To see the other types of publications on this topic, follow the link: Traktaty.
Journal articles on the topic 'Traktaty'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 50 journal articles for your research on the topic 'Traktaty.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Marszalska, Jolanta M. "A polemical handwritten manuscript in the milieu of the Płock cathedral at the time of the Hussite disputes." Saeculum Christianum 26, no. 2 (2020): 50–60. http://dx.doi.org/10.21697/sc.2019.26.2.4.
Full textAbstract:
W XV - wiecznym kościelnym środowisku płockim obecne były dyskusje dotyczące spraw koncyliaryzmu, reformy Kościoła i husytyzmu, który w tym czasie stał się poważnym zagrożeniem jedności religijnej w Polsce. To, że interesowano się w Płocku sprawami husyckimi świadczą pozostawione na marginesach kart liczne glosy związane z zamieszczonymi w kodeksach traktatami (mowami) i kazaniami. Przechowywane kodeksy zawierały traktaty polemiczne i mowy antyhusyckie skierowane przeciw czterem artykułom praskim, których autorami byli zwolennicy Husa: Jan z Raguzy (Ioannis de Ragusio), z traktatem: De communione sub utraque specie oraz Septem regulae ad habendum verum sensum sacrarum scripturarum, Hieronim z Pragi zwany Mniszek, (Hieronymi Pragensis) z traktatem kazanodziejskim: Sermo, Gilles Charlier (Aegidus Carlerii), z traktatem: De punitione peccatorum publicorum, Henryk Kalteis, (Henrici Kalteisen), z traktatem: Oratio de libera predicatione verbi Dei, Jan de Palomar,(Ioannis de Palomar), z traktatem: De civili domino clericorum, nadto zamieszczono pisma: Excerpta ex Summa Benedicti abbatis Massiliae contra errores haereticorum; Responsiones ad obiectiones et pictura Ioannis Hus, traktat kardynała Juliana Cesarini, Oratio ad convertendos Bohemos oraz traktat Jana de Bachenstein decretorum doctoris, Sermo in concilio Basiliensi. O tym że husytyzm jako prąd myślowy z ukierunkowaniem religijno-społecznym dotarł na Mazowsze, dobitnie świadczą przechowywane księgi i zachowane na nich wpisy marginalne i proweniencyjne, rozczytane przez Adama Vetulaniego jeszcze przed 1939 rokiem. Wprawdzie nie są to traktaty, które zajmują się doktryną Kościoła w ujęciu husyckim, co raczej polemiczne w stosunku do tego ruchu. Zatem książka rękopiśmienna w kręgu kościelnym (katedralnym) płockim w XIV stuleciu, poprzez swoją tematykę służyła również w obronie obowiązującej doktryny katolickiej, niż z nią prowadzonej polemiki. Jednocześnie poprzez wspomniane księgi widoczny jest fakt zainteresowania nowym prądem religijnym w znacznie odległym od ośrodka akademickiego krakowskiego - Płocka i jego duchowieństwa związanego z kapitułą katedralną.
2
Głusiuk, Anna. "„W bólach będziesz rodziła” – Taddeo Alderotti, Aldobrandino ze Sieny, Michał Savonarola i inni o bezpłodności, ciąży i porodzie w średniowieczu." Średniowiecze Polskie i Powszechne 15 (December 29, 2023): 77–97. http://dx.doi.org/10.31261/spip.2023.19.01.
Full textAbstract:
Zachowane do czasów współczesnych średniowieczne traktaty medyczne z reguły zawierają nieliczne informacje na tematy stricte ginekologiczno-położnicze, co pozwala sądzić, że ta tematyka nie do końca interesowała ówczesnych autorów. Rzadko powstawały wówczas oddzielne dzieła, które w jednym miejscu szczegółowo omawiały problematykę bezpłodności, ciąży czy porodu. W niniejszym artykule poddano analizie wybrane traktaty medyczne, których autorzy w więcej niż tylko w kilku zwięzłych zdaniach opisują wymienioną tematykę. Prace Rhazesa, Trotuli z Salerno, Konstantyna Afrykańczyka, Aldobrandina ze Sieny, Taddea Alderottiego, Gentile da Foligno czy Michała Savonaroli są cennym źródłem informacji, ponieważ ukazują stan ówczesnej wiedzy medycznej również m.in. w zakresie bezpłodności, ciąży i porodu. Jak wynika z analizy omawianych dzieł, niektóre z nich stanowią kompilację wcześniej powstałych prac, podczas gdy inne, mimo że zawierają liczne odniesienia do istniejących już traktatów, wnoszą wiele nowych spostrzeżeń, obserwacji i przemyśleń ich autorów.
3
Suchoples, Jarosław. "Traktaty pokojowe zawarte z Rosją Radziecką przez Estonię i Finlandię w roku 1920." Dzieje Najnowsze 56, no. 3 (2025): 191–217. https://doi.org/10.12775/dn.2024.3.10.
Full textAbstract:
W latach 1920–1921 przedstawiciele Rosji Radzieckiej podpisali traktaty pokojowe z pięcioma graniczącymi z nią państwami, które powstały na gruzach dynastii Romanowów: Estonią, Łotwą, Litwą, Finlandią i Polską. Pierwszy był pokój z Estonią, pragnącą zakończyć działania wojenne na swoim terytorium i ustabilizować nowo zyskaną niepodległość. Ostatni natomiast – podpisany w 1920 r., także w Tartu, traktat fińsko-radziecki będący próbą normalizacji stosunków dwustronnych. Tym, czym dla Polski był traktat ryski, dla państw położonych po obu stronach Zatoki Fińskiej były układy podpisane nieco wcześniej w Tartu. Warto więc przypomnieć, w jakich okolicznościach doszło do ich zawarcia i jakie miały znaczenie dla sytuacji wschodniej części regionu bałtyckiego.
4
Dainys, Augustinas. "Wittgensteinas: mistiška, kad pasaulis yra." Problemos 63 (January 1, 2015): 73–83. http://dx.doi.org/10.15388/problemos.2003.63.6669.
Full textAbstract:
Straipsnyje aptariami L. Wittgensteino „Loginio-filosofinio traktato“ aforizmai, skirti mistiškumo problemai. Svarstoma jų vieta „Traktato“ vísumoje. Aiškinamasi, kuo jie „Traktatą“ daro išskirtiniu kalbos filosofijos veika. Traktatas turi dvi dalis - apie vieną gali būti kalbama, o apie kitą - tylima. Analizuojamas gamtamokslinės ir mistinės perspektyvų santykis. Apie gamtamokslínę perspektyva gali būti kalba- ma, o apie mistinę - tylima. Parodoma, kad , Traktatas" buvo parašytas iš transcendentinės perspektyvos: žvelgiant į pasaulį iš išorės taip, kaip žvelgia į pasaqu Dievas. Aptariamas „Traktato“ platonizmas ir iškylanti trečiojo problema. Atskleidžiama Wittgensteino žiūros nužmoginanti tendencija ir galimos totalitaristinés implikacijos.
5
Longosz, Stanisław. "Wczesnochrześcijańskie traktaty o wcieleniu." Vox Patrum 38 (December 31, 2000): 7–10. http://dx.doi.org/10.31743/vp.7226.
Full text
6
Mazur, Grzegorz. "Traktaty brzeskie państw centralnych z Rosją i Ukrainą jako preludium do traktatu wersalskiego." Kultura Słowian Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU 16 (2020): 179–222. http://dx.doi.org/10.4467/25439561ksr.20.010.13299.
Full textAbstract:
Brest Treaties of the Central States with Russia and Ukraine as a Prelude to the Treaty of Versailles In his article, the author discusses the reasons for the conclusion of peace treaties by the Central Powers with the Ukraine and Russia in February and March 1918. The article analyses the war goals of the Central Powers, especially Germany, and Austria-Hungary. It also depicts the situation of Russia and the Central Powers in the years 1917-1918. Furthermore, it describes the reasons that led individual countries to the Brest negotiating table, and presents the goals that these countries tried to achieve as the result of peace talks. An extensive part of the article constitutes a description of talks with the government of the Ukrainian People's Republic, a description of the peace agreement concluded with the Ukraine on February 9, 1918 and its significance. It led to far-reaching consequences as it resulted in breaking the concept of the so-called the Austro-Polish solution and in the decisive turn of Poles against the Habsburg monarchy and the Ukrainians. On the other hand, Austria-Hungary failed to obtain supplies, grain and raw materials granted by this agreement. The Ukraine was to supply 1 million tons of grain and a number of other resources. It was not viable as the country did not possess them. Nevertheless, it was the first international treaty to which the Ukraine was a signatory, and hence its great importance. It constituted international recognition of the Ukraine. A month later, on March 3, 1918, a peace treaty was signed with Soviet Russia. That was a confirmation of Russia's defeat in World War I. The country was unable to continue the war and had to sign it. The Soviet government signed a peace treaty knowing that they would break it at the first opportunity and did so immediately after the surrender of Germany on November 11, 1918. The author of the article presented the content of this treaty, the subsequent Soviet-German agreements of 1918 and their consequences - including details of the agreements with Turkey, as a result of which, on the one hand, Turkey tried to become the proverbial "regional power" in the Caucasus, and on the other, German troops entered Georgia. Autor w swoim artykule omawia przyczyny zawarcia przez państwa centralne w lutym i marcu 1918 r. traktatów pokojowych z Ukrainą i Rosją. Artykuł omawia cele wojenne państw centralnych, a zwłaszcza Niemiec, oraz Austro-Węgier, zaś w latach 1917-1918 ich sytuację oraz sytuację Rosji. Charakteryzuje przyczyny, które doprowadziły poszczególne państwa do stołu rokowań w Brześciu, a także przedstawia cele, jakie państwa te usiłowały osiągnąć w wyniku rozmów pokojowych. Obszerną część artykułu stanowi opis rozmów z rządem Ukraińskiej Republiki Ludowej, charakterystyka zawartego z Ukrainą 9 II 1918 r. układu pokojowego i jego znaczenie. Miał on ogromne następstwa, bowiem w jego wyniku doszło do zerwania koncepcji tzw. rozwiązania austro-polskiego i zdecydowanego obrócenia się Polaków przeciwko monarchii habsburskiej i Ukraińcom. Z drugiej strony Austro-Węgrom nie udało się uzyskać z tej strony zaopatrzenia, zboża i surowców; układ przewidywał, iż Ukraina dostarczył 1 mln ton zboża i szereg innych surowców. Nie mogła się z tego wywiązać, bo ich nie posiadała. Niemniej jednak był to pierwszy traktat międzynarodowy, którego sygnatariuszem była Ukraina, i stąd jego ogromne znaczenie, stanowił bowiem międzynarodowe uznanie Ukrainy. W miesiąc później, 3 III 1918 r., został podpisany układ pokojowy z Rosją Radziecką, który stanowił potwierdzenie klęski Rosji w I wojnie światowej, lecz ta nie była w stanie prowadzić dalej wojny i musiała go podpisać. Rząd radziecki podpisywał traktat pokojowy ze świadomością, że przy pierwszej nadarzającej się okazji zerwie go i uczynił to zaraz po kapitulacji Niemiec 11 XI 1918 r. Autor artykułu przedstawił treść tego układu, następne po nim układy radziecko-niemieckie z 1918 r., oraz jego konsekwencje, w tym szczegóły układów z Turcją, w wyniku których z jednej strony Turcja usiłowała stać się przysłowiowym „mocarstwem regionalnym” na Kaukazie, a z drugiej weszły do Gruzji wojska niemieckie.
7
Podraza, Andrzej. "Problem konstytucjonalizacji Unii Europejskiej." Rocznik Integracji Europejskiej, no. 18 (December 31, 2024): 21–31. https://doi.org/10.14746/rie.2024.18.2.
Full textAbstract:
Celem artykułu jest ukazanie problemu konstytucjonalizacji Unii Europejskiej, zarówno w perspektywie historycznej, ale również biorąc pod uwagę argumenty prawne i polityczne pojawiające się w debacie na ten temat. Idea przyjęcia konstytucji europejskiej pojawiła się już nawet w wieku XIX, ale dopiero w wieku XX zyskała na znaczeniu, gdyż opowiadały się za jej przyjęciem organizacje federalistyczne. W 2004 r. został podpisany w ramach Unii Europejskiej Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy, który jednak nie wszedł w życie z uwagi na negatywne wyniki referendów ratyfikacyjnych we Francji i Holandii. Oprócz analizy historycznej w artykule przedstawia się argumenty, dlaczego w ramach Unii Europejskiej trudno jest przyjąć konstytucję. Przede wszystkim zwraca się uwagę na argument o braku europejskiego demos. Pokazując różne punkty widzenia dotyczące konstytucjonalizacji UE, w artykule wskazuje się również na orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który określił obowiązujące traktaty założycielskie mianem karty konstytucyjnej.
8
Kamińska, Renata. "Frontinus, O akweduktach Miasta Rzymu Traktaty miernicze, pod red. A. Pikulskiej-Radomskiej i K. Tadajczyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017, ss. 150." Zeszyty Prawnicze 18, no. 3 (2018): 247–50. http://dx.doi.org/10.21697/10.21697/zp.2018.18.3.10.
Full text
9
Zahajkiewicz, Marek. "Polskie traktaty teologiczno-duszpasterskie okresu przedtrydenckiego." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 21 (March 13, 2020): 199–210. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.6642.
Full text
10
Wichowa, Maria. "List jako forma wypowiedzi w humanistycznych traktatach pedagogicznych powstałych na gruncie polskim." Napis I (1994) (December 25, 1994): 11–26. https://doi.org/10.18318/napis.1994.1.2.
Full textAbstract:
Traktaty pedagogiczne chętnie przybierały postać listu – formy wypowiedzi literackiej (często o charakterze dydaktycznym, moralizatorskim) skierowanej nie tylko do konkretnego adresata, ale i do szerszego kręgu odbiorców, co dawało możliwości popularyzowania różnych treści. W artykule przywołano następujące dzieła: z 1393 r. Pietro Paolo Vergeriego <em>De ingenius moribus ac liberalibus studiis </em>(w 1564 r. przełożone na polski przez Marcina Kwiatkowskiego <em>Książeczki rozkoszne o poczciwem wychowaniu dziatek</em>), Eneasza Sylwiusza Piccolominiego (późniejszego papieża Piusa II) <em>De liberorum educatione </em>(1443), list królowej Elżbiety do syna Władysława Jagiellończyka z 1502 r. (wzorowany na liście Eneasza Sylwiusza i rozprawie pedagogicznej z 1491 r. Maffea Vegia <em>De educatione liberorum et eorum claris moribus</em>) oraz traktat pedagogiczny w formie listów biskupa Piotra Tomickiego z 1535 r. i epistołę do synów wojewody poznańskiego Jana Ostroroga z lat 1605 –1615.
11
Rybińska, Anna. "„Metode facile pour aprendre a Joüer du Violon” oraz „Principes de musique” Michela Pignoleta de Montéclaira jako źródła wiedzy o skrzypcowej praktyce wykonawczej we Francji w I połowie XVIII wieku. Część I." Notes Muzyczny 1, no. 23 (2025): 81–114. https://doi.org/10.5604/01.3001.0055.1571.
Full textAbstract:
Obiektami zainteresowania muzyków grających na skrzypcach barokowych są często traktaty muzyczne pochodzące z XVIII wieku. Badanie źródeł historycznych stanowi drogę do realizacji przyświecającej im idei wykonawstwa historycznego. Niniejszy artykuł stanowi pierwszą z dwóch części cyklu poświęconego zagadnieniom skrzypcowej praktyki wykonawczej we Francji w pierwszej połowie XVIII wieku. Kwestie związane z grą na skrzypcach zostaną omówione w świetle dwóch istotnych dla tej tematyki publikacji Michela Pignoleta de Montéclaira, francuskiego instrumentalisty, kompozytora, pedagoga oraz teoretyka muzyki, działającego w opisywanym okresie: Metode facile pour aprendre a Joüer du Violon (1711/1712) oraz Principes de musique (1736). Pierwsza część cyklu przedstawia informacje na temat życia i twórczości Michela Pignoleta na tle kultury muzycznej francuskiego dworu królewskiego na początku XVIII wieku. Treść jego traktatów zostanie szczegółowo przedstawiona w kontekście skrzypcowej praktyki wykonawczej w drugiej części artykułu, która ukaże się w kolejnym numerze „Notesu Muzycznego”.
12
Plėšnys, Albinas. "J. Hintikka apie Wittgensteiną: pusinės ir pusantrinės tiesos." Problemos 53 (September 29, 2014): 191–95. http://dx.doi.org/10.15388/problemos.1998.53.6917.
Full textAbstract:
Recenzuojama suomių logiko ir epistemologo J. Hintikkos knyga „Ludwigas Wittgensteinas: pusinės ir pusantrinės tiesos“. Knygą sudaro 16 straipsnių, parašytų per 20 metų. Juose atspindėtos labai įvairios L. Wittgensteino kūrybos ir veiklos pusės: jo santykiai su Vienos ratelio nariais, asmenybės bruožai. Nagrinėjama Wittgensteino vaizdų teorija: išskyręs įvairias jos komponentes, J. Hintikka jų pagalba pagrindžia diskusijas keliančią „Traktato“ struktūrą, nurodydamas jos teiginių reikšmingumą. Daud dėmesio skiriama Wittgensteino filosofinės pozicijos lūžiui, aptariamas jo filosofijos ir fenomenologijos santykis. Teigiama, kad „ Traktate“ aprašomi paprasti objektai yra betarpiško patyrimo, t. y. fenomenologiniai objektai, todėl „Traktatą“ galima laikyti fenomenologinėmis pratybomis. Parodomas Wittgensteino kritinis požiūris į fenomenologijos kalbą: pasaulis yra fenomenalistinis, o mūsų kalba – fizikalistinė.
13
Lityński, Adam. "Rozejmy i traktaty Wielkiej Wojny na Wschodzie." Miscellanea Historico-Iuridica 18, no. 1 (2019): 9–28. http://dx.doi.org/10.15290/mhi.2019.18.01.01.
Full text
14
Srogosz, Tomasz. "Geneza zasady uti possidetis w prawie międzynarodowym publicznym. Kilka uwag o kształtowaniu granic państwowych w Ameryce Łacińskiej w XIX i XX wieku." Czasopismo Prawno-Historyczne 63, no. 2 (2011): 329–42. https://doi.org/10.14746/cph.2011.2.16.
Full textAbstract:
Obecnie w doktrynie prawa międzynarodowego często przywołuje się zasadę uti possidetis podczas rozważań na temat granic państwowych i sporów ich dotyczących. Zasada ta znalazła swoje miejsce w dyskusjach o granicach państw postjugosłowiańskich, postradzieckich, czy też secesji Quebecu. Często jednak jest ona mylona z zasadą integralności terytorialnej, nienaruszalności granic, trwania granic ustanowionych przez traktaty, czy też sukcesją państw w sprawie traktatów granicznych. Chcąc uniknąć błędu polegającego na niewłaściwym zastosowaniu pojęcia uti possidetis, należy w szczególności sięgnąć do genezy zasady w prawie międzynarodowym. Mimo że pojęcie wywodzi się z prawa rzymskiego, jego recepcja w prawie międzynarodowym nastąpiła po XVII w. Najważniejsze znaczenie przypisuje się okresowi dekolonizacji Ameryki Łacińskiej. Przybliżenie kwestii kształtowania granic nowych państw południowoamerykańskich może mieć istotne znaczenie w umiejscowieniu uti possidetis we współczesnym prawie międzynarodowym. Ważna jest przede wszystkim kwestia funkcji, charakteru prawnego i treści zasady w czasie ustalania granic państwowych w Ameryce Łacińskiej.
15
Tomczyk, Marek. "Zarys ewolucji aksjologicznej procesu integracji europejskiej." PRZEGLĄD POLICYJNY 4, no. 124 (2016): 80–98. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0013.5797.
Full textAbstract:
Unia Europejska (dalej jako UE) posiada ugruntowany system norm aksjologicznych określających standardy tożsamości europejskiej. Traktaty przyznają wspólnym wartościom rolę wiodącą i nadrzędną nad zasadami prawa UE. Państwa członkowskie, jak również kraje aspirujące do członkostwa w Unii, muszą — niejako z definicji — spełniać wynikające z nich kryteria i dbać o ich przestrzeganie. Ewentualne naruszenie przez państwo członkowskie wartości, na których opiera się Unia, może skutkować sankcjami w postaci zawieszenia uprawnień traktatowych, z zawieszeniem prawa głosu w Radzie włącznie. W tym kontekście pryncypialność przestrzegania norm aksjologicznych stanowi gwarancję homogeniczności UE, stanowiącej — pozbawioną granic wewnętrznych — przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Czynnikiem mającym zasadniczy wpływ na wykrystalizowanie się i ewolucję systemu aksjologicznego był proces postępującej integracji europejskiej, która w początkowym okresie skupiała się głównie na kwestiach ekonomicznych, zaś z biegiem lat — wraz z powstawaniem kolejnych wspólnot i jednolitego rynku — przekształcała się w integrację polityczną. Artykuł przedstawia zarys tego procesu z uwzględnieniem najistotniejszych momentów na przestrzeni kilkudziesięciu lat integracji europejskiej — począwszy od momentu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali aż do wejścia w życie Traktatu z Lizbony.
16
Kułaga, Łukasz. "Deklaracje interpretacyjne jako instrument transformacji międzynarodowego prawa inwestycyjnego. Ku ograniczeniu aktywizmu sędziowskiego." Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 81, no. 3 (2019): 53–69. http://dx.doi.org/10.14746/rpeis.2019.81.3.4.
Full textAbstract:
Międzynarodowe prawo inwestycyjne przynajmniej od dekady jest przedmiotem znaczącej krytyki z powodu sposobu orzekania trybunałów arbitrażowych. W rezultacie zarówno państwa, jak i organizacje międzynarodowe poszukują środków ograniczenia aktywizmu sędziowskiego tych trybunałów. Do najczęściej stosowanych mechanizmów w tym zakresie zalicza się renegocjacje istniejących traktatów inwestycyjnych, zawieranie nowych porozumień, jak również wypowiadanie istniejących traktatów. Mechanizmy te, zasadniczo najbardziej pożądane i gwarantujące największą pewność w zakresie praw i obowiązków stron umów, posiadają również istotne mankamenty, przede wszystkim związane z czasem wymaganym, aby osiągnąć pożądany rezultat. Niniejszy artykuł postuluje, że dla ograniczenia aktywizmu sędziowskiego w międzynarodowym prawie inwestycyjnym stosunkowo optymalnym rozwiązaniem mogą być deklaracje interpretacyjne. Mimo że nie zapewniają one takiej pewności prawnej, jak nowy traktat, to jednak z uwagi na relatywną łatwość ich uzgodnienia i akceptacji deklaracje te pozwalają znacznie szybciej osiągnąć skutek prawny w zakresie rozumienia traktatu zgodnie z intencją jego stron.
17
Kominek, Andrzej. "Myśliwski i Wittgenstein. Dwa traktaty o granicach języka." LingVaria 17, no. 2(34) (2022): 15–27. http://dx.doi.org/10.12797/lv.17.2022.34.02.
Full textAbstract:
MYŚLIWSKI AND WITTGENSTEIN: TWO TREATISES ON THE LIMITS OF LANGUAGE
 Limit is the key notion in Ludwig Wittgenstein’s Tractatus Logico-Philosophicus, and it was expressed in the aphorism that is probably the best-known quotation from the treatise: „The limits of my language mean the limits of my world” (5.6). The subject of the article is comparative analysis of this notion in the presentation of the Austrian philosopher L. Wittgenstein, and of the Polish novelist, Wiesław Myśliwski. Wittgenstein believes that language only refers to the real world, and what is beyond it (e.g. religion, God or ethics) is inexpressible. For Myśliwski everything is expressible in language (he himself says nothing about it). It is because literature is a limitless creator of language and the world.
18
Kokoszko, Maciej, and Zofia Rzeźnicka. "Wino, ciemierzyca i mirra albo o lekarzach i ich pacjentach. Analiza fragmentu V księgi „De materia medica” Dioskurydesa." Przegląd Nauk Historycznych 18, no. 2 (2019): 5–37. http://dx.doi.org/10.18778/1644-857x.18.02.01.
Full textAbstract:
Artykuł stanowi analizę fragmentu piątej księgi traktatu De materia medica spisanego w I w. n.e. przez Dioskurydesa, wybitnego znawcę substancji leczniczych. Autorzy omawiają w nim passus z rozdziału poświęconego winom o działaniu terapeutycznym z dodatkiem ciemierzycy przez pryzmat ingrediencji wykorzystywanych do aromatyzowania poszczególnych trunków. Zwracają uwagę, że dobór tych ostatnich uzależniony był nie tylko od właściwości leczniczych, lecz także od sytuacji materialnej pacjenta.
 Informacje te stają się punktem wyjścia do rozważań na temat roli wina w antycznej praktyce medycznej. Autorzy zauważają, że mogło być ono wzbogacane powszechnie dostępnymi dodatkami lub ingrediencjami importowanymi z odległych krain. Wśród tych ostatnich szczególną uwagę poświęcają mirrze. Dodatek tej egzotycznej i kosztownej żywicy sprawiał bowiem, że wspomniany napitek cieszył się w antyku szczególnym uznaniem zarówno ze względu na wyjątkowe walory smakowe, jak i działanie farmakologiczne.
 Poprzez zestawienie receptur Autorzy zwracają uwagę na kilka kwestii dotyczących społeczeństwa obszaru basenu Morza Śródziemnego w epoce antyku. Po pierwsze, ukazują przekrój społeczny pacjentów Dioskurydesa. Po drugie, obrazują kompetencje lekarza jako osoby umiejętnie dostosowującej poszczególne medykamenty do możliwości finansowych chorych. Po trzecie, uzasadniają powszechność i popularność zagadnień związanych z medycyną w ówczesnym społeczeństwie. W końcu udowadniają, że traktaty medyczne mogą stanowić cenne źródło w badaniach nad historią gospodarczą i społeczną starożytności.
19
Krukowski, Józef. "Relacje instytucjonalne między państwami i kościołami w traktatach Unii Europejskiej." Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 2, no. 2 (2007): 39–51. http://dx.doi.org/10.32084/bsawp.5715.
Full textAbstract:
Unia Europejska jest to oryginalny związek państw demokratycznych utworzony stopniowo po II wojnie światowej w oparciu o traktaty międzynarodowe w celu zapewnienia pokoju i dobrobytu ludności państw członkowskich. Członkami Unii mogą być tylko państwa. Natomiast kościoły, jak również inne wspólnoty religijne, nie mogą być jej członkami. Pełnią one jednak swoją misję względem jej obywateli znajdujących się na terytorium tych państw. Uzasadnione jest więc pytanie, jaki jest stosunek Unii Europejskiej do kościołów?
20
Klafkowski, Alfons. "The Potsdam Agreement as Reflected in Peace Treaties." Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 10 (September 15, 2019): 279–95. http://dx.doi.org/10.14746/ppuam.2019.10.10.
Full textAbstract:
The paper is an English translation of Umowa poczdamska a traktaty pokoju by Alfons Klafkowski, published originally in Polish in “Państwo i Prawo” in 1966. The text is published as a part of a jubilee edition of the “Adam Mickiewicz University Law Review. 100th Anniversary of the Faculty of Law and Administration” devoted to the achievements of the late Professors of the Faculty of Law and Administration of the Adam Mickiewicz University, Poznań.
21
Galuba, Rafał. "Galicja Wschodnia w traktatach powersalskich i ryskim." Dzieje Najnowsze 56, no. 3 (2025): 81–97. https://doi.org/10.12775/dn.2024.3.04.
Full textAbstract:
Konflikt o Galicję Wschodnią i wschodnią granicę Rzeczypospolitej należał do najtrudniejszych dla niepodległego państwa polskiego. Wpływ na jego rozwiązanie miały decyzje Rady Najwyższej Konferencji Pokojowej w Paryżu oraz traktaty zawarte w Wersalu, Saint-Germain-en-Laye i Rydze. Tragicznym etapem tego konfliktu była krwawa wojna Polski z galicyjskimi Ukraińcami, a następnie z Rosją Radziecką. Negatywnie wpływała na nią niezdecydowana polityka ententy, która w latach 1918–1923 miała nadzieję na odbudowę białej Rosji.
22
Dzieżyc, Maria. "Zasada przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego i jej znaczenie dla ochrony praw i wolności jednostki." Studenckie Zeszyty Naukowe 22, no. 42 (2019): 33. http://dx.doi.org/10.17951/szn.2019.22.42.33-44.
Full textAbstract:
<span>Społeczność międzynarodowa dąży do coraz pełniejszej ochrony praw i wolności człowieka, uchwalając traktaty, których przedmiotem są coraz bardziej szczegółowe postanowienia oraz możliwość składania skargi na państwo przez jednostkę. Jednocześnie polska Konstytucja z 1997 roku w art. 9 ustanawia zasadę ustrojową przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego oraz, po raz pierwszy, określa miejsce prawa międzynarodowego w systemie źródeł prawa. Celem artykułu jest analiza wskazanych zagadnień pod kątem ich wpływu na ochronę praw i wolności jednostki.</span>
23
Żołądź-Strzelczyk, Dorota Maria. "O ‘przymiotach towarzyszy albo kierowników’ wyjazdów edukacyjnych młodzieży w epoce nowożytnej – w świetle literatury apodemicznej i wskazówek rodzicielskich." Res Historica, no. 50 (December 28, 2020): 99. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2020.50.99-125.
Full textAbstract:
<p>Od początku XVI do końca XVIII stulecia zwyczaj wysyłania młodych ludzi w szeroko rozumianych celach edukacyjnych występował na terenie całej prawie Europy. W trwających nieraz kilka lat podróżach młodym peregrynantom towarzyszył mniejszy lub większy, w zależności od możliwości finansowych i rangi rodziny, orszak. Najważniejszą rolę wśród osób wchodzących w skład tego orszaku stanowił ochmistrz lub preceptor. To on na czas podróży w pewnym sensie przejmował funkcje rodzicielskie.</p><p>Podstawą artykułu są dwa rodzaje źródeł. Pierwszy to traktaty apodemiczne, drugi rodzicielskie wskazówki pisane dla wyruszających na nauki z domu młodych ludzi i ich opiekunów. Apodemiki mają charakter ogólnych wskazówek, instrukcje zaś indywidualnych zaleceń dotyczących konkretnych osób i peregrynacji. W pierwszym przypadku sięgnięto do traktatów napisanych przez Teodora Zwingera, Samuela Neugebauera, Richarda Lasselsa oraz Piotra Mieszkowskiego by pokazać jakie były teoretyczne zapatrywania na rolę opiekuna, cechy jakimi powinien się charakteryzować. W drugim wykorzystano zalecenia zawarte w instrukcjach napisanych przez Krzysztofa Radziwiłł, Jakuba Sobieskiego, Piotra Myszkowskiego, Stanisława Jabłonowskiego, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Anny z Sanguszków Radziwiłłowej, Wacława Rzewuskiego.</p><p>Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj źródeł podkreślał jak istotna jest rola opiekuna, któremu powierzano młodego człowieka. Zadaniem rodziców był przede wszystkim wybór odpowiedniego człowieka i nakazanie synowi posłuszeństwa względem niego.</p>
24
Truszkowski, Bartosz Kamil. "Z prac nad prawnym uregulowaniem ochrony i opieki nad grobami wojennymi w II Rzeczypospolitej." Czasopismo Prawno-Historyczne 72, no. 2 (2021): 237–61. http://dx.doi.org/10.14746/cph.2020.2.12.
Full textAbstract:
Po I wojnie światowej, wojnie polsko-bolszewickiej oraz lokalnych konfliktach zbrojnych odrodzone państwo polskie musiało zmierzyć się z palącym problemem ogromnej ilości nieuporządkowanych grobów wojennych rozsianych po całym terytorium kraju. Do uregulowania prawnej ochrony i opieki nad takimi obiektami Polskę obligowały nie tylko niepisane powinności natury humanitarnej i cywilizacyjnej, ale również ratyfikowane traktaty międzynarodowe. Artykuł ma na celu przedstawienie chronologii i zakresu prac, podmiotów za nie odpowiedzialnych, a także poszczególnych pomysłów i rozwiązań z zakresu grobownictwa wojennego zastosowanych w II Rzeczpospolitej.
25
Zajchowska, Anna. "Sermones varii. Kazania w średniowiecznych rękopisach ze zbiorów Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie jako świadectwo praktyki kaznodziejskiej polskich dominikanów." Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 9 (December 12, 2019): 171–86. http://dx.doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2015.143.
Full textAbstract:
Kazania od dłuższego czasu przyciągają uwagę mediewistów. Widziano w nich teksty literackie, traktaty teologiczne, źródła do badań nad mentalnością i życiem codziennym etc. Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na rękopiśmienne teksty kazań przede wszystkim jako na świadectwo średniowiecznej praktyki kaznodziejskiej w Polskiej Prowincji Dominikanów w średniowieczu. Podstawę źródłową badań stanowi zbiór średniowiecznych rękopisów przechowywany obecnie w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. W oparciu o osiemnaście przechowywanych tam kodeksów zawierających kazania podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, co, kiedy i do kogo głosili polscy Bracia Kaznodzieje.
26
Kardyś, Piotr. "Inkunabuły "medyczne" z Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 118 (June 29, 2022): 141–70. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.9353.
Full textAbstract:
W artkule omówiono 5 inkunabułów o treści medycznej przechowywanych obecnie w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Traktaty autorstwa niekwestionowanych średniowiecznych autorytetów Michele Savonaroli i Gentile da Foligno zostały współoprawione w jeden klocek. Scharakteryzowano oprawę i zawartość inkunabułów, przytaczając poszczególne rubryki, porady i recepty. Krótko zostały omówione dokonania w zakresie medycyny i biografie obu wymienionych autorów. Niestety, na obecnym etapie badań niemożliwe jest wyjaśnienie, w jaki sposób wolumin trafił do Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Można jedynie stwierdzić fakt użytkowania go w XVI-XVII wieku poprzez wpisy o charakterze poweniencyjnym.
27
Wojciechowska, Beata. "W zdrowiu i w chorobie. Zalecenia dietetyczne w wybranych średniowiecznych traktatach medycznych z Salerno (XI-XIII w.)." Saeculum Christianum 29, no. 2 (2022): 5–16. http://dx.doi.org/10.21697/sc.2022.29.2.1.
Full textAbstract:
Troska o zdrowie, eliminowanie cierpienia oraz chorób w wymiarze fizycznym i duchowym była przedmiotem refleksji teoretycznej od czasów antycznych. Średniowieczne traktaty medyczne, powstałe w szkole medycznej w Salerno, szczegółowo zajmowały się substancjami pokarmowymi, klasyfikując je jako pożywienie oraz skuteczne lekarstwa na wiele schorzeń. Dieta była uważana za integralną część ogólnego, dobrego samopoczucia człowieka. Żywność i napoje pełniły funkcje odżywcze, profilaktyczne oraz lecznicze. Zalecenia dotyczące diety wynikały z ukształtowanej wiedzy, obserwacji, doświadczenia i były uzasadniane przez reguły patologii humoralnej. Oparte były o zasadę równowagi, umiarkowania i indywidualnego podejścia do człowieka.
28
Morello, Magda. "„Na serdeczną wódkę kwiatki wonniejące wszelakie…” – XVIII-wieczne ogrody i proces wytwarzania perfum w świetle źródeł pisanych." TECHNE. Seria Nowa 2, no. 12 (2023): 163–76. http://dx.doi.org/10.18778/2084-851x.16.08.
Full textAbstract:
Przedmiotem badań niniejszego artykułu są XVIII-wieczne sposoby wytwarzania perfum w kontekście ówczesnych założeń ogrodowych. Uprawiane rośliny często znajdowały swoje zastosowanie nie tylko w kuchni i medycynie, ale także w szeroko pojętej kosmetyce. Analizie poddane zostały nowożytne traktaty botaniczne, poradniki i innego rodzaju źródła pisane przywołujące ówczesne praktyki gospodarskie. Szczególnie interesujący wydaje się opisany w nich sposób uprawiania i wykorzystywania roślin w produkcji wód zapachowych oraz różnego typu wyrobów perfumowanych. Zestawienie to ma na celu ukazanie i porównanie stosowanych wówczas receptur – zarówno pod kątem samego procesu, jak i użytych składników.
29
Dąbrowska, Anna. "Prawo do klimatu na gruncie Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Uwagi wybrane na kanwie skargi indywidualnej do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 7 września 2020 r. w sprawie Cláudia Agostinho przeciwko Portugalii i 32 innym państwom." Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 16, no. 1 (2022): 53–73. http://dx.doi.org/10.32084/sawp.2021.16.1-4.
Full textAbstract:
Zmiany klimatyczne są jednym z istotnych zagrożeń dla życia ludzkiego. Z uwagi na ten fakt wniesienie skargi w sprawie Cláudia Agostinho przeciwko Portugalii i 32 innym państwom do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu nie jest zaskakujące, tym bardziej że w ostatnim czasie złożono wiele skarg tego rodzaju przeciwko rządom na całym świecie. Prezentowany artykuł zawiera szczegółowe omówienie tytułowej skargi, a także próbę odpowiedzi na pojawiające się pytania, m.in. czy Trybunał strasburski uzna skargę za zasadną, a jeśli tak, czy dokonując interpretacji Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, weźmie pod uwagę traktaty dotyczące zmian klimatycznych.
30
Berus, Matylda. "Pomoc publiczna a lotnictwo w UE – podstawy prawne, wybrane kazusy oraz realia pandemii COVID-19." internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 10, no. 5 (2021): 21–32. http://dx.doi.org/10.7172/2299-5749.ikar.5.10.2.
Full textAbstract:
Pomoc publiczna została wprowadzona do europejskiego porządku prawnego przez traktaty rzymskie, a obecnie odgrywa ważną rolę w gospodarce oraz systemie konkurencji Unii Europejskiej. Warty uwagi jest zwłaszcza wpływ środków pomocowych na lotnictwo – europejskie linie lotnicze oraz lotniska od wielu lat bywały i nadal stają się beneficjentami pomocy publicznej. W swoim artykule autorka najpierw przedstawi ramy prawne pomocy publicznej na kanwie prawa europejskiego, a także postępowania w sprawach o wsparcie w porządku prawa krajowego. Następnie przeanalizowana zostanie relacja między pomocą publiczną a lotnictwem na podstawie wybranych kazusów z ostatnich lat. Rozważania zostaną zakończone problematyką udzielania wsparcia liniom lotniczym w dobie pandemii COVID-19.
31
Zajc, Neža. "Saint Ambrose of Milan and the establishment of Christianity within the conventions of the new language for the Christians." Vox Patrum 61 (January 5, 2014): 157–69. http://dx.doi.org/10.31743/vp.3615.
Full textAbstract:
Autor artykułu chce ukazać ortodoksyjny kontekst, będący efektem orzeczeń soborowych, traktowany jako pewien ekumeniczny aspekt myśli teologicznej św. Ambrożego, który milcząco wymuszał jednoczesne korzystanie z Zachodniej i Wschodniej tradycji liturgicznej. Pozycja Ambrożego jako biskupa Mediolanu, który głęboko rozpatrywał problemy dotyczące „nowego” języka chrześcijańskiego używanego w liturgii, a także problem historii Kościoła i liturgii, pozwoliła mu bezpośrednio wpływać na poprawę stosunków między Niceą Wschodu i Zachodu. Jego hymny, osobiste pisma i traktaty odzwierciedlały dogmatyczne, językowe i ikonograficzne trudności tworzenia się państwa chrześcijańskiego: od Nicei do Trullo (lub od Konstantyna Wielkiego do Justyniana II), przez które Bizancjum weszło ostatecznie w niezwykle trudny okres ikonoklazmu (w latach 711-843).
32
BALOGH, Olivér. "THE STRATEGIC CULTURE OF HUNGARY IN THE ASPECT OF SECURITY AFTER THE POLITICAL CHANGES." National Security Studies 20, no. 2 (2021): 33–45. http://dx.doi.org/10.37055/sbn/146282.
Full textAbstract:
Celem poniższego artykułu jest przeprowadzenie analizy na temat kultury strategicznej Węgier po zmianach ustrojowych. Poznanie węgierskiej kultury strategicznej jest niezbędne do zrozumienia decyzji strategicznych i politycznych dotyczących bezpieczeństwo dla sojuszników oraz partnerów politycznych. Węgierska strategia opiera się między innymi na położeniu geopolitycznym, doświadczeniach historycznych o sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej. Węgry są małym krajem, co uwarunkuje jego kulturę strategiczną. Kraj podobnie jak inne państwa w regionie po upadku Układu Warszawskiego jednoznacznie określił cel strategiczny - dołączenie się do struktury euroatlantyckiej. Najważniejszymi momentami okresu badanego jest zaproszenie do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w 1999 roku oraz dołączenie do Unii Europejskiej w 2004 roku. W badanym okresie 1990-2020 zostało wydanych 5 strategii bezpieczeństwa narodowego. Dokumenty te są podstawą do analizy kierunku rozwoju, jak i współpracy w aspekcie bezpieczeństwa kraju. Węgry od zmian ustrojowych prowadzili pokojową politykę w regionie. Mimo zgrzytów historycznych ciągnących się od dwóch wojen światowych, traktaty pokojowe nie zostały głównym elementem kultury nienawiści i wrogości. Najnowsza strategia z 2020 roku wydana na początku pandemii Sars-CoV-2 jest jedną z najbardziej rozbudowaną od 1990 roku. Mimo 30 lat od zmianach ustrojowych nie można mówić o własnej kulturze strategicznej Węgier. Kraj o małej potencjale społeczno-gospodarczym w dobie globalizacji nie ma możliwości tworzenia własnej kultury strategicznej bez uwzględnienia otoczenia a także sojuszników i organizacji międzynarodowych działających w regionie. Wynika to między innymi z charakteru uchwalenia i pracy nad strategią. Analiza opiera się na analizach dokumentów strategicznych w okresie 1990-2020, a także literatury węgierskiej. Ze względu na analizy dokumentów i literatury można wywnioskować charakterystyczne cechy kultury strategicznej regionu Środkowej Europy, a także doświadczenia historyczne z czasów zimnej wojny i strefy wschodniej do której Węgry należą.
33
Achremczyk, Stanisław. "Warmia in the Polish Kingdom." Masuro-Warmian Bulletin 294, no. 4 (2017): 677–707. http://dx.doi.org/10.51974/kmw-135049.
Full textAbstract:
Warmia rządzona przez biskupów i kapitułę przez 306 lat znajdowała się w granicach Królestwa Polskiego. Biskup warmiński Paweł Legendorf był pierwszym biskupem, który został poddanym wraz ze swymi mieszkańcami króla polskiego a ostatnim polskim biskupem był Ignacy Krasicki. Mocą pokoju toruńskiego z 1466 roku dominium warmińskie wraz z Pomorzem Gdańskim, ziemią chełmińską i powiślańską stało się częścią Królestwa Polskiego. Stosunek Warmii do Królestwa regulowały dwa traktaty z roku 1479 i 1512 dotyczące wyboru biskupów. Traktaty wprawdzie gwarantowały kapitule prawo wyboru biskupa ale w rzeczywistości wola króla decydowała kto biskupem zostanie. Biskup warmiński od 1569 roku zasiadał w senacie państwa i to na wysokiej szóstej pozycji, brał udział w sejmach polskich a od roku 1508 był też prezesem ziem pruskich czyli najważniejszą osobą w Prusach Królewskich. Warmińskie biskupstwo uważano za jedne z ważniejszych biskupstw polskich. Biskupi warmińscy sięgali po najwyższe godności w Rzeczypospolitej – zostawali podkanclerzami koronnymi i kanclerzami wielkimi koronnymi, kardynałami i arcybiskupami gnieźnieńskimi. Do historii jako literaci i uczeni przeszli: Stanisław Hozjusz, Marcin Kromer, Jan Dantyszek a zwłaszcza Ignacy Krasicki. Obecność biskupów z koronnych rodów magnackich umacniała związki Warmii z resztą ziem polskich. Wraz z osiedleniem się jezuitów w Braniewie i utworzeniem gimnazjum, Alumnatu Papieskiego i seminarium duchownego Warmia zaczęła oddziaływać na pozostałe ziemie polskie a nawet nadbałtyckie. Natomiast Reszel wyrastał na ważny ośrodek rzemieślniczy oraz szkolny bowiem w tym mieście jezuici powołali do życie drugie na Warmii gimnazjum. O obecności Polski na Warmii świadczą barokowe świątynie w Stoczku Klasztornym, Krośnie, Chwalęcinie, Chruścielu a przede wszystkim w Świętej Lipce leżącej poza granicami dominium ale z dominium ściśle związanej. Wpływy polskie szły przez nadania dóbr ziemskich szlacheckim rodom przybyłym na Warmię wraz z biskupami. Spolonizowała się kapituła warmińska. Mieszkańcami Warmii byli Niemcy i Polacy i tak pozostało do 1945 roku.
34
Mulović, Amra. "Traktat o akuzativu stanja Mustafe Muhibbija." Anali Gazi Husrev-Begove biblioteke 30, no. 44 (2023): 201–16. http://dx.doi.org/10.51719/25663267.2023.30.44.201.
Full textAbstract:
U ovom radu predstavljen je do sada neobrađen traktat o akuzativu stanja (Risāla ḥāl) napisan krajem 18. stoljeća na arapskom jeziku. Autor traktata je Mustafa Muhibbi (Muṣṭafā Muḥibbī), koji se spominje kao zvornički muftija, pjesnik i prozni autor. Kao izvori korištena su dva rukopisa traktata, od kojih se jedan čuva u rukopisnoj zbirci Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine u Sarajevu, a drugi u zbirci rukopisa na orijentalnim jezicima Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković” u Beogradu. Istraživanje u ovom radu obuhvata tekstološku analizu dvaju dostupnih rukopisa, kritičku obradu djela, prijevod i tekstualnu analizu sadržaja traktata. Pregled sadržaja djela donosi studiju o akuzativu stanja u okviru arapske gramatičke misli, a posebno u okviru onih klasičnih izvora na koje se autor poziva razmatrajući centralno pitanje traktata posvećeno različitim jezičkim tumačenjima 28. ajeta sure Sabaʼ.
35
Szafarz, Renata. "Dwustronne traktaty polityczne Rzeczypospolitej Polskiej z państwami zachodnimi: 1989-2004. Studium polityczno-prawne." Studia Prawnicze / The Legal Studies, no. 3 (161) (September 30, 2004): 5–16. http://dx.doi.org/10.37232/sp.2004.3.1.
Full text
36
Koczur-Lejk, Klaudia. "Traktaty o czterech ostatecznych rzeczach człowieka w literaturze czeskiej XVI i XVII wieku. Zarys problematyki." Slavica Wratislaviensia 168 (April 18, 2019): 243–54. http://dx.doi.org/10.19195/0137-1150.168.20.
Full textAbstract:
Treatises on four ultimate truths about the human condition in 16th and 17th century Czech literature an outline of issuesCzech literature of the 16th and 17th century was for readers of that time an important source of admonishment concerning death and afterlife. Manuals about the art of dying — ars moriendi books — provided ample advice on how to die a “good death”. Besides that, their authors focused also on other issues of ultimate importance for human beings, i.e. death, God’s judgment, heaven and hell. The aim of the treatises was to make readers lead a good life through constant pondering over death and the uncertainty of the soul’s fate in the afterlife. Descriptions of various tortures suffered by the damned in hell were meant to frighten sinners, make them repent and change their lives. Descriptions of heaven, on the other hand, were supposed to lure people into doing good. According to the Catholic dogma, after death, the soul can go to heaven, hell or purgatory. The Protestant Reformation rejected purgatory as wishful human fiction, and returned to a traditional dualistic view of the afterlife. Traktáty o čtyřech posledních věcech člověka v české literatuře 16. a 17. století náčrt problematikyČeská náboženská vzdělávací literatura 16. a 17. století představovala pro čtenáře důležitý zdroj poučení o smrti a posmrtném životě. Příručky šťastného umírání — knihy ars moriendi přinášely rady, jak má dobrá smrt vypadat. Kromě této problematiky se autoři zabývali tématy souvisejícími s posledními věcmi člověka, to je smrtí, božím soudem, peklem a nebem. Cílem traktátů bylo přimět čtenaře k dobrému životu prostřednictvím myšlenky na smrt a nejistý posmrtný osud duše. Líčení pekelných trestů mělo vyvolat u hříšníků hrůzu, přimět je, aby změnili své chování a nastoupili cestu pokání. Popisy ráje měly lákat a přitahovat. Podle katolíků duše po smrti mohla jít do nebe, pekla nebo ji čekal očistěc, kde měla smýt hříchy a poté vstoupit na nebesa. Reformace odmítla učení o očistci, a proto na něm protestanští autoři zdůrazňovali lidský výmysl.
37
Malawski, Seweryn Mikołaj, Natalia Kot, and Sylwia Szefler. "Uprawa roślin cytrusowych w Europie w świetle dawnych traktatów ogrodniczych." Agronomy Science 76, no. 2 (2021): 51–75. http://dx.doi.org/10.24326/as.2021.2.5.
Full textAbstract:
Artykuł ma formę pracy przeglądowej, której celem jest zaprezentowanie historii i dawnych technik uprawy roślin z rodzaju Citrus L. w Europie, w tym w Polsce. Metodyka badawcza polegała na analizie materiałów archiwalnych, obejmujących historyczne traktaty z zakresu ogrodnictwa i rolnictwa. Należą do nich rozprawy powstałe na przestrzeni XVI-XVIII w. m.in. autorstwa: G. B. Ferrariego, J. Commelina, J. van der Groena, J. Ch. Volkamera, J. S. Elsholtza, oraz W. Sierakowskiego, A. P. Jabłonowskiej czy J. K. Kluka. Opisano nowożytne dzieje hodowli roślin cytrusowych w Europie oraz przedstawione w traktatach metody, obejmujące uprawę w gruncie oraz w pojemnikach i sposoby zimowania. Scharakteryzowano także rodzaje wznoszonych w tym celu drewnianych i murowanych oranżerii oraz wykorzystywanych donic.
38
Mielnik, Marcin. "Policja Czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego na Przykładzie Władz Miasta Krakowa. Teoria, Organizacja, Działalność." International Journal of Legal Studies ( IJOLS ) 1, no. 1 (2017): 133–48. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0012.2212.
Full textAbstract:
Organizacja i funkcjonowanie Policji w Krakowie czasów stanisławowskich stanowi podstawowe zagadnienie artykułu. Na początku scharakteryzowano naukowe traktaty dotyczące tej instytucji. Teoretyczna wiedza została wsparta krótką charakterystyką prawa, organizacji i działalności władzy policyjnej w Rzeczypospolitej XVIII w. W głównej części pracy przedstawiono ustrój miasta oraz najważniejsze na jego obszarze kierunki działań Policji. Zaliczyć do nich należy ochronę zdrowia, kontrolę zjawiska żebractwa, bezpieczeństwo publiczne, a także zagadnienia gospodarcze. Analizę wspomnianych problemów autor oparł na źródłach drukowanych Volumina Legum oraz źródłach archiwalnych Archiwum Państwowego w Krakowie. Postawiona w artykule teza o wypełnianiu przez władze po- licyjne teoretycznych założeń potwierdzono licznymi przykładami działań policji w zakresie walki z żebrakami, z przestępstwami dotyczącymi miar i wag czy jakości wykonywanych usług.
39
Zdziechiewicz, Alicja. "Obraz kobiety w staropolskich popularnych poradnikach medycznych." Napis IX (2003) (December 28, 2003): 5–30. https://doi.org/10.18318/napis.2003.1.1.
Full textAbstract:
Przedmiotem artykułu jest analiza obrazu kobiety, dbającej o umysł, ciało i dom, zawartego w poradnikach medycznych (zielnikach np. Falimirza, Syreniusza, Marcina Siennika, Spiczyńskiego, Marcina z Urzędowa, kompendiach encyklopedycznych – <em>Nowe Ateny</em> Benedykta Chmielowskiego), tworzonych w języku polskim w wiekach XVI- XVIII dla szerokiego grona odbiorców. Zdarzały się również prace skierowane przede wszystkim do czytelniczek (np. Andrzeja Glabera inspirowane Arystotelesem <em>Gadki o składności członków człowieczych</em> z 1535 r., porady lekarskie i kosmetyczne w tłumaczeniach Siennika i Sebestiana Śleszkowskiego włoskich <em>Tajemnic </em>Aleksego Pedemontana z 1563 r.; traktaty o położnictwie). Kobiety są w nich traktowane jako pełnoprawny odbiorca tekstu, dlatego też rzadko pojawia się wobec nich ton emocjonalny czy moralizatorski.
40
Szurek, Tomasz. "Tractatus de proprio sacerdote. Z badań nad świadomością prawną późnośredniowiecznego spowiednika." Czasopismo Prawno-Historyczne 77, no. 1 (2025): 195–209. https://doi.org/10.14746/cph.2025.1.10.
Full textAbstract:
W ciągu wieków sposób sprawowania sakramentu pokuty ewoluował. Nierzadko na tle prawa do spowiadania dochodziło do sporu między duchowieństwem diecezjalnym a zakonnym. Spowiedź była wydarzeniem indywidualnym, objętym dyskrecją oraz określonym pewnymi normami ustalonymi przez prawo kościelne. Spowiednik był zobowiązany do przestrzegania różnych tekstów prawnych, które z czasem weszły w skład formującego się Corpus Iuris Canonici. Fundamentalnym postanowieniem w tym względzie był kan. 21. Soboru Laterańskiego IV – Omnis utriusque sexus. Analiza wrocławskiego Tractatus de proprio sacerdote, a także innych tekstów teologiczno-prawnych ukazuje, że kanonem konstytuującym kulturę prawną średniowiecznego spowiednika były także dekrety Dudum a Bonifacio. Super cathedram oraz Vas electionis. Zbiór ten był poszerzany przez inne bulle papieskie, różne komentarze, glosy, summy i traktaty spowiednicze.
41
Szubska, Magdalena. "Geneza i znaczenie dla unijnego porządku prawnego Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej." Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego, no. 9 (April 18, 2019): 205–19. http://dx.doi.org/10.31648/prpc.3778.
Full textAbstract:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie znaczenia Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dla unijnego porządku prawnego. Omówiona została geneza, kolejne etapy prac aż do przyjęcia i podpisania przez premierów rządów wszystkich państw UE 7 grudnia 2000 r. na szczycie w Nicei tekstu Karty Praw Podstawowych UE. Omówiono również bardzo istotne zmiany jakie wprowadził Traktat z Lizbony. Traktat ten w sposób jednoznaczny nadał Karcie Praw Podstawowych UE charakter prawnie wiążący. Wejście w życie Traktatu z Lizbony było również kamieniem milowym w kwestii zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony praw podstawowych UE.
42
Wendling, Miriam. "Überlieferung von Frutolf von Michelsbergs Breviarium de Musica." Die Musikforschung 69, no. 3 (2021): 265–68. http://dx.doi.org/10.52412/mf.2016.h3.387.
Full textAbstract:
Der bisher nicht identifizierte musiktheoretische Traktat der Bayerischen Staatsbibliothek (Signatur "Clm 29770(2") kann als ein Teil des "Breviarium de Musica" des 1103 verstorbenen Musiktheoretikers Frutolf von Michelsberg identifiziert werden. Der Text stammt aus dem vierten Kapitel des Traktats, "De inventione vconsonantiarum et quid sit consonantia".
43
Gąsowska, Magdalena. "Poradniki religijne oraz traktaty teologiczne w wybranych bibliotekach parafialnych Diecezji Wileńskiej na podstawie wizytacji dekanalnej biskupa Ignacego Jakuba Massalskiego z lat 1782–1784." Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne 38, no. 1 (2018): 139–52. http://dx.doi.org/10.36770/bp.138.
Full textAbstract:
Diecezja Wileńska od swojego założenia aż do roku 1783 przetrwała w niemal niezmienionych granicach, była pod względem terytorialnym największa w Europie. Liczyła 226000 km kwadratowych, a więc prawie 8 razy więcej niż średnia dla pozostałych diecezji Rzeczypospolitej. 9 lutego 1782 roku biskup wileński Ignacy Jakub Massalski wydał decyzję przeprowadzenia gruntownego spisu wszystkich dekanatów należących do jego diecezji. Wizytacje dały raport o kondycji plebanii, kościołów, poddanych, budynków należących do parafii, szpitali, szkół oraz bibliotek parafialnych. Akta dotyczące wizytacji kościołów zostały stworzone na przestrzeni lat 1782–1784. Niniejszy artykuł prezentuje zasób bibliotek wybranych parafii Diecezji Wileńskiej. Analizowane publikacje, bardziej lub mniej znane, podzielone zostały na dwie kategorie tematyczne: poradniki religijne i traktaty teologiczne. Zawartość treściowa księgozbiorów ma nieocenioną wartość w badaniu światopoglądu i wykształcenia duchowieństwa pracującego w danej parafii.
44
Augustyniak, Urszula. "Dobro prywatne a dobro wspólne w dawnej Rzeczypospolitej (XVI-XVII wiek)." Roczniki Humanistyczne 71, no. 2 (2023): 151–73. http://dx.doi.org/10.18290/rh2301.8.
Full textAbstract:
Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na Rzeczpospolitą z punktu widzenia jednostki i zastanowienia się, czy istotnie celem życia szlachcica-obywatela była aktywność publiczna? Czy uzasadnione jest identyfikowanie dbałości o własny dobrostan z prywatą? Czy za służbę na rzecz państwa oczekiwano nagrody? Czy rezygnacja z prywatnego dobrostanu w imię wspólnego dobra była świadoma i dobrowolna, a w jakim stopniu wymuszana przez restrykcje ze strony władzy lub groźbę ostracyzmu społecznego? Poszukując odpowiedzi na to pytania, wykorzystano zarówno typowe dla badań dyskursu politycznego źródła publicystyczne i traktaty teoretyczne, jak i teksty pisane w języku potocznym – testamenty oraz lauda sejmikowe, prezentujące poglądy jednostek i lokalnych społeczności szlacheckich. Ustalenia uzyskane tradycyjną metodą szukania egzemplifikacji starano się zweryfikować w oparciu o wyniki badań komputerowych języka politycznego.
45
Czachór, Zbigniew. "System aksjologiczny Unii Europejskiej. To nie utopia. Analiza europeistyczna." Polityka i Społeczeństwo 21, no. 4 (2023): 87–100. http://dx.doi.org/10.15584/polispol.2023.4.6.
Full textAbstract:
W niniejszym artykule w oparciu o przeanalizowany materiał badawczy podjęta została próba naukowego odniesienia się do problematyki systemu i struktury aksjologicznej Unii Europejskiej. W konsekwencji tak przyjętego założenia badawczego przeprowadzono dowód na to, że przemiany aksjologiczne w UE odbywały się pod wpływem ideowym, płynącym nie z przestrzeni dyskursu (także naukowego) odnoszącego się do paradygmatu realizmu i neorealizmu, a idealizmu i demokracji liberalnej. Ujęcie to stało się źródłem rozbudowanych rozwiązań normatywnych i wzorców zachowań (na płaszczyźnie gospodarczej, politycznej, prawnej i społecznej) wpisanych w traktaty założycielskie, często trudnych do zrealizowania we wspólnotowej praktyce politycznej. Z drugiej strony obecność katalogu wartości europejskich stała się elementem tożsamości tak rozumianego ponadnarodowego systemu politycznego UE, w oparciu o regułę ciągłości i zmiany, o charakterze funkcjonalnym i dysfunkcjonalnym.
46
Kiss, Corinne Fournier. "Traktaty pedagogiczne Honoraty z Wiśniowskich Zapovej i Klementyny z Tańskich Hoffmanowej – inspiracja czy przeróbka?" Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej 1 (2013): 385–97. http://dx.doi.org/10.18318/napis.2013.1.23.
Full text
47
Fijałkowski, Adam. "Komeński a Ramus i ramizm – czyli o nowych tropach badań komeniologicznych." Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne, seria PEDAGOGIKA VI (December 22, 2019): 147–58. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0013.6249.
Full textAbstract:
Celem niniejszego tekstu jest ukazanie wspólnych elementów poglądów Jana Amosa Komeńskiego, Wolfganga Ratkego i innych autorów ruchu dydaktycznego z poglądami filozoficznymi i pedagogicznymi Piotra Ramusa. Był on francuskim profesorem Uniwersytetu Paryskiego w XVI wieku, humanistą, logikiem i propagatorem znacznego uproszczenia treści i metod nauczania sztuk wyzwolonych. Jego traktaty były często omawiane i wydawane oraz komentowane na niemieckich uniwersytetach protestanckich w XVI-XVII wieku. Wyższa Szkoła w Herborn, gdzie Komeński studiował w latach 1611-1613, była jednym z ważniejszych cen-trów recepcji tak zwanej drugiej fali ramizmu (Hotson). Młody Komeński cytował wielokrotnie pisma Ramusa w swych debatach szkolnych w Herborn (1612, 1613). Profesor miał duży wpływ na formowanie poglądów encyklopedycznych i dydaktycznych Komeńskiego. Również Wolfgang Ratke, twórca niemieckiego protestanckiego ruchu dydaktycznego w drugiej dekadzie XVII wieku, pozostawał pod wpływem ramizmu.
48
Koval, Andrij. "Rola żeglugi w kształtowaniu i rozwoju starożytnego i średniowiecznego społeczeństwa na terytorium współczesnej Ukrainy." Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 13, no. 2 (2023): 149–58. http://dx.doi.org/10.32084/bsawp.5087.
Full textAbstract:
Badania naukowe nad historią powstawania pierwszych osiedli, ich rozwojem i tworzeniem instytucji państwowych na terenie współczesnej Ukrainy i Europy są cennymi atutami współczesnego społeczeństwa. Szczególną rolą dla rozwoju ludzkości jest opanowanie przestrzeni wodnych poprzez tworzenie różnych rodzajów „środków pływających”. Zaproponowano prawną analizę Rusi Kijowskiej i Księstwa Halicko-Włodzimierskiego jako potężnych „aktywnych” średniowiecznych europejskich państw, które podejmowały odległe wyprawy wojenne. Potwierdzeniem tego są znane fakty pieszych wypraw książąt ukraińskich za rzeki Wołga, Don, Dunaj, Cisa, Wisła, Bug, itp. Flota państwowa przeprowadzała obronę własnej ziemi i wprowadziła podróże morskie na terytorium sąsiednich i dalekich państw. Zawarte traktaty międzypaństwowe Rusi Kijowskiej i Bizancjum miały nie tylko znaczenie geopolityczne, ale służyły również jako przykłady wczesnej kodyfikacji norm prawa morskiego, w których wartości, takie jak życie ludzkie, jego wolność i własność były przedmiotem ochrony i zabezpieczenia.
49
Osiecki, Mateusz. "Zamachy na port lotniczy w Brukseli – prawo międzynarodowe i europejskie wobec zdarzenia." internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 6, no. 2 (2017): 62–73. https://doi.org/10.7172/2299-5749.ikar.2.6.5.
Full textAbstract:
Zamachy w Brukseli 22 marca 2016 r. to jedno z wydarzeń, które długo pozostaną w pamięci jako brutalny atak terrorystyczny uderzający nie tylko w społeczność Belgii, lecz także Europy i świata. Artykuł jest próbą analizy zamachu na lotnisku Zaventem z perspektywy jurydycznej. Na wstępie przedstawiono krótko okoliczności zamachu, a następnie szczegółowo omówiono pojęcie terroryzmu w oparciu o szereg aktów prawnych, w tym kodeksu karnego Belgii. Główną część opracowania stanowi zaś obszerne studium prawnomiędzynarodowe, w którym poddano analizie traktaty odnoszące się do problematyki terroryzmu lotniczego włącznie z konwencją pekińską, która, jeśli wejdzie w życie, prawdopodobnie diametralnie zmieni system ochrony lotnictwa cywilnego przed zamachami. W artykule uwzględniono także ustawodawstwo unijne na czele z Decyzją ramową Rady 2002/475/WSiSW z dn. 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu. Całość zamykają rozważania o przyszłości ochrony lotnictwa cywilnego.
50
Verli, Marenglen. "Luhatjet e fuqive të mëdha dhe qëndrimi Shqiptar pas kongresit të Lushnjës." Kosova, no. 41 (March 1, 2024): 79–96. http://dx.doi.org/10.62609/ks.vi41.4003.
Full textAbstract:
Periudha dhjetor 1919-janar 1920, ishte periudhë shumë e vështirë për Shqipërinë. Në Konferencën e Paqes në Paris, delegacioni shqiptar, pasi e kishin injoruar i kishin bërë të qartë se Shqipëria pavarësisht asnjanësisë gjatë Luftës së Parë Botërore, jo vetëm nuk do t’i rimerrte trevat copëtuara me vendimet e Konferencës së Londrës më 1913, po do të pësonte përsëri copëtime e kufizime në territorin dhe sovranitetin e vet. Traktati i Fshehtë i Londrës, i 26 prillit 1915, me anën e të cilit Fuqitë e Mëdha të Antantës, joshën Italinë të kalonte në anën e tyre në konfrontimin e madh botëror, e copëtonte shprehimisht Shqipërinë e 1913, në veri e në jug, në interes të Serbisë e Greqisë dhe në perëndim në interes të Italisë. Përveç qytetit dhe krahinës së Vlorës, që do të kalonin në sovranitetin italian, Roma siguronte edhe protektoratin mbi shtetin shqiptar të rrudhur midis luginave të Drinit dhe të Vjosës. Edhe pse me këmbënguljen e SHBA-së u duk sikur traktatet e fshehta nuk do të zbatoheshin, përsëri negociatat në Konferencë, preknin rëndë interesat e shqiptarëve dhe në bazën e tyre kishin përmbajtjen e Traktatit të 26 prillit.