Academic literature on the topic 'Rota Rzymska'

W procesie nullitatis matrimonii jednym z dowodów jest domniemanie (praesumptio). Obok domniemań prawnych (praesumpiones iuris) istnieją domniemania sędziowskie (praesumpiones hominis), wypracowane przez orzecznictwo Roty Rzymskiej. Wiele domniemań sędziowskich Rota Rzymska przyjmuje w procesach prowadzonych z tytułów dotyczących symulacji zgody małżeńskiej (kan. 1101 § 2 KPK/83). Po przedstawieniu domniemań w sytuacji symulacji zgody małżeńskiej in genere, autor omawia domniemania sędziowskie dotyczące wykluczenia bonum fidei, bonum prolis, bonum sacramenti, godności sakramentalnej małżeństwa oraz bonum coniugum. Domniemania sędziowskie spełniają w procesie o nieważność małżeństwa rolę pomocniczą, pomagając sędziemu w uzyskaniu pewności moralnej.

W przedrzymskiej historii Edessy i Osrhoene wyraźnie rysowała się rola lokalnych elit, skupionych wokół królewskiego dworu. Warstwa ta była silnie przesiąknięta kulturą irańską. W procesie przechodzenia Osrhoene do rzymskiej strefy wpływów, elity Edessy przejmowały do pewnego stopnia rzymskie wzorce kulturowe, zaś ich przedstawiciele piastowali stanowiska w lokalnej administracji już po upadku dynastii Abgarydów w 242 roku po Chr. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie w źródłach dotyczących historii Edessy wzmianek na temat lokalnej arystokracji. Wskazują one, że warstwa ta nadal odgrywała pewną rolę po zamianie królestwa w prowincję, pozostając jednak w cieniu coraz prężniej rozwijającego się ascetycznego nurtu syryjskiego chrześcijaństwa. Z elitami Edessy związana jest postać Bar Daisana, którego nauki i sekta zwana Bardezanitami przetrwały co najmniej do V wieku; prawdopodobnie te same kręgi przechowywały i modelowały przekaz o nawróceniu króla Edessy (teoria S. Brocka), który została przyjęty przez ogół mieszkańców miasta. Mimo iż zachowane źródła wzmiankują elity Edessy niechętnie i zdawkowo, najważniejsza ze związanych z nimi tradycji – legenda o nawróceniu miasta – stała się czynnikiem, który rozsławił Edessę w rzymskim świecie.

Dai Sermoni di Leone Magno risulta che la Chiesa di Roma d'allora era ben organizzata ed aveva una struttura gia stabilita. La chiara distinzione tra „ordo sacerdotis" e il resto dei „membra Christi" destinava i rispettivi doveri. I laici erano ben consapevoli della sua partecipazione al „corpo di Cristo" e d'essere un „reale sacerdozio", ma il loro influsso sulla vita della comunita era assai scarsa.

Książka Magdaleny Karamuckiej Antyczny Rzym Norwida jest pierwszym monograficznym opracowaniem postawionego w tytule zagadnienia. Starożytna Roma prezentowana jest w tym wartościowym studium w wielu odsłonach: jako rzeczywistość geograficzno-historyczno-kulturowa i jako topos literacki. Punktem wyjścia do rozważań jest rozdział poświęcony rzymskiemu fragmentowi biografii Norwida oraz jego rzymskim lekturom. Następnie przedmiotem dociekań stają się refleksja polityczna, religijna i historiozoficzna poety osnuta wokół Rzymu oraz jego uwagi nad literaturą, sztuką i teatrem rzymskim. Część zasadnicza – komparatystyczna, poświęcona jest drobiazgowej analizie reminiscencji, cytatów (parafraz), tytułów itp., zaczerpniętych z dzieł twórców rzymskich (m.in. Katullusa, Horacego, Juwenalisa, Owidiusza, Wergiliusza); dorobkowi translatorskiemu Norwida oraz jego rzymskiej korespondencji. Przedstawiona w rozprawie Norwidowska Roma antiqua nie zastyga jednak w martwym kształcie. Autorka ciekawie i przekonująco pokazuje, jak owa romanitas staje się dla autora Quidama punktem wyjścia (bądź odniesienia) w rozmyślaniach nad wszystkimi niemal aspektami XIX-wiecznej współczesności.

Biblioteka Polska w Paryżu po II wojnie światowej stała się przedmiotem istotnego sporu w stosunkach kulturalnych między Polską a Francją. Biblioteka założona została w 1838 r. przez środowiska emigracyjne, a w 1891 r. jej własność została scedowana na Polską Akademię Umiejętności. Status prawny tej instytucji skomplikował się w 1945 r. w momencie, w którym 13 czerwca ówczesny dyrektor placówki Franciszek Pułaski podpisał z paryskim przedstawicielem Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce akt notarialny wydzierżawienia Biblioteki tejże organizacji na 18 lat. W tym czasie, w Polsce komuniści powołali Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, który został uznany przez Francję, dzięki czemu nawiązano stosunki dyplomatyczne z Polską Ludową. Skomplikowało to sytuację Biblioteki, a sprawa stała się przedmiotem kontrowersji między Warszawą a Paryżem.

Niniejsze studium ukazuje związek pomiędzy rozwojem centralizacji Kościoła Rzymu w stosunku do innych Kościołów partykularnych a procesem rozwoju wizyt ad limina. Na przestrzeni historii sukcesywnie wzmacniała się rola papieskiej jurysdykcji. Odzwierciedla ten proces instytucja ad limina, ukazując w praktyce swojego funkcjonowania coraz większe wpływy papieży na diecezje oraz pomniejszanie tym samym pełnej niezależności ich pasterzy – biskupów.Instytucja wizyt apostolskich jest pewnego rodzaju wskaźnikiem stopnia centralizacji wokół Kościoła rzymskiego. Niniejsza analiza określa kilka najważniejszych etapów owego rozwoju. Pośród nich znajduje się moment uznania Rzymu w IV wieku jako jedynego centrum w Kościele powszechnym. Wcześniej Kościół rzymski był jednym z wielu ważnych ośrodków, pośród innych ważnych Kościołów lokalnych, a wizyty ad limina były przeprowadzane jedynie w Kościele zachodnim. od V do Xi wieku ad limina otrzymała swoją pierwszą kodyfikację kanoniczną; określona została jej częstotliwość; po raz pierwszy wizyty apostolskie otrzymały osobną i niezależną od synodów formę. od XI do XII wieku, gdy rola Kościoła rzymskiego jako centrum została rozszerzona na cały Kościół powszechny, wizyty ad limina stały się obowiązkowe dla wszystkich Kościołów. Najbardziej znaczący rozwój wizyt apostolskich miał miejsce w XVI wieku. ich oficjalne funkcjonowanie i zobowiązanie całego Kościoła do ich regularnego przeprowadzania inaugurował Papież Sykstus V w konstytucji apostolskiej Romanus Pontifex.

<p>Rzymscy <em>iuris prudentes</em> z upodobaniem używali zwrotów wartościujących, przypominających współczesne klauzule generalne, nadając prawu rzymskiemu elastyczność i ponadczasowość. W prawie prywatnym charakter takich zwrotów miały przykładowo: <em>bona fides</em> (dobra wiara), <em>bonos mores</em> (dobre obyczaje), <em>bonum et equum</em> (dobre i słuszne), <em>ratio aequitatis</em> (słuszne powody), <em>utilitas</em> (użyteczność), <em>natura</em> <em>rerum</em> (natura rzeczy). W prawie karnym rola klauzul generalnych była mniejsza, ale także można odnaleźć stosowne ich przykłady, jak choćby: <em>utillitas publica</em> (korzyść, interes publiczny) czy <em>dolus malus</em> (zły zamiar).</p>

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie roli biskupa fuldajskiego, późniejszego biskupa wrocławskiego, Georga Koppa, w procesie zakończenia Kulturkampfu, będącego konfliktem pomiędzy rządem niemieckim a Stolicą Apostolską. Materiałem źródłowym są przede wszystkim akta konferencji biskupów niemieckich, stenogramy z posiedzeń pruskiej Izby Panów (wyższej izby sejmu pruskiego) oraz źródła na temat oceny biskupa Koppa przez mu współczesnych. Zachodnioniemieccy historycy (np. Heinrich Bornkamm i Christian Weber) po 1945 roku zajmowali się tematem Kulturkampfu. Tematykę tę z w aspekcie oddziaływania na ziemie polskie poruszali również polscy historycy, np. Jerzy Krasuski. Rola biskupa Koppa w procesie Kulturkampfu, pomimo istnienia jego biografii pióra Hansa-Georga Aschoffa, nie była eksponowana, zwłaszcza w polskojęzycznej historiografii. Tę lukę chce uzupełnić niniejszy artykuł. Wnioski ogólne zostały sformułowane na podstawie analizy materiału źródłowego i literatury przedmiotu. Pod koniec lat 70. XIX wieku kanclerz Niemiec O. von Bismarck postanowił odejść od walki z Kościołem. Pertraktacje w sprawie zniesienia antykościelnego ustawodawstwa Kulturkampfu odbywały się na drodze dyplomatycznej pomiędzy rządem w Berlinie a kurią rzymską. W 1882 roku doszło do konfliktu w episkopacie pruskim, ponieważ Kopp okazał się zwolennikiem koncesji na rzecz rządu. Po tym doświadczeniu Kopp zaangażował się w prowadzenie pertraktacji w Rzymie. W latach 1880, 1882 i 1883 wydane zostały tzw. ustawy łagodzące mające zlikwidować następstwa Kulturkampfu. Po wydaniu trzeciej z tych ustaw doszło do impasu w stosunkach Berlin-Stolica Apostolska, w wyniku której obie strony musiały pójść na ustępstwa. Kopp kontynuował swą funkcję jako dyplomata, co odbywało się bez wiedzy innych biskupów i polityków partii Centrum. Klęską okazała się jednak jego próba negocjowania w ramach Izby Panów. Inicjatywę przejął wówczas O. von Bismarck, dzięki któremu w maju 1886 roku przyjęto tzw. pierwszą ustawę pokojową. Kopp spotkał się wówczas z krytyką ze strony części biskupów. Sytuacja powtórzyła się rok później podczas dyskusji nad tzw. drugą ustawą pokojową. Dzięki naciskom papieża partia Centrum poparła projekt Bismarcka. Staraniem Koppa, który brał na siebie odpowiedzialność za niepopularne w kręgach kościelnych decyzje, Bismarckowi udało się doprowadzić do zlikwidowania Kulturkampfu.