://dx.doi.org/10.17951/g.2015.62.2.159.
Full textAbstract:
<p>W artykule rozpatrzono różne formuły sprawiedliwości w ubezpieczeniu emerytalnym. Opracowanie dowodzi, że dane formuła sprawiedliwości, realizowana przez system prawny, może podlegać zmianom wraz ze zmianami układu sił ekonomicznych i politycznych. W tym kontekście przedstawiono, że reforma emerytalna z 1999 roku została przeprowadzona z aprobatą społeczną, gdyż ekonomiczna stabilność systemu, a zwłaszcza nabytych praw emerytalnych, nie została zagrożona. Osiągnięto to przez zmiany zasady obliczania emerytur dla młodszych pokoleń, a prawne konsekwencje tych zmian mogą być widoczne dopiero w okresie współczesnym. Sprawiedliwość, którą stanowiono w formule „każdemu według wkładu pracy” oraz „każdemu według potrzeb”, jest obecnie realizowana w formule „każdemu według składki (wkładu składek)”. Po latach skutkuje to dużymi różnicami w sytuacji socjalnej młodszego i starszego pokolenia. Z czasem, gdy system emerytalny będzie coraz mniej wydolny, trzeba będzie dokonać wyboru, jakie inne zmiany są niezbędne, aby prawo emerytalne pozostawało sprawiedliwe dla wszystkich – zmniejszyć korzyści osiągane przez generację emerytów (ewentualnie wprowadzić dla nich dodatkowe) czy zwiększyć wielkość składek lub podatków.</p>