Academic literature on the topic 'Publicystyka polityczna'

Cezurę roku 1918 w historii słowackiej kultury i literatury zwyczajowo ustalają względy polityczno-historyczne, związane z powstaniem Pierwszej Republiki Czechosłowackiej. Zmiana polityczna nie przekłada się od razu na kondycję społeczeństwa i kultury – w słowackiej kulturze międzywojnia nadal istnieją ślady przeszłości, które znacząco wpływają na słowacką rzeczywistość po 1918 roku. Powyższą tezę rozwija między innymi publicystyka społeczno-kulturalna Michala Chorvátha, Alexandra Matuški i Alžbety Göllnerovej-Gwerkovej z lat trzydziestych XX wieku. Artykuł podsumowuje ich diagnozy i skupia się na obecności przeszłości w rzeczywistości społeczno-kulturalnej słowackiego międzywojnia.

<p>W artykule przeanalizowano idee polityczne Antoniego Chołoniewskiego, polskiego dziennikarza i pisarza. W swojej książce Duch dziejów Polski przedstawił on ideę Polski jako wspólnoty politycznej opartej na wolności politycznej, rządach parlamentarnych i tolerancji. Do istoty polskiej idei politycznej miały należeć także pokojowe skłonności oraz zdolność do tworzenia wielonarodowych federacji politycznych. Zdaniem Chołoniewskiego upadek dawnej Polski miał wzmacniać tendencje autokratyczne i militarystyczne w Europie, zaś jej odbudowanie miało służyć budowie porządku demokratyczno-liberalnego na świecie, w którym polski ideał polityczny byłby zgodny z zasadami porządku światowego. Z tą retrospektywną utopią kontrastują jednak silne w publicystyce Chołoniewskiego wątki antyżydowskie. Wyidealizowana Polska znalazła się w sprzeczności z koncepcją realnych interesów polskich.</p>

<p>Jerzy Giedroyc wydawał miesięcznik „Kultura” w latach 1947–2000 w Maisons Laffitte pod Paryżem. Stopniowo „Kultura” stawała się specyficznym ośrodkiem politycznym opartym na publicystyce takich autorów, jak: Juliusz Mieroszewski, Bohdan Osadczuk, Leopold Unger. Mieroszewski był twórcą tzw. koncepcji wschodniej, zakładającej dobrosąsiedzkie stosunki suwerennej Polski z niepodległymi państwami: Ukrainą, Litwą, Białorusią, które wyłonią się wskutek rozpadu ZSRR. Koncepcja ta zrodziła się już w latach 50. XX wieku, a termin ULB został użyty po raz pierwszy w 1973 roku. Oddziaływanie przez publicystykę polegało na przekonaniu opinii publicznej do racjonalizacji sporów historycznych i uznania aspiracji niepodległościowych narodów tworzących w przeszłości Rzeczpospolitą. Po przemianach geopolitycznych i ustrojowych w Europie u schyłku XX wieku uznano, że koncepcja wschodnia „Kultury” ma wymiar aktualny i może stanowić podstawę działań politycznych. Polska jako lider tych zmian przejmowała funkcję orędownika Ukrainy w Unii Europejskiej. Splot okoliczności wewnętrznych (walka polityczna w Ukrainie) i zewnętrznych (przemiany w UE, zmiana priorytetów) spowodował, że Ukraina nie została członkiem UE, mimo zweryfikowanego potencjału społecznego. Koncepcja wschodnia „Kultury” stanowiła jednak mocną przesłankę za uznaniem niepodległości Ukrainy i wsparciem podczas pomarańczowej rewolucji. Dwutorowe działania Giedroycia w sferze kształtowania poglądów politycznych i zmiany stereotypów spowodowały, że bardzo dobrze funkcjonuje współpraca naukowa, kulturalna i społeczna. Rozwija się współpraca w regionach pogranicznych. Fundacje i organizacje pozarządowe prowadzą wspólne inicjatywy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego.</p>

Od wielu lat centralne miejsce w badaniach historycznych poświęconych dziejom emigracji zajmują publicyści, politycy – liderzy stronnictw politycznych bezpośrednio zaangażowani w życiu politycznym „polskiego” Londynu. Bohaterowie oddaleni od Londynu, osiedleni na półkuli zachodniej ustępują miejsca politykom „Polski na Tamizą”. W gronie zapomnianych bohaterów znalazł się osiadły w 1950 roku w Chile ks. Michał Poradowski, który przez 40 lat wykładał na uniwersytetach w Santiago i Valparaiso; był wybitnym teologiem, filozofem, socjologiem, publikował w kilku językach ( hiszpańskim, portugalskim, francuskim, angielskim), był animatorem życia Polonii jako wiceprzewodniczący Związku Polaków w Chile. W latach młodości organizacyjnie związany z ugrupowaniami obozu narodowego, należał do młodzieży Obozu Wielkiej Polski. Na emigracji utrzymywał kontakty z politykami „polskiego” Londynu, m.in.: Tadeuszem Bieleckim – prezesem Stronnictwa Narodowego, publikował na łamach „Myśli Polskiej” – sztandarowego pisma SN. W Chile, Brazylii i Argentynie). Zyskał uznanie jako krytyk ideologii lewicowych, marksizmu i polityki sowieckiej. Nie będzie przesady w stwierdzeniu, że ks. Poradowski był jedynym przedstawicielem polskiej emigracji politycznej, który w znaczącym stopniu przyczynił się do ukształtowania opinii publicznej kraju osiedlenia, któremu udało się uformować profil ideowy elity politycznej Chile. W 1992 roku po raz pierwszy od czasu wyjazdu (1945 r.) przyjechał do ojczyzny, na stałe osiadł w roku następnym, jako publicysta polityczny włączył się do pracy ideowo-programowej ugrupowań narodowo-katolickich. Z myślą o upowszechnieniu idei narodowej sfinansował z własnych oszczędności wydanie kilku broszur m.in.: Katolickie państwo narodu polskiego (1996). Celem badawczym szkicu jest ukazanie charakteru relacji, jakie łączyły ks. M. Poradowskiego z rodziną emigracyjnych narodowców – Stronnictwem Narodowym oraz przybliżenie tych wątków jego myśli politycznej, które wyróżniają go spośród publicystów „Myśli Polskiej”.

Artykuł jest próbą przyjrzenia się Partii Kobiet założonej przez pisarkę i publicystkę, Manuelę Gretkowską w 2007 z perspektywy żenującego kobiecego performansu – wystąpienia jednocześnie emancypacyjnego i budzącego konsternację wśród jego odbiorców. Przedstawiono moment powstania partii i przeanalizowano warunki społeczno-polityczne jej zaistnienia oraz trudności, które od początku napotykały działaczki organizacji. Omówiono też reakcje medialne towarzyszące tworzeniu i działalności Partii Kobiet. Autorka stawia tezę, że porażka wyborcza, jaką ostatecznie poniosła inicjatywa Manueli Gretkowskiej, związana była z dążeniem do wygaszenia żenującego performansu i pójściem na daleko idące kompromisy światopoglądowe. Dowodzi, że w przypadku Partii Kobiet ważniejszy niż program polityczny był imperatyw działania, który miał pchnąć kobiety do upolitycznienia swoich potrzeb.

Maria Wysłouchowa was the most distinguished Polish political activist of people’s, cultural and female movement in 19th and 20th century. She is the author of many historical works, a translator and popularizer slavic literature. Most part of her life she spent on editing socio-literary magazines which comprised a tie between Lviv intelligentsia and unaware peasants. Wysłouchowa’s endeavours set a way to democratization public life in Galicia.

<p>Artykuł dotyczy znaczenia i roli poety i publicysty niemieckiego z Monachium – Dietricha Eckarta – dla rozwoju wczesnej kariery politycznej Adolfa Hitlera i kształtowania się politycznych poglądów przyszłego wodza Trzeciej Rzeszy. Jak wynika z wywodów autora, wpływ Eckarta na polityczną działalność i zapatrywania Hitlera w kilku pierwszych latach po zakończeniu wojny światowej był trudny do przecenienia. Eckart okazał się wtedy jednym z najważniejszych mentorów Hitlera – jako jego nauczyciel, doradca i poplecznik, który umożliwił mu nawiązanie cennych i pożytecznych kontaktów w nacjonalistycznych środowiskach intelektualnych, wojskowych i przemysłowych w stolicy Bawarii. W znacznej mierze od Eckarta, zagorzałego antysemity, Hitler zapożyczył wiele argumentów przeciwko Żydom i wymierzonych w nich oskarżeń. Częściowo na wrogich tzw. republice weimarskiej poglądach Eckarta oparł także swoją krytykę demokratycznego ustroju Niemiec po I wojnie światowej. Eckart był jedną z niewielu osób z najbliższego otoczenia Hitlera, wobec których przyszły wódz Niemiec zdobył się na okazanie w <em>Mein Kampf</em> wdzięczności i szacunku za wsparcie i pomoc ze strony tego publicysty w kilku pierwszych latach działalności organizacji nazistowskiej.</p>

The aim of this dissertation is to carry out a linguistic analysis of the texts written and published by the Ukrainian politician, political thinker and ideologist Dmytro Dontsov (1873-1973). The analysis of the material is made with the use of the tools of political linguistics, including the tools of pragmalinguistics and the theory of speech acts. The task undertaken by the present author is to investigate the language of political journalism of Dontsov in the perspective of political linguistics. The analysis is carried out within this scientific subdiscipline, benefiting from the latest achievements of linguistics. Particular attention is paid to the pragmatic analysis of language, including the theory of speech acts, describing such phenomenon as manipulation, persuasion, eristic and stylistic functions etc. The analysis covers over one hundred representative texts of the Ukrainian journalist, published in 1910-1944. The analysis demonstrates that deprecating speech acts play a significant role in the examined texts. The collected material allows us to prove the thesis that the act of deprecating not only plays a fundamental role, but also serves specific political goals. On the one hand, Dontsov's deprecating is to make readers/recipients aware of what society should avoid, and on the other hand, deprecation is a form of social education. Deprecation is here a pragmatic and argumentative device. The analysis of the material also leads us to the conclusion that there are many fragments of Dontsov's writings in which the emotive function is significant. It should be emphasized that in Dontsov's journalism, two kinds of valuation can be distinguished: positive and negative. The identified devices of expressing negative valuation are systemic devices (including lexical devices, such as the use of selected lexemes), as well as textual devices that include cultural connotations. The detailed analysis of the material allows us to extract those fragments in which the Ukrainian ideologist consistently creates the image of the enemy. Among the various linguistic devices employed to construct the image of the enemy, we find the conscious creation of a dichotomous system, provoking xenophobia, discrediting the opponent through negative valuation, creating a negative image of the opponent using metaphors, using irony and ridiculing the opponent. The review of the collected material shows that the aim of irony used by Dontsov in his writings was primarily to ridicule and discredit political opponents. For example, the equivalents of the expressions decisive battle and ultimate victory were typically used by creators and supporters of the doctrines of fascism authoritarianism, attracting many followers in Europe in the interwar period. The investigated material allows us to see the dynamics of Dontsov's language for more than thirty years (1910-1944). As Ukraine experienced numerous misfortunes, the language of his political texts became increasingly apocalyptic. The analysis of the collected material presents the image of Dmytro Dontsov as a bright political journalist, an ideologist of Ukrainian "active nationalism" involved in the issue of Ukrainian independence to such an extent that even in texts which were supposed to be culture-related only, such as literary criticism or book reviews, he was unable to refrain from expressing his political ideas. It is worth mentioning that this ideological commitment sometimes led him to the dangerous identification of the political enemy - aggressive Tsarist Russia or Bolshevik imperialism - with Russian people. Fragments of the analyzed texts in which the Ukrainian ideologist constructs a linguistic image of the enemy may nowadays be a warning against using language to antagonize people and spread xenophobia. Even if Dontsov intended to defend his homeland from the real enemy, it should be noted that in some writings he dangerously approached the boundary beyond which the phenomenon known today as "hate speech" could easily emerge. Let us hope that this monograph will open the way to further linguistic research on the political thought not only of Dmytro Dontsov, but also other significant Ukrainian political thinkers of the interwar period. The monograph supplements the research carried out from the historical and political perspectives with the linguistic view, creating an opportunity to see - in a wider perspective - the evolution of the Ukrainian political thought of the first half of the twentieth century, both in its form and content.

Zasadniczym celem niniejszej rozprawy doktorskiej jest zaprezentowanie dorobku i działalności ks. płk. Józefa Panasia, wybitnego duszpasterza, dzielnego legionisty i żołnierza, a także polityka, publicysty oraz działacza ludowego okresu międzywojennego. Nie jest to postać powszechnie znana, i - jak dotychczas - nie zyskał też należnego mu miejsca w historiografii. Zdziwienie może budzić fakt, że bohater niniejszej dysertacji z całą pewnością był postacią barwną i nietuzinkową, aczkolwiek w literaturze potraktowano go wręcz marginalnie. Pisząc przedmiotową rozprawę autor podjął próbę analizy roli ks. J. Panasia w funkcjonowaniu Legionów Polskich, walkach o Przemyśl oraz pracy duszpasterskiej w Wojsku Polskim. Rozważono też wpływ księdza na działalność ruchu ludowego, próbowano określić stopień oddziaływania jego publicystyki społeczno-politycznej na oblicze ideowo-programowe opozycji antysanacyjnej. Nie pominięto też kwestii pozycji ks. J. Panasia w strukturach konspiracji lwowskiej.