Journal articles: 'Wołosi'

1

Grzesik, Ryszard. "Wołosi na Węgrzech." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 93–132. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.5.

Full text

Abstract:

Artykuł opisuje obecność Wołochów w Królestwie Węgier od najwcześniejszych wzmianek o tej ludności do czasów wczesnonowożytnych. Rozpoczyna się od opisu informacji z Gesta Hungarorum, gdzie Wołosi zostali przedstawieni jako pastores Romanorum. Byli to dawni mieszkańcy (wraz ze Słowianami) pogranicza między Wielką Niziną Węgierską a zachodnim Siedmiogrodem, podbici przez węgierskich przybyszów. Szymon z Kézy sądził, że to rzymscy pasterze, którzy nauczyli Szeklerów pisma. Z pasterzami Rzymian utożsamiano ich w opisie Europy Wschodniej z 1308 roku. Renesansowi humaniści włoscy i węgierscy uważali, że Wołosi byli potomkami dawnych żołnierzy rzymskich z prowincji Dacia Traiana. Wzmianki o osadnictwie wołoskim w Siedmiogrodzie pochodzą z początku XIII wieku, ale najwięcej informacji na ten temat jest z końca tego stulecia. Obecność Wołochów obserwowano w Karpatach Południowych i górach zachodniego Siedmiogrodu. Odnotowano ich migracje w Karpatach Wschodnich i Zachodnich. Osadnictwo dotarło w XVI wieku z Marmaroszu (Máramaros/Maramureş) (1320) do regionu Koszyc i Zwolenia (Zolyom) oraz granicy z Morawami. Początkowo Wołosi byli wschodnio-romańską grupą ludności z dużym (być może dominującym) udziałem elementu słowiańskiego (być może bułgarskiego). W dokumentach o Marmaroszu z końca XIV wieku mowa zarówno o Wołochach, jak i Rusinach. Z kolei na zachód od Spisza (Zips, Szepes) pod nazwą Wołosi kryli się Słowacy i Polacy. Charakter osadnictwa wołoskiego ewoluował od cech etnicznych do rozwiązań społeczno-gospodarczych, przeważnie opartych na pasterstwie i kolonizacji ludności (głównie Słowian). Niektórzy przedstawiciele tej ludności (kenezii, vojevodae) zostali nobilitowani i stali się częścią Natio Hungarica. Zaakceptowali wiarę rzymskokatolicką i węgierską tożsamość. Pozostała ludność zachowała wiarę prawosławną a jej status ludności obniżył się do poziomu ludności zależnej. Wołosi zajmowali się pasterstwem, a później rolnictwem górskim i byli także strażnikami na trasach komunikacyjnych i granicach.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

2

Paszkiewicz, Jędrzej. "Wołosi na współczesnych Bałkanach (XX–XXI w.) Przejawy odrębności i asymilacji." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 253–84. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.12.

Full text

Abstract:

W artykule zwrócono uwagę na zróżnicowaną charakterystykę ludności wołoskiej we współczesnych realiach społeczno-politycznych poszczególnych państw Europy południowo-wschodniej. Na jej podstawie można wyodrębnić trojakie rozumienie Wołochów. Najczęściej traktuje się ich jako mniejszość w sensie kulturowym i regionalnym (w Grecji, Bułgarii, Chorwacji), identyfikuje z żywiołem rumuńskim (Bułgaria, Rumunia) lub uznaje za mniejszość etno-językową (w Macedonii Północnej i Albanii). Obyczajowość, tradycje i tożsamość społeczności wołoskich ukształtowały się w odniesieniu do lokalnych warunków życia. Wołosi musieli szukać modus vivendi z ludnością, która na danym obszarze dominowała liczebnie i określała reguły funkcjonowania. W rezultacie, rozproszone społeczności wołoskie nie wygenerowały jednolitej tożsamości etnicznej czy kulturowej, która mogłaby je spoić w większą całość. Zróżnicowana jest także ich sytuacja prawno-polityczna w poszczególnych państwach.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

3

Jawor, Grzegorz. "Migracje ludności wiejskiej na pograniczu polsko-mołdawskim w XVI wieku." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 177–90. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.8.

Full text

Abstract:

W literaturze historycznej dominuje przekonanie o zanikającym w ciągu XVI wieku nurcie migracji transgranicznych, mających miejsce między ziemiami kontrolowanymi przez państwo polsko-litewskie a Mołdawią. W ten sposób szerzące się w tym czasie na ziemiach ruskich osadnictwo na prawie wołoskim miało być dziełem przede wszystkim ludności miejscowej lub zrutenizowanych Wołochów, przybyłych na ten teren jeszcze w XV wieku. Celem zaprezentowanych badań było skonfrontowanie tego poglądu ze słabo dotąd wykorzystanymi źródłami o charakterze masowym, przede wszystkim inwentarzami i lustracjami dóbr królewskich egzystujących na Podolu. W efekcie stwierdzono znaczne natężenie badanych migracji w całym stuleciu. Przebiegały one w przeciwnych kierunkach: Mołdawianie (Wołosi) migrowali do Polski a Rusini przekraczali granicę państwową z Mołdawią. Przygraniczne Podole stanowiło często tylko przejściowy etap tych wędrówek. Z tej krainy imigranci kierowali się w głąb kraju, uczestnicząc aktywnie w procesie lokowania nowych osad pasterskich.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

4

Czamańska, Ilona. "Wołosi i Słowianie w średniowieczu i epoce nowożytnej." Res Historica, no. 41 (September 29, 2016): 11. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.11.

Full text

Abstract:

Analiza relacji wołosko-słowiańskich w średniowieczu pozwoliła ustalić pewne prawidłowości w procesie slawizacji Wołochów/Włachów lub też odwrotnie – w jego braku. Za najważniejsze skutki kontaktów wołosko-słowiańskich w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej uznano:<ol><li>Slawizację znacznej części Wołochów/Włachów i ich ewolucję w kierunku narodowości bułgarskiej, serbskiej, czarnogórskiej, chorwackiej, bośniackiej, ruskiej, słowackiej, polskiej.</li><li>Silną obecność kultury i tradycji słowiańskiej w średniowiecznych państwach rumuńskich – księstwach Wołoszczyzny i Mołdawii.</li><li>Pogłębienie mozaiki etnicznej Bałkanów i obecność etnicznych Wołochów/Włachów także na terenach nizinnych.</li><li>Wzajemne przenikanie się kultur i tradycji: schodzenie Wołochów/Włachów na niziny i podejmowanie działalności rolniczej oraz stopniowe oswajanie gór przez Słowian.</li></ol>

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

5

Jawor, Grzegorz. "La colonisation valaque sur les versants nord des Carpates pendant le Petit Âge Glaciaire (aux XVe et XVIe siècles)." Balcanica Posnaniensia Acta et studia 25 (February 15, 2019): 251–68. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2018.25.14.

Full text

Abstract:

Osadnictwo wołoskie na północnych stokach Karpatów podczas małej epoki lodowej (XV i XVI w.)W okresie od XV do XIX wieku w Karpatach miało miejsce znaczące pogorszenie klimatu. Jest to fragment zjawiska globalnego, przez przedstawicieli różnych nauk o ziemi zwane Małą Epoką Lodową (MEL). Rozważaniom zawartym w artykule towarzyszyło wstępne założenie, że te wydarzenia miały szczególny wpływ na warunki egzystencji społeczności zasiedlających na przestrzeni XV i XVI stulecia obszary położone w strefie podgórskiej i górskiej. Na tym obszarze znajdują się górne piętra zasięgu różnych roślin uprawnych, zwłaszcza kluczowych dla rolnictwa zbóż ozimych. Nawet niewielkie wahania wieloletnich średnich temperatur potrafią znacząco je podwyższać lub obniżać. Wnioski zawarte w pracy sformułowano w oparciu o informacje zawarte w źródłach przede wszystkim o charakterze skarbowym, do tej pory przez historyków klimatu niedoceniane. Analizę zachodzących w poszczególnych osadach zmian przeprowadzono z kolei posługując się metodyką stosowaną przez historyków osadnictwa. Efektem zaprezentowanych niżej badań jest generalny wniosek o istnieniu w analizowanym okresie powszechnego zjawiska narastania na obszarach karpackich elementów modelu gospodarczego funkcjonowania wsi opartego na hodowli. Odbywało się to kosztem ograniczania lub czasami nawet eliminowania zajęć rolniczych. Stanowiło to decydujący powód dla którego poszczególni wielcy właściciele ziemscy sprzyjali lub inicjowali kolonizację opartą na prawie wołoskim lub co najmniej na jego elementach. Z tej przyczyny zwłaszcza XVI wiek stał się okresem gwałtownego rozwoju tego nurtu osadniczego w rejonach karpackich. Miało to poważne konsekwencje nie tylko dla gospodarki. W pracy zwrócono uwagę, że wprowadzanie zmian mogło się odbyć poprzez migracje obcej etnicznie ludności-zaznajomionej z tajemnicami wyspecjalizowanej hodowli, niedostępnej klasycznym rolnikom. Wśród przybyszów pojawili się również etniczni Wołosi. Jedną z konsekwencji tych wędrówek było też znaczne rozszerzenie w Małopolsce zasięgu prawosławia kosztem katolicyzmu.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

6

Czamańska, Ilona. "Obszar zamieszkiwania, status prawny i kierunki aktywności gospodarczej Wołochów/Vlachów w średniowieczu i epoce wczesnonowożytnej." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 7–34. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.1.

Full text

Abstract:

Niniejszy artykuł poświęcony będzie kwestii zasięgu osadnictwa wołoskiego, prawa wołoskiego i jego funkcjonowania oraz społeczno-gospodarczej roli środkowoeuropejskich i bałkańskich Vlachów. Materiał źródłowy, jakim dysponujemy, nie pozwala nam wytyczyć jakiegoś wyraźnego kierunku ekspansji Wołochów jako etnosu, zwłaszcza że na niektórych terenach ewoluował on bardzo szybko, niewątpliwie jednak w momencie, gdy w źródłach się pojawiają, widoczni są od Półwyspu Chalkidiki po Karpaty. Obserwując funkcjonowanie prawa wołoskiego możemy zaobserwować podobny jego rozwój na całym terenie, na którym było ono stosowane, niezależnie od tego, czy były to państwa o tradycji zachodnioeuropejskiej, bizantyńsko-prawosławnej, czy Imperium Osmańskie. Także ewolucja tego prawa przebiegała podobnie i w podobnym czasie. Możemy zaobserwować następujące etapy tej ewolucji: 1. do XIV wieku kształtowanie się systemu społecznego i samorządowego wspólnot wołoskich 2. wiek XIV–XVI: procesy osadnicze i intensywna kolonizacja na prawie wołoskim 3. wiek XVI–XVIII: podejmowanie przez część Vlachów zajęć rolniczych i utrata przez nich prawa wołoskiego 4. wiek XV–XVIII: wykorzystanie zasad prawa wołoskiego do budowy statusu prawnego Pograniczy Wojskowych. 5. wiek XIV–XVIII: przechodzenie knezów, wojewodów i primićurów do stanu szlacheckiego lub warstwy timariotów. Wołosi, mimo pozornie prymitywnego sposobu życia i gospodarowania odegrali ważną rolę cywilizacyjną, umożliwiając wykorzystanie gospodarcze trudno dostępnych i niebezpiecznych terenów.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

7

Leszka, Mirosław, and Kirił Marinow. "Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 225–52. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.11.

Full text

Abstract:

Do wrażliwych problemów naukowych, na które nakładają się czasami współczesne animozje o podłożu nacjonalistycznym, należy kwestia miejsca i znaczenia w dziejach średniowiecznej Bułgarii ludu określanego w źródłach z epoki mianem Wołochów. Gros rozważań dotyczących tego tematu koncentruje się na wydarzeniach związanych z restytucją państwowości bułgarskiej pod koniec XII w., po niemal 170 latach od jej likwidacji przez Bizantyńczyków i dotyczy charakteru etnicznego zarówno przywódców rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej, uczestników tejże oraz nowopowstałego państwa. Historiografia bułgarska okresu XX–XXI w. wypracowała dwa zasadnicze stanowiska wobec kwestii znaczenia i roli tzw. Wołochów i Wołochii w powstaniu i dziejach Drugiego Państwa Bułgarskiego. Pierwsze z nich, reprezentowane przez uczonych tej miary co Wasił Złatarski, Genowewa Caknowa-Petkowa, Borisław Primow, Nikołaj Markow, uznaje realny udział etnicznych Wołochów w restytucji państwowości bułgarskiej, drugie natomiast, przyjęte przez historyków pokroju Petyra Mutafcziewa, Iwana Dujczewa, Iwana Bożiłowa, Georgiego Bakałowa, Georgiego Nikołowa, Aleksandra Nikołowa czy Terweła Popowa, bądź całkowicie neguje ich rzeczywistą obecność w gronie powstańców, bądź skrajnie ją marginalizuje. Co zrozumiałe, żaden z uczonych bułgarskich nie jest skłonny przychylić się do popularnej wśród historyków rumuńskich tezy o wiodącej roli etnicznych Wołochów w restytucji państwa bułgarskiego pod koniec XII stulecia. Nawet zwolennicy ich realnego udziału w tym przedsięwzięciu, w tym szukający kompromisowej formuły Primow, czy wyraźnie starający się przedstawić w pełni obiektywny ogląd sytuacji Markow albo nie zgadzają się z hipotezą o wołoskim rodowodzie przywódców powstania, albo nie decydują się na sformułowanie jasnej konkluzji w tej materii. Oczywiście, poglądy badaczy skupionych wokół każdego z wyżej wskazanych stanowisk rozmijają się ze sobą w szeregu szczegółach, z drugiej zaś strony wszystkich omawianych historyków, z jednym wyjątkiem (Markow), a zatem z obu grup, łączy dość podobna argumentacja, podkreślająca bezapelacyjność bułgarskiego charakteru zarówno sił napędowych rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej jak i odnowionego państwa. Gros tej argumentacji sformułowana została jeszcze w okresie międzywojennym (Złatarski, Mutafcziew) i czasach trwania Drugiej Wojny Światowej. (Dujczew), by następnie zostać powieloną i w pewnych kwestiach nieco wzbogaconą przez kolejne pokolenia historyków.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

8

Czamańska, Ilona. "Vlachs and Slavs in the Middle Ages and Modern Era." Res Historica 41 (November 3, 2016): 11. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.0.11.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

9

Sorescu-Marinković, Annemarie, and Mircea Măran. "The Meglen Vlachs (Megleno-Romanians) of Serbia: a Community on the Verge of Extinction." Res Historica 41 (November 3, 2016): 197. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.0.197.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

10

Czamańska, Ilona. "Wołosi/Vlasi z terenów Hercegowiny w świetle defterów osmańskich z XV i XVI wieku." Balcanica Posnaniensia Acta et studia 25 (February 15, 2019): 219–49. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2018.25.13.

Full text

Abstract:

Defter's are an excellent source for historians, especially in demographic and socio-economic research, they are also very useful in researching the Vlachian communities.Analysis of material contained in Ottoman defter's from the Herzegovina area leads to the following conclusions:1. In the area of Herzegovina, in the second half of the fifteenth century, Vlachs lived in a mostly nomadic lifestyle. Their number was at least sixty thousand people.2. In the second half of the fifteenth century, many abandoned villages were recorded. Abandoned villages were gradually settled by migratory Vlachs, which contributed to their change of lifestyle on semi-settled and settled. In 1585, Vlachs - shepherds who were not associated with a village were rare.3. In the Ottoman state, Vlachs those who lead an nomadic way of living, as well as those living in the Vlachian villages, were tax-favored, paid only a lump grazing tax for the state (a filuria with allowances), and did not pay any benefits to the timar owner. In the event that they served as derbenci's or vojnuc's, they were exempted from all taxes.4. Settling in the former agricultural villages, in particular related to undertaking agricultural activities, was most often associated with an additional burden of tithing for the sipahi. Departure from pastoralism meant degradation to a group of raya, most often in these villages mixed-agricultural-pastoral management was conducted. Newly settled villages rarely received the status of the vlachian villages, because such status freed residents from additional benefits even in the case of agricultural classes.5. The flat-rate grazing tax, filuria, in the fifteenth century had a fixed value and equaled 45 akçe, while at the end of the sixteenth century it was different for various Vlachs groups and could range from 60 to 200 akçe. Considering the fact that additional fees for sheep or tents were liquidated and that the value of employment fell akçe significantly compared to the fifteenth century, the real amount of taxes did not increase, and in some cases it decreased.6. Not much on the basis of defilers can be said about the language used by the Herzegovina Vlachs. In defeats from the fifteenth century they bear mostly Slavic names, but sometimes there are also names only in the Vlachs: Radu, Bratul, Dabija, the same also applies to local names.7. Gradually, Islamization processes took place. In the fifteenth century, they are almost invisible among the Vlachs, almost all of them wore Christian names. At the end of the sixteenth century, a significant percentage of Vlachs wore Muslim names. The Islamization process seems to be faster among the Vlachs settled than the Vlachs nomads, but there is no rule.8. In the light of the defters in the area of Herzegovina, there is no difference between Muslims and non-Muslims in burdens to the state, but defters do not include the cizye, or headship, collected from non-Muslims.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

11

Sajkowski, Wojciech. "Konferencja międzynarodowa Wołosi (Wlasi) w historii i kulturze innych narodów. Istebna, 24 sierpnia 2017 r." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 24 (March 15, 2018): 256–57. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2017.24.19.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

12

Sorescu-Marinković, Annemarie, and Mircea Măran. "The Meglen Vlachs (Megleno-Romanians) of Serbia: a Community on the Verge of Extinction." Res Historica, no. 41 (September 29, 2016): 197. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.197.

Full text

Abstract:

Celem artykułu jest przedstawienie społeczności megleno-wołoskiej w Serbii, zamieszkującej kilka wsi położonych nieopodal granicy z Rumunią. Z powodu niewielkiej liczby mieszkańców społeczność ta nie była do tej pory znana środowisku naukowemu czy większości mieszkańców [Serbii]. Megleno-Wołosi przybyli tutaj w latach pięćdziesiątych XX stulecia z miejscowości Huma (obecnie na obszarze Byłej Jugosławiańskiej Republiki Macedonii) i pozostawali “niewidzialni” w oficjalnych statystykach, będąc “ukrytymi” wśród macedońskich kolonistów, a ich zadanie polegało na ponownym zasiedleniu, wspólnie z innymi Jugosłowianami, dawnych wsi niemieckich. Jednakże już wkrótce wielu spośród nich powróciło do domów, osiedliło się w innych miejscowościach na terenie Macedonii lub wyemigrowało do państw zachodnioeuropejskich. Dzisiaj dialektem megleno-wołoskim czynnie posługuje się kilkoro ludzi (terminal speaker, wedle terminologii lingwistycznej), urodzonych w okresie międzywojennym. W artykule postarano się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy dialekt ten pozostaje mocno zagrożony, czy też już stał się językiem zdezaktualizowanym. Pokazano też, że lingwistyczna i kulturowa przyszłość Megleno-Wołochów w Serbii nieuchronnie zmierza ku akulturacji i asymilacji.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

13

Jawor, Grzegorz. "Ius Valachicum dans la Pologne médiévale. Partie II: la colonisation valaque dans les anciennes Terra Chelmensis et Terra Lublinensis selon les sources conservées dans les Archives d’État à Lublin." Res Historica, no. 40 (April 27, 2016): 235. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2015.40.235.

Full text

Abstract:

Umieszczone w edycji teksty źródłowe, zawarte w różnych jednostkach archiwalnych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie, stanowią kontynuację publikacji, która ukazała się drukiem w roku 2014 na łamach uznanego czasopisma rumuńskiego „Istros”. Obszary ziem chełmskiej i lubelskiej na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych nie były intensywnie kolonizowane przez żywioł wołoski. Osadnictwo takie występowało tylko na terenach, które ze względów naturalnych nie mogły zostać skolonizowane przez typowych rolników, albo też poszczególni właściciele wsi rolniczych zabiegali o wzbogacenie ich dotychczasowego profilu gospodarczego o wątek hodowlany, co następowało poprzez osadzanie pojedynczych rodzin wołoskich. Znaczenia tego obszaru w dziejach kolonizacji wołoskiej nie należy więc doszukiwać się w jej rozprzestrzenieniu, liczonym ilością kolonistów czy zamieszkiwanych przez nich osad wiejskich. Polega ono raczej na tym, że nieliczne osady wołoskie wyznaczają północny zasięg tego nurtu kolonizacyjnego na skraju Małopolski i Rusi Czerwonej. Odległe często o około 300 km od obszarów górskich wsie posługujące się Ius Valachicum zdają się przeczyć wciąż aktualnemu w literaturze przedmiotu jego postrzeganiu jako nurtu obejmującego wyłącznie góry i ich bezpośrednie zaplecze.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

14

Oczko, Anna. "Traces of Vlach Migrations in the Toponymy of the Polish Podtatrze Region." Res Historica, no. 41 (September 29, 2016): 151. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.151.

Full text

Abstract:

W gwarach podhalańskich obecne są elementy leksykalne, których pochodzenie wiąże się z migracją pasterzy wołoskich na terenach polskiego Podtatrza. Występują również w toponomastyce. Utworzone zostały najczęściej na podstawie rumuńskich gwarowych apelatywów, np. oronimy Grapa, Magura, a także nazwy wsi lokowanych na prawie wołoskim lub zamieszkanych przez osadników wołoskich, np. Łapsze, Poronin. Na polskim Podtatrzu, które obejmuje Spisz, Podhale i Orawę, wśród 93 miejscowości jedynie w sześciu przypadkach, w stanie obecnych badań, można wskazać etymologię rumuńską (wołoską). Nie jest to jednak ostateczny stan badań i wymagają one kontynuacji.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

15

Grzesik, Ryszard. "Blasi and Pastores Romanorum in the Gesta Hungarorum by an Anonymous Notary." Res Historica, no. 41 (September 29, 2016): 25. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.25.

Full text

Abstract:

Blachowie zostali parokrotnie wymienieni przez Anonimowego Notariusza króla Béli III, pierwszego kronikarza węgierskiego, którego dzieło dotrwało do naszych czasów. Pojawiają się jako wrogowie Rzymian oraz mieszkańcy lokalnych strukturpolitycznych. W jednym miejscu zostali wspomniani oni zostali wraz z tajemniczymi pasterzami Rzymian. W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie, kim byli Blachi, czy możemy ich utożsamić z Wołochami, przodkami Rumunów oraz kim byli Rzymianie i ich pasterze. Według powszechnej opinii badaczy Anonim, pisząc o ludzie Blachi, miał istotnie na myśli Wołochów. Jednakże takiej zgody już nie ma, jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie, czy z Wołochami identyczni byli pastores Romanorum. Użycie w tekście kroniki spójnika ac sugeruje, że Anonim traktował pasterzy Rzymian jako oddzielną od Wołochów grupę ludności. Pojawiają się oni na zachód od Dunaju, podczas gdy Wołosi byli umiejscawiani na wschód od Cisy. W pasterzach widziano potomków resztek zromanizowanej ludności panońskiej, papieskich poborców dziesięcin lub walońskich kolonistów z czasów kronikarza. Opowiadanie kronikarza próbuję objaśnić w kontekście tzw. Powieści o przełożeniu ksiąg (termin Aleksieja Szachmatowa) będącej fragmentem Powieści lat minionych, a opowiadającej o władzy Wołochów (czyli Franków) nad Słowianami panońskimi. Wydaje mi się, że węgierski kronikarz wykorzystał tu miejscową tradycję Słowian panońskich o księżach (pastores) frankijskich z archidiecezji salzburskiej działających wśród nich. Tradycja ta przechowuje pamięć o frankijskim zwierzchnictwie politycznym i kościelnym nad dawną Panonią w IX w.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

16

Klimkowski, Tomasz. "Współczesne języki wołoskie." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 363–94. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.15.

Full text

Abstract:

Artykuł omawia trzy kwestie dotyczące obecnej sytuacji języków wołoskich używanych przez Wołochów bałkańskich. Pierwsza z nich to językowy status istrorumuńskiego, meglenorumuńskiego i arumuńskiego (dialekt / język), a tym samym ich stosunek do języka rumuńskiego. W oparciu o teorię Klossa (1967) (języki typu Abstand i Ausbau) uważamy je za osobne języki wołoskie (bałkanoromańskie). W związku z tym kolejną kwestią, jaką poruszamy, jest terminologia związana z tymi językami oraz ich wewnętrzna klasyfikacja. W wyniku analizy używanych obecnie terminów zalecamy formy właski i żejański, właski (megleński) i armuński (jako rodzime określenia odnośnych języków) zamiast tradycyjnych nazw istrorumuński, meglenorumuński i arumuński, jak również nowy termin remeński dla odmiany wołoskiego uważanej na ogół za część armuńskiego. Jeśli chodzi o trzecią kwestię, tj. systemy zapisu współczesnych języków wołoskich, przedstawiamy zarówno tradycyjne, jak i bardziej postępowe systemy, zwłaszcza w odniesieniu do armuńskiego i remeńskiego.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

17

Duangjan, Kritsana, and Konrad Wołowski. "New Taxa of Loricate Euglenoids Strombomonas and Trachelomonas from Thailand." Polish Botanical Journal 58, no. 1 (July 1, 2013): 337–45. http://dx.doi.org/10.2478/pbj-2013-0033.

Full text

Abstract:

Abstract Five new species and one new variety of loricate euglenoid taxa were discovered in Thailand: Strombomonas starmachii Duangjan & Wołowski, S. chiangmaiensis Duangjan, Trachelomonas peerapornpisalii Duangjan & Wołowski, T. thailandicus Duangjan & Wołowski, T. reticulato-spinifera Duangjan and T. hystrix var. paucispinosa Prowse. We propose to raise the variety to species level [T. paucispinosa (Prowse) Duangjan & Wołowski, stat. et comb. nov.]. The morphology and fine lorica ultrastructure of the species are described. All taxa are documented by SEM images and some by LM micrographs.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

18

Łuczyński, Michał. "Kognitywna definicja Welesa~Wołosa: Etnolingwistyczna próba rekonstrukcji fragmentu słowiańskiego tradycyjnego mitologicznego obrazu świataCognitive Definition of Weles~Wołos: An Attempt at Reconstruction of a Fragment of the Traditional Mythological Appearance of the Slavic World." Studia mythologica Slavica 15, no. 1 (October 15, 2012): 169. http://dx.doi.org/10.3986/sms.v15i1.1581.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

19

Dobek, Rafał. "Ludwik Wołowski and His Contribution to the French Credit Revolution of the 19th Century." Studia Historiae Oeconomicae 39, no. 1 (December 1, 2021): 3–32. http://dx.doi.org/10.2478/sho-2021-0001.

Full text

Abstract:

Abstract Ludwik Wołowski was a Polish November emigrant in France. There, he gained recognition as an outstanding economist, banker and republican politician. The article focuses on the issue of mortgage loan, which is extremely important for Wołowski. It presents both the theoretical concepts of the Pole from 1834, his political activity in the years 1848–1851 aimed at changing the provisions of the mortgage law in France, and finally the moment of co-creation by Wołowski Crédit Foncier, the first modern mortgage bank in France, and the further history of the bank managed by Wołowski, in the board of which he sat until his death in 1876. In the first part, the text presents not only the criticism of the French mortgage system by Wołowski (primarily the so-called secret mortgages), but also his draft changes and the loan and mortgage model proposed by him and the companies that may grant it. In the second, it shows the parliamentary activity of Wołowski, an attempt to force through appropriate changes in the banking law and the reasons for its defeat. In the third, the most extensive, the article describes not only the very moment of establishing Crédit Foncier and the two-year period of management by Wołowski, but also the further, controversial operation of the bank until the second half of the 1870s. All this against the backdrop of the changing French Monarchy of July, the Second Republic and the Second Empire.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

20

Wolowski, Konrad. "Euglena Ettlii Wołowski Sp. Nova (Euglenophyceae)." Archiv für Protistenkunde 143, no. 1-3 (March 1993): 173–76. http://dx.doi.org/10.1016/s0003-9365(11)80286-1.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

21

Kotłowska, Anna. "Problematyka wołoska w twórczości Jerzego Akropolitesa." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 51–64. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.3.

Full text

Abstract:

Twórczość Jerzego Akropolitesa, zarówno z zakresu historiografii, jak i retoryki, nie zawiera wiele informacji na temat Włachów. Ich obecność jest zawsze drugorzędną wypadkową w opisie innych wydarzeń, ocenianych z perspektywy interesów dynastii Paleologów. Niemniej, nieliczne wzmianki o Włachach mają dużą wartość z zakresu geografii historycznej, będąc pomocne zwłaszcza w rozumieniu stosowania pojęcia tzw. „Wlachii” (w kilku odmiankach) na niektóre obszary Grecji północnej i zachodniej. Przedstawiony artykuł zawiera: a) przegląd całości twórczości Jerzego Akropolitesa, b) przetłumaczone fragmenty z dzieła Akropolitesa pt. Historia, zaopatrzone w komentarz filologiczno-historyczny, c) aneks, w którym umieszczono krótkie uwagi o wartości dla badań historycznych wzmianek o Włachach w arcydziele literackim kreteńskiego renesansu, Erotokritosie W. Kornarosa.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

22

Saloni, Zygmunt. "O konwencjonalnych znakach pomocniczych w tekście polskim." Białostockie Archiwum Językowe, no. 7 (2007): 125–29. http://dx.doi.org/10.15290/baj.2007.07.11.

Full text

Abstract:

The aim of this paper is to discuss the usage of four characters that can be met in Polish texts in functions different than letters and punctuation marks: apostrophe, hyphen, slash and dot (the two last characters are also used as punctuation marks ). They occur in words introduced to Grammatical Dictionary of Polish by Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, and Robert Wołosz, published in 2007. The conventional auxiliary characters have been neglected in alphabetical order and are not taken into account in searches.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

23

Klein, Ula Lukszo. "The Orientalist's Gaze in Mariusz Wilk's "Wołoka"." Slavic and East European Journal 57, no. 3 (2013): 353–71. http://dx.doi.org/10.30851/57.3.001.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

24

Łach, Janusz. "Wykorzystanie przestrzeni geograficznej Beskidu Małego dla rozwoju turystyki kulturowej w celu ochrony dziedzictwa krajobrazowego." Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia 72, no. 1 (March 7, 2018): 103. http://dx.doi.org/10.17951/b.2017.72.1.103.

Full text

Abstract:

Artykuł ukazuje osobliwe a przy tym zapomniane dziedzictwo kulturowe gospodarki rolno-pasterskiej tzw. polaniarskiej Beskidu Małego zapisane w krajobrazie Pasma Karpat Polskich. Zasobne walory przyrodnicze i kulturowe mało znanego regionu Beskidu Małego klasyfikują go do szczególnie atrakcyjnych turystycznie obszarów Beskidów Zachodnich. Dostrzeżenie pasterskich walorów krajobrazowo-kulturowych ulegających obecnie zanikowi, pozwala na zachowanie dawnego dziedzictwa gospodarki pasterskiej w celu jego ochrony przed komercjalizacją usług turystycznych oraz ochrony dla kształtowania tożsamości regionalnej. Występująca na terenie Beskidu Małego zabudowa pasterska – polaniarska, określana jest jako wielka osobliwość etnograficzna regionu. Poprzez prowadzone badania merytorycznie opracowany materiał stać się może kolejnym ogniwem tworzącego szlaku kulturowego jakim jest „Szlak Wołoski” ukazujący intersującą genezę góralszczyzny łuku Karpat.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

25

Woźny, Karolina. "Znaczenie nadawane karze przez osadzonych w Zakładzie Karnym w Wołowie." Resocjalizacja Polska, no. 16 (October 19, 2018): 157–75. http://dx.doi.org/10.22432/pjsr.2018.16.12.

Full text

Abstract:

Kara jest pojęciem mocno powiązanym z więziennictwem. Wymiar sprawiedliwościnakłada karę na osobę popełniającą przestępstwo, by wywrzeć na niej zmianę i zniechęcićją do dalszego niewłaściwego zachowania. Mnie jako badacza zainteresowało, czy więźniowieodbywający karę pozbawienia wolności po raz kolejny (recydywiści), czyli osoby wielokrotnieukarane, w ogóle zdają sobie sprawę z procesów, którym podlegają. Próbowałam dowiedziećsię nie tylko jak rozumieją pojęcie kary, ale również co sądzą na temat jej skuteczności orazczy według nich kara pozbawienia wolności jest potrzebna i czy nie można by karać ludziw inny sposób. W części teoretycznej opisałam, jakie naukowcy wytyczają cele i funkcje kary,by móc później porównać teorię naukową z rzeczywistością. Wywiadów udzieliło mi dziesięciurecydywistów z Zakładu Karnego w Wołowie i każda z tych rozmów była inna, dlatego teżmoje wnioski nie są jednoznaczne i wymagają kolejnych badań.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

26

Woźny, Karolina. "Znaczenie nadawane karze przez osadzonych w Zakładzie Karnym w Wołowie." Resocjalizacja Polska, no. 16 (October 19, 2018): 157–75. http://dx.doi.org/10.22432/pjsr.218.16.12.

Full text

Abstract:

Kara jest pojęciem mocno powiązanym z więziennictwem. Wymiar sprawiedliwościnakłada karę na osobę popełniającą przestępstwo, by wywrzeć na niej zmianę i zniechęcićją do dalszego niewłaściwego zachowania. Mnie jako badacza zainteresowało, czy więźniowieodbywający karę pozbawienia wolności po raz kolejny (recydywiści), czyli osoby wielokrotnieukarane, w ogóle zdają sobie sprawę z procesów, którym podlegają. Próbowałam dowiedziećsię nie tylko jak rozumieją pojęcie kary, ale również co sądzą na temat jej skuteczności orazczy według nich kara pozbawienia wolności jest potrzebna i czy nie można by karać ludziw inny sposób. W części teoretycznej opisałam, jakie naukowcy wytyczają cele i funkcje kary,by móc później porównać teorię naukową z rzeczywistością. Wywiadów udzieliło mi dziesięciurecydywistów z Zakładu Karnego w Wołowie i każda z tych rozmów była inna, dlatego teżmoje wnioski nie są jednoznaczne i wymagają kolejnych badań.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

27

Sajkowski, Wojciech. "Społeczności wołoskie pogranicza Chorwacji, Dalmacji i Bośni w perspektywie francuskiej." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 191–210. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.9.

Full text

Abstract:

Triplex Confinium to termin odnoszący się do obszaru historycznego pogranicza Imperium Osmańskiego, Wenecji i Monarchii Habsburgów, które istniało do początku XV w. aż do końca XVIII w. Zdecydowana większość związanych z osadnictwem wojskowym na terenie Triplex Confinium, jak również kwestie migracji wołoskich na tym obszarze została już gruntownie przebadana e przez historyków. Niniejszy artykuł zestawia te ustalenia z mniej znanymi źródłami wytworzonymi przez administrację francuską w latach 1806–1813, gdy najpierw Dalmacja, później również Chorwacja Wojskowa stanowiły część imperium napoleońskiego. Obserwacje francuskich oficerów i urzędników stanowią niezwykle wartościowe świadectwo różnych dróg ewolucji społeczności wołoskich w tym regionie. Świadectwa te potwierdzają, że ludność wołoska z dalmatyńskiego interioru (zwani Morlakami) jeszcze na początku XIX stulecia zachowali charakterystyczną strukturę społeczną (podział na katuny), a także zajmowali się przede wszystkim pasterstwem transhumancyjnym. Z kolei struktury społeczne ludności Chorwacji Wojskowej nie miały w tym okresie już wiele wspólnego z organizacją wołoskiego katunu, bo ta została zastąpiona przez hierarchię wojskową. Zmiany nastąpiły również pod względem gospodarczym, przez odejście od gospodarki pasterskiej na rzecz rolnictwa.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

28

Jawor, Grzegorz Ryszard. "Northern Extent of Settlement on the Wallachian Law in Medieval Poland." Res Historica 41 (November 3, 2016): 35. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.0.35.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

29

Łach, Janusz, and Ihor Bojko. "Zabudowa polaniarska jako wyróżnik w badaniach nad typologią i genezą krajobrazów pasterskich polsko-ukraińskiej części Karpat Zewnętrznych." TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych 5, no. 13 (December 5, 2019): 207–21. http://dx.doi.org/10.31743/teka.5801.

Full text

Abstract:

Artykuł jest próbą wyróżnienia – poprzez osobliwe budownictwo gospodarki polaniarskiej – nowych podtypów krajobrazów pasterskich, jakimi są pastersko-rolne krajobrazy na obszarze niskich i średnich gór Karpat Zewnętrznych. Walory kulturowe obszaru z wołoską genezą klasyfikują go do szczególnie cennych krajobrazowo. To wyjątkowe wspólne dziedzictwo stało się przyczynkiem do podjęcia polsko-ukraińskich badań nad strukturą oraz funkcją górskiej gospodarki w ujęciu etnogeograficznym. Celem działań jest ochrona zanikającego, archaicznego dziedzictwa pasterzy wołoskich nazywanych „Ojcami Europy”.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

30

WILCZYŃSKI, Artur. "WPŁYW SYSTEMU PRODUKCJI NA KOSZTY I DOCHÓD GOSPODARSTW PRODUKUJĄCYCH ŻYWIEC WOŁOWY." Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis Oeconomica 347, no. 93 (May 28, 2019): 103–12. http://dx.doi.org/10.21005/oe2018.93.4.09.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

31

Żyrek-Horodyska, Edyta. "„Język tylko wtedy żyje, kiedy ma korzenie”. Strategie intertekstualne w reportażach Wołoka oraz Wilczy notes Mariusza Wilka." Media - Kultura - Komunikacja Społeczna 1, no. 14 (February 4, 2019): 61–83. http://dx.doi.org/10.31648/mkks.2949.

Full text

Abstract:

Celem autorki artykułu jest zbadanie strategii intertekstualnych, które wykorzystuje w swych reportażach o Rosji Mariusz Wilk. Szczegółowej analizie poddano książki Wołoka oraz Wilczy notes, w których niezwykle często pojawiają się nawiązania do prac innych autorów. Reportażysta w swych tekstach wielokrotnie cytuje zarówno rosyjskich, jak i polskich twórców: dziennikarzy, literatów i naukowców. Polemizuje z ich tekstami bądź czyni je punktem wyjścia do dalszej dyskusji. Powodem podjęcia zaprezentowanych rozważań jest prześledzenie funkcji i celu tych intertekstualnych nawiązań, jak również określenie roli, jaką pełnią one we współczesnym reportażu literackim.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

32

Namyślak, Beata. "Przestrzenne aspekty funkcjonowania zagranicznych podmiotów przemysłowych we Wrocławiu i w okolicach." Przedsiębiorczość - Edukacja 3 (January 1, 2007): 108–18. http://dx.doi.org/10.24917/20833296.3.13.

Full text

Abstract:

The article is based on a survey purposed to show spatial aspects of running foreign industrial manufactures registered in Wrocław and adjoining districts: Wrocław, Oleśnica, Oława, Środa Ślłąska, Trzebnica, and Wołowski. The goal of the survey was finding answers to following questions: Is a production in progress in the site of entity? What motivated them for such localization? What barriers are the most encumbering for making business? How much of production is exported? What are directions of sale and sources of supply? What are relation between surveyed organizations and their partners?

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

33

Reszel, Maciej. "Wczesnoceramiczny kompleks jelszański w międzyrzeczu Wołgi i Uralu. Aspekt chronologiczny." Folia Praehistorica Posnaniensia 16 (November 1, 2018): 35–45. http://dx.doi.org/10.14746/fpp.2011.16.02.

Full text

Abstract:

As a result of the last decade comprehensive studies on the chronology of the Yelshanian Culture, some spectacular results of radiocarbon dates were achieved. According to these data, the beginnings of ceramic cultures („Neolithic”1) of the Mid-Volga Region have been dated back to the second half of the 8th millennium BC.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

34

Luković, Miloš. "Instytucje samorządowe koczowniczych i półkoczowniczych pasterzy na Bałkanach i w regionie karpackim w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności." Res Historica, no. 41 (September 29, 2016): 51. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.51.

Full text

Abstract:

Artykuł odnosi się do: koczowniczej i półkoczowniczej hodowli na Półwyspie Bałkańskim w okresie średniowiecza; instytucji samorządowych średniowiecznych koczowniczych pasterzy na Bałkanach; sedentaryzacji wołoskich pasterzy na Bałkanach; instytucji samorządowych knežin i plemion bałkańskich; przyrodniczych oraz socjopolitycznych wyznaczników wykorzystania wysokogórskich pastwisk w Karpatach między XIII a XVI stuleciem; instytucji samorządowych społeczności wiejskich i związków wsi z romańską ludnością Wołoszczyzny, Transylwanii oraz Mołdawii w okresie późnośredniowiecznym; socjoekonomicznych aspektów kolonizacji na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat; samorządowych instytucji wsi i związków wsi powstałych na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat (ziemie monarchii: węgierskiej, polskiej, czeskiej).

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

35

Pieczka, Adam, Andreas Ertl, Mateusz P. Sęk, Diana Twardak, Sylwia Zelek, Eligiusz Szełęg, and Gerald Giester. "Oxy-dravite from Wołowa Góra Mountain, Karkonosze massif, SW Poland: Crystallochemical and structural studies." Mineralogical Magazine 82, no. 4 (February 28, 2018): 913–28. http://dx.doi.org/10.1180/minmag.2017.081.069.

Full text

Abstract:

ABSTRACTYellowish dravitic tourmaline (dominated by the oxy-dravite component) associated with secondary fluor-dravite/fluor-schorl and dravite/schorl tourmalines was found in a quartz vein cropping out in the eastern part of the Karkonosze Mountains range, SW Poland. The crystal structure of this tourmaline was refined to an R1 value of 1.85% based on single-crystal data, and the chemical composition was determined by electron-microprobe analysis. The tourmaline, a representative of the alkali-tourmaline group, has the structural formula: (Na0.75Ca0.12□0.13)Σ1(Mg1.93Al0.95Ti0.06${\rm Fe}_{{\rm 0}{\rm. 04}}^{{\rm 2 +}} $ V0.01)Σ3(Al5.38Mg0.62)Σ6B3Si6O27(OH)3(O0.46OH0.33F0.21)Σ1, and is characterized by an extremely high Mg/(Mg + Fe) ratio of 0.97–0.99, the WO2– content that reaches 0.59 apfu resulting in a local predominance of the oxy-dravitic component and Mg–Al disorder on the octahedral Y and Z sites of the order of 0.64 apfu. This disordering results in an increasing <Z–O> distance with ~1.925 Å, and unit-cell parameters a = 15.916(1) Å and c = 7.180(1) Å. The tourmaline formed during Variscan prograde metamorphism under the influence of a released (H2O,B,F)-bearing fluid. The fluid mobilized the most soluble components of partly altered silicic volcaniclastic material of the Late Cambrian to Early Ordovician bimodal volcanism to become the protolith for adjacent quartzo-feldspathic schists and amphibolites, and propagated them into the surrounding granitic gneisses of the Kowary unit in the eastern metamorphic cover of the Karkonosze granite.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

36

KAPUSTIN, DMITRY, IRINA STERLYAGOVA, and ELENA PATOVA. "Morphology of Chrysastrella paradoxa stomatocysts from the Subpolar Urals (Russia) with comments on related morphotypes." Phytotaxa 402, no. 6 (May 8, 2019): 295. http://dx.doi.org/10.11646/phytotaxa.402.6.4.

Full text

Abstract:

For many years Chrysastrella Chodat has been a cyst genus but recently it has been re-instated and re-defined. Currently, Chrysastrella contains Ochromonas-like flagellates including O. tuberculata Hibberd which was synonymized with the type species, Chrysastrella paradoxa Chodat. A mass development of stomatocysts, which we identified as Ch. paradoxa, was observed in a bog on the territory of “Yugyd va” National Park (the Subpolar Urals, Russia). The morphology of stomatocysts was studied by scanning electron microscopy and compared with previously described similar morphotypes. Stomatocysts #80 Hansen, #1 Wołowski & Płachno and #4 Bai & Chen seem to be identical to Chrysastrella paradoxa stomatocysts and we propose to reduce them to synonymy.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

37

Orłowska, Anna Paulina, Bartosz Nowożycki, and Grzegorz Pac. "Handel wołami na terenie Wielkopolski i Śląska w świetle szesnastowiecznego spisu jarmarków i komór celnych." Studia Geohistorica, no. 4 (August 21, 2017): 153. http://dx.doi.org/10.12775/sg.2016.11.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

38

Sajkowski, Wojciech. "Vlach Transhumant Economy at the Beginning of the 19th Century in Dalmatia and Bosnia in the French Perspective." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia 76 (December 31, 2021): 93–107. http://dx.doi.org/10.17951/f.2021.76.93-107.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

39

Rosiak, Łukasz. "THE ROLE OF A TWO-STAGE QUESTIONNAIRE IN THE URBAN DESIGN PROCESS." Space&FORM 2021, no. 48 (December 6, 2021): 205–22. http://dx.doi.org/10.21005/pif.2021.48.c-07.

Full text

Abstract:

The aim of the article is to present how urban planners use the potential of a questionnaire. The intention of the designers is to incorporate this study into two different phases of urban design. The first will be a questionnaire relating to the diagnosis of the condition. The second test will be performed at a later stage of works, during the assessment of spatial solutions. This questionnaire will be an assessment of spatial solutions. In the article, the author in this work, will try to explain the important this research technique is in the decision-making process of urban design. For this purpose, he will use the example of developing a local revitalization plan for the so-called "Old Town" of the city of Wołomin.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

40

Paszkiewicz, Jędrzej. "Regres osadnictwa wołoskiego w Pindosie w dobie przemian społeczno-politycznych w Turcji osmańskiej w XVIII i XIX wieku." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 2 (December 31, 2021): 207–29. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.28.

Full text

Abstract:

Celem artykułu jest przedstawienie okoliczności, które doprowadziły do odpływu ludności wołoskiej z rejonu gór Pindos, który jest uznawany za jeden z tradycyjnych obszarów osadnictwa Wołochów. Migracje te trwały przez dziesiątki lat, w większości odbywały się w ramach Turcji osmańskiej, ale poszczególne rodzin udawały się także poza jej granice, przeważnie do Europy środkowo-wschodniej. Wędrówki były powodowane przez pogarszający się stan bezpieczeństwa, związany z działalnością band rozbójniczych i turbulencje polityczno-militarne w europejskiej części Turcji. Motywy wędrówek miały także charakter ekonomiczny. Początkowo migrowały rodziny, żyjące z działalności handlowej i rzemieślniczej. Stopniowo z Pindosu zaczęły odpływać poszczególne klany, które szukały nowych pastwisk i miejsc osadnictwa. W rezultacie kilkusetletnich migracji, wołoscy osadnicy rozproszyli się po wyżynno-górzystych rejonach Tesalii, Tracji, Macedonii, Bośni. Osiedlali się w także miastach w Austrii, Serbii, Grecji, Bułgarii i Rumunii.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

41

Kania, Krzysztof. "Mariusz Wołos, O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925–1926, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013, ss. 461." Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym 27, no. 4 (May 22, 2014): 206. http://dx.doi.org/10.12775/klio.2013.061.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

42

Adamus, Rafał. "Przemysław Wołowski, Kolizja zasady ochrony interesów masy upadłości z zasadą zaufania w prawie cywilnym, Sopot 2018, 273 ss." Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 18, no. 3 (December 10, 2020): 169–80. http://dx.doi.org/10.25167/osap.2595.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

43

Kłapyta, Piotr. "Klimatyczne uwarunkowania rozwoju osadnictwa na prawie wołoskim w Karpatach Zachodnich na przełomie XV i XVI wieku na przykładzie Podtatrza." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 133–48. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.6.

Full text

Abstract:

Źródła historyczne wielu miejscowości istniejących od XIV wieku na obszarze polskiego i słowackiego Podtatrza zaświadczają o zastanawiającym i do tej pory mało wytłumaczonym procesie kryzysu osadniczego pod koniec XV w. Polegał on na opuszczaniu znacznej liczby osad rolniczych prawa niemieckiego i ich ponownym odnawianiu na początku XVI wieku na prawie wołoskim przez nowych osadników Rusnaków-Wołochów. Analiza zapisu zmian środowiskowych w tym okresie zarejestrowana w szeregu stanowisk osadów jezior i torfowisk z obszaru Tatr wskazuje, że kryzys osadnictwa rolniczego pod koniec XV mógł być spowodowany długofalowymi zmianami klimatycznymi podczas Małej Epoki Lodowej. Kryzys klimatyczny przełomu XV/XVI wieku uwarunkowany był ochłodzeniem (minimum słoneczne Spörera; AD 1460–1550), na które nałożyła się wyraźna regionalna faza zwilgotnienia klimatu i ekstremalnych zdarzeń hydrometeorologicznych, dobrze odzwierciedlonych w zapisie sedymentologicznym w Tatrach. Kryzys demograficzny spowodował depopulację znacznej części wschodniego Podtatrza oraz pociągnął za sobą potrzebę zmiany strategii gospodarowania w obszarach górskich Karpat z rolniczej na pastersko-rolniczą opartą o innowacyjne regulacje prawa wołoskiego. Nowe społeczności zdołały zaadaptować się do niekorzystnych warunków środowiskowych, a wsie prawa wołoskiego funkcjonowały na tym terenie w kolejnych wiekach bez przeszkód w oparciu gospodarkę pastersko-rolniczą mimo ciągle niesprzyjających warunków klimatyczny Małej Epoki Lodowej.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

44

Jawor, Grzegorz Ryszard. "Northern Extent of Settlement on the Wallachian Law in Medieval Poland." Res Historica, no. 41 (September 29, 2016): 35. http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.35.

Full text

Abstract:

Celem rozważań jest uchwycenie północnej granicy zasięgu prawa wołoskiego na ziemiach polskich w XV–XVI w. Pojedyncze osady rządzące się tym prawem uchwycono na terenie ziemi sandomierskiej, ziemi lubelskiej, ziemi chełmskiej i w staropolskim województwie bełskim oraz na Wołyniu. W świetle zawartych w tym artykule rozważań, w miarę oddalania się od obszarów podgórskich osadnictwo wołoskie w badanej epoce traciło na znaczeniu i stawało się często tylko dodatkiem do kolonizacji rolniczej. Większą rolę odegrało tylko w zasiedlaniu nieatrakcyjnych rolniczo, peryferyjnie położonych mikroregionów. Często występowała sytuacja osadzania we wsiach rolniczych pojedynczych Wołochów albo ich niewielkich grup. Stanowiło to wystarczającą przyczynę, dla której ci koloniści bardzo szybko ulegali procesom asymilacji oraz integracji etnicznej i kulturowej z miejscowym, przede wszystkim ruskim otoczeniem. Jak wskazuje przykład położonej w województwie bełskim Lubyczy, nieliczne społeczności tych osad najdłużej, bo aż do XIX w., potrafiły zachować i bronić swojej odrębności prawnej, dającej im uprzywilejowaną pozycję w porównaniu z wieśniakami z okolicznych, ruskich wsi.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

45

Rucki, Miroslaw. "Po co mieszkańcy Jerozolimy krzyczeli „Hosanna”?" Scriptura Sacra, no. 25 (March 9, 2022): 209–25. http://dx.doi.org/10.25167/scrs/4540.

Full text

Abstract:

W artykule przedstawiono analizę perykopy zawierającej wołanie "Hosanna" w wersji Mt 21,9. Dla lepszego zrozumienia znaczenia tego słowa, które często wyjaśniane jest jako lityrgiczny okrzyk, omówiono szerszy kontekst niż ograniczający się zazwyczaj do Ps 118. W szczególności przeanalizowano kilka polskich wydań Biblii, a także starożytne tłumaczenia Septuaginta, Targum i Peszitta Starego i Nowego Testamentu. Przeanalizowano również liturgię żydowską nazywaną "Hoszanot" wykazując, że w modlitwach hebrajskie słowo "hosza na" jest używane w jego bezpośrednim znaczeniu. Ponadto, bazując na tym znaczeniu, odnotowano powiązanie wołania "Hosanna" z wersetami poprzedzającymi Ewangelii Mateusza, gdzie niewidomi wołali o zbawienie. Godnym odnotowania jest fakt, że niewidomi zostali uzdrowieni zarówno przed, jak i po analizowanym wydarzeniu. Ze względu na to, że kontekst wskazuje na misję prorocką Jezusa spełnioną w Świątyni, nieco uwagi poświęcono zagadnieniu proroctwa. Stwierdzono, że spełnienie wyroku Jesusa nad bezowocnym drzewem figowym zaznacza nieuniknione spełnienie proroctwa o zburzeniu Jerozolimy. Całościowy kontekst daje mocne podstawy do rozumienia tekstu w taki sposób, że Jezus podkreśla swoją tożsamość jako Boga zarówno słowami, jak i czynami, zaś spontaniczne wołanie tłumu "Hosanna" dostarcza kluczy do zrozumienia tego przesłania.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

46

Sarnowski, Michał. "O rusycyzmach w utworach Mariusza Wilka (rekonesans badawczy)." Studia Rossica Posnaniensia 46, no. 1 (May 5, 2021): 171–82. http://dx.doi.org/10.14746/strp.2021.46.1.13.

Full text

Abstract:

The article presents a survey of numerous Russian elements (lexemes and grammatical constructions) in the works of Mariusz Wilk in an attempt to provide their initial classification andinterpretation. Mariusz Wilk, a Polish writer who lives and works in the Russian North, constantly weaves Russicisms into the tissue of his erudite and intertextual statements, making his texts a linguistic experiment with specific textual features. Out of two works by Wilk (Wołoka, Lotem gęsi), more than 140 lexical units (of different status) have been excerpted and subjected to a multifarious analysis. Their typology is based on the concept of space, which is one of the key categories of geopoetics. The author of the article claims that the Russian material in the studied works cannot be treated merely as Russicims in their strict lexicological sense because these words perform specific functions in the texts, among which the communicative, artistic and conceptual functions are in the foreground. Russian segments belong to the most important ingredients of the writer’s idiolect (idiostyle) and, therefore, they should not be treated solely as a violation of the lexical norm. The postulated qualitative and quantitative analysis of Russicisms in Wilk’s works, as well as the assessment of their functional load, open up new possibilities of viewing Russian-Polish language contacts not only as mutual interactions, but above all as building blocks of the author’s message, intersemiotic in its nature.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

47

Cząstka-Kłapyta, Justyna Małgorzata. "Związki tradycyjnej muzyki wokalnej Wołochów między Karpatami a Bałkanami w kontekście historycznych migracji wołoskich." Balcanica Posnaniensia. Acta et studia 28, no. 1 (September 7, 2021): 321–62. http://dx.doi.org/10.14746/bp.2021.28.14.

Full text

Abstract:

Kultura muzyczna Aromanów, potem zrutenizowanych i w końcu spolonizowanych grup wołoskich ulegała procesom akulturacji, adaptacji i przetwarzania. Prawdopodobnie w świadomości grupowej tego etnosu przetrwały pewne ponadczasowe, obiegowe konstrukty muzyczne, które wpływały na melodykę pieśniową, stylistykę wykonawczą i wzory muzykowania. Można je uznać za wspólny idiom dla zróżnicowanej wołoskiej tradycji wokalnej. Za wspólne cechy bałkańskiego (aromańskiego) i karpackiego (wołoskiego) dziedzictwa wokalnego uznaje się: przyrodzony słuch harmoniczny, wyrażany w skłonności do śpiewania na głosy bez towarzyszenia instrumentalnego, bądź z jego udziałem w formie heterofonicznej. Wielogłosowe formy śpiewu cechuje hierarchizm głosowy połączony z wrażliwością na akustykę brzmienia, która przejawia się w specyficznych manierach wykonawczych (wolne tempo, swoboda wykonawcza, długie frazy oddechowe, glissandowanie i inne). Wołoski idiom współbrzmień międzygłosowych określają interwały kwarty, kwinty, oktawy i dysonanse – zwłaszcza sekundy. Największe podobieństwa zaznaczają się zwłaszcza pomiędzy repertuarem wokalnym karpackich Rusinów i Aromanów także w odniesieniu do podłoża skalowego, morfologii melodyki pieśniowej (np. tetrachordalna i pentachordalna budowa fraz, prymarne znaczenie kwarty, skłonność do descendentalnych fraz) oraz do descendentalnej rytmiki punktowanej i odwrotnie punktowanej. Do wspólnego wołoskiego dziedzictwa muzycznego zaliczają się także instrumenty muzyczne jak: fujara, duda/gajda, trembita, dwojnica, których podłoże skalowe i melodyka przyczyniały się do ujednolicania zróżnicowanych i odległych geograficznie wokalnych dialektów wołoskich wraz z całym rytualno-magicznym podłożem jeszcze do niedawna zrośniętym z pasterskim trybem życia. Także we wszystkich współczesnych etnosach wołoskich, jak i w tych, które uważają się za spadkobierców tej tradycji, śpiew na głosy jest traktowany jako wyróżnik tożsamości etnicznej, podstawowe narzędzie komunikacji i integracji społecznej. Przetrwanie tej unikalnej na skalę zarówno Karpat jak i Bałkanów wielogłosowej praktyki śpiewu może być odpowiedzią na poczucie wyizolowania i migracyjnego charakteru życia Wołochów. Innymi przyczynami mogą być stosunkowy izolacjonizm kulturowy i geograficzny obszarów górskich, a także rozproszony i górski charakter wołoskiego osadnictwa. Na odczuwaną audytywnie odrębność wielogłosu karpackiego od bałkańskiego mogły mieć wpływ zarówno procesy kruszenia archaicznych form wielogłosu (dron), przetrwałych bardziej na gruncie instrumentalnym, także manier wykonawczych i związanego z nimi archaicznego repertuaru, jak i późniejsze nawarstwienia związane z wpływami wschodniosłowiańskiej heterofonii wariacyjnej, a następnie średniowiecznej techniki wielogłosowej (discantus) rozpowszechnianej w świątyniach katolickich i prawosławnych w okresie migracji wołoskich i w ostateczności wpływów harmoniki dur-moll, która przyczyniła się do zaniku polifonicznych struktur myślenia i spłaszczenia wołoskiej idiomatyki wokalnej.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

48

Ююкин [IUiukin], Максим [Maksim] Анатольевич [Anatol'evich]. "Летописная ойконимия как источник реконструкции лексики древнерусского языка." Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 53 (December 24, 2018): 103–14. http://dx.doi.org/10.11649/sfps.2018.008.

Full text

Abstract:

Annalistic oikonymy as a source for reconstruction of the Old Russian vocabularyAmong about 1,000 place names mentioned in the Old Russian chronicles (within the borders of contemporary Russia), there are 19 ones that are derived from stems non-attested as apellatives in the Old Russian written sources. The vast majority of them can be reconstructed by comparison with words of modern East Slavic languages or their dialects, but several are not known in the East Slavic zone, and have parallels in the West and (or) South Slavic languages only. Almost all of these words are geographical terms. The places in whose names they are preserved are located mostly in Novgorod Ruthenia and the Upper and Middle Volga basin. Ojkonimia latopisów jako źródło dla rekonstrukcji słownictwa języka staroruskiegoWśród około 1000 nazw miejscowych wymienionych w staroruskich kronikach (w granicach dzisiejszego państwa rosyjskiego) jest 19 pochodzących od podstaw, które nie są apelatywnie poświadczone w źródłach staroruskich. Zdecydowaną większość z nich można zrekonstruować na podstawie wyrazów należących do zasobu leksykalnego współczesnych języków wschodniosłowiańskich lub ich dialektów, ale kilka z nich ma analogie tylko w językach zachodnio- i południowosłowiańskich. Prawie wszystkie te słowa są terminami topograficznymi. Miejsca, w których nazwy są zachowane, znajdują się głównie w Rusi Nowogrodzkiej i dorzeczu Górnej i Środkowej Wołgi.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

49

Domaradzki, Piotr, Mariusz Florek, and Zygmunt Litwińczuk. "Kształtowanie profilu smakowo-zapachowego mięsa wołowego w procesie dojrzewania na sucho." Zywnosc Nauka Technologia Jakosc/Food Science Technology Quality 122, no. 1 (2020): 5–30. http://dx.doi.org/10.15193/zntj/2020/122/319.

Full text

Abstract:

Dojrzewanie to naturalny proces enzymatyczny zachodzący w tkance mięśniowej post mortem. Aktualnie praktykowane są dwie techniki dojrzewania mięsa: na mokro (w warunkach próżniowych) i na sucho (tradycyjne, bez pakowania, w powietrzu o określonej temperaturze i wilgotności). Dojrzewanie wołowiny na mokro jest i pozostanie dominującą metodą stosowaną w przemyśle mięsnym ze względu na możliwość zwiększania kruchości i ograniczania ubytków mięsa. Z kolei dojrzewanie na sucho pozwala uzyskać wołowinę o unikatowej smakowitości. Celem niniejszego opracowania było omówienie stanu wiedzy, na podstawie przeglądu literatury, na temat charakterystyki profilu smakowo-zapachowego wołowiny dojrzewającej na sucho oraz przedstawienie potencjalnych prekursorów i kluczowych związków odpowiedzialnych za jej swoisty profil. Smakowitość jest jedną z najważniejszych cech jakości mięsa wołowego, będącą kompleksowym wrażeniem odbieranym przez zmysły smaku i zapachu. Surowe mięso ma bardzo słaby aromat i smak, ale zawiera wiele prekursorów, które są generowane w procesie dojrzewania. To właśnie te związki (pochodzące zarówno z tkanki mięśniowej, jak i tkanki tłuszczowej) w trakcie obróbki cieplnej tworzą charakterystyczny profil smakowo-zapachowy wołowiny. Z badań dotyczących smakowitości mięsa wołowego wynika, że surowiec poddawany dojrzewaniu na sucho jest pod względem tej cechy oceniany wyżej od dojrzewającego na mokro. Cechy smakowo-zapachowe takiej wołowiny opisywane są jako mocne, maślane, orzechowe, wołowe, pieczeniowe czy skarmelizowane. Dotychczas nie zidentyfikowano unikatowych związków smakowo-zapachowych, które różniłyby dojrzewanie na sucho od dojrzewania na mokro, ale wiele z tych substancji występuje w wołowinie dojrzewającej na sucho w większych ilościach. Aktywne smakowo i zapachowo związki obecne w wołowinie dojrzewającej tym sposobem obejmują spektrum substancji, a do najważniejszych należą związki: siarki, karbonylowe (aldehydy, ketony), heterocykliczne zawierające azot (pirazyny) oraz związki rozpuszczalne w wodzie (zwłaszcza wolne aminokwasy). Istotny jest też sposób obróbki termicznej mięsa. Proces prowadzony w niskiej temperaturze skutkuje tworzeniem produktów degradacji lipidów, podczas gdy szybkie ogrzewanie w wyższej temperaturze generuje więcej produktów reakcji Maillarda.

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

50

Gierszewski, Piotr J., Viktor V. Zakonnov, Michał Kaszubski, and Jarosław Kordowski. "Transformacja właściwości wody i osadów w profilu podłużnym zbiorników zaporowych Kaskady Górnej Wołgi = Transformation of water and sediment properties along the longitudinal profile of the Upper Volga Cascade Reservoirs." Przegląd Geograficzny 89, no. 3 (2017): 391–412. http://dx.doi.org/10.7163/przg.2017.3.3.

Full text

APA, Harvard, Vancouver, ISO, and other styles

Journal articles on the topic 'Wołosi'

Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles