Academic literature on the topic 'Proces umierania'

Zgodnie z teologią Nowego Testamentu śmierć chrześcijanina jest przejściem do życia wiecznego. Więcej, sam proces umierania, w myśl ewangelicznej dyna­miki obumierania ziarna, jest rodzeniem się do nowego życia. Autorzy wczesno­chrześcijańskiej literatury męczeńskiej mieli świadomość tego paradoksu. Już jej pobieżna lektura uzmysławia, jak wielką przykładali do niego wagę: nie tylko śmierć męczennika, ale także narzędzia kaźni, jakiej zostaje poddany, stają się już tu na ziemi objawieniem rzeczywistości zbawienia. Celem niniejszego artykułu jest wynotowanie i uporządkowanie tych miejsc z wczesnochrześcijańskiej litera­tury męczeńskiej, gdzie mamy do czynienia z owym paradoksalnym przewarto­ściowaniem (podział na: więzienie, venationes, spalenie na stosie) oraz zestawie­nie ich z odpowiadającymi im miejscami z Pisma Świętego.

“After all — even a fool knows — death does not exist, but there is a decomposition of tissues”: The corporeal aspect of death in the proseof Mikhail ShishkinThe dominant theme in Mikhail Shishkin’s fiction is death, presented as considerations about the finiteness of existence, dying of oneself and others, posthumous existence, and immortality. A significant issue is also the description of the dying process and the existence of corpse after death. The article presents the theme of dying and corpse in the novels: The Taking of Izmail, Maidenhair, The Light and the Dark and Shishkin’s short stories. In these works, there is a whole spectrum of thanatological motifs which can be categorized basing on the cause of death. Shishkin describes both death by natural causes and various forms of inflicting death criminal and ritual murders, executions, killing on the battlefield, suicides. His protagonists recognize that it is the body that makes human life limited in time and death itself is perceived not as a moment of death but an uninterrupted process. Shishkin presents the changing bodies of old and sick people. More­over, he extensively describes corpses with striking naturalist attention to details.The corporeal aspect of death in Shishkin’s prose reveals a contemporary approach to the end of human life: on the one hand, the taboo of death is clear, on the other hand — fascination with corpse is visible in mass culture. Numerous images of dying and corpses in Shishkin’s fiction coexist with joyful themes affirming life, consequently, creating a vision of harmony in the world.„Przecież śmierci — nawet głupi wie — nie ma, ale jest rozkład tkanek”. Cielesny aspekt śmierci w prozie Michaiła SzyszkinaW twórczości Michaiła Szyszkina dominującym tematem jest śmierć, prezentowana jako rozważania o skończoności egzystencji, umieraniu swoim i innego, istnieniu pośmiertnym, nie­śmiertelności. Wiele miejsca zajmuje też opis procesu umierania ciała i jego istnienia po śmierci. W artykule przedstawiono obraz umierającego i martwego ciała w powieściach: Zdobycie twier­dzy Izmaił, Włos Wenery i Nie dochodzą tylko listy nienapisane oraz w opowiadaniach. W utwo­rach tych występuje całe spektrum motywów tanatologicznych, które można wyodrębnić na pod­stawie przyczyny śmierci. Szyszkin opisuje zarówno śmierć naturalną, jak i różne formy zadawa­nia śmierci zabójstwa kryminalne i rytualne, egzekucje, zabijanie na polu walki, samobójstwa. Bohaterowie jego utworów dostrzegają, że to ciało sprawia, iż życie człowieka jest ograniczone w czasie, a samą śmierć postrzegają nie jako moment zgonu, a nieprzerwany proces. Pisarz przed­stawia także zmieniające się ciała ludzi starych i chorych. Wiele miejsca poświęca też opisom martwych ciał, przy czym uderza w nich naturalistyczna detalizacja. Cielesny aspekt śmierci w prozie Szyszkina ujawnia współczesne podejście do zakończenia życia ludzkiego: z jednej strony wyraźna jest tabuizacja śmierci, z drugiej — fascynacja martwym ciałem, widoczna w kulturze masowej. Liczne obrazy umierania i trupów pozostają w utworach pisarza w równowadze z elementami radosnymi, afirmującymi życie, tworząc z nimi wizję har­monii w świecie.

Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komunikacji ze zwierzęciem, ma utrudniony dostęp. Niniejszy artykuł, oparty na badaniach etnograficznych wśród piekunów zwierząt towarzyszących, analizuje kulturowe aspekty paliatywnej opieki nad zwierzęciem, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu okoliczności terminalnej choroby na specyfikę relacji człowiek-zwierzę oraz potencjalnych analogii i różnic pomiędzy doświadczeniem choroby i umierania bliskiego zwierzęcia oraz człowieka. Refleksjausytuowana jest w obrębie nurtu etnografii wielogatunkowej, postulującej poszerzenie pola zainteresowań antropologii o zwierzęta, pojmowane jako aktorzy społeczni, oraz włączenia ich do procesu badawczego, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ich podmiotowości.W artykule podejmę próbę rekonstrukcji procesu zachodzącego pomiędzy opiekunem a zwierzęciem towarzyszącym od momentu diagnozy: interpretacji i „odczytywania” sposobów doświadczania choroby przez zwierzę, a także społecznych wyobrażeń na temat dynamiki choroby zwierzęcia i jej indykatorów. Przedstawię następnie reakcje i postawy emocjonalne opiekunów skonfrontowanych z informacją o terminalnym stanie zwierzęcia oraz zanalizuję wpływ choroby i związanej z nią terapii na relację między zwierzęciem i opiekunem. Ramą teoretycznądla powyższej analizy będzie zaproponowana przeze mnie kategoria patografii empatycznych, rozumianych jako narracje spełniające zbliżone funkcje do tych, jakie odnaleźć można w pierwszoosobowych opowieściach o przeżywanym przez człowieka doświadczeniu choroby.


 
 
 
 Artykuł prezentuje koncepcję śmierci pióra najwybitniejszego znawcy myśli św. Tomasza w Niemczech w XX wieku. Sformułował ją zasadniczo w czterech następujących dziełach: Tod und Unsterblichkeit (1979), Unsterblichkeit - eine nicht - christliche Vorstellung (1959), Tod und Unsterblichkeit (1959), Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund (1967). Nawiązywał do tej problematyki w trzech innych pracach: Uber den Bergriff der Sunde (1977), Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund (1967), Uber platonischen Mythen. Interpretację śmierci i umierania wyznacza u Piepera, potwierdzana przez współczesne nauki empiryczne jako słuszna, realistyczna koncepcja człowieka (której podwaliny położyli Arystoteles i Tomasz) oraz wizja egzystencji ludzkiej wyrażona w metaforze pielgrzymowania. Smierć postrzega Pieper jako zjawisko naturalne, a zarazem przeciwne naturze ludzkiej - efekt procesu, któremu z konieczności podlega każdy człowiek (element bierny śmierci). Jednocześnie paradoksalnie śmierć jawi się jako akt najbardziej wolny, zawsze świadomy, pochodzący z głębi osoby. Czyni on człowieka spełnionym, czyli doskonałym, pod warunkiem że oznacza decyzję dobrą, właściwą, tj. wskazuje na przejście do rzeczywistości wyższej. Pieper akcentuje inne jeszcze elementy śmierci i umierania, a czyni to w polemice z trzema nurtami myśli współczesnej (oświecenie i idealizm niemiecki, współczesna teologia protestancka, spojrzenie Heideggera), które z perspektywy antropologii Tomasza naznaczone są błędnymi rozwiązaniami. Myśliciel z Munster podkreśla więc, iż śmierć nie jest pozornym, lecz przeciwnie - rzeczywistym zjawiskiem, dosięga bowiem całego duchowocielesnego człowieka (polemika z myślą oświecenia i idealizmem niemieckim). Nie gaśnie wszakże cały człowiek, nadzieja na przezwyciężenie śmierci zakłada niezniszczalność duszy ludzkiej (spór z teologią protestancką), lęk przed śmiercią złagodzić może dostrzeżenie w niej elementu kary, a nie jego negacja (polemika z Heideggerem). Swymi analizami o śmierci i umieraniu Pieper ubogaca współczesną myśl niemiecką z dwóch powodów: po pierwsze, prezentuje ostateczne sytuacje życia ludzkiego w kontekście nadziei na ich przezwyciężenie; po drugie, śmierć ukazuje jako spełnienie egzystencji.