Academic literature on the topic 'Właściwe orzeczenie'

Trybunał Konstytucyjny postanowił o utracie mocy przepisu już nieobowiązującego w systemie prawnym. Na mocy orzeczenia sygn. akt P 1/18 art. 57 § 5 pkt 2 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks Postępowania Administracyjnego został uznany za niezgodny Konstytucją. Przepisy te mają wymiar historyczny, chociaż przez chwilę były częścią systemu prawa oraz mogły być właściwie stosowane przez organy władzy publicznej. Orzeczenie zostało wydane w dniu 30 października 2019 r., czyli po wejściu w życie nowelizacji tego artykułu. Niezależnie od działań ustawodawcy Trybunał Konstytucyjny musiał wydać wyrok jako orzeczenie historyczne, które jest logiczną zasadą wypracowaną na podstawie art. 190 Konstytucji.

<p>Przedmiotem niniejszej glosy jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2014 roku o sygnaturze II CSK 264/13. Komentowane orzeczenie porusza problematykę powiernictwa. Autor odnosi się do wykorzystanej przez Sąd Najwyższy definicji tej konstrukcji prawnej, która jego zdaniem jest zbyt wąska jak dla wymagań profesjonalnego obrotu prawnego, na dowód czego zestawia użytą przez Sąd Najwyższy definicję z dorobkiem orzecznictwa oraz doktryny w przedmiotowym zakresie. Tym sposobem autor wskazuje na braki zastosowanej przez Sąd Najwyższy definicji powiernictwa. We wnioskach autor wskazuje na zagrożenia jakie mogą płynąć faktu utrwalenia się przedmiotowej definicji dla praktyki prawa. Natomiast, co do samego orzeczenia o obowiązku zachowania właściwej formy prawnej dla dokonania czynności powierniczych autor podziela stanowisko Sądu Najwyższego.</p>

Minęło już kilka lat od nowelizacji przez papieża Franciszka w roku 2015 sposobu orzekania nieważności małżeństwa przez sądy Kościoła. Miniony czas, w szczególności nabyte w nim doświadczenia, zachęcają do postawienia pytania dotyczącego poprawności stosowania wprowadzonej, niewątpliwie odważnej, nowelizacji w prawie procesowym W szczególności pytanie to winno dotyczyć „procesu skróconego”, który ze względu na swoją specyfikę może być też określany jako „proces biskupi”. Ważnym motywem do podjęcia tematu dotyczącego poprawnego zastosowania procesu skróconego przed biskupem jest artykuł, a który opublikował G. P. Montini, który dotyczy niezgodnego z prawem zastosowania processus brevior (G.P. Montini, L’uso illegittimo del processus brevior. Rimedi processuali ordinari e straordinari, Periodica 108 (2019), s. 35-72). Reforma papieża Franciszka jasno ustaliła, że rekwizyt oczywistej nieważności małżeństwa jest konieczny nie tylko na początku procesu, ale musi być obecny w całym postępowaniu dowodowym, które ma doprowadzić do wyroku pozytywnego, aby nie można było postawić zarzutu, że processus brevior został nielegalnie przeprowadzony. Wybrane elementy wyłowione z praktyki sądowej, podpowiadają, aby syntetycznie przypomnieć to, co jest najbardziej istotne dla analizowanego sposobu orzekania nieważności małżeństwa przez autorytet Kościoła. Została zatem wyodrębniona następująco problematyka: wybrane założenia reformy procesowej papieża Franciszka z 2015 roku, procesowe zadania oraz obowiązki biskupa diecezjalnego, wybrane praktyczne uwagi do „procesu biskupiego”, oraz dynamiczny aspekt „procesu biskupiego”. Poprawne zastosowanie „procesu biskupiego” w orzeczeniu nieważności małżeństwa winno przyczynić się nie tylko dla rozwiązania konkretnych problemów sumienia, co niewątpliwie jest jego ważnym celem, ale także może posłużyć ukazaniu Kościoła jako sprawnej instytucji, a tym samym może przyczynić się do podniesienia jego prestiżu oraz autorytetu w dzisiejszym czasie. Niewątpliwie w tej perspektywie należy postrzegać zasygnalizowane nieprawidłowości, które pojawiły się w partykularnych interpretacjach, niezgodnych z duchem oraz literą reformy procesowej papieża Franciszka. Ważną rzeczą jest, aby powstałe błędy umiejętnie korygować i naprawiać, tym bardziej, że mamy do czynienia z procesem kościelnym, w którym centralną postacią jest biskup. Ważnym zagadnieniem, na który zwraca uwagę praktyczny pontyfikat papieża Franciszka, jest niewątpliwie osobista odpowiedzialność za podejmowane decyzje w Kościele, która w szczególności dotyczy jego autorytetów. Bowiem, także w Kościele osoby popełniają błędy, za które ponoszą odpowiedzialność i winny za nie odpowiadać; ich precyzyjne określenie i sukcesywne naprawienie sprawi, że Kościół będzie instytucją wiarygodną we współczesnym świecie. Ponadto, w ten sposób będzie także kształtował sumienia wiernych oraz należycie wypełniał otrzymaną misję.

Komentowane orzeczenie SA w Warszawie dotyka problematyki odnoszącej się do wciąż dysku- syjnej w literaturze prawa karnego kwestii właściwego ujęcia środka kompensacyjnego w po- staci obowiązku naprawienia szkody z art. 46 § 1 k.k. oraz możliwości uwzględnienia przez sąd karny – w ramach stosowania tego obowiązku – zapłaty odsetek od ustalonej sumy pienięż- nej należnej pokrzywdzonemu. Rozstrzygnięcie omawianego zagadnienia w stanie prawnym ukształtowanym ustawą z 2015 r. zmieniającą k.k., nastręcza trudności w praktyce orzeczniczej, w której daje się zaobserwować rozbieżność stanowisk co do możliwości orzeczenia odsetek ustawowych. W opracowaniu dokonano analizy argumentacji przedstawionej przez SA w War- szawie w odniesieniu do możliwości zasądzenia odsetek ustawowych w ramach obowiązku naprawienia szkody, w kontekście prezentowanych w doktrynie poglądów na temat aktualne- go kształtu normatywnego tego środka kompensacyjnego oraz deklarowanych przez ustawo- dawcę intencji ostatnich zmian nowelizacyjnych. W glosie przedstawiono pogląd, że wykład- nia art. 46 § 1 k.k. zaprezentowana przez SA zasługuje na jedynie częściową aprobatę, bowiem w pewnych wypadkach może prowadzić do niezasadnego ograniczenia kompensacji szkody oraz zniwelowania zasadniczego celu przyświecającego projektodawcom obecnej regulacji.

Konstytucyjnie określona społeczna gospodarka rynkowa zakłada aktywną rolę władzy publicznej w domenie gospodarowania. Regulacje prawne winny sprzyjać urzeczywistnianiu wol-ności działalności gospodarczej oraz realizacji ważnego interesu publicznego. Na gruncie obrotu gospodarczego nieuniknione są jednak spory pomiędzy przedsiębiorcami a organami administra-cji gospodarczej. Spory te powinny rozstrzygać właściwe krajowe, unijne i międzynarodowe sądy. Przywołane w opracowaniu orzeczenia potwierdzają, że sądy administracyjne w Polsce chronią wolność działalności gospodarczej i własność przedsiębiorców.

Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych jest często podejmowanym zagadnieniem w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Została unormowana w art. 25 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Jest cechą charakterystyczną dla demokratycznych państw świeckich. Gwarantuje poszanowanie różnorodności wyznaniowej i światopoglądowej społeczeństwa. Jej podstawę stanowi godność osoby ludzkiej. Trybunał Konstytucyjny potwierdza w swoim orzecznictwie, że właściwą przesłanką równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych powinna być określona cecha wspólna. Dlatego równouprawnienie związków wyznaniowych polega na jednakowym traktowaniu podmiotów charakteryzujących się określoną cechą w identycznym stopniu. Konsekwencją istnienia tej zasady w polskim systemie prawnym jest wykluczenie możliwości powstania państwa wyznaniowego, ponieważ jeden związek wyznaniowy uzyskałby pozycję uprzywilejowaną w formie kościoła państwowego. Jednocześnie zasada ta zakłada odmienne traktowanie kościołów i związków wyznaniowych, które nie posiadają wspólnej cechy istotnej. Obowiązująca obecnie Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. wprowadza do swojej treści zasadę równouprawnienia związków wyznaniowych jako jedną z wielu konkretyzacji konstytucyjnej zasady równości. Stanowisko to podkreślił Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 2 kwietnia 2003 r. (K 13/02), a następnie powtórzył również w orzeczeniu z 14 grudnia 2009 r. Dlatego zasada równouprawnienia związków wyznaniowych powinna być interpretowana podobnie jak ogólna zasada równości z uwzględnieniem całego dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego konstytucyjnej zasady równości. Wskazuje to na jednolitą linię orzeczniczą w zakresie interpretacji omawianej zasady.

Glosa dotyczy istotnego, niedawnego orzeczenia dotyczącego dyrektywy o pracownikach delegowanych (dyrektywa 96/71/WE). W wyroku w sprawie C–815/18 Federatie Nederlandse Vakbe-weging c/a Van den Bosch Transporten BV, Van den Bosch Transporte GmbH, Silo-Tank Kft, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonał wykładni dyrektywy 96/71/WE w zakresie rozumienia pojęcia „pracownicy delegowani”. Trybunał wskazał, że dyrektywę dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług należy interpretować w ten sposób, że znajduje ona zastosowanie do kierowców zatrudnionych w sektorze międzynarodowego transportu drogowego. Przesłanką uznania osoby zatrudnionej jako kierowca międzynarodowego transportu drogowego za pracownika delegowanego jest pozostawanie wykonywanej przez tego pracownika pracy w „wystarczającym związku” z terytorium państwa członkowskiego innego niż to, w którym zwykle świadczy pracę w wykonaniu umowy o pracę (przyjmujące państwo członkowskie). Ten wystarczający związek powinien wynikać z charakteru czynności wykonywanych przez danego kierowcę na terytorium tego państwa członkowskiego, stopnia powiązania czynności pracownika z terytorium państwa członkowskiego, w którym pracownik ten świadczy pracę, a także udziału, jaki te czynności stanowią w całości usługi transportowej. Wskazany wystarczający związek występuje w przypadku przewozów kabotażowych, które są wykonywane wyłącznie na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego. Z tego też powodu kierowca, który dokonuje przewozu kabotażowego, powinien być uważany za pracownika delegowanego w rozumieniu dyrektywy 96/71/WE. Drugie zagadnienie podjęte w glosie dotyczy problemu ustalania prawa właściwego dla umowy o pracę. W braku wyboru, prawo właściwe jest wyznaczane na postawie art. 8 ust. 2 rozporządzenia Rzym I, zgodnie z którym umowa o pracę podlega prawu państwa, w którym lub – gdy takiego brak – z którego pracownik zazwyczaj świadczy pracę w wykonaniu umowy. W niektórych przypadkach, zważywszy na istotę pracy w sektorze międzynarodowego transportu drogowego, aktywność kierowcy na terytorium jednego państwa jest tak istotna, że kraj ten powinien być uważany za ten, „w którym lub – gdy takiego brak – z którego pracownik zazwyczaj świadczy pracę”, a nie tylko, do którego dany kierowca został delegowany w rozumieniu dyrektywy 96/71/WE.

Artykuł podejmuje problematykę płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego jako istotnego problemu w postępowaniach o podział majątku wspólnego małżonków. Zagadnienie to nie jest właściwie zauważane w doktrynie, chociaż budzi rozbieżności w orzecznictwie. Autorka wyróżnia płatności, które zostały pobrane przed ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej i te, które zostały pobrane już po ustaniu wspólności, a przed podziałem majątku wspólnego. Poddaje krytycznej analizie dwa orzeczenia Sądu Najwyższego, dotyczące możliwości rozliczenia dopłat unijnych przez byłych małżonków, a także liczne rozstrzygnięcia, wydane w sprawach o podział majątku wspólnego małżonków. Ważnym procesowym zagadnieniem, analizowanym w opracowaniu jest ustalenie przez sąd faktu uzyskania dopłat przez jednego z małżonków, a także ich wysokości. Przeprowadzone rozważania pozwoliły stwierdzić, że w sprawach o podział majątku wspólnego, w sytuacjach w których małżonkowie pobierali dopłaty unijne, nie powinien mieć miejsca automatyzm rozstrzygnięcia i zawsze należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy.

Zasada efektywnej ochrony sądowej stanowi element unijnego porządku prawnego, systemu konwencyjnego oraz występuje w systemach krajowych. Podstawowym elementem skutecznej ochrony prawnej jest prawo do sądu (art. 47 zd. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Zasada sprawnej egzekucji stanowi istotę prawa do sądu. Sprawna egzekucja sprzyja pogłębianiu zaufania obywateli do organów wymiaru sprawiedliwości. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wykonanie orzeczenia jest integralną częścią procesu. Postępowanie rozpoznawcze stanowi tzw. „fazę wstępną”, zaś egzekucja służy właściwej realizacji efektywnej ochrony sądowej. Postępowanie egzekucyjne służy zaspokojeniu roszczeń wierzyciela, których nie udało mu się uzyskać dobrowolnie. Zasada sprawnej egzekucji w pełni realizuje interes wierzyciela, nie zaś dłużnika. Egzekucja sądowa, stanowiąca istotę postępowania egzekucyjnego, powinna przebiegać w sposób sprawny i szybki. Sprawność egzekucji gwarantują stosowane przez organy egzekucyjne, tj. komornika oraz sąd, środki przymusu przewidziane w ustawie procesowej. Zasada prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) oraz zasada demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP) chronią egzekucję prawomocnych wyroków. Postępowanie egzekucyjne wyróżnia działanie dwóch naczelnych zasad postępowania cywilnego, tj. zasady formalizmu oraz dyspozycyjności.

Uzdrowisko jest zdefiniowanym obszarem w granicach administracyjnych gmin, zwanych uzdrowiskowymi, w którym występują naturalne właściwości lecznicze surowców i klimatu. To sprawia, że w gminach o takim statusie prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe oraz rehabilitacja. Istnieją enumeratywnie wymienione zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, do których należą: szpitale, sanatoria, przychodnie, zakłady przyrodolecznicze. Właściwości uzdrowiskowe gmin podlegają certyfikacji w formie świadectwa, które wydają uprawnione do tego podmioty. Zyskują one takie prawo w formie decyzji administracyjnej wydawanej przez ministra właściwego do spraw zdrowia, o ile spełniają ustawowe warunki. Ich brak lub utrata powoduje odmowę prawa do certyfikacji lub jego cofnięcie. Decyzje w tych sprawach podlegają weryfikacji w trybie ponownego rozpatrzenia sprawy albo skargi sądowoadministracyjnej. W kwestiach nieunormowanych w ustawie uzdrowiskowej stosuje się przepisy Kodek-su postępowania administracyjnego. Stąd weryfikacja decyzji certyfikacyjnych odbywa się w trybie ponownego rozpatrzenia sprawy, do którego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań. Skutkiem tego może być: utrzymanie w mocy decyzji, jej uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy, umorzenie postępowania remonstracyjnego wskutek jego bezprzedmiotowości. Zapadłe decyzje w wyniku ponownego rozpatrzenia nabierają waloru ostateczności i podlegają skardze do sądu administracyjnego. Kontroli sądowej mogą być też poddane decyzje nieostateczne, zatem bez uprzedniego wyczerpania drogi ponownego rozpatrzenia sprawy. Odrzucenie lub oddalenie obu rodzajów decyzji czyni je prawomocnymi.