To see the other types of publications on this topic, follow the link: Przekład prawny.
Journal articles on the topic 'Przekład prawny'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 36 journal articles for your research on the topic 'Przekład prawny.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
BIEL, Łucja. "Długo wyczekiwany podręcznik przekładu prawniczego: recenzja książki "Przekład prawny i sądowy" Anny Jopek-Bosiackiej." Comparative Legilinguistics 2 (February 9, 2017): 211. http://dx.doi.org/10.14746/cl.2010.2.17.
Full text
2
DOCZEKALSKA, Agnieszka. "PRAWO PORÓWNAWCZE I PRZEKŁAD PRAWNY W POSZUKIWANIU FUNKCJONALNYCH EKWIWALENTÓW – OBSZARY POWIĄZANE CZY ODDZIELNE?" Comparative Legilinguistics 16 (January 19, 2013): 63. http://dx.doi.org/10.14746/cl.2013.16.5.
Full text
3
Wismont, Magdalena, and Ewa Woźniak. "Rola Kodeksu Napoleona w systematyzowaniu polskiej terminologii prawnej." Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 54 (December 2, 2020): 59–69. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6077.54.05.
Full textAbstract:
Artykuł traktuje o wpływie XIX-wiecznych przekładów Kodeksu Napoleona na systematyzację ówczesnej polskiej terminologii prawnej. Francuska kodyfikacja miała przełomowe znaczenie dla prawodawstw całego świata, uznawana jest za podstawę nowoczesnego państwa. Autorki prezentują oddziaływanie tego zbioru praw na tworzącą się w XIX w. polską terminologię prawną. Dzięki przekładom Kodeksu Napoleona rozpoczęto systematyzację nomenklatury prawa, tzn. przyporządkowywanie nazwy do pojęcia prawnego, precyzyjne określanie semantyki terminu, porządkowanie terminów w relacjach nadrzędno-podrzędnych. W przekładach postulowano również konsekwencję w wyborach tłumaczeniowych. W tym sensie translacje Kodeksu Napoleona przybliżyły polski język prawny do stanu obowiązującego we współczesnej legislacji.
4
Szklarska, Anna. "Czy prawda może być przemocą?" Studia Philosophiae Christianae 51, no. 3 (March 11, 2017): 139. http://dx.doi.org/10.21697/2015.51.3.17.
Full textAbstract:
Tytuł artykułu ma charakter prowokacyjny. Autorka nie uważa bynajmniej, by prawda mogła działać poprzez przemoc czy przez przemoc się wyrażać. A jednak ci, którzy odwołują się do ponadczasowych, naturalnych prawd na temat człowieka, życia i kwestii moralnych, bywają oskarżani o przemoc i demagogię. Owszem, bezsprzecznie można dostrzec związki między prawdą a przemocą, ale dotyczą one zwłaszcza prób bezprecedensowych manipulacji wymierzonych w prawdę. Kwestionuje się dziś powszechnie prawdę na temat kondycji człowieka, wartości moralnych, powinności obywatelskich a nawet faktów historycznych. Przemoc może odgrywać niebagatelną rolę w procesie tworzenia czy poznania, wpływa także na przemiany wiedzy i jej przekaz w społecznym obiegu, na co w swoich pracach zwraca uwagę m.in. Andrzej Zybertowicz. Współcześnie uważa się, że zamiast o prawdzie powinniśmy mówić o wielości indywidualnych narracji, mnogości skrajnie subiektywistycznych interpretacji, z których wszystkie są równouprawnione. Sama prawda zostaje sprowadzona do dowolnie ustalanego produktu władzy – również tej, którą dzierżą środki masowego przekazu. Przeciwwagą dla takiego myślenia jest nauczanie Jana Pawła II, który w wyważony sposób przypomina nam o związkach prawdy z wolnością i o odpowiedzialności, jaką prawda generuje. Jest bowiem ściśle etyczną kwestią jaką postawę człowiek przyjmie wobec prawdy i czy gotów będzie jej służyć. To zdumiewające, iż dla wielu ludzi prawda zamiast z wyzwoleniem, kojarzy się ze zniewoleniem. Autorka podejmuje próbę wyjaśnienia jakie są przyczyny tego niepokojącego zjawiska i w jaki sposób nauczanie Jana Pawła II może pomóc nam ujrzeć właściwą perspektywę znaczenia prawdy w życiu człowieka, zarówno w wymiarze jednostkowej świadomości, jak też zbiorowego doświadczenia narodu czy całej ludzkości. W swoim artykule odwołuje się do stanowiska wyrażonego zarówno w encyklice "Veritatis Splendor", jak i w kontekście innych prac Jana Pawła II.
5
Mędrzycki, Radosław. "DZIAŁALNOŚĆ RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH W POLSCE W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB W KRYZYSIE BEZDOMNOŚCI I ZAGROŻONYCH BEZDOMNOŚCIĄ W LATACH 2005-2015 W ŚWIETLE RAPORTÓW RPO." Zeszyty Prawnicze 20, no. 1 (June 30, 2020): 229–48. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2020.20.1.10.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest ukazanie zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich sprawami osób pozostających w kryzysie bezdomności i zagrożonych bezdomnością w latach 2005-2015. W związku z przyjętym celem zadano pytanie o swoistą stagnację w zakresie rozwiązywania wielu problemów bezdomności mimo wielokrotnej ich diagnozy przez RPO. W związku z założeniami formalnymi badaniu poddano dostępne Rzecznikowi instrumentarium prawne, a także sposoby jego wykorzystywania w odniesieniu do problemu bezdomności na przestrzeni kilkunastu lat. Ukazując faktyczną działalność Rzecznika, analizie poddano raporty dokumentujące jego aktywność. Analiza wykazała, że bezdomność stanowi od początku przedmiot zainteresowania RPO. Na przestrzeni lat diagnozowane problemy pozostają względnie niezmienne. Wskazuje to na nikłe oddziaływanie RPO na władzę ustawodawczą w analizowanym obszarze. Zdiagnozowano brak mechanizmów prawnych pozwalających wprost wymusić przez RPO zmiany prawne. Przekłada się to na niejako jednostronną prawną odpowiedzialność tego organu przy właściwie wyłącznie politycznej odpowiedzialności parlamentu za sprawy bezdomności.
6
ILUK, Łukasz. "REFERENCYJNA TRANSPARENTNOŚĆ MOTYWOWANYCH NAZW ORGANÓW PAŃSTWOWYCH W PRZEKŁADACH." Comparative Legilinguistics 38 (November 28, 2019): 49–64. http://dx.doi.org/10.14746/cl.2019.38.2.
Full textAbstract:
Przedmiotem analizy są adekwatność i jasność motywowanych nazw organów państwowych w przekładach aktów ustrojowych. W celu ustalenia stopnia adekwatności rozpoznania przedmiotu odniesień nazw w wyjściowym systemie prawnymprzeprowadzono badanie sondażowe. Jego wynik pozwala na sformułowanie wniosku, że w systemach nieprzystających dosłowny przekład nazw organów może być referencyjnie pusty nawet dla osób z wiedzą dziedzinową. Generalnie można przyjąć, że właściwa identyfikacja zawartości referencyjnej (denotatu) z daną nazwądeterminowana jest poziomem wiedzy o nazwanym przedmiocie w wyjściowym systemie prawnym. Znacznym ułatwieniem w dekodowaniu znaczenia nazw własnych organów państwowych okazuje się przekład funkcjonalny.
7
Sobesto, Joanna. "Wszechobecna niewidzialność. Pawła Hulki-Laskowskiego tożsamość tłumacza w kontekście spolszczeń serii amerykańskich książek edukacyjnych „Cnotą a prawdą”." Porównania 26 (June 15, 2020): 217–33. http://dx.doi.org/10.14746/por.2020.1.12.
Full textAbstract:
Celem niniejszego artykułu jest spojrzenie na biografię Pawła Hulki-Laskowskiego: teologa, pedagoga, pisarza i dyplomaty z perspektywy jego wieloletniej pracy przekładowej. Hulka-Laskowski, w przeciwieństwie do wielu innych tłumaczek i tłumaczek aktywnych w dwudziestoleciu międzywojennym, do dziś funkcjonuje w obiegowej pamięci, jednak jest to pamięć osobliwa, niemal zupełnie pomijającadziałalność przekładową twórcy. Pragnę pokazać, jak kluczowe dla biografii Hulki- Laskowskiego jest doświadczenie przekładu, który kształtuje i odzwierciedla życiowe wybory, postawy i światopogląd. Dowodem może być podjęcie decyzji o przekładzie i adaptacji amerykańskich książek dla młodzieży „Cnotą a prawdą”– zaskakująco postępowej i nowoczesnej serii zawierającej treści, które do dziś bywajątabuizowane.
8
Patkowski, Bartłomiej. "Rozwój Systemów Informacji Prawnej oraz ich rola w kształtowaniu gospodarki opartej na wiedzy (na przykładzie Polski)." Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 21 (November 28, 2013): 366–77. http://dx.doi.org/10.24917/20801653.21.22.
Full textAbstract:
Dla wszystkich uczestników rynku odpowiednio usystematyzowana informacja prawna jest kluczowa z punktu widzenia podejmowania decyzji, co przekłada się na funkcjonowanie przedsiębiorstw, instytucji państwowych, a także poszczególnych osób fizycznych. W Polsce po okresie transformacji pojawiły się na rynku narzędzia informatyczne, które dały początek obecnie istniejącym i bardzo rozbudowanym systemom informatycznym określanym jako Systemy Informacji Prawnej (SIP). Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie czynników determinujących powstanie i rozwój Systemów Informacji Prawnej w Polsce, a przede wszystkim zobrazowanie roli jaką odegrały one w upowszechnianiu informacji prawnej i ekonomicznej. SIP wykształciły się w Polsce przede wszystkim wskutek niestabilności i nadmiernej szczegółowości polskiego ustawodawstwa. W początkowym okresie rozwoju systemy te stały się ważnym narzędziem pracy głównie wśród prawników. W miarę upływu czasu zaczęły się rozprzestrzeniać poza tradycyjny rynek, docierając do przedsiębiorców i instytucji publicznych. Dały one także impuls do tworzenia wielu innych narzędzi informatycznych przekazujących informację prawną i ekonomiczną do szerokiego kręgu odbiorców. Systemy Informacji Prawnej odgrywają znaczącą rolę w kształtowaniu gospodarki opartej na wiedzy. Rola ta polega na zbliżeniu wiedzy i informacji do procesów decyzyjnych w sektorze prywatnym i publicznym.
9
Gombin, Krzysztof. "O obrazowaniu idei sprawiedliwości w Rzeczypospolitej połowy XVIII wieku – wokół konfliktu o ordynację ostrogską." Roczniki Humanistyczne 69, no. 4 (May 10, 2021): 185–98. http://dx.doi.org/10.18290/rh21694-8.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest ukazanie wzajemnych relacji sztuk plastycznych, ceremoniału oraz publicystyki w propagandzie politycznej Rzeczypospolitej czasów Augusta III, na kluczowym dla ówczesnego życia publicznego przykładzie – sporze o ordynację ostrogską. W satyrycznej Scenie tragiczno-komicznej zawarcie tzw. transakcji kolbuszowskiej, sankcjonującej podział ordynacji, przedstawione zostało jako akt bezprawia – parodia sądów Rzeczypospolitej. Z przekazu zawartego w rycinach rozprawy Piotra Hadziewicza, Prawda obiaśniona… wynikało, że jedność i ład w państwie muszą być oparte na przestrzeganiu praw, czego gwarantem jest król. August III utworzył obradującą w Dubnie komisję, mającą ocenić zasadność podziału ordynacji. Jej członkowie, akcentując legalność działań, przyjęli porządek obrad wzorowany na ceremoniale Trybunału Koronnego, instytucji silnie zakorzenionej w ówczesnym polskim systemie prawnym. Główni aktorzy „Nowego w Dubnie Trybunału”, jak określił komisję prymas Adam Komorowski, dbali o jednolity dla opinii publicznej przekaz: zgodnej pracy dla odtworzenia ładu prawnego w Rzeczypospolitej, co doskonale korespondowało z treściami ówczesnej grafiki i satyry.
10
Wojewoda, Mariusz. "Prawda a wiarygodność fotografii – epistemologiczne i etyczne aspekty rozumienia obrazów." Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura, no. 41 (December 30, 2020): 145–60. http://dx.doi.org/10.31261/errgo.8022.
Full textAbstract:
Artykuł poświęcony jest analizie problemu prawdy i wiarygodności w kontekście komunikacji obrazami fotograficznymi w przestrzeni publicznej. Użytkowanie nowych mediów sprawia, że wszystkie aspekty komunikacji internetowej powinny być traktowane jako przekaz publiczny. W przekonaniu autora artykułu, zagadnienie prawdy w rozumieniu epistemologicznym (gdy chodzi o reguły postrzegania), oraz prawdy i wiarygodności w rozumieniu etycznym (mając na myśli postawę i ocenę fotografii), stanowi ważny element refleksji nad współczesną komunikacją wizualną. Artykuł napisany jest z perspektywy filozoficznej, autor artykułu preferuje metodę hermeneutyczną. W części analitycznej autor odwołuje się przede wszystkim do filozofa Hansa-Georga Gadamera oraz teoretyka kultury wizualnej Williama J. T. Mitchella.
11
Cendrowicz, Dominika. "Teoria racjonalnego tworzenia prawa a ustawodawstwo z zakresu pomocy społecznej. Uwagi na tle ustalania właściwości miejscowej gminy w sprawach przyznawania świadczeń z zakresu pomocy społecznej na rzecz osób bezdomnych." Przegląd Prawa i Administracji 120 (July 1, 2020): 591–603. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.120.93.
Full textAbstract:
Przedmiot rozważań, prowadzonych w niniejszym artykule z punktu widzenia teorii ra-cjonalnego ustawodawcy, stanowi regulacja art. 101 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej odnosząca się do sposobów ustalania właściwości miejscowej gminy w sprawach doty-czących przyznawania świadczeń z tej ustawy na rzecz osób bezdomnych. O aktualności przyjętego tematu publikacji świadczy to, że problematyka nim objęta stanowi przedmiot zainteresowania przedstawicieli literatury i praktyki, organu administracji publicznej, jakim jest Rzecznik Praw Obywatelskich1, oraz jest przedmiotem licznych orzeczeń sądów administracyjnych. Regulacja ta zakłada pewnego rodzaju fikcję prawną mającą na celu zagwarantowanie osobom bezdomnym dostępu do świadczeń z zakresu pomocy społecznej2. Powoduje również pewne trudności na tle jej stosowania. Skutkują one między innymi powstawaniem sporów o właściwość między gmina-mi w sprawach dotyczących udzielania świadczeń osobom bezdomnym. Obowiązująca regulacja przekłada się na sytuację prawną osób bezdomnych ubiegających się o przyznanie im świadczenia z zakresu pomocy społecznej, gdy faktycznie przebywają one na terenie innej gminy niż gmina ich ostatniego miejsca zameldowania. W publikacji zastosowano metody teoretyczno-prawną oraz empiryczno-prawną.
12
Szostek, Andrzej. "Sprzeciw sumienia a prawo naturalne." Teologia i Moralność 8, no. 2(14) (January 1, 2013): 7–18. http://dx.doi.org/10.14746/tim.2013.14.2.1.
Full textAbstract:
Po wstępnych ustaleniach, że przez sumienie rozumie się sąd praktyczny odnoszący się do własnych czynów, to sprzeciw podmiotu oraz że sprzeciw, o który chodzi, to sprzeciw wobec prawa stanowionego, a nie prawa naturalnego, które stanowi podstawę tego sprzeciwu, autor w pierwszej części artykułu przypomina św. Tomasza z Akwinu koncepcję prawa naturalnego. Podkreśla zwłaszcza to, iż jest to prawo Boże, ale wpisane w naturę ludzką tak, że rozumny ludzki podmiot - poznając to prawo oraz jego obowiązywalność i szukając właściwego jego zastosowania w praktyce - staje się niejako jego współautorem. W zorganizowanym społeczeństwie (państwie) przekład prawa naturalnego na praktykę życia codziennego dokonuje się poprzez sformułowanie i uchwalenie odpowiednich zapisów prawa stanowionego. Gdy ten przekład nie odpowiada przekonaniom obywatela, może on zdecydować się na sprzeciw sumienia, którego najbardziej znamiennym wyrazem jest obywatelskie nieposłuszeństwo, polegające na podjęciu działań sprzecznych z obowiązującym prawom stanowionym, z gotowością poniesienia prawno-karnych tego kroku konsekwencji. W części drugiej artykułu autor przywołuje niektóre przykłady możliwych konfliktów sumienia prowokujących do podjęcia sprzeciwu sumienia (luki w tzw. prawie antyaborcyjnym, ewentualna legalizacja zapłodnienia in vitro oraz związków homoseksualnych). Podkreśla złożoność tych problemów wynikającą z pluralistycznego charakteru społeczeństwa, zwraca uwagę na potrzebę społecznego dialogu oraz inicjatyw zmierzających do udoskonalenia obowiązującego prawa stanowionego i przestrzega przed pochopnym osądzaniem tych, którzy respektują to prawo pomimo jego ułomności.
13
Karlińska, Agnieszka. "(Nie)przekładalność języków. Analiza korpusowa opinii sądowo-psychiatrycznych." Przegląd Socjologii Jakościowej 16, no. 4 (December 16, 2020): 104–25. http://dx.doi.org/10.18778/1733-8069.16.4.06.
Full textAbstract:
W artykule przedstawione zostały wyzwania, z jakimi mierzą się psychiatrzy, wkraczając w obszar wymiaru sprawiedliwości. Na podstawie analizy 65 opinii sądowo-psychiatrycznych zrekonstruowano strategie uzgadniania języka prawa i języka medycyny przyjmowane przez biegłych. Zastosowano metody i narzędzia lingwistyki korpusowej: listy frekwencyjne, analizę słów kluczowych oraz analizę konkordancji. Uzyskane wyniki wskazują, że psychiatrzy sądowi mają trudności z dokonaniem przekładu z języka medycyny na język prawa. Posługują się leksyką i strukturami językowymi właściwymi dla gatunków medycznych, a słownictwo prawne przejmują w postaci związków wyrazowych zaczerpniętych z kodeksu karnego. Wprowadzając terminy prawne, próbują wypełnić je aktualną wiedzą medyczną. Napięcia wynikające ze zderzenia dyskursu prawnego i psychiatrycznego opisane zostały w kategoriach zderzenia dwóch logik: „albo, albo”, właściwej dla systemu sprawiedliwości, oraz „zarówno, jak też”, przyjmowanej we współczesnej psychiatrii klinicznej. W analizie uchwycone zostały także wyzwania etyczne związane z występowaniem przez psychiatrów sądowych w podwójnej roli – lekarzy i reprezentantów wymiaru sprawiedliwości. Wykazała ona, że biegli skupiali się na realizacji drugiej z tych ról, sytuując się po stronie prawa.
14
Sagan, Marta. "Podstawy prawne ochrony informacji stanowiących tajemnicę bankową we Włoszech . Zarys problematyki." Studia Prawnicze KUL, no. 2 (July 12, 2021): 187–97. http://dx.doi.org/10.31743/sp.7151.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest przedstawienie wybranych koncepcji dotyczących ochrony informacji stanowiących tajemnicę bankową we włoskim porządku prawnym. Powyższe wymagało przeanalizowania regulacji prawa karnego, cywilnego, konstytucyjnego oraz – co oczywiste – prawa bankowego. Wybór tematu podyktowany został tym, iż pomimo długiej tradycji bankowości oraz istnienia instytucji tajemnicy bankowej we Włoszech, brak w tamtejszych regulacjach prawnych przepisu wprost nakładającego obowiązek jej zachowania. Wywodzony on jest z norm różnych gałęzi prawa i niejednolicie postrzegany przez doktrynę. Brak wyraźnych podstaw prawnych instytucji tajemnicy bankowej przekłada się przede wszystkim na problem określenia jej zakresu, a co za tym idzie, ochrony interesów: publicznego i prywatnego, które mogą okazać się sprzeczne.
15
Korzo, Margarita A. "Druki jezuickie w kręgach prawosławnych: dwa przykłady z XVII-wiecznej Rzeczypospolitej." Biblioteka, no. 22/31 (February 8, 2019): 65–74. http://dx.doi.org/10.14746/b.2018.22.4.
Full textAbstract:
Tłumaczenia dzieł jezuitów Fulvia Androzziego (1523–1575) i Marcina Śmigleckiego (1563/64–1618) na język cerkiewnosłowiański i tzw. prostą mowę rozpatrywane są jako ciekawy przykład funkcjonowania utworów katolickich w XVII-wiecznym środowisku prawosławnym w Rzeczypospolitej. Della frequenza della communione (1579) Androzziego powstał jako traktat o częstym przyjmowaniu komunii. Oba jego przekłady polskie: w wersji skróconej Stanisława Grochowskiego (Scieszka poboznego chrześcianina, 1600) i pełnej Szymona Wysockiego (Skarbnica duchowna, 1600) stały się źródłem lakonicznego kazania wzorcowego na pogrzeb w składzie prawosławnego Rytuału (Wilno 1621). Traktat teologiczno-prawny o pobieraniu procentów i o kontraktach Śmigleckiego (O lichwie i trzech przednieyszych kontrakciech, Wilno 1596) został częściowo włączony do pierwszego prawosławnego manuale spowiedniczego Mir s Bogom čeloveku (Kijów 1669). Zarówno kazanie wzorcowe, jak i manuale spowiednicze należały do nowych gatunków literatury religijnej, które zaczęły powstawać w piśmiennictwie prawosławnym dopiero w XVII wieku pod wpływem tradycji katolickiej.
16
Kornobis-Romanowska, Dagmara. "Obywatelstwo i prawa społeczne Unii Europejskiej w dobie kryzysu gospodarczo-politycznego." Przegląd Prawa i Administracji 120 (June 17, 2020): 277–87. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1134.120.21.
Full textAbstract:
„Obywatelstwo”, „prawa socjalne” i „kryzys” to trzy hasła, które składają się na zagad-nienie prawne niniejszego opracowania. Są to zarazem jedne z najbardziej palących problemów politycznych, prawnych i gospodarczych w Europie, aktualne nie tylko dzisiaj, lecz wręcz wpisane w integrację europejską przez wszystkie lata jej istnienia. O ile dziś można powiedzieć, że proces tworzenia wspólnego rynku oraz integracji gospodarczej zbliża się̨ do rzeczywistego zakończenia, o tyle prawne uregulowanie obywatelstwa Unii nadal znajduje się̨ w fazie rozwoju. Zmieniają-ca się na niekorzyść sytuacja polityczna i ekonomiczna w Europie doprowadziła do modyfikacji i zawężenia praw obywateli UE — od obywatelstwa rynkowego, przez społeczne, aż do polegania na doktrynie „istoty praw” tylko w bardzo szczególnych i wyjątkowych okolicznościach. Z tego powodu, mimo że obywatelstwo unijne znajduje swoją bezpośrednią podstawę w prawie unijnym, w praktyce przekłada się ono raczej na status jednostki w danym państwie przyjmującym niż na jej formalną pozycję w UE. Dzisiaj więc, bardziej niż kiedykolwiek, obywatelstwo unijne wyraża się przede wszystkim w zaangażowaniu społecznym i wymaga czynnego uczestnictwa we Wspólnocie, czyniąc ją potrzebną i realną.
17
Barabasz-Rewak, Оlga. "JĘZYKOWE SZATY GRZESZNIKA W ZWIERCIADLE WYBRANYCH PSALMÓW W TŁUMACZENIU IWANA OHIJENKI." Studia Ukrainica Posnaniensia 9, no. 1 (September 13, 2021): 21–33. http://dx.doi.org/10.14746/sup.2021.9.1.02.
Full textAbstract:
Proponowany artykuł jest kolejnym etapem kompleksowego opracowania mającego na celu wyodrębnienie i analizę werbalnych sposobów opisu językowego obrazu Boga w wybranych psalmach ukraińskiego przekładu Iwana Ohijenki. Jednym z kluczowych fragmentów obrazu Boga Starego Testamentu jest pojęcie grzesznika jako elementu myślowego schematu ‘Bóg – grzesznik – prawy’. Praca wykonana w nurcie kognitywnej etnolingwistyki, oparta na metodologii Jerzego Bartmińskiego, jest próbą rekonstrukcji językowego obrazu grzesznika na podstawie wybranych przetłumaczonych tekstów psalmów. W wyniku analizy początkowych psalmów udało się częściowo odtworzyć złożony system elementów językowych obrazu grzesznika: od licznych nazw mentalnego konstruktu, poprzez rozbudowaną sieć atrybutów, po opis działań według semantycznej roli sprawcy lub beneficjenta. Zgodnie z zasadami definicji kognitywnej integralnym elementem analizy jest komponent aksjologiczny.
18
Zabłocka, Maria. "POCZĄTKI ADROGACJI NIEDOJRZAŁYCH W PRAWIE RZYMSKIM." Zeszyty Prawnicze 19, no. 1 (April 17, 2019): 173–88. http://dx.doi.org/10.21697/zp.2019.19.1.10.
Full textAbstract:
Powszechnie przyjmuje się, że adrogatio osoby niedojrzałej została dopuszczona dopiero dzięki prawodawstwu Antoninusa Piusa. Autorka, na podstawie powołanych źródeł, stara się udowodnić, że adrogatio impuberis już od czasów Klaudiusza (a dokładniej od 50 r. po Chrystusie) stała się pod względem prawnym możliwa, choć praktycznie nie znalazła następców ze względu na negatywną ocenę skutków tej adopcji. Kluczowy przekaz Gaiusa (1,102), w którym w niepewnym miejscu można odczytać słowo nam, a nie nunc, stanowi tylko potwierdzenie takiej możliwości.
19
Korusiewicz, Maria. "Tłumacz w poszukiwaniu prawdy: aletheia w odniesieniu do autorskiego przekładu poezji Sylwii Plath." Między Oryginałem a Przekładem 24, no. 39 (2018): 55–71. http://dx.doi.org/10.12797/moap.24.2018.39.04.
Full text
20
Suchodolski, Mateusz. "Bariery rozwoju przedsiębiorczości lokalnej w powiecie krośnieńskim i brzozowskim." Przedsiębiorczość - Edukacja 15, no. 1 (June 14, 2019): 205–13. http://dx.doi.org/10.24917/3296.151.15.
Full textAbstract:
W artykule przedstawiono bariery ograniczające przedsiębiorczość lokalną w powiecie krośnieńskim i powiecie brzozowskim. Mikroprzedsiębiorstwa w tym regionie to bardzo ważny element gospodarki, zwłaszcza dla gospodarki lokalnej. Mikroprzedsiębiorczość pozwala budować trwałe fundamenty wzrostu gospodarczego regionu. Przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 10 pracowników stanowią nieco ponad 95% wszystkich przedsiębiorstw regionu. Dzięki nim w powiecie krośnieńskim i brzozowskim tworzone są nowe miejsca pracy, co z kolei przekłada się na spadek bezrobocia. W realiach gospodarki rynkowej okazuje się, że lokalne przedsiębiorstwa napotykają szereg barier, które powodują ograniczenie ich rozwoju. Według badanych przedsiębiorców z powiatu brzozowskiego i krośnieńskiego podstawowymi barierami rozwoju przedsiębiorczości lokalnej są: wysokie składki ZUS, wysokie podatki lokalne, liczne wymagania formalno-prawne i procedury administracyjne, brak działań promujących lokalną gospodarkę, brak wykwalifikowanych pracowników oraz niska siła nabywcza mieszkańców. Nowo proponowane działania rządu mają na celu poprawę sytuacji przedsiębiorców.
21
Sobczak, Jacek, and Ksenia Kakareko. "Gatunek dziennikarski jako determinanta odpowiedzialności dziennikarza. Wybrane aspekty prawne. Część pierwsza." Studia Medioznawcze 3 (September 4, 2017): 61–72. http://dx.doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2017.70.362.
Full textAbstract:
Z punktu widzenia prawa, kwestia przynależności danego przekazu do któregokolwiek z gatunków dziennikarskich bądź literackich nie ma szczególniejszego znaczenia. Przekaz dziennikarski, niezależnie od tego, w ramach jakiego gatunku się mieści, może narazić twórcę na odpowiedzialność karną bądź cywilną. Nie można także zapominać o odpowiedzialności dyscyplinarnej, chociaż wyegzekwowanie przestrzegania kodeksów etycznych jest niezwykle trudne, o ile wręcz niemożliwe. Dziennikarze nie powinni także zapominać o wymogach wynikających z treści prawa autorskiego i wystrzegać się popełnienia plagiatu. Ważne jest również przestrzeganie przez nich prawa do autoryzacji, chronienie czci i godności innych osób.
22
Hajdys, Dagmara, and Stanisław Wieteska. "Ubezpieczenie jako forma transferu ryzyka jednostek samorządu terytorialnego." Finanse i Prawo Finansowe 1, no. 29 (March 31, 2021): 41–60. http://dx.doi.org/10.18778/2391-6478.1.29.03.
Full textAbstract:
Celem opracowania jest wskazanie ryzyk charakterystycznych dla sektora samorządowego oraz prezentację oferty ubezpieczeniowej dedykowanej temu sektorowi na przykładzie miasta Łodzi. W pracy postawiono tezę, że kompleksowo skonstruowana oferta ubezpieczeniowa przyczynia się do optymanego transferu ryzyk samorządu terytorialnego. Opracowanie powstało w oparciu o przegląd literatury przedmiotu, akty prawne oraz ofertę ubezpieczeniową skierowaną do jednostek samorządu terytorialnego. Pawidłowo przeprowadzony proces identyfikacji ryzyk oraz procedura wyboru ubezpieczyciela prowadzi nie tylko do wyboru optymalnej oferty ubezpieczeniowej, ale także samego podmiotu. Z ograniczonej analizy przykładu miasta Łodzi wynika, że władze samorządu są zainteresowane kompleksowymi, „szytymi na miarę” polisami ubezpieczeniowymi oferowanymi przez jednego ubezpieczyciela. Przekłada się to na czas przyjęcia, rozpatrzenia szkody i wypłaty odszkodowania. Pozytywnie należy ocenić programy ubezpieczeniowe bezpośrednio adresowane do JST, które pojawiają się na rynku ubezpieczeniowym. Przykładem jest program „Bezpieczna Gmina”. Należy oczekiwać, że w najbliższych latach, z uwagi na szczególne ograniczenia budżetowe wynikające z pandemii Covid-19, zaintersowanie władz samorządowych wzrośnie nowymi, innowacyjnymi rozwiązaniami w zakresie ubezpieczenia ryzyk.
23
Maj, Elżbieta A., and Natalia Maj. "Nauczanie online w kontekście postępu edukacyjnego i terapeutycznego dziecka ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się." Horyzonty Wychowania 20, no. 54 (April 14, 2021): 53–61. http://dx.doi.org/10.35765/hw.2050.
Full textAbstract:
CEL NAUKOWY: Praca poddaje refleksji formy prowadzenia zajęć lekcyjnych po zmianie metodyki na nauczanie zdalne, jak również obrazuje możliwości postępu – zarówno edukacyjnego, jak i terapeutycznego – dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Wiodącym problemem badawczym jest pytanie o korelat „covidowych” modeli funkcjonowania oświaty ze specyfiką objawową oraz terapeutyczną dysleksji. Biorąc pod uwagę interdyscyplinarność problemu leżącego na zbiegu pedagogiki i prawa, do badań pedagogicznych zastosowano metodę monograficzną, a do prawnych – metodę dogmatycznoprawną. PROCES WYWODU: Publikację rozpoczyna opis zaburzenia dysleksji i jego skutków w sferze społecznej i oświatowej. Następnie analizie poddano prawne podstawy funkcjonowania placówek oświatowych w warunkach tradycyjnych oraz reżimu pandemicznego (SARS-CoV-2). WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonych badań wynika, że okres pandemii, który wymusił system nauczania zdalnego, przekłada się na ograniczone możliwości terapeutyczne wobec uczniów z zaburzeniem dysleksji oraz niemal całkowicie wyeliminował możliwość wczesnej diagnozy nauczycielskiej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pandemia koronawirusa pozostawia niezaprzeczalny ślad na procesie edukacyjnym uczniów szkół podstawowych, zwłaszcza uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Obszarem, który uległ zdecydowanemu zaniedbaniu ze względu na pozbawienie nauczycieli możliwości bezpośredniego kontaktu ze swoimi uczniami, jest obszar wczesnej diagnozy oraz profilaktyki występowania zaburzeń rozwojowych oraz trudności w uczeniu się.
24
Degórski, Bazyli. "Eretici ed eresie nel Chronicon di san Girolamo." Vox Patrum 68 (December 16, 2018): 371–98. http://dx.doi.org/10.31743/vp.3365.
Full textAbstract:
Kontynuując Chronicon Euzebiusza z Cezarei, wśród wielu innych postaci św. Hieronim wymienia także błędnowierców i odszczepieńców IV w. Wskazuje przy tym częstokroć na ich związki z walką polityczną i władzą świecką, która w owym czasie nękała prawowiernych chrześcijan, czyniąc z nich swoistych „męczenników”. Donatyści, arianie, macedonianie (duchobórcy), eunomianie, aecjanie, audianie, fotynianie nie uniknęli surowej oceny wielkiego Ojca Kościoła, który niekiedy – ograniczony swoistym, krótkim stylem samej Kroniki – nawet poprzez jeden jedyny przymiotnik wyraża całą swoją krytykę i dezaprobatę względem błędnowierców oraz tych, którzy ich wspierali i im schlebiali. Nieustanne walki o czystość wiary nie zawsze kończyły się zwycięstwem, jak to widać np. w postanowieniach synodów z Rimini i Seleucji. Niemniej jednak przekaz faktów, dokonany przez Hieronima, pozwala czytelnikowi poznać choćby w zarysie przebieg i cały niesprzyjający kontekst polityczny tych teologicznych sporów. Po raz kolejny lektura faktów i ich kontekstu historyczno-politycznego potwierdza, iż rozłamy i trudności wewnątrz Kościoła pierwszych wieków były spowodowane działaniami zewnętrznymi władz świeckich, wykorzystującymi ludzką słabość spragnioną raczej władzy niż prawdy.
25
Zapart, Robert. "Emigracyjna polityka ograniczania skutków komunistycznej propagandy. Wybrane zagadnienia." Studia Polonijne 40 (April 24, 2020): 273–99. http://dx.doi.org/10.18290/sp.2019.14.
Full textAbstract:
Narzuconemu Polsce siłą przez obce mocarstwa nowemu ładowi politycznemu towarzyszyło prowadzone przez władze komunistyczne „zmiękczanie” społeczeństwa logicznymi argumentami, które miały wykazać zasadność wprowadzonych rozwiązań przebudowujących przedwojenne pojęcia związane z racją stanu, a więc nadrzędnością określonych interesów państwa nad innymi wartościami publicznymi i prywatnymi, w tym między innymi jego suwerennością, niezależnością i pozycją w stosunkach międzynarodowych. Wdrażany przez nie konsekwentnie, dostosowany do każdego wieku i poziomu intelektualnego przekaz, miał ukształtować nowego człowieka, będącego namacalną personifikacją przyszłych zwycięstw systemu. Odcięcie jednostek od obiektywnych źródeł informacji, a zatem podstawowych wartości intelektualnej egzystencji w przestrzeni publicznej, z jednoczesnym poddawaniem ich nieustającemu naciskowi nowości doktrynalnych, w tym choćby najbardziej nonsensownych twierdzeń, skutkować miało w dłuższej perspektywie zatraceniem przez nie poczucia prawdy i przyjęciem monopolistycznych, zmanipulowanych na ideologiczny użytek przekazów o rzeczywistości. Próbowały metodologicznie przeciwdziałać tej inżynierii społecznej władze RP na uchodźstwie oraz elity emigracyjnego dziennikarstwa, których wysiłki w tym zakresie zostały przybliżone w artykule.
Przedmiotem porównawczej analizy naukowej były mechanizmy i instrumenty oddziaływania propagandy komunistycznej na polskie społeczeństwo oraz przyjęte przez polityczne elity środowisk wychodźczych metody przeciwdziałania tym niekorzystnym dla niej zjawiskom. Jej część stanowiła również konfrontacja dwóch przeciwstawnych sobie publikacji, autorstwa krajowego polityka – Adama Rapackiego oraz emigracyjnego publicysty – Józefa Kisielewskiego. W podsumowaniach autor zwrócił uwagę, że głównym problemem, z którym nie mogło uporać się przymusowe wychodźstwo, była postępująca i niepokonywalna ówcześnie ideologiczna izolacja Europy Środkowo-Wschodniej od rządzącej się według zasad demokracji zachodniej części kontynentu, a w ślad za tym – poważne ograniczenie możliwości wpływania na indoktrynacyjny przekaz ze strony bazującego na sowieckich doświadczeniach przeciwnika politycznego. W jego ocenie analiza zastosowanych w ubiegłym wieku mechanizmów propagandowego ubezwłasnowolniania społeczeństwa i wybranych środków przeciwdziałania temuż ograniczającemu podmiotowość suwerena zagrożeniu, pozwoli wyeliminować lub ograniczyć na przyszłość zapędy potencjalnych naśladowców minionych elit przywódczych.
26
Hahmann, Andree. "Czy wolność jest prawdą konieczności? Rzecz sama w sobie jako podstawa zjawiska w filozofii Kanta. [Przełożyła Milena Marciniak, przekład przejrzał Mirosław Żelazny]." Studia z Historii Filozofii, no. 1 (December 30, 2010): 103. http://dx.doi.org/10.12775/szhf.2010.007.
Full text
27
Jarosz, Dariusz. "Książki pod strzechy. Z badań nad politycznymi uwikłaniami czytelnictwa na wsi polskiej w latach 1949-1956." Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 2 (September 10, 2020): 37–53. http://dx.doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2008.242.
Full textAbstract:
Na wstępie artykułu Autor stawia pytania: „czym miała być książka i czytelnictwo w modelu komunistycznej polityki kulturalnej w latach 1949-1956” i jakie były bariery realizacji tej polityki na wsi w badanym okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zwracając uwagę, że książka w tym czasie była traktowana przez komunistyczne władze przede wszystkim jako oręż propagandy, Autor na podstawie swoich badań stwierdza, że wiejski odbiorca książki był zniechęcony propagandowym charakterem proponowanych, czy narzucanych mu publikacji, głównie tzw. literatury „produkcyjnej” i przekładów z piśmiennictwa radzieckiego. Wiejscy czytelnicy poszukiwali innej literatury – beletrystyki, książki podróżniczej, romansów, ogólnie książek „takich jak dawniej”, czyli jak można się domyślać literatury podobnej do przedwojennej, tej z przed czasów komunistycznych. W zakończeniu artykułu Autor skonstatował, iż stalinowski projekt funkcjonowania książki i czytelnictwa na wsi zderzył się z realiami codzienności, w skutek czego: “Po raz kolejny miało się okazać, że pod wpływem takiego kontaktu zmieniały się co prawda zachowania społeczne, ale kierunek tych zmian nie zawsze był taki, jaki chcieli rządzący".
28
Dąbrowicz, Elżbieta. "Syndrom rozbitka. Robinson Crusoe i Julian Ursyn Niemcewicz." Porównania 25 (December 15, 2019): 21–42. http://dx.doi.org/10.14746/por.2019.2.2.
Full textAbstract:
Opinia Jean-Jacquesa Rousseau o powieści Daniela Defoe (pierwodruk: 1719) wpłynęła na późniejsze przekłady i adaptacje dzieła. W jej następstwie upowszechniło się mocniejsze niż w oryginale eksponowanie doświadczeń wyspiarskich w dziejach Robinsona Crusoe. Sukces powieści sprawił też, że jej bohater zaczął żyć jako postać emblematyczna dla kultury zachodniej (zwłaszcza angielskiej) ekspandującej poza granice Europy. Robinson-rozbitek, który przez wiele lat dawał sobie radę na bezludnej wyspie, uosabiał zespół cech gwarantujących sukces w podboju świata, połączenie indywidualizmu, przedsiębiorczości, protestanckiej religijności. Mimo że polska mentalność o rodowodzie szlacheckim miała charakter antymieszczański, powieść Defoe zdobyła popularność również wśród polskich czytelników. Wydaje się, że Robinson Crusoe był też sojusznikiem tych spośród polskich pisarzy, którzy działali najpierw na rzecz ratowania państwa pod koniec XVIII wieku, a kiedy to się nie udało, próbowali przynajmniej unowocześnić polską mentalność. Określa się ich zresztą niekiedy mianem „rozbitków”, nawiązując do popularnego toposu nawy państwowej jako okrętu. Jeden z nich, Julian Ursyn Niemcewicz, traktował Robinsona Crusoe jako postać z pogranicza fikcji i prawdy pozaliterackiej. Sam, jak Robinson, odbywał podróże do Nowego Świata i próbował tam przetrwać. W jego zapiskach dziennikowo-pamiętnikarskich można znaleźć wiele motywów, które rozważa się w związku z powieścią Defoe: migracje, etniczne uwarunkowania kolonizacji, stosunek przybyszów do rdzennych mieszkańców. Przez pryzmat Robinsona Crusoe warto również spojrzeć na powieść Niemcewicza Jan z Tęczyna. Jej bohater, podobnie jak Robinson, trafia na wyspę po katastrofie statku. Nie udaje mu się jednak na niej osiąść z powodu przeszkód natury wewnętrznej: idealistycznych wyobrażeń o miłości do kobiety oraz własnym statusie jako Polaka znakomitego rodu.
29
Chałupniak, Radosław. "Problem konfesyjnego nauczania religii w Niemczech." Studia Oecumenica 16 (December 25, 2016): 81–96. http://dx.doi.org/10.25167/so.3203.
Full textAbstract:
Z punktu widzenia wychowania religijnego zagadnienie konfesyjności jest bardzo istotne. Według Dyrektorium ogólnego o katechizacji: „Charakter wyznaniowy nauczania religii w szkole, prowadzonego przez Kościół zgodnie ze sposobami i formami ustalonymi w poszczególnych krajach, jest więc nieodzowną gwarancją daną rodzinom i uczniom, którzy wybierają takie nauczanie”. Współcześnie niewielu Niemców zajmuje problem różnic wyznaniowych pomiędzy chrześcijanami, choć ciągle wielu identyfikuje się z chrześcijaństwem, z jego zwyczajami czy przykazaniami. Wychowanie religijne opiera się na konfesyjności, na konkretnym odniesieniu do wspólnoty wierzących, zarówno w znaczeniu osobowym (świadectwo nauczyciela wiary), jak i materialnym (przekaz konfesyjnie określonych treści). Nie dla wszystkich jest to takie oczywiste. Niektórzy uważają, że w pluralistycznie zorientowanej „szkole dla wszystkich” nie może mieć miejsca podział wyznaniowy. Mówienie współcześnie o konfesyjności tych zajęć spotyka się często z zarzutem nietolerancji czy też powrotu do „kościelnej indoktrynacji” na gruncie powszechnego systemu edukacji. Płytko rozumiany ekumenizm połączony często z religijną ignorancją, subiektywizmem i relatywizmem prowadzą do zaniku poczucia odrębności wyznaniowej, do zobojętnienia wobec istotnych różnic wyznaniowych. W artykule zostały przypomniane istotne kwestie związane z dylematem konfesyjności szkolnego nauczania religii w Niemczech, a więc rozumienie słowa „konfesyjność” oraz jego historyczne, prawne i praktyczne odniesienia. Warto przypominać, że nie ma chrześcijaństwa ogólnego (akonfesyjnego), a wychowanie konfesyjne jest zgodne z prawami przysługującymi zarówno rodzicom, jak i dzieciom.
30
Leo Tarasco, Antonio. "Pluralizm własnościowy i publiczno-prywatne zarządzanie obiektami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, należącymi do Republiki Włoskiej." Gdańskie Studia Prawnicze, no. 2(50)/2021 (July 6, 2021): 47–67. http://dx.doi.org/10.26881/gsp.2021.2.03.
Full textAbstract:
W artykule poddano analizie związki między obiektami światowego dziedzictwa UNESCO należącymi do Republiki Włoskiej a zagadnieniami dochodowości i ideą zrównoważonego rozwoju. Ponieważ cechą charakterystyczną statusu obiektów wpisanych na Listę UNESCO – nie tylko włoskich – jest heterogeniczność własności, w modelach zarządzania nimi pojawia się wielość reżimów prawnych. Spośród 55 włoskich obiektów własność państwową stanowi 25, co daje 45,55%. Pluralizm własnościowy przekłada się na praktykę; negatywne skutki stanu rozdrobnienia dają się zauważyć: 1) w rozbieżnych zasadach rekrutacji personelu, 2) w wielości modeli zarządzania, 3) w niejednakowym dostępie dla publiczności, 4) w różnicach w rentowności oraz 5) w różnych modelach finansowo-księgowych. Stan rozdrobnienia wywołuje niemałe trudności w wypadku obiektów należących do różnych podmiotów, a staje się jeszcze mniej zrozumiały, gdy chodzi o obiekty państwowe. Następstwem owej heterogeniczności jest zróżnicowanie rentowności poszczególnych obiektów. Luka jest znaczna i nie można jej zaakceptować. Przykładowo, Tarquinia i etruska nekropolia Cerveteri przynoszą €38.964,84 (rok 2018) oraz €57.127,00 (rok 2019), podczas gdy Koloseum w Rzymie — €46.347.249,57 (rok 2018) i €48.465.096,71 (rok 2019). Do przychodów tych należy dodać przychody Muzeum Narodowego w Rzymie (Museo Nazionale Romano) i Narodowej Galerii Sztuki Starożytnej (Galleria Nazionale d’Arte Antica), a także przychody muzeów państwowych należących do Regionalnej Dyrekcji Muzeów Lacjum oraz stanowisk podległych Zarządowi Archeologicznemu Rzymu. Jakkolwiek jest oczywiste, że wpisanie danego obiektu na Listę UNESCO jest i powinno pozostać niezależne od jego potencjału ekonomicznego, to sam fakt rentowności obiektu ma wpływ na realizację celów konwencji UNESCO z 1972 r., w tym na ochronę i promocję wartości kulturowych. Z tego powodu ustalenie potencjału ekonomicznego jest jednym z wymogów wpisu; pieniądze są środkiem do realizacji celów konwencji. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest prawny obowiązek zapewnienia niezależnej sprawozdawczości finansowej, co jednakże stoi w prakseologicznej sprzeczności ze skutkami pluralizmu własnościowego: obiekty nie mają obecnie zapewnionej autonomii finansowej ani nie prowadzi się w stosunku do nich odrębnej księgowości.Reasumując, zjawisko pluralizmu własnościowego 55 włoskich obiektów z Listy UNESCO oraz wpływ tego zjawiska na zarządzanie nimi i ich rentowność nasuwają pytanie o rzeczywistą, a nie tylko deklarowaną pozycję tych obiektów w porządku prawa krajowego.
31
Gronkowska-Koziar, Agnieszka. "Wychowanie patriotyczne w posłudze duszpasterskiej kardynała Stefana Wyszyńskiego." Biografistyka Pedagogiczna 6, no. 2 (December 15, 2021): 205–18. http://dx.doi.org/10.36578/bp.2021.06.52.
Full textAbstract:
Celem publikacji było wydobycie z wielorako manifestującej się posługi duszpasterskiej kardynała Stefana Wyszyńskiego specyfiki jego poglądów dotyczących wychowania patriotycznego dzieci i młodzieży. W pierwszej części publikacji próbowano przybliżyć prymasowski sposób rozumienia samego zjawiska patriotyzmu. Przybliżając i prezentując jego poglądy, wskazano nie tylko na istotne elementy konstytuujące patriotyzm widziany tu w kategorii aksjologicznej (pożądana wartość), psychologicznej (postawa), ale działaniowej (wychowanie). Odpowiedzialnemu wychowaniu patriotycznemu dzieci i młodzieży poświęcono drugą część publikacji. Dokonane analizy pozwoliły nie tylko zgłębić ten jakże ważny problem, ale dały możliwość dokonania pewnych uogólnień w formie przyjętych wniosków i podsumowań.
Okazało się, że w myśl poglądów Stefana Wyszyńskiego, patriotyzm stanowi cenną wartość w życiu każdego człowieka i należy nań patrzeć raczej przez pryzmat powinności, a nie przywileju. Powinność ta ma na celu miłowanie własnej ojczyzny i kształtowanie poczucia tożsamości narodowej. Wyszyński nawołuje do odpowiedzialności za proces wychowania patriotycznego, w którym ważne jest pielęgnowanie ojczystej mowy, szacunek do dziedzictwa narodowego oraz dbałość o prawdę i przekaz niezafałszowanej historii. Istotnym zadaniem, które było wyrazem spełniania obowiązku poczucia odpowiedzialności za naród jest troska o życie każdego obywatela, nie wyłączając dzieci nienarodzonych, i obrona wartości narodowych i chrześcijańskich. Publikacja uświadamia, że prymasowskie rozumienie patriotyzmu podobnie jak i wychowania warunkowane było nie tylko jego doświadczeniem osobistym, wyniesionym z domu rodzinnego i ze szkoły, ale było zależne od przyjmowanej antropologii i bogatej wiedzy socjologiczno-historycznej, a także umiejętności osądu i doświadczenia pedagogicznego. Rozumienie to dalekie było od nacjonalizmu czy nietolerancji dla kogokolwiek. Wyrastało ono z wierności Bogu, człowiekowi, wielowiekowej tradycji i kulturze chrześcijańskiej. Gwarantowało dążenie do prawdy, wolności, poszanowania praw ludzkich, prawości w myśleniu i działaniu, tożsamości i trwania narodu.
32
Lewartowicz, Anna Tatiana. "Terminy: piorun, błyskawica, grzmot a problemy translatorskie ze starożytnymi pismami łacińskimi, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii religijno-prawnych (wybrane przykłady)." Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia 70, no. 2 (July 7, 2016): 149. http://dx.doi.org/10.17951/b.2015.70.2.149.
Full textAbstract:
<p>Tłumacze autorów łacińskich z przełomu I w. p.n.e. i I w. mieli i nadal mogą mieć trudności w prawidłowym przekładzie terminów<strong>: </strong>piorun, błyskawica, grzmot. Może być to spowodowane zarówno brakiem jednoznacznej definicji w literaturze przedmiotu (S. Chromow, 1969, A. Woś 1996, T. Niedźwiedź 2003), w słownikach języka polskiego (M. S. Linde, W. Doroszewski, S. Dubiński), etymologicznych (W. Boryś, A. Brückner) oraz wyrazów bliskoznacznych (A. S.Krasiński, S. Skorupka) i frazeologicznym (S. Skorupka), jak i niebudzącej wątpliwości translacji tych wyrazów w słownikach łacińsko-polskich (M. Plezia, J. Korpanty, J. Sondel). Problem pogłębia słowo „grom”, które w różnych opracowaniach i słownikach może być synonimem pioruna lub grzmotu.</p><p>Jednakże poprawny przekład tych trzech terminów meteorologicznych jest ważny kiedy zajmujemy się starożytnym Rzymem i jego recepcją. Gdyż w tym okresie piorun, błyskawica, grzmot często pojawiały się w utworach autorów łacińskich nie tylko przy opisie przyrody, ale również w kontekście religijnym. Odgrywały one bowiem ważną rolę we wróżbiarstwie, które było nieodłącznym elementem wierzeń. Brano także pod uwagę przede wszystkim to, co augurowie mogli zobaczyć, a nie tylko usłyszeć i dlatego uważa się, z tego właśnie powodu kapłani w czasie składania ofiar mieli zakryte głowy. Wróżby z kolei ściśle wiązały się również z szeroko rozumianym życiem politycznym. Należy pamiętać, że wszyscy byli zobowiązani do wykonywania ściśle określonych form kultu, niedopatrzenie czy zaniechanie miało swoje konsekwencje religijne oraz prawne. Nadrzędną zasadę przy komicjach podał Cyceron, brzmiała ona: „Iove tonante, fulgurante comitia populi nefas” („Kiedy Jowisz grzmi i ciska pioruny (a może jak chce Rykaczewski „błyska”), nie godzi się odbywać zgromadzeń ludowych” – w przekładzie Kornatowskiego). A jedną z najstarszym form wróżbiarstwa były auspicia ex caelo, które polegały na obserwacji takich zjawisk jak wyładowania atmosferyczne.</p><p>Dotychczasowe publikacje z przedmiotu skupiały się głównie na omówieniu znaczenia tych zjawisk lub innych znaków wróżebnych w różnych kontekstach (m.in. T. Zieliński M. Jaczynowska, J. Linderski, H. Kowalski) jednak nie zajmowały się szczegółowo omawianym problemem. Zatem celem pracy było przeczytanie trzech słowników łacińsko-polskich i znalezienie wyrazów łacińskich tłumaczonych na język polski jako: piorun, błyskawica, grzmot i grom. Następnie zestawiono je i do większości z nich dołączono przykłady ze źródeł. Słów takich jest ponad 70. Ponadto poddano analizie również niektóre fragmenty z pism, które nastręczają trudności przy tłumaczeniu (m.in. z Cycerona, Lukrecjusza i Wergiliusza).</p>Z rozważań nad problemem wysunięto następujące wnioski: jeżeli przekładany wyraz ma wiele znaczeń a zależy nam na zachowaniu rymów należałoby zrobić przypis jaki termin meteorologiczny mamy na myśli, szczególnie w przypadku kiedy użyjemy słowa „grom”. Ponadto wskazane jest wzięcie pod uwagę naukową definicję danego wyrazu.
33
Łukaszyk, Ewa. "Is There Tunisian Literature? Emergent Writing and Fractal Proliferation of Minor Voices." Colloquia Humanistica, no. 2 (June 13, 2015): 79–93. http://dx.doi.org/10.11649/ch.2013.001.
Full textAbstract:
Is There Tunisian Literature? Emergent Writing and Fractal Proliferation of Minor VoicesThe article presents the Tunisian literature from the non-local perspective of global literary market and the circulation of translated literature. The minor status of the studied phenomenon becomes obvious even when the Tunisian literature is compared with the Moroccan one. What is more, this comparison helps to understand the consequences of some choices made by the Tunisian writers, choices that established diverging directions of literary quest and the ambivalent aspiration of belonging both to the Arabic and the French linguistic and cultural zone. This basic ambivalence is treated in the article as essential fissure and a kind of fractal principle, conducing to the proliferation of minor voices, instead of synergistic pattern of development leading to the synthesis of cultural contradictions. Some of these voices, such as Abdelwahhab Meddeb, try to inscribe themselves in the universalist, gallicized context, while others, such as the emigrant Arab-speaking writer Hassouna Mosbahi, find in the translation a chance of reaching new readers and the promise of escaping the status of minor or emergent writers. Czy istnieje literatura tunezyjska? Pisarstwo emergentne i fraktalna proliferacja mniejszościowych głosów Artykuł stanowi próbę świadomie „tendencyjnego” przedstawienia literatury tunezyjskiej z eurocentrycznej perspektywy. Postawione w tytule pytanie, wskazujące na wątpliwe istnienie tej literatury, wynika ze skrzyżowania spojrzenia na rzeczywistość lokalną z ujęciem globalnym, operującym ponadlokalnymi pojęciami rynku literackiego i obiegu literatury tłumaczonej. Literatura tunezyjska rysuje się jako zjawisko wybitnie mniejszościowe nawet wówczas, gdy zostaje ujęta w ramy regionalnego porównania z literaturą marokańską. Uwidacznia ono naturę i konsekwencje wyborów dokonanych przez pisarzy tunezyjskich począwszy od lat 20. i 30. XX wieku. Te wybory określiły rozbieżne kierunki poszukiwań własnego języka literackiego oraz podwójną aspirację „arabskości” i „europejskości”, jaka wprowadziła wewnętrzne pęknięcie w lokalnym pejzażu kulturowym. Ten podstawowy rozłam jest potraktowany w artykule jako element wprowadzający swoistą zasadę fraktalną. Niczym fraktal, literatura tunezyjska nie rozwija się w kierunku syntezy sprzecznych tendencji i synergii prowadzącej w konsekwencji do umocnienia jej obecności i oddziaływania, lecz w kierunku proliferacji wymiarów mniejszościowości. Oznacza to eksplorację coraz dalszych rejonów pisarskiego doświadczenia przez głosy coraz słabiej słyszalne, pozbawione czytelniczego zaplecza, choć same w sobie interesujące. Wywód o „fraktalności” literatury tunezyjskiej został zilustrowany przykładami odnoszącymi się zarówno do pisarstwa w języku arabskim, jak i francuskim. Wzmiankowanymi w artykule założycielami nowoczesnej tradycji poezji, prozy narracyjnej i eseju są odpowiednio Echebbi, Khraief i Memmi. Kolejne nazwiska, takie jak Meddeb i Mosbahi, konotują różne sposoby usytuowania pisarza tunezyjskiego wobec Europy, pomiędzy poszukiwaniem odrębności a postulatem uniwersalizmu i poczuciem głębokiego związku z kulturą francuską. To ostatnie roszczenie może być interpretowane jako przyczyna wyciszenia wielu wymiarów tunezyjskiej tożsamości; w artykule zwrócono uwagę na milczenie grup nienależących do tunezyjskiej kultury miejskiej, reprezentujących świat pustyni, które doczekały się co prawda literackiego wyrazu, przemieszczonego jednak w europejski kontekst i w dużym stopniu pozbawionego bezpośredniego czytelniczego zaplecza. Skomplikowane oddziaływanie języków i przekładów, mogących wesprzeć te mniejszościowe poszukiwania literackie, prawdopodobnie dałoby się lepiej uchwycić dzięki poszukiwaniu nowych perspektyw syntetycznych, na przykład podejmujących pojęcie „literatury afroeuropejskiej”, niż przy zastosowaniu tradycyjnego pojęcia „literatury narodowej”, które wydaje się mieć ograniczone zastosowanie w odniesieniu do aktualnej literatury północnoafrykańskiej.
34
Szczygielska, Monika. "Napisy dla niesłyszących w Polsce. Historia, problemy, wyzwania." Półrocznik Językoznawczy Tertium 4, no. 1 (November 27, 2019). http://dx.doi.org/10.7592/tertium2019.4.1.szczygielska.
Full textAbstract:
W artykule przedstawiam historię rozwoju napisów dla niesłyszących w Polsce i omawiam aktualny stan wiedzy na temat tej formy przekładu audiowizualnego. Prezentuję następujące zagadnienia związane z napisami dla niesłyszących: stan prawny, dostępność napisów m.in. w telewizji, kinie, na DVD oraz zasady ich tworzenia na przestrzeni ostatnich 10 lat, obejmujących lata 2009-19.
35
Stasiewicz-Jasiukowa, Irena. "O Kazimierzu Narbucie Sch. P. nieco inaczej." Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi, September 24, 2020, 133–40. http://dx.doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2004.489.
Full textAbstract:
Artykuł poświęcony jest postaci Kazimierza Narbutta (1738-1807), autora pierwszej, napisanej w języku polskim logiki; twórcy polskiej terminologii z tej dziedziny. Spopularyzował w Polsce poglądy filozofów Christiana Wolffa i Antonie Genovesiego za pośrednictwem swojego podręcznika Logika, czyli rozważania i rozsądzania rzeczy nauka, według której każdy ma we wszystkim prawdy dochodzić i strzec się fałszu – wydanie pierwsze w Wilnie w 1769 r., następne zmienione również w Wilnie w 1775 r. Autorka omawia także inne dzieła z młodości uczonego pijara: Z filozofii wybrane zdania (Wilno 1771) oraz przekład z języka francuskiego Nauka żołnierska króla pruskiego dla jego generałów dana (Wilno 1771), jak również późniejszą działalność edukacyjną Narbutta w Towarzystwie do Ksiąg Elementarnych i jego aktywność na salonach Warszawy. Tekst kończy próba eliminacji białych plam z życiorysu Narbutta, jako duchownego – proboszcza lidzkiego i opata paradyskiego.
36
Wałejko, Małgorzata. "Wojciecha Chudego aksjologia wychowania." Forum Pedagogiczne 10, no. 1 (May 28, 2020). http://dx.doi.org/10.21697/fp.2020.1.13.
Full textAbstract:
W artykule przeanalizowano wybrane teksty pedagogiczne, filozoficzne i publicystyczne Wojciecha Chudego, polskiego personalisty związanego z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Za szczególnie istotną uznano aksjologiczną triadę: prawda, godność i wolność, których krystalizacja dokonuje się głównie w doświadczeniu trudu i umierania, a przekaz – poprzez świadectwo życia wychowawcy.