Academic literature on the topic 'Wampiry'

W historii kryminalistyki wielu seryjnych zabójców określano mianem wampirów. Analizując przypadki zabójców okrzykniętych polskimi kryminalnymi wampirami można odnaleźć ich cechy wspólne. Niewątpliwie łączy ich trudne dzieciństwo w dysfunkcyjnej rodzinie. Wszyscy mieli problemy z nauką, uczyli się słabo, w szkole i środowisku rówieśniczym mieli opinię samotników, mających problemy z nawiązywaniem kontaktów rówieśniczych. W życiu każdego z nich nastąpiło jakieś wydarzenie, w wyniku którego czuli awersję do kobiet. Kierowały nimi motywy seksualne, nie pojawiał się motyw finansowy. Cechowało ich okrucieństwo, nagłe i brutalne ataki na kobiety, używanie dość prymitywnych narzędzi. W toku postępowania przygotowawczego najczęściej przyznawali się do zabójstw, potem odwołując przyznania, nie mając poczucia winy. Skazywani byli na najwyższe wyroki, od kary śmierci do dożywotniego pozbawienia wolności. Wielu tym proceso towarzyszyły dyskusje, w których próbowano wysnuwać teorie o pomyłce sądowej.

Artykuł omawia genezę dyskursu zabójstw z motywów seksualnych, których sprawcy nazywani byli „zabójcami z lubieżności”, a potocznie „wampirami”. Postaci te przedstawiane były – zgodnie z formatem ukształtowanym przez kryminalistykę i prasę początku XX wieku – jako emanacje silnie przekształconego antropogennie woundscape’u ( M. Seltzer ). Proces konstruowania postaci „wampira” poprzez othering wchodził tym samym w konflikt z dynamiką procesów modernizacji. Po następujących po sobie przełomach politycznych opowieści o „wampirach” poddawano kolejnym rewizjom, a obecnie w Polsce narracje o ich czynach wpisują się w hauntologiczny nurt „peerelowskiego gotyku”.

W świecie nastolatków, od lat rządzonym przez Facebooka, Twittera, Instagram i inne media społecznościowe, stałe kontakty z czytaniem i książkami są często tylko przypadkowe, sprowadzone do czytania lektur w szkole, czego dowodem są niepokojące badania czytelnictwa w tej grupie wiekowej. Z drugiej strony jednak młodzi fani Internetu i gier komputerowych, zaintrygowani atrakcyjnymi książkami, są w stanie dokonywać świadomych wyborów czytelniczych i angażować się w czytelnictwo. Przyjmując powyższe założenie, podjęto próbę analizy rynku książki dla nastolatków w latach 2010–2017. Na podstawie danych przekazanych przez Główny Urząd Statystyczny, Bibliotekę Narodową, Bibliotekę Analiz i Polską Izbę Książek, przeprowadzono ilościową i jakościową analizę tego najbardziej wymagającego, według Łukasza Gołębiewskiego i Pawła Waszczyka rynku książki, zidentyfikowano mechanizmy rządzące tym sektorem, a także wskazano możliwe działania naprawcze mające na celu stymulowanie i kształtowanie trwałych zainteresowań czytelniczych wśród młodzieży.

Celem artykułu jest ukazanie, jak, mimo ustalonych dawno temu postulatów, nakazujących „oczyszczenie” powieści kryminalnej z elementów fantastycznych i nadprzyrodzonych, motywy te funkcjonują we współczesnych utworach z tego gatunku. Jako kontekst należy wskazać zjawiska dające się zauważyć w najnowszej literaturze i kulturze popularnej. Jednym nich jest zmiana postrzegania typowych monstrów z horroru, które stają się zarówno „mniej groźne”, jak i „bardziej ludzkie”. Kolejnym – zakwestionowanie związku postaci (a także zespołu motywów) z fabułą. To na przykład, co było dotąd typowe dla horroru, może pojawić się w powieści kryminalnej. Przeprowadzono analizę wybranych utworów dwojga współczesnych pisarzy: Katarzyny Puzyńskiej (Czarne narcyzy, Martwiec, Rodzanice i Utopce) oraz Wojciecha Chmielarza (Wampir, Zombie i Wilkołak) pod kątem występowania w nich motywów rodem z powieści grozy. We wszystkich omawianych tekstach to ludzie, a nie potwory są zabójcami. W utworach Chmielarza nazwy rodem z horroru to metafory ludzkiego zła lub szaleństwa (autor odwołuje się do zakorzenionych w kulturze znaczeń słów użytych jako tytuły). Katarzyna Puzyńska z kolei za miejsce zdarzeń wybiera małe, często prawie wyludnione miejscowości, gdzie wciąż żywa jest wiara w duchy, wampiry, nawiedzone domy (autorka odwołuje się między innymi do wierzeń słowiańskich). Ukazuje przy tym siłę ludzkich lęków (dotyczy to, w odpowiednich okolicznościach, nawet policjantów), jak również fakt, że istoty ludzkie potrafią być gorsze od potworów z fikcji literackiej. Motywy rodem z horroru funkcjonują w omawianych tekstach na kilka sposobów: 1) jako odwołania do doświadczenia odbiorcy, który odczytuje np. zaprezentowane w powieści nazwy w oparciu o własną wiedzę; 2) jako element lokalnej lub rodzinnej tradycji (żywy najczęściej w miejscach oddalonych od „centrów”); wreszcie 3) ucieleśnienie ukrytych w ludzkiej psychice obsesji i lęków, które niespodziewanie mogą się ujawnić.

The aim of the paper is to analyze the American comic book character named Michael Morbius, the Living Vampire, who appears in Marvel comics and other audiovisual texts of culture (most notably the 1994 Spider-Man animated TV series). Morbius is not only an interesting exemplification of the vampire motif, but also can be described as the antihero – an outsider, a misfit and a morally ambiguous person. The paper also tries to answer the question of what makes characters recognized as contemporary antiheroes so popular – not only in comics, but, for instance, also in TV series – and in which ways can they appear in superhero comics. null

Tekst stanowi próbę pokazania, jak wszechobecne w kulturze współczesnej opowieści o wampirach wpisują się w przystępną wersję zagadnień poruszanych w obrębie animal studies. Ponieważ postać wampira jest jednym z tych elementów gotyckiego kanonu, które przeszły oszałamiającą przemianę ( Draculę Brama Stokera i bohaterów cyklu Zmierzch Stephenie Meyer zdaje się więcej dzielić niż łączyć ), w artykule rozważane są przyczyny tak radykalnej zmiany naszych opowieści o istotach fantastycznych, które ulokowaliśmy w łańcuchu pokarmowym wyżej od nas.Obszerniejszej analizie w artykule poddany został film Jima Jarmuscha Tylko kochankowie przeżyją – przywołane zostają jednak i inne ( poza już wymienionymi ) „kanoniczne” teksty, np. Wywiad z wampirem Ann Rice, oraz te mniej znane, np. Gobelin z wampirem Suzy McKee-Charnas czy Prawda Terry’ego Pratchetta.

Artykuł ma na celu przedstawienie przeglądu kierunków interpretacji motywu wampira w kulturze popularnej od XIX do XXI wieku. Skupia się na najważniejszych, najbardziej reprezentatywnych tekstach, które wywarły największy wpływ na ewolucję postaci wampira od romantyzmu do czasów współczesnych, takich jak: Dracula, Miasteczko Salem, Wywiad z wampirem, Zmierzch. Zamierzeniem było ukazanie różnych sposobów odczytywania i analizowania wampiryzmu w zależności od przyjętej metodologii. Niewątpliwie – tytułowe kierunki interpretacji utworów wampirycznych były warunkowane możliwościami egzegetycznymi, jakie niesie metodologiczny rozwój literaturoznawstwa i kulturoznawstwa. Directions in Interpretation of the Vampire Theme in Selected Texts of Culture from the 19th to the 21st Century (Reconnaissance) The article aims at offering an overview of directions of interpretation regarding the motif of vampire in popular literature from the 19th to the 21st century. It focuses on the most important, representative texts of culture that have had the greatest influence on the evolution of the vampire figure from Romanticism to the modern times, such as Dracula, Salem’s Lot, Interview with the Vampire, Twilight. The article intends to present various ways of reading and analysing vampirism depending on different methodologies. Undoubtedly, the approaches regarding interpretations of films and literary works featuring vampires have been conditioned by exegetical possibilities brought about by the methodological development in literary and cultural studies.

W artykule Od potwora do wymarzonego kochanka. O zmieniającym się kulturowym wizerunku wampira autorka przygląda się zmieniającemu się wizerunkowi wampira. Interesuje ją udokumentowanie przejścia od postaci budzącej przerażenie do osoby, która staje się przyjacielem i wymarzonym partnerem życiowym. Wpisanie wampira w codzienność i uczynienie go zwyczajnym jej elementem stanowi doskonały przykład, z jednej strony, oswajania lęków przez współczesność, z drugiej – banalizacji tego, co mroczne i niepokojące.

This dissertation constitutes the first attempt at describing the grammar of Wampis (Spanish: Huambisa), a language spoken in the Peruvian Amazon. Wampis belongs to the so-called Jivaroan family of languages and is closely related to sister languages Awajun, Shuar, Shiwiar and Achuar. The grammar introduces the Wampis people and some aspects of their culture and history before analyzing the major aspects of the language from a grammatical perspective. Wampis possesses a complex prosodic system that mixes features of tone and stress. Vowel elision processes pervade most morphophonological processes. Nasalization is also present and spreads rightward and leftward through continuants and vowels. Every word in Wampis needs at least one high tone, but more can occur in a word. Morphologically, Wampis is a very rich language. Nouns and especially verbs have very robust morphology. Affixes and enclitics contribute different meanings to words. Some morphemes codify semantic categories that are not grammatically codified in many other languages, such as sudden realization, apprehensive and mirative modalities. An outstanding feature of Wampis is the pattern of argument indexation on the verb, which follows an uncommon pattern in which the verb agrees with the object (and not with the subject) if the object is a Plural Speech Act participant. Parallel to this pattern of argument indexation is the typologically uncommon pattern of object marking in Wampis, whereby a third person object noun phrase is not marked as an object if the subject is a first plural, second singular or second plural person. Wampis exhibits a nominative-accusative alignment. All notional objects (direct, indirect, object of applicative) are treated identically in the syntax. The preferred order is A P V. Wampis also possesses a sophisticated system of participant tracking, which is instantiated in the grammar via switch-reference markers. Another typologically uncommon feature of Wampis is the presence of a sub-system of switch-reference markers that track a participant that is not a subject. Throughout the twenty-one chapters of this grammar, other issues of Wampis related to different areas of phonology, morphology and syntax are also addressed and described from a functional and a typological perspective.

La presente tesis es la sistematización y análisis de un conjunto de datos discursivos, desde una perspectiva enteramente masculina, alrededor de la práctica del cortejo y del matrimonio, recogidos en una comunidad wampís del Alto Río Santiago, Condorcanqui, Amazonas, Perú. Estos datos fueron recogidos en una investigación etnográfica realizada entre febrero y mayo del año 2015. Ambos conceptos son elementos heurísticos que me sirvieron para guiar las construcciones de historias de pareja, las cuales eran el objetivo principal cuando planifiqué el campo. Así, entendí ambos conceptos como momentos sucesivos en la historia de las parejas. La diferencia entre ambos era marcada por un acto, el matrimonio, dónde el hombre “pide” a la mujer al “poseedor” de la misma. Tras este momento, aparece un cambio en las interacciones de la pareja con su entorno social.
Tesis

El presente artículo propone una reflexión etnopolítica sobre el conceptode ‘organización indígena’. El Consejo Aguaruna Huambisa (CAH) fue la primera organización indígena awajún y wampis que, apartir de fines de la década de 1970, se impuso como representantede casi la totalidad de las cuencas de los cincos ríos que constituy en el territorio awajún y wampis, en el distrito de Condorcanqui (región Amazonas). El interés del presente estudio será profundizar cómo esta primera etapa de construcción de las organizaciones indígenas se caracteriza por la definición de una nueva forma deliderazgo: la nueva generación de dirigentes indígenas demuestra grandes capacidades para negociar los conceptos básicos propios de su visión ancestral con las enseñanzas recién aprendidas graciasa su interrelación con el mundo exterior, logrando así un puente entre las expectativas de las comunidades nativas con las exigencias impuestas por las instituciones peruanas.
The present article proposes an ethno-political analisis of the conceptof indigenous organization. The Huambisa Aguaruna Council(HAC) was the first Awajun and Wambis indigenous organization,which at the end of the seventies achieved to be the representant of almost all of the rivers in the Condorcanqui district (Amazonas region). This study seeks to understand how this first phase of construction of indigenous organization was characterized by the definition of a new form of leadership, in which a new generation of indigenous leaders showed great ability in negotiating concepts of ancestral life with new abilities and ideas learned through the interaction with the outside world. As such this new generation could be a bridge in between the expectations of the native communities and the imposed demands by Peruvian institutions.

En el marco del proceso de autodeterminación de ‘territorios integrales indígenas’ impulsado por la Coordinadora Regional de losPueblos Indígenas (CORPI), las organizaciones awajún y wampishan venido definiendo sus territorios en una serie de encuentros intra e interétnicos, objetivando de esta manera la relación que estospueblos, considerados como unidades sociopolíticas, mantienen consus respectivos espacios geográficos. En ese sentido, este proceso de autonomización indígena interactúa con los modelos y las instituciones políticas del Estado. En el presente artículo, a partir denuestra participación en la realización de informes antropológicos destinados a sustentar la demanda de reconocimiento de ‘territorios integrales’, intentaremos describir y analizar las dinámicas de autonomía local, alianzas supralocales y fronteras interétnicas que caracterizan la territorialidad de los awajún y wampis y cómo tales dinámicas se movilizan frente a la presión cada vez más constantede la sociedad nacional y el capitalismo global.
In the framework of the self-determination process of ‘indigenous integral territories’ led by the Coordinadora Regional de los Pueblos Indígenas (CORPI), the Awajún and Wampis organizations have been defining their territories in a series of intra- and inter-ethnic meetings, objectifying their relationship with their respective geographic areas. In this sense, such process of indigenous autonomization interacts with State models and political institutions. In this paper,on the basis of our participation in anthropological reports to support the demand for recognition of ‘integral territories’, we try todescribe and analyze the dynamics of local autonomy, supra-local alliances and inter-ethnic borders among the Awajún and Wampis and how such dynamics have mobilized them facing the increasing pressure by the national society and global capitalism.

Les Wampis appartiennent à l’ensemble linguistique dit jivaro et résident au nord-ouest de l’Amazonie péruvienne. À partir des années 1950, leur habitat connaît une nucléation en villages, impulsée par des missionnaires chrétiens, qui remplace une distribution sporadique des maisons sur le territoire. Consécutive à une vaste réforme agraire portée par le gouvernement péruvien, la loi des communautés autochtones de 1974 octroie à ces villages des titres de propriété commune leur permettant de jouir collectivement d’une parcelle d’espace forestier pour leurs activités de subsistance (chasse, pêche, horticulture). Cette loi conditionne l’obtention des titres à l’élection d’un comité directeur dirigé par un président. Ce nouvel accès à la propriété a entrainé l’apparition d’une structure hiérarchique de type étatique au sein de ce collectif. Inspirés par ce modèle de gouvernance, trois-cents leaders wampis ont proclamé la naissance du Gouvernement Territorial Autonome de la Nation Wampis (GTANW) en 2015, non reconnu par l’État péruvien. Ce gouvernement place sous sa juridiction le territoire « ancestral », englobant toutes les propriétés communales wampis. Or, ces organisations politiques de type étatiques, présentées comme nécessaires pour défendre le territoire des ambitions extractives et de la pollution qu’elles occasionnent, entrent en tension avec l’attachement atavique des individus et de leur famille à leur autonomie : ils refusent spontanément de se soumettre à l’autorité d’un non-consanguin.Être autonome, c’est-à-dire capable de suivre et de réaliser ses désirs, est un idéal d’accomplissement personnel activement recherché, comme l’illustrent les quêtes rituelles d’un esprit arutam. Une quête réussie, avec prise de plantes psychotropes, permet d’obtenir le pouvoir de l’esprit et la force de réaliser ses ambitions personnelles (faire des études, fonder une famille, exercer un métier rémunéré ou encore devenir un leader politique). L’esprit peut aussi transmettre des chants magiques anen au quêteur. Ces incantations, énoncées secrètement, ont le pouvoir d’infléchir les pensées, les émotions et les actions des allocutaires pour répondre aux souhaits du chanteur. Leur efficacité postulée repose sur des conditions pragmatiques et affectives spécifiques que le chanteur doit s’efforcer de reproduire à chaque récitation.Mon enquête met en regard deux modalités distinctes d’usage de la parole que mes hôtes emploient pour façonner leur réseau relationnel et leur leadership : une parole rituelle et une parole politique. La parole rituelle des chants anen est employée en secret pour satisfaire les désirs et besoins des individus. Elle vise la réalisation personnelle. La parole politique des discours publics défend les intérêts communs à chacun par la confrontation des aptitudes oratoires individuelles. La parole politique doit servir la réalisation du collectif ou, plus exactement, sert la réalisation individuelle par le médium de la réalisation collective. Dans ces deux contextes, les locuteurs se soucient avant tout des effets affectifs de leurs paroles sur les allocutaires. Ma thèse soutient que, en reproduisant les conditions pragmatiques et affectives nécessaires à l’efficacité des chants anen, le leader essaie de conférer à ses discours la même force performative que celle des incantations. Par une analyse pragmatique des usages de la parole, intégrant leur dimension affective, je montre que mes hôtes apportent une réponse originale à la tension existante entre autonomie et organisation hiérarchique de type étatique : le chef n’est légitime que s’il est assez puissant pour donner aux autres, par la parole, la force, le courage et les compétences de réaliser leurs désirs et d’être des leaders. Le leader produit des concurrents politiques. Pour conserver son pouvoir, le leader wampis doit instituer les conditions de sa propre destitution
The Wampis belong to a language family known as Jivaro and reside in the northern Peruvian Amazon. From the 1950s onwards, their settlements have undergone a nucleation process into villages, driven by Christian missionaries, which transformed the hitherto sporadic distribution of houses on their territory. Following a vast agrarian reform carried out by the Peruvian government, the 1974 Indigenous Communities Act granted these villages with common property titles over a plot of forestland to carry out their subsistence activities (hunting, fishing, horticulture). As a condition for obtaining these titles, the law requires the election of a steering committee headed by a president. This newly established access to property has led to the emergence of a state-like hierarchical structure within the Wampis collective. Inspired by this governance model, three hundred Wampis leaders proclaimed the birth of the Wampis Nation Territorial Autonomous Government (GTANW) in 2015, not recognized by the Peruvian central state. This government places under its jurisdiction the "ancestral" territory, encompassing all Wampis communal properties. Yet this political organization, presented as necessary to defend the territory from extractive ambitions and the pollution they generate, creates a tension with respect to these individuals and their families’ atavistic attachment to autonomy. Indeed, they spontaneously refuse to submit to the authority of a non-consanguineous person.Being autonomous, that is, being able to follow and fulfill one’s desires, is an ideal of personal achievement that is actively sought, as illustrated by the ritual quests of a powerful Arutam spirit. A successful quest, carried out with the use of psychotropic plants, grants an individual with the spirit’s power and the strength to achieve personal ambitions (studying, starting a family, working in a paid job or becoming a political leader). The spirit can also transmit magical Anen songs to the seeker. These secretly uttered incantations have the power to influence the addressee’s thoughts, emotions and actions in order to satisfy the singer’s desires. Their postulated effectiveness rests on specific pragmatic and emotional conditions that the singer must strive to reproduce with each recitation.My investigation compares two distinctive modalities of speech use that my hosts employ to shape their relational network and leadership: ritual speech and political speech. The ritual speech of the Anen songs is used in secret to satisfy the desires and needs of individuals. It serves personal fulfillment. Public political speech aims at defending the common interests by confronting individual speaking skills. The political speech must serve the realization of the collective or, more exactly, must serve individual realization by the medium of collective realization. In both contexts, the speakers are primarily concerned with the emotional effects of their words on the addressees. My thesis argues that, by reproducing the pragmatic and emotional conditions necessary for the effectiveness of Anen songs, the leader tries to give his speeches the same performative force as that of incantations. Through a pragmatic analysis of the uses of speech, integrating their emotional dimension, I show that my hosts provide an original answer to the existing tension between autonomy and state hierarchical organization: the chief is only legitimate if he is powerful enough to give others, through his own speech, the strength, courage and skills to fulfill their desires and to be leaders. The leader produces political rivals. Therefore, to maintain his power, the Wampis leader must establish the conditions for his own dismissal

This dissertation initially utilizes the analogy of an Andean intellectual's magnum opus of resistant visual art and text created in the 1600s, to explore the impact of current global influences on the identity of Awajún and Wampís Amazonian students residing in Lima, the capital city of Perú. The participants in this study are urban Amazonian indigenous intellectuals applying to enter, currently studying in degree programs, or pursuing graduate degrees at local universities of Lima. Using an amalgamation of Photovoice and Photo-Elicitation components, digital photography, open-source applications, and computer technology, participants creatively expressed through their visual discourse what it means to be an Awajún or Wampís citizen of Perú during difficult times of conflictive global interests and unattended local needs. Between the time of preliminary fieldwork in the Amazonian communities in 2008, and the final interviews in Lima of 2010, violence erupted during a local road blockade in the Amazon that claimed the lives of Awajún/Wampís citizens and mestizo police officers alike. It is in that convoluted context where the dissertation delves into the views of the students and professionals regarding their own indigenousness, nationality, and "new" literacies, languages, and technologies that should be considered by the mestizo population and governments in order to make Perú a safer and more inclusive place for indigenous peoples from the Amazon.

Esta investigación se enmarca en los debates sobre el análisis de instituciones para el gobierno del agua atendiendo la necesidad de generar evidencia sobre los principios organizadores de normas de uso y acceso a los recursos hídricos en la Amazonía peruana. En ese sentido busca, desde la experiencia de los pueblos awajún y wampi en una comunidad nativa, explicar los cambios que tales principios atraviesan con la intervención formalizadora del Estado. El concepto de bricolaje institucional ayuda a dar cuenta del préstamo de lógicas institucionales del gobierno awajún para ordenar la asignación de derechos para el uso del agua y de su reacomodamiento con la creación de organizaciones de usuarios de agua. Para ello se conduce un estudio de caso inspirado en el análisis de procesos para detallar los mecanismos que explican dos momentos clave en el establecimiento de la organización: su creación formal y la asignación de tarifas por el uso del agua. Se propone que las relaciones de parentesco y las lógicas de convivencia awajún dotan a la nueva comisión de regantes de sentido, inicialmente. Esta luego gana legitimidad al comprobar ser garante del respeto de los acuerdos entre awajún y pobladores no indígenas; sin embargo, solo logra instalarse artificialmente en tanto los awajún observan el cumplimiento de las normas en la medida en que estas no vulneren las relaciones de poder locales. Por lo tanto, la experiencia falla en desarrollar un nuevo marco institucional para el gobierno de los recursos hídricos y solo reacomoda los nuevos arreglos a los principios locales de uso y acceso. Esta adopción artificial se explica por tres factores: la desconfianza en el Estado al ser observado como un ente heterogéneo y poco fiable, la historia de las intervenciones del desarrollo en la comunidad y el mantenimiento de relaciones de poder locales. Así, el discurso de desarrollo sostenible que se busca promover con la creación de la comisión de regantes queda sin efecto. Los resultados de la reacomodación son distintos entre los dos grupos étnicos al interior de la comunidad y retan la continuidad de los principios organizadores del uso y acceso al agua. Este hecho se explica por las diferentes trayectorias que awajún y wampis tienen sobre el trabajo agrícola.
Tesis

The two creatures in the title have attracted the attention of ethnographers and etymologists alike for more than a century now, resulting in several theories, more than twenty etymologies, and no consensus. The present paper evaluates these proposals and adds to them yet another one. It also presents linguistic and extra-linguistic data that strengthens some of them and weakens others. The proposal favoured by the authors is presented in more detail, and with new supporting evidence.